Voorbereiding op het pensioen 2013
Voorbereiding op het pensioen - programma 2013 Dag 1 26 Mar
Leopoldsburg
16 Apr
Peutie
23 Apr
Zeebrugge
08.30 09.30 10.15
Onthaal Sociale Dienst Verwelkoming + CDSCA Sociale Dienst Militairen: Rust-, overlevings- en vergoedingspensioen LtKol MAB Verté, Maj MAB Nelissen, Kapt Jur Kesteloot, Adjt Donders, HRA-R/Soc Statutair burgerpersoneel: Rust- en overlevingspensioen (enkel te Peutie!) Guy Nechelput, Pensioendienst voor de Overheidssector
12.45
Lunch
14.00
Onze voeding in vraag Prof Dr Patrick Mullie, ACOS WB
16.00
Einde
Dag 2 27 Mar
Leopoldsburg
17 Apr
Peutie
24 Apr
Zeebrugge
08.30 09.30 10.30
Onthaal Sociale Dienst Bezoldigingen en kinderbijslag Kapt van Adm Sterckx, BFA-R Relaties, intimiteit en seksualiteit op latere leeftijd Els Messelis, Coördinator Seniorenconsulentenvorming, HUB-EHSAL
12.30
Lunch
13.45
Huwelijksgoederenrecht, erfrecht en testament Johan Verhaegen, Advocaat
16.00
Einde
Beste Collega,
Wij reageren erg verschillend op het afscheid van de beroepsactiviteit. Velen kijken verlangend uit naar de laatste werkdag, anderen zien die dag met een zekere angst tegemoet. Hoe we de oppensioenstelling ook ervaren, het blijft voor ons allen een ingrijpend gebeuren met nieuwe mogelijkheden en uitdagingen. Met de oppensioenstelling gaan we een nieuwe levenssituatie in. Om u daarin te helpen organiseert de Sociale Dienst van de CDSCA zijn informatiedagen “Voorbereiding op pensioen” op diverse plaatsen in het land. Samen met een aantal sprekers, van binnen en buiten Defensie, bieden we u een gevarieerd programma aan waarin zowel menselijke thema’s als praktische informatie aan bod komen. Van harte wens ik u een boeiend en gelukkig “anders actief” leven toe!
Sabine Gykiere LtKol SBH Directeur Sociale Dienst
Wauter Moreels Adviseur Adviseur Maatschappelijk Werk
Voorbereiding op het pensioen
C.D.S.C.A.
Centrale Dienst voor Sociale en Culturele Actie Voorbereiding op pensioen 2013
Leopoldsburg 26-27/03 Peutie 16-17/04 Zeebrugge 23-24/04
Programma – dag 1 08.30
Onthaal
09.30
Verwelkoming + CDSCA
10.15
Militairen: Rust-, overlevings- en vergoedingspensioen
Sociale Dienst
Sociale Dienst
LtKol MAB Verté, Maj MAB Nelissen, Kapt Jur Kesteloot, Adjt Donders, HRA-R/Soc
Statutair burgerpersoneel: Rust- en overlevingspensioen (Peutie!) Guy Nechelput, Pensioendienst voor de Overheidssector
12.45
Lunch
14.00
Onze voeding in vraag
16.00
Einde
Prof Dr Patrick Mullie, ACOS WB
Programma – dag 2 08.30 Onthaal Sociale Dienst 09.30
Bezoldigingen en kinderbijslag Kapt van Adm Sterckx, BFA-R
intimiteit en seksualiteit op latere leeftijd 10.30 Relaties, Els Messelis, Coördinator Seniorenconsulentenvorming, HUB-EHSAL 12.30 Lunch erfrecht en testament 13.45 Huwelijksgoederenrecht, Johan Verhaegen, Advocaat 16.00 Einde
Waar heb ik als gepensioneerde bij CDSCA nog recht op?
Kinderdagverblijven Zeebrugge
1
050/55 86 20
[email protected]
Leopoldsburg
2 3 4 5
011/39 55 15
[email protected]
6
Liège
7
04/220 83 31
[email protected]
Peutie 02/755 64 96
[email protected]
8
NOH 02/264 61 39
[email protected]
Marche 084/24 66 02
[email protected]
Evere 02/701 74 81
[email protected]
Beauvechain 010/23 22 05
[email protected]
! Prio: personeel MDN actieve dienst Reglement en tarieven via www.cdsca-ocasc.be
Huisvesting • +/- 3300 huizen & appartementen • 67 sites in België • +/- 80 % huurprijs privésector zelfde regio • Basishuurprijs : € 300 - 745 € • Hoge bezettingsgraad (98%)
! Prio: personeel MDN actieve dienst Aanbod, huuraanvraag en -reglement via www.cdsca-ocasc.be Contact:
Kandidaat huurders
02/264 61 38
Bestaande huurders
02/264 61 33
[email protected]
Pret- en dierenparken • Kortingen tickets/abonnementen • Bestellen – Via de ‘kassa’ CDSCA te NOH (blok C -1) – Online via de website
Volledig overzicht aanbod via www.cdsca-ocasc.be Contact:
02/264 60 61 / 02/264 60 58
[email protected]
Vakanties • Eigen organisatie – Sport- en taalkampen voor jongeren – Trekking en campingvakanties – Gezinsvakanties eigen centra en buitenland (Spa, Senonchamps, Koksijde, Lombardsijde, Middelkerke)
– Clubvakanties en groepsreizen (Kreta, Frankrijk, Spanje,Viëtnam, Cambodja…)
• Internationale (militaire) uitwisselingen (Polen, Hongarije, Frankrijk, Portugal, Duitsland, Nederland,..)
• Eigen reisbureau – 5% korting tarieven touroperators
Vakanties Volledig overzicht aanbod via www.cdsca-ocasc.be Regelmatig nieuws ontvangen kan via het online invullen van ons formulier Reserveren kan via brief, fax, mail (bestelbon in brochure en website) Contact:
CDSCA – Dienst Vakanties Bruynstraat 1 (Blok F 0) 1120 Neder-Over-Heembeek Fax 02/262 60 09
[email protected] ! Permanentie Kwartier Koningin Elisabeth, EVERE (blok 4a) Elke maandag van 9u30 tot 12u30 Tel 02/701 45 37
Sociale Dienst • Administratieve bijstand – Pensioen, ziekte, overlijden, handicap,…
• Juridisch advies – Geen advocaat (rechtbank), wel 1ste lijn
• Financiële ondersteuning – Voorschot rust-/overlevingspensioen – Sociale lening/gift (medische kosten,…) – Lening huurwaarborg/huishoudinrichting (~SPS) – Budgetbegeleiding en schuldbemiddeling
• Psychosociale begeleiding ! Wij zijn er voor u en uw gezinsleden ! Wij zijn er voor de weduwen, weduwnaars en wezen
Sociale Dienst Contact:
Via onze regionale diensten SSD Brugge
050/36 62 90
[email protected]
SSD Peutie
02/755 48 81
[email protected]
SSD Leopoldsburg
011/39 55 19
[email protected]
SSD Namur
081/72 84 62
[email protected]
SSD Mons
065/40 61 41
[email protected]
SSD Marche-en-Famenne 084/24 61 74 SSD Liège
04/222 97 61
[email protected] [email protected]
Via onze permanenties in talrijke eenheden
Via een huisbezoek
Hospitalisatieverzekering • Voor wie? – Gepensioneerden van Landsverdediging die reeds vóór hun pensionering waren aangesloten (+ gezinsleden)
• Hoe? – Jaar pensioen brief van DGHR – Vanaf 1 januari volgend op pensionering • Aansluiting beheerd door CDSCA (automatische overgang) • Premie volledig ten laste van gepensioneerde
– Begin jaar (1ste semester) uitnodiging tot betaling
• Veelgestelde vragen – Vraag en antwoord
Hospitalisatieverzekering Kostprijs (per jaar)? Premie 2013 Kind 0-18 jaar
51,84 €
Hoofdverzekerde 18-56 jaar
113,28 €
Gezinsleden 18 – 56 jaar
122,64 €
Volwassene 56-65 jaar
134,40 €
Volwassene 65-70 jaar
308,64 €
Volwassene vanaf 70 jaar
414,00 €
Contact:
Tel 02/264 60 68 Fax 02/262 60 69
!! NIEUW NUMMER !!
[email protected] www.cdsca-ocasc.be voor info & documenten
Infotafeltje • • • • • • •
Gezonde voeding Erven en nalatenschap Overlijden Vrijwilligerswerk Reserve Verenigingen op rust gestelde militairen Documenten & richtlijnen – – – – –
Aanvraag pensioenberekening Attest hoedanigheid (toegang militaire clubs) Voortzetting gezondheidszorgen Dragen uniform …
• Vragen?
Voorbereiding op het pensioen
Rust-, Overlevings- en Vergoedingspensioen
Briefing aan de toekomstige gepensioneerden Algemene Directie Human Resources Divisie Administratieve Expertise Sectie Reglementering Ondersectie Sociale Reglementering HRA-R/Soc
1ste semester 2013
Wim VERTÉ – Luitenant-kolonel militair administrateur Jan NELISSEN – Majoor v/h Vlw militair administrateur Bart KESTELOOT – Kapitein v/h Vlw Jurist Lieve DONDERS – Adjudant
PLAN 1. Voorafgaande opmerkingen 2. Het rustpensioen a. Pensioentypes b. c. d. e. f. g. h. i.
Leeftijdsgrenzen Op aanvraag Wegens lichamelijke ongeschiktheid Andere maatregelen Berekening Maandelijks bedrag Verlies van het recht Schorsing van het recht Dia 2
PLAN j. Prestaties in de reserve k. Perequatie l. Vakantiegeld
3. De cumulatie a. b. c. d.
4. 5. 6. 7. 8.
