Disclaimer. Copyright

Disclaimer De informatie in dit routeboek komt tot stand onder verantwoordelijkheid van Porsche Centrum Groningen en Stichting 911Events. De organisatie besteedt uiterste zorg aan het zo actueel, toegankelijk, correct en compleet mogelijk maken van de inhoud van dit routeboek. Het is echter mogelijk dat de inhoud van dit routeboek verouderd, incompleet en/of incorrect is. Aan de inhoud van dit routeboek kunnen dan ook geen rechten worden ontleend. Porsche Centrum Groningen noch Stichting 911Events kunnen aansprakelijk worden gehouden voor de gevolgen van het gebruik, op welke wijze dan ook, van de aangeboden informatie uit dit routeboek. In dit routeboek zal ook informatie zijn opgenomen die door derden wordt aangeboden. Porsche Centrum Groningen en Stichting 911Events kunnen evenmin aansprakelijk worden gehouden voor de gevolgen van het gebruik van deze informatie.

© Copyright 2013 Porsche Centrum Groningen en Stichting 911Events behouden zich het auteursrecht op de via dit routeboek verstrekte informatie, inclusief beeldmerken, logos, fotomateriaal. Informatie, inclusief beeldmerken, logos, fotomateriaal door derden aangeleverd is met medeweten gebruikt met in acht name van de daarop rustende auteursrechten. Niets uit de teksten of grafische voorstellingen van dit routeboek mag zonder schriftelijke toestemming van Porsche Centrum Groningen en Stichting 911Events openbaar worden gemaakt, verspreid en/of verveelvoudigd. Gebruik van de informatie voor persoonlijke doeleinden is toegestaan. Citeren met bronvermelding.

-2– © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013

Inhoudsopgave 1. 2. 3.

Voorwoord van de Organisatie .......................................................................... 4 Reglement ..................................................................................................... 4 Praktische Informatie....................................................................................... 5

1.1. 1.2. 1.3.

4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Uitleg bolletje pijltje ................................................................................................ 5 Route kwijt? ........................................................................................................... 6 Pech en andere onvoorziene omstandigheden ............................................................. 6

Route ............................................................................................................ 7 Belangrijke Adressen ....................................................................................... 7 Route Dag 1: 14 september Neercanne – Bad Ems............................................... 8 50 jaar Porsche 911 ........................................................................................ 8 Route Dag 2: 15 september Bad Ems - Bitburg .................................................. 12 Route Dag 2: 15 september Bitburg – Sankt Goar .............................................. 16 Route Dag 3: 16 september Sankt Goar -Frankfurt ......................................... 20 Dank en respect ........................................................................................ 23

Beste Porsche relatie, In dit bijzondere jubileumjaar staan alle schijnwerpers op de Porsche 911 gericht en vieren we het bestaan van deze klassieke sportauto. Vanaf de introductie in 1963 is de populariteit van dit icoon onveranderd en dat is allemaal dankzij de tijdloosheid en herkenbaarheid van het design. En natuurlijk het pure rijplezier dat de liefde voor deze Porsche alleen maar groter maakt. Er is dan ook geen mooier eerbetoon te bedenken dan deze exclusieve tour waarbij we samen in het land van herkomst de favoriete wegen en streken van de Porsche 911 gaan opzoeken. Natuurlijk is de 911Kurvenroute de perfecte gelegenheid om de hele Porsche familie bij elkaar te hebben en is bijna elk type Porsche vertegenwoordigd. Naast sturen door een natuurgebied met de mooiste slingerende wegen, is er dan ook volop tijd om gezamenlijk te ontspannen en ervaringen uit te wisselen. Zo zal een vers getapt pilsje met flinke schuimkraag bij bierbrouwerij Bitburger of een diner met typische Duitse streekgerechten bij kasteel Rheinfels een welkome onderbreking zijn. Als Porsche-liefhebbers verheugen we ons natuurlijk ook op het einddoel: de IAA in Frankfurt. Wij hebben namelijk VIP toegang tot de Porsche stand kunnen organiseren voor u. Daar zullen we de langverwachte onthulling van de jubileumeditie van de Porsche 911 aanschouwen. Elk Porsche hart gaat hier sneller van kloppen! Ik wens u namens het gehele team van Porsche Centrum Groningen een fantastische 911Kurvenroute toe. Met sportieve groet, Namens het team van Porsche Centrum Groningen

