VLAAMSE ACTIEVE SENIOREN VZW. Driemaandelijks tijdschrift 45ste jaargang nr. 27. juli - aug. - sept Hilde Draelants, pag

Vl@s

België-Belgique P.B. P.P. 8/3181 Afgiftekantoor Gent X Erkenningsnummer: P508862

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

VLAAMSE ACTIEVE SENIOREN

Driemaandelijks tijdschrift | 45ste jaargang | nr. 27

Hilde Draelants, pag. 5

Marcel Lengerer, pag. 8

Gabriël Dujardin, pag. 10

VZW

juli - aug. - sept. 2012

Verantwoordelijke uitgever: Roger Deridder, Lange Winkelhaakstraat 38, 2060 Antwerpen.

2

Vl@s

COLOFON

Vl@s Driemaandelijks ledenblad van de Vlaamse actieve senioren vzw www.vlaamseactievesenioren.be Algemeen secretariaat Lange Winkelhaakstraat 38 2060 Antwerpen (sinds april 2012) Tel. 03-233 50 72 e-post: [email protected] rekeningnummer BE94 4099 5130 5114 de redactie contacteren: Leila Chennouf, redactiesecretariaat Tel. 03-233 50 72 [email protected] Roger Deridder, algemeen voorzitter, verantwoordelijke uitgever Danny Simons, coordinator e-post: [email protected] Tamara Reyniers, administratief verantwoordelijjke e-post: [email protected] Educatieve medewerkers: Ingrid Scherrens Hogestraat 36, 8840 Staden Tel. 0486-24 49 29 Danaë Verstraeten Lange Winkelhaakstraat 38 2060 Antwerpen Tel. 03-233 50 72 e-post: [email protected] Hoofdredacteur: Johan Velghe Redactieraad: Etienne Keymolen, Hugo Rau, Louis Swinnen, Johan Velghe Werkten mee aan dit nummer: Gabriël Dujardin, Paul Leman, Marcel Lengerer, Katrien Seynaeve, Frans Vanclooster Coverfoto: Lies Willaert Opmaak, druk en afwerking: Offsetdrukkerij De Sonville, Lovendegem Verzending: All Mail Services, Evergem

VL@S INHOUD Het cement dat leden bindt 3 Breiend netwerken in Diest 5 Breien is weer helemaal in 7 Grondslagen van het Colruyt succes 8 Geluksvogel 10 Provincie West-Vlaanderen 11 Provincie Antwerpen 12 Provincie Vlaams Brabant 13 Provincie Oost-Vlaanderen 14 Even uit kijken naar onze herkomst (2) 15 We zijn elkaar tot last 16 Nostalgie / Sluis 18 Inspirerend 20 Wedstrijd / Taaltip 22 Nationaal nieuws 23 De Gordel 24

WIE ZIJN WE?

Iedereen een toekomst

Vl@s

Waar staat de vereniging VLAAMSE ACTIEVE SENIOREN voor? De vlag dekt de lading, want de begrippen – Vlaams, actief, senioren – zijn drie, gelijkwaardige pijlers. Wij uiten complexloos, maar in volledige partijpolitieke onafhankelijkheid en met een vanzelfsprekend pluralisme, onze Vlaamse, democratische, identiteit. We laten het beste van onze tradities en cultuur niet verloren gaan en vormen een schakel in het doorgeven van dit erfgoed aan komende generaties. Een vereniging kan ‘passief actief’ zijn door enkel een activiteitenaanbod te presenteren, of kan ook ‘actief actief’ zijn. De laatstgenoemde optie is deze van de Vlaamse actieve senioren. Niet alleen organiseren de vele over Vlaanderen verspreide afdelingen jaarlijks honderden activiteiten, van lezingen over het uitoefenen van hobby’s, van culturele daguitstappen tot zangkoren… Ieder lid krijgt kansen om organisatorische taken uit te oefenen, om ideeën aan te brengen, om daadwerkelijk te participeren. De afdelingen vormen geen eilanden, maar werken in hun regio samen met andere verenigingen: netwerken. Meer, de activiteiten zijn gericht op het blijvend actief deelnemen aan het permanente debat over wat de tweede levenshelft brengt op lichamelijk (gezondheidspreventie), materieel (pensioenen), sociaal (isolementdoorbrekend) en maatschappelijk gebied. De Vlaamse actieve senioren sluiten geheel aan op de aangepaste visie op de levensloop in de hedendaagse samenleving. De seniorenwerking plooit niet op zichzelf terug, trekt zich niet terug uit de samenleving. De zo beoogde solidaire samenleving is geen ijdel begrip, gelet op de inzet in het vrijwilligerswerk. Ontplooien en blijvend deelnemen aan het levenslang leren is de boodschap. Grenzen tussen generaties worden gesloopt en de senior blijft een mondige consument die het belang van duurzaamheid en vergroening vooropzet. De Vlaamse actieve senioren is niet zomaar een ‘gepensioneerdenbond’, maar een vereniging die werkt aan de toekomst: een warm-sociaal Vlaanderen voor iedereen. n

Dankwoorden Komen en gaan hoort bij het leven en daarop maakt het verenigingsleven geen uitzondering. Zo gaf algemeen penningmeester Bob Dewaide (foto) te kennen het wat rustiger aan te willen doen. Hij vervulde met grote nauwgezetheid zijn belangrijke taak tot op de jongste algemene vergadering van 19 maart jongstleden. Dankwoorden zijn hier meer dan op hun plaats, maar woorden vervliegen. Het respect daarentegen van zij die met Bob in het dagelijks bestuur samenwerkten, blijft. Bob Dewaide werd op 17 november 2009 door de algemene vergadering officieel aangesteld als algemeen penningmeester in opvolging van Gilbert Van den Neucker. Hij begeleidde de vereniging van het systeem van enkelvoudige boekhouding naar dubbele boekhouding. Bob Dewaide werd ondertussen als penningmeester opgevolgd door Gaby Rosci. Dank ook voor de inzet van Stefaan Vlamijnck en Joris Willaert. Zij verlieten de redactie van dit tijdschrift. n

Vl@s

REDACTIONEEL

3

Het cement dat leden bindt We stappen als Vlaamse actieve senioren het derde kwartaal binnen. Wie zei er ook weer: alle goede dingen bestaan uit drie? De zomer wenkt en in gedachten voelen we de vakantie dichterbij komen. Velen kijken uit naar de Vlaamse feestdagen die de komende maanden op de agenda staan. ‘Vlaanderen feest’ en ‘Vlaanderen koestert zijn verleden’ zijn voor ons nog slogans met betekenis. De plannen voor 11 juli liggen klaar en tot in augustus zijn er data onderstreept. In alle geledingen van onze vereniging hebben de 11 julivieringen steeds een bijzondere plaats ingenomen. De Guldensporenslag bekleedt nog altijd een bijzondere plaats in het collectief geheugen van de Vlamingen. De Slag is overigens een van de weinige veldslagen die de Vlamingen, als volk en los van een buitenlands dynastiek verband, gewonnen hebben. En toch wordt het belang van deze overwinning en haar directe gevolgen nog zwaar onderschat. De slag bij Kortrijk betekent immers een mijlpaal en zorgde voor een omwenteling of revolutie, zowel op militair, politiek als sociaal vlak. De gevolgen van de Guldensporenslag waren niet alleen in Vlaanderen te voelen, maar in geheel West-Europa. Voor één keer ondergaat Vlaanderen niet de Europese geschiedenis, maar maakt het die zelf. Nu 710 jaar later mag de les van 1302 niet vergeten worden. Het imago van Vlaanderen in België staat onder druk. Als Vlaamse actieve senioren is het onze plicht dit niet lijdzaam te ondergaan. De strijd voor vrijheid en identiteit, tegen bestuurders die zich boven het volk verheven achten en tegen de financiële en economische afroming van Vlaanderen, moet zoals het graafschap Vlaanderen

van de Middeleeuwen het ons heeft voorgedaan, doorgetrokken worden naar het Vlaanderen van vandaag. Een volk dat fier is op zijn eigen identiteit, dat zijn rechtmatige belangen verdedigt en zijn lot in eigen handen neemt, moet dat blijven doen met wilskracht en overtuiging.

Ick jeune my, koor van de Kortrijkse afdeling van Vlaamse actieve senioren, treedt op tijdens de nationale Guldensporenviering rond het monument ‘De Maagd van Vlaanderen’ op de Kortrijkse Groeningekouter. Aanvang om 18 uur op de Grote Markt, om 18u30 aan het monument, alles op dinsdag 10 juli. Een Vl@s-lid schrijft de bindteksten.

Pacifistische manifestaties

De jaarlijkse pacifistische manifestaties in augustus staan in het teken van Nooit meer oorlog Zelfbestuur - Godsvrede. Het zijn woorden die tot onze geschiedenis behoren. Het is de doelstelling en de hoop die de soldaten in de loopgraven, waar zij de ruggensteun kregen van ondermeer Cyriel Verschaeve en dokter Frans Daels, meegaven in Hier liggen hun lijken als zaden in het zand, hoop op de oogst O Vlaanderenland. Nooit meer oorlog staat nog steeds als eerste slagzin in de IJzertoren gegrift. Vandaag zou dit betekenen dat men de Vlaams-Belgische minister van Defensie moet hekelen wegens zijn deelname aan de NAVO-vernietigingsoorlogen. Zelfbestuur beperkt zich niet tot een parlement en een regering, maar betekent het bezit van de politieke macht in eigen handen. Iets waar we als Vlaming nog altijd naar streven. Bijna alle federale staten kennen meer zelfbestuur dan Vlaanderen vandaag. Godsvrede betekent dat in het belang van Vlaanderen de partijpolitieke en levensbeschouwelijke twisten moeten terzijde geschoven worden. Laat het verleden een inspiratiebron zijn voor de toekomst.

