VME Lerarenopleiding
Vlaamse Stichting Verkeerskunde
2014
1. Verkeers- en mobiliteitseducatie
VME in het basisonderwijs
Doel: Verkeersvaardig worden, zich op een veilige manier in het verkeer begeven. • • • •
al Stappend al Trappend met het Openbaar vervoer met Privévervoer
1
VME Lerarenopleiding
VME in het basisonderwijs Betekenis: Stapsgewijs en op een praktische manier de nodige voetganger- en fietsvaardigheden bijbrengen. • Op het niveau van de kinderen • Aangepast aan de leefwereld van de kinderen
VME in het basisonderwijs Hoe: • Spelenderwijs leren stappen en trappen • Training van verkeersvaardigheid: o in een beschermde omgeving o in het echte verkeer
Materiaal Op de beschermde oefenruimte / speelplaats: • Stoeprandstroken • Kegels • Fietsvaardigheidsmateriaal • Verkeersvaardigheidsmateriaal (borden) Op de straat: • Beveiligingsborden • Fluorescerende kledij
2
VME Lerarenopleiding
Basisprincipes
2. Eindtermen & verkeer
Kleuters Kleuters: drie ontwikkelingsdoelen
•
6.10 De kleuters herkennen in hun omgeving waar ze veilig kunnen spelen en waar niet.
•
6.11 De kleuters beseffen dat het verkeer risico’s inhoudt.
•
6.12 De kleuters kunnen onder begeleiding elementaire verkeersregels toepassen.
3
VME Lerarenopleiding
Lagere school
VME WO - domein ruimte Verkeerseducatie Mobiliteitseducatie
Eindtermen Verkeerseducatie: •
6.12 De leerlingen kunnen de gevaarlijke verkeerssituaties in de ruimere schoolomgeving lokaliseren.
•
6.13 De leerlingen beschikken over voldoende reactiesnelheid, evenwichtsbehoud en gevoel voor coördinatie en ze kennen de verkeersregels voor fietsers en voetgangers, om zich zelfstandig en veilig te kunnen verplaatsen langs een voor hen vertrouwde route.
•
6.14 De leerlingen tonen zich in hun gedrag bereid rekening te houden met andere weggebruikers.
Eindtermen
Mobiliteitseducatie:
• 6.15 De leerlingen kennen de belangrijkste gevolgen van het groeiende autogebruik en kunnen de voor- en nadelen van mogelijke alternatieven vergelijken. • 6.16 De leerlingen kunnen een eenvoudige route uitstippelen met het openbaar vervoer.
4
VME Lerarenopleiding
3. Horen, zien en rijden
Horen, zien en rijden Voorbereidende spelen • Algemene brochure • Spelfiches: – Evenwicht en zintuiglijke ontwikkeling – Motorische ontwikkeling – Loopfietsen en rollend materiaal
• Cd-rom met afbeeldingen en foto’s
© Vlaamse Stichting Verkeerskunde
Algemene brochure – Theoretische achtergrond – Testjes
© Vlaamse Stichting Verkeerskunde
5
VME Lerarenopleiding
Het jonge kind in ontwikkeling – Neurologische ontwikkeling • Primitieve reflexen • Blijvende reflexen – Zintuiglijke ontwikkeling • Evenwicht, horen, zien – Motorische ontwikkeling • Enkelvoudig naar samengesteld bewegen • Geïntegreerd bewegen • Remvermogen • Reactievermogen • Begrip van afstand snelheid en richting
Spelfiches Loopfiets Waar moet je op letten? Soorten loopfietsen.
Spelfiches
Parcours rijden
Zoek het voertuig
6
VME Lerarenopleiding
4. Trappen
Leren fietsen •
Leren fietsen vanaf 4-5 jaar tot 12-13-.. jaar.
