Voorspelbare meerderheid voor deelname noodfonds

Meike Jansen: 'Ze dachten dat ik gek was' V2

VRIJDAG 25 MEI 2012 VK.NL

DE VOLKSKRANT BV JACOB BONTIUSPLAATS 9, POSTBUS 1002, 1000 BA, AMSTERDAM [email protected] TEL: REDACTIE 020-562 92222 KLANTENSERVICE 088-056 1561 BEZORGING 088-056 1555

Kroegbazen hebben het niet makkelijk: na het rookverbod nu de accijnsverhoging

WETENSCHAP P8

Jouw scrub vervuilt de zee

TEN EERSTE P2

Wilders zegt vertrouwen op in demissionair-minister van Financiën

Voorspelbare meerderheid voor deelname noodfonds Van onze verslaggever Gijs Reuvers DEN HAAG De Tweede Kamer is akkoord gegaan met deelname van Nederland aan het Europese noodfonds ESM. De laatste strubbelingen van PVV-leider Geert Wilders hadden, zoals verwacht, geen invloed op het besluit van de Kamer. Wilders maakte in felle bewoordingen en middels een motie van wantrouwen tegen minister Jan Kees de Jager zijn afschuw over het noodfonds nog maar eens duidelijk. dat de motie niet gestesund werd door de rest van de Kamer wist Wilders waarschijnlijk zelf ook al wel. Datzelfde geldt voor de aangevraagde hoofdelijke stemmingen, waarmee hij gisteren vrolijk mee doorging. “De Jager is verantwoordelijk voor het opgeven van onze nationale soevereiniteit”, Aldus Wilders. PvdA-Kamerlid Ronald Plasterk vindt dat Wilders al eerder had kunnen ingrijpen als hij zo principieel tegen het ESM is.”De minister heeft

in februari al zijn handtekening gezet onder het ESM-verdrag. Waarom kwam u niet al in februari met een motie van wantrouwen? Het is nu makkelijk om dapper te zijn.» Het werd de afgelopen dagen al duidelijk dat de vertraginspogingen van de PVV-leider, een meerderheid in de Tweede Kamer voor het Europese noodfonds niet konden voorkomen. De VVD, CDA, PvdA, GroenLinks en D66 steunden het ESM-verdrag al langer en maakten dat gister officieel. Het permanente noodfonds wordt ingesteld om slagvaardig te kunnen ingrijpen in landen die in grote financiële problemen verkeren. Nederland moet in dat fonds garant staan voor 40 miljard euro, waarvan 4,6 miljard euro de komende jaren worden gestort. De grootste kritiek van Wilders is dat de stemming over het ESM niet over de verkiezingen heen wordt getrokken. Hij had geen goed woord over voor de voorstanders van het pact. “De arrogante eurofielen hebben niets geleerd. Ze drammen, net zoals bij de

ADVERTENTIE

Wilders probeert minister De Jager tot andere gedachten te brengen tijdens het ESM-debat. Europese grondwet opnieuw hun zin door. Deze Kamer is een schijndemocratie als ze het opnieuw beter denken te weten dan de kiezers”, aldus Wilders. Hij beroept zich op de uitslag van een opiniepeiling van EenVandaag afgelopen dinsdag. Daaruit blijkt dat 59 procent van de Nederlanders het eens is met het voorstel van Wilders om de stemming over ESM na de verkiez-

ingen houden. Opvallend daarbij is dat een meerderheid van de PvdA, voorstander van het akkoord, dit ook vindt. PvdA-Kamerlid Ronald Plasterk meende echter dat er niet langer gewacht kan worden met het noodfonds en hij wil die noodzaak de komende maanden uitleggen aan de kiezer. Hij verweet Wilders in navolging van De Jager, dat hij de kiezers onjuistheden voorschotelt. “Ik ben teleurg-

Voetnoot De Kogel

U

it steeds meer hoeken van de samenleving komt het geluid dat het lijkt alsof agenten makkelijker hun wapen gebruiken. Volgens kenners fluctueren deze cijfers al jaren, toch lijkt het nu een toenemende trend. Er dienen zich allerlei kenners aan die de oplossing lijken te hebben. Een stopkogel zou werken. Dat brengt de asociaal uit de harder wordende samenleving direct tot stilstaan. Toch lijkt de discussie van de jaren ’90 zich te herhalen. Zwaardere munitie in de vorm van een stopkogel zou teveel gevaar opleveren. Geen stopkogel zou leiden tot meer schoten wat ook teveel gevaar zou opleveren. Misschien moet het blauw op straat het beestengedrag op gelijke wijze behandelen. Een optie voor het regeerakkoord; inbrengen van het verdovingspistool.

Maaike Veldman

Foto ANP

esteld dat sommige partijen zich onverantwoord gedragen, door de feiten de verdraaien.” Eerder verweet De Jager de PVV al van “bangmakerij.” De laatste kans voor Wilders om de plannen nog terug te draaien, is het kort geding dat hij met zijn advocaat Bram Moszkowicz heeft aangespannen. Aanstaande dinsdag zal de rechter hierin een uitspraak doen. Er is niemand die verwacht dat hij Wilders gelijk geeft, maar de PVV-leider zal waarschijnlijk allang tevreden zijn dat hij ook die dag weer in punt van de belangstelling staat.

€ 1,50

Jaargang 91 Nummer 26770

2

DONDERDAG 6 OKTOBER 2

2

Bert Wagendorp Dennis Boxhoorn

DE VOLKSKRANT VRIJDAG 25 MEI 2012

Ten eerste Ten eerste

:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Opvolger Pech

ie wordt de opvolger van Job Cohen in de PvdA? Toen ik Cohen dinsdag uit de het fractieoverleg zag komen n eerste instantie lijkt er nog weinig aandedemedia, hand met en hoorde reageren op maar de vragen van washet blonde meisje met paardenstaart, gestoken in markeren een roze jas het me al duidelijk: einde verhaal. Indie plaats van te tegenover in deman treinop komt zitten.plek Maar voor de interwaarom hij deme juiste de juiste is,nog bevestigde Cocity vaart kandie maken, schieten dat haarzulks blauwe ogen links hen met elke zin hij uitsprak niet hetvan geval is. naar rechts, volledig in paniek. Zij weet wat er komen gaat, de talrijke Er stond een meute verslaggevers met een batterij microreizigers om haar heen hebben geen flauw benul. Ze grijpt naar haar foons voor zijn neus, er waren camera’s op hem gericht, en hoofd en buigt naar voren, haar schedel tussen de knieën. achter hem zijn trouwe Je en moest dusvolledig concluTerwijl we stonden Utrecht uitrijden, richtvazallen. ze zich op, verstijft deren Cohendie erdaarop ook was. MaarEen hijtreincoupé was er niet. voor dedat vijfJob minuten volgen. inFysiek rep en leek een zekere sprake, maar deEen geest van roer. van De taken wordenaanwezigheid als automatisch snel verdeeld. mevrouw Cohen, daar had het althans alle schijn van,dat leeknog elders vervan middelbare leeftijd knielt voor het meisje, altijdteondoorkeren. Er kwam niet één werkelijk geïnspireerde uit zijnAls dringbaar voor zich uitstaart. Ik herken deze aanblik:zin epilepsie. mond. reeg van clichés entrein, dooddoeners. een gekJob sprint ik een naarketting de achterkant van de op zoek naar een conducteur. zijn die mannen Wat, vroeg ik me af, moet er dán gebeurenWaar om deze man tot als oneliners je ze nodigte hebt? Juist, rustig gloeiende betogen en messcherpe bewegen? in conclaaf instaat een eerIk vermoed dat niets Job meermet uitelkaar zijn zelfverkozen van ste klas-rijtuig. Wat er aan de hand beschouwelijkheid kan wekken. Hij is erg zen; een jaloersmameisje met epilepsie? Alle kende geestesgesteldheid. Maaris.jeEen drijft je partij er wel mee collega’s worden via een portofoon naar de afgrond, want de rest van Den Haag is nog niet zo ver. op de hoogte gesteld. Als we met Algemeen wordt Cohens beschaving in woelige tijden gegroot gevolg na een minuut of wat prezen, maar beschaving kan natuurlijk best wattreinstel peper inaande bij het betreffende kont gebruiken, om hetZo komen, is de aanval al voorbij. maar erg onbesnel kan dateens gaan, legt ze daarna drukken. uit. schaafd Ze toont uit eente smartphone morgen de wereld met eenAls speciaal programmatje Cohenze wordt dat door middel van trillingen bijhoudtvergaat, hoeveelen toevallen per dag krijgt. ‘Dit was pas de derde vandaag,’ glimlacht ze, waarnamohaar blik op het allerlaatste direct weer verstard. ‘Ik voel weer een aanval opkomen.’ Weg is ze. ment om commentaar geBij de derde binnen een kwartier begint er een bloed vraagd, zalstraaltje hij antwooruit haar linkeroor te stromen. Ze dept het met een denvakkundig dat hij zalweg doorgaan watje. Een politieagent had haar op hetwaarmee station per omver hijongeluk bezig is. gelopen, waardoor ze hard met haar hoofd eenvergaat!’ paal smakte ‘Detegen wereld en een oude wond werd opengetrokken. Pure pech. Die wond liep ‘Komt door dit kabinet.’ ze twee weken geleden op, tijdens het grootschalige treinongeluk in kwam het Amsterdam, waarbij een intercity en een Vandaag sprinter op elkaar botste. doodvonnis. Sharon Dijksma is, samen Monasch, Een harde klap had een gat geslagen in de met toch Jacques al zo kwetsbare toegevoegd aanmeisje. het fractiebestuur. Sharon Dijksma kennen schedel van het Stomtoevallig moest uitgerekend zij ook in we vooral als de one man-klapmachine van Wouter Bosze die trein zitten. Sinds die dag kun je de klok erop gelijkBos. zetten: hoefde destijdsdrie maar een boertje te laten, of Sharon zat op de krijgt minstens aanvallen per treinrit. Haar hoofd slaat op hol eerste rij enthousiast in haar Haar handjes teisklappen. Als zegt beloning bij de gedachte aan de botsing. vader conducteur ze. En ze heeft zo op in mannen. Wil ik weten waarom niet? Nee, nog kreeg zehet eenniet baantje het kabinet. meer pech kanmoet ik vandaag nietdoor meerSharon aan. Dijksma, zijn je daAls je gered worden gen geteld. Dan is het laatste sprankje hoop verdwenen en kun je jezelf net zo goed meteen in een van die truien van Hans Spekman in de Hofvijver werpen en naar de eeuwige stilte der Frits Wester-vrije zones laten zuigen. Twee vragen staan momenteel centraal in de PvdA: wat is de nieuwe boodschap waarmee de partij de toekomst in een glanzend licht zal zetten, en wie moet deze aan het kiezersvolk verkopen. De eerste vraag is in het huidige politieke klimaat niet zo opportuun. De twee succesvolste partijen van het moment, de VVD en de PVV, hebben niet zozeer een politieke boodschap, als wel een handig setje oneliners voor elke gelegenheid, plus een partijleider die ze zonder te haperen kan oplepelen. De tijd van de ideologische vergezichten is al een tijdje voorbij, het gaat erom kiezers te verleiden. Is dat gelukt, dan kun je rustig gaan nadenken over wat je te doen staat, afhankelijk van de economische omstandigheden. Het is daarbij niet langer noodzakelijk je aan gedane beloften te houden, zoals blijkt uit de ervaringen van de PVV. Die breekt moeiteloos de ene verkiezingsbelofte na de andere, maar groeit niettemin lekker door. De tweede vraag is daarom de belangrijkste. Met een beetje knappe leider staat de New PvdA zo weer op 35 zetels. De kiezer verandert gemakkelijker van voorkeur dan Jeroen Pauw van bedgenote. Hij laat zich door een politieke Casanova graag veroveren. Het stemt niet vrolijk, maar zo is de situatie. Laat Lodewijk Asscher zich dus maar gereedmaken.

W

Alle collega's worden via een portofoon op de hoogte gesteld.