4

Vl@s

REDACTIONEEL

De Vlaams-nationale en pluralistische visie van onze vereniging kan een verlengstuk zijn om onze Vlaamse volksgemeenschap verder te ontwikkelen. Het cement dat alle leden bindt, is en blijft het Vlaamse bewustzijn. Met overtuiging en idealisme zullen we dit buiten de partijpolitiek met openheid en een eigentijdse aanpak trachten uit te dragen. n

Roger Deridder

Taalweetje Een fraai zicht is het niet, maar wat wil je? ’t Is mode bij jongeren. Zij dragen hun broek op halfzeven. Waarom op halfzeven en niet op halfacht? Op halfzeven is de uitdrukking voor scheef, afgezakt. Vroeger waren er torenklokken die maar één wijzer hadden, een wijzer voor de uren. Als de klok op half zeven stond, bevond deze wijzer zich net iets voorbij de zes, en leek hij dus een beetje ‘uit het lood’ te hangen. Zo kreeg op halfzeven de figuurlijke betekenis ‘scheef’. Aanvankelijk had de uitdrukking vooral betrekking op hoofddeksels, maar later werd ze ook toegepast op andere kledingstukken die scheef zitten of afgezakt zijn, zoals broeken. Voor scheefstaande hoofddeksels wordt in plaats van op halfzeven ook weleens op halfelf gezegd. Ook hier moet worden gedacht aan de schuine stand van de enige wijzer op een oud torenuurwerk op dit tijdstip. (www.onzetaal.nl)

De Kinkhoorn Zeedijk 330 8400 Oostende

In vakantiecentrum De Kinkhoorn kun je terecht op één van de 82 comfortabele appartementen. De maaltijden worden aan tafel bediend in het restaurant op het gelijkvloers en in de wintertuin met zeezicht kun je terecht voor een hapje en een drankje. Het animatieteam biedt een uitgebreide waaier van ontspanning aan. Andere faciliteiten zijn het zwembad met sauna en de fitnesszaal. Groepsmaaltijden zonder logement zijn ook mogelijk! Verdere info bij: De Kinkhoorn, Zeedijk 330 8400 Oostende Tel . 059/70 16 97 - Fax 059/80 90 88 [email protected] www.dekinkhoorn.be

Vl@s

VL@S-AFDELING IN DE KIJKER

5

Breiend netwerken in Diest In Aalst werd stadsmeubilair breiend ingepakt. Elders kregen bomen een gebreid jasje aan. Wildbreien heet het. CVO’s (Centra voor Volwassenenonderwijs) ontdubbelen hun cursussen haken en breien. Kim Leysen (32) uit Meerhout verkocht in het vroege voorjaar in één week zesduizend exemplaren van ‘Allemaal rokjes’, haar handleiding naaien. Na de onklopbare Jeroen Meus is zij daarmee de bestverkopende non-fictieauteur van het moment. Na koken en tuinieren zijn nu ook naaien en breien, en bij uitbreiding alles wat met de inrichting van je huis te maken heeft, erg trendy. Eén (VRT) gaat er in het najaar, in navolging van ‘Dagelijkse kost’ met Jeroen Meus en ‘Groenland’ met Bartel Van Riet, het nieuwe lifestyle-programma ‘Fabriek romantiek’ aan wijden. Maar in Diest wachten de Vlaamse actieve senioren daar niet op. Voorzitster Hilde Draelants en haar ‘breistérren’ breien al vier jaar Diest aan elkaar. Wie na een vriendenmaal gefeliciteerd wordt met de originaliteit van de zelfbereide gerechten, krijgt er een warm gevoel bij. Zo ook, wanneer een zelfgebreide sjaal in het oog springt. Trendsettend genieten, heet zoiets. ,,Natuurlijk doet zoiets plezier, maar er is meer aan de hand. De Breistérren, de actieve breiclub die om de veertien dagen bijeenkomt in het rusthuis Huize Sint-Augustinus in Diest, is een intergeneratieproject. We richten ons tot iedereen, jong en oud, zelfs mannen, want die kunnen toch minstens helpen met het oprollen van de wol. Onze breidagen doorbreken de vereenzaming en de rusthuisbezoekers krijgen meteen extra bezoek’’, houdt Hilde Draelants voor.

Duivel-doet-al

De voorzitster van de Diestse afdeling van de Vlaamse actieve senioren is een bezige bij. Dat is het minste wat kan gezegd worden. 17 jaar lang onthaalmoeder, stadsgids… en bovenal een netwerkster. Meer nog, zij weet van aanpakken. Niets ontgaat haar blik. Ze heeft voor iedereen

een welkomst- en dankwoordje. Praktische problemen worden in een handomdraai opgelost. Zij dirigeert, delegeert en speelt tegelijkertijd duivel-doet-al. ,,We zijn bewust een heel open afdeling, actief pluralistisch. We werken samen met heel veel organisaties en projecten. Voor mijn eigen gezin heb ik altijd gebreid, maar het idee iets met dat breien aan te vangen, kreeg meer vorm toen een kennis me vroeg haar dochter te leren breien. Vier jaar geleden startten we het breiproject op. Ondertussen



Wij zijn bewust een heel open afdeling, actief pluralistisch

 trokken we naar scholen om er leerlingen van het vijfde studiejaar het breien aan te leren. Sindsdien zijn we als breimadammen niet meer weg te branden uit het Diestse verenigingsleven. De Week van

 Vraag aan het O.C.M.W. een huurtoelage aan



Hilde Draelants (zittend), voorzitster Vlaamse actieve senioren Diest, en drijvende kracht van de Breistérren, bekijkt het fotoalbum van het Njokko-Bokproject. de Amateurskunsten, de Dag van het Park, de Wereldbreidag… we nemen er aan deel. We helpen het ‘Njokko Bok’-project in Senegal dat vrouwen allerlei handvaardigheden aanleert, waaronder breien, om zo de deur open te zetten voor een beter bestaan, betere medische en hygiënische levensomstandigheden. De familie Van Uytsel nam een hele lading babymutsjes meer naar Kenia. Er ging breiwerk naar Roemenië. Met de opbrengst van de verkoop van breiwerken schreven we 500,00 euro over voor de bestrijding van de hongersnood in Somalië. We maakten tassen voor de rolstoelen van de rusthuisbewoners van SintAugustinus. Er was ondersteuning bij de oprichting van een breigroep in Heusden-Zolder. In Brussel liepen afgelopen winter daklozen met in Diest gebreide mutsen rond. Wanneer na het zomerreces – start van het vijfde seizoen op 26 september eerstkomend - de breistérren de breipennen opnieuw

6

Vl@s

laten tikken, gaat op 24 oktober een nieuwe actie van start: in het kader van ‘Bijt in je vrije tijd’ worden allochtone cursisten Nederlands uitgenodigd om met de breiclub kennis te maken.’’



Allochtone cursisten Nederlands worden uitgenodigd



Tentakels

Hilde Draelants, haar breisters en ‘haar’ Vlaamse actieve senioren breien figuurlijk aan een octopus



VL@S-AFDELING IN DE KIJKER

met vele tentakels. Ooit werd met een lesgeefster gewerkt, maar nu de kennis in eigen kring aanwezig is, helpt iedereen iedereen verder met goede raad en praktische hulp, zelfs voor linkshandigen. Maar de tentakels reiken verder. Zo is directeur Geert Claes van het Sint-Augustinus-rusthuis bijzonder tevreden met de tweewekelijkse invasie van de breisters. ,,Een rusthuis is niet langer een eiland. Actieve senioren naar hier halen, daar is toch iedereen mee gediend. Het werkt zo goed dat we de aanleg van een petanquebaan plannen, uiteraard ook voor nietrusthuisresidenten toegankelijk’’,

klinkt het. ,,De gemeenschap is er mee gediend en het maakt dat iedereen zich snel thuis voelt in de vereniging’’, houdt Hilde Draelants voor. n 

Johan Velghe

* Wie de Breistérren steunen wil, kan dit door het schenken van materiaal (brei- en haaknaalden, wol, allerlei handwerkmateriaal). Er wordt ook uitgekeken naar oude proeflappen, oefenkousen, stekenlappen. ** Info: www.breister.be; www.njokkobok.be

Taalweetje Als je besluit iets toch maar aan te durven, kun je zeggen: ‘De teerling is geworpen’. Deze uitdrukking gaat terug op een Latijnse uitspraak: ‘Alea jacta est’. Deze wordt toegeschreven aan Julius Caesar, die in het jaar 49 voor Christus lange tijd aarzelde of hij zijn troepen de rivier de Rubicon zou laten oversteken. Uiteindelijk besloot hij het wel te doen. Daarbij riep hij uit: ‘Alea jacta est!’ Hij bedoelde daarmee iets als ‘op goed geluk dan maar’. Het is een gevleugelde uitspraak geworden, die gebruikt wordt wanneer iemand een besluit met mogelijk grote gevolgen heeft genomen, en niet meer terug kan. Er is nog een uitdrukking die wordt toegeschreven aan Caesars dilemma bij de Rubicon: de Rubicon overtrekken, dat eveneens ‘de beslissende, niet terug te draaien stap zetten’ betekent.

Vl@s

HIP EN EIGENTIJDS

7

Breien is weer helemaal in Een suffe bezigheid voor kneusjes en oude besjes? Vergeet het. Breien is niet alleen avontuurlijk (zie het wedervaren van de Diestse Breistérren), maar het is een uitstekend anti-stressmiddel. Breien zuivert en leegt het hoofd na drukke bezigheden. De een zoekt het in het kweken en cultiveren van cactussen, maar Dirk De Hert (55) en Gonda De Gols (53) uit Sint-Gillis-Dendermonde ontstressen zich al breiend. Meer nog, het blijft niet bij breien alleen, maar ook wol scheren, wassen, verven, spinnen en weven. De schapenwol werd afgezworen voor de alpacawol. Niets is zo lekker om dragen - licht én warm - dan een jasje uit alpacawol. Beiden hebben een drukke job. Gonda als bemiddelaar bij de Ombudsdienst voor Telecommunicatie. Dirk als verpleger in het Sint-Blasiusziekenhuis. Drie dochters fladderen bijwijlen het huis in. Er is de immer wachtende tuin. Sociale engagementen vergen eveneens tijd, net zoals de uitgebreide familiecontacten. En toch is breien dé uitlaatklep. ,,Breiend zit je in een cocon. Je kunt helemaal in je eigen gedachten opgaan. Het geeft rust na een drukke dag. Ik heb het nodig’’, weet Gonda. Vijf jaar geleden, toen Dirk door zijn voorraadje kousen was, kreeg Gonda van haar moeder goede raad en een beschrijving op papier mee. Sindsdien is zij niet meer met breien gestopt. Ze geeft breiles en de drie dochters volgen eveneens breiles. ,,Ik zie overal om me heen breien. Breien is weer helemaal in.’’ Veel breien vergt veel wol, dus begon Dirk ruwe wol te spinnen, maar hij reageerde allergisch op de schapenwol. Drie jaar geleden kreeg hij weet van een alpaca-project (voor bloedonderzoek) van de Gentse universiteit. Een boer in Stekene kweekt deze lama-achtige dieren die hun roots in Peru hebben. Na een paar scheerbeurten, kocht Dirk zich een professioneler scheerapparaat en zo worden deze dieren van

het kamelengeslacht vlotjes (nou ja, altijd uitkijken voor een trap) geschoren. Dan begint het familiale

werk van het wassen en eventueel verven van de wol. Wassen gebeurt geheel en al ambachtelijk: trappend in een tobbe. En het verhaal kent maar geen einde want na het scheren, wassen, kaarden, spinnen van de alpacawol zette Dirk recent een volgende stap: weven. Ondertussen breit Gonda truien en sjaals. De familie De Hert-De Gols zit er dan ook warmpjes in.