Cumulatie werkloosheidsuitkering Cumulatie rustpensioen Cumulatie rust- en overlevingspensioenen Cumulatie rustpensioen en beroepsactiviteit
In het buitenland Het vergoedingspensioen Het overlevingspensioen De geneeskundige zorgen Contacten Dia 3
1. Voorafgaande opmerkingen Deze briefing is gebaseerd op de nieuwe reglementering betreffende de rustpensioenen die sinds 1 januari 2009 van toepassing is. De bedragen vermeld in de briefing zijn gekoppeld aan de index van december 2012 (1,6084) en zijn brutobedragen. Regelmatig wordt verwezen naar de SIS (Sociale Instructies – Instructions sociales). Dit document kan men raadplegen : Bij uw eenheidsadjudant, Bij uw administratief steunelement (ASE), op http://intranet.mil.intra (militair intranet) gereduceerde versie via internet op www.mil.be/hr/index.asp?LAN=nl Dia 4
1. Voorafgaande opmerkingen http://intranet.mil.intra (intranet)
Dia 5
1. Voorafgaande opmerkingen http://intranet.mil.intra (intranet)
Dia 6
1. Voorafgaande opmerkingen http://intranet.mil.intra (intranet)
Dia 7
1. Voorafgaande opmerkingen http://intranet.mil.intra (intranet)
Dia 8
1. Voorafgaande opmerkingen www.mil.be (internet)
(www.mil.be: eerst naar ‘Departementen’, daarna naar ‘HR’) Dia 9
1. Voorafgaande opmerkingen Nieuwe aanvraagprocedure a. b. c.
DGHR-GID-DEGPEN-001: indienen van een pensioenaanvraag Verantwoordelijkheid van de toekomstig gepensioneerde voor de pensioenen die ingaan NA 01/01/2013!!! Procedure Verwittingingsnota van Notariaat (HRA-E/N/Afv) met een aanvraagformulier in bijlage Aanvrager stuurt het aanvraagformulier ingevuld en ondertekend naar PDOS PDOS stuurt loopbaanoverzicht naar aanvrager Indien akkoord: formulier terugsturen naar PDOS Indien niet akkoord: HRA-E/N/Afv contacteren Geen akkoord met Notariaat: PDOS beslist! Dia 10
PLAN 1. Voorafgaande opmerkingen 2. Het rustpensioen a. b. c. d. e. f. g. h. i.
Pensioentypes Leeftijdsgrenzen Op aanvraag Wegens lichamelijke ongeschiktheid Andere maatregelen Berekening Maandelijks bedrag Verlies van het recht Schorsing van het recht Dia 11
2. Het rustpensioen a. Pensioentypes Op leeftijdsgrens = van ambtswege Op aanvraag Wegens lichamelijke ongeschiktheid
Dia 12
2. Het rustpensioen b. De leeftijdsgrenzen
Chef van Defensie Hoofd van het Militair Huis van de Koning Militair commandant van het Paleis der Natie Opperofficieren verbonden aan de persoon van de Koning of van de Leden van de Koninklijke Familie
Einde mandaat Max 67 jaar Max 65 jaar Max 65 jaar
Dia 13
2. Het rustpensioen b. De leeftijdsgrenzen (vervolg)
Dia 14
2. Het rustpensioen b. De leeftijdsgrenzen (vervolg) Progressieve verhoging van de leeftijdsgrenzen, in functie van de verwijdering van de oude leeftijdsgrens (op basis van de graad bij pensionering): op minder dan 5 jaar : ongewijzigde leeftijdsgrens op meer dan 5 jaar : verhoging per volledig jaar verwijderd van het ogenblik waarop de betrokkene op 5 jaar is van zijn actuele leeftijdsgrens
Dia 15
2. Het rustpensioen b. De leeftijdsgrenzen (vervolg) Voorbeeld voor een Kapitein-commandant: Leeftijd bereikt in 2009 Nieuwe leeftijdsgrens 51 jaar 51 jaar (**) 50 jaar 51 jaar (**) 49 jaar 51 jaar (**) 48 jaar 51 jaar (**) 47 jaar 51 jaar (**) 46 jaar 51 jaar (**) 45 jaar 52 jaar (**) 44 jaar 53 jaar (**) 43 jaar 54 jaar (**) 42 jaar 55 jaar (**) 41 jaar 56 jaar (**) (**) : indien geen benoeming tot majoor Dia 16
2. Het rustpensioen d. Op aanvraag op aanvraag indien 40 jaar dienst, enkel voor de officieren onmiddellijk voor luitenant-generaals of generaals niet-varend personeel (NVP) van de Luchtmacht (LuM) (vanaf 60 jaar, idem openbare sector) (leeftijd wordt gradueel opgetrokken tot 62 jaar in 2016)
Dia 17
2. Het rustpensioen d. Wegens lichamelijke ongeschiktheid Beslissing van de Militaire Commissie voor Geschiktheid en Reform (MCGR) of van de Militaire Commissie van Beroep voor Geschiktheid en Reform (MCBGR) Vóór de berekende (nieuwe) leeftijdsgrens of de leeftijdsgrens in regime indien verlenging van de loopbaan
Dia 18
2. Het rustpensioen e. Andere maatregelen Verlenging van de loopbaan mogelijk tot de leeftijdsgrens in regime Dubbele berekening volgens de oude en de nieuwe berekeningsmethode voor zij die hun leeftijdsgrens verhoogd zien of die op minder dan 5 jaar van hun leeftijdsgrens zijn op 1 januari 2009. Het hoogste bedrag wordt toegekend
Dia 19
2. Het rustpensioen f.
Pensioenberekening aan 100 % (niet geïndexeerd) Berekening op basis van de gemiddelde wedde van de laatste 5 jaar met - vanaf 1 januari 2009 - inbegrip van de commandotoelage, de vormingstoelage of de meesterschapstoelage (indien jonger dan 50 jaar op 01/01/2012: de gemiddelde wedde + toelage van de laatste 10 jaar) verschillende tantièmes (fractie van de wedde) in functie van ofwel de gepresteerde diensten ofwel de aard van de periode (aan- of afwezigheid) (1/60, 1/55, 1/50, 1/35, 1/30)
Dia 20
2. Het rustpensioen f.
Pensioenberekening aan 100 % (niet geïndexeerd) Berekening op basis van het aantal dienstjaren
Dia 21
2. Het rustpensioen Telt ?
Tantième
werkelijke dienst
JA
1/50
dienstplicht
JA
1/60
wederoproeping
JA
1/60
voltijds secundair onderwijs in de Koninklijke Cadettenschool
JA
1/60
tijdelijke ambtsontheffing wegens loopbaanonderbreking in regime (TALO(R)) (eerste 12 maanden)
JA
1/50
tijdelijke ambtsontheffing wegens loopbaanonderbreking in regime (TALO (R)) (zonder valorisering)
NEE
tijdelijke ambtsontheffing wegens loopbaanonderbreking in regime (TALO (R)) (met valorisering)
JA
tijdelijke ambtsontheffing wegens loopbaanonderbreking (tijdelijk stelsel) (TALO(T)) (zonder validatie)
NEE
tijdelijke ambtsontheffing wegens loopbaanonderbreking (tijdelijk stelsel) (TALO(T)) (met validatie)
JA
tijdelijke ambtsontheffing om gezinsredenen (TAGezinsR)
1/50
1/50
NEE Dia 22
2. Het rustpensioen Telt ?
Tantième
tijdelijke ambtsontheffing om gezondheidsredenen (TAGR)
JA
1/50
tijdelijke ambtsontheffing bij tuchtmaatregel (TATM)
JA
1/60
4/5de regeling (telt volledig onder voorbehoud tijdskrediet)
JA
1/50 en 1/60
halftijdse vervroegde uitstap (telt volledig onder voorbehoud tijdskrediet)
JA
1/50 en 1/60
disponibiliteit (telt volledig onder voorbehoud tijdskrediet)
JA
1/50
automatische disponibiliteit
JA
1/50
borstvoedingsverlof
JA
1/50
opvangverlof
JA
1/50
ouderschapsverlof
JA
1/50
palliatief verlof
JA
1/50
Dia 23
2. Het rustpensioen Telt ?
Tantième
vrijwillige encadreringsprestatie (VEP)
JA
1/50
militaire technische samenwerking (MTS)
JA
1/50
voorlopige hechtenis zonder veroordeling
JA
1/50
tijdelijke ambtsontheffing wegens persoonlijke aangelegenheden (TAPA)
NEE
verlof voor ouderschapsbescherming
JA
1/50
verlof voor verzorging van een zware zieke verwant
JA
1/50
politiek verlof
NEE
hechtenis
JA
1/60
eindeloopbaanverlof
JA
1/50
vrijwillige opschorting van de prestaties (telt volledig onder voorbehoud tijdskrediet)
JA
1/60
diensten die voor het pensioen niet meetellen zoals desertie, onwettig afwezigheid,…
NEE Dia 24
2. Het rustpensioen f.
Pensioenberekening aan 100 % (niet geïndexeerd) Berekening op basis van het aantal dienstjaren Vanaf 16 jaar (begin van een vormingscyclus) Afrondingen : in maanden tot twee decimalen na de komma
Dia 25
2. Het rustpensioen f.
Pensioenberekening aan 100 % (niet geïndexeerd) Berekening op basis van verschillende bonificatietypes de studiebonificatie (> secundair onderwijs, ≥ 2 jaar, enkel voor aanwervingen op diploma) de loopbaanbonificatie van 2 jaar wordt toegekend aan alle militairen in dienst op 1 januari 2009, die 12 dienstjaren tellen of zullen tellen en gepensioneerd worden als militair de bonificatie voor luchtdiensten (12 eerste jaren als werkelijke diensten en de rest als bijkomende diensten) Dia 26
2. Het rustpensioen Plafonds relatief plafond = 75% van de referentiewedde (Varend personeel (VP)) 90% van de referentiewedde indien VP > 12 jaar en in dienst (niet als dienstplichtige) vóór 1 januari 1979 75% van de referentiewedde indien: Pensioen op aanvraag In dienst getreden na 1 januari 1979 Na 65 jaar voor zij die hebben genoten van het plafond van 90%) absoluut plafond : 75.406,20 EUR
Recht op een gegarandeerd minimumpensioen vanaf 60 jaar (15.442,25 EUR voor een alleenstaande en 19.302,41 EUR voor een gehuwde) Dia 27
2. Het rustpensioen Formule Aantal dienstjaren + (1) + (3) + (2) + (4) 50 60 x gemiddelde wedde van de laatste 5 jaar (of 10 jaar) + gemiddelde wedde van de laatste 5 jaar (of 10 jaar) 50 X bijkomende jaren (voor VP) (1) (2) (3) (4)
: : : :
eventuele loopbaanbonificatie 2 jaar studiebonificatie (systeem openbaar ambt) 12 eerste jaren VP diensten als ambtenaar in het algemeen of diensten gerekend aan 1/60 Dia 28
2. Het rustpensioen g. Maandelijks bedrag Maandelijks geïndexeerd brutobedrag = Jaarlijks brutobedrag 100 % x index 12
Belastbaar bedrag = Maandelijks geïndexeerd brutobedrag - Inhoudingen : begrafenisvergoeding : 0,5% Ziekte- en invaliditeitsverzekering : 3,55% /gezondheidszorgen inhouding “globaal plan” : Max 2%
Maandelijks nettobedrag = Belastbaar bedrag - Bedrijfsvoorheffing Dia 29
2. Het rustpensioen h. Verlies van het recht De militair die verplicht is het leger te verlaten ten gevolge van : Artikel 19 van het Strafwetboek (afzetting) Artikelen 31, 32 en 33 van het strafwetboek (ontzetting uit diverse burgerrechten) Artikel 5 van het Militair Strafwetboek (militaire degradatie)
De militair die het risico loopt veroordeeld te worden krachtens één van deze artikelen, mag niet op pensioen worden gesteld
Dia 30
2. Het rustpensioen i.
Schorsing van het recht op het bekomen of het genot van een pensioen De betaling van het rustpensioen wordt geschorst gedurende de gehele kalendermaanden tijdens dewelke de gepensioneerde : opgesloten wordt in een gevangenis of geïnterneerd wordt in een inrichting tot bescherming van de maatschappij; zich niet aanmeldt om zijn opsluiting of internering te ondergaan.
