Voorwoord Voor u ligt het boekje “Eindhoven in Cijfers, uitgave 2012". Dit handzame boekje geeft u in een beperkt aantal pagina's een overzicht van actuele kerngegevens op een aantal voor de stad belangrijke terreinen. Het vervult een belangrijke functie voor iedereen die, al dan niet beroepshalve, geïnteresseerd is in het wel en wee van de stad. U vindt snel de belangrijkste informatie wanneer u zich wilt oriënteren op een of meer van de beschreven terreinen. Het doel van kerncijfers is dat u snel een aantal belangrijke gegevens bij elkaar vindt. Vanwege de toegankelijkheid en de overzichtelijkheid hebben wij de informatie zo beperkt mogelijk gehouden. Wij willen u een cijfermatig beeld geven van Eindhoven zonder u te overspoelen met een telefoonboek aan tabellen. Wanneer u op een bepaald terrein meer informatie wilt, kunt u onze tabellen raadplegen op www.eindhoven.nl onder het kopje stad, onderzoek & cijfers, Eindhoven in cijfers. In deze tabellen vindt u per onderwerp gedetailleerde informatie, waaronder jaarreeksen, die niet alleen voor de hele stad, maar ook per buurt beschikbaar zijn. Afdeling Beleidsinformatie en Onderzoek
1
Bevolking Met ruim 217.000 inwoners is Eindhoven, qua inwonertal, de vijfde stad van het land. Al jaren neemt het aantal inwoners toe. Zo ook het laatste jaar met zo’n 1.200 mensen. Van krimp is dan ook nog zeker geen sprake. Voor een deel wordt dat veroorzaakt doordat in Eindhoven jaarlijks meer kinderen worden geboren dan dat er mensen overlijden (natuurlijke groei). Daarnaast is het zo dat er meer mensen naar Eindhoven verhuizen dan er vertrekken (positief migratiesaldo). Hoewel natuurlijke groei en het migratiesaldo elkaar niet veel ontlopen, gaat het bij het verhuizen om aanzienlijk meer personen. Jaarlijks verhuizen er zo’n 14.000 mensen naar Eindhoven, trekken er rond de 13.000 mensen weg uit Eindhoven en verhuizen er ook nog eens zo rond de 16.000 mensen binnen Eindhoven. Er vinden jaarlijks dan ook veel meer verhuizingen plaats dan dat men zou vermoeden op basis van het migratiesaldo. In Eindhoven is 21% van de inwoners jonger dan 20 jaar, tegenover 24% in Nederland. De zogenoemde ‘productieve leeftijdsgroep’ van 20 tot 65 jaar is in Eindhoven relatief groter (64%) dan gemiddeld in Nederland (61%). Vooral de leeftijdsgroep tussen de 20 en 40 jaar is in Eindhoven duidelijk groter, met name door de onderwijsfunctie die de stad vervult. Het aandeel 65-plussers is in Eindhoven met 16% gelijk aan het Nederlandse gemiddelde. Meer cijfers over bevolking vindt u via de website www.buurtmonitor.eindhoven.nl onder het kopje bevolking. Aantal inwoners 220.000 215.000 210.000 205.000 200.000 195.000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
2
Bevolkingsopbouw per 1 januari Leeftijd
Mannen
2010
2011
2012
20.083
20.256
20.327
18-23 jaar
9.685
10.074
10.153
24-54 jaar
52.109
52.655
52.859
55-64 jaar
13.098
13.199
12.099
65+ jaar
13.519
13.817
15.305
108.494
110.001
110.743
19.173
19.157
19.283
0-17 jaar
totaal Vrouwen
0-17 jaar 18-23 jaar
8.408
8.461
8.516
24-54 jaar
46.631
47.017
47.113
55-64 jaar
12.943
13.123
11.992
65+ jaar
18.159
18.309
19.576
105.314
106.067
106.480
213.808
216.068
217.223
totaal Totaal Bron: GBA
Loop van de bevolking tussen 1 januari en 31 december Natuurlijke groei
2009
2010
2011
geboorte
2.528
2.453
2.513
sterfte
1.902
1.937
1.868
626
516
645
vestiging in eindhoven
13.468
14.154
14.033
vertrek uit eindhoven
12.587
12.445
13.500
881
1.709
533
16.507
15.542
16.408
saldo
Migratie
saldo verhuisd binnen eindhoven Bron: GBA
Bevolkingsgroei 14.000 12.000 10.000 vestiging vertrek
4.000
geboorte sterfte
2.000
geboorteoverschot migratiesaldo
0 2000
3
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Bevolking Steeds meer vaders zijn de 40 gepasseerd bij de geboorte van hun kind. In 2010 was landelijk een op de 6 mannen die vader werd 40-plus . Volgens het CBS waren mannen die in 2010 voor het eerst vader werden , gemiddeld 32 jaar oud. Daarmee zijn de mannen 3 jaar ouder dan vrouwen die voor het eerst moeder werden. De gemiddelde leeftijd van alle mannen die (opnieuw) vader werden was 34 jaar. Ook dat is 3 jaar ouder dan de leeftijd waarop vrouwen (opnieuw) moeder worden Kijken we naar de Eindhovense huishoudens van 2 personen met een of meer kinderen waar een kindje geboren is, dan is een op de 5 vaders 40-plus. De gemiddelde leeftijd van Eindhovense mannen die voor het eerst vader werden was 33 jaar, voor alle mannen die (opnieuw) vader werden was dit 34 jaar. In beide gevallen zijn de mannen 3 jaar ouder dan vrouwen die (opnieuw) moeder werden. Hier is dus geen verschil met de landelijke gegevens. Hoewel de gemiddelde leeftijd iets hoger is dan het landelijk gemiddelde, behoort Eindhoven niet tot de top-25 gemeenten. De gemeenten met het hoogste aandeel levendgeborenen bij mannen van 40 jaar of ouder zijn veelal de rijkere gemeenten. Bloemendaal, Naarden en Wassenaar staan aan kop. In deze gemeenten is een op de drie mannen 40 jaar of ouder bij de geboorte van hun kind. Meer cijfers over bevolking vindt u via de website www.buurtmonitor.eindhoven.nl onder het kopje bevolking.
