VOOR ELKAAR GEMEENTEPROGRAMMA CHRISTENUNIE HARDERWIJK - HIERDEN

VOOR ELKAAR GEMEENTEPROGRAMMA

2006-2010

CHRISTENUNIE HARDERWIJK - HIERDEN www.harderwijk.christenunie.nl

VOOR ELKAAR ! In Harderwijk en Hierden leven meer dan 40.000 inwoners. Deze inwoners leven niet alleen maar met elkaar vormen ze een samenleving. Het is belangrijk dat burgers naar elkaar omkijken. En dat de overheid hulpbehoevende mensen ondersteunt. Met elkaar moeten burgers kleur geven aan hun eigen leefomgeving, samen met andere burgers. Niet alleen samen kleur geven aan de buurt maar ook elkaar helpen daar waar het nodig is. Elkaar kennen en elkaar herkennen.

Gemeenteprogramma 2006-2010 2

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE ......................................................................................................... 3 INLEIDING .................................................................................................................... 5 ChristenUnie in Harderwijk ................................................................................................ 5 ChristenUnie en Harderwijk ............................................................................................... 5 ChristenUnie en de overheid.............................................................................................. 5 ChristenUnie en de Bijbel .................................................................................................. 6 PROGRAMMA 1 BURGERRELATIES , PARTICIPATIE EN BESTUUR............................................. 7 Trends en ontwikkelingen .................................................................................................. 7 Visie van de ChristenUnie.................................................................................................. 7 Wie waarvoor verantwoordelijk?......................................................................................... 7 Het goede voorbeeld......................................................................................................... 7 De gemeenteraad ............................................................................................................. 7 Actiepunten ...................................................................................................................... 8 PROGRAMMA 2 WOON- EN LEEFOMGEVING ...................................................................... 9 Trends en ontwikkelingen .................................................................................................. 9 Visie van de ChristenUnie.................................................................................................. 9 De buurt ........................................................................................................................... 9 Hierden, een gemeenschap binnen Harderwijk ................................................................... 9 Sociale samenhang........................................................................................................... 9 Kwaliteit woonomgeving .................................................................................................. 10 Actiepunten .................................................................................................................... 10 PROGRAMMA 3 OPENBARE ORDE EN VEIL IGHEID ............................................................. 11 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 11 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 11 Heldere normen, rechtvaardige overheid .......................................................................... 11 Vrijheid en verantwoordelijkheid....................................................................................... 11 Actiepunten .................................................................................................................... 11 PROGRAMMA 4 ECONOMISCHE ZAKEN ........................................................................... 13 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 13 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 13 Rol van de overheid / rol van de samenleving ................................................................... 13 Werk .............................................................................................................................. 14 Actiepunten .................................................................................................................... 14 PROGRAMMA 5 BEREIKBAARHEID ................................................................................. 15 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 15 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 15 Geordende mobiliteit ....................................................................................................... 15 Mobiliteit en milieu .......................................................................................................... 15 Actiepunten .................................................................................................................... 15 PROGRAMMA 6 ONDERWIJS ......................................................................................... 17 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 17 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 17 Zorg voor de leerlingen.................................................................................................... 17 Brede scholen................................................................................................................. 17 Onderwijsinfrastructuur.................................................................................................... 17 Actiepunten .................................................................................................................... 17


PROGRAMMA 7 CULTUUR ............................................................................................ 18 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 18 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 18 Rol van de overheid / rol van de samenleving ................................................................... 18 Kunst en cultuur bindt mensen samen .............................................................................. 18 Podia ............................................................................................................................. 18 Actiepunten .................................................................................................................... 18 PROGRAMMA 8 SPORT EN RECREATIE ........................................................................... 20 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 20 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 20 Sport .............................................................................................................................. 20 Recreatie........................................................................................................................ 20 Actiepunten .................................................................................................................... 21 PROGRAMMA 9 WERKGELEGENHEID EN SOCIALE ZEKERHEID............................................. 22 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 22 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 22 Wet Werk en Bijstand...................................................................................................... 22 ‘Stille armoede’............................................................................................................... 22 Inburgering ..................................................................................................................... 22 Actiepunten .................................................................................................................... 22 PROGRAMMA 10 WELZIJN EN ZORG ............................................................................... 24 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 24 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 24 Vrijwilligers / mantelzorgers ............................................................................................. 24 Kinderopvang ................................................................................................................. 24 Peuterspeelzalen ............................................................................................................ 24 Iedereen hoort erbij ......................................................................................................... 24 Samen met minderheden en vluchtelingen ....................................................................... 25 Oudere burgers............................................................................................................... 25 Waardigheid ................................................................................................................... 25 Actiepunten .................................................................................................................... 25 PROGRAMMA 11 RUIMTELIJKE ORDENING ....................................................................... 26 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 26 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 26 Structuurplan 2020.......................................................................................................... 26 Actiepunten .................................................................................................................... 26 PROGRAMMA 12 M ILIEU .............................................................................................. 28 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 28 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 28 Ecologische Hoofdstructuur ............................................................................................. 28 Natuur- en milieueducatie ................................................................................................ 29 Waterbeleid .................................................................................................................... 29 Actiepunten .................................................................................................................... 29 PROGRAMMA 13 WATERFRONT .................................................................................... 30 Trends en ontwikkelingen ................................................................................................ 30 Visie van de ChristenUnie................................................................................................ 30 Ruimtelijke samenhang ................................................................................................... 30 Ruimtelijke inpassing....................................................................................................... 30 Actiepunten .................................................................................................................... 30 KANDIDATENLIJST ....................................................................................................... 32 In het gemeenteprogramma ‘Voor elkaar’ 2006-2009 is de door de raad vastgestelde indeling van de begroting van de gemeente Harderwijk gevolgd.


INLEIDING ChristenUnie in Harderwijk Voor de politieke boodschap van de ChristenUnie is de Bijbel, het geïnspireerde Woord van God, bepalend. God, die Zijn Zoon Jezus Christus als Redder naar de aarde heeft gezonden en Zichzelf zo bekend maakt in de Bijbel. Hij is Degene die de wereld en alles wat daarop leeft, heeft gemaakt. Het is het waard om het leven op deze aarde te richten naar Zijn Woord. Voor de politieke boodschap van de ChristenUnie betekent dat drie dingen: • Wij willen ons ervoor inzetten dat de overheid en de samenleving gehoor geven aan de normen die ons in Gods Woord zijn gegeven. Dat is onze ambitie. • Wij beseffen dat de mogelijkheden van de politiek en de politieke partijen niet moeten worden overschat. Een heilstaat zullen we niet bereiken. Dat maakt ons nuchter. • Wij zien in Christus het bewijs dat de wereld, ondanks het kwaad dat er is, niet door God is verlaten. Dat bemoedigt. ChristenUnie en Harderwijk De ChristenUnie wil in de politiek de Here God dienen. Daarnaast vinden we het een voorrecht om te mogen werken aan de toekomst van Harderwijk en Hierden. We mogen als inwoners van de gemeente Harderwijk zonder overdrijven stellen dat we wonen in één van de mooiste gemeenten van ons land. De prachtige combinatie van een oude stad en een landelijk dorp in de directe nabijheid van de Veluwe en de Randmeren maakt de gemeente Harderwijk tot een unieke plek in ons overvolle Nederland. We staan de komende jaren voor moeilijke afwegingen, want ook de ruimte in onze gemeente is niet onbeperkt. Het Waterfront vormt een uitdaging voor de gemeente omdat het bij het Waterfront gaat om een complexe en ingrijpende herstructurering Er zullen afwegingen gemaakt moeten worden tussen groei en evenwicht; meer dan ooit zullen we grenzen moeten stellen aan de groei om de leefbaarheid in stand te houden. Naast de ruimtelijke aspecten die onze aandacht zullen vragen, is er ook op sociaal en veiligheidsgebied nog veel te doen in Harderwijk. Helaas zijn er nog velen in onze gemeente die niet of nauwelijks delen in de (grote) welvaartsgroei van de afgelopen jaren. Juist door het kabinetsbeleid is er teruggang van de welvaart bij de zwakkeren in onze gemeente. Wij zien het nadrukkelijk als een bijbelse opdracht om sociale misstanden te bestrijden. De veiligheidstoestand in onze gemeente is er op vooruitgegaan. Voortdurende aandacht voor veiligheid en misdaadbescherming zal uiteindelijk moeten leiden tot een nog veiliger en leefbaarder Harderwijk. ChristenUnie en de overheid De ChristenUnie neemt de overheid serieus als gave van God om de samenleving te dienen en in goede banen te leiden. Deze gave moet op een verantwoorde wijze gebruikt worden, ook door het bestuur van de gemeente. Overheid en burgers dragen een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor de samenleving. De ChristenUnie wil duidelijk onderscheiden wie voor welke terreinen verantwoordelijkheid draagt. Sommige terreinen zijn exclusief het terrein van de overheid, andere terreinen zijn primair van de burgers en de verbanden waar zij in georganiseerd zijn. Daartussen liggen veel terreinen waar vormen van samenwerking nodig en mogelijk zijn tussen overheid, burgers, organisaties en ook het bedrijfsleven. De overheid is primair om steun en richting te geven aan de ontplooiing van mens en maatschappij en het kwaad te weren uit de samenleving. Deze twee doelstellingen zijn slechts haalbaar wanneer de overheid een besef heeft van de normen die ze hierbij moet aanleggen en zelf ook betrouwbaar is. De ChristenUnie houdt de overheid en burgers de goede normen voor die God in de Bijbel geeft. Goed bestuur begint bij heilzame normatieve keuzes. Het gemeentebestuur moet ook hier zijn verantwoordelijkheid kennen en nemen. Over normen en waarden moet publiekelijk, open en eerlijk gesproken kunnen worden. De ChristenUnie zet zich in voor gezagsherstel van de overheid en de aan haar verbonden controlerende en uitvoerende instituties. Publieke taken moeten publiek verantwoord worden.