•
In 4 fasen: Evenwicht Stuurvaardigheid trainen Verkeersgedrag trainen Toepassen in het verkeer
stuurvaardigheid + verkeersvaardigheid = Fietsvaardigheid
Training van verkeersgedrag • Na stuurvaardigheid > verkeersvaardigheid • Belangrijk:
• Verkeersgedrag: Omkijken Arm uitsteken Rechts afslaan Links afslaan Een geparkeerde wagen voorbij rijden Inhalen Voorrang geven Een manoeuvre uitvoeren
7
VME Lerarenopleiding
Actualisatie van de nieuwe fietsbrevetten: 0nze uitdaging Waarom actualisatie? • Veroudering van de brevetten (+ 10 jaar) • Brevetten hadden nood aan nieuwe look • Lln vanaf de 1ste graad moeten kunnen oefenen met de fiets in beveiligde omgeving • Zoveel mogelijk scholen moeten VLOT de brevetten kunnen afnemen Hoe? • Liefst met zo weinig mogelijk materiaal • Oude materialen worden niet zomaar weggegooid, zij worden mee gebruikt om de aantrekkelijkheid tijdens de lessen te verhogen al naargelang de mogelijkheden van iedere individuele leerling
Actualisatie van de nieuwe fietsbrevetten: 0nze uitdaging Doelen van de nieuwe brevetten • Stuurvaardigheid oefenen en tonen in beschermde omgeving blijf hét basisconcept. Het is niet verantwoord om een kind onder de tien jaar alleen op straat te sturen. • Drie begrippen, drie omschrijvingen: 1. Stuurvaardigheid: Je fiets beheersen (in veilige omgeving) 2. Verkeersvaardigheid: elementaire vaardigheden om je later veilig in het verkeer te kunnen begeven. (in veilige omgeving) 3. Fietsvaardigheid: stuur- en verkeersvaardigheid beheersen in het echte verkeer. • Het maakt niet echt uit hoe stuurvast je bent, rechtdoor kan fietsen, … veel oefent, of veel test. Wel is het belangrijk dat je de volgende didactische principes in acht neemt: • Gedifferentieerd werken • Gevarieerd werken • Gradueel opbouwen
Technologie & fietscontrole
8
VME Lerarenopleiding
Fietsbrevet Brons • Focus: Stuurvaardigheid Praktische oefening: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Met de fiets aan de hand stappen Opstappen en vertrekken Rechtdoor rijden Evenwicht houden/traag rijden Slalommen Stoppen en afstappen
Verkeersbrevetten: Brons (1ste graad L.O.) Het educatieve pakket Fietsbrevet Brons bestaat uit: - een handleiding voor leerkrachten - 30 fietsbrevetten - 30 fietsstickers
Fietsbrevet Zilver Focus: verkeersvaardigheid Praktische oefening: 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Omkijken over de linkerschouder Slalommen over korte afstand Arm uitsteken Over een oneffen terrein rijden Rekening houden met anderen Onvoorzien remmen
9
VME Lerarenopleiding
Verkeersbrevetten: Zilver (2de graad L.O.) Het educatieve pakket Fietsbrevet Zilver bestaat uit: - een handleiding voor leerkrachten - 30 fietsbrevetten - 30 fietsstickers
Brevetwerking
• • • • • •
Fietsbrevet Brons
Fietsbrevet Zilver
Fietsbrevet Goud
1ste graad – beschermde omgeving
2de graad – beschermde omgeving
3de graad – in het echte verkeer/eigen leefomgeving
Met de fiets aan de hand stappen Opstappen en vertrekken Rechtdoor rijden Evenwicht houden/traag rijden Slalommen Stoppen en afstappen
• • • • • •
Omkijken over de linkerschouder Slalommen op korte afstand Arm uitsteken Over een oneffen terrein rijden Rekening houden met anderen Onvoorzien remmen
• • • • •
Langs een hindernis fietsen Rechts afslaan Links afslaan Voorrang verlenen op een kruispunt zonder verkeersborden Rechts op de rijbaan fietsen
De Grote Verkeerstoets • • • • • •
Voor klassen van het vijfde leerjaar 26-27-28 mei 2014: drie dagen online Gratis online toets: vragen met foto’s en filmpjes Kennis en vaardigheden testen Feedback op de vragen Inschrijven verplicht op www.verkeerstoets.be (tot 30 april 2014)
10
VME Lerarenopleiding
Verkeersbrevetten: Goud (3de graad L.O.) - Eindtest: vijf basisvaardigheden die leerlingen minstens onder de knie moeten hebben om te slagen voor het Grote Fietsexamen. Die vaardigheden zijn: 1. 2. 3. 4. 5.