Paul de Bue Vestigingsmanager -3– © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013

1. Voorwoord van de Organisatie In 2011 zijn we als alternatief voor de 911Stedentocht voor het eerst gestart met de 911Kurvenroute. En de vele positieve reacties heeft tot deze editie 2013 geleid. U mag zich tot de kleine categorie Porsche rijders rekenen die samen met Porsche Centrum Groningen en Stichting 911Events deze 2e 911Kurvenroute gaat meebeleven. 3 dagen lang gaat u genieten van natuur, culinaire lekkernijen, Porsche, 50 jaar 911 en natuurlijk minimaal 911 Kurven stuurplezier. Voor de overnachtingen hebben we naar onze mening weer prachtige locaties weten te vinden die uw overnachting een speciaal tintje mee zullen geven. En natuurlijk gaan we veel sturen. We maken op de 2e dag twee prachtige trips door de Eifel met als tussenstop een leerzame onderbreking in de brouwerij van het beroemde Bitburg bier. En natuurlijk is maandag de dag dat we de grootste autotentoonstelling van de wereld, de IAA, zullen bezoeken. We zijn er trots op dat we samen met Porsche Centrum Groningen en Pon Porsche Import exclusieve toegang tot de Porsche stand hebben kunnen organiseren. Dit jaar extra bijzonder want het is u vast niet ontgaan dat Porsche het 50 jarig bestaan van de 911 viert. De stand zal dan ook volledig in het teken van dit door ons zo geliefde icoon staan. We hopen dat u na 3 dagen terug zult kijken op een fantastische reis.

2. Reglement Algemene bepalingen De organisatie is in handen van Stichting 911Events hierna te noemen ‘de organisatie’. De 911Kurvenroute wordt verreden onder de bepalingen zoals vermeld in het routeboek. De organisatie zal zorg dragen dat bij de bevoegde instanties de benodigde vergunningen zijn aangevraagd. Gedurende de dag kan door fotografen en videocrews beeldmateriaal worden gemaakt. Veiligheid De 911Kurvenroute is een tourrit zonder tijdselement. Er is toestemming van diverse instanties mits iedereen zich aan de regels houden. Respecteer dit alstublieft. Iedere deelnemer neemt deel op eigen risico. Tijdens de rit is het gebruik evenals het in bezit hebben van alcoholische consumpties niet toegestaan. Bij overtreding wordt u van verdere deelname uitgesloten. Het voertuig waarin aan de rit wordt deelgenomen dient minimaal WA verzekerd te zijn. Het voertuig dient te voldoen aan alle door de wet gestelde eisen. De bestuurder dient in het bezit te zijn van een geldig rijbewijs. De deelnemers dienen zich te allen tijden te houden aan de verkeersregels zoals beschreven in de Nederlandse Wegenverkeerswet (WVW). De organisatie kan zich beroepen op het recht deelnemers die zich ernstig misdragen of geen gehoor geven aan de veiligheidsinstructies te weigeren dan wel van verdere deelname uit te sluiten. Aansprakelijkheid De organisatie sluit elke aansprakelijk ten opzichte van deelnemers en derden uit. (waaronder bv schade of incidenten tijdens de rit) Kosten (inclusief reis- en benzinekosten) die door deelnemers worden gemaakt ter zake van zijn/haar deelname zijn niet te verhalen op de organisatie. De organisatie behoudt zich alle rechten voor met betrekking tot het verloop van de tourrit en is niet aansprakelijk voor fouten en/of nalatigheden die bij de totstandkoming zijn gemaakt. Hoewel de route zeer zorgvuldig wordt uitgezet kan de organisatie niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele wegafsluitingen, omleidingen dan wel fouten in het routeboek. -4– © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013

3. Praktische Informatie 1.1.

Uitleg bolletje pijltje

Dit routeboek is gemaakt volgens de bolletje-pijltje methode. Deze methode wordt veel gebruikt in de rallysport en is feitelijk vrij simpel. Er wordt gebruik gemaakt van symbolen tussenafstanden en aanwijzingen. Het bolletje-pijltje systeem geeft bij elke kruising of splitsing met een bolletje aan waar men zich bevindt, en een pijltje waar men naartoe moet. Hieronder staat een voorbeeldje van een korte route op de kaart en hoe dat er in het routeboek uit zou zien.