4
Aandeel pasgeborenen naar leeftijd vader in Nederland
Jonger dan 25 jaar 25-29 jaar 30-34 jaar 35-39 jaar 40-44 jaar 45-49 jaar 1996 2010
50 jaar of ouder 0
10
20
30
40
50 %
Bron: CBS
Gemiddelde leeftijd moeder en vader bij geboorte van eerste kind 35 34 33 32 31 alle vaders vader bij 1e kind alle moeders moeder bij 1e kind
30 29 28
2000 Bron: CBS
5
2002
2004
2006
2008
2010
Wonen Eindhoven telde 98.551 woningen op 1 januari 2012 (bron: CBS), dat zijn er een kleine duizend meer dan vorig jaar. Voor het grootste deel betreft het nieuw gebouwde woningen maar er zijn ook woningen bij gekomen als gevolg van splitsing van bestaande woningen. Het afgelopen jaar is er verspreid over de hele stad nieuwbouw gerealiseerd. De meeste woningen werden opgeleverd in Meerhoven, Tongelresche AkkersDoornakkers, Mensfort-Rapenland en de wijkvernieuwingsbuurt Bloemenbuurt. Daarnaast is er in 2011 ook specifieke huisvesting voor studenten gerealiseerd door middel van transformatie van een voormalig kantoorpand, o.a. op de Bomansplaats. Op Strijp S, het voormalige Philips industrieterrein, is begonnen met de bouw van nieuwe woningen. In februari werd het hoogste punt van het SAS-3 project bereikt. Dit project, met een mix van koop- en huurappartementen en stadswoningen, wordt gebouwd door Woonbedrijf. Eind dit jaar worden naar verwachting ook de eerste lofts in de Hoge Rug, die door Trudo zijn verbouwd, opgeleverd. Gesloopt is er het afgelopen jaar ook. In het kader van de integrale wijkvernieuwing is in de eerste helft van 2012 een begin gemaakt met de sloop van de Zeeheldenbuurt rondom het Vredesplein. In het najaar wordt begonnen met de nieuwbouw. Op Vredeoord, het terrein van het voormalig hoofdkantoor van Philips Nederland, is begonnen met de sloop van verschillende kantoorpanden, om plaats te maken voor nieuwbouw. Het karakteristieke kantoor Philips Nederland aan de Boschdijk zal bewaard blijven. Meer cijfers over wonen vindt u via de website www. buurtmonitor.eindhoven.nl onder het kopje volkshuisvesting.
6
Groei van de woningvoorraad 100.000 98.000 96.000 94.000 92.000 90.000 88.000 86.000 84.000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Nieuwbouwwoningen (bruto=inclusief vervangende nieuwbouw) 2.000
1.500 1.000
500
0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
7
Werkgelegenheid In totaal telt Eindhoven 143.100 banen, verspreid over iets meer dan 17.700 vestigingen. Wanneer alle uitzendbanen daar nog bij worden opgeteld gaat het om bijna 148.000 banen. Na de afname van de werkgelegenheid in 2010 is deze in 2011 toch weer opgekrabbeld. Het lijkt er dus op dat er in 2010 sprake was van een tijdelijke dip. Toch gaat dat zeker niet op voor alle sectoren. Met name de bouw zit nog steeds in ‘zwaar weer’. De bezuinigingsmaatregelen van de overheid zijn vooralsnog alleen te zien bij de zorgsector. De Europese schuldencrisis is debet aan een tweede recessie in Nederland in een paar jaar tijd. De voorspellingen voor de arbeidsmarkt worden nu dus opnieuw naar beneden bijgesteld. De economische bureaus van de Nederlandse banken en het Centraal Planbureau zijn eensgezind over de verwachte krimp voor de economie in 2012-2013. Daar zal ook deze regio mee te kampen krijgen en het UWV voorziet hier dan ook een werkgelegenheidskrimp. Vergeleken met de meeste andere Nederlandse regio’s, lijkt deze overigens nog mee te vallen. Voor de wat langere termijn zijn de vooruitzichten aanzienlijk rooskeuriger. Meer cijfers en informatie over economie vindt u via de website www.buurtmonitor.eindhoven.nl onder het kopje economie. Ontwikkeling industrie en zakelijke- en consumentgerichte diensten
50.000 45.000
banen zakelijke diensten
40.000 35.000 30.000
banen consumentendiensten
25.000 20.000 15.000
banen industrie
10.000 5.000 0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
8
Structuur van de werkgelegenheid medio 2009 medio 2010 medio 2011 vestigingen
Landbouw, bosbouw en visserij
52
40
39
726
734
732
Bouwnijverheid
1.337
1.302
1.272
Handel, vervoer en horeca
4.414
4.448
4.442
Informatie en communicatie
1.184
1.296
1.356
Financiële instellingen
290
272
265
Verhuur van/handel in onr. goed
283
283
279
Zakelijke dienstverlening
4.507
4.897
5.120
Overheid en zorg
1.691
2.102
2.283
Cultuur, recreatie, overige diensten 1.599
1.817
1.918
16.083
17.191
17.706
210
205
205
17.030
14.430
14.230
6.740
5.735
5.480
31.815
31.145
31.895
Informatie en communicatie
7.680
7.600
7.925
Financiële instellingen
6.415
6.445
6.640
Verhuur van/handel in onr. goed
1.530
1.500
1.455
Zakelijke dienstverlening
29.550
29.390
30.785
Overheid en zorg
38.345
39.870
39.075
Cultuur, recreatie, overige diensten 4.990
5.285
5.400
Nijverheid en energie
Totaal werkzame personen
Landbouw, bosbouw en visserij Nijverheid en energie Bouwnijverheid Handel, vervoer en horeca
Totaal
144.305 141.605 143.100
Bron: BIO
Groei van de werkgelegenheid 3% 2% 1% 0 -1% -2%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
9
2011