(jv/foto Lies Willaert)

8

Vl@s

VL@S-LID MET BOEIEND VERHAAL

Grondslagen van het Colruyt succes Na tachtig jaar wroeten is het Vlaamse bedrijf Colruyt tot de belangrijkste distributeur in eigen land uitgegroeid. Vandaag leidt Colruyt de reputatiescore (*) van de Belgische bedrijven. Meer dan dertig jaar was Marcel Lengeler (81), actief bij de Vlaamse actieve senioren van de afdeling Vlasse in Asse (Vlaams-Brabant), betrokken bij het Colruyt-succesverhaal. Gestart in de jaren dertig van de vorige eeuw als groothandel in koloniale waren, omvat de Colruytgroep vandaag discount-supermarkten, buurtwinkels, grootdistributie, een drukkerijafdeling, een marketing- en communicatiebedrijf, een engineeringafdeling, een informaticapoot, windmolenparken, en nog talrijke andere activiteiten, zowel in binnen- als in buitenland. Ik had het voorrecht om gedurende meer dan dertig jaar van mijn beroepsleven bij Colruyt aan de kar te duwen. Eerst als reiziger, daarna als bedenker en starter van een nieuwe verkoopformule, later als directeur van de afdelingen administratie en informatica, personeelszaken en ‘human relations’, marketing en nadien de juridische dienst. Ik was als ‘managing director’ ook lid van de raad van bestuur. Ik ben bij Colruyt aanbeland in het begin van de jaren zestig, toen er tweehonderd medewerkers hun boterham verdienden en de jaaromzet

200 miljoen toenmalige Belgische franken bedroeg. Vandaag bedraagt de tewerkstelling er ongeveer 25.000 voor een globale omzet van om en bij de 7,5 miljard euro, of ongeveer 300 miljard oude Belgische franken. Franz Colruyt, stichter van de zaak, was net overleden en zijn dertigjarige zoon Jo had het roer overgenomen. Jo was een fenomeen, een begenadigd zakenman en ondernemingsleider. Met visie en creatieve instelling. Ik ga hier niet het verhaal van de groei en de ontwikkeling van Colruyt vertellen. Dit verhaal zou boekdelen beslaan. Ik wil wel de aandacht vestigen op enkele fundamentele waarden en basishoudingen die aan de grondslag liggen van het succes van het bedrijf, waar ik fier op ben omdat ik de gelegenheid gekregen heb om er mijn steentje toe bij te dragen.

Waardering voor mensen

Een eerste succesfactor was de algemene beleidsinstelling dat in het bedrijfsleven de mens centraal staat. Het zijn ‘mensen’ die bijdragen tot het

welslagen van de onderneming en er bijgevolg ook de waardering moeten voor krijgen: klanten, medewerkers, leveranciers, aandeelhouders en de geldverschaffers. Bijvoorbeeld: door het aanhouden van een permanente politiek van lage prijzen, zonder aan de kwaliteit te morrelen, heeft Colruyt er toe bijgedragen dat het algemeen prijspeil van voedingswaren in België gedrukt werd, wat ten goede kwam aan alle consumenten. De doelstellingen in de zeventiger jaren, door Jo Colruyt geformuleerd, waren kort en krachtig: -10%, +10%, +2%. Wat betekende: 10% goedkoper dan de concurrentie, 10% meer loon voor de medewerkers en 2% nettowinst overhouden. Bovendien werd de nadruk gelegd op een goede verloning van het uitvoerend

Vakantie aan de Moezel Weingut – Pension – Brunnenhof

Familie Reiner u. Ellen Lenz, Brunnenstraße 32, D-56814 Bruttig-Fankel/Mosel Tel. 0049-2671.7713 (vanuit België), Fax 0049-2671.5445 www.brunnenhof-bruttig-fankel.de - [email protected] Gezellig pension voor jong en oud. Rustig gelegen aan de wijngaarden. Moderne kamers met douche/WC + TV, ontbijtzaal, zonneterras en ruime parking. Wijnen uit eigen kelders. Men spreekt er Nederlands. Wij zijn open van Pasen t/m 1 november. Overnachting met ontbijt vanaf € 25,00 – Half Pension + € 14,00 (deze prijzen gelden vanaf 4 overnachtingen) Vakantiespecial: 10% korting vanaf 5 overnachtingen in april/mei/juni (vanaf 1 oktober voor de prijzen met ontbijt) Wandelen in het Brunnenhof: Verblijf inclusief ontbijt: van 1 tot 6 november. Elke dag wandelen met Reiner of Ellen vanaf 11u. in Bruttig-Fankel.

Vl@s

VL@S-LID MET BOEIEND VERHAAL personeel. De spanning tussen de laagste lonen en de hoogste (directie en kader) was van 1 tot 4. Dit bleek op de duur niet houdbaar om degelijk kaderpersoneel aan te trekken, en bijgevolg werd dit nadien opgetrokken naar 1 tot 10. Bedenk dat Didier Bellens nu 123 keer meer verdient dan de gewone Belgacombediende. Verder werd veel geïnvesteerd in opleiding en ontwikkeling van alle medewerkers, van hoog tot laag, wat de interne groeimogelijkheden en carrièrevorming enorm deden toenemen. De opleidingsinspanningen gebeurden hoofdzakelijk op drie vlakken: persoonlijke groei- en ontwikkeling, organisatorische inzichten en –toepassingen, technische verbeteringen en technologische vernieuwingen.

Informatie-uitwisseling

Een tweede succesfactor zie ik als de algemene informatieverspreiding in de organisatie. Er was een permanente uitwisseling van informatie tussen de basis en de top en omgekeerd. Reeds in 1976 was er een intern systeem ontwikkeld (zowel tussen de medewerkers in de centrale als tussen de centrale en de supermarkten), vergelijkbaar met het huidige internet en de e-post mogelijkheden. Medewerkers op de werkvloer konden hun bevindingen, opmerkingen en ideeën via deze weg aan de directie melden. Ze kregen binnen de 48 uur antwoord. Jo Colruyt deed alle vrijdagen zijn ronde in de winkels om met het personeel te praten. Op maandagmorgen kregen de verantwoordelijke chefs een rapport van zijn bevindingen in hun elektronische postbus.

Structuur van lage kosten

De derde succesfactor vormde de nadruk op productiviteitsverbetering, ingevolge het inzetten van arbeidsanalisten en werkvereenvoudigers. Dit alles in samenwerking met het uitvoerend personeel.

Dat was natuurlijk logisch. Een politiek van lage prijzen is slechts vol te houden binnen een structuur van lage kosten. Wanneer men zijn mosterd niet wil halen door het uitbetalen van lage lonen, moet er gezocht worden naar betere werkmethodes om de productiviteit te verbeteren. De massale inzet van informatica-hulpmiddelen was hierbij cruciaal. Waar andere ondernemingen in die tijd de computer uitsluitend gebruikten voor boekhoudkundige toepassingen, gingen we bij Colruyt op zoek naar andere toepassingsdomeinen, ondermeer in de verkoop en de logistiek. Bij nader inzicht realiseer ik me dat onder mijn impuls, Colruyt de eerste distributeur ter wereld was, die computers gebruikte voor de kassaverrichtingen in de supermarkten. Die technologische voorsprong is met de jaren wel geslonken, maar vandaag bouwt Colruyt nog altijd verder op dit competitief voordeel.

Basisdemocratie

Een vierde succesfactor was het toepassen van nieuwe managementmethodes en organisatiestructuren. In nauwe samenwerking met universiteitsprofessoren werd geëxperimenteerd met vormen van basisdemocratie binnen de onderneming, wat uiteindelijk leidde tot een vorm van autocratische democratie of democratische autocratie, naargelang men de nadruk wil leggen. Er werd gewerkt met multidisciplinaire projectgroepen, waarin de basis vertegenwoordigd was en die gecontroleerd werden door stuurgroepen. De spanningen tussen staf en lijn werden opgevangen in een matrixorganisatie, waarbij de lijn dicteerde wat er moest gebeuren en de staf instond voor de knowhow om een goede realisatie te waarborgen. Eenmaal per jaar werden alle voorstellen van nieuwe projecten door de initiatiefnemers verdedigd.

9

Voor ieder project werd een degelijke kosten-batenanalyse gemaakt, met inbegrip van de tastbare en ontastbare (maar aanwijsbare) kosten en baten. Indien een project de vooropgestelde pay-off niet haalde, werd het geschrapt. Bij goedkeuring werd een investering-enveloppe vrijgegeven. Dit alles binnen het raam van de financiële mogelijkheden van het volgende boekjaar. Dit is een duidelijk verschillende benadering dan bij een op budgetten gebaseerde bedrijfsvoering. De vooruitgangscontrole gebeurde door de stuurgroepen waarin steeds de financiële directie vertegenwoordigd was.

Ambitie

De vijfde succesfactor die ik onderken was de aanwezige ambitie van alle medewerkers om het beter te doen dan de concurrenten. Wij waren de underdogs en wilden bewijzen dat onze manier van aanpak, die sterk afweek van de geldende ondernemingsmethodes, werkte. Dit leidde wel tot een zekere vorm van inteelt, een sterke bedrijfscultuur, en in bepaalde mate tot isolatie binnen de bedrijfssector. Het heeft Colruyt echter geen windeieren gelegd. Er zijn natuurlijk nog een reeks andere succesfactoren aanwezig, maar ik wil het hierbij laten. De Colruytgroep van heden is anderzijds ook niet meer de startende discounter van veertig jaar geleden. Het doet me echter wel genoegen vast te stellen dat er vandaag nog steeds verder gebouwd wordt op de basisprincipes die toen gehanteerd werden. n 

Marcel Lengeler

(*) Het consultingbureau Akkanto voerde andermaal een reputatiestudie uit bij 35 toonaangevende bedrijven. Colruyt blijft de reputatiescore aanvoeren vóór Spadel, Neuhaus, Delhaize, Tiense Suiker, Janssen Pharmaceutica…

10

Vl@s

VL@S-LID IN DE KIJKER

Wie zijn de leden van de Vlaamse actieve senioren? We portretteren er telkens een.