In Spekmans trui naar de stilte der Frits Westervrije zones

INHOUD INHOUD

WEERVEEL VEELZON WIND WEER

NIEUWSKRANT NIEUWSKRANT TEN TENEERSTE EERSTE 2-5 2-7 BINNENLAND BINNENLAND 6-78-12 BUITENLAND WETENSCHAP 8 13-17 UITGELICHT BUITENLAND 9 18-19 FAMILIEBERICHTEN 20 ECONOMIE 10-11 ECONOMIE 21-27 OPINIE & DEBAT 12-13 OPINIE & DEBAT 28-31 SPORT 14-15 SPORT 33-35 V 2-3 V RONALD GIPHART ANNEMARIE OSTER KUNSTAGENDA MEDIA TV RECENSIE TELEVISIE VOLKSKEUKEN PUZZELS WEER DAG IN DAG UIT

5 16 19-21 22-23 23 24-25 26 26 27 28

‘Leers moet zich losmaken Het wordt de kroegeigenaar uit houdgreep van PVV’ niet makkelijk gemaakt Van onze verslaggever Jan Tromp

moeten uit het land, maar niet weg len. Mijn boodschap is eigenl kunnen. ‘Het is emotioneel bij mij. Je Gerd, ik wil je helpen, het gaat n moeten gooien. de inkomsten van rokende klanten Van onze verslaggevers verhalen over drama’s traugoed, ik zie worstelen. zeker aanwezig. De je wet is nu ruimJe zit in Jorishoort Prinssen, woordvoerder vandie is Maaike Veldman en Gijs Reuvers ma’s zijn geworden, over levens diejaarhoudgreep de PVV, DEN BOSCH Minister Leers (CDA)Koninklijke drie van kracht van en heeft vanafhet wo Horeca Nederland (KHN), kapot zijn gemaakt. Ook al krijgen door de cijfers bewezen. moet aanzienlijk meer ‘schrijUTRECHT Het lenteakkoord wordt is niet blij met de maatregelen van de het begin op veel protest vanuit de Dat m nende gevallen’ asiel verlenen, die mensen‘Dit uiteindelijk toch eenhoreca ver- gestuit. dus anders. Ik weet dat het Inmiddels blijkt datgrote d door de horecaondernemers met ‘Kunduz-coalitie’. is de zoveelste zegt plezier burgemeester Rombouts blijfsvergunning om hierHet te blijven, eindstreep halen, vier jaar weinig ontvangen. De ac- klap voor in ruim is 50de procent van detehorecagede horecaondernemers. (CDA) van Den Leers en derookverbod hun leven binet Rutte-Verhagen. Maar toch cijnsverhoging opBosch. alcoholische tegen de wet in, gewoon heeftis afgebroken.’ voor veel onder- legenheden, gerookt wordt. drankjes is een moeten klap in het gezicht al voor grote problemen ge- Kamer CDA-fractie zich volgensnemers De CDA-fractie in de Tweede ik: collega’s, maak jullie niet zo v Het toezicht dit rookverbod voor de horecaondernemers, die het zorgd.moet Een nieuwe accijnsverhoging hem bevrijden uit de ‘houdgreep’ ‘barmhartigheid’ tonen voor zorgenopover de vraag is of Wild sindsdienbreekt. in handen de Nedertoch al niet zo makkelijk hebben. zal hetasielzoekers ze zeker nietdie makkelijker ma-onzekervan de PVV. al jaren in Maak van je zorgen over die di landse Voedselen Warenautoriteit ken’, aldus Prinssen. getraumatiseerde mensen die h Sinds de komst dat vanLeers de euro zijneersteWilfred Jager is eigenaar van twee (nVWA). De nVWA deelt na een eerste ‘Ik constateer in zijn hun toevlucht zoeken. het op, negeren de alcoholprijzen alleen op maar geste- van cafés in Utrecht. ‘Ik vind het verve- waarschuwing jaar is blijven steken toelating ‘Rek bij de zaak Gerd,van zoek de gr gen. Daar kwam in 2008 nog eens lend dat mijn omzet wellicht een het rookverbod een boete uit van 600 41 schrijnende gevallen’, zegt Romzen op en leg je niet zomaar neer het rookverbod bovenop, dat veel ho- beetje zal dalen, maar ik kan me dat euro. De boetes kunnen bij herhaalbouts. ‘Zijn voorgangers lieten gemidhet PVV-sentiment. recagelegenheden in moeilijkheden oplopen tot Dat 4500 je stre gelukkig nog wel permitteren’, zegt de overtredingen deldUit per jaardie 160 kunt de zijnvele hebben Laa cafés we die gezien. nog bracht. cijfers hetuitgeprocedeerde Centraal Bu- Jager optimistisch. ‘Maar ik kan me euro. Gezien asielzoekers alsnog toe. Dat aantal zou andere kant zien, je christen-dem reau voor de Statistiek (CBS) gisteren wel voorstellen dat er collega’s zijn elke avond blauw staan van de rook, Leers ook minstens halen.’ die de maatregel minder goed zullen schrikken cratische kant en wees barmhartig deze maatregelen schijnpresenteerde, blijkt dat moeten de omzetstijIn het vorige onder dieaf.gevallen waarvan jij ook ging van cafés in de kabinet, eerste drie maan-de beslikken. Je loopt toch een stukje om- baar nietalecht Ballin (CDA) heid verkeren. ‘Als christen-demoweet: hier past geen denwindslieden van dit jaarHirsch achterbleven bij deen AlEen woordvoerder van de gestrengheid nVWA zet mis dat op een of andere manier organisatie er alles andere horeca. Terwijl omzetRombouts voor gecompenseerd worden.’ bayrak (PvdA), zijn de volgens craat zegmoet ik: partijgenoten, alszegt hetdat zijn Rombouts meent dataan het CDA aanniet te scherpen. restaurants (3,7 procent) vooral de dieEenniet van die opties omkan, dat tedoe com-het doet in drieënhalf jaar 550en asielzoekers goedschiks danom het toezicht Binnenhof alleen in het as ‘Wij ook dateen sinds 2008 het vercafetaria’s (5,3 procent)stonden aardig stegen, penseren zou volgens De en Jager kunop de nominatie te worden maar kwaadschiks zoek ook op ditziendossier markantere positie m bod niet zo is nageleefd als wij bleef de omzet van cafés nagenoeg nen zijn dat er meer cafébazen zijn uitgewezen, alsnog toegelaten. onderwerp een andere meerderheid.’ zoeken. Hij noemt degraag bezuiniging gelijk.Den Bosch is de grootste gemeente zouden zien. Daarom doen we nu bedie rokers zullen toestaan hun vastzit Rombouts snapt datinLeers in het passend onderwijs en in de terhij onderzoek en publiceren we halfDie cijfers er in de toekomst café. ‘Ik zeker dat sommimet een zullen burgemeester van CDA-huiaanweet het wel gedoogakkoord en dat ciale werkvoorziening, waar volg niet beter op worden nu de ‘Kunduz- ge eigenaren zullen denken: als we jaarlijkse cijfers om aan te tonen wat ze. Rombouts zegt daar geconfron- strengheid moet uitstralen. ‘Maar be- hem veel kapot wordt gemaakt. coalitie’ de accijnzen op bier met 10 straks omzet mislopen als gevolg van de verbetering is geweest.’ teerdwil teverhogen. worden met ‘enkele handenperk dat, zeg ik, de ook buitengrenzen Voor Jager is het geen optie om procent De accijnzen op de accijnzen, willen wetot niet nog 18 EN 19 asielzoekers per jaar die weg en wees voor schrijnende wijnvol’ zullen met 15 procent omhoog mensen UITGELICHT in zijn cafés PAGINA’S te laten roken. eens de rokersmild wegjagen. Er wordt geval-

CDA-prominent Rombouts roept partij op tot meer lef

gaan, terwijl ze op sterke drank met 6 procent stijgen. Dit zal betekenen dat het straks duurder wordt voor kroegeigenaren om drank in te slaan. Ze zullen daardoor hoogstwaarschijnlijk de prijzen voor de drankjes omhoog

immers toch niet gecontroleerd.’ Prinssen durft dat verband nog niet te trekken, maar hij sluit het ook niet uit. De kans dat cafébazen in de toekomst nog afhankelijker worden van

‘Ik vind dat je als kroegbaas gewoon creatief moet zijn om ervoor te zorgen dat mensen blijven komen. Uiteindelijk is het veel belangrijker om een goede sfeer te creëren en zullen de gezelligste cafés nooit omvallen.’

Kamermeerderheid tegen komst van superprovincie

NOS: nieuw decor, even gezaghebbend Van onze verslaggevers Gijs Herderscheê, Kim van Keken

van Donner in de ministerraad be- mans van de christen-democra sproken, premier Rutte wilde er na noemt ‘draagvlak’ cruciaal. Met afloop echter niets over zeggen. Eerst dere woorden: zowel in de prov moeten er ‘nog puntjes op de i’ wor- cies als de Kamer moet voldoen DEN HAAG Een Kamermeerderheid ziet niets in de Randstad als den gezet in het 20-pagina tellende steun voor de FUN-provincie zijn. superprovincie. Daarmee lijkt de document. Gedoogpartij PVV laat voland keerde zich al tegen de pl kans op een fusie tussen Flevoechter al weten niets te zien in een fu- nen en Utrecht denkt dat er ‘g land, Utrecht en Noord-Holland sie. De minister hoeft ook niet te re- draagvlak’ is. (de FUN-provincie) verkeken. kenen op steun van de oppositie. Zuid-Holland valt volgens het vo PVV’er Hero Brinkman verwees de PvdA, SP en ChristenUnie zien niets stel van Donner buiten de Randst Vanmegaprovincie, onze verslaggevereen kroonjuweel leen de decors, gemaakt door het Volgens Gelauff er intot het nieuwe in de p in een Randstadprovincie. fusie. Datisleidt chagrijn Stijn Tielemans Fisheye, achtuurjournaal een belangrijkere van premier Rutte, woensdag li-Belgische Dedecorbedrijf Randstadfusie staatzijn in het re- vincie. Wel pleit Donner voor een Gelauff een dus ‘toefje’ rol weggelegd voorsamenwerking de presentatoren. nea recta naar de prullenbak. volgens geerakkoord, nietduurder in het gedoogtensieve tussen R HILVERSUM Achter de schermen uitgevallen. ‘De nieuwslezer wordt meer en meer akkoord, benadrukt Brinkman (PVV). terdam en Den Haag. De provin van de NOS is de afgelopen maan‘Het achtuurjournaal, het belang- een anchorman die staat, door de een gewerkt (nog geheime) stelt mimegaprovincie gaat ten koste heeftendan helemaal denInhard aan eennota nieuwe rijkste‘Zo’n journaal van de avond, moet studio loopt dingen uitlegt het met nakijk nister Vanaf Donner van Binnenlandse Zavan de kleinere provincies.’ Het arguVoor is een in fusie huisstijl. aanstaande eigentijdser, toegankelijker en laagbehulp van deKoopmans grote schermen de tussen ken voor een fusiedeel ‘op van gang ment van de VVDvindt dat via een fusie ‘de Sacha vier Randstadprovincies onbespre zondag is een groot dete brendrempeliger worden,’ Gelauff. studio.’ de Boer is blij met haar gen’ tussenuit de drie provincies. Tot ‘Het ja- decor bestuurlijke wordt aangebaar. moloch ‘De gaatbeelniet werke programma’s de ‘NOS-familie’ van het obesitas’ achtuurjournaal nieuwe rol als‘Zo’n presentator. nuari 2012 kunnendecors de betrokken bepakt,een noemt onzin. ‘Vaak zie je bijworden ‘Deveel eerste van de zeventien gr voorzien van nieuwe is daarom stukhij groter geworden. den dynamischer. Het op dit voorstel. In Ze de hele gemeentelijke herindelingen hervormingen en sturen nieuwe reageren leaders. Donderdag studio zijn een soort reuze is het nu mogelijk om veel van meerRutte shotsligt op presenteerde de omroep haar iPads aantal geplaatst om het verhaal van de te maken.’ Ook Rob Trip Heijnen is tevreden. kunnen alternatieven aandragen, ambtenaren vermeerderen.’ gat’, zegt Pierre van de Pv nieuwe presentator met beeld ondersteu‘Staand Het presenteren oogtvan natuurlijmaarvormgeving. die moeten wel leiden tot een Het CDA is nietteper definitie tegen ontrafelen de bestuurli nen en de kijker mee te nemen.’ maar ker dan zittend desk. Eerstéén van samengaan van de drie. een Randstadprovincie, zegt kluwenachter staat een op nummer ‘DeAfgelopen kijker vindt vrijdag ons somswerd te perfect, ‘O’ uit het‘ja’. logoKamerlid van de NOS moest wij (nieuwslezers, de cade notaDe rode ook nog geen Ger Kooplijst prioriteiten red.) van het kabinet. te clean en te afstandelijk,’ vertelt blijft centraal staan in de vormgeving. mera volgen, nu volgt de camera ons.’ Marcel Gelauff, hoofdredacteur van ‘Het moet heel herkenbaar zijn dat de ‘Inhoudelijk verandert er niet veel ADVERTENTIE NOS Nieuws. ‘Aan de andere staan NOS de afzender is van het nieuws. aan het NOS Journaal,’ vertelt GeVS we ook bekend als betrouwbaar, ver- Dat moet je terugzien in alle pro- lauff. ‘Nog steeds zullen we de ontrouwd en gezaghebbend. Dat moet gramma’s, ook op internet.’ Ook het derwerpen brengen die wij relevant ook zo blijven. We moeten echter wel geluid van de gong, tot 2001 ook al te en belangrijk vinden. Wel willen we blijven meebewegen met de tijd. In horen in de introfilmpjes van de NOS, de vragen proberen te beantwoorden taal en toon, maar ook in feel en look. keert terug. De Jong: ‘Goede dingen waarvan wij denken dat het publiek We hebben daarom besloten al onze uit het verleden moet je behouden. die heeft. We gaan ons niet aanpasSarah Palin,en deevenementenprooud-gouverneur Vooral bij het achtuurjournaal zorgt sen aan de wil van de kijker, maar aan sport-, nieuws-, gramma’s aan tezal pakken. Ookkandidaat de ge- de gong voor een mooi, krachtig einde belevingswereld van de kijker. Bij van Alaska, zich niet lijkenis tussen stellen voordedeNOS-programma’s presidentsverkie-de van de leader.’ De muziek van de een achtergrondverhaal gaan we de onderling worden vergroot. nieuwe NOS-tune is volgens De Jong kijker uitleggen waarom het belangzingenmoest van 2012 in de VS. De Bij Repuhetblikeinse publiek moet het woensdag meteen duidewat ‘dramatischer aangezet’ dan de rijk is om te weten, en de reportages liet dit in een lijkbrief zijn dat het programma behoort muziek van de oude tune. moeten meer verbonden zijn met de aan haar aanhangers weten. tot Ze de schrijft grote NOS-familie.’ Het nieuws moet volgens Gelauff actualiteit.’ dat haar gezin voor De laatste restyling van de NOS was urgenter worden. ‘Urgenter in tempo De bestuurders Jong: ‘Ons publiek moetover nietleiderFunktieMediair interviewde in de zorg gaat. ‘Na veel gebed en ernstige tijdens het jubileumfeestje in 2006. en toon, en in minder mate door onze sneller oud worden dan de vaderoverwegingen, heb ik besloten Over Daar hoe ze het beste uit hun medewerkers, Het gerenommeerde Britse bureau journalistiekeschap. werkwijze. gaan landse halen bevolking vergrijst. Dat was hun dat ik me geen kandidaat stel.’ Lambie-Nairn werd toen gevraagd de we niet veel aan veranderen. We zul- De deinterviews insteek van degebundeld restyling. Ook deboekje organisatie en zichzelf. zijn in het Palin, kandidaat het te viceprevormgeving voor haar voor rekening ne- len er vaker voor kiezen om…’. een item persoon van onder de 50 moet de NOS25 jaar ‘The Best of Ter gelegenheid ons 25-jarig bestaan, sidentschap geliefd op te knippen. Het moet allemaal als nieuwskeuze hebben. We zijn niet men. Volgens Janin de2008, Jong,was algemeen ervaring, 25 jaar dedezorg. Vraag bij veelvan activisten de decors conservadirecteur de NOS, van zijn de sneller en korter. Sacha (de Boer,betrokken red.) bangbij dat we een deelhet vanboekje het pu- direct Party. afgeschreven’. Zij was voor hen vantieve toenTea ‘volledig De de of Rob (Trip, kosteloos red.) zullen hetoponderbliek verliezen vanwege de nieuwe aan funktiemediair.nl. nieuwe leaders zijn volgens hem stuk werp in de studio vervolgens verder huisstijl. We zijn niet hip, maar van ideale anti-establishmentkandigoedkoper de vorige leaders. Al- Re-uitleggen.’ deze tijd.’ daat. Dedan politica wil nu andere