Burgers dragen medeverantwoordelijkheid voor de publieke samenleving, dus niet alleen voor zichzelf, maar ook voor de buurt, voor de gemeente en de wijdere samenleving. Zij kennen hun eigen leefomgeving als geen ander. Zij moeten daarin serieus worden genomen. Burgers moeten juist de gemeentelijke overheid direct kunnen aanspreken. Burgers moeten weten waar besluitvorming plaatsvindt, hoe zij daarop invloed kunnen uitoefenen en ook waar de grenzen van inspraak en invloed liggen. Als het gaat om het algemeen belang en een integrale beleidsafweging is het uiteindelijk de overheid die de knopen moet doorhakken. De overheid heeft immers een eigen terrein en eigen verantwoordelijkheden. Eerlijk is eerlijk. Nogmaals: mensen dragen op veel plaatsen in de Harderwijkse samenleving verantwoordelijkheid: in hun eigen leefomgeving, in bedrijven, op scholen, in organisaties. De ChristenUnie vindt dat burgers daarin bevestigd en gestimuleerd moet worden. Zo ontstaat enthousiasme om mee te werken aan een gezonde en leefbare samenleving. Dat is een samenleving waarin ruimte is voor de (duurzame) verbanden, zoals het gezin, waarvan mensen deel uit maken. Dat is een samenleving waarin – temidden van individualisme en (culturele) pluriformiteit – aandacht is voor gemeenschappelijke doelen. Dat is een samenleving die aandacht heeft voor minderheden en geestelijke vrijheid waarborgt. Dat is een samenleving in balans. Wil een overheid mensen stimuleren zelf verantwoordelijkheden te dragen, dan zal ze daarvoor aanknopingspunten moeten bieden in de leefomgeving. Dat betekent onder andere herwaardering van de kleine schaal, het stimuleren van particulier initiatief, vrijwilligerswerk (waaronder mantelzorg), gezamenlijk beheer van buurtvoorzieningen en werkelijke inspraak bij keuzes op het gebied van ruimtelijke ordening, wonen en infrastructuur. De ChristenUnie heeft een duidelijke motivatie voor haar visie op het bevestigen van verantwoordelijkheden. Het gaat niet om zeggenschap of mondigheid zondermeer, maar om de dienstbaarheid van de samenleving aan de Schepper van alle leven. Die dienst doet een beroep op ieders inzet in eigen verantwoordelijkheid. Economische ontwikkeling moet verantwoord plaatsvinden in een duidelijk besef van ethische, culturele, sociale en ecologische normen die tot hun recht moeten komen in een eerlijke balans. De Bijbel leert ons te beseffen dat we alles hebben gekregen om het vervolgens te gebruiken om onze naaste te dienen en God te eren. Dat is werkelijk verantwoordelijk beheer en goed rentmeesterschap over alles wat ons is toevertrouwd. ChristenUnie en de Bijbel ‘De ChristenUnie erkent Gods heerschappij over het staatkundig leven, dat de overheid door God is gegeven en in Zijn dienst staat en dat christenen de verantwoordelijkheid hebben actief te zijn in de samenleving. Zij fundeert haar politieke overtuiging op de Bijbel, het geïnspireerde en gezaghebbende Woord van God, die door de Drie Formulieren van Eenheid wordt nagesproken en die ook voor het staatkundig leven wijsheid bevat’. Vanuit de vaste uitgangspunten die de Bijbel ons leert en die door Jezus Christus zelf zijn samengevat in het gebod om God en de naaste lief te hebben, wil de ChristenUnie ook in de lokale politiek actief zijn. Wij realiseren ons dat de Bijbel meestal geen pasklare antwoorden biedt en dat het omzetten van wat de Bijbel zegt naar praktische politiek mensenwerk is. Laten we daarom bidden om wijsheid en God vragen om de leiding en inspiratie van Zijn Heilige Geest. Wij geloven dat waarden als vrijheid, leefbaarheid, respect en verantwoordelijkheid in de samenleving alleen dan in hun volle betekenis behouden kunnen blijven als uitgegaan wordt van Gods normen. Laten we ook in de gemeentepolitiek onze verantwoordelijkheid nemen en handen en voeten geven aan datgene waar ons hart vol van is.


PROGRAMMA 1 BURGERRELATIES, PARTICIPATIE EN BESTUUR Trends en ontwikkelingen Om de afstand tussen burger en overheid te verkleinen is in 2002 onder meer het stelsel van dualisering van het gemeentebestuur ingevoerd. Ook met het plan voor een gekozen burgemeester wilde men de burger meer bij de gemeentepolitiek betrekken. Met het programma ‘Andere Overheid’ wil de overheid zich voorts beperken tot wat haar kerntaken zijn en deze taken beter uitvoeren: eenvoudiger, efficiënter, effectiever. Tegelijkertijd wil zij burgers meer mogelijkheden geven om naar eigen inzicht en met minder directe overheidsinmenging hun leven in te richten. Het programma ‘Andere Overheid’ heeft nog te weinig concrete resultaten opgeleverd. Bovendien mag het hoofddoel niet ‘bezuinigen’ zijn. De burgers, individueel en georganiseerd, zullen juist met extra middelen geholpen moeten worden meer zelf te doen en minder op de overheid te leunen. Visie van de ChristenUnie De oplossing om de afstand tussen de burger en overheid te verkleinen ligt niet in een structuurverandering, maar in een cultuurverandering. De overheid moet dichter bij de burgers gaan staan. Beleid moet aansluiten bij wat er leeft. Naast een efficiënte en betrouwbare overheid, dienen de burgers echter ook aangesproken te worden op hun burgerschap. De ChristenUnie wil een keer brengen in het idee dat burgers bij de overheid alleen hun recht halen zonder zelf een positieve bijdrage aan de samenleving te willen geven. Burgers zijn niet alleen consumenten, maar ook (mede)producenten van een bloeiende gemeente. In een goed functionerende gemeente is er een gezonde samenwerking tussen een dienstbare overheid en een verantwoordelijke samenleving. De gemeentelijke overheid geeft veel verantwoordelijkheid aan burgers, organisaties en bedrijven. De gemeente blijft altijd beschikbaar en betrokken. De gemeente ondersteunt waar nodig. Wie waarvoor verantwoordelijk? De gemeentelijke organisatie is betrouwbaar, dicht bij de mensen en dienstbaar. Raadsleden werken aan een goede aansluiting van het beleid bij de behoeften van de burgers. Daarvoor gaan de fractieleden regelmatig met burgers in gesprek. Burgemeester, wethouders èn ambtenaren moeten voor de juiste uitvoering van het beleid ook goed voeling houden met de bevolking. Een dienstbare overheid zoekt zoveel mogelijk participatie van de bevolking en weet intussen goed waar zijn eigen ve rantwoordelijkheden liggen. Zo’n overheid geeft vertrouwen, want wie vertrouwen wil krijgen, moet vertrouwen geven en betrouwbaar zijn. De gemeentelijke overheid zoekt naar de beste vorm van samenwerken met burgers, instellingen en bedrijven. Een dienstbare overheid werkt samen met de burgers aan een goede en veilige samenleving. Het goede voorbeeld Bij de relationele benadering van politiek en samenleving die de ChristenUnie voorstaat, moet de overheid zelf het goede voorbeeld geven. Het is noodzakelijk bewust de burgers op te zoeken en daar input voor het beleid vandaan te halen. De ChristenUnie pleit voor interactieve beleidsvorming. Daarnaast zijn zaken als openheid, eerlijkheid en verantwoordelijkheid nemen en verantwoording afleggen belangrijk. Bouwen aan vertrouwen. Dat geldt ook voor de relatie tussen de gemeenteraad en het College van Burgemeester en Wethouders. Door daar in harmonie met elkaar te spreken over de belangrijke onderwerpen die de gemeente aangaan, kan worden voorkomen dat er in de maatschappij polariserend op wordt gereageerd. Natuurlijk mogen en moeten verschillende opvattingen en uitgangspunten belicht worden. De gemeenteraad In de raadsperiode 2002-2006 heeft de gemeente een goede start gemaakt met de dualisering. Evaluatie heeft aangegeven dat er een aantal prioriteiten moeten worden gesteld in het vervolgtraject. In de ‘Doorstartnotitie Dualisering in Harderwijk’ (Harderwijk, 20 september 2005) is een aantal aanbevelingen geformuleerd die de ChristenUnie onderschrijft


namelijk: meer als raad naar buiten treden, duidelijker rolverdeling college en raad, betere implementatie in de ambtelijke organisatie, meer mogelijkheden voor kaders stellen (aan het begin van het proces) en controle (aan het eind van het proces), stroomlijning van besluitvormingsprocedures. De ChristenUnie-fractie en haar leden individueel zijn op diverse momenten actief naar buiten getreden o.a. bezoeken van instellingen en burgers, beleggen van fractievergaderingen in de wijken met daaraan voorafgaand een inspreekuur. Deze activiteiten zullen in de volgende raadsperiode worden voortgezet. In de raad zullen wij ons actief inzetten om de genoemde onderwerpen verder te concretiseren. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het instellen van wijkwethouders in combinatie met vakwethouders; het in de komende vier jaar invoeren van ambtseed- of belofte voor ambtenaren; het verminderen van regels door het screenen van de huidige regels om vervolgens te komen tot vermindering van de regeldruk; het gewetens-bezwaard-zijn tegen het homo-huwelijk mag geen selectiecriterium zijn bij de benoeming tot ambtenaar van de burgerlijke stand; het realiseren van live-uitzendingen van de raads- en commissievergaderingen via internet in de komende raadsperiode; het op creatieve manieren betrekken van burgers bij de politiek tijdens commissie- en raadsvergaderingen; geen verdere openstelling van winkels op zondag; een straal van 500 meter rond scholen waarbinnen geen coffeeshops, gokhallen en bordelen gevestigd worden en waarin er niet voor geadverteerd mag worden.


