Voorbereiding Europese aanbesteding Algemene Leden Vergadering ASL / Werkatelier Donderdag 16 februari 2012
1
Drie hoofdonderwerpen Huishoudelijk Rest Afval
Groente‐, Fruit‐ en Tuinafval
Aspecten:
• •
EMVI of laagste prijs • Duurzaamheid Na‐scheiden en percelen • Social return • Prijsplafond • Eigen overslag • Contractduur
Aspecten:
• EMVI of laagste prijs • Duurzaamheid • Luiers en percelen • Social return • Prijsplafond • Eigen overslag • Contractduur
Grof Huishoudelijk Afval Wel of geen onderdeel van de aanbesteding ?
2
Puntsgewijze behandeling • Relevante gezichtspunten • Mogelijke keuzen • Advies bestuur ASL • Meningsvorming • Standpuntbepaling
3
Huishoudelijk Rest Afval (HRA)
4
HRA “EMVI of Laagste prijs” Relevante gezichtspunten: • Laagste prijs met minimumeis kan goed worden gehanteerd: – – –
•
Nederland heeft hoogwaardige duurzame verwerkingsstandaard (harde wettelijke kaders) Beperkt aantal professionele spelers in de afvalmarkt (te hoge eisen = geen marktwerking) Minimumeis is de “lat” waar inschrijvers overheen moeten (knock‐out criterium)
EMVI is mogelijk maar in deze minder effectief: – – – –
Geringere duurzaamheid is financieel compensabel Zware proportionele onderbouwingsplicht Hoge kosten voor onderbouwing van wegingsinstrumentarium Betreft complexe, niet statische gegevens
(duurzaamheid onderhandelbaar) (juridisch kwetsbaar) (wetenschappelijke onderbouwing) (actuele info beperkt beschikbaar)
Mogelijke keuzen: • Laagste prijs met harde minimumeisen • EMVI met de mate van duurzaamheid als wegingscriterium Advies bestuur ASL: • Kies voor laagste prijs met harde minimumeisen voor duurzaamheid.
5
HRA “Duurzaamheid” Relevante gezichtspunten: • • • • •
Duurzaamheid wordt als belangrijk gezien (niet onderhandelbaar) Standaard verwerking van HRA is verbranding met een hoge nationale duurzaamheidsstandaard Duurzaamheid betreft: rookgasreiniging/emissie, energierendement, hergebruik, logistiek Bij emissie is de range 800 – 1.400 kg CO2/ton; bij energierendement is de range 350 ‐ 500 kg CO2/ton Emissie eisen bij afvalverbranding zijn veel strenger dan bij andere verbrandingsprocessen
Mogelijke keuzen duurzaamheid * : • • • •
Rookgasreiniging / emissie: Energierendement: Materiaalhergebruik: Logistiek:
plus eisen in bandbreedte CO2 emissie per ton afval 800 – 1.400 kg CO2 plus eisen in bandbreedte energierendement AVI’s (R1) is 60 – 100 % wel of geen (verdere) scheiding van HRA (plastic / verpakkingen) voertuigen euro‐zes motoren (hoogste niveau)
Advies bestuur ASL: • • • •
Geen nadere eisen stellen m.b.t. CO2 emissie (te groot verlies van marktwerking) Minimumeis energierendement niet hoger stellen dan 60 % (te groot verlies van marktwerking) Na‐scheiden t.b.v. extra materiaalhergebruik als keuzeoptie (gevolg is twee percelen) Minimumeis m.b.t. voertuigen euro‐zes motoren; geen nadere eisen voor water en spoor
6
* Meer inhoudelijke informatie is in te winnen bij de heer Math Oehlen van de werkorganisatie ASL
Effect eis emissie en E‐rendement van plus 10 %” Marktwerking bij wettelijke eis •
CO2 emissie 800 – 1.400
Marktwerking bij “plus 10 %” •
CO2 emissie maximaal 1.260 kg/ton – –
Potentieel 20 % minder inschrijvers De volgende AVI’s doen niet meer mee: • •
•
E‐rendement minimaal 60 %
•
Twence lijnen 1 en 2 AVR Rozenburg
E‐rendement minimaal 66% – –