Palin: geen kandidaat bij verkiezingen 2012

VANDAAG VANDAAG Eerst buiengevolgt Vandaag schijnt dedoor zon,opklaringen. In de waardoor in namiddag de middagopnieuw de enkele buien. wind stranden aanHarde de kust vanen maximaal 16gesloten graden. zijn. Nederland

MORGEN MORGEN Metkrachtige temperaturen totde dekust 30 Vrij tot aan graden, wordt het soms overdag harde wind. Buien, met zomers en warm. Avondsdan 14 onweer, niet ‘s warmer kans op sneeuwstormen. graden. MEER WEER

V 27

Hoe haal je het beste uit medewerkers om de beste zorg te blijven bieden?

publikeinse kandidaten helpen bij hun campagne. ‘Ik geloof dat ik

recruitment & executive search

3


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Ten eerste

Wonen achter slot en grendel Van onze verslaggever Dennis Boxhoorn AMSTERDAM De bekendste gevangenis van Nederland, de Bijlmerbajes, zal binnen nu en drie jaar helemaal leeg komen te staan. Criminelen maken begin 2015 naar alle waarschijnlijkheid plaats voor in woningnood verkerende studenten, doorsnee woningzoekenden of bedrijven die naarstig op zoek zijn naar kantoorruimte. De Bijlmerbajes is dan de zoveelste gevangenis in Nederland die een geheel nieuwe bestemming krijgt. Penitentiaire inrichtingen in Rotterdam, Hoorn en Almelo werden vanwege leegstand of verpaupering al omgebouwd of staan momenteel in de steigers. Mooi weer of niet, de penitentiaire inrichting Over-Amstel – zoals de Bijlmerbajes officieel heet– roept automatisch een naar gevoel op. Ook op de eerste zomerse dag van het jaar staat de zes torens tellende gevangenis er

treurig bij. Kokmeeuwen vliegen in alle vrijheid om het buitenverblijf heen. Hun gekrijs lijkt op hoongelach richting enkele gevangenen, die tijdens hun ‘luchtuurtje’ proberen wat zonnestralen mee te pikken. Door de donkerblauwe tralies voor letterlijk ieder stukje glas horen ze een vliegtuig overvliegen en de sneltrein richting Utrecht voorbijrazen. Het doet ze beseffen dat ze vast zitten. Hun leven wordt bepaald door cipiers, niet door henzelf. Het is maar moeilijk voor te stellen dat vrije mensen straks in de rij zullen staan voor een plekje in die Bijlmerbajes, als de ruim vijfhonderd gedetineerden die er nu nog zitten, zijn verhuisd naar de nieuw te bouwen inrichting in Zaanstad. Uiteraard zal het er met een likje verf en een wat ruimere opzet straks appetijtelijker uitzien, maar waarom zou je in hemelsnaam vrijwillig in een gevangenis gaan wonen? ‘Omdat er fantastische huizen gemaakt kunnen worden van een monumentaal pand van voor de eerste wereldoorlog. Er zijn genoeg mensen in Nederland die niet in een doorsnee

rijtjeshuis willen wonen, maar graag een stuk tralies als eyecatcher in hun woonkamer zien,’ weet Robin Dijkgraaf, directeur van projectontwikkelaar HD Projectrealisatie. Het bedrijf van Dijkgraaf won vorig jaar de prijsvraag die werd uitgeschreven voor een herinrichting van gevangeniscomplex Noordsingel in Rotterdam. Op 1 januari 2014 begint hij in de Maasstad met het slopen van celmuren en het uitbikken van tralies. ‘Een stichting voor antroposofische ouderen heeft de meeste interesse getoond om in de gevangenis te gaan wonen. Veertig mensen deden zelfs al een aanbetaling, terwijl we nog niet eens begonnen zijn met bouwen,’ aldus Dijkgraaf. De laatste jaren gaan steeds meer gevangenissen in Nederland op de schop. Al in 2009 kondigde toenmalig staatssecretaris van justitie Albayrak aan dat er kriskras door het land gevangenissen gesloten zouden worden vanwege het teruglopende aantal opgelegde gevangenisstraffen en het daarmee samenhangende cellenoverschot. Momenteel verhuurt Nederland zelfs cellen aan België. Uit het rapport

Voorwaardelijk Vrij van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum blijkt dat er tussen 2003 en 2009 bijna de helft minder celstraffen werden uitgedeeld. Daarbij komt ook dat de Rijksoverheid, de oorspronkelijke eigenaar van alle penitentiaire inrichtingen in Nederland, geen geld meer heeft om de leegstaande panden te onderhouden. Zodoende bedenkt ze prijsvragen om de vaak reusachtige gebouwen te voorzien van een nieuwe eigenaar en bestemming. Het Oostereiland in Hoorn werd vorig jaar succesvol omgebouwd van gevangeniscomplex tot een samenvoegsel van appartementen, kantoren en toeristische trekpleisters als een museum en een bioscoop. Het pand in de kop van Noord-Holland stond al sinds 2003 leeg. In Almelo kun je slapen in het Hotel Huis van Bewaring. Die inrichting voor gedetineerden onderging in 2004 een volledige metamorfose. Het oorspronkelijke gezicht van de gevangenis bleef behouden, maar luxueuze kroonluchters aan het plafond, tapijt op de vloer en rustige pasteltinten ma-

ken dat de hotelgast zich weinig opgesloten voelt. Hotelgast Arie Langeraar: ‘Een maf gevoel geeft het wel, logeren in een voormalige gevangenis. Ik wil niet zeggen dat ik me opgesloten voelde, maar het was een bijzondere ervaring. Ik zou er overigens voor geen goud willen wonen. Dat zou echt te beklemmend worden.’ Dat de gevangenen van de Bijlmerbajes ooit van hun vertrouwde plek weg moesten, werd al in 2001 besloten. Vervolgens liet het centrale stadsdeel van Amsterdam de plannen lange tijd voor wat ze waren, omdat de urgentie voor verhuizen niet aanwezig was. Boze tongen beweren dat de omstandigheden in de Bajes inmiddels spartaans zijn geworden en dat de nood hoog is om naar Zaanstad te verkassen. Weg van de voorbijrazende treinen van en naar Utrecht, naar een hypermodern gebouw van 50.000 vierkante meter op een loom bedrijventerrein in Westzaan. In de wetenschap dat op de plek waar gedetineerden jaren in afzondering doorbrachten, straks mensen in ruime appartementen van het vrije leven genieten.

Foto ANP

Canada’s zeehondenexport daalt met 90%, nadat Rusland sinds 2011 de import van huiden verbiedt.

Toekomst Canadese zeehondenjacht onzeker Van onze verslaggever Jasmijn Jongejan De zeehondenpopulatie in Canada is de laatste decennia sterk afgenomen. Hoewel de regering de traditie van zeehondenjacht in stand wil houden, is de Canadese bevolking grotendeels tegen het doden van de dieren. Sinds de jaren veertig, toen de zeehondenpopulatie tegen uitroeiing aanzat, is het aantal nooit meer helemaal hersteld. Niet alleen het directe jagen heeft hier invloed op gehad, ook de visvangst is een belangrijke factor. Ka-

beljauw is een belangrijke voedselbron voor de zeehonden, maar deze, en andere vissoorten, worden veelal weggevist uit de wateren waar de zeehonden leven. Door de klimaatverandering warmen de zeeën bij Canada op, en is het ijs langzaam aan het verdwijnen, wat het voor de zeehonden nog lastiger maakt te overleven. Ondanks de terugloop van de zeehondenpopulatie heeft de Canadese regering begin 2012 de zeehondenindustrie een injectie gegeven van omgerekend 2,8 miljoen euro. Minister van Visserij, Darin King, zei bij bekendmaking van dit grote bedrag, dat dit geld de zee-

hondenjacht industrie door een aantal moeilijke jaren heen moet helpen. Het geldbedrag wordt betaald uit het belastinggeld van de Canadese bevolking, die het grotendeels niet eens is met deze uitgave. 68% van de belastingbetalers is tegen de besteding en 84% zegt ja tegen het plan de jagers om te scholen en de zeehondenjacht volledig te stoppen. Dit blijkt uit een onderzoek van het Canadese onderzoeksbureau Environics Research Group. Ook geeft het onderzoeksbureau aan dat er zo’n 5,7 miljoen euro bespaard zou kunnen worden met een volledig jachtverbod. De Canadese senator Mac Hab is het

in deze kwestie eens met het overgrote deel van de bevolking. Begin mei heeft hij een wetsvoorstel ingediend voor het verbod op zeehondenjacht. Hij zegt daarbij dat of men voor of tegen de jacht is, het is duidelijk dat de zeehondenindustrie nog maar matig voort hobbelt op een financiering door belastingbetalers. Senator Larry Campbell, heeft al aangegeven zijn steun te geven aan het voorstel. Ook Marianne Thieme, van de Partij voor de Dieren schrijft op haar website dat ze hoopt op ondersteuning van een meerderheid in de Canadese senaat. ‘De brute jacht op zeehondjes kan zo tot het verleden gaat behoren.’

Jachtseizoen Canada open De markt voor zeehondenproducten is de afgelopen drie jaar steeds verder afgenomen. De opbrengst van één vacht is dit jaar met een bedrag van 20 euro nog maar een fractie van de 80 euro die er een aantal jaar geleden nog voor betaald werd. De vraag is afgenomen sinds Europa vanaf 2009 geen huiden meer importeert. In december 2011 heeft ook Rusland het verbod ingevoerd, waardoor 90 procent van Canada’s export wegvalt.

4


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Ten eerste Toename van psychische patiënten bij huisartsen die de zorg niet meer kunnen betalen.

Meer kosten en meer klachten Van onze verslaggever Maaike Veldman UTRECHT Begin dit jaar zijn de kosten van de eigen bijdrage voor psychische zorg gestegen. Daarnaast wil het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) strengere regels stellen aan behandeling van psychische problemen. Hierdoor zouden miljoenen bespaard kunnen worden. Uit het lenteakkoord blijkt nu dat de eigen bijdrage voor de GGZ in 2013 gedeeltelijk worden teruggedraaid. Dit is maar goed ook, want volgens huisartsen en psychologen gaat de eigen bijdrage op den duur voor grote problemen zorgen. “Meer criminaliteit, geweld en zelfdoding.” Binnen veel psycholoogpraktijken wordt een terugloop van nieuwe patiënten opgemerkt. I-psy, een praktijk voor interculturele psychiatrie, heeft dit jaar bijna 70 procent minder aanmeldingen dan vorig jaar. “Wij zien sinds begin dit jaar, nu patiënten een deel zelf moeten betalen, dat mensen de behandeling bij ons niet meer kunnen

betalen. De patiënten zijn er wel, maar de kosten zijn te hoog.” Younes Ouazzani, psycholoog I-psy, weet dat hun clientèle veelal in de bijstand zit, waar een kleine stijging in kosten het hardst aankomt. “Er worden steeds meer regels gesteld, zodat steeds meer mensen psychische hulp niet meer willen of kunnen krijgen. Op korte termijn merken we daar in de samenleving misschien weinig van, maar ik ben bang dat het op lange termijn grote problemen kan veroorzaken, zoals een stijging in criminaliteit, geweld of zelfdoding.” Bij elke eerstelijnsbehandeling betaalt de patiënt voor elke sessie een eigen bijdrage van 20 euro. De patiënten die voor een eerstelijnsbehandeling in aanmerking komen zijn mensen met lichtere psychische klachten, die gemiddeld in vijf sessies verholpen zijn. Toch zijn er ook patiënten die meer sessies nodig hebben, maar niet in aanmerking komen voor een tweedelijnsbehandeling. Een eigen bijdrage voor deze patiënten loopt dan al gauw aardig op.