De geluksvogel

Naam: Gabriël

Dujardin

Woonplaats Oostkamp Geboren 10 juni 1942 Opleiding Licentiaat Germaanse filologie (KU Leuven), specialisatie Duitse licentie. Licentiaatsthesis (onderscheiding behaald) over de ‘Hydronymie (waternamen) van de arrondissementen Diksmuide en Ieper’, onderdeel van de toponymie (plaatsnaamkunde). Beroep Leraar Nederlands en Duits (19702001, vanaf 1992 uitsluitend Duits) in de hogere cyclus van het Vrij Handelsinstituut Regina Pacis, Tielt. Vl@s-lid Sinds 2002, afdeling Brugge-Noord, waarvan secretaris (2007-2009), sindsdien bestuurslid met oog voor de jaarprogrammatie.

Hobby’s/vrije tijd Sneltypen op de schrijfmachine (vandaag: klaviervaardigheid op het toetsenbord). Eerder organisator van (West-)Vlaamse Typekampioenschappen (1975-1995). Deelnemer aan wereldkampioenschappen sneltypen. Vandaag: engagement in de parochie- en de schoolraad van de vrije basisschool De Vaart in Moerbrugge, maar ook in het plaatselijke verenigingsleven, in de gepensioneerdenwerking T.T.K. (tijd te kort) van het Tieltse Regina Pacis, gepensioneerde leerkrachten Christelijke Onderwijscentrale, hulp biedend bij Ziekenzorg en de Katholieke Vereniging van Gehandicapten. Specialiteit Voor het geluk geboren. Gabriël Dujardin, bezige bij en net terug uit New-York, vragen we waarom hij zichzelf als ‘gelukzak’ aanwijst. Raar maar waar, het houdt niet op. Op de jongste ‘Dag van de zorg’ beantwoordde ik tien vragen én de schiftingsvraag ‘hoeveel stappen zal de ziekenhuisdirecteur afleggen bij het inwandelen van het zorgtraject?’ Won ik de plooifiets geschonken door de Sint-Lucaskliniek uit Assebroek. Toen vijf bestuursleden van de Brugse Vl@s-federatie begin maart jongstleden de Evenementenbeurs in Deinze bezochten, was het andermaal Gabriël die een tombolaprijs won. Namelijk een stevige kortingsbon om een filmvoordracht door Paul De

Schutter over zijn wereldexploratie te programmeren. Toen het Vl@s-tijdschrift het vijfentwintigste nummer publiceerde, was Gabriël één van de twaalf leden uit de Brugse regio die samen met dertien andere leden een boekenprijs mochten ontvangen omdat zij het kruiswoordraadsel én de schiftingsvraag correct beantwoordden. Nog straffer. Gabriël won driemaal een beurs van ‘De Vrienden van Lourdes’, en maakte daar dankbaar gebruik van in 1996, 2002 en 2008. Met de regelmaat van de klok om de zes jaar, waardoor hij uitkijkt naar 2014. Op de nieuwsjaarsviering van Vl@sBrugge-Noord deelde Gabriël mee dat hij de (on?)gelukkige vinder van een belangrijke geldsom was. De onfortuinlijke eigenaar is nog steeds niet opgedoken. In maart jongstleden vond hij in Vivenkapelle, op de kerkstoel naast hem, een zakje met sleutels en geldstukken. Die vondst deponeerde hij in de sacristie en de eigenaar is opgespoord. Tussen Moerbrugge en Oostkamp vond hij een fietscomputer. Die werd afgegeven in het gemeentehuis. Zo kan Gabriël Dujardin zelf eens de procedures bij het toepassen van de wet van 1975 (gevonden voorwerpen) testen. Vraag Zijn er onder de Vl@s-leden ‘ervaringsdeskundigen’ die meer weten over wat er na zes maanden gebeurt met gevonden waardevolle voorwerpen? Een mailtje kan naar: [email protected] n

Vl@s

WEST-VLAANDEREN

11

EHBO-opleiding voor West-Vlaamse bestuursleden Het is een geruststellend gevoel te weten dat onze bestuursleden de eerste hulp kunnen bieden. Programma EHBO

• hartaanval, epilepsie, diabetes (herkennen van problemen) • brandwonden, insectenbeten, vallen met o.a. fracturen, verstuikingen • enkele verzorgingstips bij kleine wonden, blaren, bloedneus • algemene tips

Uiteraard verwittigen we steeds een arts of de 100 of 112, maar misschien kunnen we iemands leven redden door sneller en met kennis van EHBO op te treden. Het West-Vlaams bestuur vindt het noodzakelijk onze bestuursleden de kans te geven een EHBO-opleiding te volgen. De opleiding duurt slechts 1 namiddag. We hebben gekozen voor 4 verschillende data, met telkens 15 deelnemers per namiddag. Uit elke afdeling kunnen twee bestuursleden de opleiding volgen. We hebben het deskundig team van Het Vlaamse Kruis hiervoor gecontacteerd.

Deelnameprijs: gratis. Inschrijven noodzakelijk. Inschrijven en inlichtingen bij Ingrid Scherrens 0486-24 49 29 of [email protected]

Genodigden: uit elke West-Vlaamse afdeling twee bestuursleden. Plaats: Het Vlaamse Kruis Zonnebeekseweg, 86 - 8900 IEPER tel. 057 20 75 75 Uur: van 14 tot 17 uur Keuzedata: of dinsdag 9 oktober 2012 of donderdag 11 oktober 2012 of dinsdag 16 oktober 2012 of donderdag 18 oktober 2012 n

Ook wij gaan Gordelen op zondag 2 september

12

Vl@s

ANTWERPEN

Vl@s zingt: donderdag 5 juli 2012

Zoals elk jaar gaan we ook dit jaar uit volle borst Vlaamse liedjes zingen onder begeleiding van het Scheldekoor en troubadour Paul Van de Voorde in het kader van Vlaanderen Feest. Tal van Vlaamse liederen staan op het programma onder het thema “Wie Vlaanderen mint, zingt”. Smeer jullie stem alvast in voor deze leuke namiddag

Wanneer: donderdag 5 juli 2012 Waar: Dienstencentrum, Schoolstraat 44 in Schilde Uur: deuren open om 13u30, start om 14 uur (opgelet het uur is vroeger dan de vorige jaren) Inkom: € 5,00

Wij kijken er al naar uit om jullie te ontvangen op dit fijn evenement. n

De voorzitters van alle afdelingen krijgen tien inkomkaarten om te verkopen. Affiches zullen ook ter beschikking zijn in elke afdeling om reclame te maken.

Provinciale familiedag in Planckendael Op dinsdag 21 augustus 2012 gaat de Provincie Antwerpen naar Planckendael. Kom met je kleinkinderen een dagje genieten. Je gaat op eigen kracht naar het station in Mechelen. Daar vertrekken we gezamenlijk met de boot naar Planckendael.

Gunstprijs enkel voor leden van de Provincie Antwerpen. 60+: € 8,00 Niet 60+: € 13,25 Kinderen (3 - 17 jaar): € 8,00 Abonnee: gratis Lunchpakket € 12,00 Lunchpakket voor kinderen: € 7,00 Boot heen: 10u50 Boot terug: 17u10 Inschrijven verplicht in uw eigen afdeling tot 1 augustus n

Vl@s

VLAAMS-BRABANT

13

Provinciale reis naar Weimar en Dresden 25 - 28 augustus 2012

Dag 1

6u30 vertrek Aarschot, per luxeautocar richting Weimar en vrije lunch Aankomst hotel Leonardo, Allée Belvedere Wandeling en geleid bezoek aan het Goethe-huis Via Park an der Ilm naar hotel, diner en vrije invulling

Dag 2

8u30 uitgebreid ontbijtbuffet Bezoek Liszt-huis of het tuinhuis van Goethe 11u30 vertrek naar Dresden

Aankomst hotel Leonardo, Altstadt Per bus naar de Zwinger, pronkstuk van Dresden met bezoek aan de Alte Meister of het Porzelanmuseum (ticket geeft toegang tot de musea) Naar hotel voor diner, gevolgd door terrasje in centrum Dresden

Dag 3

Na het ontbijtbuffet: geleide wandeling Altstadt met bezoek Kreuzkirche, Frauenkirche en Albertinum, vrije lunch Bezoek Brulsche Terrasse en de enige katholieke kathedraal, St. Trinitatis Busrondrit of geleid facultatief bezoek aan de Semperoper. (€ 8). Diner in hotel

Dag 4

Na het ontbijtbuffet: vertrek naar Eisenach, stad van Luther en Bach, vrije lunch Vertrek en thuiskomst om ongeveer 23 uur. Prijs in halfpension € 390 inbegrepen volledig hoger vermeld programma, behalve de vrije lunchen, facultatieve bezoeken, dranken aan tafel. Ontbijt op de bus (1ste dag), 3 overnachtingen met ontbijt, 3 x diner, luxe-autocar met bar, gids, fooi chauffeur. Supplement single: € 50 n

✃

We tellen weer af naar onze volgende provinciale reis … Dit keer is de eindbestemming Weimar en Dresden. Misschien ook iets voor jou? We logeren in halfpension in het prachtig Hotel Leonardo, Altstadt. Neem gerust eens een kijkje op http://www.leonardo-hotels.nl

Bevestiging van inschrijving zo snel mogelijk terug te sturen (1 strook per persoon) naar:

Hilde Tas, Violetstraat 8, 3300 Tienen, Tel. 016-76 07 65 of [email protected] Naam:

....................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Adres: ....................................................................................................................................................Gemeente:

................................................................................................................

Tel.: .................................................................................................................................. GSM: .......................................................................................................................................................

E-mail: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................. Aangesloten bij Vl@s-afdeling: .............................................................................................................................................................................................................................. Kamer: ❑ alleen

❑ dubbel met ...........................................................................................................................................................................................................