PROGRAMMA 2 W OON- EN LEEFOMGEVING Trends en ontwikkelingen Door individualisering en secularisering is er steeds minder samenhang in de samenleving. Jarenlang zijn mensen gestimuleerd om in de eerste plaats aan zichzelf te denken. Er is een sterke gerichtheid op de eigen ontwikkeling, de eigen carrière, het eigen huis, het eigen gezin. Mensen zijn minder solidair en minder tolerant. Die verbrokkeling is nog verstrekt door het pluralisme. Jarenlang zijn allerlei verschillende (etnische) groepen in de samenleving gestimuleerd hun eigenheid te behouden, vanuit de gedachte ‘ieder zijn waarheid, als ik er maar geen last van heb.’ Al die verschillende groepen kunnen een verrijking van de samenleving betekenen, maar dan moet er ook voldoende aandacht zijn voor wat ons wel bindt. Daarvoor moet er contact zijn, gesprek, dialoog, relatie. Daardoor ontstaat begrip en betrokkenheid. Een nieuwe ontwikkeling is de woon-zorg-zone. Door een combinatie te maken van verschillende typen woningen (o.a. kangoeroe-woningen), zorginstellingen, kleinschalige voorzieningen wordt de sociale cohesie bevordert, kunnen ouderen langer op zichzelf blijven wonen, en verbetert de kwaliteit van de buurt. Bovendien wordt vereenzaming van vooral oudere mensen op deze wijze tegengegaan. De verhouding tussen huren en kopen, tussen starters en doorstromers, tussen jongeren en ouderen, tussen allochtonen en autochtonen is een aandachtspunt. Visie van de ChristenUnie In de samenleving die wij voor ogen hebben is er voldoende aandacht voor samenhang, voor gedeelde waarden en normen, voor wat ons bindt en voor die zaken waarin mensen elkaar gewoon nodig hebben. Sociale cohesie gaat over gezamenlijke en onderlinge verantwoordelijkheid en dus over relaties. De buurt De ChristenUnie wil investeren in het verstevigen en uitbreiden van de sociale cohesie in buurten, met een sterke nadruk op de vragen en behoeften van alle bewoners. Alledaagse leefbaarheidsvraagstukken moeten opgepakt worden, waarbij overheid en sociale spelers ruimte laten voor bewoners, voor het maatschappelijk middenveld, zoals winkeliersverenigingen, kerken, welzijnsorganisaties, en voor private partijen. Met elkaar kleuren zij hun buurt in. De gemeente steunt particuliere initiatieven van buurtbeheer, bemiddeling van burenconflicten, burenhulp, buurtpreventie en dergelijke. De buurten bewonersverenigingen moeten ondersteund en betrokken worden bij de plannen in hun buurt. Aandachtspunt is de representativiteit van deze verenigingen (vertegenwoordigen zij echt alle bewoners?). Vandalisme in de buurt wordt door politie en stadstoezicht adequaat aangepakt en vernielingen worden snel hersteld. Hierden, een gemeenschap binnen Harderwijk Binnen de gemeenschap van Hierden zien we de sociale cohesie zoals hierboven omschreven. De ChristenUnie waardeert deze gemeenschap waarin de bewoners oog hebben voor elkaar en daar waar nodig elkaar helpen en ondersteunen. De komende tijd moet er in Hierden voldoende woningbouw worden gerealiseerd voor jong en oud, waarbij het accent volgens de ChristenUnie gelegd moet worden op betaalbare woningen voor jongeren en gezinnen. Ook in Hierden moet een zorgzone worden gerealiseerd die past binnen deze gemeenschap. Het dorpshuis moet (ver)nieuw(d) worden. Sociale samenhang Dit zou het uitgangspunt moeten zijn bij bestemmingsplannen, bij herstructureringen van straten, buurten en wijken, bij uit- en inbreidingsplannen. Door een combinatie te maken van verschillende typen woningen, zorginstellingen en kleinschalige voorzieningen wordt de sociale cohesie in en buurt/wijk bevorderd, kunnen ouderen langer op zichzelf wonen en wordt de kwaliteit van de buurt verbeterd. Bovendien wordt vereenzaming van vooral oudere burgers op deze wijze tegengegaan. De zorgzone in Drielanden is een goed voorbeeld van deze sociale samenhang in een wijk. Zorgzones moeten ook in Stadsdennen, Tweelingstad


en Stadsweiden worden ontwikkeld. Het liefst zien wij gemengde wijken waar de ‘sterkeren’ een positieve invloed hebben op de ‘zwakkeren’ (en andersom). Dit beïnvloedt de gezamenlijke verantwoordelijkheid positief. Bij nieuwbouw dient gelet te worden op de toekomstige bewoners van een wijk. De ChristenUnie wil variatie, die leidt tot gemêleerde wijken. Daarbij moet er gezorgd worden voor voldoende voorzieningen voor de verschillende groepen jongeren. Ruimte voor activiteiten van jongeren moet al bij het ontwerp worden meegenomen, zodat er niet achteraf discussie ontstaat over overlast. De afgelopen raadsperiode is de woningproductie fors gestegen en heeft er een inhaalslag plaatsgevonden. De ChristenUnie waardeert de kwaliteit van de gerealiseerde woningbouw. De woningbouwproductie moet ook in de komende raadsperiode op peil worden gehouden, daarbij moet er blijvende aandacht zijn voor betaalbaarheid en duurzaamheid. Kwaliteit woonomgeving Woongenot wordt niet alleen bepaald door de woning waarin de burger woont. Woongenot wordt medebepaald door de woonomgeving. De laatste tijd is de woonomgeving in Harderwijk achteruit gegaan mee door de bezuinigingen die doorgevoerd moesten worden. De ChristenUnie wil de fysieke woonomgeving in Harderwijk op peil brengen door in ieder geval de bezuinigingen op openbaar groen terug te draaien. In de woonwijken komen voldoende speelplaatsen afhankelijk van de leeftijdsopbouw van de wijk. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het onderhoudsniveau van openbaar groen brengen naar een acceptabel niveau (bezuinigingen terugdraaien en zonodig het budget ophogen); het omschakelen naar onderhoudsvriendelijker groen (gazon en bomen in plaats van bosplantsoen); het sparen en inpassen in de bebouwing van bestaande bomen/beplanting bij uitbreidings- en inbreidingslocaties; het opwaarderen van het Hortuspark door middel van een doorbraak naar Markt en de aanleg van Hortus Botanicus; het in voldoende mate onderhouden van veilige speelplaatsen, afgestemd op de behoefte van de wijk; bij het aanleggen van speelplaatsen prioriteit geven aan speelgelegenheden voor kinderen in de jongste leeftijdsgroep; het versterken van de woonfunctie in de binnenstad; het stimuleren van de verdere uitbouw van het buurten wijkbeheer; het uitvoeren van het woningbouwprogramma met gemiddeld 500 nieuwe woningen per jaar; het actief medewerking verlenen aan sloop, renovatie en restauratie zodat dichtgetimmerde panden worden voorkomen; sociale veiligheid in en nabij woonwijken door voldoende verlichting en doorzicht, met name bij loop- en fietsroutes; bij het onderhouden van wegen, loop- en fietspaden krijgen onveilige situaties prioriteit; het starten met het herstel van de historische stadsmuur; het handhaven tegen permanente bewoning van recreatieverblijven; het voeren van een preventief en repressief graffitibeleid.


PROGRAMMA 3 OPENBARE ORDE EN VEILIGHEID Trends en ontwikkelingen Handhaving van de rechtsorde en het beschermen van de burgers is één van de kerntaken van de overheid. Criminaliteit, onleefbaarheid en onveiligheid moeten krachtig worden bestreden. Het is voor alle burgers van belang dat er duidelijke regels bestaan en dat die ook worden gehandhaafd. Niet alleen de overheid is verantwoordelijk. Overheid, burgers, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties zullen zich samen verantwoordelijk moeten voelen voor de bevordering en handhaving van de veiligheid. De overheid kan het niet alleen, maar zal als geloofwaardig handhaver van wetten en regels moeten appelleren aan de verantwoordelijkheid van burgers en hun organisaties. Een leefbare en publieke samenleving vraagt om een sterk normbesef bij overheden en burgers. Visie van de ChristenUnie De ChristenUnie wil dat het gemeentebestuur een voorbeeldfunctie heeft. Bij het onderhouden en overdragen van normen en waarden is er vooral een opdracht voor gezinnen en scholen, maar ook voor kerken en andere maatschappelijke organisaties. De overheid moet daar oog voor hebben, moet dat mogelijk maken en waar nodig en mogelijk ook bevorderen. Heldere normen, rechtvaardige overheid De overheid die de ChristenUnie voor ogen heeft is de initiator en handhaver van publieke gerechtigheid. In Harderwijk moet het veilig leven, wonen en werken zijn. Duidelijkheid over normen, gecombineerd met consequente handhaving, is belangrijk. Het negeren en overschrijden van normen wordt aangepakt. Toch zouden politie, justitie, welzijnswerk, jeugdzorg en stadstoezicht ook met preventie bezig moeten zijn. Dat is meestal een relationele investering: voorlichten, bruggen slaan, conflicten in een vroeg stadium identificeren en uitpraten e.d. Rechtvaardigheid betekent ook dat de overheid altijd weer oog heeft voor de menselijke, relationele kant. Maatwerk (binnen duidelijke kaders) is dan een middel voor rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid en niet een teken van willekeur. Voor de ChristenUnie kan er geen sprake zijn van het gedogen van drugshandel, coffeeshops, en illegale prostitutie. Wat de ChristenUnie betreft worden er geen bordelen en escort services toegestaan. Vrijheid en verantwoordelijkheid De ChristenUnie hecht sterk aan de grondwettelijk gewaarborgde vrijheden van de burger. Er zijn echter grenzen. Vanuit de notie dat de overheid is ingesteld door God en in Zijn dienst staat, zou die overheid een eerbiediging van Bijbelse normen in de publieke ruimte moeten bevorderen. Overigens hebben ook burgers zelf de verantwoordelijkheid anderen te respecteren en rekening te houden met elkaar. Bij het houden van openbare samenkomsten en bij andere vormen van vrije meningsuiting moet de gemeente de openbare orde, goede zeden, verkeersveiligheid, volksgezondheid e.d. waarborgen. De gemeenteraad stelt daarvoor kaders vast. De gemeente moet ook zorgen voor rust en orde in de nabijheid van plaatsen waar godsdienstige of andere wettelijk geoorloofde samenkomsten worden gehouden. Zij benut alle mogelijkheden om de zondagsrust te waarborgen. Aan evenementen die deze rust dreigen te verstoren onthoudt het gemeentebestuur – binnen de grenzen van de wet – zijn medewerking. Het ambt van de overheid brengt voor het gemeentebestuur ook op het gebied van de goede zeden verplichtingen met zich mee. Openbare uitingen van prostitutie moeten worden bestreden. Reclame- en kunstuitingen op openbare plaatsen die godslasterlijk, onzedelijk of kwetsend voor bepaalde groepen zijn, moeten door het gemeentebestuur worden geweerd. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het behouden van de wijkagenten; het bouwen van nieuwbouwwoningen die voldoen aan het politiekeurmerk; het voeren van een consequent handhavingsbeleid;


het stimuleren van de inzet van vrijwilligers bij de brandweer; het behouden van de brandweerpost in Hierden; het realiseren van een nieuwe brandweerkazerne zodat de aanrijtijd van 15 minuten voor heel Harderwijk wordt gehaald; het samengaan van wijken buurtbeheer met het project buurtpreventie en –bemiddeling; het niet vestigen van een bordeel in Harderwijk en Hierden (maar de gemeente wordt van Rijkswege gedwongen om een mogelijke vestigingslocatie aan te wijzen); het verder professionaliseren van de afdeling Stadstoezicht.