Uitleg Zet bij het vertrekpunt de dagteller op 0. Ga na 100 meter linksaf over het spoor. Na 320 meter op de rotonde de eerste afslag nemen de Esdoornlaan op. Totaal heeft u nu 420 meter afgelegd. Weer 400 meter verder gaat u op de rotonde 3/4 rond naar links de Beethovenlaan af. U heeft 820 meter op de teller Na 430 meter maakt de weg bij een tankstation een bocht naar rechts die u volgt. 250 meter verder bevindt zich links de eindbestemming. De dagteller staat nu op 1,5 km. Hier zet u de teller weer op 0

U ziet dat tussen de rotondes niet alle kruisingen zijn aangegeven. Wij hebben er voor gekozen om alleen een regel in het routeboek op te nemen wanneer er van koers moet worden gewijzigd of de aanwijzing als extra herkenningspunt nuttig is ter oriëntatie.

Tellerstanden in kilometers en miles

De afstanden zijn in de twee linker kolommen steeds in kilometers weergegeven terwijl de twee meest rechtse kolommen de afstanden in mijlen weergeven. Navigatie TIP Omdat (vooral bij de oudere auto's met mechanische kilometer teller) een flinke afwijking kan optreden in de kilometerteller en de werkelijke afstanden zoals in het routeboek vermeld is het raadzaam om de tussenafstanden te gebruiken om te navigeren. -5– © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013

1.2.

Route kwijt?

Natuurlijk kan het zomaar gebeuren dat u de route kwijt raakt. Het valt in dat geval niet mee de route weer terug te vinden aan de hand van het bolletje pijltje systeem. Probeer in ieder geval de laatste locatie waar het nog goed ging in het routeboek weer terug te vinden en vanaf daar de route weer op te pakken. Let op dat u wel uw teller moet corrigeren aangezien deze door het omrijden natuurlijk is doorgelopen. Zorg er in ieder geval voor dat up tijdig op de eindlocaties arriveert. Mocht u ontdekken dat u de eindlocatie niet tijdig kunt bereiken door de route te volgen dan adviseren wij u om via een zo kort mogelijke route naar de locatie te navigeren. Mocht u het spoor volledig bijster zijn dan kunt u altijd nog telefonisch met één van de leden van de organisatie contact op nemen die u zullen helpen de route weer te vervolgen.

1.3.

Pech en andere onvoorziene omstandigheden

Een auto blijft techniek en kan natuurlijk altijd storingen vertonen. Hoewel wij hopen dat iedereen veilig en zonder problemen de eindstreep haalt kan het natuurlijk altijd voorkomen dat er iets mis gaat. Nu zijn Porsche rijders over het algemeen altijd bereid elkaar te helpen en vaak zijn deelnemers dan weer snel op weg. Stel in geval van grotere problemen in ieder geval de organisatie op de hoogte. We kunnen dan in goed overleg bepalen hoe de situatie het beste is op te lossen. Daarnaast kunt u in Nederland contact opnemen met de ANWB en in Duitsland met de ADAC of natuurlijk de Porsche Assistance Mobilitätsservice.

Porsche Assistance Mobilitätsservice +49 (0) 8951 818 911

(wanneer u lid bent van het Insider programma vindt u achter op de Insider pas ook een noodnummer dat u 24/7 kunt bellen)

ANWB Wegenwacht service: +31 (0) 88 2692 888

ADAC Pannenhilfe: +49 (0) 1802 22 22 22


4. Route Op de volgende pagina’s vind u de route. Enkele aanwijzingen om de route probleemloos te kunnen rijden: Houd bij welke regel u bent en vink deze eventueel af wanneer u het punt gepasseerd bent. Zet de dagteller op de aangegeven punten in het routeboek op 0. Het makkelijkst is het om de tussen afstanden te gebruiken voor het navigeren. Deze zullen redelijk overeen komen met de dagteller van de auto. Omdat de opgegeven afstanden kunnen afwijken van uw dagteller is het aan te bevelen in het begin van de rit te controleren hoeveel deze afwijking bedraagt ten opzichte van de afstanden die in het routeboek staan opgegeven. Wanneer uw auto kilometers weer geeft gebruikt u de eerste twee kolomen. Heeft u een auto met mijlen dan gebruikt u de laatste twee kolommen.