Ik bevestig mijn deelname door € 100,00/pers. voorschot te storten op rekeningnummer: BE29 9792 3923 7064 p.s. Wie het tijdschrift niet wil verknippen, neemt contact op met Hilde Tas

14

Vl@s

OOST-VLAANDEREN

Ninovieters ontdekken... Ninove Daar in ‘Den Keyzer’ is het goed toeven. Dat laat het publiciteitsbordje (net boven de hoofden op de groepsfoto) voor een Breendonks bier meer dan vermoeden. Op donderdag 26 april werd het gezelschap Vlaamse actieve senioren er met koffie en bijhorende koeken verwelkomd. Meer nog, voor de hongerigen werden prompt nog boterhammen geserveerd. Dit alles om knorrende magen te weren tijdens de ontdekkingstocht in eigen stad. Geladen met negenentwintig vragen over weetjes en leuke plekjes in eigen stad werd de tocht aangevat. Deze wandelzoektocht leidde het gezelschap via het oude stadhuis naar alle trekpleisters van de binnenstad: de abdijkerk, het cultureel centrum De Plomblom, de Koepoort, het beeldje van de twijnster en de hospitaalkerk. Dat

Ninoofs patrimonium speelde de hoofdrol in het zoek- en vragenspel. Met het gele fluohesje aan van de Vlaamse actieve senioren, kleurden de zoekenden vrijwel de hele dag het Ninoofse straatbeeld. Geen zoektocht zonder leuke instinkers, zeg maar venijnige vragen, waarover druk overleg werd gepleegd. Die momenten werden door de organiserende bestuursleden gepland, want de hersenpijnigende vragen werden bij tijd en stond begeleid door een natje en een droogje. In ‘De Nieuwe Klok’ werd het sociaal contact aangescherpt met een aperitiefje. Zoekend ging het naar ‘t Contact waar lekkere soep en een vers gebakken broodje de deelnemers opwachtten. Terug in de vertrekplaats ‘Den Keyser’ werd de tijd dat de juryleden zich door alle antwoorden doorworstelden, nuttig besteed aan een lekkere wafelenbak met koffie.

Oh ja, er was ook nog een uitslag. Als enige deelnemer die een foutloos parcours aflegde, trok Achiel met de hoofdprijs huiswaarts: een reisbon van Rantours voor zeven dagen Spanje. Niemand ging evenwel met lege handen naar huis. Georgette zorgde voor een ware prijzenregen. Maar de deelnemers onthouden inzonderheid de gezellige vriendenwandeling mét Bourgondische trekjes. Geen twijfel mogelijk: voor herhaling vatbaar. n

Vl@s

GENEALOGIE

15

Uitkijken naar onze herkomst (2) Wij willen u het tweede deel van de familienamen-wandeling , die Paul Leman inzette in het vorig nummer, niet onthouden. Wie hierop verder door wil gaan, raden we de jongste publicatie van taalkundige dr. Frans Debrabandere aan. Hij ruimt nogal wat misverstanden rond familienamen uit de weg. In de voornoemde eerste bijdrage in vorig nummer wees Paul Leman ons op de streekgebondenheid van heel wat namen. Andere familienamen verwijzen zeer duidelijk naar de uitgeoefende beroepen. En sommige karaktertrekken van dieren werden vereenzelvigd met deze van een persoon, of van een familie. De lectuur van het nieuwe boek (*) van dr. Frans Debrabandere leert ons dat in alle talen mensen op dezelfde wijze namen hebben gegeven. Maar niet alle familienamen betekenen wat ze op het eerste zicht lijken weer te geven. Zo hebben de voorvaderen van communicatiespecialist Noël Slangen geen uitstaans met reptielen. Wellicht waren zijn voorvaderen eerder rijzig van gestalte. Slangen was de zoon van De Lange, des Langen zoon, wat uiteindelijk S-langen werd. Of nog: het zal niet altijd een pretje wezen om drager te zijn van de naam Deneucker of Neukermans. Nochtans is er niets mis met die familienaam, want neuker of noker was simpelweg een notenboom. We laten Paul Leman verder aan het woord. Er komt opzoekwerk in Latijnse schriften bij kijken om Johannes dictus (gezegd) Leeman omstreeks 1250 te ontwarren. Simon dictus Leeman fedelis meus zou wel eens een trouwe leenman kunnen zijn. Wanneer je die naam in je eigen streek terugvindt, dan ben je wel een honkvaste nazaat. Je kan alleen maar hopen dat tijd raad én Nederlands bijbrengt bij je buren. Zij komen van heinde en ver.

En wat gezegd van Jefke Braekeveld? Woonde hij bij een braakliggend veld? Had hij daar ergens een kleine woning? Het begrip kouter duikt natuurlijk overal op en gaf veel benamingen aan stads- en dorpswijken. Het was de oudste akkergrond, de oudst bebouwde akker van de stad of gemeente. Er volgden afgeleide familienamen. In vele gevallen werd een ‘van der’ later een verkorte ‘ver’ aan toegevoegd. Een Vercouter, een Vermeulen… Maar keren we nog even terug naar het braakliggend veld. De naam Braekeveld(t) wordt op diverse wijzen weergegeven, in oude spelling en in nog oudere spelling. Een land van water, veel bossen, van kouters en veel te ontginnen percelen. Zo raakte Jantje Vanginderachter misschien aan zijn naam? Wellicht lagen er heel wat velden in de omgeving waar de familie Vandevelde woonde? Of ging het om de familie Deschamps? Deze zeer verspreide namen wijzen meteen aan hoe landelijk ooit onze streken waren. Braakliggende velden. Ze kwamen veel voor. In Picardië, het Sommegebied, had men het over une jachère. Wijdverspreid… de door elkaar gesproken dialecten maakten er gachère, gachière, gaschière tot Gaisquière van. Alle mogelijke schrijfwijzen van dit eerder moeilijke woord werden bij gelegenheid vastgelegd door ambtenaren en soldaten die met de vele oorlogen door de Nederlanden

trokken. Ghesquière belandde in Halle als organist en zo ontmoetten Jefke Braekevelt en de Picardische G(h)esquière elkaar. En wat is er vandaag West-Vlaamser dan Gekiere. Allemaal dragers van een familienaam afkomstig van een zelfde toponiem. U moet echt niet verbaasd zijn dat pastoor De Wolf organist De Leeuw in dienst neemt en dat medepastoor De Vos een beroep doet op koordirigent Dewulf. Meneer De Witte zit broederlijk naast mevrouw De Zwarte, terwijl juffrouw De Grijse het voor het zeggen heeft. Karel De Blauwe kan meneer Vandendaele of mevrouw Vandenberghe aanwerven. Jantje Devisscher mocht zijn hengel in de Schelde werpen zonder dat Dewildeman, Dendooven, Schelen hem storen. De Lange kan heel kort zijn. De Corte is lang. De Sombere is nogal aan de humoristische kant. Zo zie je maar dat Vandenbogaerde best naast Van Antwerpen of Van Lichtervelde kan leven. Van Clooster sprong wel even buiten de omheining. De stadsmuur was eeuwenlang een echte afsluiting. Of het nu ging om een gaard, omsloten stad, omsloten tuin, een tuin… het gaf zijn naam aan het Engelse town, het Russische grad. Petrograd, en de nieuwe stad werd Novgrod, Novgorrod. Niet zo moeilijk is het wanneer Pieter Van Nieuwland familie is van een man die naar Nova Zembla (nieuwe aarde) trok. n 

Paul Leman

(*) ,,Mijn familienaam, waar komt die vandaan?’’, dr. Frans Debrabandere. Uitgeverij Davidsfonds. 27,50 euro. ISBN-nr. 978 90 5826 860 0

16

Vl@s

DE WERKING VAN HET VREDEGERECHT

We zijn elkaar tot last Eén op drie landgenoten heeft wel eens last van een buurman. Eén op de acht heeft er wel eens de politie bijgehaald. Eén op de vijf slaapt slecht omdat hij/zij de zenuwen van de buurman krijgt. Dit blijkt uit onderzoek van de bladen Humo en Moustique en van verzekeraar Fintro. In plaats van met uw hoofd tegen de muur aan te lopen, kan u zich ook wenden tot het vredegerecht. Voor de leden van de Vl@s-afdeling Torhout-Houtland lichtte recentelijk Milo Ghesquiere, vrederechter in Tielt, de snelle en relatief goedkope werking door. Frans Vanclooster was zo pienter notities te nemen. Ondertussen kondigde federaal minister Annemie Turtelboom een grondige hervorming aan, waarbij de gerechtelijke arrondissementen van 27 naar 12 worden herleid. In dit hertekende gerechtelijk landschap zouden twaalf nieuwe familierechtbanken opgericht worden. Dat zijn de plannen. Laat het ons voorlopig houden bij de toestand vandaag. Er is één vredegerecht per gerechtelijk kanton. De gerechtelijke kantons maken deel uit van een gerechtelijk arrondissement. Momenteel telt West-Vlaanderen nog vier gerechtelijke arrondissementen (Brugge met acht kantons, Kortrijk met 7, Ieper met 3 en Veurne met 2 kantons), samen twintig kantons is dus twintig vredegerechten. Is men het niet eens met de beslissing van de vrederechter dan kan men in beroep gaan bij de rechtbank van eerste aanleg in de vier voornoemde gerechtelijke arrondissementen. Voor West- en Oost-Vlaanderen wordt hoger beroep behandeld voor het hof van beroep in Gent.

Op mensenmaat

De vrederechter is de rechter die het

dichtst bij de bevolking staat. Hij/zij probeert steeds een oplossing op mensenmaat voor te stellen, liefst in overleg met alle partijen. De vrederechter heeft een juridische achtergrond, praktijkervaring en de psychologische kennis om te betrokken partijen te kunnen verzoenen. Het vredegerecht is een burgerlijke rechtbank. Burgerlijke kwesties tussen particulieren onderling en tussen particulieren en de overheid worden er behandeld. De vrederechter is bevoegd voor problemen die te maken hebben met het gezinsleven, met de buren en de eigendom van mensen. Er worden geen strafzaken gepleit. De griffie is het secretariaat van de rechtbank en staat ook in voor de ontvangst. Een griffie is samengesteld uit de hoofdgriffier en één of meer adjunct-griffiers, afhankelijk van de grootte van het rechtsgebied. Ambtenaren helpen bij de administratieve verwerking.

De verzoening

Als alles (bijv. tussenkomst wijkagent) geprobeerd werd om een geschil uit te praten en ook aangetekende brieven geen oplossing boden, kan bij de vrederechter een verzoening worden aangevraagd. Niet duur en het gaat snel. De zuivere gerechtskosten bedragen circa 30 euro. Binnen de tien dagen na de aanvraag (mondeling bij de griffie) verschijnt men voor de vrederechter. De zitting grijpt met gesloten deuren plaats. In het beste geval sluiten de aanwezige partijen een akkoord.

De ondertekening ervan is bindend. Bij afwezigheid van de tegenpartij volgt er een proces.

Het proces

Als er geen verzoening mogelijk blijkt, kan een zaak aangespannen worden via een dagvaarding door een gerechtsdeurwaarder (150 euro). Een verzoekschrift indienen om een zaak voor de rechtbank te brengen is goedkoper: 15 euro. De afwikkeling van het proces: als de tegenpartij niet aanwezig is, wordt het vonnis uitgesproken. Zo de tegenpartij wel opdaagt, wordt de zaak besproken of uitgesteld naar latere datum; na drie à vier weken wordt het vonnis uitgesproken en aan de betrokkenen toegezonden. Voor de vrederechter is het nodig dat hij/zij met kennis van zaken een beslissing kan nemen. Het persoonlijk verschijnen van de partijen, eventueel een plaatsbezoek, het schriftonderzoek en het oproepen van getuigen kunnen de zaak verhelderen.