De betaling wordt wel behouden zolang betrokkene geen ononderbroken opsluiting of internering van twaalf maanden heeft ondergaan. Dia 31
2. Het rustpensioen De betaling van het pensioen wordt hersteld voor de periode van voorlopige hechtenis bij vrijspraak, ontslag van rechtsvervolging of buitenzaakstelling. Gedurende de periode van de schorsing wordt aan de echtgenoot of aan de kinderen van de gepensioneerde een overlevingspensioen toegekend
Dia 32
2. Het rustpensioen j.
Prestaties in het kader van de Reserve Voorwaarden Minimum 180 dagen nieuwe toelaatbare diensten Voor de leeftijdsgrens Reserve (60 jaar)
Berekening van de herziening Werkelijke dienstjaren + nieuwe diensten in de Reserve Gemiddelde wedde van de laatste 5 jaar (of 10 jaar) als militair van het actief kader Uitzondering: benoeming hogere graad met minimum 6 maanden dienst in die graad in de Reserve
Betrokkene moet een schriftelijke aanvraag indienen bij de Pensioendienst voor de Overheidssector (PDOS) Dia 33
2. Het rustpensioen k. Perequatie Schema
X-4
X-3
X-2
X-1
Referentieperiode om de in in aanmerking te nemen pensioenen te bepalen
X
X+1
X+2
Referentieperiode voor de perequatie
X+3
X+4
Referentieperiode indien voorwaarde
Dia 34
2. Het rustpensioen Procedure Systeem van korven (korf 1 : federale overheid, korf 12 : militairen) Ten minste 10 pensioenen (per graad en weddentabel) en het totaal dekt 90 % van de nieuwe rustpensioenen tijdens de 4 jaren voorafgaand aan de referentieperiode Referentieperiode van 2 jaar Vergelijking (einde – begin van de referentieperiode) van de wedde + toelagen + eindejaarspremie + vakantiegeld Behoud van het systeem van de voorwaarde maar referentieperiode van 4 jaar i.p.v. 2 jaar in geval van voorwaarde Derde referentieperiode : 1 januari 2013 – 31 december 2014 De pensioenverhoging kan worden betaald in jaarlijkse schijven van ten hoogste 5 % Dia 35
2. Het rustpensioen l.
Vakantiegeld Voorwaarden 60 jaar totaal pensioen (rust- + overlevings-) < 2.171,34 € (maandelijks bedrag) Cumulatieplafond niet bereikt wegens een beroepsactiviteit
Bedrag betaald in mei 250,23 €
alleenstaande
333,65 €
gehuwd (partner zonder eigen inkomsten of
maandelijks pensioen < 83,41 €/maand) Dia 36
2. Het rustpensioen Aanvullende toeslag In geval van gewaarborgd minimumpensioen = 15.442,25 € (alleenstaande) of 19.302,41 € (gehuwde) (60 jaar, jaarlijks bedrag) 378,31 €
alleenstaande
453,62 €
gehuwde
Plafond vakantiegeld + aanvullende toeslag < maandelijks bedrag (mei) van het totaal pensioen
Dia 37
2. Het rustpensioen Cumulatie Vermindering verbonden aan het verkrijgen van vakantiegeld voortvloeiend uit een beroepsactiviteit van zichzelf of van de partner
Overlijden Betaling aan de begunstigde van een overlevingspensioen
Dia 38
PLAN j. Prestaties in de reserve k. Perequatie l. Vakantiegeld
3. De cumulatie a. b. c. d.
4. 5. 6. 7. 8.
Cumulatie werkloosheidsuitkering Cumulatie rustpensioen Cumulatie rust- en overlevingspensioenen Cumulatie rustpensioen en beroepsactiviteit
In het buitenland Het vergoedingspensioen Het overlevingspensioen De geneeskundige zorgen Contacten Dia 39
3. De cumulatie a. Cumulatie met werkloosheidsuitkeringen Onvolledig rustpensioen < 20.417,08 € (jaarlijks bedrag) Attest A voor de mutualiteit Formulier C4 voor inschrijving als werkzoekende bij het werkloosheidsbureau Beide documenten indienen binnen de 30 dagen
Aanvullende werkloosheidsuitkeringen In functie van de familiale situatie en de gezinsinkomsten definitief bedrag : exclusieve bevoegdheid van de RVA (Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening)
Dia 40
3. De cumulatie b. Cumulatieregels rustpensioenen Gemengde loopbaan
absoluut plafond
Militair pensioen + pensioen openbare sector < 75.406,20 EUR (jaarlijks) Gemengde loopbaan privé-sector
Aantal jaren
Max 45 jaren worden in rekening genomen (de meest voordelige)
Dia 41
3. De cumulatie c. Cumulatieregels rust- en overlevingspensioenen Partner “privésector” overleden
overlevingspensioen van
de privésector? Militair pensioen + overlevingspensioen ≤ 110% van het overlevingspensioen van de privésector (volledige loopbaan) Partner “militaire/openbaar ambt” overleden overlevingspensioen van de openbare sector? Militair pensioen + overlevingspensioen ≤ 55% van de maximum baremische schaal van de laatste graad in werkelijke dienst van de overledene
Dia 42
3. De cumulatie d. Cumulatie rustpensioen en beroepsactiviteit Voorafgaande opmerking Een lopend wetsontwerp voorziet een grondige wijziging van dit cumulatiestelsel met beroepsinkomsten (verlies gunstige regeling voor de gepensioneerde militairen?). De volgende dia’s geven dus enkel de huidige regelgeving weer!
Dia 43
3. De cumulatie Algemeen : de plafonds zijn toepasselijk op de inkomsten van beroepsactiviteiten en NIET op het bedrag van het pensioen Vanaf 65 jaar : algemene regel overschrijding plafond < 15% vermindering van het pensioen proportioneel met het percentage van de overschrijding overschrijding plafond ≥ 15% schorsing van het pensioen Opm : pensioen op aanvraag en lichamelijke ongeschiktheid: toepassing van de algemene regel, zelfs VÓÓR 65 jaar !
3. De cumulatie Voor 65 jaar (leeftijdsgrens) pensioen aan 75% van de referentiewedde (90% voor VP) overschrijding plafond < 15% vermindering van het pensioen = percentage van de overschrijding overschrijding plafond ≥ 15% vermindering met 20% van het pensioen pensioen < 75% van de referentiewedde (90% voor VP) vermindering van het pensioen proportioneel met het percentage van de overschrijding maximum 10%
Dia 45
3. De cumulatie Plafonds voor pensioen op leeftijdsgrens Bezoldigde = bruto jaarlijkse beroepsinkomsten zonder kinderlast : 21.436,50 EUR met kinderlast : 26.075,00 EUR
Zelfstandige = netto jaarlijkse beroepsinkomsten zonder kinderlast : 17.149,19 EUR met kinderlast : 20.859,97 EUR
Dia 46
3. De cumulatie Plafonds voor pensioen wegens lichamelijke ongeschiktheid en pensioen op aanvraag (!!) Bezoldigde = bruto jaarlijkse beroepsinkomsten zonder kinderlast : 7.421,57 EUR met kinderlast : 11.132,37 EUR Zelfstandige = netto jaarlijkse beroepsinkomsten zonder kinderlast : 5.937,26 EUR met kinderlast : 8.905,89 EUR
Dia 47
3. De cumulatie De cumulatieregeling is van toepassing op jaarbasis (1 januari tot 31 december) penalisatie toegepast op het bedrag van het jaarlijks pensioen (BEHALVE 1ste pensioenjaar : plafond proportioneel met de maanden pensioen in dat kalenderjaar) Dit kan als gevolg hebben dat het pensioen van de voorbije maanden (of een deel ervan) moet worden terugbetaald Geen of valse aangifte SANCTIES Verjaringstermijn : 5 jaar Dia 48
3. De cumulatie Aangifte beroepsactiviteit Per aangetekend schrijven : door de gepensioneerde militair aan PDOS (Pensioendienst voor de Overheidssector) = formulier door de gepensioneerde militair (formulier) aan zijn werkgever : situatie van de gepensioneerde (recto) door de werkgever aan PDOS (verso) Binnen de 30 kalenderdagen die volgen op het begin van de beroepsactiviteit (zelfs indien plafond NIET overschreden)
Dia 49
PLAN j. Prestaties in de reserve k. Perequatie l. Vakantiegeld
3. De cumulatie a. b. c. d.
4. 5. 6. 7. 8.
Cumulatie werkloosheidsuitkering Cumulatie rustpensioen Cumulatie rust- en overlevingspensioenen Cumulatie rustpensioen en beroepsactiviteit
In het buitenland Het vergoedingspensioen Het overlevingspensioen De geneeskundige zorgen Contacten Dia 50
4. Buitenland Pensioen GEEN invloed op het bedrag Blijft, behalve uitzonderingen, onderworpen aan de wettelijke inhoudingen en aan de bedrijfsvoorheffing (Belgisch)
Betaling op een financiële rekening in België of in het buitenland (nieuwe Europese overschrijving)
Dia 51
4. Buitenland Levensbewijs 2 X per jaar versturen (januari en juli) aan CDVUPensioenen (Centrale dienst voor vaste uitgaven) of maandelijks indien rekening in het buitenland Ingevuld door een officiële instantie (consulaat, ambassade, burgemeester, politiecommissariaat, …)
Verhuis Gemeentelijke administratie (identiteitskaart, Model 8 (uitschrijving uit het rijksregister))
De rechten op sociale zekerheid in het buitenland: https://www.socialsecurity.be/CMS/nl/leaving_belgium/homepage.html
Dia 52
PLAN j. Prestaties in de reserve k. Perequatie l. Vakantiegeld
3. De cumulatie a. b. c. d.
4. 5. 6. 7. 8.