5. Belangrijke Adressen Lunchlocatie 14 september Château Neercanne Cannerweg 800 6213 ND Maastricht tel. +31 (0)43 325 13 59

Hotel 14 september Haeckers Kurhotel Römerstraße 1 56130 Bad Ems tel. +49 2603 7990

Tussenstop ochtend 15 september Hotel Garni & Café Moselterrasse Moselweinstraße 59 56814 Ediger-Eller tel. +49 2675 278

Lunchlocatie 15 september Bitburger Braugruppe GmbH Römermauer 3 54634 Bitburg tel. +49 6561 140

Tussenstop middag 15 september Hotel Moselpanorama Am Berg 54498 Piesport tel. +49 6507 5130

Hotel 15 september Hotel Schloss Rheinfels Schlossberg 47 56329 Sankt Goar tel. +49 6741 8020

IAA Frankfurt Messe Frankfurt Ludwig-Erhard-Anlage 1 60327 Frankfurt/Main tel. +49 2675 278

Parkeer plaats Messe Voorkeur: Messe Parkhaus Rebstock Afslag 18 vanaf de A648 Aanwijzingen parkeren volgen


6. Route Dag 1: 14 september Neercanne – Bad Ems Nadat u van de uitgebreide lunch op Château Neercanne heeft kunnen genieten kunnen de motoren gestart worden en gaan we in zuidelijke richting België in. Aan de oostkant van onze route liggen de oude grenzen van wat ooit het ministaatje Neutraal Morresnet was. Ruim honderd jaar lang (1816 – 1919) heeft Neutraal Moresnet bestaan. Het lag in de vorm van een taartpunt ten zuiden van het huidige drielandenpunt bij Vaals. Met zijn oppervlakte van 344 hectare, zijn grensomtrek van 11 km en met zijn oorspronkelijke 256 inwoners mocht het met recht een ministaatje genoemd worden. Het grootste deel van zijn bestaan vormde het samen met België, Nederland en Duitsland een vierlandenpunt bij Vaals. Uiteindelijk rijden we een stukje Luxumburg in waar we vlak voor de grens met Duitsland even kunnen tanken. Daarna gaat het in oostelijke richting over mooie kronkelende wegen richting het oosten. De laatste 65 km legt u over de Duitse Autobahn af en kan er ook op hogere kruissnelheden gereden worden. Doelstelling is dat alle equipes zo rond 18:00 de eindbestemming hebben bereikt. Parkeren mogen we bij uitzondering op het plein voor het hotel, waarna iedereen zich kan opfrissen en een drankje kan nuttigen. Om 20.00 zullen we dan gezamenlijk van het diner gaan genieten.

7. 50 jaar Porsche 911 Wij eindigen onze reis op de plaats waar 50 jaar geleden de Porsche 911, toen als 901, geïntroduceerd werd. Nu bent u als fanatiek Porsche liefhebber waarschijnlijk goed op de hoogte van de geschiedenis van de 911, toch willen we u een kort historisch overzicht niet onthouden. Op 9 september 1963 maakt Porsche in een persbericht melding van de 901 die op de IAA in Frankfurt gelanceerd zal worden. De gele 901 die op de IAA wordt getoond is een niet rijdend exemplaar met een ‘fake’ motor. Het dashboard bevat slechts 2 tellers in de 901 en er door het publiek wordt geklaagd dat de auto veel duurder is dan de 356. In de laatste maanden van 1963 krijgt de gele 901 een motor maar raakt betrokken bij een zwaar ongeval waarna de auto in december in de shredder verdwijnt. Van de 901 zijn tot 15 november 1964 slechts 82 exemplaren gebouwd.

Figure 1 De eerste Porsche 901 -8– © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013


Hoe de 911 aan zijn uiteindelijke naam is gekomen mag als bekend worden verondersteld. Erg hard loopt het model echter niet. Porsche bouwt met 2415 personeelsleden 5 exemplaren per dag. Over de wegligging wordt nog wel geklaagd. Dit lost Porsche op door 20 kilo lood in de voorbumper te verwerken. Omdat er veel geklaagd wordt over de hoge prijs ten opzichte van de 356C introduceert Porsche in 1965 een 911 met 4 cilinder boxer motor die we als 912 kennen. In 1966 wordt de S versie van de 911 geïntroduceerd. Het is op dat moment de snelste Duitse productieauto met een top van 225 km/u. De S is te herkennen aan de rode afdekkap op de motor. Met 160 pk en een maximaal toerental van 7200 t/min is het een revolutionair motor ontwerp in die tijd.