Minder dan 1.860 euro

Voor alle kwesties beneden 1.860 euro is de vrederechter bevoegd, zoals ziekenhuisfacturen, gasen elektriciteitsrekeningen… Maar het vaakst wordt op het vrederecht beroep gedaan voor eigendomsgeschillen, ongeacht het bedrag (woning- en handelshuur, onteigeningen, landpacht…). Vergeten we nooit volgende boerenwijsheid: Als men procedeert om een koe, steekt men er soms een paard aan toe. Zoals eerder aangegeven komen burenruzies vaak voor. Normale last moet iedereen kunnen verdragen, overlast kan niemand tolereren. Abnormale burenhinder: autobanden verbranden, kraaiende hanen, beplantingen te dicht bij de perceelsgrens, te hoge bomen… Het gezond verstand zegeviert niet altijd en dan komt de zaak voor de vrederechter die uitspraak doet.

DE WERKING VAN HET VREDEGERECHT

Vl@s

17

Ook bij echtelijke moeilijkheden vragen om zijn toestand te kunnen belanghebbende kan een procedure kan de vrederechter tussenkomen beoordelen. Als hij/zij het nodig inspanningen om de zieke, die zich en voorlopige maatregelen bevelen acht, wordt een bewindvoerder niet wil laten verzorgen in een vóór de echtscheiding, zoals een aangesteld, meestal een familielid. psychiatrische instelling, te laten regeling voor de kinderen, het Bij complicaties (wantrouwen in de opnemen. Een verklaring van de onderhoudsgeld en het verdelen van familie, onverdeeldheid) wordt een dokter dient bij het verzoekschrift de huisraad. Na de echtscheiding advocaat bewindvoerder. te zijn gevoegd. De vrederechter kan de vrederechter geschillen De belangen van de beschermde beslist binnen de tien dagen behandelen in verband met de persoon vormen een belangrijk (in kortgeding) over de opname die herziening van de onderhoudsgelden in eerste instantie maximaal veertig criterium. Die kunnen tegenstrijdig (verhoging, verlaging, afschaffing). met die van de bewindvoerder zijn, dagen mag duren. Er wordt een De vrederechter is ook bevoegd vandaar dat voor alle belangrijke advocaat aangesteld die de zieke Zeedijk 330 voor het leggen van de zegels beslissingen de instemming van de persoon bijstaat. Bij verbetering ter bescherming van een vrederechter vereist is. volgt ontslag uit de instelling. 8400 Oostende vermogensbelang. Dit gebeurt soms De vrederechter heeft een brede Als de zieke nog niet genezen is, bij een overlijden of bij echtelijke waaier aan bevoegdheden en is kan de gedwongen opname tot twee moeilijkheden. De vrederechter bovenal eerstelijnsrechter die jaar verlengd worden. In vakantiecentrum De Kinkhoorn kun je terecht op één van de 82een comfortabele moet de verzegeling doen binnen de gemakkelijk bereikbaar appartementen. De maaltijden worden aan tafel bediend in het restaurant op hetis. 24 uur. Een pijnlijke aangelegenheid drempel om naar het Voorlopigemet bewindvoering gelijkvloers en in de wintertuin zeezicht kun je terecht De voor een hapje en een Voorlopige bewindvoering handelt voor diegene bij wie de zegels vredegerecht te stappen drankje. Het animatieteam biedt een uitgebreide waaier van ontspanning aan.is laag en de aanduiding van een en de fitnesszaal. gelegd worden. Bij de ontzegeling kosten zijn beperkt. De procedure Andere faciliteiten zijnover hetde zwembad met sauna komen de vrederechter en de notaris voorlopige bewindvoerder over zelf sleept nooit lang aan. De taak Groepsmaaltijden zonder logement personen die hun vermogen nietzijn ook mogelijk! de zegels wegnemen en wordt een van de vrederechter is justitie ten meer kunnen beheren door ziekte, inventaris opgemaakt. dienste van de rechtzoekende te n ongeval of leeftijd (wet van 1991). brengen. Verdere info bij: De Kinkhoorn, Zeedijk 330 8400 Oostende Collocatie De bewindvoerder mag niet Tel . 059/70 16 97 - Fax 059/80 90 88 Collocatie is de gedwongen Frans Vanclooster verbonden zijn aan de instelling waar  [email protected] opname in een gesloten instelling de patiëntwww.dekinkhoorn.be verblijft. Een doktersattest voor psychiatrie en alcoholMeer weten? is verplicht. De vrederechter gaat ter en drugsverslaafden. Iedere www.belgium.be/nl/justitie plaatse en stelt de persoon enkele

De Kinkhoorn

Uilenspiegel eetcafe

Je kan bij ons terecht voor een kleine snack, maar ook voor een uitgebreid etentje. Onze kok zorgt wekelijks voor verrassende suggesties. Onze crypte vormt het ideale kader voor allerlei activiteiten. Informeer vrijblijvend. Maandag: 11u30 tot 18u00 Dinsdag: gesloten Woensdag en donderdag: 11u30 tot 19u00 Vrijdag, zaterdag en zondag: 11u30 tot 21u30 Lokaal van het IJzerbedevaartcomité, het verbond VOS en de seniorenacademie van het VVVG. Eetcafé Uilenspiegel Korte Kruisstraat 3 - 9000 Gent Tel. 09-233 89 09 - Fax 09-233 69 91 [email protected] www.eetcafe-uilenspiegel.be

Eetcafé: (o.) Café waar ook maaltijden worden geserveerd. (uit Van Dale)

Eetcafé: (o.) Café waar ook maaltijden worden geserveerd. Uilenspiegel: Is een nar en een potsenmaker, (uit Van Dale) die niets of niemand vreest en iedereen al lachend Uilenspiegel: Is een nar en een potsenmaker, die niets of niemand een spiegel voorhoudt. vreest en iedereen al lachend eenuwspiegel voorhoudt. Uilenspiegel betekent: 'ik ben spiegel'. Uilenspiegel betekent: ben uw spiegel’. (uit 'Tijl‘ik Uilenspiegel' Henri Van Daele) (uit ‘Tijl Uilenspiegel’ Henri Van Daele)

18

Vl@s

NOSTALGIE

Verhalen als familie-bindmiddel Geen gezin of familie of ze kennen hun eigen verhalen. Herinneringen, een dwaze gebeurtenis, miserie of blijdschap. Mislukkingen en successen. Over grootouders vertellen vergt al enige inspanning, laat staan over overgrootouders en achterneven. Veel gaat verloren wanneer de verteller zelf de eeuwige jachtvelden opzoekt. Gelukkig leven we in de gezegende computertijd die het moeiteloos mogelijk maakt familieverhalen in een ‘document’ op te bergen en te bewaren voor het nageslacht. Intergeneratief werken. Toen vorig jaar mijn kleindochter Ada geboren werd, beloofde ik haar jaarlijks een kroniek te schrijven over de familie en hoe haar grootvader tegen de jaarbepalende gebeurtenissen aankijkt. Zelf heb ik maar één van mijn vier grootouders gekend. Drie waren overleden voor mijn geboorte. Altijd blijft me de vraag achtervolgen wie zij echt waren? Wat ze belangrijk vonden? Hoe ze tegen het leven aankeken? Toen ik recent het boek Over groot moeders’ leven van Katleen De Vylder doornam, stelde ik vast dat niet alleen ik behept ben met de

drang het familieverleden vast te leggen, maar dat familieverhalen sowieso een heel scherpe inkijk bieden in de leef- en denkwereld van onze ouders, groot- en overgrootouders. Auteur Katleen De Vylder omschrijft het zo: ,,Een erg lange, maar boeiende tocht door de geschiedenis, gewoon om een verklaring te vinden, misschien de gemoedsrust wat tot rust te laten komen en te genieten van deze lange reis door heden en verleden.’’ Haar familieverhalentocht voert haar zelfs honderd jaar in de tijd terug.

Loodwit uit Sluis In het hierna volgend familieverhaal herkennen senioren zich wellicht moeiteloos. Toen Sluis nog smokkelaars-instincten opriep. En sex? Nee, dat kwam pas later. Twaalf was ik toen een VWkever, eerste model met een grote rechthoekige ruit achteraan, een huisgenoot werd. ’s Zondags na de middag werd hij vanonder een versleten laken gehaald en dan ging het of op familiebezoek, of (twee keer) naar de Expo, of naar Sluis. Nee, niet te vlug (ver)oordelen. In heel Sluis viel anno 1958 geen enkele sexshop te bespeuren. Op de pil, Dolle Mina’s, Provo’s en andere

Kabouters was het in Nederland nog even wachten. En geef toe, anno 1958 bekte het woord sex niet eens, noch in West-Vlaanderen onder het alziend oog van Smetje, de Volksunieverdoemende bisschop, noch aan de grensoverzijde, in het calvinistische Zeeuws-Vlaanderen. Sluis was toen nog niet buiten de vestingmuren uitgedeind, maar die paar straten werden ’s zondags – zaterdagvoormiddag was in veel

In een tijd dat gezinnen opsplitsen om daarna een nieuw-samengesteld gezin te vormen, is het niet onbelangrijk zijn/haar familie-identiteit niet te verliezen. Een op de harde computerschijf vastgelegde kroniek of verhaal helpt de jaren van (mogelijke) desinteresse overbruggen. Als puber, later student en nog later hard werkend aan de beroepsloopbaan… stellen zich andere prioriteiten. Later heeft men spijt onvoldoende geluisterd te hebben wanneer een familierelaas aan bod kwam. Zo gaat veel van het immateriële familie-erfgoed voorgoed verloren. Te voorkomen, zoals Katleen De Vylder aantoont. Zij vertelt over haar grootmoeders’ moeder, enige dochter in een Kempens gezin met acht kinderen. Leuk is dat de auteur niet alleen hun officiële namen vermeldt, maar ook hun dagdagelijkse roepnamen. Ludovica werd Lewis genoemd. Coleta werd Klet. Carolina werd Kerlien genoemd.

bedrijven nog werkdag – overspoeld door horden, veelal, West-Vlamingen. Sluis, dat was exotisme. Dat was ‘over de grens’. Dat was een thrillermoment beleven toen het autoraampje werd neergedraaid en een knorrig en dwingend stemgeluid weerklonk: ,,Niets aan te geven?’’ Van Kortrijk naar Brugge voerde de VW-kever met zijn stugge amortisseurs ons hobbelig over de steenweg. En dan werd het eventjes zoeken naar de juiste afslag richting Sluis. Eenmaal de vreemde plaatsnamen Retranchement en Sint-Anna-ter-Muide voorbij, schoot m’n vader in actie: goedkopere benzine inslaan. ,,Nafte’’. Dan ging het recht naar een drogisterij bij het door Jantje-van-Sluis bezette belfort.