Cumulatie werkloosheidsuitkering Cumulatie rustpensioen Cumulatie rust- en overlevingspensioenen Cumulatie rustpensioen en beroepsactiviteit
In het buitenland Het vergoedingspensioen Het overlevingspensioen De geneeskundige zorgen Contacten Dia 53
5. Vergoedingspensioen Ongeval of ziekte IN DIENST en DOOR HET FEIT VAN DE DIENST Dit is geen pensioen wegens lichamelijke ongeschiktheid Commissie en Beroepscommissie Forfaitaire vergoeding van de schade lichamelijke materiële morele
Betaling : minimum 10% invaliditeit MOET WORDEN AANGEVRAAGD
Dia 54
5. Het vergoedingspensioen Bij verergering
herziening
Bij overlijden aanvraag vergoedingspensioen door rechthebbenden (langstlevende echtgenoot, wezen, …)
Dia 55
5. Het vergoedingspensioen Cumulatie GEEN invloed op de rustpensioenen de overlevingspensioenen De beroepsinkomsten Behalve pensioen < gewaarborgd minimum
Dia 56
5. Het vergoedingspensioen Recht op kosteloze geneeskundige verzorging door de Medische Dienst invaliden vredestijd Zie dia 75
levenslang
Dia 57
5. Het vergoedingspensioen Invaliden oorlogstijd en gelijkgestelden (operaties in het buitenland) vergoedingspensioen + 25% tussenkomst van het Instituut voor Veteranen Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, OudStrijders en Oorlogsslachtoffers (IV-NIOOO) gratis geneeskundige verzorging sociale en morele bijstand sociale leningen
Dia 58
PLAN j. Prestaties in de reserve k. Perequatie l. Vakantiegeld
3. De cumulatie a. b. c. d.
4. 5. 6. 7. 8.
Cumulatie werkloosheidsuitkering Cumulatie rustpensioen Cumulatie rust- en overlevingspensioenen Cumulatie rustpensioen en beroepsactiviteit
In het buitenland Het vergoedingspensioen Het overlevingspensioen De geneeskundige zorgen Contacten Dia 59
6. Het overlevingspensioen Voorafgaande opmerking Het regeerakkoord voorziet een wijziging van de regelgeving van de overlevingspensioenen. De volgende dia’s geven dus enkel de huidige regelgeving weer, onder voorbehoud van eventuele toekomstige wijzigingen in uitvoering van dat regeerakkoord (al dan niet met overgangsmaatregelen).
Dia 60
6. Het overlevingspensioen Voorwaarden Militair in dienst, gepensioneerde militair of minimum 5 jaar dienst (indien geen militair meer) Minimum 1 jaar huwelijk, TENZIJ : kind geboren uit het huwelijk kind ten laste = kinderbijslag kind geboren binnen 300 dagen na overlijden overlijden gevolg van ongeval of beroepsziekte Opmerking (arrest Grondwettelijk Hof): indien gehuwd en voordien wettelijk samenwonend, telt de gecumuleerde duur van het huwelijk en de wettelijke samenwoonst Dia 61
6. Het overlevingspensioen Tijdelijk overlevingspensioen (1 jaar) als : huwelijk < 1 jaar geen enkele voorwaarde vervuld
Gewaarborgd minimum : 13.460,70 EUR (jaarlijks bedrag) overlevingspensioen = enige inkomsten niet van toepassing bij tijdelijk overlevingspensioen
Dia 62
6. Het overlevingspensioen Langstlevende echtgenoot < 45 jaar gewaarborgd minimum TENZIJ kind ten laste blijvende ongeschiktheid van minimum 66%
Aanvraag Door langstlevende echtgenoot (formulier PDOS) Gepensioneerde militair : automatisch ten voordele van de langstlevende echtgenoot
Dia 63
6. Het overlevingspensioen Berekening :
60% x W5 (of W10) x A/B
W5 : gemiddelde wedde van de laatste 5 jaar (indien één van de rechthebbenden ouder was dan 50 jaar op 01/01/12) W10 : gemiddelde wedde van de laatste 10 jaar A : Aantal maanden dienst (werkelijke duur zonder bonificaties) B : Aantal maanden tussen 20ste verjaardag en ofwel: pensioen wegens leeftijdsgrens of wegens lichamelijke ongeschiktheid maand van overlijden maximum 60ste verjaardag voor pensioen op aanvraag (!!) A/B = maximum 1 (dienstneming of overlijden voor 20 jaar)
Plafonds Relatief plafond = (50 % maximumwedde) x A/B Absoluut plafond = 54.393,16 EUR (jaarlijks bedrag) Dia 64
6. Het overlevingspensioen Recht vanaf 1ste dag van de maand die volgt op de maand van overlijden of van de aanvraag Vakantiegeld = 250,23 EUR (> 45 jaar) Gescheiden echtgenoot niet hertrouwd periode aanvraag : ÉÉN jaar proportionele verdeling met echtgenoot 2de huwelijk (minimum 50% voor echtgenoot 2de huwelijk) GEEN gewaarborgd minimum
Echtgenoot, hertrouwd na overlijden militair schorsing toekenning opnieuw mogelijk na overlijden laatste echtgenoot (hoogste pensioen)
Dia 65
6. Het overlevingspensioen Perequatie Geen cumulatie met meerdere overlevingspensioenen Cumulatie met rustpensioen maximum 55% maximumwedde (laatste graad - weddenschaal)
Wezenpensioen (vader en moeder) tot 18 25 jaar (kinderbijslag)
Cumulatie met beroepsinkomen Regel : zie dia 47 plafondbedragen : p.m. Dia 66
PLAN j. Prestaties in de reserve k. Perequatie l. Vakantiegeld
3. De cumulatie a. b. c. d.
4. 5. 6. 7. 8.
Cumulatie werkloosheidsuitkering Cumulatie rustpensioen Cumulatie rust- en overlevingspensioenen Cumulatie rustpensioen en beroepsactiviteit
In het buitenland Het vergoedingspensioen Het overlevingspensioen De geneeskundige zorgen Contacten Dia 67
7. De geneeskundige zorgen Drie mogelijkheden Voortzetting van de medische zorgen Medische zorgen in geval van een vergoedingspensioen van vredestijd Medische zorgen in geval van een vergoedingspensioen van oorlogstijd
Dia 68
7. De geneeskundige zorgen a. Voortzetting van de medische zorgen: Wie? De rechthebbenden hebben, na einde van hun werkelijke dienst/loopbaan, recht op de voortzetting van de medische verzorging, verstrekt in de diensten van het Militair Hospitaal Koningin Astrid (MHKA) voor aandoeningen opgelopen tijdens hun aanwezigheid bij Defensie en tot dan toe behandeld door geneesheren in het MHKA [ACWB-REG-MEDTD-TMXX-001 Pt 2a]
Dia 69
7. De geneeskundige zorgen Wat ? Consultaties binnen een bestaande dienst van MHKA Brandwondencentrum Heelkunde Orthopedie & Traumatologie Fysieke geneeskunde & Revalidatie Hyperbare geneeskunde Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg Tandarts en Stomatologie, Optiek Hospitalisatie in MHKA (akkoord Directeur MHKA & geneesheer-specialist dienstchef) (farmaceutische producten : gratis)
Dia 70
7. De geneeskundige zorgen NIET raadpleging tandheelkunde [ACWB-REG-MEDTD-TMXX-001 Pt 2c]
beroep op de medische burgersector ! “Ook niet in geval van formele verwijzing door een behandelende militaire geneesheer” [ACWB-REG-MEDTD-TMXX-001 Pt 5c]
Dia 71
7. De geneeskundige zorgen Hoe ? de aanvraag ZES maanden voor einde werkelijke dienst / loopbaan bijlage A : “aanvraag tot voortzetting van de medische verzorging na het einde van de werkelijke dienst/loopbaan” medische rechtvaardiging (getuigschrift) ! de toelating (bijlage B) afgeleverd aan de patiënt frequentie van de consultatie geldig voor een periode van VIJF jaar hernieuwbaar Dia 72
7. De geneeskundige zorgen b. Medische zorgen in geval van een vergoedingspensioen van vredestijd Wie? De militaire invaliden die een vergoedingspensioen ontvangen, evenals degenen aan wie vermoedelijk een dergelijk pensioen zal worden toegekend, verkrijgen hun leven lang op staatskosten de medische en farmaceutische zorgen de hospitalisatie de prothesen en andere toestellen welke door de ziekten of kwetsuren waarop de pensioenaanspraak berust, noodzakelijk gemaakt worden. [SIS-G] Dia 73
7. De geneeskundige zorgen Wat ? “Voor de ziekten of kwetsuren waarop de pensioenaanspraak berust” de medische en farmaceutische verzorging - de gewone geneeskundige verzorging op voorschrift van een militair of erkend burgergeneesheer; - de huisarts, burgerspecialisten (toestemming Sectie Tarificatie (BFA-M)); - de speciale onderzoeken en behandelingen; - de gewone of speciale farmaceutische produkten en verbandmiddelen (enkel indien hernomen in de RIZIV-nomenclatuur); - het vervoer van/naar de woning naar/van de militaire hospitaalformatie voor opname in het hospitaal. Dia 74
7. De geneeskundige zorgen de verpleging in een ziekenhuis - ! Alleen het verblijf in de militaire hospitaalformaties voor actieve behandeling door een geneesheer - ! Burgerhospitaal : BFA-M verwittigen voor de opname de prothesen en andere toestellen
Dia 75
7. De geneeskundige zorgen Hoe ? Aanvraag tot tenlasteneming v/d medische verzorging reeds vanaf indienen van een aanvraag vergoedingspensioen minimum 1 maand voor einde werkelijke dienst beslissing PDOS (invaliditeits% + diagnose) bestemmeling : BFA-M onderzoek & beslissing + opmaak van dossier invalide vredestijd (IVT) blauwe/groene kaart verwerken van de terugbetalingsaanvragen - vragen van tegenadvies bij PDOS Dia 76
7. De geneeskundige zorgen c. Medische zorgen in geval van een vergoedingspensioen van oorlogstijd Wie? De militaire invaliden oorlogstijd of gelijkgestelden die een vergoedingspensioen ontvangen
Wat ? Gratis geneeskundige verzorgen, levenslang, niet beperkt !
