9-10-2013
voor wie JA zegt tegen actief en inspirerend onderwijs
*
Dolf Janson
*
© www.jansonadvies.nl
1
9-10-2013
energie
Teken eens het verloop van het energieniveau van je leerlingen tijdens een ochtend.
tijd
* * Hoe komen ze binnen? * Wat vraag je dan van hen? * Wat doe je om ze betrokken te krijgen bij de essentie van de stof?
* Hoe benut je de energie van de leerlingen? * Hoe benut je natuurlijke rustmomenten?
*
© www.jansonadvies.nl
2
9-10-2013
*
Bekijk het filmpje. Wie werkt er het hardst? http://www.lesintaal.nl/platform_taaldidac tiek/9_spelling/praktijk/1_woorden_met_k orte_en_lange_klinkers_groep_5.htm
*
© www.jansonadvies.nl
3
9-10-2013
* effectief is een kwaliteit van het proces * goed is een oordeel vanuit een bepaald perspectief
*
* Een manier van lesgeven
waarbij de leraar niet doet wat de leerlingen moeten doen.
*
© www.jansonadvies.nl
4
9-10-2013
*..\filmpjes\roltrap stopt.flv.flv
onderwerp
fasen die de leraar volgt:
1.
Voorkennis activeren.
2.
Benoemen essentie.
3.
Laten proberen en zelf observeren.
4.
Kort laten oefenen /uitproberen en begeleiden daarbij.
5.
Terugblik en feedback.
activiteit van de leerlingen: 1. ddu: Herken ik het ‘probleem’? Wat weet ik er al / nog van?
2. 3.
Ontdekken: wat is er voor mij te leren?
4. 5.
Nagaan of het werkt en verwoorden in duo.
Begrijp ik die essentie? hoe kunnen we elkaar helpen? Herken ik wat ik kan / weet? Snap ik wat ik nog moet oefenen en hoe dat zou kunnen?
doel
* © www.jansonadvies.nl
ddu: denken (alleen) – delen (samen in duo) uitwisselen (met ander duo of in hele groep)
5
9-10-2013
* werkinstructie * inhoudelijke instructie
nodig?
* verlengde instructie
meer hetzelfde?
voor wie zinvol?
*
Geringe motivatie
DELEGEREN
Vergroot motivatie Wek interesse Onderzoek reden verloren motivatie Stimuleer tot kortdurende activiteiten Benadruk positieve kwaliteiten Werk eraan om zowel motivatie als vaardigheden te vergroten Stel korte-termijndoelen Structureer het leerproces door opeenvolgende korte taken Houd nauw contact Volg de vorderingen
…
Moedig aan tot durf te experimenteren en fouten te maken Bied uitdagingen aan maar regel niet te veel Houd de interesse vast Moedig aan anderen te coachen Werk aan het vergroten van de vaardigheden Bied perspectief op het effect als die vaardigheden beheerst worden Stel de mogelijkheden om te leren veilig Maak gebruik van feedback en reflectie Laat meer los als het vertrouwen in het resultaat groeit
STUREND
Grote motivatie
De rol van de leraar
Grote vaardigheid INSPIREREN
BANEND Geringe vaardigheid
© www.jansonadvies.nl
6
9-10-2013
* Stelt uitdagende vragen en doelen; * heeft diepe representaties van leerstof, van onderwijzen en van leren;
* heeft beter georganiseerde kennis,
waardoor in staat verbanden (uit) te leggen;
* maakt koppeling tussen leerinhoud en
voorkennis en tussen domeinen en vakken;
* monitort beter problemen leerlingen; * geeft relevante en bruikbare feedback.
*
*
© www.jansonadvies.nl
7
9-10-2013
Ik snap het niet!
*
probleem
oplossing
aanpak
* © www.jansonadvies.nl
8
9-10-2013
context
antwoord
bewerking
*
tekst
antwoorden
vragen
* © www.jansonadvies.nl
9
9-10-2013
taalles
invulwoorden
aanvulzinnen
* Was dit een oplossing voor het probleem?
probleem
Wat is hier aan de hand?
Wat heb ik ervan geleerd?
Wat is hiervan te leren?
oplossing
aanpak
Wat weet ik nu? Is dit de beste manier?
Wat moet ik daarvoor doen?
* © www.jansonadvies.nl
10
9-10-2013
4
3
Integreren Toepassen Vieren Delen
Oriënteren Ontdekken Problematiseren
Generaliseren Evalueren Bewijzen
Oefenen Systematisch onderzoeken
1
2
* * vragen naar de al bekende weg * zijn gericht op dat ene (goede) antwoord * versterken afhankelijkheid leerling * zijn bijna altijd gesloten “Wil jij even in mijn hoofd kijken?”