Sociale Zekerheid Wanneer het je tegenzit in Nederland vormt de sociale zekerheid vaak een vangnet. De werknemersverzekeringen, alleen geldig voor werknemers, zijn van toepassing bij ziekte en werkloosheid. Bij ontslag kun je, afhankelijk van ontslagreden en arbeidsverleden, in aanmerking komen voor een werkloosheidsuitkering (WW). Momenteel gaat dit op voor bijna 4.000 Eindhovenaren. Het aantal WW’ers neemt de laatste paar jaren wel af. Eventuele arbeidsongeschiktheid wordt bepaald door een keuringsarts en arbeidsdeskundige en dit gaat volgens de Wet Werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA), voorheen de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO). Voor mensen die voor hun dertigste arbeidsongeschikt zijn geworden zonder arbeidsverleden is er de Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering jonggehandicapten (Wajong). Hiervan telt Eindhoven er 2.700 en dit aantal loopt gestaag op. De Wajong is een zogenoemde sociale voorziening, een voorziening die als laatste financieel vangnet geldt. Hiertoe behoort ook de Wet werk en bijstand (WWB), voorheen de algemene bijstandswet. Ook het aantal WWB’ers is het afgelopen jaar toegenomen. In totaal telt Eindhoven momenteel ruim 5.300 WWB’ers. Uiteraard hangt dit nauw samen met de economische conjunctuur. Het aantal mensen dat geen baan heeft maar er wel een zoekt en hiervoor staat ingeschreven bij het UWV, de niet-werkende werkzoekenden, is afgenomen. Eindhoven telde begin dit jaar 7.500 NWW’ers. Dat aantal ligt beduidend lager dan de voorgaande jaren. Meer cijfers over sociale zekerheid vindt u via de website www. buurtmonitor.eindhoven.nl onder het kopje economie. Werkloosheid naar leeftijd < 27 jaar 10%
50 - 65 jaar 35%
29% 26% 40 - 50 jaar
10
27 - 40 jaar
Uitkeringsontvangenden per 1 januari Wet Werk
Totaal
en Bijstand
2010
2011
2012
5.211
4.784
5.320
w.v. 3 jaar of langer WWB
Bijzondere
BBZ
doelgroepen
2.928 68
84
78
WWIK
125
131
150
IOAW
167
173
163
IOAZ
12
17
22
Bron: WZI
Uitkeringsgerechtigden 2 010
2 011
2 012
Sociale
WAO
6.859
6.424
5.954
verzekeringen
WAZ
262
220
198
Wajong
2.321
2.561
2.700
WIA
1.355
1.789
2.129
WW
4.660
4.221
3.784
Bron: UWV Werkbedrijf
Werklozen (NWW) geslacht
2 010
2 011
2 012
Man
4.936
4.542
3.831
Vrouw
4.259
4.234
3.688
Totaal
9.195
8.776
7.519
Bron: UWV Werkbedrijf
Werklozen en uitkeringsontvangenden
14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 werklozen uitkeringsontvangenden
4.000 2.000 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
11
Onderwijs Het aantal leerlingen/studenten in de gemeente Eindhoven is in 2011/12 opnieuw toegenomen. We zien deze toename vooral in het voortgezet onderwijs en bij de TU/e. Alleen het speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs zijn gedaald in leerlingaantal. Dit is vooral een gevolg van administratieve wijzigingen. Het aantal scholieren in het voorgezet onderwijs groeide met 3%, het aantal mbo-leerlingen bleef ongeveer gelijk. In het hbo zien we nog een geringe toename na een groei van 5% in het jaar ervoor. Het aantal studenten aan de TU/e nam toe met bijna 3%. Eindhoven telt relatief veel havo- en vwo-leerlingen, blijkt uit gegevens van het CBS. Het CBS berekent onder 15-jarigen het verhoudingscijfer tussen jongeren die naar het vmbo gaan en jongeren die naar havo en vwo gaan. Hoe lager dit verhoudingscijfer, des te meer leerlingen gaan naar het havo of vwo. Voor Nederland is dit verhoudingscijfer 1,15, voor NoordBrabant 1,09 en voor Eindhoven 0,90. Diverse andere grotere gemeenten tellen in verhouding minder leerlingen die naar havo of vwo gaan. Wilt u meer informatie over het onderwijs? Kijk hiervoor in onze onderwijsfolder. Deze vindt u via www.eindhoven.nl onder het kopje stad, onderzoek&cijfers, overige publicaties. Meer gegevens over onderwijs vindt u via de website www. buurtmonitor.eindhoven.nl onder het kopje onderwijs. 25.000
Leerlingen vervolg onderwijs en brugklassen
20.000 15.000 10.000 Vervolgonderwijs Brugklassen
5.000 0 ‘00/’01 ‘01/’02 ‘02/’03 ‘03/’04 ‘04/’05 ‘05/’06 ‘06/’07 ‘07/’08 ‘08/’09 ‘09/’10 ‘10/’11 ‘11/’12
12
Leerlingen 2009/2010 2010/2011 2011/2012 Schooltype
Basisonderwijs
16.883
17.072
662
601
586
2.152
2.272
1.854
15.205
15.495
15.986
3.057
3.289
3.514
mbo
13.086
13.112
13.147
hbo
13.651
14.288
14.389
7.108
7.169
7.354
Speciaal basisonderwijs Speciaal onderwijs (incl vso) Voortgezet onderwijs w.v. in leerjaar 1
Technische Universiteit Eindhoven
17.145
Bron: BIO
16.000
Studenten mbo / hbo / TU/e (voltijd)
14.000 12.000 10.000 mbo
8.000
hbo TU/e
4.000 ‘00/’01 ‘01/’02 ‘02/’03 ‘03/’04 ‘04/’05 ‘05/’06 ‘06/’07 ‘07/’08 ‘08/’09 ‘09/’10 ‘10/’11 ‘11/’12
13
Cultuur, recreatie en sport Op 8 januari 2012 sloot Museum Kempenland voorgoed haar deuren. De eerste plannen voor de oprichting van een stedelijk museum werden gemaakt in 1920, direct na de vorming van de gemeente Groot Eindhoven. Officieel werd het museum opgericht in 1932. Het eerste museum, in het voormalige stadhuis aan de Rechtestraat, werd in 1937 geopend. Hierna heeft het museum achtereenvolgens in het van Abbemuseum, het Waaggebouw en het voormalige kantongerecht gezeten. Van 1983 tot en met 2012 was het museum gevestigd in de Steentjeskerk. De collectie van het museum is na sluiting naar het Historisch Openluchtmuseum Eindhoven gegaan. Als onderdeel van het evenement Glow in 2011 werd op het dak van het gebouw Vertigo op het TU/e-terrein een krachtige laser geïnstalleerd. De laserstralen gingen in een rechte lijn naar het Van Abbemuseum. Van daaruit straalde er ook een laser terug. Ergens naast het Dommeltunneltje kruiste de laserstraal de rivier de Dommel. Vanaf dat kruispunt naar Vertigo is het 550 meter, 10 maal de leeftijd van de TU/e. Vanaf datzelfde kruispunt naar het van Abbemuseum is het 750 meter, 10 maal de leeftijd van het van Abbemuseum. Zo toonden de afstanden die de laserstralen afleggen een link naar de jubilarissen TU/e en het Van Abbemuseum. Meer cijfers over cultuur, recreatie en sport vindt u via de website www.buurtmonitor.eindhoven.nl onder het kopje cultuur, recreatie en sport.