Vl@s

NOSTALGIE Die details verheffen zo’n familiekroniek tot de echte geschiedenis van de leefwereld van pakweg drie, vier generaties geleden. Wanneer zij vertelt over de molen van haar overgrootvader, een staakmolen die overigens afbrandde, krijgt de lezer meteen een hartige hap molinologie (molenkunde). Een fraai verhaal vormt de tocht naar Roubaix – om Frans te leren -, die de moeder van de auteur met de trein ondernam, met De Gazet van Antwerpen onder de arm als herkenningsobject. Het schetst de hele tijdssfeer. Naar zee gaan was toen ook nog een belevenis. Katleen De Vylder slaagt er in haar familie- en persoonlijk verhaal een ruimere dimensie te geven. Zij toont aan dat een familierelaas niet per se kleine geschiedenis is. Een stimulerend voorbeeld om én familiebanden stevig aan te halen en bovenal zelf scharnier te zijn in het doorgeven van kostbaar erfgoed. (jv) n

19

Sluis, een bezoek overwaard

* Over groot moeders’ leven, auteur Katleen De Vylder, 368 blz., 22,95 euro (verzendkosten inbegrepen), ISBN-nr. 978 90 814 5341 7, info: www.katleendevylder.be

Het Zeeuwse Sluis beschikt over heel wat charmante troeven. Tot 1908 was Sluis door de verzanding van het Zwin volledig ingedommeld. Wat ooit een trotse, rijke voorhaven van Brugge was, dreigde volledig te verschrompelen. Tot er bij het begin van vorige eeuw een reeks scholen met internaten werden geopend. Deze scholen deden Sluis herleven: de ouders van de leerlingen deden er hun inkopen voor hun kroost, gingen er mosselen eten en schaften zich een voorraad voortreffelijke en spotgoedkope verse vis aan. De toevloed aan bezoekers had voor gevolg dat de gemeenteraad in 1908 het besluit nam alle handelszaken toelating te verlenen voortaan zeven dagen per week open te blijven. De dichtbije badstad Knokke stimuleerde bovendien het toerisme in de omgeving, zorgde voor een goede busverbinding en maakte reclame om wandelaars en fietsers te lokken. Sluis, oude vestingstad, beschikt over een schat aan

Met dank aan VVV-Sluis www.sluisonline.nl

Mijn vader, bezeten van kraakwit geschilderde deuren, ramen en rolluiken, sloeg er een voorraadje van het bij ons verboden toxisch loodwit in. ,,Niets beter dan loodwit om verf wit en kraakvrij te houden’’, zei de anti-ecologist in mijn vader. Maar van ecologie had toen nog niemand gehoord. Trouwens, mijn vader hield van een stevige aanpak. Zo stak er in zijn tuinschuurtje altijd een flesje E605. De ratten die vanuit het nabije restantje Groeningebeek onze kippenren belaagden, hebben het geweten. Eenmaal het loodwit onder trui en jas verstopt in het achterbakje van de Kever, was de jacht open op… strontjes. Hagelslag, zo heerlijk lekker chocoladestrooisel op pudding, taart

en boterham. M’n moeders vakdomein was de boterkeuze. Steevast Rama en Blue Band als bakboter. En voor nonkel Achiel, het volgende familiebezoek in gedachten, werd een klein sigarenkistje Schimmelpenninck aangeschaft. Helemaal wild werd ik toen een tube gecondenseerde, gesuikerde melk me vooruitzichten bood op een allerzoetste boterham. Toen ik beloofde voor de rest van m’n leven den ambetanterik niet uit te hangen, werd een bokaaltje advocaat ingeslagen. In de roes werd de boodschappentas nog opgevuld met een fles Bols. En een pot uierzalf kon er ook nog bij. Uit Oud Sluis en andere restaurants walmden friet-, pladijs- en palinggeuren. Sergio Herman was

nog niet eens geconcipieerd. In kledingzaken hing naast ‘dames’, ‘heren’, ook een bordje ‘jongelui’. Daar werd me m’n eerste kostuum mét lange broek aangepast. Een groen kostuum met lange én met korte broek. Handig voor een twaalfjarige snaak, maar vooral commercieel goed gezien. Dat moet je die van Sluis toegeven. En dan brak het bange moment aan: Niets aan te geven? Een heel beleefd nee, nee. Een blik vol hypocriete onschuld, een poging tot glimlach. De douanier wist wel beter, maar ’t was ook zondag voor hem en hij zwierde zijn hand richting thuis. Oef, en van opluchting vergat m’n vader dat de eerste versnelling nog niet gesynchroniseerd was. n  Johan Velghe

› Belforttoren, vrijheidssymbool

Het borstbeeld van Van Dale

wandelpaden langs de historische verdedigingswallen, prachtig gerestaureerde stadspoorten en een fraai veertiende eeuws belfortmuseum naast het raadhuis, met zelfs werken van Rubens en Van Dyck. De honderden winkels en horecazaken met terrasjes, binnentuinen en zelfs een enorme speeltuin voor de (klein)kinderen zorgen voor verpozing na een boottochtje in de havenbuurt. Voor groepen stelt Sluis een stadsgids ter beschikking.  Hugo Rau

20

Vl@s

Helikopteren

Bij een surfsessie op het internet botste ik op het werkwoord helikopteren. Op Gezondheid.be staat daarover te lezen: ,,Wat u beter niet doet is ‘helikopteren’, zijnde tijdens het plassen boven de bril hangen omdat u de bril te vies vindt. Op die manier kunnen de bekkenbodemspieren niet ontspannen, terwijl dat juist moet tijdens het plassen.’’ Gelezen in het maandblad ‘Onze Taal’ (www.onzetaal.nl). Een voorbeeld van de speelsheid en vindingrijkheid van taal.

De Groote Oorlog

In families van Vlaamse Actieve Senioren leven ongetwijfeld verhalen over vader, groot- of overgrootvader aan het IJzerfront (1914-1918), of over de ellende in de bezette steden en gemeenten tijdens de Eerste Wereldoorlog. In de loop van volgend jaar, in de aanloop naar de herdenking van de honderdste verjaardag van het begin van De Groote Oorlog, willen wij in dit eigenste tijdschrift uw verhalen brengen. In het aprilnummer lanceerden we al een eerste oproep, en dit met goed gevolg. Maar vanuit Limburg en Brabant bleef het vooralsnog windstil. Vandaar deze tweede oproep. Contacteer: [email protected] of 056-25 71 82.

Sixties herbeleven Bokrijk kreeg er een nieuwe tijdzone bij: de jaren zestig, de ‘sixties’. U stapt een woning uit de jaren zestig binnen, evenals een kapsalon, een alternatief café, een reisbureau… Allemaal erg herkenbaar voor wie de twist en de locomotion danste of dweepte met Helen Shapiro. Info: www.bokrijk.be

Elektrisch fietsen Limburg heeft het dichtste netwerk van laadpunten voor elektrische fietsen in de hele Benelux. De

INSPIREREND elektrische fiets is sterk in opmars en dat hebben ze in Limburg begrepen door op hun fietskaart de vijftig groene laadpalen met een eigen icoon aan te stippen. Meer nog, men kan ook een van de vijfendertig elektrische fietsen ontlenen in de fietsenonthaalen servicepunten van Alken, Bilzen en Sint-Truiden.

Floriade in Venlo

Een daguitstap waard: de Floriade in Venlo. Tienjaarlijks wordt deze wereldtentoonstelling van bloemen, planten, bomen en groenten georganiseerd, telkens in een andere locatie in Nederland. Nog tot en met 7 oktober 2012 loopt de jongste editie in een gemakkelijk met de wagen (pal aan snelweguitrit) en via een shuttlebus ook met de trein vanuit het station van Venlo bereikbaar helemaal nieuw aangelegd parkdomein. Alle paviljoenen zijn toegankelijk voor mindervaliden. Alles bezoeken vergt zo’n 10 km stappen, maar er kunnen ook elektrische wagentjes worden gehuurd. De Floriade biedt u een toekomstkijk op een betere, groene en duurzame wereld. Tal van landen huizen in paviljoenen, waaronder zelfs Afghanistan, Ecuador, Bangladesh, Jemen, Sudan… Een kabelbaan biedt u de gelegenheid om alles in vogelperspectief te bekijken. Een toegangsticket kost 25 euro. [email protected]

Ervaren, kijken, ruiken en... proeven van vele soorten tomaatjes, alles op de Floriade.

Noordzeecruise naar windmolenpark Straks levert het windmolenpark op de Thornton(zand)bank de elektriciteitsproductie per jaar voor 600.000 inwoners. Even verderop situeert zich Belwind, eveneens een windturbinepark waar ondermeer Colruyt in participeert. Wilt u deze kolossen in zee, dertig kilometer voor de kust van Oostende, eens van nabij zien, dan kunt u erheen met de Albatros. Rederij Franlis organiseert deze Noordzeecruise. Het is geen Loveboat-arrangement, want de Albatros is een voormalig visserijvaartuig. Veilig, maar met gering comfort. Gids Georges compenseert dan weer veel met zijn kennis van de zee, de zeemanstaal en alle technische gegevens van het C-Powerproject op de Thorntonbank. Eenmaal afgewerkt, telt de Thorntonbank zestig windturbines die 158 meter boven de zeespiegel reiken. Te vergelijken: het Atomium is 102 meter hoog. De installatie van deze reuzen is spectaculair. De te verwachten productie van duizend gigaWattuur per jaar wordt via twee kabels van het transformatiecentrum in volle zee aan land gebracht ter hoogte van Fort Napoleon en gaat 3,8 km verder over land (of beter gezegd, onder de duinen door) naar post Slijkens waar de 150.000 Volt-elektriciteit na transformatie op het net wordt gezet. Wie snel zeeziek wordt (pilletjes aan boord) kijkt beter uit om bij windkracht 6 niet aan boord te gaan, want dan stampt (van voor naar achter) en rolt (van links naar rechts en omgekeerd) de Albatros. Vertrek om 10 uur, terug om 15 uur. Sportieve kledij, lunchpakket meenemen. Inschepen: Hendrik Baelskaai 36, Oostende. Kostprijs: 32,50 euro/persoon. Reservatie noodzakelijk: 059-70 62 94 of [email protected] www.franlis.be