Hoe ? Aanvraag bij het IV-NIOOO
Dia 77
PLAN j. Prestaties in de reserve k. Perequatie l. Vakantiegeld
3. De cumulatie a. b. c. d.
4. 5. 6. 7. 8.
Cumulatie werkloosheidsuitkering Cumulatie rustpensioen Cumulatie rust- en overlevingspensioenen Cumulatie rustpensioen en beroepsactiviteit
In het buitenland Het vergoedingspensioen Het overlevingspensioen De geneeskundige zorgen Contacten Dia 78
8. Contacten IV-NIOOO (Instituut voor Veteranen Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oudstrijders en Oorlogslachtoffers) Regentlaan, 45-46 1000 BRUSSEL Tel : 02/ 227.63.00 e-mail :
[email protected] www.warveterans.be
Dia 79
8. Contacten PDOS (Pensioendienst voor de overheidssector) Ontvangst briefwisseling Victor Hortaplein, 40, bus 30 1060 BRUSSEL Tel : 02/558.60.00 e-mail :
[email protected] www.sdpsp.fgov.be
Dia 80
8. Contacten CDVU-Pensioenen (Centrale dienst voor vaste uitgaven – Pensioenen) Federale Overheidsdienst Financiën Administratie van de Thesaurie CDVU-Maandelijkse pensioenen Kunstlaan, 30 1040 BRUSSEL Tel : 0257 257 11 e-mail :
[email protected] www.cdvupensioenen.fgov.be
Dia 81
8. Contacten BFA-M (Sectie Tarificatie) Kwartier Koningin Elisabeth Eversestraat, 1 1140 EVERE BEMILCOM : 9-2400-6424 BELGACOM : 02/701.64.24 Fax : 02/701.30.48 E-mail :
[email protected]
Dia 82
8. Contacten HRA-R/Soc (Ondersectie sociale reglementering) Kwartier Koninging Astrid - DGHR Bruynstraat, 1 1120 BRUSSEL Militaire lijn : 9-2820-5837 of 5818 Burgerlijn : 02/264.58.37 of 58.18 Fax : 02/264.58.11 E-mail :
[email protected]
Dia 83
QUESTION TIME
Voorbereiding op het pensioen
Onze voeding in vraag
Onze voeding in vraag Prof Dr Patrick MULLIE ACOS WB Unit of Epidemiology and Biostatistics Belgian Army – Brussels (Belgium) International Prevention Research Institute – Lyon (France) Free University of Brussels – Brussels (Belgium) Erasmus College – Brussels (Belgium)
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
ACOS Well Being - Health Epidémiologie & Biostatistiques
Prevalentie obesitas en overgewicht België Idewe
Prog
Populatie
Mannen
1993
2000
2005
N
Normaal
52,0
48,1
46
1.750.000
Overgewicht
37,4
37,8
38
1.440.000
Obesitas
10,6
14,1
16
610.000
Prog
Populatie
Idewe Vrouwen
1993
2000
2005
N
Normaal
69,6
63,4
59
2.500.000
Overgewicht
21,7
23,7
25
1.000.000
Obesitas
8,8
13,0
16
660.000
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
ACOS Well Being - Health Epidémiologie & Biostatistiques
Prevalentie obesitas en overgewicht Defensie Gem leeftijd
n
BMI>20,0
20,0-24,9
25,0-29,9
30,0-39,9
BMI≥40,0
%
%
%
%
%
Soldaten 20 tot 29 jaar
24,1
1866
6,3
70,7
22,0
1,0
0,0
30 tot 39 jaar
34,4
1104
2,4
46,6
42,5
8,4
0,0
40 tot 49 jaar
44,6
1565
1,3
32,5
47,7
17,3
1,1
50 tot 59 jaar
52,0
497
2,2
22,3
49,5
24,9
1,0
n
%
%
%
%
%
Onderofficieren 20 tot 29 jaar
24,4
722
9,0
68,0
21,5
1,4
0,1
30 tot 39 jaar
35,6
968
1,8
45,0
43,6
9,3
0,3
40 tot 49 jaar
44,3
1950
1,3
33,2
49,7
15,1
0,6
50 tot 59 jaar
52,2
503
1,6
22,3
52,1
23,1
1,0
n
%
%
%
%
%
Officieren 20 tot 29 jaar
26,3
161
5,6
69,6
24,2
0,6
0,0
30 tot 39 jaar
35,1
271
3,0
55,7
37,3
3,7
0,4
40 tot 49 jaar
44,2
556
1,6
40,1
49,1
9,0
0,2
50 tot 59 jaar
51,9
155
0,6
26,5
56,1
16,8
0,0
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
ACOS Well Being - Health Epidémiologie & Biostatistiques
In absolute cijfers … Een prevalentiestudie (WB 27) op 5000 mannelijke militairen werd uitgevoerd in 2007-2008 door ACOS WB E&B. Aan de hand van deze representatieve populatie, werd volgende estimatie gedaan voor 33053 mannelijke militairen: - 14119 hebben een normaal gewicht - 14816 lijden aan overgewicht - 4118 lijden aan obesitas of vetzucht
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
ACOS Well Being - Health Epidémiologie & Biostatistiques
Vraag 1 Welk voedingsmiddel bevat het laagst aantal calorieën per 100 gram?
A. Gekookte aardappelen B. Gekookte rijst C. Gekookte deegwaren
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Antwoord 1 Welk voedingsmiddel bevat het laagst aantal calorieën per 100 gram?
A. Gekookte aardappelen ----- 70 kcal B. Gekookte rijst ----- 125 kcal C. Gekookte deegwaren ----- 125 kcal
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Nut warme maaltijd?
200 gram aardappelen, 200 gram groenten, 100 gram vlees, 10 gram vet Totaal: 500 gram voor 400 kcal
120 gram brood, 10 gram vet, 75 gram kaas Totaal: 250 gram voor 700 kcal
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Vraag 2 Welk voedingsmiddel bevat het hoogst aantal calorieën?
A. Chocolade (10 gram) B. Twee droge koekjes (20 gram) C. Twee appelen (300 gram)
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Antwoord 2 Welk voedingsmiddel bevat het hoogst aantal calorieën?
A. Chocolade (10 gram) ----- 50 kcal B. Twee droge koekjes (20 gram) ----- 100 kcal C. Twee appelen (300 gram) ----- 150 kcal
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Kwaliteit en kwantiteit
Men verdikt niet van voedingsmiddelen, wel van hoeveelheden! Een boterham met 100 gram magere platte kaas bevat evenveel energie als een boterham met 15 gram chocoladepasta
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Vraag 3 Welke bewering is correct?
A. 100 kcal komt overeen met 1 grote boterham B. 100 kcal komt overeen met 1 pils C. 100 kcal komt overeen met 1 glas wijn
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Antwoord 3 Welke bewering is correct?
A. 100 kcal komt overeen met 1 grote boterham B. 100 kcal komt overeen met 1 pils C. 100 kcal komt overeen met 1 glas wijn
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Wat is een dieet?
Behoefte man: 2.600 – 3.200 kcal/dag Behoefte vrouw: 2.200 – 2.600 kcal/dag Een kilogram lichaamsvet: 7.000 kcal Dieet van 1.400 tot 1.800 kcal per dag geeft 1 kilogram gewichtsverlies per week
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Vraag 4 Welke mogelijkheid bevat het laagst aantal calorieën?
A. Drie boterhammen met 50 gram gruyèrekaas B. Een portie van 100 gram frieten C. Drie boterhammen met 150 gram kip en groenten
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Antwoord 4 Welke mogelijkheid bevat het laagst aantal calorieën?
A. Drie boterhammen met 50 gram gruyèrekaas ----- 450 kcal B. Een portie van 100 gram frieten ----- 350 kcal C. Drie boterhammen met 150 gram kip en groenten ----- 450 kcal
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Een dagje McDonald ’s Een Cheeseburger Een Big Mac Large French Fries Potje mayonaise Coca-cola Super Size
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Een dagje ongezond! Gram
Kcal/gram
Kcal
Verz. Vetten (gr)
564
3,0 (fruit 0,4)
2.070
30,0
Met drank
Met drank
Zonder drank Zonder drank
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Het kan nog erger!!!!! Kcal
Verz vet (gr)
Caesar Salad
310
5,0
California Salad
370
6,0
Chocolate Shake
1.150
22,0
Strawberry Shake
1.120
22.0
Deluxe Breakfast
1.190
15,0
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
OF EEN GIANT-BURGER!
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Vraag 5 Als ik één uur rustig wandel, heb ik even veel energie verbruikt als
A. Drie glazen rode wijn B. Vijf glazen rode wijn C. Een glas rode wijn
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Antwoord 5 Als ik één uur rustig wandel, heb ik even veel energie verbruikt als
A. Drie glazen rode wijn ----- 300 kcal B. Vijf glazen rode wijn ----- 500 kcal C. Een glas rode wijn ----- 100 kcal
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Sport en vermageren 1 kg lichaamsvet = 7.000 kcal 1 uur wandelen = 300 kcal 1 uur fietsen = 500 kcal 1 uur lopen = 600 kcal Waarom sport? Voor hart en bloedvaten Wegwerken uitzonderingen Voorbeeld: 1 uur wandelen = 3 glazen wijn of 1 stuk gebak
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Vraag 6 Als ik 1 kilogram vet eet, dan ga ik …
A. Meer bijkomen dan met 1 kilogram suiker B. Evenveel bijkomen als met 1 kilogram suiker C. Ziek zijn
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Antwoord 6 Als ik 1 kilogram vet eet, dan ga ik …
A. Meer bijkomen dan met 1 kilogram suiker B. Evenveel bijkomen als met 1 kilogram suiker C. Ziek zijn
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Vraag 7 Welk voedingsmiddel bevat het hoogst aantal calorieën per 100 gram?
A. Magere yoghurt met fruit B. Volle yoghurt zonder fruit C. Volle melk
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Antwoord 7 Welk voedingsmiddel bevat het hoogst aantal calorieën per 100 gram?
