landelijk overleg lerarenopleiding basisonderwijs Concept verslag LOBO maart 2013 Aanwezig Robert Viëtor, Fred Feuerstake, Dorothee van Kammen, Annelies Baas, Taeke van den Akker, Wim Lindhout, Jan Auwke Diepenhorst, Betty van Waesberghe, Wichert Duyvendak, Kees Bakker, Hanneke Ariëns, Ingeborg Janssen-‐Reinen, Astrid Venes, Johan Jelsma, Marcel Lemmen, Mariëlle Taks Afwezig Henk Zielstra, Henk Fuchs, Elly van der Geest, Harrie van de Ven, Petra Krajenbrink, Emile van Velsen, Frans Bolsius, Judith Kivits. Opening Dominique Hoozemans opent de vergadering en heet een ieder welkom. Een speciaal woord van welkom voor André de Hamer van de ‘Duurzame pabo’; dit betreft een netwerk van pabo’s die actief betrokken zijn bij duurzame ontwikkelingen in het onderwijs van pabo’s en basisscholen. Het gaat hierbij om sociale betrokkenheid, economische voorspoed, een schoon milieu en ruimte voor de natuur. Ter vergadering wordt het project expeditie geluk toegelicht en een boek uitgedeeld aan de deelnemers. Meer informatie: www.expeditiegeluk.nl Tevens wordt melding gemaakt van een bestuurswisseling, Betty van Waesberghe, voorzitter van het netwerk wordt opgevolgd door Gerard Veerbeek. Concept verslag februari 2013 Tekstueel Elly van der Geest was aanwezig. Stand van zaken project 10vdleraar 20 maart heeft een bestuurlijk overleg plaatsgevonden. Met name de beheersorganisatie voor de toetsen stond op de agenda. Er is groen licht gegeven voor de inrichting van een coöperatie. Benadrukt is dat bij de vormgeving hiervan, er sprake moet zijn van ‘mean en lean’. Dus geen bureaus opbouwen. Vooral personeel van de betrokken hogescholen inhuren voor de activiteiten die verricht moeten worden. Tevens wordt melding gemaakt van het bestuurlijk overleg met de Minister. Algemene indruk: de bewindslieden hebben vooral wantrouwen richting de lerarenopleidingen inzake de kwaliteit. Portefeuillehouder Marcel Wintels heeft hier stevig stelling tegen genomen. Er vinden ingrijpende kwaliteitsverbeteringen plaats, zoals de invoering en toetsing van de kennisbases. De implementatie en de resultaten die dit gaat opleveren kosten echter tijd. In dit verband is ook verwezen naar de uitkomsten over de monitoring van de Inspectie. Zij bevestigen de kwaliteitsslagen die er binnen de opleidingen gemaakt worden. Naar aanleiding van het bestuurlijke overleg met de minister heeft er een ambtelijk gesprek met de Fontys collega’s plaatsgevonden over wat er binnen de opleidingen allemaal gebeurt.
1
landelijk overleg lerarenopleiding basisonderwijs Hieruit blijkt dat er bij het departement te weinig zicht is op datgene wat er binnen de pabo’s plaatsvindt. Voor lobo is dit een belangrijk aandachtspunt: we moeten meer informatie (voorbeelden good practices) verzamelen en beschikbaar stellen/toegankelijk maken om stakeholders beter te infomeren. Een selectie van de relevante onderwerpen is noodzakelijk: • in-‐ en doorstroom mbo’ers • samenwerkingsverbanden pabo’s scholenveld • werkveld tevredenheidsonderzoeken • ..................... Stand van zaken project 10vdleraar Bij dit agendapunt wordt stilgestaan bij de problematiek van de mbo-‐instroom in de pabo. Algemeen beeld: we willen de mbo-‐instroom vooral houden. De ervaringen wijzen uit dat er bij de mbo-‐instroom prima studenten zitten. Ten aanzien van de aansluiting tussen mbo en pabo liggen er nog veel kansen die beter benut moeten worden. In dit verband wordt verwezen naar het profieldeel in de mbo die gebruikt kan worden om mbo’ers beter voor te bereiden op de pabo. Ook het schrappen van de stage in het mbo biedt studietijd die gebruikt kan worden ter voorbereiding op de pabo. De instroomtoetsen kunnen te zijner tijd ook afgenomen worden op het mbo en studenten kunnen hier adequaat op voorbereid worden. Bij de verschillende ROC ‘s is de bereidheid om hieraan te werken – samen met de pabo’s -‐ en te investeren. Belangrijk aandachtspunt hierbij is dat de tijdpaden in het hbo en mbo niet synchroon lopen. Hierdoor ontstaat er een groep potentiele mbo’ers die naar de pabo willen, maar nog niet gebruik kunnen maken van een eventueel nieuw regiem. Tevens wordt opgemerkt dat de overheid ook duidelijk moet zijn over de wenselijkheid van de mbo-‐instroom naar de pabo’s. Nu wordt de indruk gewekt dat de instroom vooral vwo’ers en havisten moeten zijn. Het is zeer de vraag of dit realistisch is gegeven de kwantitatieve arbeidsmarkt verwachtingen. Wil men ook een mbo-‐instroom, dan moet dit financieel gesteund worden. Afsluitend wordt afgesproken om de kengetallen, instroom mbo’ers en doorstroomcijfers te verzamelen. Mens en Wereld toets Inmiddels heeft het bestuur van de betreffende VVE een brief opgesteld naar de deelnemers aan de toets over de fraudegevoeligheid van de toets. De vragen op internet zijn inmiddels verwijderd en de zogenaamde ‘corrupte vragen’ zijn verwijderd. Cito heeft aangegeven dat door deze maatregelen die betrouwbaarheid van de toetsen weer op orde is. De betreffende brieven worden voor kennisgeving aangenomen. Speciale aandacht voor het eindrapport van de monitor Krachtig Meesterschap. Hier wordt een realistisch en genuanceerd beeld geschetst van de inspanningen die door de pabo worden verricht. Tevens wordt hierin opgemerkt richting de politiek dat implementatie van nieuw beleid, tijd kost!