Voor een tweedelijnsbehandeling, behandeling van de complexere psychische problemen, geldt een jaarlijkse bijdrage van minimaal 100 en maximaal 200 euro. Als de patiënt daarbij moet worden opgenomen in een GGZ-instelling, komt daar nog eens 145 euro per maand bij. Uit een peiling door het Nederlandse Huisartsen Genootschap, blijkt dat 64 procent van de huisartsen juist een toename ziet van patiënten met psychische klachten. Eigenlijk

zouden deze patiënten zorg moeten krijgen van een eerstelijns- of tweedelijnspsycholoog, maar kunnen dit nu vanwege de eigen bijdrage niet meer betalen. Hierdoor komen patiënten met hun probleem bij de huisarts terecht. Huisartsen staan nu voor een dilemma; de patiënt wegsturen of een behandeling bieden waar ze niet voor gekwalificeerd zijn? Naast de stijging in kosten van eigen bijdrage, wil het College Voor Zorgverzekeringen dat alleen nog de

behandeling van psychische klachten als gevolg van een ziekte vergoed wordt. Volgens Adviseur Zorg Advies, Ozkanli, is dit hoe de verzekering van oudsher bedoeld is. “Geneeskundige gezondheidszorg uit de Zorgverzekeringswet is gericht op het herstel of het voorkomen van verergering van een psychische stoornis (of psychiatrische aandoening). Dit betekent dat ook bij eerstelijnspsychologische zorg sprake moet zijn van een stoornis (ziekte) waarvoor geneeskundige zorg

Kerkdiensten bijwonen of terugluisteren via internet Van onze verslaggever Martijn Nobel Als gelovigen vroeger niet aanwezig konden zijn bij een kerkdienst, maar er wel graag naar wilden luisteren kon dat via ‘de kerktelefoon’. Tegenwoordig biedt de website kerkdienstgemist.nl de mogelijkheid om kerkdiensten vanuit huis live mee te maken. Ook kun je ze op een later moment terug luisteren. Op dit moment maken 960 kerken uit heel Nederland gebruik van de diensten van kerkdienstgemist.nl. ‘Ik verwacht wat we dit jaar de 1000 passeren,’ zegt Klaas-Jan Wierenga (41), de bedenker en maker van de website. ‘Elk jaar komen er zo’n honderd bij. Toen ik begon met dit project deden er nog geen vijf kerken mee en leverde het bijna niks op. Sinds 2007 kan ik mijn brood ermee verdienen.’ In 2004 ontmoette Wierenga, zelf ook kerkganger, een oude dame die vanwege haar slechte gezondheid niet meer naar de kerk kon, maar de kerkdiensten wel graag wilde blijven volgen. ‘Vanuit mijn achtergrond als software-ontwikkelaar dacht ik: het moet mogelijk zijn om kerkdiensten op te nemen om ze later via internet terug te luisteren.’ Wierenga ontwikkelde een systeem waarbij kerkdiensten automatisch worden opgenomen en direct via internet te beluisteren zijn. Steeds meer kerken sloten zich aan op dit systeem. Het aantal unieke luisteraars steeg van 32.000 in

De Singelkerk te Utrecht april 2011 naar 56.000 in dezelfde maand dit jaar, aldus Wierenga. Eén van hen is Toos Ouwerkerk-Bijlenga, lid van de vrijgemaakte gereformeerde kerk in Deventer. ‘Ik hoorde van deze service van een ouderling uit mijn gemeente. Die vertelde dat ik rustig vanuit mijn stoel naar kerkdiensten kon luisteren via een kastje.

Foto Martijn Nobel Zelf kost het mij geen geld, want het wordt betaald door de kerk.’ Sinds vier jaar heeft ze nu zo’n kastje (een soort radio met internetverbinding) dat in verbinding staat met haar kerk. Elke zondagochtend om tien uur gaat de 75-jarige Ouwerkerk-Bijlenga naar de kerk. ‘Dat doe ik ook voor het contact met de andere leden van de

kerk. Maar omdat ik lichamelijk niet zo sterk ben, is het te vermoeiend om ook nog eens naar de middagdienst te gaan.’ Door haar kastje kan ze vanuit haar ‘luie stoel’ ook naar die dienst luisteren. ‘Dat betekent heel veel voor mij.’ Het bedrijf van Wierenga zorgt ervoor, met behulp van partners die de appa-

ratuur leveren en de installatie van de radiokastjes verzorgen, dat kerkgangers vanuit hun woonhuis live kunnen meeluisteren met de dienst van hun eigen kerkgemeente. ‘Ook is het mogelijk om kerkdiensten achteraf terug te beluisteren via een streaming op de site. Ik ben ook bezig om Kerk TV te ontwikkelen, zodat mensen thuis ook beelden kunnen bekijken op hun eigen televisie. In de toekomst, met al die nieuwe internettelevisie’s, gaat dat zeker lukken. Nu staat dat idee nog in de kinderschoenen.’ Volgens Wierenga, die sinds 2007 fulltime aan dit project werkt, zijn de luisteraars die gebruik maken van kerkdienstgemist.nl niet alleen maar ouderen met een slechte gezondheid. ‘Ook gelovigen die op vakantie of zakenreis zijn of thuis op de kinderen moeten passen, maken er gebruik van.’ Toch zijn de meerderheid bejaarden en chronisch zieken, aldus Wierenga. Omdat het opnemen van kerkdiensten automatisch gaat worden er ook wel eens rouw- of trouwdienst opgenomen. Wierenga begrijpt dat niet iedereen wil dat zijn of haar trouwerij of begrafenis van een geliefde wordt opgenomen. ‘Kerken beslissen zelf welke diensten openbaar zijn en welke privé. In overleg met de betrokkenen wordt de dienst dan wel of niet opgenomen.’ Het is ook een kostenafweging, volgens Wierenga. ‘Hoe meer kerkdiensten openbaar zijn, hoe meer geld het de kerk kost.’

5


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Ten eerste Een uur wachten om gedoucht te worden Van onze verslaggever Martijn Nobel

nodig is. Bij psychische klachten is de huisarts het eerst aan zet. Pas als de huisarts veronderstelt dat er misschien sprake is van een psychische ziekte, kan de patiënt worden doorverwezen.” Om toezicht te kunnen houden op deze strengere regels, wil het CVZ inzicht krijgen in de aard van de klachten. Behandelaars van eerstelijnspatiënten dienen door te geven waar de patiënt exact voor behandeld wordt. Tweedelijnspsychologen werken met een bekostigingssysteem; de Diag-

nose Behandeling Combinatie (DBC). Maar volgens het CVZ is dit systeem niet “medisch herkenbaar”. Het CVZ wil nu dat het voor zorgverzekeraars herkenbaar wordt waarom patiënten worden behandeld, om zo alleen nog de kosten te vergoeden van de behandeling voor een psychische ziekte. Maar hoe? De zorgverzekeraar moet op deze manier inzicht krijgen in de aard van de klachten, maar de privacy van de patiënt moet wel worden gewaarborgd. Het CVZ gaat hier de komende tijd over in beraad.

AMSTERDAM Het is spitsuur in verzorgingshuis De Werf in Amsterdam. Terwijl een gezette verzorgster met uitgestrekte benen een broodje zit te eten, rennen de andere verzorgers hun benen uit het lijf. ‘Het is nog geen pauze’, zegt zorgcoördinator Virginia, ‘Mvr. Mousen heeft al vijf keer gebeld, omdat ze nog gedoucht moet worden. Ze wacht al meer dan een uur.’ De verzorgster laat blijken dat ze geen zin heeft om op te staan. Ze verroert geen vin en zegt: ‘Ik doe het niet. Het is geen weer om te werken.’ Uiteindelijk staat ze toch maar op om Mvr. Mousen te helpen met wassen. Ondanks het incident lijkt iedereen in het bejaardenhuis vrolijk gestemd. De ouderen zijn weliswaar onrustig. Een bewoner (86) vraagt opgetogen of hij alvast in zijn rolstoel mag gaan zitten, maar hij moet nog even wachten. Verzorgers rennen gehaast van kamer tot kamer. ‘Er moet nog veel gebeuren, voordat de bewoners om tien uur de bus in kunnen’, zegt zorgcoördinator Virginia. Om de minuut gaat haar pieper en wordt ze weer bij een andere bewoner verwacht. Iedereen werkt keihard, want het is een speciale dag in het bejaardenhuis; de ouderen gaan een middag erop uit. Dit gebeurt ongeveer een keer per maand. Samen met een groep vrijwilligers vertrekken de ouderen naar een manege, net buiten Amsterdam. ‘Tot overmaat van ramp zijn er juist vandaag twee medewerkers ziek’, zegt Hans Dirksen, manager van bejaardenhuis De Werf. ‘Normaal is het niet zo druk, maar gezien het uitje en het zieke personeel, moesten we een oproepkracht inschakelen.’ Terwijl Virginia de medicijnen aan het uitdelen is, helpen twee andere verzorgers de bewoners met uit bed komen, aankleden, wassen en eten. De zorgcoördinator is vandaag als enige met een opleiding aanwezig. Daarom mag alleen zij de medicijnen aan

de bewoners toedienen. Het gaat nog bijna fout als ze een van de bewoners per ongeluk een slaappil geeft. Zelf merkt de man scherp op: ‘Het is nog geen avond. Deze moet ik nog niet nemen.’ Daar ging zijn uitje bijna. Verzorgingshuis De Werf is onderdeel van de Amsta-groep. Begin deze maand kwam de Amsta-groep als slechtste naar voren uit de top tien organisaties met de meeste klachten bij de Abvakabo FNV. Ilse den Hollander, woordvoerder van de Amstagroep, zegt niet te weten dat Amsta als het slechtste zorggroep wordt beoordeeld. “Ik erken wel dat er problemen zijn. Er is met name een groot tekort aan hoogopgeleid personeel. Het is niet makkelijk om geschoold personeel te vinden. De ouderenzorg kampt met een slecht imago.” De vakbond Abvakabo kreeg eind april ongeveer duizend klachten binnen, nadat ze in maart het meldpunt misstanden zorg hadden opgericht. De

meeste klachten kwamen van verzorgers bij de Amsta-groep. Op nummer twee stond de Osiragroep, ook in Amsterdam. De meeste klachten hadden te maken met een te hoge werkdruk. “Verzorgers krijgen geen tijd meer voor de menselijke kant van hun beroep. Een wandeling maken met een oudere of een praatje maken. Als dit af en toe al gebeurd, dan wordt het door vrijwilligers of mantelzorgers gedaan. Zorgverleners geven aan dat ze dit missen. Juist omdat verzorgers met mensen willen werken kiezen ze voor het beroep. Niet vanwege het riante inkomen”, zegt Mijael Wijlhuizen van de Abvakabo. Verzorger Virginia zegt dat ze het hiermee eens is. Ze vertelt echter dat de werkdruk in verzorgingshuis De Werf wel mee valt. “Ik heb ook in een verpleeghuis gewerkt en daar is de werkdruk nog veel hoger. Toch blijf ik het leuk werk vinden. Het is een dankbaar beroep.”

6


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Binnenland BLIJVEN ZITTEN

Leerlingen en overheid beter af met plan CNV Blijven zitten op middelbare scholen lijkt verleden tijd. Volgend jaar gaan de eerste scholen meedoen met een proef van CNV Onderwijs om elk kind over te laten gaan. Het is de bedoeling dat scholieren die normaal gesproken moesten blijven zitten wegens slechte cijfers, nu met intensieve begeleiding toch over gaan. De overheid bespaart hiermee ongeveer 350 miljoen euro.

Vergroten verscheidenheid planten kan honingbijen redden ‘Honingbijen verbruiken 40 kilo stuifmeel per kolonie per jaar’, zegt stadsecoloog Arie Koster. ‘Niet alleen de diversiteit maar ook de kwantiteit moet omhoog.’

ANP

OPERATIES

Zorg tijdens en rond operaties verbeterd De zorg voor patiënten tijdens en rond operaties is in de afgelopen vijf jaar verbeterd. Dat zegt de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Onder andere het ingevoerde time-out systeem, waarbij het operatieteam vlak voor de operatie de naam en de geboortedatum van patiënt en het materiaal wat gebruikt moet worden nog een keer controleert, heeft bijgedragen aan de verbetering.

ANP

RIOOL

Branbantse Delta dreigt met hoge dwangsommen Het waterschap Brabantse Delta dreigt de gemeente Moerdijk met dwangsommen omdat de capaciteit van het riool op het grote industrieterrein Moerdijk onvoldoende is. Het riool loopt regelmatig over. Hierdoor kan er vervuild water in de haven terecht komen. Per overstort dreigt het waterschap met een boete van 10.000 euro.

ANP

Carien de Jonge wil de buurt en omwonenden meer betrekken bij het houden van de bijen. ‘Om hen bewust te maken van de stadsecologie en het belang van de bijen. Het zijn enorm fascinerende dieren.’

STRAF

Rechtbank geeft Deuss voorwaardelijke celstraf De rechtbank in Arnhem heft oliebaron John Deuss (69) en zijn zus Tineke (66) donderdag veroordeeld voor voorwaardelijke celstraffen van zes maanden. Beide moeten ook een boete betalen van 327.000 euro. De rechtbank acht bewezen dat Deuss en zijn zus zonder vergunningen bankierden. First Curaçao International Bank (FCIB) van Deuss kreeg een boete van 1,2 miljoen euro.