A. Magere yoghurt met fruit ----- 90 kcal B. Volle yoghurt zonder fruit ----- 64 kcal C. Volle melk ----- 68 kcal
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Energie voedingsmiddelen Per 100 gram Light kaas
250
Gouda
346
Volle yoghurt
64
Magere yoghurt met fruit
90
Magere yoghurt met fruit light
35
Confituur
253
Confituur light
149
OPERATIONNALITE
D
Kcal
u
r
a
b
l
e
Energie voedingsmiddelen Per 100 gram / in kcal Aardappelen
65 – 75
Deegwaren, rijst
110 – 130
Beschuiten
380 – 440
Müesli – Cornflakes
380 – 440
Brood
200 – 250
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Vraag 8 Welk voedingsmiddel bevat het hoogst aantal calorieën per 100 gram?
A. Olijfolie B. Boter C. Margarine
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Antwoord 8 Welk voedingsmiddel bevat het hoogst aantal calorieën per 100 gram?
A. Olijfolie ----- 900 kcal B. Boter ----- 748 kcal C. Margarine ----- 729 kcal
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
•
Verkoop: 100.000 boeken verkocht aan 20 euro per boek
•
Auteur: 2 euro per boek maal 100.000 = 200.000 euro op zes maanden
•
Uitgever: 8 euro per boek maal 100.000 = 800.000 euro op zes maanden
•
Winkels: 10 euro per boek maal 100.000 = 1.000.000 euro op zes maanden
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
OPERATIONNALITE 20/12/2012 D
u
r
a
b
l
e
Dr Patrick 33 MULLIE
VIGEZ
OPERATIONNALITE 20/12/2012 D
u
r
a
b
l
e
Dr Patrick 34 MULLIE
Cancer
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Cancer
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Cancer
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Cancer
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Cancer
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
An appetite-suppressing chewing gum could be the key to Britain's obesity epidemic. Mices given the drug have lost 15% of their body weight in one week. Sky.com 30/01/07
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
OPERATIONNALITE
D
u
r
a
b
l
e
Voorbereiding op het pensioen
Bezoldigingen en Kinderbijslag
Bezoldigingen Kinderbijslag Kapt van Adm STERCKX 27 Mar, 17 en 24 Apr 13
BFA-R
1. Vakantiegeld (VG) a. Normaal geval – Pers in dienst : – Het VG wordt betaald tussen 1 mei X en 30 juni X voor de prestaties van X-1. – De herstructureringspremie (HP)/copernicuspremie (CP) brengt het totaal van het recht op 92 % van het bruto maandbedrag van de wedde maart X. ! CP ≠ voor de privé-contractuele – VG + HP = 92% van Mar X.
1. Vakantiegeld (VG) • Belangrijk : - Inhouding : 13,07% - Pers in deeltijdse arbeid of VOP: VG + HP/CP (50%, 75%, 80% of ?%)
1. Vakantiegeld (VG) b. Pers met pensioen, ontslag,… – Voorafbetaling van het VG (HP/CP) de maand volgend op het einde van de actieve dienst.
1. Vakantiegeld (VG) c. Pensioen op … : 1) 01/01/2014 : - Recht VG 2014 (+HP/CP) op basis van prestaties 2013. (betaald op 01/2014) 2) 01/04/2014 : - Recht VG 2014 (+HP/CP) op basis van prestaties 2013 en - Recht VG 2015 (+HP/CP) op basis van prestaties 2014. (90/360) (betaald 04/2014)
1. Vakantiegeld (VG) 3) 01/07/2014 - 01/10/2014 : Recht VG 2015 (+HP/CP) op basis van prestaties 2014 (180/360sten 270/360sten). (betaald 07/2014 of 10/2014)
d. Opmerking Arbeider contractueel privé : VG betaald door Rijkdienst voor jaarlijkse vakantie (RJV)
2. Eindejaarstoelage a. Belangrijk : – Referentiemaand: Okt X – Steeds betaald in december (dus GEEN voorafbetaling). – Prestaties van 01/01/X tot 30/09/X. – Prorata deeltijds – VOP (50%, 75%, 80% of ?%). – ! Verandering rekeningnummer: BFA-R verwittigen.
2. Eindejaarstoelage b. Mogelijkheden : – – – –
Pensioen op 01/01/2014 : geen recht. Pensioen op 01/04/2014 : 90/270sten. Pensioen op 01/07/2014 : 180/270sten. Pensioen op 01/10/2014 : 270/270sten.
3. Diverse toelagen a. Luchtvaarttoelagen : – trimestrieel : betaald de maand volgend op het recht (laatste Trim). – loopbaanpremie : idem en prorata van de gepresteerde maanden (01/01/13 – 31/12/14) (Ex: pensioen op 01/10/2013: 9/24sten).
3. Diverse toelagen b. Vormingstoelage : – Betaald de laatste maand van het trimester volgend op het trimester recht. Vb : Pensioen op 01/04/2014 : Recht I Trim 2014 betaald in Jun 2014.
3. Diverse toelagen c. Meesterschapstoelage (1Kpl Chef): – Betaald in Aug X op basis van prestaties van 01 Aug X-1 tot 31 Jul X. – Vb: Pensioen op 01/10/2013 : Betaald in Aug 2014 - 60/360sten
4. Competentietoelage -
Enkel voor de burgers Geen recht voor de privé-contractuele Betaald in Sep X op basis van de prestaties van 01 Sep X-1 tot 31 Aug X Vb: pensioen op 01/10/2013 : Recht op 30/360sten betaald in Sep 2014.
BELANGRIJK! • Voor de Mil. Het vrijwillig regime 4/5 of het regime halftijds voorafgaand aan het vertrek, worden automatisch beëindigd op de datum dat betrokken militair zijn verlof einde loopbaan bekomt. • Voor de burgers Aanvraag einde 4/5 of halftijds: 3 maanden voor de aanvangsdatum van de dienstvrijstelling eindeloopbaan
BELANGRIJK! • Verandering adres en/of rekeningnummer: BFA-R verwittigen Vb: 1Kpl Chef met pensioen op 01 Okt 13. 2013
2014
Okt Dec
Mei
2015
Aug
Mei
BELANGRIJK! • Overuren – Worden betaald aan 1/1850 – Betaling gebeurt automatisch, maar …
6. Kinderbijslag (KB) – Voor al het Pers. – Betaald door Defensie tot het einde van het trimester volgend op de oppensioenstelling. ! privé-contractuele: RKW. – Vervolgens betaald door de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers (RKW). – doorlopende rechten (geen onderbreking in de stortingen).
6. Kinderbijslag (KB) – RKW betaalt de KB aan de moeder. – Verhoogde KB: voorwaarden: • plafond van de inkomsten: – 2.230,74 EUR bruto per maand (alleenstaande) – 2.306,94 EUR bruto per maand samen (koppel) • kind(eren) fiscaal ten laste • vanaf 7de maand van het pensioen.
– Bedragen: • • • •
1ste kind: 2de kind: 3de kind: 3de kind:
45,96 EUR 28,49 EUR 22,97 EUR (eenoudersgezin) 5,00 EUR (andere gezinnen)
6. Kinderbijslag (KB)
RKW Trierstraat, 70 1000 BRUSSEL
7. De reserve Bezoldigingen: Weddeschaal graad (Res) – pensioen + toelagen brevet (Para, EOD, duiker, …) + zending (Man, Ops) + prestaties VP LuM, EOD Bijzonder geval: VEP (toelage) Opgelet: cumul inkomsten en pensioen!
7. Fiscaal aspect Belasting van de pensioenen: • Belastingsschaal pensioenen (bedrijfsvoorhefing) • Familiale situatie • Gemeentebelasting: 7% Aanslagbiljet: • Betalen of terugbetaald worden?
7. Fiscaal aspect Pensioen – cumul pensioen met andere inkomsten : • 6.600 EUR (550/maand) • 7.200 EUR (600/maand) • 7.700 EUR (640/maand)
7. Fiscaal aspect Aangifte niet-inwoners: • FOD Financiën verwittigen: • Controle Brussel Buitenland North Galaxy, Toren B-6de verdieping, Koning Albert II laan 33/32 1030 Brussel •
[email protected]
7. Fiscaal aspect Aangifte niet-inwoners: • http://minfin.fgov.be/portail2/nl/themes/ declaration/non-residents.htm#A6 • Aangifte aanvragen (Okt) • Dubbele belasting vermijden: http://fiscus.fgov.be/interfafznl/nl/intern ational/conventions/index.htm
Vragen ? Algemene Directie Budget en Financiën Sectie Bezoldiging en Kinderbijslag Everestraat, 1 1140 BRUSSEL Wedde Mil : 02/701.43.29 Disponibiliteit + VEP +VOP + Res: 02/701.69.14 Kinderbijslag : 02/701.38.26 Wedde Burgers : 02/701.64.38
Voorbereiding op het pensioen
Relaties, Intimiteit en seksualiteit op latere leeftijd
Verander(en)de en (ver)nieuw(d)e relaties bij het ouder worden… Intimiteit & seksualiteit op rijpere leeftijd…
Cursus Voorbereiding op pensioen in opdracht van Integraal vzw Els Messelis
Els Messelis
DEEL I DE RELATIE MET JEZELF, JE PARTNER, JE FAMILIE EN JE VRIENDEN
Els Messelis
Het subjectief welbevinden – Tussen oud en nieuw, verwerking van afscheid – Wat ‘winnen’ en ‘verliezen’ we? – De ‘rugzak’ van je leven – Veranderingen en hoe je ermee kan omgaan – Verschillende stijlen van ouder worden – Je eigen levensstijl analyseren
Els Messelis
Het relationeel welbevinden Je partnerrelatie • Opnieuw leren samenleven • Het belang van je eigen territorium • Bouw je zelfvertrouwen en je assertiviteit verder op • Je communicatiepatroon is belangrijk • Gooi je masker af
Els Messelis
Het relationeel welbevinden Je familierelatie • Oorlog en vrede tussen de generaties? • Voel je je ‘sandwich’? • Zorgen voor je (schoon)ouders en/of kleinkinderen: geprangd of genieten?
Els Messelis
Het sociaal welbevinden – Rol je van de ene rol in de andere? – Je formeel sociaal netwerk – Je informeel sociaal netwerk – Welk type sociaal persoon ben jij? – Je tijdsbesteding en je vrijetijdsbesteding
Els Messelis
Een land waar vrouwen en mannen oud willen worden… • Geluk of gelukkig zijn • Je levensmotto • Je levensdromen • Wat/wie geeft je zin in het leven? • Wat wil je nog allemaal bereiken in het leven vooraleer je sterft?