14
Cultuur Bezoeken
2009
2010
2011
Parktheater
297.159
254.874
276.036
Muziekgebouw Frits Philips
151.820
151.396
153.468
Cultureel Centrum De Effenaar 168.554
170.413
174.903
77.033
71.703
72.862
203.944
224.485
186.852
Plaza Futura Musea Bioscopen
1.016.000 1.060.000 1.102.000
Openbare Bibliotheek
941.156
957.171
914.276
Recreatie Bezoeken
2009
2010
2011
De Tongelreep
878.900
869.300
851.000
Ir. Ottenbad
419.700
412.300
386.000
Kunstijsbaan
255.700
256.100
269.000
Beursgebouw
320.900
322.600
322.000
Sport Bezoeken
PSV
2009
2010
2011
sport
780.000
780.000
792.000
evenementen
175.000
175.000
215.000
35.000
42.000
1.289
1.130
1.154
686
852
559
FC Eindhoven Verhuurde uren
Indoor sportcentrum*) sport evenementen *) bezoekersaantallen niet bekend Bron: PSV. FC Eindhoven, Indoor sportcentrum
Museumbezoek 210.000 180.000 150.000 van Abbemuseum Historisch Openlucht Museum DAF-museum Krabbedans museum Kempenland
Van Abbemuseum
120.000 90.000
Historisch Openlucht Museum Eindhoven
60.000 30.000
DAF-museum
Kempenland
Krabbedans
0 2000
15
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Gezondheid De meeste mensen voelen zich gezond. In 2011 gaf 18% van alle Eindhovenaren boven de 15 jaar aan zijn of haar gezondheid matig tot slecht te vinden. De afgelopen jaren lijkt dit jaarlijks iets toe te nemen. Ongeveer 30% van de Eindhovenaren boven de 15 jaar heeft last van langdurige ziekte, aandoeningen of handicaps. Voor een veel geringer aantal Eindhovenaren levert dit belemmeringen op thuis en/of in vrije tijd. De levensverwachting voor mannen is in Eindhoven bij geboorte iets lager (77,5 jaar) dan voor vrouwen (81,4 jaar). Dit verschil is ook elders zichtbaar. Wel is de levensverwachting in Eindhoven iets lager dan in de regio Zuidoost-Brabant en het landelijk gemiddelde. Coronaire hartziekten, longkanker, beroerte, dementie en chronische obstructieve longziekten gelden als de vijf belangrijkste specifieke doodsoorzaken. De sterfte aan hart- en vaatziekten is de laatste jaren enorm gedaald, waardoor kanker doodsoorzaak nummer 1 is geworden. Deze trends worden uiteraard ook beïnvloed door ontwikkelingen in de gezondheidszorg, veranderingen in leefstijl en sociaaleconomische factoren. Meer cijfers over gezondheid vindt u via de website www. buurtmonitor.eindhoven.nl onder het kopje gezondheid
16
Gezondheid Factoren
2009
2010
2011
15%
16%
18%
29%
32%
30%
Beoordeelt eigen gezondheid als matig of slecht last van landurige ziekte, aandoeningen of handicaps belemmering door langdurige ziekte, aandoening of handicap thuis
5%
6%
6%
in vrije tijd
8%
8%
6%
Bron: Inwonersenquête BiO
Ziekenhuizen Verpleegde
Catharina-ziekenhuis
patienten
Màxima Medisch Centrum
2009
2010
2011
28.933
28.705
29.164
4.553
4.605
4.448
2012
(locatie Eindhoven) Bron: Bio
Medische dienstverlening Type
2010
2 011
Huisartspraktijken
90
88
93
Tandartspraktijken
52
53
51
5
5
5
Fysiotherapiepraktijken
Verloskundigenpraktijken
72
72
74
Apotheken
27
27
29
Bron: Stadsgids Eindhoven
Zieken- en gewondenvervoer 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 2000
17
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Milieu De gemeente heeft ten aanzien van het milieu een aantal wettelijke taken die vooral betrekking hebben op de lokale milieukwaliteit en die moeten bijdragen aan een gezonde leefomgeving. De blootstelling aan verschillende milieufactoren varieert volgens het RIVM, afhankelijk van welke milieufactoren worden meegenomen, van 2 tot meer dan 14% van de totale ‘ziektelast’ in Nederland. We hebben het dan ondermeer over klachten van aandoeningen (astma, chronische bronchitis, hart- en vaatziekten) door bijvoorbeeld luchtverontreiniging en slaapverstoring en verminderd concentratievermogen door geluid en gevoelens van onveiligheid. Qua veiligheidsbeleving bij de Eindhovenaren blijkt stralingsgevaar vergelijkbaar met die ten aanzien van opslag, gebruik en transport van gevaarlijke stoffen. Van de Eindhovenaren voelt 18% zich onveilig door straling en 17% door gevaarlijke stoffen. Het aandeel dat zich onveilig voelt als gevolg van luchtveront-reiniging in en om Eindhoven ligt nog wat hoger (32%). Het aandeel Eindhovenaren dat daadwerkelijk hinder ondervindt van vervuilde lucht ligt beduidend lager (19%) en dat geldt nog sterker voor het aandeel mensen dat hinder ondervindt van stank (11%). Bij het inzamelen en verwerken van afval gaat het vooral om zo veel mogelijk hergebruik (via afvalscheiding), tegen zo laag mogelijke kosten maar toch met zo hoog mogelijke service. Voor wat betreft dit laatste vormt de tevredenheid bij burgers over afvalinzameling een belangrijke graadmeter. Uit peilingen onder burgers blijkt dat de tevredenheid ruim overheerst; bijna 90% is tevreden over het ophalen van huisvuil en slechts een fractie minder is eveneens tevreden over hoe men het grofvuil kwijt kan in de milieustraten. Restafval is het afval dat overblijft na het scheiden van groente-, fruit- en tuinafval (gft), klein chemisch afval, papier, plastic verpakkingen, glas en textiel. Omdat restafval wordt verbrand en dit een dure verwerkingsmethode is, dient restafval tot een minimum beperkt te worden.