Potentieel 25 % minder inschrijvers De volgende AVI’s doen niet meer mee: • • •
Attero Wijster AVR Duiven AVR Rozenburg
Combinatie van 10 % lagere emissie en 10 % hoger E‐rendement •
Marktwerking neemt met ca. 40 % af
7
HRA “Na‐scheiden en percelen” Relevante gezichtspunten: • • • • • • •
In HRA zit nog veel verpakkingen en plastic (ca. 10 % terug‐winbaar) Na‐scheiden wordt (wellicht) mogelijk (Atsma febr. 2012) Totaal 24 Limburgse gemeenten hebben een contract na‐scheiden gesloten Markt voor na‐scheiden nog zeer beperkt; uitvoering conform certificering. Vergoeding gemeenten doorgeven als kostendekking voor de extra dienstverlening Vermijdingskosten is het voordeel van deelnemende gemeente (ca. 10%) Twee percelen leidt potentieel tot versnippering (2 prijzen, 2 contractanten en 2 infrastructuren)
Mogelijke keuzen: • •
Kiezen voor wel of niet na‐scheiden gedurende gehele contractperiode (2 percelen) Wel of geen prijsplafond (zie sheet 10)
Advies bestuur ASL: •
Werken met 2 percelen en gemeenten geven vooraf aan voor welk perceel zij kiezen •
•
Opmerking: Als er geen biedingen op perceel na‐scheiden komen dan 100 % verbranden Prijsplafond na‐scheiden 10 % lager dan prijsplafond bij verbranding (zie ook sheet 10)
8
HRA “Social return” Relevante gezichtspunten: • • • • •
Social return is van wezenlijk belang in de regio’s Verwerken HRA is arbeidsextensief (< 15 %) en is van ‘n hoog kennisniveau (procestechniek) Kansen social return klein en voornamelijk buiten de provincie Limburg Social return moet relatie hebben met datgene wat wordt aanbesteed Weinig tot geen mogelijkheden gedetecteerd voor social return
Mogelijke keuzen: •
Wel of geen eisen stellen (let op mogelijkheden en proportionaliteit)
Advies bestuur ASL: • Geen onderdeel laten zijn van de aanbesteding • Resultaat van lage prijs lokaal benutten
9
HRA “Prijsplafond” Relevante gezichtspunten: • Gemeenten willen door aanbesteden (lagere) marktprijs aan burgers doorgeven • Attero heeft een aanbieding gedaan van ca. € 87,50 per ton bij verlenging • Aanbesteding moet leiden tot een beter resultaat (ambitie > 10 % lager)
Mogelijke keuzen: • Wel / geen prijsplafond • Hoogte prijsplafond Advies bestuur ASL: • Prijsplafond voor perceel HRA • Prijsplafond voor perceel na‐scheiden
€ 80,= per ton HRA (all in) € 72,= per ton HRA (all‐in)
10
HRA “Realiseren eigen regionale overslag” Relevante gezichtspunten: • Gemeenten kunnen een eigen overslag realiseren • Object van aanbesteding moet absoluut eenduidig zijn • Vooraf moet keuze voor de gehele contractperiode bekend zijn • Realiseren eigen overslag leidt direct tot 2 percelen • Twee percelen leidt potentieel tot versnippering (2 prijzen, 2 contractanten en 2 infrastructuren) Mogelijke keuzen: • Regio’s realiseren wel of geen eigen overslag
(gevolg is 2 percelen)
Advies bestuur ASL: • Overslag integraal onderdeel aanbesteding, tenzij: – Regio’s tijdig (voor aanbesteding) aangeven hun eigen overslag te realiseren – Regio’s tijdig (voor aanbesteding) duidelijkheid geven over plaats en gebruiksregels
11
HRA “Contractduur” Relevante gezichtspunten: • Nadeel kort contract: investeringen versneld afschrijven (hogere prijs) • Nadeel lang contract: minder flexibel bij nieuwe ontwikkelingen • Huidige contractlengte is 5 jaar met 2 mogelijkheden tot verlengen (3 en 2 jaar) • Zorgvuldig proces vergt ca. 2 jaar (strategiebepaling, aanbesteding, omschakelingstijd) • Stabiele prijzen / zekerheid voor gemeenten (rust aan het front) Mogelijke keuzen: • Kortere of langere duur basiscontract • Kortere of langere duur verlengingsopties