PROGRAMMA 4 ECONOMISCHE ZAKEN Trends en ontwikkelingen De ideologie van de vrije markt heeft de laatste jaren de vanouds gemengde Nederlandse markteconomie sterk van aanzien doen veranderen. De sociale welvaartsstaat beweegt zich steeds meer richting de liberale welvaartsstaat. De overheid treedt terug uit sectoren die ze aan de markt denkt te kunnen overlaten. Deregulering wordt daarbij gebruikt om de slagkracht van de maatschappij te verhogen. Veel daarvan speelt zich af op nationaal niveau. Het Rijk legt zich toe op het stellen van algemene kaders, de invulling en uitvoering van beleid wordt overgelaten aan de lagere overheden, waardoor deze trend ook is waar te nemen binnen de gemeentegrenzen. Ook voor gemeenten is het belang van een goed draaiende lokale economie groot. Beleidstaken en financiële verantwoordelijkheden van gemeenten zijn daardoor toegenomen. Gelijktijdig met deze decentralisatie van verantwoordelijkheden is er een ontwikkeling van regionalisering van economisch beleid. Onderlinge afstemming van beleid en samenwerking met andere gemeenten worden steeds belangrijker. Het MKB wordt wel de motor van onze economie genoemd. Voor de gemeente is, naast het belang van een gezond midden- en kleinbedrijf, ook de aanwezigheid van een breed spectrum aan kleinere bedrijven van groot belang voor de leefbaarheid. Op dit moment is er onder de zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers) veel armoede te vinden. Dat zijn allemaal redenen voor een gemeentebestuur om niet alleen aandacht te besteden aan grote bedrijven, maar zich daarnaast ook te richten op het MKB. De economische, sociale en culturele dynamiek van de Nederlandse samenleving kunnen een hoge tol eisen in de persoonlijke levenssfeer. Teveel mensen hebben last van psychische problemen, arbeidsongeschiktheid, stress. Visie van de ChristenUnie Centraal in de economische visie van de ChristenUnie staat het besef dat de mens de opdracht heeft de aarde op een verantwoorde manier te ‘bouwen en bewaren’. Dit betekent voor de persoonlijke sfeer dat ieder in principe dient te zorgen voor zichzelf, zijn gezin, zijn naasten en zijn omgeving en zo zijn mogelijkheden te benutten om zich voor de gemeenschap en tot eer van God te ontplooien. Die opdracht kan op gemeentelijk niveau alleen samen worden uitgevoerd door markt en overheid, ieder in een eigen rol. Een voorwaarde daarvoor is dat de economische ontwikkeling gericht is op de ontwikkeling van de samenleving als geheel, en daarom rekening houdt met de schepping en met toekomstige generaties. Rol van de overheid / rol van de samenleving De overheid heeft vooral een regulerende rol. Zelfstandigen dienen op een goede wijze gestimuleerd te worden. In regelgeving rondom bijzondere bijstand horen zij niet buiten de boot te vallen. De gemeente ziet erop toe dat de ruimtelijke, economische en technologische ontwikkelingen niet ten koste gaan van de levensvoorwaarden voor mensen, dieren en planten, maar deze zo mogelijk verbeteren. Niet alle economische activiteiten dragen bij aan een ethisch verantwoorde maatschappij. De ChristenUnie verwerpt ook daarom activiteiten als prostitutie, gokhallen en coffeeshops. De ChristenUnie is tegen een 24-uurs-economie. De gemeente moet tendensen richting een 24uurs-economie waar mogelijk tegengaan. Mens en samenleving zijn gebaat bij gemeenschappelijke rustmomenten. De samenleving zou haar collectieve rustmomenten moeten koesteren en verdedigen. Het is voor iedere burger goed om op de zondag rust te hebben. Een mens leeft niet om alleen maar te werken. Mensen hebben ook zorgtaken en moeten kunnen ontspannen en rusten. Er moet een balans zijn tussen werken, zorgen en rusten. De gemeente dient altijd op zoek te zijn naar een balans tussen welvaart en welzijn. De gemeente hanteert een vestigingsbeleid waarin het van belang is dat economische ontwikkelingen in harmonie met de omgeving plaats vinden. De overheid mag daarin niet de rol van betuttelaar op zich nemen, maar kan ook niet met iedere oplossing die het bedrijf aandraagt klakkeloos in zee gaan. Zorgvuldig zullen de kaders, afhankelijk van de plaats van het bedrijf in zijn omgeving, bepaald moeten worden. Om willekeur te voorkomen, zullen


heldere vestigingseisen in duidelijke bestemmingsplannen vast moeten liggen. Deze vestigingseisen zijn ook van belang in verband met de beperkt beschikbare oppervlakte voor bedrijfsdoeleinden. Daarbij moeten de belangen van de burgers hierin niet worden vergeten. De gemeente zorgt voor een heldere regelgeving. Eén loket voor alle vragen van bedrijven voorkomt bureaucratie en eindeloze afhandelingprocedures. Door snelle afhandeling van de verschillende soorten vergunningen en een goede afstemming binnen de gemeente wordt meegewerkt aan een positief vestigingsklimaat. Het is van belang dat alle vergunningen voldoen aan de wettelijke eisen, maar dat overdaad aan regels daarin worden gesaneerd. Werk De gemeente voert goed overleg met maatschappelijke organisaties van onder andere werkgevers en –nemers. Afstemming van economische activiteiten binnen de regio is van toenemend belang. Ook daar is samenwerken winst. Plaatselijk draagt kleinschaligheid bij aan leefbaarheid. De Werkwereld is een goede ontwikkeling en zal in de komende tijd verder uitgebouwd moeten worden. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het versterken van de toeristische sector door het behoud van het Dolfinarium en het in samenwerking met SBW onderzoeken of een tweede publiekstrekker door uitbreiding van het Wegenbouwmuseum haalbaar is; het versterken van het toeristisch beleid door extra gemeentelijk inzet; het onderzoeken of een herbouw van de Visafslag mogelijk is; het versterken van het economisch beleid door extra gemeentelijke inzet; het revitaliseren van het industrieterrein Lorentz; het ontwikkelen van het regionaal bedrijventerrein Lorentz-Oost; het stimuleren van het bedrijfsleven om bij opleidingstrajecten meer betrokken te worden; het versterken van de centrumpositie door meer differentiatie in het aanbod van werkgelegenheid; het saneren van de regelgeving waardoor vergunningen sneller afgehandeld en eenvoudiger gehandhaafd kunnen worden; het realiseren van winkelcentrum Drielanden met een bruto vloeroppervlak van minimaal 5500-6000 m²; het vernieuwen van het winkelcentrum Stadsdennen; een onderzoek naar de herinrichting van het Vuldersbrinkgebied in samenwerking met een ‘publiekstrekker’; het behoud van het bestaand winkel-openstellingsbeleid (geen verruiming voor winkels om op zondag open te zijn).


PROGRAMMA 5 BEREIKBAARHEID Trends en ontwikkelingen Een goede en moderne infrastructuur is van belang voor de verkeersafwikkeling binnen en de bereikbaarheid van de gemeente. Ten behoeve van burgers en bedrijfsleven richt het gemeentelijk verkeersbeleid zich daarom op een effectief en efficiënt verloop van verkeer en vervoer binnen de gemeente. Door de toenemende mobiliteit wordt de luchtkwaliteit aangetast. Verkeer en vervoer zijn in onze huidige samenleving een onlosmakelijk onderdeel van ons dagelijks leefpatroon. Vraagstukken rond mobiliteit en infrastructuur zijn doorgaans regionaal van aard en moeten dan ook op dat niveau worden opgelost. Visie van de ChristenUnie De ChristenUnie laat zich leiden door drie criteria: veiligheid, leefbaarheid en milieuvriendelijkheid. Het gemeentebestuur tracht – zoveel mogelijk in samenwerking met buurgemeenten en provincie – tot een samenhangend en op de toekomstgericht verkeers- en vervoersbeleid te komen, waarin de drie genoemde voorwaarden – Veiligheid, Leefbaarheid en Milieu – leidende principes zijn. Geordende mobiliteit Bij aanleg of onderhoud van wegen, straten en pleinen moet de planvorming erop gericht zijn de verkeersveiligheid te bevorderen en de automobiliteit te verminderen. Veilige looproutes, scheiding fietsroutes, goed verlichte wandel- en fietspaden en aandacht voor verkeersonveilige punten (verlichting bij zebrapaden plaatsen, ongelijkvloerse kruisingen) zijn daarbij voorwaarden. Bij verkeerscirculatieplannen krijgen de meest kwetsbare verkeersdeelnemers, zoals gehandicapten en bejaarden, voetgangers en fietsers grote aandacht. Door de forse ingrepen in de infrastructuur is een nieuw verkeersplan de komende periode een noodzaak. Hierin dient ook geluidsoverlast en fijnstofproblematiek in delen van de stad oplossingsgericht opgepakt te worden. Bij de voorbereiding van en het maken van keuzes met betrekking tot de inpassing van de verdubbeling van de N302 dient een zorgvuldige afweging gemaakt te worden. Tevens moet er onderzoek komen hoe de veiligheid op diverse rotondes in Harderwijk kan worden verhoogd. Er gebeuren nu teveel ongelukken. Mobiliteit en milieu Efficiënt ruimtegebruik, ruimtelijke kwaliteit en investeringen in de infrastructuur, zoals tijdige openbaar vervoerverbindingen bij nieuwbouwprojecten, zijn in de visie van de ChristenUnie direct verbonden met milieubeleid. Dat geldt ook voor het beleid dat gericht is op goede voorzieningen voor de fietser. De ChristenUnie pleit ervoor dat de gemeente jaarlijks een uitvoeringsprogramma ‘Fiets’ opstelt en vervolgens evalueert, waarin de belangen van de fietser, zoals bereikbaarheid van gebouwen, fietsenstallingen, goede fietspaden en bewegwijzering worden uiteengezet. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het opstellen van een verbeteringsplan veiligheid voor fietsers o.a. op rotondes - hierbij worden alle rotondes doorgelicht; het realiseren van een (bewaakte) fietsenstalling in de Hortus-garage nabij het kernwinkelgebied; het realiseren van goede voorzieningen voor het stallen van fietsen bij winkelcentra, dienstencentra en andere openbare voorzieningen; het afstemmen met de regio en provincie inzake aanleg en onderhoud van (gemeente) grensoverschrijdende (fiets)verbindingen: v Aanleg fietspad Harderwijk-Elburg-Roggebot; v Verbetering fietspaden in het bosgebied v Verbetering fietspaden richting Ermelo o.a. snelfietspad v Onderhoud van betegelde fietspaden langs provinciale wegen; het jaarlijks opstellen en evalueren van een uitvoeringsprogramma ‘Fiets’;


de herinrichting van de stationsomgeving tot een volwaardig openbaar vervoersknooppunt; het blijven streven naar een ongelijkvloerse kruising met de spoorlijn (tunnel Oranjelaan) gekoppeld aan de intercity status van het station Harderwijk; het handhaven van de stadsdienst en de regiotaxi in Harderwijk en Hierden; het optimaal gebruik maken van een goede verkeerscirculatie van de zogenaamde dragers (hoofdontsluitingswegen) door goede bewegwijzering en verder ontmoediging van het gebruik maken van alternatieve (sluip)routes; het waar mogelijk parkeren op eigen terrein stimuleren; het realiseren van de Houtwalgarage en daarna het waar mogelijk autoluw maken van straten en pleinen in de binnenstad; het stimuleren van vervoer over water door de aanleg van een Lorentz-Haven.