2
landelijk overleg lerarenopleiding basisonderwijs Naar aanleiding van de beleidsreactie ‘Kiezen voor kwalitatief sterke leraren’, wordt gemeld dat er binnenkort een beleidsbrief verschijnt over regionale samenwerking tussen scholen en lerarenopleidingen. Zo gauw de brief beschikbaar is, wordt een en ander verspreid. Tevens wordt melding gemaakt van een overleg van alpo’s (Academische Lerarenopleiding Primair Onderwijs). Het betrof een verkennend overleg in het kader van de accreditatie. Nu is er sprake van twee croho registraties en men heeft stilgestaan bij de vraag of hier 1 registratie van gemaakt kan worden. Hierbij komen bekostigingskwesties en studiefinancieringszaken om de hoek kijken. In de beleidsreactie ‘Kiezen voor kwalitatief sterke leraren’ wordt eveneens verwezen naar de alpo’s. Hierbij wordt alleen verwezen naar de universiteiten en zijn de hogescholen vergeten. Aandachtspunt voor de deelnemers aan het betreffende overleg. Naast de genoemde alpo’s die samenwerken met universiteiten ( bidiplomering) zijn er ook andere hogescholen die een dergelijke opleiding aanbieden. De vergadering wil graag meer zicht op deze ontwikkelingen. Er wordt afgesproken om eerst meer informatie te verzamelen en vervolgens te bekijken of we aan dit onderwerp een aparte themabijeenkomst wijden. Voorzitterschap De afwegingen in de vergadernotitie worden onderschreven. Men deelt de inschatting dat een nieuwe voorzitter, afkomstig uit lobo meer dan twee dagen in de week zich hiervoor kan inzetten. Tevens dient de begroting van lobo ‘mean en lean’ te blijven. Het idee van portefeuillehouders die tevens lid moeten zijn van de agendacommissie (vanwege de noodzaak van overleg en afstemming) wordt gedeeld. Er wordt afgesproken dat een werkwijze met portefeuillehouders eerst nader wordt uitgewerkt. Daarna wordt de procedure gestart voor het voorzitterschap. Kaderstelling jk/ok Op hoofdlijnen wordt de notitie onderschreven. De genoemde thema’s zijn herkenbaar. VVE zou wat prominenter in het stuk opgenomen moeten worden. Bij de geschetste modellen worden kanttekeningen gemaakt. Er zijn meerdere manieren om de specialisaties in het curriculum op te nemen. Nu wordt de indruk gewekt dat er slechts twee manieren zijn om de specialisatie aan te bieden. Een en ander moet nader genuanceerd worden. In dit verband wordt ook aandacht gevraagd voor de naamgeving ‘specialisaties’. Bij andere lerarenopleidingen wordt gesproken over profielen of afstudeerrichtingen. Meer eenduidigheid is gewenst. Een apart debat dient hierover gevoerd te worden. Vooralsnog wordt gesproken over specialisaties. Vervolg project 10vdleraar Arian van Staa en Erik Doves zijn hierbij onze gasten. Hieronder staan puntsgewijs de verschillende mededelingen.
3
landelijk overleg lerarenopleiding basisonderwijs •
In de Raad van Advies is gesproken over de cesuurstelling. Algemene teneur: wees voorzichtig met de interpretatie van de uitslagen van de pre-‐testen. Validiteit en betrouwbaarheid moeten nog nader onderzocht worden. In dit verband wordt gemeld dat er een bijeenkomst met rekendocenten, redactieteam en toets ontwikkelaars in de maak is om hierover van gedachten te wisselen.
•
Er is besloten om geen domeintoetsen meer af te nemen omdat de tijd dringt.