Advies bestuur ASL: • Vasthouden aan ritme van het huidige contract (5 jaar met 2 verlengingen (3 en 2 jaar))
12
Groente Fruit en Tuinafval (GFT)
13
GFT “EMVI of Laagste prijs” Relevante gezichtspunten: •
Laagste prijs met harde minimum eis kan goed worden gehanteerd: – – –
•
Composteren is de verwerkingsstandaard in Nederland Beperkt aantal professionele spelers in de afvalmarkt Te hoge eisen zijn prijsopdrijvend
(minder concurrentie)
EMVI is mogelijk maar in deze minder effectief –
Geringere duurzaamheid is financieel compensabel
Mogelijke keuzen: • Laagste prijs met harde minimumeis voor vergisten • EMVI met de mate van vergisting als wegingscriterium
(duurzaamheid onderhandelbaar)
(lat waar inschrijver overheen moet) (duurzaamheid compensabel)
Advies bestuur ASL: • Kies voor laagste prijs met harde minimumeis van n % van de massa vergisten.
14
GFT “Duurzaamheid” Relevante gezichtspunten: • Standaard verwerkingstechniek is composteren • Stapsgewijze gereguleerde overgang richting vergisten en na composteren (betere LCA) • SDE subsidies bepalen het tempo van deze overgang (Rijksbeleid) • Extra eisen stellen leidt (macro) niet tot meer vergisten • Binnen huidig contract wordt al deels vergist met na composteren (Venlo) Mogelijke keuzen: • Composteren als minimum eis voor verwerking • Vergisten (ca. 40 % massa) en na composteren als minimum eis voor verwerking • Hoger % dan 40 % vergisten als minimumeis Advies bestuur ASL: • Vergisten (40 % massa) en na composteren als minimumeis stellen – – –
Huidige mate van vergisten behouden (is ca. 40 %) Hogere eisen verstoren de marktwerking Hogere eisen leiden macro niet tot meer duurzaamheid
15
GFT “Luiers en aantal percelen” Relevante gezichtspunten: • Luiers met GFT te laten vergisten past in LAP 2 als dit lokaal beleidsmatig is verankerd • Minimumstandaard voor luiers verwerken is vergisten • Na vergisten is extra bewerking (sortering) noodzakelijk ( luiers uit compost) • Neveneffecten (verminderde afzetbaarheid compost, geurproblemen, minder duurzaam) • Luiers bij GFT heeft een prijsopdrijvend effect bij GFT van € 3,= tot € 3,50 per ton – –
•
Informatie van o.a. de gemeente Smallingerland Objectief te berekenen (berekening meerkosten is beschikbaar)
Twee percelen leidt potentieel tot versnippering (2 prijzen, 2 contractanten en 2 infrastructuren)
Mogelijke keuzen: • Een perceel (zonder luiers) in de markt zetten (minimumeis 40 % vergisten) • Twee percelen (met en zonder luiers) Advies bestuur ASL: • Geadviseerd wordt om uit te gaan van één perceel met minimumeis 40 % vergisten • Eventueel alternatief: • •
Twee percelen met € 3,25 als maximum meerprijs voor perceel met luiers Indien er geen passende biedingen zijn dan één perceel met minimumeis van 40 % vergisten
16
GFT Berekening meerprijs luiervergisting •
Kerngegeven: – – – – –
•
Gemiddelde hoeveelheid HRA tussen 2014 en 2019 ingeschat op 150.000 ton Aandeel luiers in het HRA is 6 % (9.000 ton) Gemiddelde hoeveelheid GFT tussen 2014 en 2019 ingeschat op 85.000 ton Verschil in verwerkingsprijs tussen HRA en GFT geschat op € 35,= per ton Twee percelen leidt tot relatief meer kosten voor overslag