ANP

TENTENKAMP

Ontruiming kamp Ter Apel was ‘disproportioneel’ De gemeente Vlagtwedde heeft met de ontruiming van het tentenkamp van asielzoekers in Ter Apel een te zwaar middel ingezet. Dat heeft de rechtbank donderdag bepaald. Volgens de rechtbank had de burgemeester van Vlagtwedde niet onder het mom van brandgevaar tot ontruiming mogen overgaan. Het noodbevel noemde de rechtbank ‘disproportioneel’

ANP

Van onze redacteur Tobias Pieffers UTRECHT Het gaat slecht met de bijen in Nederland. De bijensterfte ligt vier keer zo hoog als normaal. Ecologen maken zich wereldwijd zorgen. Bijen gelden als de belangrijkste verstuivers en hebben een onmisbare rol in de natuur. Het vergroten van de biodiversiteit in zowel stad als platteland kan de positie van de bij verbeteren. Carien de Jonge is filosoof en beginnend stadsimker in Rotterdam. Ze heeft een eigen kolonie honingbijen die ze houdt in een kast op het dak van een Rotterdamse flat. ‘Ik ben imker geworden omdat ik mij zorgen maak over de stand van de bijen in Nederland’, zegt De Jonge. ‘Ik heb er bewust voor gekozen om stadsimker te worden. Flora en fauna zijn sterk met elkaar verweven. Bijen, net als vlinders, vormen een onmisbare factor voor de voortplanting van planten en het in stand houden van de ecologie.’ Om de buurt en omwonenden bewust te maken van de stadsecologie en het belang van de honingbij, gaat ze er een tweede kolonie bijnemen. ‘Dat doe ik in samenwerking met Rotterdamse Oogst.’ Op 6 juni houdt ze in Rotterdam een toespraak tijdens

het symposium ‘Verbetering leefomgeving bijen en andere bestuivers in stedelijk gebied’Dit symposium is onderdeel van het Jaar van de Bij, in het leven geroepen om aandacht te vragen voor de verhoogde bijensterfte. Volgens cijfers van Bijenstichting lag de gemiddelde bijensterfte in 2011 op 21 procent. Lokaal kan dit zelfs oplopen tot 50 procent, terwijl de normale bijensterfte rond de 8 procent ligt. De honingbijen doen het wereldwijd heel slecht, met uitzondering van delen van Zuid-Amerika, Afrika en Australië. Voornaamste oorzaken zijn pesticiden, de varroamijt en onvoldoende of eenzijdig voedsel door een te kleine biodiversiteit. Biodiversiteit is de verscheidenheid aan planten, insecten en dieren in een bepaald ecosysteem, bijvoorbeeld een stad. Stadsecoloog Arie Koster en De Jonge stellen beiden dat de biodiversiteit in de stad beter is dan op het platteland. De kolonie van De Jonge is ‘goed de winter uitgekomen’. Van imkers in haar omgeving hoort zij hetzelfde. ‘Mijn kast staat in een gebied waar veel tuinen zijn’, verklaart De Jonge. ‘Daardoor hebben mijn bijen een redelijk goede verscheidenheid aan planten en bloemen in de buurt. Ook staan er een wilgenboom en lindebomen vlakbij.’ Toch pleit zij voor een grotere biodiversiteit in zowel stad als platteland. ‘Gevarieerd voedsel is heel belangrijk voor bijen. Het publie-

ke groen moet daarom veel diverser worden. Ook moet het gras minder gemaaid worden zodat daar wilde bloemen kunnen groeien.’ Koster: ‘Hoewel de stad een grotere verscheidenheid aan planten en bloemen kent dan het platteland, is ook daar

Door de landbouw is er heel eenzijdige verbouwing en dus eenzijdig voedsel voor de bijen de kwantiteit te laag’, zegt Koster. ‘Daarom is het belangrijk dat in beide gebieden de biodiversiteit wordt vergroot.’ Koster maakt een duidelijk verschil tussen honingbijen, de bijen die door imkers worden gehouden, en wilde bijen. ‘Met de wilde bijen gaat het juist best goed. Het zijn de honingbijen waar het heel slecht meegaat. Hongbijen leven in koloniën, het zijn volken die aan massa productie doen. Per jaar hebben ze daarvoor zo’n 40 kilo stuifmeel nodig.’

Foto Rosh Abdelfatah

Marco Hoffman, botanist en onderzoeker bij de Universiteit van Wageningen, zegt dat het scheppen van zo’n biodiversiteit niet moeilijk. ‘In principe kan het in een winter worden opgetrokken, al zullen de bomen, zoals lindebomen, een paar jaar nodig hebben om te volgroeien.’ Volgens Hoffman is het aantal drachtplanten teruggelopen. Drachtplanten zijn planten die veel nectar en stuifmeel leveren, en daarom belangrijk zijn voor de honingbijen. ‘Gemeenten kiezen vaak voor simpele groene oplossingen omdat die gemakkelijk te onderhouden zijn. Daardoor zijn deze drachtplanten nu in aantal verminderd.’ Hoffman maakte recent de brochure Biodiversiteit in tuin en plantsoen, waarin hij beschrijft welke planten nodig zijn en hoe die gemakkelijk onderhouden kunnen worden. ‘We moeten dus naar een hogere diversiteit toe’, zegt hij. ‘Probleem daarbij zijn de budgetten en de kennis bij gemeenten. Het onderhoud van drachtplanten hoeft niet meer te kosten, maar het vereist wel botanische kennis. Er moet bewaterd en gesnoeid worden, en onderhoudspersoneel moet weten wat onkruid is. Nu wordt er te veel weggeschoffeld.’ Ook Hoffman zal tijdens het symposium in Rotterdam spreken. ‘Ik zal daar een pleidooi houden voor het vergroten van de biodiversiteit en praktische tips geven. Elke stad moet dit gaan doen.’

7


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Binnenland HEMA BEREIKT TWEE MIJLPALEN IN ÉÉN WEEK TIJD

Van warenhuis tot miljardenbedrijf Van onze redacteur Jasper van Westen UTRECHT De Hollandsche Eenheidsprijzen Maatschappij Amsterdam (HEMA) staat voor een mijlpaal. Donderdag opende het warenhuis, in Berlicum, haar 250e franchisevestiging. Volgende week wordt ook de 250e eigen vestiging geopend. Het warenhuis kent een lange geschiedenis in Nederland. In 1926 opent de HEMA haar eerste winkel in de Kalverstraat in Amsterdam. Het doel van de twee joodse ondernemers Arthur Isaac en Leo Meyer, is het opzetten van een warenhuis waar producten worden verkocht voor de armere mens. Deze producten moeten worden aangeboden tegen vastgestelde prijzen van 10, 25 en 50 cent. De toenmalige eigenaar van De Bijenkorf, Alfred Goudsmit, omarmt het idee en op 4 november van dat jaar opent de HEMA haar eerste zaak als dochtermaatschappij van De Bijenkorf. De formule wordt al snel een succes en binnen twee jaar kent Nederland tien HEMA-winkels.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog hebben de filialen van de HEMA het moeilijk. Net als bij veel andere bedrijven moeten de joodse werknemers ontslagen worden. Velen overleven de oorlog niet, waardoor de groei van de winkelketen lange tijd stilligt. Na de oorlog bloeit de Nederlandse economie op en de HEMA profiteert hier optimaal van. Het systeem van de eenheidsprijzen wordt geschrapt, maar de winkelketen blijft zich richten op het armere deel van de bevolking. Eenvoudige producten als kleding en huishoudelijke artikelen worden onder eigen naam tegen bodemprijzen aangeboden. In 1958 zorgt de HEMA voor een unicum in Nederland. Het zet als eerste Nederlandse bedrijf een franchiseorganisatie op. Tot op de dag van vandaag is het de grootste franchisegever van het land. Doordat de bevolking van Nederland steeds meer te besteden heeft, besluit het warenhuis ook de kwaliteit van de producten te verbeteren. Op deze manier probeert ze van het stoffige imago af te komen.In de jaren tachtig lukt het HEMA om over de landsgrenzen te gaan. In 1984 opent

De opening van de HEMA-winkel in de Molenstraat in Roosendaal in 1958. Destijds kwam daar nog veel publiek op af. een winkel in België. Anno 2012 zijn er, naast Nederland, HEMA-winkels in België, Luxemburg, Frankrijk en Duitsland. In Nederland staat het warenhuis bekend om haar vaste producten. De bekendste hiervan is de rookworst. Deze kwam voor het eerst in de winkel in de jaren dertig en is, ondanks alle veranderingen,

altijd in het assortiment gebleven. En ook de bakkersafdeling, met de bekende HEMA-taarten, is nog altijd een succesformule. Iets waar de HEMA nog niet lang om bekend staat, zijn de restaurants. Sinds een aantal jaar worden de HEMA-restaurants uit de grond gestampt en ondanks de crisis kende dit deel

Foto HEMA

van de HEMA vorig jaar nog een omzetstijging van vier procent.Ook over de totale omzet heeft de winkelketen niets te klagen. In 2011 behaalde HEMA een omzet van 1,149 miljard euro. De nettowinst van dat jaar was elf miljoen euro, tegen een verlies van ruim achttien miljoen euro in 2010.

Geregeld zinloze zorg op intensive-careafdeling Van onze verslaggever Stijn Tielemans UTRECHT ‘Zinloze zorg komt voor op elke Nederlandse intensive care.’ Dat zegt Ilse van Stijn, intensivist in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam, in reactie op een onderzoek van de Europese intensive-carevereniging ESICM. Uit dat onderzoek blijkt dat bijna een kwart van de verpleegkundigen en artsen van 82 Europese intensive-careafdelingen vindt dat er regelmatig sprake is van zinloze zorg op de ic. ‘Als iemand acuut ic-behoeftig is, zijn er soms niet genoeg gegevens over die patiënt beschikbaar. Bijvoorbeeld als informatie van de huisarts of van de eerste hulp ontbreekt, of als de familie onbekend of onbereikbaar is. Dan krijgt de patiënt van ons het

voordeel van de twijfel. We besluiten iemand dan toch op te nemen op de ic. Uit informatie achteraf blijkt soms dat de behandeling zinloos was.’ Van de bijna tweeduizend geënquêteerde artsen en verpleegkundigen, meldden 439 zorgverleners misplaatste ic-zorg bij tenminste één patiënt op één dag. In ongeveer 90 procent van de gemelde gevallen ging het om overbehandeling. In bijna 40 procent gaat het om zorg die beter aan andere patiënten besteed had kunnen worden. Aan het Europese onderzoek deden ook vier Nederlandse ic’s deden mee. Van Stijn is naast intensivist ook secretaris van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care. Volgens haar vinden sommige artsen het lastig om met een patiënt te bespreken op welk moment verdere behandeling zinloos is. ‘Uit angst voor die gesprekken doen artsen daarom soms valse beloftes aan de patiënt over de prognose. Ze scheppen irreële verwachtingen

over het herstel. Het is belangrijk om in een vroeg stadium alle mogelijke scenario’s door te spreken. Een huisarts moet met een patiënt met ernstige COPD (chronische longaandoening, red.) bijvoorbeeld goed bespreken wat te doen als hij of zij een zware longont-

Sommige artsen vinden het erg lastig om met een patiënt te bespreken op welk moment verdere behandeling zinloos is steking krijgt. Dat moet nog voor de eventuele ic-opname. De patiënt heeft dan ook de tijd om er goed over na te denken. De afspraken moeten vervolgens worden vastgelegd in ons datasysteem.’ Technisch gezien kan er veel op de ic, we kunnen orgaansystemen

ondersteunen en iemand aan de beademing leggen bijvoorbeeld. Soms heeft behandeling echter geen meerwaarde meer; onder andere wanneer de kans op genezing nihil is, of als er aan een slepende ic-behandeling een langdurige revalidatie verbonden is. Dat zijn overwegingen die een intensivist beter kan maken dan een andere medisch specialist.’ ‘Voor ons als intensivisten is het frustrerend om een behandeling te starten waar we niet achter staan. Wij stoppen er heel veel energie in om een patiënt te behandelen. Het werkt voor ons dus demotiverend om iemand te behandelen waarvan achteraf blijkt dat zinloos was.’Van Stijn vindt dat er tijdens de studie geneeskunde meer aandacht moet worden besteed aan het voeren van gesprekken met patiënten. ‘Daar is echt nog heel veel winst te boeken. Artsen leren tijdens de opleiding wat er technisch gezien allemaal mogelijk is om een patiënt te redden, maar soms is het juist zin-

voller om dat niet te doen. We hebben in Nederland een schaarste aan icbedden, dus economische motieven spelen ook mee.’ Volgens Truus Veldhuijzen, communicatiemedewerker van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie moet er meer worden stilgestaan bij de wens van de patiënt. ‘Patiënten en hun naasten moeten beter bij de behandeling worden betrokken, dat is een geluid dat wij vaak horen. Voordat men begint met behandelen moeten er heldere afspraken gemaakt zijn. Dat zou de hoeveelheid zinloze zorg kunnen verminderen. Het heeft een hoog speculatiegehalte en ik moet voorzichtig zijn met wat ik zeg, maar elke behandeling draagt natuurlijk bij aan de omzet van het ziekenhuis. Elke extra verrichting betekent dus ook extra geld in de portemonnee. Dat zou er ook mee te maken kunnen hebben. Die financiële prikkel moet verdwijnen.’

8


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Wetenschap

Plastic afval dat in rivieren of in zee terechtkomt drijft met de stromingen mee naar de oceaan, waar het rond gaat stromen, ophoopt en rond blijft drijven. De plastic soep.