Figure 2 Een 911S uit 1970

Omdat de Amerikaanse markt aan automatische versnellingsbakken is gewend werkt Porsche hard om ook voor de 911 een automaat te ontwikkelen. In 1967 komt de Sportomatic beschikbaar. Een halfautomaat waarbij servomotoren de koppeling vrijspelen op het moment dat je de hand op de pook legt. Dit type automaat vinden we ook in de Kever uit die jaren. Het maakt de auto echter een stuk trager en daardoor worden er in Europa niet veel verkocht. In modeljaar 1972 wordt een aparte olie vulopening met deksel op het rechter achterscherm geplaatst voor de drysump smering. Dit komt de gewichtsverdeling ten goede. Het dekseltje is echter binnen een jaar al weer verdwenen omdat het regelmatig met benzine wordt gevuld. In 1972 brengt Porsche de 911 2.7 RS uit. Er moeten 500 exemplaren worden gebouwd zodat Porsche mee kan doen aan het GT raceklasse. Er worden uiteindelijk 1590 exemplaren gebouwd. De auto die als eerste met een spoiler Figure 3 Olievulklep op een 1972 911T (de ‘ducktail’) geleverd wordt kost in Duitsland een astronomisch bedrag van DM 35.500. We weten allemaal dat die investering het tegenwoordig meer dan waard is geweest. - 10 – © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013

- 11 – © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013

8. Route Dag 2: 15 september Bad Ems - Bitburg Vandaag starten we met een route om van de eerste bochten te gaan genieten. We rijden eerst een stukje door het Rijndal waarna we in westelijke richting naar de Eifel gaan. De oversteek naar het Moseldal kent een aardig aantal haarspeldbochten en eenmaal in het Moseldal aangekomen is het genieten van de prachtige omgeving. Na zo’n 100 km rijden is er een mogelijkheid voor een stop aangegeven. Hier kunt u even, genietend van het uitzicht, bijkomen met een kop koffie of er voor kiezen de route te vervolgen. In het tweede stuk van deze route koersen we op Bitburg aan en hebben we een 20 km Autobahn in de route verwerkt zodat u ook weer even kunt uitwaaien van al het stuurwerk. De doelstelling is dat we rond 12.00 in Bitburg aan zullen komen. Daar zullen we een rondleiding door het beroemde Brauhaus van Bitburg krijgen en van een eenvoudige lunch gaan genieten.

50 jaar Porsche 911 (vervolg) In 1974 komt de eerste 911 Turbo op de markt. De 3.0 liter Turbo met 260 pk wordt op de Autosalon Paris geïntroduceerd. Officieel heet deze auto geen 911 maar 930. Ondanks dat deze auto duizenden marken en guldens duurder was dan zijn concurrenten zoals de Ferrari 308GT is het wel de snelste Duitse auto van dat moment. In 6 seconden weet de Turbo van 0 naar 100 km/u te sprinten en de topsnelheid ligt op 250 km/u. Omdat de turbo’s met een enorm geweld inkomen wil Porsche dit ‘turbogat’ verkleinen. Daartoe wordt het standaard 2.7 liter blok opgeboord tot 3.0 liter. De 930 wordt met een sterkere 4 versnellingen handbak geleverd. Alleen in het laatste jaar van de 930, in 1989, komt pas een vijfbak beschikbaar.

Figure 4 1974 Porsche 911 Turbo. Bekend als de 930 - 12 – © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013


50 jaar Porsche 911 (vervolg) In 1975 wordt speciaal voor de Amerikaanse markt nog een 912 gebouwd. Dit maal met de motor van de 914 die in Europa de 912 al vervangen heeft. Er worden in een jaar tijd 2099 exemplaren gebouwd waarna de 912 definitief van het toneel verdwijnt.