PROGRAMMA 6 ONDERWIJS Trends en ontwikkelingen Primair is het onderwijs verantwoordelijk voor het geven van onderwijs. Veel extra taken komen op het onderwijs af zoals voor- en naschoolse kinderopvang. Ouders zijn zelf verantwoordelijk voor de vorming, het onderwijs en de opvoeding van hun kinderen. De gemeente moet coördinerend en stimulerend optreden om haar burgers te ondersteunen bij deze verantwoordelijkheden. Visie van de ChristenUnie Voor de ChristenUnie is leidraad dat elke burger zijn door God gegeven gaven en talenten mag ontwikkelen en om deze in te zetten voor een samenleving die gericht is op dienstbaarheid aan elkaar en eer aan God. Voor de inhoud van de eigen vorming is de burger zelf primair verantwoordelijk. Zorg voor de leerlingen Als een kind vastloopt, hoort er een breed, integraal zorgaanbod te zijn om kind en ouders te ondersteunen. In samenwerking met het onderwijs geeft de gemeente invulling aan haar verantwoordelijkheid voor het preventief jeugdbeleid o.a. door het instellen van Zorgadviesteams Basisonderwijs en Multidisciplinaire teams voor het voortgezet onderwijs. De scholen moeten kinderen kunnen aanmelden bij deze teams waarbij het nodige onderzoek naar de gewenste oplossing reeds is verricht (gemeentelijke schoolbegeleidingsmiddelen inzetten voor leerlingenzorg). De leerplicht vormt uitgangspunt voor het gemeentelijk beleid. De gemeente stelt voldoende middelen ter beschikking voor handhaving van deze plicht. Brede scholen Scholen moeten, afhankelijk van de situatie (onder andere achterstanden van leerlingen), de ruimte krijgen zelf inhoud te geven aan het concept Brede School. De school is niet primair verantwoordelijk voor de voor- en naschoolse opvang van kinderen. Onderwijsinfrastructuur De gemeente honoreert het grondwettelijk recht van vrijheid van stichting en inrichting van onderwijs, omdat onderwijs in het verlengde ligt van de opvoeding van de ouders. De gemeente zorgt voor goede huisvesting van scholen. In Harderwijk is met name de huisvesting van het voortgezet onderwijs minder goed geregeld. Hier dient extra aandacht en middelen aan te worden besteed. Met name de positie van het VMBO in Harderwijk is zorgelijk. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het voortzetten van Zorgadviesteams voor het primair onderwijs en Multidisciplinaire teams voor het voortgezet onderwijs; het toekennen van middelen aan basisscholen voor zorgleerlingen; het bieden van opvoedingsondersteuning aan ouders in moeilijke situaties; het realiseren van een Brede School in Stadsdennen en Tweelingstad; het ontwikkelen van een plan om te komen tot een scholenboulevard voor CCNV, Spectrum en Focus; het stimuleren van huisvesting van peuterspeelzalen in de scholen voor primair onderwijs; het handhaven van het succesvol leerplichtbeleid; het stimuleren van preventieprojecten (bijv. weerbaarheidstrainingen) die meisjes beschermen tegen loverboys; het stimuleren van verdere verbreding van onderwijsactiviteiten op het SBW-terrein.


PROGRAMMA 7 CULTUUR Trends en ontwikkelingen Onder kunst en cultuur wordt een heel scala van activiteiten, uitingen en verworvenheden verstaan. Van theater tot symfonieorkest, van beeldende kunst tot dansgezelschappen en koren, musea, toneel enz. Bovendien is Nederland met recht trots op het culturele erfgoed in de vorm van gebouwen, stadsgezichten en cultuurlandschappen. Gemeentelijke kunstcommissies zien de openbare ruimte al snel als uitbreiding van de tentoonstellingsruimte die zij tot hun beschikking hebben. Zo wordt de openbare ruimte een expositieruimte voor vernieuwende en experimentele kunst, waar veel burgers weinig mee heeft. De organisaties die op dit moment betrokken zijn bij de kunst noemen kwaliteit als belangrijkste voorwaarden voor het verkrijgen van subsidie. Maar niemand kan ondertussen uitleggen wat ‘kwaliteit’ eigenlijk is. Het is blijkbaar niet een objectief vast te stellen norm. Dat lijkt ook onmogelijk en misschien wel ongewenst als we naar de enorme verscheidenheid in kunstbeleving kijken. Typerend daarbij is dat in de praktijk de definitie geldt ‘kwaliteit is wat de kunstwereld waardeert’. Het is daarbij jammer dat de kunstwereld weinig waardering lijkt te hebben voor traditionele en ambachtelijke kunst. Het risico bestaat dat kunst dan niet meer samenbindend werkt. Visie van de ChristenUnie De ChristenUnie staat op het standpunt dat kunstenaars het leven verrijken door hun benadering van wat er om ons heen gebeurt. Zij kunnen de ogen openen, zowel voor het goede en het mooie als ook voor het bedreigende en het lijden. Bovendien kan kunst de aandacht voor de geschiedenis levend houden en mensen helpen bij het ervaren van een identiteit. Kunst en cultuur kunnen daarom mensen samenbinden en bijdragen aan maatschappelijke betrokkenheid. Rol van de overheid / rol van de samenleving Het gemeentebestuur dient de ‘bereikbaarheid’ van kunst- en cultuuruitingen te bevorderen. Dat betekent niet dat de overheid deze sector financieel moet onderhouden. Eigen bijdragen en eigen (financieel haalbare) initiatieven zijn daarom het uitgangspunt. Kunst en cultuur bindt mensen samen Als kunst tot excessen leidt in de vorm van (aanzet tot) discriminatie, geweld, godslastering en onzedelijkheid, dan drijft kunst mensen juist uit elkaar. Daarom is het de taak van de gemeente om een aantal criteria te stellen op deze gebieden. We hebben het over kunstuitingen die direct of indirect worden gesubsidieerd door de overheid. Het mag echter niet zo zijn dat alleen kunst die de overheid bevalt, wordt uitgevoerd of gemaakt. Kunst is immers iets van en voor de samenleving zelf. Podia De ontwikkelingen bij de verschillende Harderwijkse podia moeten niet leiden tot verdere lastendruk bij de burgers. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: een sluitende exploitatie wat betreft het poppodium Park 3; het stimuleren van amateurkunst in de voorwaardelijke sfeer; het actief zoeken naar een oplossing van het huisvestingsprobleem van Crescendo; het onderzoeken naar de mogelijkheden van het oplossen van de huisvestingsproblemen van het Stadsmuseum; het realiseren van een volwaardig middentheater binnen de vastgestelde financiële kaders; het realiseren van een bewegwijzerde historische wandelroute in de Binnenstad; het realiseren van een bewegwijzerde culturele wandelroute in de Binnenstad; het opstellen van een onderhoudsplan voor de cultuuraccommodaties; het stellen van grenzen, normen en waarden aan door de overheid gesubsidieerde kunst;


het onderhouden van de bibliotheek als basisvoorziening; het zoveel mogelijk in oude luister herstellen van de vroegere snijkamer in de kelder van milieucentrum De Hortus.


PROGRAMMA 8 SPORT EN RECREATIE Trends en ontwikkelingen ‘Jeugd speelt minder buiten en zit meer achter de tv en/of computer’. Verschillende onderzoeken bevestigen dit beeld. Jongeren worden steeds inactiever met de nodige ongunstige gevolgen (bijv. overgewicht). Het is dan ook van belang dat jongeren meer sporten. Dit geldt overigens ook voor ouderen. Visie van de ChristenUnie In onze gehaaste maatschappij heeft de mens meer dan ooit behoefte aan recreatie. Dat kan op vele manieren, maar sport is wel een van de populairste. Sport kan een belangrijke rol spelen bij het lichamelijk en geestelijk welbevinden. De taak van de gemeente ten aanzien van sport en recreatie is in de eerste plaats een voorwaardenscheppende. In Harderwijk en Hierden is een goed voorzieningenpakket. In de sport is een tendens waarneembaar naar meer individuele sporten. Mede vanwege de sociale aspecten zou het gemeentelijke beleid primair gericht moeten zijn op het instandhouden van verenigingen met name ten behoeve van de jeugd. Op regionaal en plaatselijk niveau zal de gemeente de gehandicaptensport stimuleren en faciliteren. Gestreefd moet worden naar optimale toegankelijkheid van sporten recreatievoorzieningen. De gemeente moet op het terrein van grote evenementen waken over de zondagsrust. Als het gaat om recreatie heeft de gemeente als taak om parken en plantsoenen aan te leggen en te onderhouden. Natuurgebieden worden met wandel- en fietsroutes zoveel mogelijk opengesteld. Schade aan het milieu moet hierbij worden voorkomen. Sport Harderwijk heeft uitstekende faciliteiten voor het beoefenen van zowel binnen- als buitensport; de sportparken en -hallen zijn op orde en door onze ligging kunnen zowel de watersporters (waaronder de sportvissers) als de fietsers en (hard)lopers zich uitleven. Mede gelet op de eisen die sportbonden stellen, moeten we blijven bezien of deze faciliteiten - en met name de accommodaties - voldoende zijn. Door middel van het Sportplatform Harderwijk blijven we dan ook in contact met de vele sportverenigingen, die Harderwijk kent. De gemeente acht het van groot belang om (ook) jongeren, senioren en gehandicapten te laten sporten en maakt dit derhalve ook voor deze groepen mogelijk. Dit kan door een geldelijke bijdrage, maar ook door middel van diverse projecten, zoals de Sport wijzer (voorheen: meimaand-sportmaand), Hart voor Sport en het GALM-project. In de beleidsvorming van de gemeente verdient met name de jeugd in de leeftijd van 13 tot 18 bijzondere aandacht. Verder zal in deze periode het zogenoemde BOS-project (Buurt, Onderwijs en Sport) lopen, waarbij het doel is om de genoemde drie maatschappelijke velden te combineren en op alle drie de terreinen winst te behalen. Ter ondersteuning van de gymlessen in het basisonderwijs dient de bewegingsconsulent behouden te worden. Ten slotte is het van groot belang voor Harderwijk om een binnen- en buitenzwembad te hebben, dat voldoet aan de eisen des tijds en waar sprake is van een zorgvuldige exploitatie. Recreatie De ligging van Harderwijk, omringt door bos en water, biedt unieke mogelijkheden voor de inwoners om te recreëren op loop/fiets-afstand van de woonomgeving. De gemeente stimuleert dit door o.a. te zorgen voor goede wandel- en fietsroutes, duidelijke bewegwijzering en goede voorzieningen (banken en picnic-tafels). Er dient toezicht te zijn op het veroorzaken van milieuschade in natuur- en groengebieden( loslopende honden, illegale vuilstort en houtkap) De gemeente besteedt aandacht aan een goede recreatieve “ontsluiting” van Hierden. Recent zijn daar een groot aantal landbouwwegen geasfalteerd, hierdoor zijn mogelijkheden ontstaan voor het uitzetten van een bewegwijzerde fietsroute door het buitengebied, waarin landschappen in diverse schakeringen en authentieke boerderijen worden opgenomen (“rondje Hierden”). De gemeente draagt zorg voor recreatieve mogelijkheden in woonwijken, met name voor diegenen die minder mobiel zijn, t.w. kinderen, invaliden en senioren. Goed onderhouden


