VLAAMSE ACTIEVE SENIOREN VZW

Vl@s

België-Belgique P.B. P.P. 8/3181 Afgiftekantoor Gent X Erkenningsnummer: P508862

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap

VLAAMSE ACTIEVE SENIOREN

VZW

Driemaandelijks tijdschrift | 45ste jaargang | nr. 29

jan. - feb. - maart 2013

Verantwoordelijke uitgever: Roger Deridder, Lange Winkelhaakstraat 38, 2060 Antwerpen.

STARTDAG JAARTHEMA

‘De tijd van je leven’

vrijdag 22 februari 2013 zie pag. 23

2

Vl@s

WIE ZIJN WE?

COLOFON

Vl@s Driemaandelijks ledenblad van de Vlaamse actieve senioren vzw www.vlaamseactievesenioren.be Algemeen secretariaat Lange Winkelhaakstraat 38 2060 Antwerpen Tel. 03-233 50 72 e-post: [email protected] rekeningnummer BE94 4099 5130 5114 De redactie contacteren: Leila Chennouf, redactiesecretariaat Tel. 03-233 50 72 [email protected] Roger Deridder, algemeen voorzitter, verantwoordelijke uitgever Danny Simons, coordinator e-post: [email protected] Tamara Reyniers, administratief verantwoordelijke e-post: [email protected] Educatieve medewerkers Ingrid Scherrens Hogestraat 36, 8840 Staden Tel. 0486-24 49 29 Katrijn De Coninck en Danaë Verstraeten Lange Winkelhaakstraat 38 2060 Antwerpen Tel. 03-233 50 72 e-post: [email protected] e-post: [email protected] Hoofdredacteur: Johan Velghe Redactieraad: Leila Chennouf, Etienne Keymolen, Hugo Rau, Tamara Reyniers, Ingrid Scherrens, Johan Velghe Werkten mee aan dit nummer: Katrien Seynaeve Coverfoto: Annie Tanghe Opmaak, druk en afwerking: Offsetdrukkerij De Sonville, Lovendegem Verzending: All Mail Services, Evergem

VL@S INHOUD Wij laten onze stem horen Naar de toekomst kijken Trage wegen Personen met dementie Chambrettes en seks Provincie West-Vlaanderen Vlaams-Brabant/Limburg Provincie Oost-Vlaanderen Provincie Antwerpen Tijd van daden breekt aan Langer werken Bloedworst en hete kop Wedstrijdvraag Digitale kennis De tijd van je leven

3 4 6 8 10 11 12 13 14 15 16 18 21 22 23

Vl@s

Het algemeen secretariaat: ondersteunende thuisbasis

Het algemeen secretariaat ondersteunt de globale werking van de Vlaamse actieve senioren. Het is de thuisbasis van alle vaste personeelsleden. Sinds vorige lente is het gevestigd aan de Lange Winkelstraat 38 in Antwerpen, op wandelafstand van het Centraal Station. Vanaf het aller-prilste begin, toen er nog geen sprake was van een gestructureerde sociaalculturele vereniging voor senioren, was er reeds een secretariaat, weliswaar ten huize van een van de stichtende leden. Enkele jaren later werd een lokaaltje gehuurd aan het Kipdorp in Antwerpen. Na de erkenning van de vereniging door de overheid verhuisde het secretariaat naar de oude gebouwen van de firma Savelkoul, nog steeds aan het Kipdorp. Daar werd het allereerste personeelslid aangeworven. De vereniging evolueerde, het personeelsbestand groeide aan en het secretariaat verhuisde naar de Carnotstraat en bleef daar gevestigd tot 31 maart 2012. Er zijn drie educatieve medewerksters: Katrijn De Coninck (Limburg en Vlaams-Brabant), Danaë Verstraeten (Oost-Vlaanderen en Antwerpen) en Ingrid Scherrens. Ingrid opereert vanuit haar thuisbasis omwille van een vlotte bereikbaarheid voor de West-Vlaamse werking. Het voornoemd trio begeleidt, stimuleert en ondersteunt de lokale afdelingen, de federaties en de provinciale besturen. Administratieve krachten van het secretariaat zijn Tamara Reyniers (administratief verantwoordelijke) en Leila Chennouf, administratief medewerkster. Zij staan in voor de ledenadministratie, de MiRa-databank, boekhouding, verzendingen, bestellingen... Coördinator Danny Simons kijkt toe op de verplichtingen die de vereniging moet vervullen om door de overheid erkend en gesubsidieerd te blijven, volgt het nationale beleidsplan op, evenals de jaarlijkse vooruitgangsrapporten en de personeelsadministratie. Zij ondersteunt de beleidsorganen van de vereniging. Al deze medewerksters vormen één team dat ten dienste staat van afdelingen, federaties en provincies. Samen zetten zij hun schouders onder de voorbereiding en uitwerking van studie- en ontmoetingsdagen, congressen en vormingsdagen, manifestaties en evenementen en het uitwerken van projecten. U bent steeds welkom op het algemeen secretariaat: elke werkdag van 8.30 tot 12.30 u. en van 13 tot 17 u. (op vrijdag tot 15 u.). Vooraf een seintje geven is aangeraden, want soms grijpen er vergaderingen plaats en af ten toe is het secretariaat gesloten wegens activiteiten op verplaatsing. Tel. 03-233 50 72 of e-postadres: [email protected]