18
Afval Ingezameld huishoudelijk afval (ton)
2009
2010
2011
Gescheiden ingezameld 35.970
35.458
36.747
w.v. gft-afval
17.967
17.108
17.559
papier
13.185
12.699
13.325
4.043
4.070
4.247
775
791
752
-
790
790
44.903
43.449
45.103
glas kleding plastic restfractie Bron: RB/BOR
Meldingen openbare ruimten 2e halfjaar 2010*
2011
Klachten/
riolering/water
996
1.686
meldingen
straatmeubilair
1.609
2.784
verlichting en verkeerslichten
322
783
groen, straatreiniging, bomen
3.332
4.864
808
1.536
1.885
3.473
afval inzameling illegale stort/wrakken/graffiti Bron: Klantencontactcentrum Gemeente Eindhoven
Huishoudelijk afval ton
% gescheiden ingezameld huishoudelijk afval in tonnen
huishoudelijk afval in tonnen
% gescheiden ingezameld
% 51
86.000 85.000 84.000 83.000 82.000 81.000 80.000 79.000 78.000 77.000 76.000 75.000
50 49 48 47 46 45 44 43 42 41 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
19
Verkeer Met de Strategische MobiliteitsAgenda werkt Eindhoven aan een goede bereikbaarheid en duurzame mobiliteit. Het afgelopen jaar is een begin gemaakt met de aanleg van het noordelijke deel van de tweede Hoogwaardig Openbaar Vervoerlijn (HOV2). De eerste HOVlijn rijdt van NS-station Eindhoven naar Eindhoven Airport en Veldhoven. Vanaf eind 2014 zal de HOV2 Nuenen via Eindhoven CS verbinden met de High Tech Campus. In het voorjaar van 2012 is de Hovenring gereed gekomen. De rotonde in de Heerbaan is vervangen door een kruispunt dat de doorstroming tussen Eindhoven, Veldhoven en Meerhoven moet verbeteren. Boven het kruispunt is een in het oog springende zwevende ring voor fietsers en voetgangers aangebracht. In april 2012 zijn voor de tweede maal op diverse telpunten op de invalsroutes bij de Ring en in het centrum de passerende fietsers geteld. Van 18 telpunten op de invalsroutes bij de Ring zijn gegevens over beide jaren beschikbaar. De cijfers van 2011 zijn op basis van nieuwe inzichten gecorrigeerd. De top 3 van drukste punten is gelijk gebleven, daaronder zijn wat verschuivingen opgetreden.
20
Verkeer Motorvoertuigen*)
2009
2010
2011
Personenauto's
91.998
92.917
94.225
Bedrijfsauto's
10.801
10.668
10.418
6.555
6.666
6.696
Motortweewielers Bron: CBS *) Motorvoertuigen per 1 januari
Passagiers
Eindhoven Airport ** lijndiensten
1.496.475 1.946.245 2.456.208
vakantievluchten
203.183
180.819
176.145
overige charters
11.846
15.769
11.130
Bron: Eindhoven Airport **) Aantallen over het hele jaar
Top 7 invalsroutes
Passerende fietsers in twee richtingen
fietsers binnen de ring
per werkdag (peildatum april) Hoogstraat
6.740
6.748
Kloosterdreef
6.492
6.555
Veldmaarschalk Montgomerylaan
4.853
4.782
Strijpsestraat
2.924
3.745
Leenderweg
3.520
3.485
Boschdijk
3.808
3.329
Aalsterweg
3.877
3.309
Bron: ORVM
Bezit motorvoertuigen 120.000 100.000 80.000 60.000 personenauto’s
40.000
bedrijfsauto’s
20.000
motortweewielers
0 2000
21
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Leefbaarheid en veiligheid Het gaat met de veiligheid in Eindhoven de goede kant op. Zowel het aantal woninginbraken als het aantal auto-inbraken nam opzienbarend af. Maar het aantal fietsendiefstallen nam toe. Eindhoven staat dan ook niet meer bovenaan in de AD-misdaadmeter, een twijfelachtige eer die de stad wel een aantal jaren te beurt viel. Eindhoven staat voor het tweede opeenvolgende jaar op de 6e plaats. Het percentage Eindhovenaren dat zegt te maken te hebben gehad met veelvoorkomende criminaliteit, waaronder vandalisme en gewelds- en vermogensdelicten, is in 2011 licht gedaald ten opzichte van 2010 en 2009. In 2009 was bijna 35% van de Eindhovense bevolking slachtoffer van veelvoorkomende criminaliteit. In 2010 daalde dat aandeel licht tot 34%, en in 2011 tot 32%. Eind 2010 voelde 36% van de inwoners zich wel eens onveilig. In 2011 daalde dit aandeel naar 33%. Inwoners voelen zich in hun eigen buurt minder onveilig dan ‘in het algemeen’. In 2010 was het aandeel van de Eindhovenaren dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt 28%. Ook dit aandeel is in 2011 afgenomen: naar 27%. Meer cijfers over leefbaarheid en veiligheid vindt u via de website www.buurtmonitor.eindhoven.nl onder het kopje leefbaarheid en veiligheid. Alarmeringen 3.000 2.500 2.000 1.500 branden hulpverleningen loos alarm
1.000 500 0 2000
22
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Leefbaarheid en veiligheid Aangiften
woninginbraak woninginbraak per/1.000 won. auto-inbraak auto-inbraak per/1.000 inw.