•
Het landelijk overleg examencommissies is inmiddels geïnstalleerd. Liesbeth Zijlstra is tot voorzitter gekozen. De pabo’s zijn in het overleg ruim vertegenwoordigd.
•
Er komt een onderzoek naar de implementatie van de KB’s in de opleidingen. In 2010 heeft een eerste nulmeting plaatsgevonden. Opleidingen: studenten, docenten worden gevraagd hieraan mee te doen, het betreft een digitale enquête. Overigens wordt het werkveld/scholenveld in dit verband niet meegenomen in het onderzoek.
•
Ten aanzien van de voorwaarden voor deelname aan de toetsen: moeten de propedeuse gehaald hebben en moeten het curriculum van de kennisbasis doorlopen hebben.
•
12 instellingen gaan deelnemen aan de eerste echte toetsen voor rekenen/wiskunde en Nederlandse taal. Deze instellingen worden nog formeel aangeschreven met de vraag of ze definitief meedoen of niet. Het punt van de communicatie over de uitslagen is een belangrijk aandachtspunt. Dit punt wordt in april in lobo geagendeerd.
•
De toelatingstoets vraagt veel aandacht. Er loopt nu een traject met inzet van de SLO om de eisen te formuleren. De invoeringsdatum binnen het mbo is van belang. De vraag is of dit synchroon loopt met de geplande invoering van de toelatingstoets in de pabo. Er zijn twijfels of de mbo instellingen op tijd een en ander op orde hebben. Indien dit niet het geval is moeten de tijdpaden bijgesteld worden.
•
Ten aanzien van de toetsen van de overige vakken is een werkgroep geïnstalleerd om voorstellen te ontwikkelen. Men neigt naar een voortgangstoetsing. Hier zitten echter ook haken en ogen aan. Fred Feuerstake vraagt hier expliciet aandacht voor. Tevens is er een vacature in de betreffende werkgroep. Mogelijke kandidaten die ervaring hebben op het terrein van voortgangstoetsing?
•
16 april staat een netwerk van onderwijs coördinatoren gepland.
•
23 mei is er een feestelijke bijeenkomst ter afsluiting van de eerste fase van het project 10vdleraar. Lobo is uiteraard hiervoor uitgenodigd. In de ochtend vergaderen we. De secretaris gaat na of we in Amersfoort bij de pabo van de HU kunnen vergaderen.
4
landelijk overleg lerarenopleiding basisonderwijs •
Er wordt stilgestaan bij het thema ‘peer reviews’. Tijdens de bijeenkomst van 23 mei is er een workshop over dit thema. Bij de tweedegraads opleidingen heeft men een methode hiervoor. Door de projectleiding wordt gemeld dat bij deze reviews docenten van opleidingen een belangrijke rol spelen. In de begroting van het project zijn hiervoor reserveringen gemaakt.
•
De pre-‐testen zijn afgenomen. De resultaten vallen in algemene zin tegen, op een enkele uitschieter na. Tegelijkertijd moeten de uitkomsten gerelativeerd worden. Het waren vooral tweedejaars en de meesten hadden zich niet op de toets voorbereid. Derdejaars die hebben deelgenomen scoren beter. Dit geldt ook voor studenten van de alpo. Er zijn enkel instituten die studenten wel voorbereid hebben, ook hier liggen de scores hoger. De uitkomsten zeggen nog niet zoveel. Er is nog geen analyse beschikbaar op het niveau van de verschillende domeinen waar deelnemers aan de toets de grootste problemen mee hebben. Bij de echte toetsen in juni komt wel een dergelijke analyse beschikbaar. Overigens bij de oefentoetsen kan wel gekeken worden op domeinniveau. Voor opleidingen is dit relevante informatie om hun onderwijsprogramma’s hierop toe te spitsen.
De duur van de toetsen vormt een aandachtspunt. Het opknippen van de toets in delen is echter geen reële optie vanwege de extra kosten die dit met zich meebrengt. Tevens levert dit weer extra fraudemogelijkheden op. Bij de ‘echte’ toetsen zal ook gemonitord worden of de duur van de toets gevolgen heeft voor het concentratievermogen.
De functionaliteit rekenmachine in de digitale toets moet aangepast worden. Dit werkt nu niet goed. Er is sowieso nog een aantal technische kwesties dat opgelost moet worden. Bij de Taaltoets zijn er vragen die multi-‐interpretabel zijn. Hier wordt nog naar gekeken.
De vraag wordt gesteld of alle stof van de KB’s ook getoetst moet worden. Bij andere toetsen, bijvoorbeeld in het VO gebeurt dit niet. Algemene opvatting op dit moment: doorgaan op de ingeslagen weg, ervaringen opdoen en vervolgens kijken naar mogelijke aanpassingen in de toetsen.
•
Ten aanzien van de benchmark wordt afgesproken om hier een volgende keer op terug te komen.
Rondvraag Sluiting
5