Els Messelis
Deel II INTIMITEIT EN SEKSUALITEIT OP RIJPERE LEEFTIJD
Els Messelis
Els Messelis
Els Messelis
Intimiteit… • Als je al kan spreken met woorden over iets wat • •
tot het domein van beleving en aanvoelen behoort… Ik richt me tot jullie, tot diegenen die zich niet hardnekkig vasthouden aan wat gisteren was – hoe het gisteren was. Ik richt me tot mensen, tot jullie, die vandaag ‘zichzelf’ zijn, niettegenstaande publiciteit, slogans en statistieken Els Messelis
Tijd om elkaar te ontdekken… • Of te herontdekken… • Ouder worden doet men nu na nu, uur na uur… We worden gaandeweg rijker en beter bekwaam tot het beleven van intimiteit. Of, hebben toch die kans gekregen… Els Messelis
INTIMITEIT • Het intiem zijn – – – – – – –
Op je 20ste Op je 30ste Op je 40ste Op je 50ste Op je 6Oste Op je 90ste … • Er gebeurt ‘iets’ met onze emotionele en fysieke omgang: meer vrijheid, meer tijd voor emotie, meer tijd voor ‘alles’ Els Messelis
Verschillende soorten intimiteit • Intellectuele intimiteit • Spirituele intimiteit • Sociale intimiteit • Emotionele intimiteit • Fysieke intimiteit
Els Messelis
Intimiteit • Met mijzelf – Voel ik mij goed bij mezelf – Mijn lichaam is niet meer wat het was, maar het blijft mijn ‘thuis’… – Verzorg ik mezelf goed op een gezonde manier? – Hoe kan ik trouwens door de andere aangekeken, begeerd en aanvaard worden als ik mijzelf niet (meer) de moeite waard vind? Els Messelis
Ik en de andere • De behoeften van mensen: – Lichamelijk – Sociaal – Psychologisch – Spiritueel Een veelal miskende behoefte bij het ouder worden is: de behoefte aan (lichamelijk) contact. Het wordt moeilijker en moeilijker om over intieme relaties te praten. Nog moeilijker wordt het als kinderen hun ouders beoordelen Els Messelis
Aanraken… Ontmoeten… Gewoon onszelf zijn… • Wordt vaak verward met seksualiteit • ‘Wie aanraakt, nodigt uit…’ wordt gezegd • Maar aanraken kan vraag tot tederheid betekenen: geef mij warmte – Heb ik het verkeerd voor als vrouwen meer nood hebben aan een liefdevolle aanraking dan mannen?
Els Messelis
SEKSUALITEIT , INTIMITEIT,… WHAT’S IN A NAME? • Seksualiteit is van alle •
tijden en van alle leeftijden Seksualiteit is multidimensioneel gegeven:
Seksueel gedrag
Seksualiteit
Seksuele beleving
Els Messelis
Seksuele Behoefte/ interesse
SEKSUALITEIT • Seksueel gedrag: coïtaal gedrag, aaien,
•
strelen, zelfbevredigende activiteiten, erotische of pornografische beelden bekijken, het genieten van zeemzoete of gezouten lectuur Welk seksueel gedrag? Afhankelijk van culturele context (waarden, normen, taboes); opvoeding; psyho-sociale situatie; (leeftijd en gezondheidstoestand: minder belangrijk dan aangenomen wordt) Els Messelis
SEKSUALITEIT • Seksuele behoefte/interesse: – Seksueel gedrag zonder behoefte of interesse seks – Seksuele behoefte/interesse zonder seksueel gedrag – Seksuele behoefte/interesse: beïnvloed door omgevingsfactoren
Els Messelis
SEKSUALITEIT • Seksuele beleving: – Meer evaluatieve dimensie van seksualiteit (voorkeuren, houdingen, gevoelens van (on)tevredenheid over zichzelf, de andere, de relatie)
Els Messelis
Seks als basisbehoefte? De piramide van Maslow ontrafeld…
Els Messelis
De seksuele cyclus: wat ermee als we ouder worden? • Invloeden van de menopauze
• Invloeden van de andropauze
Els Messelis
DE VERANDERENDE LEVENSLOOP • Sociale veranderingen bij ouder worden: nieuw •
evenwicht moet gezocht worden Deze zoektocht heeft wellicht invloed op de relatie en de seksualiteit
– Het lege nest (partnerrelatie komt terug voor periode van 15-30 jaar,…) De ouderrol en de rol als partner wordt geëvalueerd,… – Pensionering: oog in oog met grote veranderingen, meer geconfronteerd met elkaar: partnerrelatie wordt geëvalueerd,… – Gezondheid: seksualiteit krijgt soms andere invulling wanneer één van de partners (ernstig) ziek wordt,… Els Messelis
Seksuele hulpverlening • Pijnklachten bij het vrijen (daardoor geen • • • • • • • • •
gemeenschap kunnen hebben) Problemen met de erectie Negatieve ervaringen met seksualiteit en de verwerking daarvan Geen zin om te vrijen door allerlei uiteenlopende redenen Verschil in behoeften en manieren van vrijen tussen partners Opwindingsproblemen Seksuele identiteitsvragen (ben ik homo of hetero) Problemen met het krijgen van een orgasme Het niet of moeilijk reguleren van een orgasme (te snel, te moeizaam) … Els Messelis
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK VLAANDEREN 21° EEUW: SCHAARS! • Oudere mensen en seksualiteit (Wereldwijde studie University of Western Ontario (2001), bij 26.000 mensen tussen de 40 en de 80 jaar, in 28 landen, waaronder België, in: Knack 30.10-04.11.2002) – Meerderheid van de mensen blijft seksueel actief, ook bij het ouder worden – Seksuele problemen komen erg vaak voor, doch vragen artsen zelden naar de seksuele gezondheid van hun patiënten – Ondervraagde mannen: 84% zei het afgelopen jaar seksueel actief te zijn geweest – Ondervraagde vrouwen: 66% zei het afgelopen jaar seksueel actief te zijn geweest – Van de seksueel actieven: 69,5% van de mannen en 63,9% van de vrouwen zei dat ze minstens drie à vier keer per maand betrekkingen hadden
Els Messelis
WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK VLAANDEREN 21° Eeuw (vervolg) • Seksuele problemen die langer duurden dan twee maanden: – – – – – – –
Gebrek aan interesse in seks: man 18% en vrouw 29% Seks niet plezierig: man 11% en vrouw 19% Erectiestoornissen: man 17% en vrouw n.v.t. Onvoldoende vochtig: man n.v.t. en vrouw 18% Onmogelijkheid orgasme: man 13,5% en vrouw 21,2% Te vlug een orgasme: man 22,6% en vrouw 11,1% Pijn bij penetratie: man 5,3% en vrouw 14%
Els Messelis
Eigen onderzoek (2007) • Uitgebreide vragenlijst • In te vullen: – Website Sensoa – 50-plus Beurs Antwerp Expo
• In totaal vulden 1.147 respondenten de vragenlijst in, • •
waarvan er uiteindelijk 1.037 werden weerhouden. De meeste ingevulde vragenlijsten (60%) werden op de 50PlusBeurs verzameld. De resultaten zijn statisch niet representatief voor de ganse groep 50-plussers, maar ze leveren wel een goed beeld en duidelijke indicaties op van het seksleven en de seksualiteitsbeleving van 50-plussers Els Messelis
Eigen onderzoek (2007): aantal resultaten • Seks is normaal bij 50+Belangrijkste resultaten eigen • • • • • • •
onderzoek (2007) Voorkeur voor bepaalde seksuele handelingen Hoe hoger de leeftijd, hoe beperkter het seksuele repertoire Wie zijn de gesprekspartners? Hoe ouder, hoe minder actief op zoek naar informatie 50-plus mannen en vrouwen hebben geen goed zicht op elkaars seksueel functioneren Tevredenheid partnerrelatie Seksuele tolerantie van 50-plussers Els Messelis
Sexpert: seksuele gezondheid in Vlaanderen • 2009-2012: Ugent & KuLeuven • Centrale doelstelling: systematisch uitgebreide informatie verzamelen over de seksuele gezondheid van Vlaamse vrouwen en mannen tussen 14 en 80 jaar • Representatief staal Vlaamse populatie
Els Messelis
Sexpert: een aantal resultaten • Aantal sekspartners: mannen gemiddeld 9, vrouwen • • •
gemiddeld 5 Seksuele frequentie: gemiddeld 1 keer per week Seksueel gedrag: vooral oudere mannen (vanaf 50 jaar) en de jongste (14-17) en oudste vrouwen (65-80) beleven het minst een orgasme Belang van seks: – mannen scoren gemiddeld hoger dan vrouwen – Seks voor 65-plussers is minder belangrijk dan voor respondenten tussen 18 en 65 jaar (zowel bij vrouwen als bij mannen) Els Messelis
Sexpert: een aantal resultaten • Seksuele tevredenheid: –65-plus mannen zijn minder tevreden over hun seksleven dan mannen in de jongere leeftijdsgroepen –50-plus vrouwen zijn minder tevreden over hun seksleven dan vrouwen jonger dan 50 jaar Els Messelis
Sexpert: een aantal resultaten • Seksuele praktijken: – Meest voorkomend: knuffelen, strelen onder of boven de kleren, vaginale seks, geslachtsdelen aanraken, naakt bij elkaar liggen. – Mannen en vrouwen vanaf leeftijd van 50 jaar knuffelen en strelen minder vaak dan jongere mannen en vrouwen. – De jongste meisjes en de oudste vrouwen (65-plussers) rapporteren minder manuele stimulatie van de geslachtsdelen dan vrouwen in andere leeftijdsgroepen. – Mannen vanaf 50 jaar en ouder rapporteren minder manuele stimulatie van de geslachtsdelen dan mannen in andere leeftijdsgroepen.