2011 1.675
20,4
18,1
17,2
3.525
2.618
1.995
16,6
12,3
6,2
2.549
2.975
16,4
12,0
9,3
62
38
40
overvallen per/1.000 inw.
0,29
0,18
0,10
totaal- afgelopen 12 maanden (%)
32%
fietsendiefstal per/1.000 inw. overvallen
Onveilig gevoel
2010 1.740
3.483
fiets-/bromfietsdiefstal
Slachtofferschap
2009 1.966
35%
34%
geweld - afgelopen 12 maanden (%)
7%
7%
7%
vermogensdelicten - afgel. 12 mnd.
19%
19%
19%
vandalisme - afgelopen 12 maanden 19%
18%
15%
gevoel van onveiligheid: ja (%)
33%
36%
33%
27%
28%
27%
gevoel van onveiligheid in eigen buurt: ja (%) Verloedering*
schaalscore verloedering fysieke woonomgeving
4,0
4,0
3,6
schaalscore sociale overlast
2,0
2,2
2,2
* 0=weinig, 10=vaak voorkomend Bron: Politie/enquete Leefbaarheid en veiligheid
23
Regio Samen met 20 andere gemeenten maakt Eindhoven deel uit van de samenwerkingsregio Eindhoven (SRE). De SRE-gemeenten streven naar een excellente regio die zich op wereldschaal onderscheidt door creativiteit, innovatie en technologie. Kennisontwikkeling en innovatieve bedrijvigheid gaan hier hand in hand met een prettige leefomgeving. In die combinatie vinden stad en platteland elkaar en werken ze samen aan een betere, duurzame toekomst voor alle inwoners van de regio. In de samenwerking ligt de focus primair op verdere versterking van de economie, gecombineerd met een hoge ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid. Als Brainport vormen deze gemeenten gezamenlijk de spil van de regio Zuidoost-Nederland. Deze regio strekt zich uit van MiddenBrabant tot Zuid-Limburg. In dit gebied bevinden zich op dit moment zes netwerkregio's van bedrijven, kennisinstellingen en overheden, waarin tal van projecten en samenwerkingsconstructies in verschillende fases van ontwikkeling en uitvoering zijn. Het kabinet wil dat de Nederlandse economie tot de vijf sterkste in de wereld gaat behoren. Brainport 2020 is de strategie én het programma dat Zuidoost-Nederland tot koploper in de internationale kenniseconomie moet maken. Aantal inwoners en woningen (relatieve groei) 114 112 2000=100
110 108 106 Inw. Eindhoven Inw. regio Won. Eindhoven Won. regio
104 102 100 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
24
Eindhoven en de regio Oppervlakte
Zuid-oost Brabant Eindhoven %*)
Inwoners
742.234 217.225
29,1
29,2
29,3
312.461
314.984
317.963
96.993
97.614
98.551
31,0
31,0
31,0
Zuid-oost Brabant
4.668
2.830
3.140
Eindhoven
1.426
577
794
30,5
20,4
25,3
Zuid-oost Brabant
59.291
61.785
63.245
Eindhoven
16.083
17.191
17.706
27,1
27,8
28,0
Zuid-oost Brabant
390.615
385.470
388.695
Eindhoven
143.300
141.605
143.100
36,7
36,7
36,8
23.686
23.335
19.587
9.195
8.776
7.519
38,8
37,6
38,4
348.180
352.258
352.258
91.998
92.917
92.917
26,4
26,4
26,4
%*) Zuid-oost Brabant Eindhoven %*) Personenauto's
Zuid-oost Brabant Eindhoven %*) * in procenten van de regio Bron: CBS, CWI, BiO
25
6,1
738.832
%*)
werkzoekenden
8.887
6,1
216.036
%*)
Niet-werkende
8.884
6,1 735.164
%*)
Werkzame personen
8.884
213.809
Eindhoven
Vestigingen
2012 145.759
Zuid-oost Brabant
Zuid-oost Brabant
Nieuwbouw
2011 145.782
Eindhoven %*) Woningvoorraad
2010 145.783
Begroting gemeente Eindhoven De verwachte inkomsten en uitgaven van de gemeente Eindhoven zijn in 2012 ruim € 766 miljoen. Bijna de helft van de inkomsten ontvangt de gemeente van het Rijk. Voor een deel zijn de inkomsten van het Rijk vrij besteedbaar. Dit deel heet de algemene uitkering en bedraagt in 2012 ruim € 250 miljoen. Daarnaast ontvangt de gemeente Eindhoven € 141 miljoen van het Rijk voor specifieke doeleinden. Van de burgers ontvangt de gemeente in 2012 € 109 miljoen. De burgers betalen aan de gemeente Onroerende Zaak Belasting, afvalstoffenheffing, rioolrechten en leges bouwvergunningen. Het is de bedoeling van de gemeente Eindhoven om alle inkomsten in te zetten voor de stad en haar burgers, instellingen en bedrijven. Zo zet de gemeente € 172 miljoen in om mensen weer aan het werk te helpen en een uitkering te verstrekken. Voor het ontwikkelen en beheren van de openbare ruimte is in 2012 € 236 miljoen beschikbaar. De rest van de middelen besteedt de gemeente Eindhoven voor het grootste deel aan zorg en welzijn (€ 78 miljoen), onderwijs en jeugd (€ 80 miljoen), cultuur en sport (€ 72 miljoen) en openbare orde en veiligheid (€ 25 miljoen).