Figure 5 1974, 911 Carrera Coupé G-serie 2.7

In 1975 wordt ook het vermogen van de 911 verhoogd van 150pk naar 165pk. De 911S verdwijnt echter in hetzelfde jaar uit de showroom. In 1976 kan Porsche het heugelijke feit vieren dat de 250.000ste auto van de band rolt. De de 911 SC wordt in 1977 geïntroduceerd. SC staat net als bij de 356 voor Super Carrera. De 911SC is in een aantal opzichten een fikse verbetering ten opzichte van zijn voorgangers. Ten eerste werd de carrosserie voor het eerst volledig verzinkt. In die tijd nog een redelijke technologische ontwikkeling in de preventie tegen roest. Voor de motor in de 911SC werd de 3.0 liter turbo motor uit de 930 als basis genomen. Het aantal pk’s liep weliswaar iets terug naar 180 pk (ipv 200pk) maar het koppel over het hele bereik was veel beter waardoor de motor de 911 soepeler op snelheid bracht. Eigenlijk waren de plannen van Porsche om met de SC het einde van de 911 in te luiden en deze begin 1980 volledig door de inmiddels geïntroduceerde 928 te laten opvolgen. Het succes sloeg echter toe, de 911SC werd bijzonder goed verkocht, zelfs 50% beter dan de 928 die hem zou moeten opvolgen. Figure 6 Intercooler op de 1978 Turbo - 14 – © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013


9. Route Dag 2: 15 september Bitburg – Sankt Goar Na de lunch verlaten we Bitburg en gaan we door de Eifel weer in oostelijke richting. We koersen eerst weer op het Moseldal aan waarbij we na zo’n 50 km rijden weer een optionele stoplocatie hebben ingelast. We rijden nu een stuk westelijker dan in de ochtend door het Moseltal en nadat we het Moseltal verlaten hebben gaat het richting het Rijndal. De laatste kilometers leggen we door het Rijndal af waarbij de beroemde Lorelei passeren. Niet veel verder ligt boven op de rotsen onze eindbestemming Schloss Rheinfels. Al rond 550 na Chr. werd op deze locatie een herberg neergezet en in 1245 kreeg de burcht zijn gestalte op de heuvel aan de Rijnover. Stichting 911Events is bijzonder verheugd deze locatie exclusief te hebben kunnen boeken voor deze tweede 911Kurvenroute. Doel is rond 18:00 bij Schloss Rheinfels te arriveren waarna u zich even terug kunt trekken of een drankje kunt drinken. Uiteraard heeft u ook hier nog alle gelegenheid om de omgeving te verkennen. 's Avonds rond 20,00 krijgt u het meergangen diner gepresenteerd in het slot.

50 jaar Porsche 911 (vervolg) In 1978 wordt de Turbo voorzien van een nieuwe motor. De 3.0 liter motor wordt vervangen door een 3.3 liter exemplaar met 300 pk. De auto krijgt ook als eerste personen auto in de wereld een intercooler. Tevens worden de remmen van de turbo uitgerust met de remklauwen van de 917. Daarmee kan de nieuwe turbo net zo snel remmen als optrekken, iets waarmee Porsche eveneens het enige merk in de wereld was. In hetzelfde jaar wordt ook de ‘Sonderwunschabteilung’ opgericht. Deze voorloper van Porsche Exclusive behandelt werkelijk alle speciale wensen die klanten hebben om hun 911 een persoonlijk karakter mee te geven.

