Voorste kruisbandreconstructie Belangrijk Voor deze behandeling, ingreep of onderzoek dient u nuchter te blijven; dit betekent dat u vanaf 6 uur voor de opname: Niets meer mag eten Niet meer mag roken Tot 2 uur voor de opname alleen nog water mag drinken. Dus geen melk of melkproducten of andere vloeistoffen. Voorbeelden: Als u om 8.00 uur wordt opgenomen, mag u vanaf 2.00 uur ’s nachts niets meer eten en niet meer roken en mag u tussen 2.00 en 6.00 uur alleen nog water drinken. Als u om 14.00 uur wordt opgenomen, mag u vanaf 8.00 uur niets meer eten en niet meer roken en mag u tussen 8.00 en 12.00 uur alleen nog water drinken. Als u zich hier niet aan houdt, loopt u het risico dat tijdens de operatie maaginhoud in uw longen komt en dat kan levensgevaarlijk zijn. Dus niet nuchter zijn betekent altijd dat de operatie moet worden uitgesteld. Inleiding Uw orthopedisch chirurg heeft geadviseerd om de voorste kruisband van uw knie te vervangen om daarmee de stabiliteit van de knie te verbeteren. In deze brochure vindt u informatie over de functie van de voorste kruisband en de mogelijkheden van behandeling bij beschadiging ervan. U krijgt informatie over de voorbereiding op de operatie, de operatie zelf en de nabehandeling. Het kniegewricht Het kniegewricht bestaat uit drie Dijbeen botdelen, het scheenbeen, het dijbeen en de knieschijf. De uiteinden daarvan zijn bedekt met een laagje kraakbeen, zodat de knie Knieschijf Kruisbanden soepel beweegt. Deze kraakbeenlaag is elastisch en Kraakbeen kan schokken en stoten opvangen. In de knie zit aan de binnen- en de buitenkant een kraakbeenschijf; de Binnen meniscus. Buiten meniscus De voorste kruisband ligt midden in meniscus het kniegewricht en voorkomt dat het onderbeen tijdens lopen en draaibewegingen naar voren schiet. Scheenbeen Deze band kan scheuren bij bijvoorbeeld sporten of een ongeluk. Dit wordt vaak ervaren als een knap, waarbij men door de knie kan gaan. De diagnose wordt gesteld door de aard van de klachten, het lichamelijk onderzoek, röntgenfoto’s en/of MRI.
Pagina 1 van 5
Vaak wordt er eerst een kijkoperatie gedaan waarbij wordt gekeken wat er met de knie aan de hand is. Er kan bijvoorbeeld een scheur in de meniscus zitten die dan gehecht of bijgewerkt wordt. Ook kunnen, als de kruisband kapot is, de resten van deze band verwijderd worden, zodat deze niet voor klachten kunnen zorgen. Hierna kan er dan met fysiotherapie bekeken worden hoever u komt zonder deze voorste kruisband. U moet dan denken aan krachttraining om de beenspieren weer in goede conditie te krijgen, zodat ze de functie van de kruisband kunnen overnemen. Ook is het van belang dat je stabiliteits- en coördinatie training doet om het eventuele instabiele gevoel van de knie op te vangen. Als u in het dagelijks leven doorzakklachten heeft kan er alsnog gekozen worden om een nieuwe voorste kruisband te plaatsen. Andere redenen om een kruisband te plaatsen zijn: Pijn soms kan er pijn ontstaan door compressie van b.v. kraakbeen bij draaibeweging en doorzakklachten, Kraakbeenletsel Voorkomen van verdere beschadiging door schuifkrachten, Topsport een topsporter verdient zijn boterham met die knie. Als u aan contactsporten zoals voetbal wil doen U heeft dan niet alleen een goede kruisband nodig, maar ook een goede revalidatie en goede sportbegeleiding tot aan het veld. Aan de andere kant moet u ook goed bedenken of u wel verder moet gaan met een contactsport, want er blijft natuurlijk een kans op een nieuw voorste kruisband letsel. Het ondergaan van een voorste kruisbandreconstructie is geen kleinigheid. Het is een operatie die zeker in de eerste maand