Foto ANP

Cosmetica draagt bij aan plastic soep Van onze verslaggever Tobias Pieffers

Plastic bestandsdelen in cosmetica producten als scrubs en peelings dragen bij aan de plastic soep, dat stelt Stichting Noordzee in hun campagne Stop de Microplastics. Een deel van de cosmeticaproducenten gebruikt plastic deeltjes als schuurmiddel in scrubs en peelings. De korrels verwijderen oude huid. De korrels komen volgens Jeroen Dagevos, projectleider Afval bij Stichting De Noordzee, via de riolering terecht in rivieren of de zee. ‘Vanaf daar gaat het met stromingen mee richting de oceaan waar het uiteindelijk rond gaat stromen, ophoopt en rond blijft drijven. De plasticsoep.’ Via de campagne Stop de Microplas-

tics wil Stichting De Noordzee mensen wijzen op de plastic bestanddelen en de schadelijkheid daarvan voor het milieu. ‘Er zijn genoeg oplossingen om plasticvrij te scrubben. Gemalen havermout, kokos en het maalsel van de schil van noten of bamboe bijvoorbeeld.’ ‘We zijn bezig met benaderen van cosmeticaproducenten’, zegt Dagevos. ‘We hebben er een aantal gesproken. Sommige zien het probleem, anderen reageren niet. Waar we naar op zoek zijn is een bedrijf dat zegt: goed punt, we gaan de plastics eruit halen. Zo’n bedrijf kan dan als koploper voor onze campagne fungeren.’ Tot nu toe is er nog geen bedrijf die dit toegezegd heeft. ‘Maar er lopen nog een paar gesprekken waarbij we goede verwachtingen hebben.’

Woordvoerder Judith de Graaf van de Nederlandse Cosmetica Vereniging zegt bekend te zijn met de plastics en de campagne van Stichting De Noordzee. ‘We wijzen bedrijven erop en raden bedrijven aan om milieubewust te zijn, maar er zijn nog teveel vragen onbeantwoord. Er is nog geen hard onderzoek dat stelt dat deze deeltjes in de zeewateren terecht komt. Via de riolering komt het bij de waterzuivering. Daar worden naar onze kennis de deeltjes eruit gefilterd. We weten dat er alternatieven zijn, maar deze zijn vaak ruwer dan de plastic deeltjes en veroorzaken gemakkelijker schade aan de huid. Daarnaast wordt het plasticgebruik in onze sector overschaduwd door andere sectoren, waarvan wel is bewezen dat zij bijdragen aan de plastic soep.’

Volgens Dagevos is er wel onderzoek dat aantoont dat de deeltjes in zee komen. ‘Een onderzoek in Nieuw Zeeland heeft uitgewezen dat de deeltjes wel door de zuivering heenkomen. Nederland heeft het beste zuiveringssysteem ter wereld, maar feit is dat het gezuiverde water wordt gezien als bronwater, niet als drinkwater. Volgens wettelijke eisen mag dit water een bepaalde hoeveelheid zwevende stof bevatten. Daar zitten dus ook dit soort deeltjes tussen. Een deel van het water komt via overstorten zelfs ongezuiverd in zee terecht. Als het veel regent is er teveel rioolwater om te verwerken. Dat wordt dan ongezuiverd overgestort. Wij monitoren het strandafval. Daarbij komen wij ook wattenstaafjes en maandverband tegen. Wij geloven wel dat een deel van

de microplastics uit het water worden gezuiverd maar wij zijn er ook zeker van dat de plastics in zee terechtkomen.’ Dagevos beaamt dat een groot deel van het plastic afval uit de scheepvaart en visserij afkomstig is. ‘Wij zien een trend onder cosmeticabedrijven om met plastic te gaan werken. Als wij wachten met campagne voeren totdat over een jaar of twintig de gevolgen ervan bekend zijn, heeft het mariene milieu al de nodige schade geleden. De grote vraag is namelijk: hoe ruim je het op? Daarom willen wij mensen en bedrijven nu al op de gevaren voor het milieu wijzen.’ De stichting heeft op haar website een lijst van groene en rode producten gezet. Groen is milieuvriendelijk, rood zijn ‘Plastic Soep-producten’.

Jonge kinderen moeten Visreservaten zorgen niet op spelfouten letten voor meer vissen

Arrestatie in 33 jaar oude zaak

Kinderen tot groep 3 hebben er meer aan om bij het lezen van een tekst te letten op de goede spelling dan op de spelfouten die in de tekst staan. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van taalkundige Esther Steenbeek-Planting van de Radboud Universiteit Nijmegen. Uit het promotieonderzoek blijkt dat de jonge lezers meer leren van wat goed gaat in de geschreven teksten. Pas wanneer de kinderen voorbij groep 3 zijn hebben ze genoeg kennis van de geschreven taal om de verbeteringen goed in zich op te kunnen nemen, aldus Steenbeek-Planting.

De Amerikaanse politie heeft een arrestatie verricht in de verdwijningszaak van 33 jaar geleden. Donderdag werd gemeld dat de verdachte woensdagavond is opgepakt. Het jongentje Etan Patz verdween in 1997 op 6-jarige leeftijd. Hij was het eerste vermiste kind in de VS van wie het gezicht werd afgedrukt op melkpakken, wat inmiddels traditie is. De verdachte, die naar verluidt Pedro Hernandez heet, zou in het verleden ook al zijn aangemerkt als verdachte. De politie sloot de zaak ooit wegens gebrek aan informatie. Twee jaar geleden werd het onderzoek heropend.Verschillende media berichten dat de man de moord inmiddels heeft bekend. Hij zou het kind hebben gewurgd alvorens hem in een doos te hebben gestopt. ANP

ANP

De visreservaten hebben nut. Niet alleen in, maar ook buiten de visreservaten blijkt dat er meer aanwas van jonge vissen is. Dit komt naar voren uit DNA-bewijs, aldus Australische onderzoekers in Current Biology. De onderzoekers hadden bij de Great Barrier Reef onderzoek gedaan naar de aantallen forellen. Er bleek dat zowel binnen als net buiten het beschermde gebied er meer dieren waren gevonden. Bij de beste net buiten het beschermde gebied bleek uit DNA materiaal dat deze afkomstig waren uit het beschermde stuk water. Het onderzoek uit dit specifieke gebied toont nog niet aan dat dit overal ter wereld een toegevoegde waarde is.

ANP

KUNNEN WE JOU ROSALIE BAKKER TOEVERTROUWEN?

Rosalie Bakker. Een heel leven voor de boeg. Blijft ze gezond of heeft ze straks veel zorg nodig? Kunnen we bepaalde aandoeningen bij haar voorkomen? Bij Achmea investeren we veel in onderzoek en preventie. Naast Rosalie hebben nog zo’n 4.5 miljoen mensen een zorgverzekering bij ons. Kunnen we die verantwoordelijkheid ook aan jou toevertrouwen? Meer weten over een carrière bij Achmea? Kijk op werkenbijachmea.nl.

Kijk voor vacatures op werkenbijachmea.nl

KUNNEN WE JOU ONZE KLANTEN TOEVERTROUWEN?

AGIS AVÉ RO ACH MEA C E N T R A A L B E H E ER A C H M E A FBTO I N T E R PO L I S Z I LV E R E N K RU I S A C H M E A

10


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Economie

Abvakabo boos over cao-akkoord zorg en Hoge werkdruk blijft hardnekkig probleem in de ouderenzorg Van onze redacteur Steven Musch AMSTERDAM De Abvakabo FNV wil een referendum houden onder medewerkers in de verzorging, verpleging, thuis- en kraamzorg (VVT) om het dinsdag gesloten cao-akkoord alsnog te blokkeren. De vakbond spreekt van een ‘negeerakkoord’, omdat uit de magere loonsverhoging van 1,2 procent geen waardering blijkt voor de hardwerkende medewerkers van verpleeghuizen en de thuiszorg. “Het akkoord biedt geen antwoord op de problemen in de ouderenzorg. Door een te hoge werkdruk en een doorgeslagen flexibiliteit staat de kwaliteit van de zorg in verpleegen verzorgingshuizen zwaar onder druk”, aldus Abvakabo woordvoerder Mijael Wijlhuizen. Het onderhandelingsakkoord werd dinsdag ondertekend door de werkgeverskoepels ActiZ en BTN met de vakbonden CNV Publieke zaak, NU’91 en FBZ. De ondertekenaars zeggen tevreden te zijn over het akkoord. Dat er nu een akkoord ligt, is volgens de Abvakabo te danken aan het feit dat “andere vakbonden hebben ingestemd met een eindbod dat ze vorige week nog afwezen.’ De vakbond benadrukt dat het akkoord ‘slechts vier procent van de sector vertegenwoordigt’. Al sinds eind februari worstelt de Abvakabo met werkgeversorganisaties om tot een akkoord te komen over een nieuwe cao voor de VVT. De onderhandelingen liepen steeds vast. Volgens de Abvakabo wilden de werkgeversorganisaties niet erkennen dat er problemen zijn met de kwaliteit van de ouderenzorg. Daarom opende de vakbond eind maart een meldpunt misstanden zorg. In vier weken tijd kwamen er meer dan 1000 klachten van verplegers en verzorgers binnen. De meeste klachten hadden te maken met een te hoge werkdruk, maar andere betroffen medicatiefouten, valpartijen en te weinig aandacht voor bewoners. Zo schreef een verzorgster dat ze met twee mensen op een afdeling, vijftien mensen moest voorzien van een warme maaltijd, terwijl tien van die ouderen hulp nodig hadden bij het eten. Een andere verzorgster schreef dat ze maar zeven minuten

de tijd kreeg om een oudere mevrouw te helpen met uit bed halen, douchen en aankleden. Wijlhuizen zegt: ‘De minutenregistratie zou begin dit jaar afgeschaft worden, maar in de praktijk komt ze nog steeds voor. Het is niet realistisch hoeveel minuten een verzorger krijgt om bepaalde handelingen te doen. De ouderenzorg is veranderd in een productiefabriek.” De te hoge werkdruk in verpleegen verzorgingstehuizen is voor werknemers in de ouderenzorg nog steeds een hardnekkig probleem. Terwijl het aantal ouderen in Nederland toeneemt, daalt de bezetting in verpleegen verzorgingshuizen. Uit onderzoek van Motivaction blijkt dat maar 55 procent van de zorgprofessionals tevreden is over de zorg die ze kunnen verlenen. Ongeveer de helft van de verzorgers voelt zich schuldig over de zorgverlening van de eigen instelling. Bovendien is het ziekteverzuim in de ouderenzorg 25 procent hoger dan in andere sectoren. Ook worden arbeidscontracten in de ouderenzorg steeds flexibeler, waardoor werknemers vaak maar drie uur per dag ‘in de spits’ werken en dan naar huis gestuurd worden. ‘Geschoold personeel is nog moeilijk te vinden. Mbo’ers zijn schaars en meestal kiezen ze ervoor om in een ziekenhuis aan het werk te gaan. Werknemers die al in de ouderenzorg werken, zijn steeds minder tevreden over hun werk”, zegt Ilse den Hollander van de Amsta zorggroep. Met het nieuwe cao-akkoord op tafel verwacht branchevereniging Actiz dat de kwaliteit in de ouderenzorg omhoog gaat. ‘We hebben afgesproken onnodige flexibiliteit terug te dringen en vaste contracten tijdelijk te stimuleren’, zegt Bernadette Naber van Actiz. De cao treedt met terugwerkende kracht per 1 maart in werking en loopt over 18 maanden. Dit is echter nog niet definitief. De leden van de CNV Publieke Zaak kunnen tot 12 juni stemmen via de mail en de leden van FBZ hebben nog tot 22 juni de tijd om een stem uit te brengen over het akkoord. Als de leden akkoord gaan is de kans groot dat de nieuwe cao er komt. De kans bestaat echter dat de Abvakabo het akkoord alsnog van tafel krijgt.

In vier weken tijd kwamen er meer dan duizend klachten van ontevreden zorgverleners binnen bij de Abvakabo FNV

advertentie

ANALYSE WISSELKOERS CHINA EN VERENIGDE STATEN

China moet kiezen uit Van onze redacteur Charlotte Snel UTRECHT Het is een hot topic tussen China en de Verenigde Staten: de wisselkoers. China zou volgens de VS zijn munt kunstmatig laag houden om daarmee een goede exportpositie te verkrijgen, wat de Amerikaanse uitvoer juist ondermijnt en daarmee de broodnodige banen kost in de VS. China exporteert momenteel veel meer naar Amerika dan Amerika naar China exporteert. Reden voor dit alles is het monetaire beleid in China. Er

wordt gebruik gemaakt van een vaste wisselkoers, waardoor de koers minder vrijheid heeft om te appreciëren of depreciëren dan bij een zwevende wisselkoers. Deze vaste wisselkoers wordt gebaseerd op de dollar. Timothy Geithner, de Amerikaanse Minister van Financiën, wil dat er meer vrijheid komt zodat de wisselkoers kan convergeren naar een niveau dat de economische werkelijkheid weerspiegelt. Daarnaast wordt China opgeroepen om de binnenlandse markt verder te ontwikkelen, zodat de binnenlandse vraag aantrekt. De feiten liggen op tafel: de Chinese reus is ontwaakt en eist zijn rol op het wereldtoneel op. China heeft

te maken met een klassiek dilemma. Als Peking besluit toe te geven aan de druk vanuit Amerika en de koers van de yuan verhoogt, zal het land minder concurrerend zijn. Met als gevolg dat de buitenlandse vraag afneemt en de Chinese economische groei wordt afgeremd. Mochten de Chinezen voor een ‘communistische’ oplossing kiezen en halsstarrig vasthouden aan de lage koers, dan blijft de berg kapitaal groeien terwijl de Amerikaanse vraag afneemt. Ook in dit geval verslechtert de economie. Met een werkloosheidspercentage van 9,6 procent zitten de VS met een hoge werkloosheid die maar niet wil dalen. Volgens Peking leidt een drastische

11


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Economie

'Payroll-constructie strijdig met arbeidsvoorwaarden'

verpleging

Van onze redacteur Steven Musch AMSTERDAM Vakbonden willen af van payroll-ondernemingen. Volgens CNV woordvoerder Nancy Abelskamp werken veel werknemers zonder het te weten bij een payroll-bedrijf. “Ze denken vaak in dienst te zijn bij de organisatie waar zij werken, maar in werkelijkheid werken ze juridisch gezien bij een payrollbedrijf. De arbeidsvoorwaarden zijn in zo’n geval veel slechter”, aldus Abelskamp.