*
© www.jansonadvies.nl
11
9-10-2013
* om meer te weten te komen * uit nieuwsgierigheid of belangstelling * omdat je het antwoord niet weet
*
* Problematiseren * Vragen die hogere orde denken uitlokken * Verwondering wekken * Eigen ervaring delen * ...
*
© www.jansonadvies.nl
12
9-10-2013
62 – 58 =
*
62
?
58
62
58
© www.jansonadvies.nl
13
9-10-2013
* Begrijp ik wat er te leren is? * Herken ik wat ik hieraan nog lastig vind? * Wat heb ik nodig om het beter te gaan doen? * Wie kan me daarbij helpen? * Welke oefeningen passen daarbij? * Zijn er momenten om extra te oefenen? * Heb ik nog meer uitleg nodig?
*
* Creëren * Evalueren * Analyseren * Toepassen * Begrijpen/beschrijven * Weten/onthouden ...
*
© www.jansonadvies.nl
14
9-10-2013
Cognitieve processen 1. onthouden
2.
3.
4.
begrijpen toepassen analyseren
5.
6.
evalueren creëren
Kennisdimensies feiten concepten procedures metacognitie
…
*
* Wat zijn de overeenkomsten en verschillen
tussen naamwoorden en voornaamwoorden?
* Waardoor weet je zeker dat dit alle
getallen zijn die je met deze 5 cijfers kunt maken?
* Wat zou je de volgende keer dat je dit gaat oefenen anders aanpakken?
* Bedenk een symbool of een ezelsbruggetje waarmee jij dit beter kunt onthouden.
…
© www.jansonadvies.nl
* 15
9-10-2013
naamwoorden
voornaamwoorden
* …
* © www.jansonadvies.nl
16
9-10-2013
Lettervrek: Hoor je een lange klinker (die je altijd met twee dezelfde letters zou schrijven) aan het eind van een klankdeel, dan mag je nu maar één letter gebruiken. [loo][pǝn] lopen
*
lange klinkers [aa] [ee] [eu] [ie] [oe] [oo] [uu]
klinkers
korte klinkers [a] [e] [i] [o] [u]
tweeklanken
sjwa
[ei] [ou] [ui]
[ə]
*
© www.jansonadvies.nl
17
9-10-2013
medeklinkers
1 [p] [f] [t] [s] [k] [ch]
2 [b] [v] [d] [z]
3 [m]
4
5
6
[w] [n]
[r] [l]
[j]
[ng] [g]
[h]
*
comfortzone kennissysteem voldoet of lijkt te voldoen
zone van naaste ontwikkeling(sprong) a. óf kennissysteem staat licht onder druk b. óf beheersbaar discomfort; ‘vluchten’ en ‘vechten’ hoort hierbij om ontwikkelingssprong te maken
zone van (voortdurend) discomfort kennissysteem schiet tekort / sluit niet aan
© www.jansonadvies.nl
verzetten vermijden verlammen
18
9-10-2013
* kwalificatie
* competent
* socialisatie
* verbonden / in relatie
* subjectwording
* autonoom / eigenaar
(prof. Gert Biesta)
(prof. Luc Stevens)
*
• Ontoereikende coping • elke actie is niet toereikend; einde is nabij • reageert op wat zich aandient; overleeft net
• Actieve coping • omgevingsveranderingen gebruikt als motor
• Proactieve coping • stuurt veranderingen & spelregels zelf aan
© Bron Robert-Jan Simons
• Reactieve coping
Niveaus van ‘coping’ door leraar
© www.jansonadvies.nl
19
9-10-2013
*
© www.jansonadvies.nl
20
9-10-2013
verandering
gedrag
overtuigingen
© www.jansonadvies.nl
verandering
vorm
21
9-10-2013
gedrag
overtuigingen
gedrag
verandering
vorm
verandering
vorm
overtuigingen
© www.jansonadvies.nl
22
9-10-2013
Wat is ons ‘probleem’
Wat willen we bereiken?
Hoe maken het effect duurzaam?
Verander-proces
Hoe volgen we de ontwikkeling?
Wat is nodig?
Hoe pakken we het aan?
* Wat wil jij afleren? * Wat wil jij je eigen maken? * Waarmee ga jij oefenen? * Waarmee ga jij je collega’s inspireren?
*
© www.jansonadvies.nl
23
9-10-2013
Mijn presentatie kunt u downloaden vanaf
*
© www.jansonadvies.nl
24