veel van u zal vragen in de zin van het lopen met krukken en het volgen van fysiotherapie. Voor een goed resultaat is het nauwkeurig volgen van het revalidatieprogramma belangrijk. U dient er rekening mee te houden dat u minimaal 6 maanden een revalidatieprogramma moet volgen. Goede samenwerking tussen patiënt, orthopedisch chirurg en fysiotherapie is hiervoor noodzakelijk. Voordelen van de operatie Na de operatie en de revalidatie zal de knie steviger aanvoelen en is het doorzakken met draaibewegingen bij circa negentig procent van de patiënten geheel verdwenen. Een nieuw letsel is wel degelijk mogelijk en u moet zelf uiteindelijk beslissen of u het risico van een nieuwe beschadiging neemt. De kans op een nieuw letsel is over het algemeen groter bij contactsporten zoals voetbal en hockey. Welke verdoving wordt toegepast Voor de verdoving wordt meestal gebruik gemaakt van een ruggenprik. Dit kan worden gecombineerd met een slaapmiddel, waardoor u weinig of niets van de operatie merkt. Tijdens het gesprek met de anesthsioloog wordt de wijze van verdoving met u besproken. Voorbereiding op de operatie Voordat u wordt opgenomen wordt u van te voren verwacht op de polikliniek van de anesthesiologen voor een gesprek met de anesthesioloog en eventueel verder onderzoek. U krijgt bericht wanneer u wordt verwacht. Tevens krijgt u dan het informatieboekje ‘Anesthesie’. Soms schrijft de specialist vóór de operatie fysiotherapie voor om alvast te trainen tot aan de operatie, zodat u zo optimaal mogelijk de operatie ingaat.
Pagina 2 van 5
De operatie Voor het vervangen van de voorste kruisband wordt het middelste deel van de knieschijfpees (met een stukje bot aan beide zijden) gebruikt, of een deel van de hamstringpezen aan de binnenkant van het been. De ingreep in het gewricht wordt gecontroleerd met een kijkoperatie. De nieuwe kruisband wordt op de oorspronkelijke plaats van de voorste kruisband vastgezet. De operatie duurt ongeveer twee uur. Na de operatie zijn er meestal twee kleine of één iets groter litteken aan de voorzijde van de knie. Nabehandeling De eerste dag na de operatie wordt met behulp van fysiotherapie geprobeerd de knie weer tot ongeveer negentig graden te buigen en voldoende te kunnen strekken. Tegen de pijn kunnen medicijnen worden gegeven, maar een kruisbandoperatie is over het algemeen niet erg pijnlijk. Als de buiging, de pijn en de zwelling onder controle zijn leert u onder begeleiding van de fysiotherapeut lopen met twee krukken. Na de operatie krijgt u medicijnen om trombose te voorkomen. Dit zal in de vorm van een spuitje 1x daags worden toegediend (Fragmin). Dit moet tot zes weken na de operatie worden voortgezet. De bedoeling is dat u dit zelf gaat doen, maar de verpleegkundige zal u hierin verder begeleiden. Adviezen bij het lopen De eerste 2 - 4 weken na de operatie moet u met 2 krukken lopen Daarna wordt in 2 weken het lopen met krukken afgebouwd. U kunt beter meerder malen per dag een kort stukje lopen, dan te lang lopen. Maak dagelijks een aantal keer een korte wandeling om het genezingsproces, de bloedsomloop en de algehele conditie te verbeteren. Buitenshuis op goede schoenen met een veerkrachtige hak lopen. Adviezen bij het traplopen
De trap op gaat als volgt: Met de ene hand houdt u de trapleuning vast en met de andere hand de beide krukken. Plaats als eerste het niet-geopereerde been op de volgende trede en vervolgens plaatst u het geopereerde been erbij gelijk met de kruk. De trap af gaat als volgt: Plaats als eerste het geopereerde been met de krukken 1 trede lager en vervolgens plaatst u er het niet-geopereerde been samen met de kruk bij.