Foto ANP

Een payroll-onderneming neemt het bestaand en nieuw aan te nemen personeel van een bedrijf in dienst en wordt daardoor juridisch werkgever van het personeel. Ook de arbeidsrechtelijke risico’s zoals ziekte en ontslag neemt het payroll-bedrijf op zich. Het grootste verschil met een uitzendbureau zit in het feit dat bij payrolling het bedrijf zelf de werknemer werft en niet de payroll-onderneming. Werkgevers zijn erg te spreken over payrolling. Jeroen Verstegen is eigenaar van een kleine kroeg in het centrum van Amsterdam. Met vijf mensen in dienst, werkt hij al vanaf het begin af aan met een payrollconstructie bij Kolibrie. ‘Het grootste voordeel aan payrolling is dat het de risico’s voor mij uit handen neemt. Als een van mijn werknemers langdurig ziek wordt zou ik hem of haar moeten doorbetalen. Dat kan ik onmogelijk betalen. Nu betaalt Kolibrie het als er iets mis gaat.’ Werkgevers kunnen zich ook verzekeren tegen langdurige ziekte van werknemers, maar dit is vele malen duurder dan het uitbesteden van je werknemers aan een payroll-bedrijf. Een ander voordeel dat kroegbaas Verstegen noemt, is het soepele ontslagrecht. ‘Mocht ik een keer een fout maken en een verkeerd persoon aannemen, dan kan ik hem of haar makkelijker ontslaan. De payrollonderneming moet dan een nieuwe baan voor diegene zoeken.’ Volgens Abelskamp van de CNV, kan de payroll-onderneming in een dergelijke situatie makkelijk naar de kantonrechter stappen en zeggen dat ze geen nieuw werk voor de werknemer kan vinden. Een ander denkbaar scenario is dat payroll-bedrijven zeggen: ‘we hebben wel werk voor je, maar het is

in Maastricht, terwijl de werknemer in Utrecht woont.’ Juist daarom zijn de vakbonden zo uitgesproken tegen. CNV, FNV en De Unie lieten afgelopen week gezamenlijk weten tegen de payroll-constructies te zijn, waarbij werkgevers de verantwoordelijkheid voor het personeel uit handen geven aan bijvoorbeeld een loonadministrateur. De FNV zei af te willen van de omstreden payroll-bedrijven, omdat de bedrijven het niet zo nauw nemen met de arbeidsvoorwaarden van werknemers. “Werkgevers ontlopen met een payrollconstructie hun verantwoordelijkheden. Payroll-krachten krijgen vaak minder betaald dan collega’s die een normaal contract hebben”, zegt FNVman Arjen Zegers. Ook de CNV roept op om te stoppen met payrolling. De vakbond benadrukt het belang van een open relatie tussen werkgever en werknemer. ‘Wij pleiten voor gelijk werk, gelijk recht, gelijk loon. Aangezien er geen cao is voor de payroll-sector, zijn de arbeidsvoorwaarden vaak slecht. Werknemers bouwen vaak geen pensioen op, werken lang met tijdelijke contracten en werken voor een te laag uurloon’, zegt Abelskamp. Payrollen is een redelijk nieuw verschijnsel op de Nederlandse arbeidsmarkt. Toen in 1999 de Wet Flex en Zekerheid in werking trad, ontstond payrolling als een alternatieve vorm

Werkgevers ontlopen met de constructie hun verantwoordelijkheden. van flexibele arbeid in plaats van de reguliere uitzendarbeid. Het fenomeen vindt zijn oorsprong in de horeca. De drie sectoren die in 2011 het meeste gebruik maakten van payroll zijn de horeca, de overheid en het onderwijs. Daarnaast komt payrolling ook relatief veel voor in de ict-sector, de tuinbouw en de overige dienstverlening. Minister Henk Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vroeg begin dit jaar De Stichting van

twee kwaden revaluatie van de Chinese munt ertoe dat ook op het Chinese erf de werkloosheid oploopt. Dan gaat het over miljoenen werklozen die ook nog eens leven op een niveau dat ligt onder het niveau van de Amerikaanse armen. China is bereid de yuan te laten stijgen, maar in zeer beheerst tempo. Als dit in één keer zou gebeuren wordt het voor ons duurder om Chinese producten te kopen. Onze bedrijven, die daar fabrieken hebben staan, moeten opeens meer loonkosten betalen en komen in zwaar weer terecht. Amerika roept om het hardst dat er wat aan de wisselkoers van China moet gebeuren, maar het land doet daarentegen zelf ook genoeg dingen

waar mensen het niet mee eens zijn. Wat belangrijk is, is dat de economie in het Westen blijft draaien. Zuiniger zijn met grondstoffen en beter met de schuldenbergen omgaan zodat onze schulden kunnen worden afbetaald. Vraag naar producten Chinese producten is er genoeg, het zou mooi zijn als dat omgekeerd ook zo zou zijn. BMW’s en Mercedessen zijn erg populair in China, maar meer dan deze auto’s importeert het land niet. Als zij hun oog op meer Westerse producten laten vallen helpt dat al enorm. De vraag stijgt, er moet meer geproduceerd worden, dat leidt tot meer vraag naar arbeid, we verdienen meer en kunnen vervolgens ook onze eigen schulden afbetalen.

Grafiek wisselkoers van juni 2011 tot mei 2012.

de Arbeid (SdvA) onderzoek te doen naar de ontwikkeling van payrolling. SvdA bracht vorige week een verdeeld advies uit aan de Sociaal Economische Raad (SER) en minister Kamp. Uit het onderzoek blijkt dat het aantal payroll-contracten snel groeit. Er zouden begin dit jaar een kleine 180.000 werknemers met een payrollcontract werken. Verwacht wordt dat dit aantal in 2015 naar 218.000 zal groeien.

De drie sectoren die in 2011 het meeste gebruik maakten van payroll zijn de horeca, de overheid en het onderwijs. Door het advies is een kloof ontstaan tussen de werkgeversorganisaties en vakbonden. Werkgevers zien flexibiliteit en beperkte risico’s, maar de vakbonden vinden dat werkgevers hun verantwoordelijkheden proberen te ontlopen. Jue Claes, voorzitter van de Vereniging voor Payroll Ondernemingen (VPO), vindt dat er in de discussie te weinig rekening wordt gehouden met de voordelen van payrolling. “In de eerste plaats is het een oplossing voor MKB-bedrijven die hun werkgeverschap willen professionaliseren. Doordat bedrijven zich niet meer hoeven bezig te houden met administratieve rompslomp, kunnen zij zich focussen op hun core bussines.” Ontzorging is volgens de VPO het sleutelbegrip. ‘Wij nemen de risico’s van uitval en economische tegenslag over van een grote groep kleinere bedrijven, en helpen daarmee banen te scheppen die er zonder payrolling niet geweest zouden zijn. Ongeveer 1 op de 3 payroll-krachten had voorheen geen werk. Door payrolling groeit de werkgelegenheid en daar hoor je nooit iets over’, zegt Claes. Voor 2006 werd door veel payroll-bedrijven de cao voor uitzendkrachten (ABU) gehanteerd. Op initiatief van het VPO werd op 1 september 2006 de eerste payroll-cao (VPO-cao) afgesloten met FNV Bondgenoten, CNV Dienstenbond en De Unie. De derde VPO-cao is door de vakbonden in 2011 opgezegd zodat vanaf 1 januari 2012 geen sector-cao meer geldt. ‘Het is een slechte zaak dat er geen cao geldt voor payrolling’, zegt FNV-woordvoerder Zegers.

12


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Sport BIG GAME MAHLWINKEL 700 PAINTBALLERS STRIJDEN TEGELIJK IN DUITSE MAHLWINKEL

Paintball: teamsport met flinke dosis adrenaline kicks

Ola John kiest voor Benfica Aanvaller Ola John verlaat FC Twente. Hij heeft voor vijf seizoenen getekend bij de Portugese club Benfica. De nummer twee van Portugal betaalt negen miljoen euro voor John. Ola John kwam in 2002 naar de Voetbalacademie FC Twente en heeft daar de gehele jeugdopleiding doorlopen. Afgelopen seizoen speelde hij 33 competitiewedstrijden voor FC Twente en scoorde daarin acht keer. Daarnaast speelde John twee bekerduels en was hij veertien keer met FC Twente actief in Europa. Direct na onze Champions League-wedstrijden tegen Benfica werd duidelijk dat de Portugese club interesse in John had.

Guardini te snel voor Cavendish Mark Cavendish heeft in de Giro een pijnlijke nederlaag geleden. De Brit zat in de rit naar Vedelago over 149 km in een zetel, maar werd op pure snelheid geklopt door Andrea Guardini. Martijn Keizer zocht al voor de zesde keer deze Giro de aanval. Hij kreeg de Belg Kaisen (die Keizer voorgaat in het aanvallersklassement), Stef Clement en de Fransman Delage mee. De vier kregen slechts een minuut en werden op 12 km van de meet weer ingerekend. Delage probeerde het nog even alleen en kreeg gezelschap van de uit het peloton weggesprongen Bak. Niet veel later was het pak echter weer compleet en bleek Guardini superieur in de sprint. ANP

TURNEN

Zonderland valt en mist finale rek Van onze redacteur UTRECHT Vijftienhonderd Europese paintball liefhebbers kwamen afgelopen weekend bijeen in het Duitse Mahlwinkel om het grootste scenario paintballtoernooi van Europa te spelen. The Euro Big Game. Met een veld van zo’n 400.000 vierkante meter is de halfjaarlijkse Euro Big Game het grootste paintball toernooi van Europa. Gesitueerd op een voormalige Sovjet luchtmachtbasis in Mahlwinkel, Oost Duitsland. Samen met zeven teamgenoten rende, tijgerde en klom Michel Groen, alias Captain Snow, drie dagen lang door bos, bunkers, loodsen, flats en pleinen. Hij is teamcaptain en één van de oprichters van het paintballteam Bushmasters. ‘Op vrijdag en zaterdag lopen er zo’n zes- á zevenhonderd spelers tegelijk in het veld’, zegt Groen. ‘Dit jaar waren er zo’n 130 Nederlandse spelers aanwezig. Die spelers zijn verdeeld in twee teams die missies uitvoeren. Je

moet het voorstellen als een capturethe-flag spel. Het gaat om het behouden en winnen van terrein.’ Het lijkt chaotisch, zoveel spelers die elkaar besluipen en beschieten en hier en daar een rookbom inzetten, maar in het veld zijn een groot aantal marshalls (scheidsrechters, red.) aanwezig. Zij controleren of het spel eerlijk verloopt. ‘Of spelers die geraakt zijn daadwerkelijk het veld uit gaan en of spelers die terug het veld in komen eerlijk over de beide teams verdeeld worden.’ Spelers die geraakt zijn worden na een bepaald tijdsverloop weer terug in het spel gezet. De Bushmasters noemen zichzelf een semiprofessioneel team. ‘Er zijn zo’n acht soortgelijke teams. Daarmee spelen we geregeld wedstrijden. Binnenkort spelen we met team Lockdown en team Bastards een privé toernooi in een oude gevangenis in Zutphen. Die is opgekocht door Paintballworld. We spelen daar prisonbreakachtige scenario’s na.’ Het team gaat gekleed in professioneel ogende camouflagepakken en veiligheidsmaskers. Op hun borst prijken badges met

aliassen als Firestarter, Twister, Veteran en Cr1Mz. Rond hun middel hangen kokers met extra munitie, sommige dragen schuimrubber vesten die de impact van de kogels verminderen. ‘We spelen met volautomatische markers (geweren,red.). Vooral de Etek 3is bij ons populair.’ Een goede marker kost als snel vijf- zeshonderd euro. De verfkogels halen snelheden tot zo’n 300 kilometer per uur. ‘Je kan dus gemakkelijk een blauwe plek oplopen. In sommige spelvarianten is de contactafstand veel kleiner, dan zijn flinke bloeduitstortingen redelijk normaal.’ ‘Veiligheid komt altijd eerst bij de Bushmasters’, zegt Groen. ‘Goede bescherming is essentieel. Wij hebben zelfs een eigen masker ontwikkeld dat niet beslaat. Dat wil bij de gewone maskers weleens gebeuren. Spelers zijn dan geneigd hun masker even af te doen, maar in het veld is dat gevaarlijk en niet toegestaan.’ Groen heeft, net als twee teamgenoten, een militaire achtergrond. ‘Maar dit is geen spel dat wij beoefenen uit affiniteit met het leger of militair werk hoor.

Voor ons is dit een fysieke teamsport met een flinke dosis adrenaline kicks. Cowboytje spelen, maar wel serieus en fanatiek. Wij houden van de SWATachtige tactieken. We hebben frontmannen, wingmannen en een tweede lijn.’ Als teamcaptain staat Groen tussen de frontlinie en de ‘tweede lijn’. ‘Vandaar houd ik overzicht en stuur ik de mannen aan. Via oortjes staan we met elkaar in contact. Een gebruikelijke manier van te werk gaan is de frontlinie opzoeken, een quickscan van de situatie maken, een actieplan opstellen en die vervolgens zo strak mogelijk uitvoeren. Zo’n plan kan een massale frontale aanval zijn waarbij je een paar man opoffert zodat de rest door kan breken, maar ook een sluipende aanpak. Over de flanken naderen en vanaf daar een doorbraak of frontale aanval forceren. De tactieken zijn ook afhankelijk van de locatie. Indoor en outdoor vereisen verschillende technieken.’ Het allerliefst spelen de Bushmasters big games als Mahlwinkel. Een aantal van hen zegt er zelfs verslaafd aan te zijn.