Els Messelis
Sexpert: een aantal resultaten • Seksuele inactiviteit: – De cijfers: 28% mannen (50-64), 33% vrouwen (50-64), 43% mannen (65-80) en 64% vrouwen (65-80) van de seksueel ervaren groep heeft geen seks – Redenen: • Vrouwen: geen behoefte (meer) aan seks of partner overleden • Mannen: fysieke gezondheidsredenen of seksueel probleem Els Messelis
Sexpert: een aantal resultaten • Verschil tussen seksuele functiestoornis en seksuele disfunctie (min. 6 maand aanwezig): om van een seksuele disfunctie te spreken is het niet voldoende om een seksuele functiestoornis te ervaren. Een extra vereiste is dat de persoon zijn/haar seksuele functiestoornis ook lastig vindt of als een probleem ervaart.
Els Messelis
Sexpert: een aantal resultaten • Algemeen: vrouwen hebben vaker een verstoorde seksuele functie en seksuele disfunctie dan mannen.
• De meeste functiestoornissen nemen toe met de leeftijd. • Mannen: erectiedisfuncties stijgen duidelijk met de leeftijd – vooral vanaf 50 jaar – en komen bij de oudste groep het vaakst voor.
• Vrouwen: lubricatie stoornissen en fysieke opwindingsdisfuncties komen vaker voor bij 50-plussers. Els Messelis
Voor meer informatie Sexpert onderzoek Buysse, A., Caen, M., Dewaele, A., Enzlin, P., Lievens, J., T’Sjoen, G., Van Houtte, M. & Vermeersch, H. (red.). Sexpert. Seksuele gezondheid in Vlaanderen. Ginkgo. Academic press. Els Messelis
Bijzondere dank voor uw aandacht! Contact? Hogere Leergangen voor Fiscale en Sociale Wetenschappen - HUB Brussel Afdeling Seniorenconsulentenvorming
[email protected] 02/210.13.48 of 0478/29.44.64 Els Messelis
Voorbereiding op het pensioen
Huwelijksgoederenrecht, erfrecht en testament
Huwelijksgoederenrecht, erfrecht en testament J. Verhaegen
Inleiding
Deze uiteenzetting vanuit standpunt een vermogen bijeengespaard
wat m.b.t. de toekomst erfrecht: garanties:
wie erft er en hoeveel welke garanties heeft de langstlevende echtgenoot en de wettelijk samenwonende
wat m.b.t. de kinderen hoe hen op een veilige manier helpen m.b.t. de uitbouw van hun toekomst
Huwelijk
EV GV
vr. Huwelijksvermogenrecht m. echtscheiding
EV
overlijden
normaal EV+ + ½ GV Nalatenschap A. wettelijk erfrecht ofwel erfrecht B. testament maar hierop eveneens wettelijke beperkingen
Huwelijkstelsel
Wettelijk stelsel GV m/v
EV man
EV vrouw
Scheiding van goederen (notarieel contract verplicht) EV
EV
man
vrouw
Algehele gemeenschap (notarieel contract verplicht) GV man/vrouw
Eigen goederen 1.
2.
3. 4.
goederen (onroerende en roerende) die men reeds bezat voor het huwelijk goederen (onroerende en roerende) die men tijdens het huwelijk verkrijgt door erfenis, schenking of testament klederen en voorwerpen voor persoonlijk gebruik goederen die men met eigen geld koopt
Gemeenschappelijke goederen 1. 2. 3.
inkomsten uit beroepsactiviteiten opbrengsten van eigen goederen alle goederen waarvan niet bewezen is dat ze eigen zijn => vermoeden van gemeenschap
Eigen schulden 1.
2.
3.
schulden door één van de echtgenoten voor het huwelijk aangegaan schulden ten laste van erfenissen, schenkingen, legaten, door één van de echtgenoten verkregen tijdens het huwelijk schulden ingevolge strafrechterlijke veroordeling of onrechtmatige daad
Gemeenschappelijke schulden 1. 2.
3.
schulden aangegaan door beide echtgenoten schulden aangegaan door één der echtgenoten ten behoeve van de huishouding en opvoeding Alle schulden waarvan niet bewezen dat ze eigen zijn => vermoeden van gemeenschap
Schenking Onroerende goederen Schenking is dadelijk en onherroepelijk In de vorm van een notariële akte Hierop registratie- of schenkingsrechten geheven Schenkingen binnen de 3 jaar voor overlijden komen in aanmerking voor aangifte nalatenschap 2 soorten A.
B.
Vooruit en buiten deel => bedoeling iemand iets meer te geven Voorschot op erfdeel => bedoeling iemand nu al te laten genieten van iets, maar hij moet het terugbrengen in het nalatenschap
Roerende goederen Via een handgift/ bankgift eenvoudige en goedkope manier geen notariële akte eenzijdige verklaring vanwege diegene die geeft (schenkt) geen schenkingsrechten meer dan 3 jaar voor overlijden geen successierechten op betalen
Roerende goederen Via een roerende schenking notariële akte indien voorwaarden (voorbehoud v. VG) tweezijdige verklaring vanwege diegene die geeft (schenkt) en diegene die krijgt (begiftigde) Schenkingsrechten
3% tss echtgenoten en kinderen 7% tss anderen
geen successierechten meer te betalen
Waaruit bestaat de nalatenschap Normaal = helft van de gemeenschap + eigen goederen van de overledene +
GV
EV overledene
½
nalatenschap
te verdelen onder de erfgenamen
EV
½
langstlevende
buiten nalatenschap
blijft in volle eigendom van de langstlevende
Nalatenschap
aanvaarden of verwerpen
Zuivere aanvaarding erfgenaam erft zowel de bezittingen als de schulden Aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving erfgenaam slechts gehouden tot schulden ten belope van hetgeen hij erft verklaring bij de griffie van de rechtbank Eerste Aanleg v/d woonplaats v/d overledene binnen 3 maand na publicatie in B.S. -> inventaris -> 40 dagen om te beslissen Verwerpen men is geen men erft niets noch actief noch schulden erfgenaam verklaring bij griffie van de RB van 1ste Aanleg
Wettelijk erfrecht 1
1.
Orden (via ) Alle bloedverwanten = één van de vier orden eerdere orde voorrang op verdere orde 1ste orde = kinderen, kleinkinderen, ... (afstammelingen) 2de orde = ouders samen met broers en/of zusters 3de orde = ouders, grootouders, ... 4de orde = ooms, tantes, neven, nichten, ...
2.
Graad (via ) erft Binnen elke orde dichtst in graad --> graad geteld via gemeenschappelijke stamouder
vb
2
1
grootvader 1 2 vader 1 ZOON
vb
2
grootvader 3 oom
2 vader 1 NEEF
2 uitzonderingen
1ste. plaatsvervulling
2de. kloving
1. Alleen afstammelingen (eerste orde)
Jan † Peter ½
Jan † An ½
Peter ½
An †
½
plaatsvervulling
a
b
c
d
c¼
d¼
2.
Geen afstammelingen wel ouders + broers en/of zusters (tweede orde) ¼ ¼ René x Ria
¼ +¼ René x
½
¾ †
½
Frans Pieter Frederik Nathalie
⅙
⅙
⅙
† Frans Pieter Frederik Nathalie
¼
¼
¼
3.
Geen afstammelingen, noch broers of zusters (derde orde en vierde orde) † † Willem x grootmoeder Theo x grootmoeder ½ † Vader x Elisabeth ½ ½
½ Erik †
kloving
1. Alleen afstammelingen (eerste orde)
Jan † testament > 1/3 Peter 1/3
An 1/3
Jan † Peter 1/3
testament > 1/3
An † 1/3
plaatsvervulling
a
b
c
d
c 1/6
d 1/6
2.
Geen afstammelingen wel ouders + broers en/of zusters (tweede orde) ¼ ¼ René x Ria
½
† Frans Pieter Frederik Nathalie
Testament > 1/2
¼ +¼ René x † Frans Pieter Frederik Nathalie
Testament > 3/4
3.
Geen afstammelingen, noch broers of zusters (derde orde en vierde orde) † † Willem x grootmoeder Theo x grootmoeder ½ † † Vader x Elisabeth
Erik †
Testament > alles
1. Alleen afstammelingen (eerste orde)
Jan † + LLE VG Peter ½ BE
An ½ BE
Jan † + LLE VG Peter ½ BE
An †
½
plaatsvervulling
a
b
c
d
c ¼ BE
d ¼ BE
2.
Geen afstammelingen wel ouders + broers en/of zusters (tweede orde) ¼ BE ¼ BE René x Ria ½
¼ BE + ¼ René x ¾
†
½
Frans Pieter Frederik Nathalie
⅙ BE
⅙ BE
+ LLE GV in VE EV in VG
⅙ BE
† Frans Pieter Frederik Nathalie ¼ BE ¼ BE + ¼ BE LLE GV in VE EV in VG
3.
Geen afstammelingen, noch broers of zusters (derde orde en vierde orde) † † Willem x grootmoeder Theo x grootmoeder ½ BE † Vader x Elisabeth ½ BE ½
½
kloving
Erik † + LLE GV in VE EV in VG
VE
= VG
+ BE
volle eigendom = vruchtgebruik + blote eigendom
Vruchtgebruik 1. 2. 3.
4.
MAAR
De vruchtgebruiker heeft het genot en de inkomsten Zolang hij/zij leeft BE mag waarborgen eisen -> inventaris beleggen van geldsommen inschrijven op naam de vruchtgebruiker moet - onderhouden herstellingen laten uitvoeren grote herstelingen zijn voor de BE
Bij † VG → worden BE = VE ≠ erfenis (in fiscale zin)
vruchtgebruik coëfficiënten van berekeningen (Artikel 47 van het Wetboek der Registratierechten) (Artikel 21 van het Wetboek der Successierechten)
Coëfficiënt
x 4% geeft waarde van het VG in vgl. met waarde
Leeftijd
18
20 jaar of minder
17
> 20 jaar en niet meer dan 30 jaar
16
> 30 jaar en niet meer dan 40 jaar
14
> 40 jaar en niet meer dan 50 jaar
13
> 50 jaar en niet meer dan 55 jaar
11
> 55 jaar en niet meer dan 60 jaar
9,5
> 60 jaar en niet meer dan 65 jaar
8
> 65 jaar en niet meer dan 70 jaar
6
> 70 jaar en niet meer dan 75 jaar
4
> 75 jaar en niet meer dan 80 jaar
2
meer dan 80 jaar
Omzetting vruchtgebruik De BE kunnen steeds de omzetting vragen behalve van de gezinswoning + de huisraad hiervoor hebben zij de toestemming nodig van de VG Modaliteiten van omzetting VE van ander met vruchtgebruik belaste goederen uitbetaling van een geldsom gewaarborgde en gëindexeerde rente