Vl@s

INSPIREREND

21

Boon in Aalst en Antwerpen

Een acteur laat u kennismaken met Arras, zoals de stad was toen dichterpublicist Paul Verlaine, een getormenteerde ziel, er woonde. Op de foto: vtbKultuur-gezelschap in mei jl. samen met Paul Verlaine. (foto: Adriaan Linters)

Arras, een daguitstap waard Arras of Atrecht, hoofdplaats van de regio Artois die in de Bourgondische en later Spaanse periode de Zuidelijkste Nederlanden vormde, is een daguitstap overwaard. Artesië kwam in 1659, krachtens het Verdrag van de Pyreneeën in Franse handen, deze van Lodewijk XIV. Tijdens beide wereldoorlogen werd de stad zwaar bestookt en vernield. De grote pleinen (Petit Marché en Grand Marché) en de Sint-Vaastabdij werden in de originele Vlaamse stijl (gildenhuizen) herbouwd, evenals het belfort. Bovenop het belfort (met lift) hebt u een schitterend zicht, zowel op de heel nette binnenstad als op de weidse omgeving. Onderaan het belfort (toeristische dienst) situeert zich de ingang van ‘les Bôves’, een ondergronds gangenstelsel dat vanaf de tiende eeuw in de krijtgroeven onder de stad werd uitgegraven. Ze dienden als kelders en silo’s, maar ook als schuilplaats bij oorlogsgeweld. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verbonden de geallieerden deze

gangen met steengroeven die achter de Duitse linies gelegen waren. Een uitval vanuit dit gangenstelsel vormde de ouverture voor de Slag bij Arras. De stad telt ook een ‘Rue Robespierre’ en de woning ‘Maison Robespierre’, waar de man van het schrikbewind van 1787 tot 1789 woonde. Uiteraard dienen de twee pleinen in Vlaamse barokstijl bezocht te worden. In de voormalige SintVaastabdij, in volle stadscentrum, loopt tot eind september 2013 een tentoonstelling van tachtig koetsen uit het Versailles van de Zonnekoning. Het park ‘Cité Nature’ (15 hectaren) is een wandeling waard. Gaat het in groep naar Arras dan loont het de moeite om een stadswandeling te maken ‘en compagnie de Paul Verlaine’, le poète maudit (gedoemde dichter) (1844-1896), die er zijn jeugdjaren sleet. Acteur Romain Debout brengt een mengeling van proza en poëzie en vertelt over de hoekjes en kanten die Verlaine in zijn werk beschreef. Info: www.ot-arras.fr

Honderd jaar geleden werd Louis Paul Boon in fabrieksstad Aalst geboren. Hij schreef magistrale werken over ankerpunten in onze geschiedenis (Het Geuzenboek, Daens…) en vernieuwende literatuur (De Voorstad Groeit, De Kapellekensbaan…). Met twee tentoonstellingen wordt de verjaardag van Boon herdacht: ‘Villa Isengrimus’ tot 4 november in het Letterenhuis aan de Minderbroedersstraat 22 in Antwerpen en ‘Boon 2012! Rebellen’ nog tot 23 september in ’t Gasthuys, het Aalsters stedelijk museum aan de Oude Vismarkt 13. Nog in Aalst en bibliotheken in Denderleeuw, Ninove, Haaltert, Lede en Erpe-Mere, vanaf 5 juli: zes zomerse avonden rond het werk van Boon. In augustus brengt Aalst openluchtcinema rond Boon. Op 22 september volgt een literatuuravond. Op zondag 7 oktober volgt in Aalst de Boonmarathon. Info: www.boon2012.be

Gerrit Komrij over mei ‘68 Mei 1968. De verbeelding aan de macht. De breuk met de burgerlijke (dubbele) moraal. Vierenveertig jaar geleden. Brengen vandaag de ‘oudstrijders’ van mei ’68 hun dagen door met het verzilveren van dividenden en het opstrijken van bonussen? Gerrit Komrij schrijft er met zijn De loopjongen een polemisch boek over. De idealisten van mei ’68 zijn jong en voeren de strijd van het proletariaat (zie theaterstuk en film Groenten uit Balen). Komrij, die nooit onder stoelen of banken stak dat hij de provo’s maar onzin vond, brengt een fictief verhaal, waar je al naargelang het standpunt dat je inneemt, mee kunt lachen, huilen of er zich aan ergeren. De Loopjongen, uitgeverij De Bezige Bij, 16,90 euro, ISBN 978 90 234 6868 4

22

Vl@s

vl@s wedstrijd en taaltip

Prijsvraag nr. 26 Deze maal geen kruiswoordraadsel maar een heuse wedstrijdvraag. De te winnen prijs loont de moeite: een weekend ‘relax aan zee’ voor 2 personen in Ravelingen Vakantiecentrum in Oostende. Dit relax weekend omvat: • verblijf in een studio of appartement. • opgemaakte bedden en handdoeken. • vrijdagavond geniet u een driegangenmenu in het bistrorestaurant De Wandelaar. • op zaterdag bieden wij een ontbijtbuffet aan in het buffetrestaurant De Grote Rede, die avond proeft u van de keuzemenu in het bistro-restaurant De Wandelaar. • op zondag ontbijtbuffet in het buffetrestaurant De Grote Rede. • tussendoor kunt u een duik nemen in het zwembad en van de sauna (1 beurt gratis) en fitness genieten Reservatie noodzakelijk, geen gastronomische weekends in juli en augustus.

De wedstrijdvraag: in geschreven Nederlands is de het meestvoorkomende woord, gevolgd door van. Vul verder aan tot u de tien meest voorkomende woorden op een rijtje hebt. De meest correcte volgorde fungeert als schiftingsvraag. Let op, we hebben het over

geschreven Nederlands. In gesproken Nederlands staat ja afgetekend op de eerste plaats, maar ja komt niet eens voor in de top-10 van het geschreven Nederlands. Antwoorden voor 31 augustus 2012 richten aan het redactie-adres: Vl@s-wedstrijd, Lange Winkelhaakstraat 38, 2060 Antwerpen. Of mailen: [email protected]

Oplossing prijsvraag 25 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1

T O N G R I E M S N I P P E

2

A L E T V I C T O R I E

3

A V O S S E N A R R E

4

L E O K N I E V A L E M

5

M E N S Y M L E A S O

6

A S T T I L H A L T E

7

S T I E R E N V E C H T E R

8

T N R O D N A S T O M

9

U I T S L A G D I T J A

10

R E L O I D E L K

11

B E N O E M I N G O A A P

12

A R S E N I C E S R L

13

T A F M O L E S K I M O

14

I A O B I O L O G E R E N

15

E N F I N N N A N O O I

Veel verlof, te weinig vakantie In de eerstkomende weken wordt de melding.’ Gesloten wegens verlof’ aangeplakt op winkeldeuren en handelsetalages. Niet dat ik de ijverige slagers, bakkers, kappers... geen vakantie gun, integendeel. Maar m’n slecht karakter geeft me mee dat al deze uitbaters van cafés, fotozaken, apotheken, brasseries en andere boetieks, allemaal bajesklanten zijn, zoniet gehospitaliseerd zijn, of militair in hoofdberoep zijn. Militairen krijgen immers verlof. En wie in een detentie-rijksinstelling zijn dagen met krijtstreepjes op de celmuur aftelt, krijgt al eens penitentiair verlof. Om je ziekbed even te verlaten, geeft de dokter je verlof.

Verlof verwerf j met een vergunning, met een toelating, die ook steeds ingetrokken kan worden. En het is vakantie wanneer je geen school moet lopen, niet uit werken gaat. Onze taal is het Nederlands, het Standaardnederlands. Niet het Verkavelingsvlaams dat zovele kookprogramma’s en andere soaps ons opdringen. ,,Verlof’’ in de betekenis van vakantie is dialect. Storend is het wanneer handelaars

geen correct taalgebruik hanteren tegenover hun klanten. Nooit zoiets meegemaakt in Frankrijk of in het Verenigd Koninkrijk. Maar met het Nederlands mag blijkbaar wel een loopje genomen worden. Verbazing alom toen ik in een brasserie, waar de nakende vakantiesluiting aangekondigd werd met ,,prettige verlof-wensen’’, bij de kelner informeerde of de uitbater in de gevangenis zijn dagen sleet met uitzicht op enkele verlofdagen. Dat lokte een hele (prettige) discussie uit én de belofte voor beterschap volgende zomervakantie. (jv) n

NATIONAAL NIEUWS

Vl@s

23

Vlaamse actieve senioren op de Cultuurmarkt voor Vlaanderen in Antwerpen, op zondag 26 augustus 2012 Op 26 augustus gonst de Antwerpse binnenstad weer van de culturele activiteiten. De Cultuurmarkt voor Vlaanderen is het traditionele startschot van het nieuwe cultuurseizoen. Op de pleinen treden artiesten op; musea zetten de deuren open en cultuurhuizen en –cafés verwachten je. De infomarkt strekt zich uit van de Schelde tot aan de Meir. Kom zien wat je favoriete theatergezelschap in petto heeft, kom kennismaken met nieuwe namen en initiatieven. Ook dit jaar zal onze vereniging van de partij zijn! Bezoek de infostand van de Vlaamse actieve senioren op het Steenplein tussen 10 tot 18 uur. Wie heeft er die dag een uurtje (of meer) vrij om mee in de infostand van de Vlaamse actieve senioren te helpen en onze vereniging meer bekend te maken? Laat het ons vlug weten: tel. 03-233 50 72 of [email protected] n

Werkgroep Jaarthema Vrijdag 22 februari 2013, hou deze datum zeker vrij in je agenda. Die dag wordt het startschot gegeven voor het nieuwe jaarthema 2013-2014. Hou je e-post, webstek, nieuwsbrief en driemaandelijks tijdschrift in de gaten voor meer informatie. Want het zal ‘knallen’ op vrijdag 22 februari 2013. n

Vl@s Zondag 2 september

‘WIJ, VLAAMSE ACTIEVE SENIOREN MOGEN GEZIEN WORDEN’ Wandelen, fietsen, terrasjes doen, samen met andere senioren op de Gordel

Wij ontmoeten en herkennen elkaar (met hesjes) op één van de vier startpunten. Dilbeek, Overijse, Sint-Genesius-Rode, en Zaventem. Meer info volgt via de webstek van Vlaamse actieve senioren: www.vlaamseactievesenioren.be, de nationale nieuwsbrieven, provinciale berichten en de nieuwsbrieven van uw afdeling. Info en contact: Algemeen secretariaat Antwerpen, 03-233 50 72 [email protected]