Figure 7 Een 911SC uit 1979



50 jaar Porsche 911 (vervolg) In 1980 worden een aantal verbeteringen aan de motor van de 911SC doorgevoerd. Het vermogen gaat naar 204 pk terwijl het verbruik afneemt. Inmiddels is het jaar ervoor de sportomatic uit het programma verdwenen omdat de vraag volledig was stilgevallen. In hetzelfde jaar wordt een bijna onaangepaste 3.0 liter motor gebruikt in een vliegtuig. 5 jaar later wordt de 3.2 liter motor hiervoor meer structureel ingezet in de Mooney met PFM 3200 motor. In 1980 ontwikkeld Porsche ook een speciale versie van de 911 om aan de Gruppe B Klasse mee te kunnen doen. Voorwaarden is dat er 200 straatversies gebouwd worden. De auto vol met technologische ontwikkelingen kennen we nu als de legendarische 959 en wordt in 1983 op de IAA getoond. In 1981 wordt op de IAA voor het eerst een studiemodel van de 911SC als cabrio getoond. Het publiek is enthousiast en in december van dat jaar besluit Porsche de 911SC Cabrio ook werkelijk in productie te gaan nemen. Inmiddels wordt er achter de schermen hard doorontwikkeld. De Amerikaanse markt trekt weer aan en Figure 8 De 911SC Cabrio de 911 is populairder dan ooit. 1983 is dan ook het jaar de de nieuwe 911 het levenslicht ziet. De term SC verdwijnt en de 911 gaat als 3.2 Carrera door het leven. Het motorontwerp is op een flink aantal punten aangepast en kent een Bosch Motronic ontstekingssysteem. Hiermee daalt het verbruik van de 911 3.2 Carrera aanzienlijk. Voor de eerste maal is de 911 nu ook met 3-weg katalysator leverbaar. De katalysator kost wel een flink vermogen. In plaats van de 230pk die de 3.2 liter motor levert zakt het vermogen naar 207 pk. In 1986 wordt door aanpassingen dit vermogen met katalysator verhoogd tot 217 pk. Al vrij snel komt er in 1984 nog een wijziging. De tot dan toe gebruikte Bosch KJetronic wordt vervangen door het Bosch Digital Motor Electronics (DME)

Figure 9 Een 1985 911 3.2 Carrera Cabriolet - 18 – © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013


10. Route Dag 3: 16 september Sankt Goar Frankfurt Vandaag starten we iets vroeger om na het ontbijt door het Rijndal koers te zetten richting Frankfurt. Vanuit het Rijndal zetten we via de kortste route koers richting de Messe van Frankfurt waar de IAA gehouden wordt. Helaas is het niet mogelijk om parkeerplaatsen te reserveren bij de Messe. Maar wanneer we als groep arriveren kunnen we in de parkeergarage wel auto’s bij elkaar kwijt. Op de IAA hebben we samen met Porsche Centrum Groningen en Pon Porsche Import een exclusief bezoek aan de stand georganiseerd. Na dit standbezoek bent u vrij om de beurs verder te bezoeken en kunt u zelf besluiten wanneer het moment gekomen is om huiswaarts te reizen.

50 jaar Porsche 911 (vervolg) In 1988 wordt de opvolger van de 3.2 Carrera gepresenteerd, de 964. De 964 is in heel veel opzichten een totaal nieuwe auto geworden. De motor is gegroeid naar 3.6 liter en levert 250 pk. Maar ook het onderstel is drastisch aangepast door voor het eerst schroefveren toe te passen. Om de auto bij hoge snelheden voldoende druk op de achterwielen te laten houden is de elektrische bedienbare spoiler gemonteerd. Maar ook ABS en stuurbekrachtiging zijn standaard op de 964 aanwezig. Daarnaast is de 964 de eerste personenauto ter wereld die een katalysator met geregelde lambdasonde krijgt.

Figure 10 De 964 coupé uit 1988

In 1990 wordt opnieuw een automaat voor de 911 geïntroduceerd, de Tiptronic. Inmiddels wordt binnen de Porsche gelederen al druk nagedacht over de opvolger van de 964. Al in 1991 worden de modelstudies voor de 996 aangekondigd en gaat Porsche onder druk van de emissie wetgeving aan de slag om ook een modernere watergekoelde motor te ontwikkelen. Harm Lagaaij stelt voor om de hele modellijn eenzelfde neus te geven. De Porsche directie geeft goedkeuting om de 996 en 986 (Boxster te gaan ontwikkelen. - 20 – © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013


50 jaar Porsche 911 (vervolg) Het is 1993 en op de IAA wordt de 993 aan het publiek getoond. De auto is van veel technologische ontwikkelingen en experimenten voorzien die midden jaren 80 zijn bedacht. Zo is de achterwiel ophanging een ‘multi-link’ subframe. Een ingenieus systeem maar zeer moeilijk af te stellen. De 3.6 liter motor levert 272 pk en de 993 wordt als eerste auto in de Porsche geschiedenis met een 6 versnellingsbak uitgerust. De turbo variant die van de 993 in 1994 op de markt komt behaald met zijn 408 pk een duizelingwekkende topsnelheid van 290 km/u. In die jaren een absoluut record voor een productie personenauto. In 1996 vindt een upgrade van de motor plaats door Varioram toe te passen hetgeen het vermogen tot 285 pk opwaardeerd.