26
Uitgaven en inkomsten begroting 2010 (in miljoenen euro's) 350 300 250 200 150 100 50 0 Inkomen
Zorg en welzijn
Onderwijs en jeugd
Kunst, cultuur Openbare orde en sport en veiligheid
Burger en bestuur
Bedrijfsvoering en organisatie
Ruimtelijk gebied
Economische Stortingen/ ontwikkeling onttrekkingen reserves
Uitgaven Inkomsten
Bedragen (in miljoenen)
uitgaven 2011
2012
inkomsten 2011
2012
saldo 2011
2012
inclusief de laatste wijzigingen 2011 en ombuigingen 2012 Inkomen
190,0
172,3
Zorg en welzijn
87,8
78,1
Onderwijs en jeugd
66,6
79,8
Kunst, cultuur en sport
73,0
72,4
Openbare orde en veiligheid
28,9
Burger en bestuur
44,4
Bedrijfsvoering en organisatie
152,4
137,0
-37,6
-35,4
9,1
5,7
-78,6
-72,4
14,9
17,0
-51,7
-62,8
20,6
21,1
-52,4
-51,3
24,6
3,5
1,9
-25,4
-22,7
40,2
7,4
5,0
-37,0
-35,2
24,3
19,4
352,4
330,2
328,1
310,8
244,9
235,9
181,0
200,6
-63,9
-35,2
11,0
9,4
4,9
3,5
-6,1
-5,9
Stortingen/onttrekkingen reserves
179,8
34,3
204,4
44,4
24,6
10,1
totaal
950,5
766,3
950,5
766,3
0,0
0,0
Ruimtelijk gebied Economische ontwikkeling
Bron: Control
27
Afdeling Beleidsinformatie en Onderzoek De afdeling Beleidsinformatie en Onderzoek heeft een centrale ondersteunende functie voor het gemeentebestuur en de gemeentelijke sectoren. Ook kunnen Eindhovense burgers en instellingen er terecht voor statistische informatie. Wat doet de afdeling onder meer? Monitoren van ontwikkelingen in de stad. Verrichten van onderzoek op het terrein van bevolking, huisvesting, werkgelegenheid, bedrijvigheid en maatschappelijke en culturele zaken. Bijhouden van statistische informatie op allerlei terreinen van het maatschappelijke leven, op landelijk-, regionaal-, stedelijk-, wijk- en buurtniveau. Verrichten van onderzoek op aanvraag. Op de website van de gemeente Eindhoven www.eindhoven.nl kunt u onder het kopje stad, onderzoek en cijfers statistische informatie en publicaties vinden. Via de rubriek ‘Eindhoven in cijfers’ komt op een site waar het mogelijk is om zelf tabellen samen te stellen over de stad, wijk of buurt. Hier vindt u allerlei thema’s, van bevolking tot welzijn, en van economie tot cultuur. U kunt ervoor kiezen om de gegevens in een tabel weer te geven, of op een overzichtskaart van Eindhoven. Ook vindt u hier factsheets (een presentatie van data met een beknopte uitleg) en tabellen met jaarreeksen. Uiteraard is het ook mogelijk om deze data te downloaden. Via de site vindt u ook onze rapporten en de verslagen van Digipanel. Digipanel is een panel waarin burgers via een enquête op internet hun mening kunnen geven over diverse onderwerpen, zoals leefbaarheid in de buurt, sport- en cultuurdeelname of gemeentepolitiek. Van de uitkomsten wordt via de site verslag gedaan. U kunt zich aanmelden voor het panel via de rubriek ‘stad, onderzoek & cijfers, digipanel’. Onder ‘Overige publicaties’ vindt u onder meer de nieuwsbrief BiOscope, de folder Onderwijs bij de hand en overige publicaties.
28
Indeling van Eindhoven in wijk en buurt In 1920 werd het kleine stadje Eindhoven (75 hectare) samengevoegd met de vijf omliggende dorpen: Stratum, Tongelre, Woensel, Strijp, en Gestel. Door die herindeling werd het nieuwe Eindhoven bijna 100 keer zo groot (6.500 ha). Sindsdien is de gemeente nog enige keren uitgebreid (Tivoli was in 1960 nog Geldrop, de Beemden hoorde toen bij Waalre en in 1994 heeft Veldhoven al een groot deel van Meerhoven afgestaan). In totaal heeft de gemeente Eindhoven nu een grondgebied van bijna 9.000 hectare. Vaak vraagt men gegevens per deelgebied. Daarvoor hebben we een statistische indeling van Eindhoven gemaakt. Die indeling is door de gemeenteraad vastgesteld en door de provincie en het CBS overgenomen. Per 1 januari 2010 is de indeling enigszins aangepast. Eindhoven is ingedeeld in stadsdelen, wijken en buurten. Binnen de zeven stadsdelen onderscheiden we wijken: een groot duidelijk aaneengesloten gebied, begrensd door barrières zoals grote verkeersaders. Binnen de 20 wijken zijn meer kleinere gebied eenheden: de buurten. In totaal telt de gemeente 116 statistische buurten.