Pagina 3 van 5
Weer thuis Als u kunt lopen met krukken mag u naar huis. Dit is meestal de dag na de operatie. U moet hierna meteen starten met de revalidatie in bijvoorbeeld het Elkerliek Sport Medisch Centrum. De eerste weken staan in het teken van pijn en zwellingvermindering. Het is de bedoeling dat u na 4 weken weer kunt gaan lopen zonder krukken, kunt fietsen en kunt autorijden (na de operatie mag u niet autorijden, zolang u met krukken loopt). Na de operatie duurt het ongeveer 6 weken voordat de pees vastgegroeid is in het bot. Daarnaast wordt de getransplanteerde pees omgezet in levend peesweefsel wat uiteindelijk een blijvende stevigheid geeft. Dit proces duurt ongeveer zes maanden. Een vast revalidatieschema is nodig om te voorkomen dat de knie te vroeg wordt overbelast. Bij licht lichamelijk werk kunt u waarschijnlijk na zes weken weer gaan werken. Bij zwaarder werk kan dit tien tot twaalf weken duren. Het duurt zes tot acht maanden voordat de kruisband weer volledig kan worden belast. Contactsporten kunnen pas na intensieve sportspecifieke training weer hervat worden na minimaal 9 maanden. Deze beslissing zult u samen met de orthopedisch chirurg en de fysiotherapeut nemen. Complicaties Sommige patiënten hebben last van een doof gevoel naast het litteken. Dit verdwijnt doorgaans na enige tijd. Daarnaast kan het litteken bij knielen gevoelig zijn als de pees van de knieschijf is gebruikt. Soms ontstaat tijdens de revalidatiefase pijn in de knieschijfpees door relatieve overbelasting. Dit is met fysiotherapie en oefentherapie over het algemeen goed te verhelpen. Af en toe wordt de knie stijf en kan niet goed gebogen of gestrekt worden. Soms moet er met een kijkoperatie littekenweefsel worden verwijderd. Een nieuwe kruisbandoperatie is een operatie waarbij ook algemene complicaties kunnen ontstaan, zoals wondinfectie en trombose, maar de ervaring leert dat de kans hierop erg klein is. In de volgende gevallen dient u met de behandelend arts contact op te nemen: Als de wond gaat lekken. Als de hele knie dik of rood wordt en meer pijn gaat doen. Elkerliek Sport Medisch Centrum Het Elkerliek ziekenhuis heeft in het stadion van Helmond Sport op Sportpark ‘de Braak’ het Sport Medisch Centrum (SMC) gevestigd. Hier kunt u revalideren in het Elkerliek ziekenhuis zonder de ‘ziekenhuissfeer’.
De fysiotherapeuten die hier werkzaam zijn, zijn gespecialiseerd in sportfysiotherapie. Het Elkerliek ziekenhuis houdt zich continu bezig met zorgvernieuwing. Ook de fysiotherapeuten van het Sport Medisch Centrum zijn continu bezig met het zoeken naar nieuwe, betere methodieken om sporters, maar ook andere revalidanten, nog optimaler te kunnen behandelen.
Pagina 4 van 5
Tot slot Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben dan kunt u die stellen aan uw behandelend arts of fysiotherapeut.
Telefoonnummers en adressen Polikliniek Orthopeden Locatie Deurne T: 0493 – 32 89 20 Locatie Helmond T: 0492 – 59 59 60 Sport Medisch Centrum Sportpark ‘De Braak’ 7 5703 DX Helmond (ingang via de Bakelsedijk) T: 0492 – 59 56 20 (secr. revalidatie) E:
[email protected] Elkerliek ziekenhuis www.elkerliek.nl Locatie Helmond Wesselmanlaan 25 5707 HA Helmond T: 0492 – 59 55 55 Locatie Deurne Dunantweg 16 5751 CB Deurne T: 0493 – 32 88 88 Locatie Gemert Julianastraat 2 5421 DB Gemert T: 0492 – 59 55 55 model 12436 ag 0314 versie 1.0
Pagina 5 van 5