Figure 11 De 993 Coupé uit 1994

In 1997 valt dan het doek voor de watergekoelde 911. De 996 is uitontwikkeld en wordt op de IAA aan het publiek getoond. De 996 is een totaal nieuw ontwikkelde auto met een grotere carrosserie, ander onderstel en natuurlijk de watergekoelde motor. Velen kunnen niet wennen aan de neus met platte koplampen. Tevens heeft Porsche een fikse inschattingsfout gemaakt. Met het nieuwe marketing concept van de 996 gaat ook een ander publiek met minder feeling voor techniek de 996 rijden. Korte ritjes en met koude motoren vollast accelereren maken dat er flink motorische problemen de kop op steken. Gedurende de jaren 1998 t/m 2002 wordt het motorontwerp continue aangepast om deze problemen de kop te bieden. De eerste motoren waren 3.4 liter met 297 pk. In modeljaar 1999 waren al een fiks aantal modificaties doorgevoerd en leverde de motor 302 pk en een iets betere koppel-toerenkromme. In 2002 kreeg de 996 een facelift. De koplampen die door velen als spiegelei worden betiteld krijgen hun oorspronkelijke vorm iets meer terug. Maar ook de techniek wordt aangepast. Zo krijgt de 996 een 3.6 liter motor met 320 pk. Van de 996 worden gedurende de jaren een flink aantal versies gemaakt. Naast de standaard Carrera 2 en 4 komt er in 2002 ook een Turbo en verschijnen een GT3 en GT2 ten tonele. Inmiddels is er een groepering Porsche liefhebbers ontstaan die de rijeigenschappen van de 996 als een van de meest prettige betiteld. De 996 biedt meer luxe dan de voorgaande 911 series, is groter maar heeft wel een hele directe besturing en contact met de weg. - 22 – © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013

Figure 12 Porsche 996 3.6 uit 2002

Het duurt tot eind 2005 voordat Porsche de 997 aankondigt. De 997 is gebaseerd op dezelfde carrosserie als de 996 maar krijgt een sterkere motor, ander onderstel en nieuw vooraanzicht. Het weggedrag wordt verder door electronische systemen geperfectioneerd. Wanneer in 2008 een tweede versie van de 997 verschijnt, blijkt dat Porsche het sinds 1992 ontwikkelde motor concept voor de 996 lost laat en een geheel nieuwe motor heeft ontworpen. De ingewikkelde contructie met tussenas voor de aandrijving van de diverse motoronderdelen is verdwenen. Cosmetisch krijgt de 997 MK2 een aantal kleine aanpassingen en wordt het onderstel op een klein aantal punten aangepast. Een nieuwe revolutie dient zich aan met de introductie van de 991 in 2011. Wederom is een nieuwe carrosserie ontwikkeld die groter is dan zijn voorganger en is een heel nieuwe motorlijn ontwikkeld. Achterliggende reden hierbij is dat de carrosserie en krachtbron aangepast dient te kunnen worden op de ‘groene’ ontwikkelingen zoals elektrische en hybride concepten. Ook het onderstel van de 991 is rigoureus veranderd om de auto een dynamisch maar makkelijk bestuurbaar karakter te geven. En de toekomst…. Porsche heeft bewezen zich sterk te kunnen ontwikkelen en in te kunnen spelen op de huidige veranderende markt. De 911 is dan ook nog lang niet opgegeven om met pensioen te gaan.

11. Dank en respect Wij hopen dat u heeft genoten van dit weekend vol Porsche plezier. U verdient alle respect gezien de door u gemaakte kilometers en de gezelligheid die u door uw deelname aan dit evenement heeft toegevoegd. Namens de hele organisatie van Stichting 911Events en Porsche Centrum Groningen wensen we u een goede en veilige reis naar huis en we hopen u weer te zien bij een van de komende evenementen.

Stichting 911Events is donateur van het Ronald McDonalds Huis Friesland - 23 – © 2013 Porsche 911Kurvenroute 14-15-16 September 2013


Disclaimer. Copyright

Recommend Documents