29
Statistische indeling Eindhoven
535
534
524 523
520
545
546
533 544 531
522
532
543
521 511
514
513
426
436
434
424
627
542
515
512
631
541
516
628
435
431
425
423
337 626
421
637 638
625
632 634 639
336 335
412
411
115 114
410 612
622 635
616 615
623
433
413 414
624
640
636
432
422
614
333 311
113
321
312
111
322
334
611
633 613
112 713
621
712
213
711 721 722
218
723
212
236 221
726
230
233 234
222
724
727
232
216
725 732
231 214
215
217
223
731
733
328
211
237 238
226 225
224
239
235
240
Eindhoven in buurten, wijken en stadsdelen per 1 januari 2012 code stadsdeel-, wijkc.q. buurtnaam 1
bevolking bewoonde adressen
Stadsdeel Centrum
11 111 112 113 114 115
Wijk Centrum Binnenstad Bergen Witte Dame Fellenoord TU-terrein
2
6.417
3.489
6.417 2.868 2.364 973 9 203
3.489 1.549 1.152 625 3 160
Stadsdeel Stratum
32.457
14.680
21 211 212 213 214 215 216 217 218
Wijk Oud-Stratum Irisbuurt Rochusbuurt Elzent-Noord Tuindorp Joriskwartier Bloemenplein Looiakkers Elzent-Zuid
10.263 1.950 1.476 881 2.992 1.110 1.163 492 199
4.897 973 678 457 1.361 525 575 253 75
22 221 222 223 224 225 226
Wijk Kortonjo Kerstroosplein Gerardusplein Genneperzijde Roosten Eikenburg Sportpark Aalsterweg
8.289 1.970 2.995 1.219 628 1.460 17
3.432 876 1.153 602 236 556 9
23 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240
Wijk Putten Puttense Dreef Poeijers Burghplan Sintenbuurt Tivoli Gijzenrooi Nieuwe Erven Kruidenbuurt Schuttersbosch Leenderheide Riel
13.905 1.190 3 2.918 1.743 1.534 1.975 1.072 2.767 584 119
6.351 484 1 1.409 826 793 728 539 1.227 301 43
3
Stadsdeel Tongelre
21.151
9.295
31 311 312
Wijk De Laak Villapark Lakerlopen
5.256 2.073 3.183
2.243 782 1.461
32 321 322 328
Wijk Doornakkers Doornakkers-West Doornakkers-Oost Tongelresche Akkers
7.179 3.536 2.909 734
3.190 1.528 1.359 303
33 333 334 335 336 337
Wijk Oud-Tongelre Muschberg, Geestenberg Urkhoven 't Hofke Karpen Koudenhoven
8.716 4.009 177 3.572 456 502
3.862 1.860 58 1.538 188 218
30
code stadsdeel-, wijkc.q. buurtnaam 4
Stadsdeel Woensel-Zuid
41 410 411 412 413 414
Wijk Oud-Woensel Limbeek-Zuid Limbeek-Noord Hemelrijken Gildebuurt Woenselse Watermolen
42 421 422 423 424 425 426
Wijk Erp Woensel-West Kronehoef Barrier Mensfort Rapenland Vredeoord
43 431 432 433 434 435 436
Wijk Begijnenbroek Generalenbuurt Oude Toren Hondsheuvels Oude Gracht-West Oude Gracht-Oost Eckartdal
5
Stadsdeel Woensel-Noord
51 511 512 513 514 515 516
Wijk Ontginning Driehoeksbos Prinsejagt Jagershoef 't Hool Winkelcentrum Vlokhoven
52 520 521 522 523 524
Wijk Achtse Molen Kapelbeemd Kerkdorp Acht Achtse Barrier-Gunterslaer Achtse Barrier-Spaaihoef Achtse Barrier-Hoeven
53 531 532 533 534 535
Wijk Aanschot Woenselse Heide Tempel Blixembosch-West Blixembosch-Oost Castiliëlaan
54 541 542 543 544 545 546
Wijk Dommelbeemd Eckart Luytelaer Vaartbroek Heesterakker Esp Bokt
Totaal aantal inwoners 217.223 per 1 januari 2012 bewoonde adressen 97.523 per 1 januari 2012
bevolking bewoonde adressen 37.182
17.648
9.748 1.308 2.303 3.419 1.599 1.119
4.944 662 1.232 1.605 813 632
15.910 4.140 3.861 2.181 3.030 2.203 495
7.286 1.785 2.054 841 1.537 1.066 3
11.524 5.301 1.499 332 2.796 1.327 269
5.418 2.454 829 87 1.502 544 2
64.718
27.561
15.363 1.020 4.574 3.486 2.081 665 3.537
7.373 400 2.202 1.701 982 442 1.646
16.460 102 3.584 3.846 4.719 4.209
6.618 35 1.439 1.566 1.854 1.724
19.370 5.019 5.007 2.168 7.066 110
7.585 2.119 2.287 762 2.400 17
13.525 4.330 955 5.219 2.880 13 128
5.985 2.017 417 2.439 1.067 6 39
code stadsdeel-, wijkc.q. buurtnaam
bevolking bewoonde adressen
6
Stadsdeel Strijp
28.193
12.334
61 611 612 613 614 615 616
Wijk Oud-Strijp Eliasterrein, Vonderkwartier Philipsdorp Engelsbergen Schouwbroek Schoot Strijp S
9.641 3.104 2.186 679 1.437 2.233 2
4.458 1.345 1.113 273 723 1.003 1
62 621 622 623 624 625 626 627 628
Wijk Halve Maan Hurk Het Ven Lievendaal Drents Dorp Zwaanstraat Wielewaal Herdgang Mispelhoef
9.339 80 4.033 3.077 2.018 28 66 15 22
4.430 30 1.842 1.515 994 11 25 5 8
63 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640
Wijk Meerhoven BeA2 Meerbos Grasrijk Zandrijk Waterrijk Park Forum Flight Forum Eindhoven Airport Bosrijk Meerrijk
9.213 42 48 4.857 2.984 884 15 5 5 373 -
3.446 14 19 1.809 1.124 329 5 2 3 141 -
7
Stadsdeel Gestel
27.105
12.516
71 711 712 713
Wijk Rozenknopje Schrijversbuurt Oude Spoorbaan Hagenkamp
6.407 3.547 1.729 1.131
2.938 1.351 879 708
72 721 722 723 724 725 726 727
Wijk Oud-Gestel Genderdal Blaarthem Rapelenburg Bennekel-Oost Bennekel-West, Gagelbosch Gennep Beemden
12.443 2.843 2.420 679 3.303 3.165 30 3
5.999 1.507 1.215 286 1.547 1.430 11 3
73 731 732 733
Wijk Gestelse Ontginning Genderbeemd Hanevoet Ooievaarsnest
8.255 3.618 3.751 886
3.579 1.594 1.636 349
31