parken en plantsoenen met ook voor rollators en rolstoelen toegankelijke wandelpaden, speelgelegenheden en rustpunten (banken). Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het voortzetten van het goede accommodatiebeleid waarbij toegankelijkheid en bereikbaarheid speerpunten zijn; het overdoen van het eigendom en het beheer van buitensportgebouwen aan de sportverenigingen; het behouden en goed exploiteren van bestaande sportzalen; het geven van een kwaliteitsimpuls aan sportcentrum ‘De Sypel’ tot een multi-functioneel centrum met een zorgvuldige exploitatie; het behouden van het schoolzwemmen in het vijfde leerjaar van de basisschool door middel van subsidie van de gemeente; het voorzetten van de ‘Sport wijzer’ in Harderwijk’ (=meimaand-sportmaand); het stimuleren van sport voor jongeren en gehandicapten door de Breedtesportimpuls; het aanleggen van trapveldjes en panna’s en het opknappen van bestaande veldjes; het realiseren van een toeristisch-recreatief beleid in samenwerking met de ondernemers in Harderwijk-Hierden; het realiseren van een bewegwijzerde fietsroute (Harderwijk-)Hierden zo mogelijk gekoppeld aan het fietsknooppunten-systeem.


PROGRAMMA 9 W ERKGELEGENHEID EN SOCIALE ZEKERHEID Trends en ontwikkelingen Door de Wet Werk en Bijstand heeft de gemeente meer verantwoordelijkheden gekregen om mensen te activeren richting werk. In de komende jaren komen er door de Wet Maatschappelijke Ondersteuning nog veel meer taken naar de gemeente toe. Op zich is het heel goed dat de (uiteindelijke) beleidsbepaling en uitvoering zo dicht mogelijk bij de burger komt, maar voor de gemeenten èn voor de lokale samenleving zal het een hele klus worden om de nieuwe verantwoordelijkheden waar te maken. Visie van de ChristenUnie De ChristenUnie zal zich sterk maken voor een goede verdere uitvoering van de Wet Werk en Bijstand en zorgvuldige invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). In grote lijnen en qua achterliggende principes staat de ChristenUnie achter deze twee wetten. Verantwoordelijkheden teruggeven aan gemeenten en aan de samenleving is goed, maar een zorgvuldige, menswaardige en rechtvaardige uitvoering is een belangrijk aandachtspunt. Samenwerking tussen gemeente, kerken en maatschappelijk middenveld heeft onze voorkeur. Wij willen niet alleen een afslankende en duidelijke overheid, maar tegelijk – vooral voor de zwakkeren – een dienstbare en zorgzame overheid. Vooral op die terreinen waar het particulier initiatief dit (nog) niet kan bieden. Wet Werk en Bijstand In de Wet Werk en Bijstand staat terecht het streven naar werk voorop. Hoewel de druk om aan het werk te gaan en blijven groot moet zijn, getuigt het ook van maatschappelijke moed wanneer erkend wordt dat niet iedere burger op dezelfde wijze in onze productie- en prestatiecultuur kan meekomen. Maatschappelijk ondernemen is daarom ook dat zowel overheid als bedrijfsleven ruimte bieden aan mensen die moeilijker kunnen meekomen. Door inschakeling in vrijwilligerstrajecten, of leerwerktrajecten dan wel door laaggeschoolde arbeid aan te bieden zal de maatschappij meer samen winnen. Het blijft daarnaast van groot belang aandacht te blijven besteden aan het aspect bijstand. De gemeente stimuleert daarom minima aanspraak te doen op regelingen door middel van intensieve voorlichting en gerichte huisbezoeken. Bij het verstrekken van bijstand zorgt de gemeente voor individueel maatwerk: Vrijstellingen van gemeentelijke heffingen; Kortingen bij vervanging van onmisbare, maar dure apparatuur; Stadspassen; Reductieregelingen bij sport- of muziekverenigingen; Geen sollicitatieplicht voor alleenstaande ouders met jonge kinderen. Stimulering richting werk (studie) en zo mogelijk parttime werk, zijn met het oog op de toekomst van deze gezinnen wel van groot belang. ‘Stille armoede’ In samenwerking met organisaties en kerken wordt ‘stille armoede’ door de gemeente getraceerd. Verder draagt de gemeente, al dan niet in samenwerking met andere gemeenten, zorg voor voldoende opvang van dak- en thuislozen. De gemeente dient actief te zijn als het gaat om schuldpreventie en schuldhulpverlening. Zij moet ruimte bieden aan bonafide, private schuldhulpverlening. Inburgering Bij inburgering dient er al meteen gekeken te worden naar eventuele opleidingstrajecten, taalstages, werken leerprojecten, sociale activering/vrijwilligerswerk en dergelijke. Bovendien wordt er veel aandacht besteed aan taalvaardigheid van de bijstandsgerechtigden. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het geven van gerichte voorlichting over het voorkomen van schulden bij jongeren;


het ondersteunen van minima bij het aanspraak maken op diverse regelingen o.a. door intensieve voorlichting en gerichte huisbezoeken met name bij minima van 65 jaar en ouder; het regelmatig evalueren van het WVG-beleid in samenwerking met de doelgroep op zaken als toereikendheid budgetten, inhoud voorzieningenpakket, retourregelingen, efficiency organisatie etc. het realiseren van de maatschappelijk (dag)opvang, als een plaats van waaruit de positie van dak- en thuislozen kan worden verbeterd; het inzetten van de Stichting Marktplein bij o.a. schuldhulpverlening; het maken van afspraken met woningbouwcorporaties en energieleveranciers om betalingsachterstanden te signaleren en huisuitzettingen te voorkomen; het aanbieden van bijzondere bijstand op maat en op het huidige niveau. Daarbij denken wij bijvoorbeeld aan een vakantieregeling, extra bijdragen voor sporten en sociale activiteiten; het zorgvuldig invoeren van de WMO, zo mogelijk in samenwerking met de gemeenten in ISV-verband met aandacht voor identiteitsgebonden instellingen, waarbij persoonlijke aandacht voorop staat en samengewerkt wordt met mantelzorgers en vrijwilligersorganisaties; het vrijstellen van minima van gemeentelijke heffingen binnen de kaders van de wetgeving; het traceren van ‘stille armoede’ in samenwerking met kerken en organisaties; het zorgen voor een voldoende aanbod van plaatsen van begeleid wonen in samenwerking met CWS en andere organisaties; het stellen van extra voorwaarden bij de uitgifte van de percelen op het bedrijventerrein Lorentz-Oost met betrekking tot de hoeveelheid arbeidsplaatsen per ha (minimaal 50); het realiseren van werkervaringsplaatsen bij de gemeente.


PROGRAMMA 10 W ELZIJN EN ZORG Trends en ontwikkelingen Door de vergrijzing, maar ook door de toename van het aantal jonge alleenstaanden (bijvoorbeeld door echtscheiding), door ingrepen in de sociale zekerheid, vermaatschappelijking van de zorg en veel andere ontwikkelingen is er steeds meer eenzaamheid. Mensen mogen niet buiten de boot vallen, vergeten worden en in een neerwaartse spiraal terecht komen. Visie van de ChristenUnie De ChristenUnie is ervan overtuigd dat de basis voor gezonde menselijke verhoudingen ligt in de liefde tot God en de naaste. Naastenliefde is geen vanzelfsprekendheid, maar een opdracht… Vanuit naastenliefde gaan mensen zich verantwoordelijk voelen voor het welzijn van zichzelf en de anderen. Het treffen van voorzieningen behoort dan ook tot de verantwoordelijkheid van de burgers. De taak van de gemeentelijke overheid hierbij is vooral voorwaardenscheppend en stimulerend. De opdracht va n de gemeentelijke overheid is tweeledig. Enerzijds moeten burgers, die moeiten ondervinden door ouderdom, handicap, werkloosheid of buitenlandse afkomst ondersteund worden en moeten hun mogelijkheden om een volwaardige plaats in de samenleving in te nemen vergroot worden. Anderzijds is het een opdracht voor de gemeentelijke overheid om in de samenleving mensen en groepen mensen te stimuleren en te mobiliseren om naar elkaar om te zien. De verantwoordelijkheid voor jongeren ligt in de eerste plaats bij de ouders. Hieruit volgt dat jeugdwerk het initiatief van ouders en particuliere instellingen moet zijn. De gemeentelijke overheid heeft tot taak dit werk te stimuleren. Bij het creëren van voorzieningen in de wijken dienen jongeren en buurtbewoners betrokken te worden zowel bij de realisering als bij het onderhoud. Vrijwilligers / mantelzorgers Veel aandacht zal besteed moeten worden aan het stimuleren én ondersteunen van vrijwilligerswerk en van mantelzorg. De noodzakelijke continuïteit in vrijwilligerswerk zal alleen kunnen worden gewaarborgd als vrijwilligers ondersteuning krijgen van beroepskrachten. Kinderopvang Kinderopvang, waaronder ook de buitenschoolse opvang, behoort in de eerste plaats tot de verantwoordelijkheid van de ouders. De rol van de gemeentelijke overheid richt zich met name op de controle van de kwaliteit, veiligheid en hygiëne. Tevens willen we dat de gemeente daar waar de noodzaak van kinderopvang duidelijk is, het particulier initiatief aanmoedigt zodat er meer kinderopvang op levensbeschouwelijke grondslag komt. Financiële tegemoetkoming kan verantwoord zijn als er sprake is van een eenoudergezin, of bij medische en/of sociale noodzaak. Peuterspeelzalen Peuterspeelzalen hebben over het algemeen voor de peuters een sociale functie. Daarnaast kunnen zij een functie vervullen bij het vroegtijdig ontdekken van ontwikkelingsachterstanden. De taak van de gemeente ligt in het in standhouden van de voorziening, eventueel met een beperkte subsidie. Ouders moeten worden ingezet bij het verlenen van assistentie en in het naar draagkracht bijdragen in de kosten van de voorziening. Iedereen hoort erbij Voor mensen met beperkingen zelf, maar ook voor de rest van de samenleving is het belangrijk dat zij meedoen, erbij horen en geaccepteerd worden. Dat staat of valt met het al dan niet hebben van relaties. Goede en bereikbare voorzieningen vergroten de zelfredzaamheid en vervolgens de mogelijkheden om te participeren in het leven van alledag en zo (nieuwe) relaties aan te gaan en te onderhouden. Veel aandacht moet uitgaan naar het proces van terugkeren in de maatschappij van ex-verslaafden, ex-gedetineerden, expsychiatrische patiënten en dergelijke. Zelfredzaamheid, sociale activering en participatie moeten gestimuleerd worden om terugval te voorkomen.