rechts op de rijbaan fietsen; rechts afslaan; links afslaan; langs een hindernis fietsen; voorrang verlenen;
Het Grote Fietsexamen Wat? • Fietsexamen op de openbare weg voor zesde leerjaar. • Voordelen: – – – –
duidelijk beeld van wat kinderen kunnen; praktijkgericht verkeersonderwijs; conform eindtermen verkeer; hiaten komen aan het licht.
Het grote fietsexamen • School/gemeente/politiezone organiseert • VSV ondersteunt met oefen- en communicatiemateriaal, nascholing • Inschrijven per klas op www.grotefietsexamen.be • Klas beheert online dossier op de website • Alle info: www.grotefietsexamen.be
11
VME Lerarenopleiding
Het grote fietsexamen • Gratis doe-pakket bij inschrijving: – – – – – –
Handleiding met stappenplan Oefenfiches Flyers voor ouders Affiche ‘Wij doen mee!’ Klembord voor de leerkracht Fietsbewijzen
Het grote fietsexamen • Gratis vervolg-pakket vanaf 2de deelname: – Flyers voor ouders – Affiche ‘Wij doen mee!’ – Klembord voor de leerkracht
Aanbod VSV Website: – Klassen schrijven in via website – Klassen houden schooldossier bij op website – Gratis downloads: • • • •
Extra oefenfiches Controlefiches voor tijdens het examen Fietscontrolekaart Wegwijzers
12
VME Lerarenopleiding
Even oefenen… Afslaan met de fiets:
Even oefenen… Afslaan met de fiets: 3 1
5
7
8
2 6 4
5. Weetjes
13
VME Lerarenopleiding
Hoe links afslaan ?
Is het een drukke weg ? Ben je niet zeker ? Dan is dit de veiligste manier.
Deze manier liefst alleen binnen de bebouwde kom waar auto’s sowieso niet snel rijden.
Rotonde: in de voorrang
• Opletten voor afslaande auto’s • In het midden van je rijweg gaan rijden. • Afslaan => rechterarm uitsteken
Rotonde: uit de voorrang
14
VME Lerarenopleiding
Met twee naast elkaar ? Binnen de bebouwde kom : Ja - maar terug achter elkaar als het kruisen met een tegenligger anders onmogelijk wordt; Buiten de bebouwde kom : Ja - maar terug achter elkaar wanneer het kruisen onmogelijk wordt en wanneer er achteropkomend verkeer is.
Fietsen in groep •
Van 1 tot 15 fietser: • Op het fietspad verplicht • Rechts van de rijweg als er geen fietspad is.
•
Van 15 tot 50 fietsers: • Mogen op de rijweg fietsen • Maximum twee fietsers naast elkaar • Maximum de helft van de rijweg innemen • minstens 2 wegkapiteins toegelaten. • 1 of 2 begeleidende auto’s toegelaten.
•
Van 51 tot 150 fietsers: - minstens 2 wegkapiteins verplicht. - 2 begeleidende auto’s verplicht.
6. De markt in beeld
15
VME Lerarenopleiding
Varia • www.mobiel21.be • www.kijkuitopdefiets.be • www.octopusplan.be • www.schoolsport.be • www.10op10.be • …
Vlaamse Stichting Verkeerskunde • Informatie: Nieuwsbrief Veilig naar School Webshop
• Sensibilisatie: Posters Spandoek: Veilig Stappen, veilig trappen!
Vlaams Stichting Verkeerskunde
Louizastraat 40 2800 Mechelen T: 015/44 65 50 F: 015/44 65 59
[email protected] [email protected] www.verkeerskunde.be
16