Berekening: – 9.000 ton a € 35,= minderkosten is € 315.000,= – Acceptabele meerkosten luiervergisting € 315.000 / 85.000 ton = € 3,70 – Correctie voor extra logistieke kosten (10 %) en afronding € 3,25 per ton
Advies bestuur ASL: •Perceel 1: Basis voor aanbesteding, minimumeis 40 % vergisten met na‐composteren •Perceel 2: Luiervergisting met een plafondprijs t.o.v. perceel 1 van plus € 3,25 •Vooraf kenbaar maken wie voor luiervergisting kiest
17
GFT “Social return” Relevante gezichtspunten: • Social return is van wezenlijk belang in de regio’s • Verwerken GFT is arbeidsextensief (< 15 %) en hoog kennisniveau (procestechniek) • Kansen social return klein (beperkt marktvolume / marktwerking in de eigen provincie) • Social return moet relatie hebben met datgene wat wordt aanbesteed • Weinig tot geen mogelijkheden gedetecteerd voor social return Mogelijke keuzen: • Wel of geen (proportionele) eisen stellen (let op: minimale mogelijkheden)
Advies bestuur ASL: • Geen onderdeel laten zijn van de aanbesteding • Resultaat van lage prijs lokaal benutten voor social return (afval gerelateerd).
18
GFT “Prijsplafond” Relevante gezichtspunten: • Gemeenten willen door aanbesteden (lagere) marktprijs aan burgers doorgeven • De huidige contractprijs met Attero is afgerond € 44,= per ton all‐in • Aanbesteding moet leiden tot een beter financieel resultaat (‐ 10%)
Mogelijke keuzen: • Geen prijsplafond • Wel een prijsplafond stellen
Advies bestuur ASL: • Stel een prijsplafond van € 40,= per ton (all‐in) voor GFT (perceel 1)
19
GFT “Contractduur” Relevante gezichtspunten: • Nadeel kort contract: investeringen versneld afschrijven (hogere prijs) • Nadeel lang contract: minder flexibel bij nieuwe ontwikkelingen • Huidige contractlengte is 5 jaar met 2 mogelijkheden tot verlengen (3 en 2 jaar) • Zorgvuldig proces vergt ca. 2 jaar (strategie, aanbesteding, omschakelingstijd) • Stabiele prijzen / zekerheid • Gelijk ritme aanhouden met HRA Mogelijke keuzen: • Korter of langer
Advies bestuur ASL: • Vasthouden aan ritme van het huidige contract
20
Grof Huishoudelijk Afval (GHA)
21
GHA “Wel of niet aanbesteden” Relevante gezichtspunten: • Standaard verwerkingstechniek is sorteren en materiaalhergebruik • Restant wordt aangeboden voor verbranding (restafval) • Verbranding door AVI of o.a. cementovens • Fractie wordt meer en meer regionaal in de markt gezet • Aanbesteding vaak hand in hand met andere milieustraat stromen Mogelijke keuzen: • Regionaal aanbesteden • Collectief aanbesteden (coördinatie door ASL)
Advies bestuur ASL: • Regionaal aanbesteden (geen object van aanbesteding)
22
Vervolgproces • •
Uitkomsten werkatelier worden verwerkt in presentatie Presentatie met uitkomsten wordt u toegezonden
(afgerond 24 febr. 2012)
•
ASL maakt concept collegevoorstel “aanbestedingsstrategie”
(afgerond 24 febr. 2012
Doel: –Informatie voor advisering colleges, commissies en raadsleden –Te benutten voor gemeentelijke interne besluitvorming over aanbestedingsstrategie
•
Uitnodiging voor ALV d.d. 22 maart 2012 Doel: –Vaststellen van de gemaakte strategische keuzen per gemeenten –Vaststellen van de aanbestedingsdocumenten door ALV
•
Verzoek tot mandaatverlening aan ASL
(afgerond 1 mei 2012)
•
Start Europese aanbesteding
(mei 2012)
23
Dank u wel voor uw aandacht
Heeft u nog afsluitende vragen ?
24