Samen met minderheden en vluchtelingen Binnen de mogelijkheden van de wet dient de gemeente vanuit een geloof in de waarde van gastvrijheid een goed beleid in de richting van vluchtelingen en asielzoekers te voeren. Zij probeert waar mogelijk bij te dragen aan de verbetering van de leefomstandigheden. Vanuit de autonome zorgplicht formuleert de gemeente beleid voor noodopvang van asielzoekers. Vanuit het oogpunt van humaniteit en volksgezondheid en ter voorkoming van een vlucht in illegaliteit en/of criminaliteit. Het doel moet blijven dat uitgeprocedeerde asielzoekers het land verlaten. Zowel bij de opvang als bij inburgering moeten zo veel mogelijk ook maatschappelijke en kerkelijke organisaties worden ingeschakeld. Veel allochtonen in Nederland functioneren prima. Zij maken op een positieve wijze volop deel uit van de samenleving. De gemeente dient echter aandacht te hebben voor de problematiek van allochtone gezinnen, jongeren en ouderen. Daartoe stimuleert de gemeente het aanbieden van probleemgerichte opvoedingsondersteuning voor allochtone ouders in samenwerking met jeugdzorg, scholen, plaatselijke verenigingen en huisartsen. Ook initiatieven die de integratie tussen allochtone en autochtone jongeren bevorderen worden aangemoedigd. Daarbij werkt het goed als succesvolle allochtonen jongeren een voorbeeldfunctie kunnen zijn voor anderen. Er dient regelmatig overleg te zijn met organisaties van minderheden zoals de plaatselijke Marokkaanse en Turkse vereniging over inburgering, integratie en achterstanden. Betrokkenheid van het bedrijfsleven hierbij is gewenst. Racisme en discriminatie zelf, maar ook de oorzaken daarvan, moeten worden tegengegaan. Enerzijds door positieve waardering van allochtonen, door betrokkenheid bij culturele en sportieve evenementen, werkgelegenheidsprojecten en dergelijke. Anderzijds dient racisme en discriminatie en overlast en criminaliteit hard aangepakt te worden, juist met het oog op integratie en acceptatie van etnische groepen. Oudere burgers Oudere burgers hebben recht op een volwaardige, zoveel mogelijk zelfstandige en geïntegreerde plaats in onze samenleving. Waar mogelijk moeten ouderen zelf bij het formuleren van ouderbeleid en de uitvoering van beleid betrokken worden. De zorg/hulpverlening aan zelfstandig wonende oudere burgers moet verder bevorderd worden. De gemeente dient te stimuleren dat er een sluitend netwerk ontstaat tussen thuis-, woon- en intramurale voorzieningen. Waardigheid De ChristenUnie is niet tegen coffeeshops of bordelen omdat we traditioneel of principieel tegen zijn, maar omdat wij ons in willen zetten vóór een veilige buurt, vóór de waardigheid en integriteit van vrouwen, vóór goede, gelijkwaardige relaties en dergelijke. De ChristenUnie pleit voor zorg, respect en oog voor elkaar. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het handhaven van de welzijnsactiviteiten die nu door Park 3 worden uitgevoerd; het stimuleren van het vrijwilligerswerk onder andere door het geven van ruimte op de gemeentelijke internetsite en door het subsidiëren van scholing; het verstrekken van subsidie voor trainingen van wervers en ondersteuners van vrijwilligers; het stimuleren van projecten die burgers met een beperking integreren in de Harderwijkse samenleving; het voortzetten van het project Chill Out (hulpverlening van risicojongeren met beginnende politiecontacten); het stimuleren van initiatieven die allochtonen en autochtonen dichter bij elkaar brengen; het realiseren van een zorg-zone voor elke wijk in Harderwijk.


PROGRAMMA 11 RUIMTELIJKE ORDENING Trends en ontwikkelingen De beleidsruimte voor de gemeente Harderwijk is zowel in de Nota Ruimte als in het Streekplan van de provincie Gelderland groter geworden. Ruimtelijke ordening is steeds meer een zaak van afweging tussen vele functies binnen een beperkte ruimte. Door een groeiende bevolking, een toenemende welvaart en individualisering wordt ons land steeds voller. Dit heeft tot gevolg dat er grotere ruimteclaims ontstaan voor wonen, werken, verkeer, groene ruimte, landbouw, water en recreatie. Nederland dreigt meer en meer te verstedelijken. De beschikbare ruimte is nu eenmaal schaars en moet zo verdeeld worden dat de verschillende functies in harmonie met elkaar tot hun recht komen. De ruimte is beperkt en de natuurafspraken zorgen ervoor dat de grenzen aan de groei zichtbaar worden. Een verantwoord omgaan met de nog beschikbare ruimte is meer dan ooit noodzakelijk. Visie van de ChristenUnie Sociale samenhang zou het uitgangspunt moeten zijn bij bestemmingsplannen, bij herstructureringen van straten, buurten en wijken, bij uitbreidings- en inbreidingsplannen en dergelijke. Bij nieuwbouw dient gelet te worden op de toekomstige bewoners van een wijk. Wij willen variatie, die leidt tot gemêleerde wijken. Daarbij moet er gezorgd worden voor voldoende voorzieningen voor de verschillende groepen jongeren. Deze activiteiten moeten al bij het ontwerp meegenomen worden, zodat er niet achteraf discussie ontstaat over overlast. Structuurplan 2020 Het Structuurplan is de basis voor de ruimtelijke ontwikkelingen in de komende jaren. In de afgelopen periode hebben er een aantal ontwikkelingen plaatsgevonden die de ChristenUnie waardeert: zoals stadsvernieuwing Stadsdennen, Muziekland 4 en verschillende inbreidingslocaties. In de komende jaren zal er bijzondere aandacht moeten zijn voor de Centrale Zone (omgeving St. Jansdal/Stationsomgeving). Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het onderhanden nemen van de stationsomgeving: verbetering infrastructuur, verkleuring bedrijventerrein naar onderwijs, kantoren, dienstverlening en wonen; het verder ontwikkelen van de omgeving St Jansdal in nauwe samenspraak met het ziekenhuis; het opstellen van nieuwe bestemmingsplannen voor De Binnenstad en Kranenburg Noord; het actualiseren van de bestemmingsplannen van Stadsdennen, Frankrijk en Tweelingstad; het in uitvoering nemen van Walstein 2A; het maken van een bestemmings- en uitvoeringsplan voor de Varenweg in Hierden; het zoeken naar een ruimtelijke invulling in een landelijke setting voor het gebied Glindweg; het onderzoeken van mogelijkheden voor een veehouderij-gebied waarbij onze voorkeur uitgaat naar een combinatie van kleinschalige agrarische functies in combinatie met een parkachtige omgeving en hier en daar wat zorgvuldig ingepaste woningbouw; de ontwikkeling van Drielanden waarbij ook in het vervolg een invulling wordt gemaakt met aantrekkelijke woonbuurten voor alle inkomensgroepen; het opknappen en waar nodig herstructurering van de Zeebuurt. het revitaliseren van het oude bedrijventerrein Lorentz; het opnieuw inrichten van het bedrijventerrein Sypel; het realiseren van het bedrijventerrein De Tonsel; het uitwerken van De Groene Zoom met al haar rode en groene ambities; het aanpassen voor een deel van het bestemmingsplan buitengebied (met name het agrarisch buitengebied) waarbij rekening wordt gehouden met de mogelijkheden die het nieuwe streekplan biedt;


het realiseren van het Dichterskwartier.


PROGRAMMA 12 MILIEU Trends en ontwikkelingen Steeds vaker maakt milieu een integraal onderdeel uit van het totale gemeentelijke beleid en kiezen gemeenten voor een duurzaamheids- of leefomgevingsbeleid waarbij naast milieuaspecten ook sociaal-culturele en economische aspecten een rol spelen. Een andere trend die zich voordoet, is het ontwikkelen van gebiedsgericht milieubeleid, waarbij voor elk gebiedstype in een gemeente specifieke milieuambities worden geformuleerd. De beleidsruimte die een gemeente op basis van landelijk en provinciaal beleid heeft, biedt hiervoor genoeg mogelijkheden. Op dit moment staat luchtkwaliteit hoog op de milieuagenda in Nederland. In het Nationaal Luchtkwaliteitplan staan de maatregelen van het Rijk, provincies en gemeenten om de luchtkwaliteit te verbeteren. De eisen die vanuit Europese normstelling zijn afgeleid moeten plaatselijk worden overgenomen en sterk gecontroleerd. In 2010 moeten de gewenste normen zijn gehaald. Uit dit plan blijkt dat Nederland met het huidige beleid niet kan voldoen aan de EU-normen. Diverse projecten kunnen geen doorgang vinden vanwege de grenswaarde ten aanzien van fijn stof in de lucht. Dit leidt tot gezondheidsrisico’s en betekent dat er weinig ruimte is voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen, waaronder infrastructuurprojecten. Het kabinet heeft daarom besloten om extra maatregelen te nemen. Zo komt er een subsidie op roetfilters voor nieuwe dieselauto’s en een stimuleringsmaatregel voor schonere motoren in de binnenvaart. De natuur in Nederland delft vaak het onderspit door ontwikkelingen die zich voordoen op velerlei gebied; de groei van recreatie, de bevolkingsgroei, de in- en extensivering van de landbouw en dergelijke. Al deze veranderingen dwingen ons tot een duidelijke visie op de groene ruimte en de plaats die ‘groen’ heeft, zowel buiten als binnen de bebouwde kom. Door de eenzijdige economische gerichtheid van veel beleid is de natuur nog altijd vaak een ondergeschoven kindje. De economische waarde van ‘groen’ wordt zelden in de prijzen doorberekend. Veel aandacht verdient op dit moment het waterbeleid. Voor Nederland is de hoeveelheid water waarmee we in de toekomst te kampen kunnen krijgen een groot knelpunt. Visie van de ChristenUnie Omgang met natuur en milieu speelt op heel veel beleidsterreinen. Daarom pleit de ChristenUnie ervoor om bij ruimtelijke planvorming, bij recreatie en educatie, groenbeheer, economische vraagstukken en vergelijkbare beleidsterreinen visie te vormen met het oog op de langere termijn. De ChristenUnie gelooft dat de mens de schepping van de Schepper heeft ontvangen, om de schepping te bebouwen èn te bewaren. We hebben de natuur als het ware in bruikleen. Dat schept een grote verantwoordelijkheid. De volgende generaties, maar ook mensen die elders leven, ondergaan de gevolgen van onze manier van leven en ook van ons (milieu)beleid (of het ontbreken daarvan). Daarnaast dient de gemeente de waarde van de natuur zelf, waaronder ook de dieren, op het oog te hebben. De schepping bestaat niet alleen uit mensen. Samenleven, ook met dieren en met de natuur! Ecologische Hoofdstructuur De nota Ruimte biedt lokale overheden meer vrijheid om gebieden een bouwbestemming te geven. Hoewel dit gemeenten meer mogelijkheden biedt, dient zij hier uiterst zorgvuldig mee om te gaan; het gevaar bestaat dat het landschap anders ‘verrommelt’ en er waardevolle natuur en landelijke gebieden verloren gaan. Door middel van een landschapsbeleidsplan kan een gemeente zich inspannen om natuur en landschap te beschermen. De ChristenUnie wil dat Harderwijk een positieve bijdrage levert aan de realisatie van de zogenaamde Ecologische Hoofdstructuur. Dit gebeurt door de verdere ontwikkeling van de Hierdense Poort en de Mheenlanden. Omdat de uitvoering van zo’n plan veel geld kost, en de gronden vaak eigendom zijn van agrariërs, is de medewerking van boeren hierbij onmisbaar. Het spreekt daarom vanzelf dat zij hierbij worden betrokken en een redelijke vergoeding ontvangen voor beheerswerkzaamheden.