SPELVARIANTEN

Binnen de paintball scene bestaan twee verschillende stromingen Scenario paintball In deze variant spelen de teams scenario’s na met een achterliggend verhaal. Bijvoorbeeld de prison break zoals in Zutphen. De wedstrijdvelden zijn voorzien van allerlei obstakels als auto’s, huizen, bunkers en grep-

pels. Bedoeld om een echte gevechtszone na te bootsen. Wanneer de scenario’s outdoors plaatsvinden wordt de variant ook wel Woods genoemd. Er zijn teams, zoals de Bushmasters,

die een voorliefde voor deze buitenvariant hebben. Sup-air Bij sup-air wedstrijden speel je maximaal drie minuten. Het speelveld is een klein veld met daarin opgeblazen kussens. Beide teams, vijf tegen

vijf of drie tegen drie, beginnen elk aan een zijde. Doel is om elkaar zo snel mogelijk uit te schakelen. Omdat het speelveld veel kleiner en opener is draait het bij deze variant om snelheid, sliden en snel en gericht schieten. De teams kunnen

Epke Zonderland heeft bij de Europese kampioenschappen turnen in Montpellier (Fra) opnieuw gefaald op zijn favoriete toestel rek. De Fries viel twee keer en zag dat vertaald in zijn score: 12,933. Zonderland had verrassend besloten zijn drievoudige combinatie vluchtelementen te turnen, maar bij de laatste miste de titelhouder de stok. Hij hervatte zijn oefening, maar viel daarna nog een keer. De mislukte oefening komt hem slecht uit. Zonderland is met Jeffrey Wammes in de race voor een olympisch ticket. Na de WK in Tokio en het test event in Londen stelde Zonderland al voor de derde keer teleur op het toestel waarop hij geldt als kandidaat voor olympisch goud. ANP

ROLAND GARROS

Monfils niet naar Roland Garros Gaël Monfils kan niet meedoen aan Roland Garros. De 25-jarige Fransman heeft zich afgemeld met een knieblessure, meldt de organisatie van het tweede grandslamtoernooi van het jaar. Monfils moet de kwetsuur met rust laten genezen. De afmelding van Monfils is een flinke tegenvaller voor de Fransen, die al bijna dertig jaar wachten op een winnaar uit eigen land. Yannick Noah was in 1983 de laatste. Monfils reikte in 2008 tot de halve finale in Parijs. Vorig jaar en in 2009 strandde hij een ronde eerder. Monfils is de mondiale nummer dertien. NOVUM

13


:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

Sport INTERVIEW NEDERLANDSE ROEISTERS OVER HUN PRESTATIE OP HET OLYMPISCH KWALIFICATIETOERNOOI

Yes, we gaan naar de Olympische Spelen!' Van onze redacteur

wel. Als je zoveel tijd en energie steekt in je sport, dan wordt het een deel van je identiteit. Het onderscheid je ook van andere mensen - als topsporter ben je toch vaak speciaal. Als dat dan wegvalt, is dat best lastig. Later ben ik gaan roeien. Het is mooi dat de droom die ik had als klein meisje om ooit deel te nemen aan de Spelen, nu alsnog uit gaat komen.’

UTRECHT Deze week vond het olympisch kwalificatietoernooi plaats in Luzern, Zwitserland. Het was voor de Nederlandse roeiers de laatste mogelijkheid om zich te kwalificteren voor de Olympische Spelen. Tim Heijbrock, Maaike Head en Inge Janssen over de tot nu toe belangrijkste wedstrijd uit hun carrière.

Naam: Inge Janssen Leeftijd: 23 jaar Boot: vrouwen dubbel twee Ploeggenoot: Ellen Hogerwerf Roeivereniging: Orca, Utrecht

Naam: Tim Heijbrock Leeftijd: 26 jaar Boot: mannen lichte vier zonder Ploeggenoten: Roeland Lievens, Vincent Muda en Tycho Muda Roeivereniging: Willem III, A’dam ‘Ik heb wel eens getwijfeld of het ons zou lukken. Voor de finale waren we alle vier hartstikke zenuwachtig. We wisten ook dat als we goede slagen zouden maken, het mogelijk kon zijn. Alleen het team van de Verenigde Staten was uiteindelijk sneller dan wij. Maandagavond hebben we ontspanningsoefeningen gedaan om in slaap te komen. Dat doen we wel vaker op trainingskamp. Het voorkwam niet dat ik mij belabberd voelde toen ik op dinsdag, de dag van de finale, wakker werd. De druk was ontzettend groot. Het eerste wat ik dacht toen we over de finish kwamen, was: yes, we gaan naar de Spelen! Ik was ontzettend blij. We hebben er hard voor gewerkt. Er viel een grote last van mijn schouders. Het volgende doel is een goede voorbereiding. Iedereen wil natuurlijk goud winnen, maar pas als je voorbereiding perfect is, maak je kans op een medaille. Het verschil met vier jaar geleden, toen het mij niet lukte om me te plaatsen voor de Spelen met de mannen dubbel twee, is dat we toen een voorbereiding hadden van één n jaar. Nu was het een vierjarig traject. Dat

is ook wel nodig als je de Spelen wilt halen. We hebben nu eerst een week vrij. Dan hoeven we even niet te roeien, alleen een beetje hardlopen. Daarna gaan we twee weken trainen op de Bosbaan in Amsterdam. Later gaan we nog op trainingskamp naar Italië of Frankrijk. De twee weken voor de Spelen bereiden we ons voor in België. Roeien betekent heel veel voor mij. Lange tijd was het het belangrijkste in mijn leven. Twee jaar geleden kreeg ik een vriendin, die staat nu op nummer één. Sinds ik samen ben met haar kan ik mij beter ontspannen, dat is belangrijk. Mijn familie komt niet kijken. Dat is ook niet nodig. Die drie keer zes mi-

nuten die we in totaal aan het roeien zijn, die kunnen ze ook prima thuis achter de televisie bekijken.’ Naam: Maaike Head Leeftijd: 28 jaar Boot: vrouwen lichte dubbel twee Ploeggenoot: Rianne Sigmund Roeivereniging: Skadi, Rotterdam ‘Ik had verwacht dat ik heel hard zou gaan schreeuwen als we het zouden halen. Dat is niet gebeurd. Ik voelde wel extreme opluchting toen we de finish passeerde en ik zag dat we tweede waren geworden. Je bent echt kapot na zo’n race. Bij de huldiging feliciteerde iedereen ons en was er champagne. Rianne en ik keken el-

kaar wel even in de ogen. We gaan gewoon naar de Spelen! De gedachte dat we ons niet zouden plaatsen, was er natuurlijk wel. Maar daar mag je niet aan denken. Aan de andere kant wisten we dat het kon. Ik ben nog nooit zo fit geweest als nu. We hebben zoveel getraind afgelopen jaar. Twaalf keer per week. Ontspanning is dan ook belangrijk. Als ik vrij ben vind ik het fijn om met mensen om te gaan die niks met roeien te maken hebben. Dat geeft nieuwe energie. De Olympische Spelen zijn eind juli, begin augustus. Over acht weken volgens mij. Wanneer de finale is staat nog niet in mijn agenda. Dat durfde ik er nog niet in te zetten. Nu we ons hebben geplaatst, kan het inderdaad

‘Tijdens de cooling-down na onze finale hoorden we dat er nóg twee Nederlandse boten waren die zich hadden gekwalificeerd voor de Spelen. ‘s Avonds is er wel een feestje gevierd. Je bent dan omringd door de mensen met wie je veel hebt meegemaakt zo’n pre-Oympisch jaar. Mijn teamgenoot Ellen kent mij natuurlijk het best. Met haar zit ik niet alleen in de boot, maar deel ik ook een kamer tijdens trainingskampen. Sinds september 2011 zat ik samen met Ellen in de ploeg van de vrouwen Holland Acht. In februari werden we eruit gezet. Dat kun je wel hét dieptepunt noemen van dit jaar. Aan de andere kant, stiekem vind ik de vrouwen dubbel twee leuker dan de Holland Acht. Het voelt nu meer als ons eigen project. Ellen en ik besloten om samen door te gaan en het dan maar met z’n tweeën te proberen. We wisten dat de kans erg klein zou zijn dat we Londen zouden halen. We hadden allebei nog nooit in een dubbel twee geroeid. Dat het nu al gelukt is, is natuurlijk supergaaf. De top van de roeiwereld gaat heel hard, wij zitten daarachter. Dus favoriet voor de eindzege zijn we niet. Maar het zijn Olympische Spelen, dan gebeuren er altijd gekke dingen. Mijn

TENNIS OUD-TENNISSER JACCO ELTINGH ZIET NADAL EN DJOKOVIC IN DE FINALE EINDIGEN

Mastersfinale als uitgangspunt voor eindstrijd Roland Garros Van onze redacteur UTRECHT ‘Het wordt Djokovic of Nadal.’ Oud-tennisprof Jacco Eltingh windt er geen doekjes om. ‘De uitslagen in Rome zijn een goede indicatie van de verhoudingen tussen de spelers in het circuit. Alle toppers waren aanwezig en het deelnemersveld compleet. Een beter referentiepunt is er niet.’ Zondag begint Roland Garros 2012. Vorige week schreef Rafael Nadal het Master-toernooi van Rome op zijn naam. In de finale won de spanjaard van de Serviër Novak Djokovic. Eltingh verwacht in Parijs een herhaling van de finale in de Italiaanse hoofdstad. ‘Djokovic en Nadal zijn op gravel een klasse apart. Deze mannen zijn de fitste spelers van het circuit en ze hebben een breed arsenaal aan slagen in huis. Natuurlijk, Federer komt dichterbij.’ De Zwitser won het Masters-toernooi in Madrid. ‘Federer kan op de rode bakstenen steeds beter uit de voeten. In Madrid lag dat snelle, blauwe gravel. Daardoor kan hij met

meer risico spelen. Alleen dan kan hij Nadal pijn doen. In Parijs zijn de banen een stuk trager. Dat is voor zijn aanvallende spel lastig.’ Murray, de huidige nummer 4 van de wereld, verliet in Rome voortijdig het toernooi. ‘Murray is niet bang voor Nadal, maar hij moet eerst zorgen dat hij zonder kleerscheuren de halve finale haalt. Hij laat in de voorrondes nog wel eens een steekje vallen en is mentaal breekbaar.’ Nog twee dagen voor Roland Garros 2012. En precies vijf dagen geleden dat Rafael Nadal het Master-toernooi van Rome op zijn naam schreef. Hij deed dit ten koste van de Serviër Novak Djokovic. Wordt het in Parijs opnieuw een onderonsje tussen de nummers een en twee van de wereld? Of wordt er bij de mannen dit jaar een verrassende gravelbijter tot kampioen gekroond? De zesvoudig Grand Slam winnaar ziet twee Franse spelers als belangrijkste outsiders voor de titel. ‘Tsonga en Gasquet kunnen eventueel roet in het eten gooien. Fransen zijn echte bijters en ze spelen voor eigen publiek. Dat moet je tijdens een Grand Slam niet onderschatten.’ Naast de publiekslievelingen ver-

Rafael Nadal en Novak Djokovic afgelopen maandag na afloop van de fi-

wacht Eltingh veel van Juan Martin Del Potro en David Ferrer. ‘Maar ze gaan niet winnen. Daarvoor is een best of five toernooi – spelen om drie gewonnen sets – op gravel simpelweg te zwaar. Het is kunst- en vliegwerk

en een aanslag op je lichaam. Je moet megafit zijn om te reiken tot de eindstrijd. Rafael Nadal en Novak Djokovic zijn fysiek het meest opgewassen tegen zeven wedstrijden in veertien dagen. Uiteindelijk wint niet per se de

beste, maar de fitste tennisser.’ De enige Nederlander in het hoofdtoernooi is Robin Haase. De Hagenaar bezet een 39e plaats op de ATP-ranglijst. Thomas Schoorel en Jesse Huta Galung kwamen niet verder dan de eerste ronde van het kwalificatietoernooi. Igor Sijsling bereikte wel de tweede ronde en komt in actie tegen de Japanner Hiroki Moriya. Eltingh: ‘Robin is niet geplaatst. Dat is jammer, want hij heeft tot nu toe beperkte resultaten neergezet tegen topspelers. Om de derde ronde te bereiken zal hij deze ban moeten doorbreken. Aan de andere kant: van spelers die onder hem staan wint hij altijd. Hij presteert heel constant. Maar de volgende stap is nu een verrassende overwinning op een top-20 speler. Roland Garros is voor hem de ultieme test om aansluiting te vinden bij de wereldtop.’ ‘Bij de vrouwen is de titelstrijd minder voorspelbaar. Venus en Serena Williams hebben eerder laten zien dat ze ondanks een beperkte training heel gevaarlijk kunnen zijn. Met de zusjes Williams moet je altijd rekening houden. Verder zie ik Victoria Azarenka, Caroline Wozniacki, Maria Sharapova en Petra Kvitova ver komen. Maar deze meiden presteren onregelmatig. Alles hangt bij de vrou-

Voorspelbare meerderheid voor deelname noodfonds

Recommend Documents