Natuur- en milieueducatie De zorg voor de natuur hangt af van de heersende maatschappelijke waardering voor de natuur om ons heen. Burgers (en gemeentebesturen!) zijn zich er vaak niet van bewust dat afgerande sloten (niet-natuurlijke oevers, maar houten beschoeiingen) dodelijk zijn voor flora en fauna, dat verkeerde onkruidbestrijding vogels en dieren verjaagt en dat het gewoon weggooien van batterijen uiteindelijk de kwaliteit van het water aantast, om maar een paar voorbeelden te noemen. Het gebrek aan kennis van en affiniteit met de natuur moet de aandacht krijgen. Door nu te investeren in kennis wordt er waardering, draagvlak en respect gecreëerd voor de toekomst. Hiermee is het van groot belang de natuur en milieueducatie niet af te vallen maar te ondersteunen. Gemeenten kunnen dit om meerdere manieren doen. Voorlichting geven op basis- en middelbare scholen, folders verstrekken bij de gemeentelijke heffingen, via diverse media aandacht geven aan het onderwerp en uiteraard zelf het goede voorbeeld geven. Waterbeleid Onze watervoorraden zijn niet oneindig. We moeten er dus zuinig mee omspringen om ervoor te zorgen dat er voldoende water blijft voor alle mensen. Regenwater is een geschenk uit de hemel – het verdient beter dan het riool. Hoogkwalitatief water moet daarom bij voorkeur niet ingezet worden voor laagwaardige toepassingen. Helaas stroomt er niet alleen schoon regenwater door onze rivieren. Huishoudens, industrie en landbouw zijn verantwoordelijk voor veel vervuiling. Gemeenten dienen, in overleg met provincies en waterschappen, aan te sturen op verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het stimuleren van het bewustwordingsproces rond energiebesparing; het formuleren van preventief beleid ten aanzien van zwerfvuil (voorlichting, voldoende afvalbakken, regelmatig ruimen); het stimuleren en faciliteren van opruimacties i.s.m. scholen en buurten wijkwerk; het actief tegengaan van straatvervuiling door boetes; het verder stimuleren van ondergrondse afvalcontainers; het stimuleren en uitbouwen van de kringloopactiviteiten in Harderwijk; het onderzoeken of, en op welke wijze diftar in Harderwijk kan worden ingevoerd om de afvalstroom te reduceren en de afvalstoffenheffing omlaag te brengen; het geven van blijvende aandacht voor duurzaam bouwen (voldoen aan de landelijke norm); het afnemen van groene stroom door de gemeente; het leggen van een koppeling van rioolrechten aan het waterverbruik; het onderzoeken van de luchtkwaliteit langs bestaande wegen. De overschrijdingen van grenswaarden voor fijn stof (PM10) en stikstofdioxide NO2 worden zoveel mogelijk tegengegaan en teruggebracht tot in ieder geval de wettelijke normen; het realiseren in de nabijheid van de Leuvenumseweg en de huidige trimbaan een natuur (parkeer) transferium in samenwerking met de SBW. Voorlichtings- en restauratieve activiteiten vormen de basis waar vanuit het Harderwijkerbos en het Beekhuizerzand bezocht kunnen worden (fietspadenknooppunt); het opstellen van een groen structuurplan.


PROGRAMMA 13 W ATERFRONT Trends en ontwikkelingen Het Waterfront omvat een complexe en ingrijpende herstructurering. Deze bestaat onder meer uit de transformatie van het bedrijventerrein, Haven tot een aantal hoogwaardige woonmilieus aan het water, de aanleg van een passantenhaven en een levendige Boulevard voor de historische binnenstad. Er wordt voorzien in nieuwe parkeervoorzieningen voor het Dolfinarium en de bewoners en bezoekers van de binnenstad. De verplaatsing van industriële bedrijven naar de uitbreiding van het industrieterrein Lorenzhaven is nodig voor de ontwikkeling van het Waterfront. Zo wordt een groot milieuprobleem opgelost en wordt de verblijfskwaliteit van het Waterfront sterk verbeterd. Visie van de ChristenUnie Het Waterfront draagt bij aan het tot stand brengen van een hoogwaardige relatie tussen het water en de stad en het behouden en versterken van het cultureel erfgoed. Een dergelijk grootschalig plan kan alleen gerealiseerd worden in nauwe samenwerking met private partijen waarbij de regie stevig in handen van de gemeente blijft. Uitgangspunt is een kostendekkende exploitatie. Het streven is een evenwichtig woningbouwprogramma met ook betaalbare huur- en koopwoningen. Om dit te bereiken zullen er wellicht ook meer woningen in het hogere marktsegment gebouwd moeten worden. Naast het Dolfinarium zullen ook andere Leisureaktiviteiten, als mede dragers, binnen het Waterfront worden ingepast. Bij de concrete uitwerking hiervan is de ChristenUnie geen voorstander van een casino of andere gokverslavende aktiviteiten. Ruimtelijke samenhang Het plan Waterfront gaat verder dan het bebouwen van het gebied rond de Vissers- en Lelyhaven. Het omvat onder meer een uitbreiding van de Lorenzhaven en het daarbij behorende industriegebied en een uitbreiding van de accommodaties voor de watersport en watersportgebonden bedrijven. Tevens wordt voorzien in water- en natuurcompensatie door de aanleg van de Hierdense Poort als realisatie van een natte ecologische verbindingszone tussen Veluwe en Flevoland en de herinrichting van het gebied Mheenlanden. Ruimtelijke inpassing Omdat de binnenstad en het Waterfront naadloos op elkaar aansluiten moeten de plannen voor deze beide gebieden goed op elkaar worden afgestemd. Bij de, reeds in gang gezette, “Kwaliteitsslag Binnenstad” moet hiermee rekening gehouden worden als het gaat om de uitstraling en inrichting van die straten en pleinen die een rechtstreekse verbinding vormen met de Boulevard en de Haven. De oorspronkelijke stadsmuur dient zoveel mogelijk zichtbaar en herkenbaar te zijn. Harderwijk zal in de toekomst vanaf het water een totaal andere uitstraling krijgen, met name de vaarroute naar de Vissershaven zal verbeteren. Waarbij wat ons betreft de bruine vloot weer een plaats zal krijgen bij de Vischpoort. Actiepunten De ChristenUnie pleit daarom voor: het zorgvuldig en consequent bewaken van de doelstelling van een sluitende grondexploitatie; het realiseren van Leisure-activiteiten. Uiteraard moet dit ook een drager worden van het Waterfront maar in de uitwerking in het Plan van Aanpak zit de ChristenUnie niet te wachten op een casino en/of andere gokverslavende activiteiten; het inpassen van Dolfinarium zal in goed overleg en als mededrager van het Waterfront moeten gebeuren (met name de achterkant die zichtbaar is bij het binnenvaren van de haven); het realiseren van een evenwichtig woningbouwprogramma met ook betaalbare huur- en koopwoningen. Om dit te bereiken zullen er wellicht ook meer hogere segment woningen gerealiseerd moeten worden; het optimaal inpassen van de parkeerbehoefte t.b.v. binnenstadbewoners en winkelend publiek; de start van de bouw van woningen in deze raadsperiode;


het mogelijk accommoderen van het toeristisch parkeren voor de korte termijn op het schiereiland; het realiseren van Lorentz-Haven in deze raadsperiode; het realiseren van de Mheenlanden in deze raadsperiode.


K ANDIDATENLIJST nr 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

Naam F.A. de Lange (Frans) A.E.H. van der Kolk (Annelies) P. Teeninga (Pieter) M.E. Companjen (Marcel) P. Kok (Peter) M.C. Veldman (Marco) J.C. Odinot (John) P. van Dijken (Peter) J. Kroese (Jaap) A.D. Hogeveen-Dikkema (Lidy) H. Klaassen (Henk) J. den Ouden (Jan) B. Brouwer (Bart) G.A. Kargbo-Veldhuizen (Gea), J.J. Verboom (Sjaak) P. Epe (Peter) J.G. Fikse-Dannenberg (Anneke), M.W. Petersen (Rien) H.B. Venema (Henk) J. le Comte (Jan) P. Zuur (Pieter) P. B. Hansum (Pieter), A.W. van der Linden (André) B. Jonkman (Bart) A.J. van Limbeek (Ton) J.D. Aikema (Jos) R. Simon (Ron) G. Noorman (Gerrit) E. Waardenburg (Ernst) J.L. Runhaar (Jan)


VOOR ELKAAR GEMEENTEPROGRAMMA CHRISTENUNIE HARDERWIJK - HIERDEN

Recommend Documents