Vl@s

REDACTIONEEL

3

Wij laten onze stem horen We draaien weer een bladzijde om en gaan van pagina 2012 naar 2013. De gebeurtenissen van het voorbije kwartaal hebben een nieuw hoofdstuk toegevoegd aan onze leefwereld. Zondag 14 oktober 2012 stelden we vast, dat onze politici in Vlaanderen een fundamentele verandering in de onderstroom ontdekten. Zo gaat het eigenlijk altijd. Het is een gekend fenomeen. Voor de partijen die denken dat ze juist bezig zijn is het moeilijk om na de verkiezingen de leiding toe te vertrouwen aan een groep met een andere visie. Waarom blijven ze verliezen dan zo verschrikkelijk vinden? Sommige burgemeesters hebben gewonnen, maar verliezen door politieke onderhandelingen en spelletjes dan toch hun zetel. Andere lokale tenoren konden de schade nog beperken. Maar de drie Vlaamse partijen die deel uitmaken van de federale regering gingen er bij deze gemeenteraadsverkiezingen globaal genomen op achteruit. Die realiteit kan eindeloos geïnterpreteerd worden, maar ze is wat ze is. Hoezeer er, met premier Di Rupo op kop, ook geargumenteerd werd dat dit lokale verkiezingen waren die geen impact zullen hebben op de federale regering, moeten we vaststellen dat die invloed er wel zal zijn, de schade is er, zonder discussie. Naarmate de sociaaleconomische omstandigheden penibeler worden, komen steeds meer Vlamingen in het gelid tegen een systeem dat het ontij niet kan keren.

Gemeentebeleid

Sommigen onder u kunnen zich afvragen waarom we als Vlaamse actieve senioren nog de gemeenteraadsverkiezingen in de schijnwerpers plaatsen.

Het gemeentebeleid en de seniorenadviesraden zijn voor ons zeer belangrijk. De stem van ouderen zal als gevolg van de demografische verandering aan belang winnen. Elk lokaal bestuur heeft de opdracht werk te maken voor ouderen die in een kwetsbare situatie terechtkomen. Vl@s is het best geplaatst om de problemen bij oudere inwoners te detecteren en te melden. Onze vereniging speelt een grote rol in het versterken van de cohesie in buurten, wijken en dorpen. De dreiging in armoede terecht te komen is bij ouderen dubbel zo groot als bij de rest van de bevolking (1 op 10 tot 1 op 5). De toegankelijkheid van diensten en de dienstverlening aan huis zijn extra aandachtspunten (sociaal huis en loketfunctie, zorgcoördinatie, financiële tussenkomsten...). De Vlaamse actieve senioren willen in dit debat ook hun stem laten horen. Gelijke kansen, zorg en welzijn, armoede, veiligheid, mobiliteit en

Taalweetje

toegankelijkheid, sport en bewegen, communicatie en informatie, cultuur en verenigingsleven, lokaal seniorenbeleid, zijn voor ons geen holle woorden. Wanneer ik deze bedenkingen op een druilerige novemberdag op papier zet, zou ik graag aan iedereen mijn beste wensen willen sturen. Nu Kerstmis en Nieuwjaar met rasse schreden naderen, is het meer dan nodig om degenen die het moeilijk hebben een hart onder de riem te steken. En dan denken we niet alleen aan senioren maar aan allen die het slachtoffer geworden zijn van herstructureringen of sluitingen: Ford Genk, met zijn toeleveringsbedrijven, Philips Turnhout en alle andere sociale drama’s. Laat ons hopen dat 2013 een jaar wordt van geluk en vrede en dat de Vlaamse actieve senioren hiervoor hun steentje kunnen bijdragen, hoe klein ook. n Roger Deridder, voorzitter

Het vinkje is een internationaal teken, dat aangeeft dat iets gelezen, gecontroleerd of goedgekeurd is. Waar komt het vandaan en waarom heet het in het Nederlands vinkje? Het vinkje is internationaal, maar het heeft in de ons omringende talen steeds een andere naam: in het Duits Häkchen, in het Engels tick. Het Frans omschrijft het als coche of encoche. In het Frans schrijft men ook wel vu (gezien). De Nederlandse benaming heeft te maken met het feit dat het teken lijkt op een gestileerde vliegende vogel. Het vinkje is van oorsprong een v, de beginletter van het Latijnse visum, dat ‘gezien’ betekent. Het bestond al in de zestiende eeuw. Het is helemaal populair geworden in het computertijdperk, met aan- en uitvinken als afleidingen. (www.onzetaal.nl)

4

Vl@s

VL@S-LIMBURG IN DE KIJKER

Kameraadschappelijk naar de toekomst kijken Op een té zeldzame zonnige herfstdag stapte ik van de trein in het charmante stationnetje van Bokrijk. De geur van dennennaalden en hars wentelden mijn herinneringen aan zomerse kampen met de Blauwvoetvendels meteen in een vlaag van nostalgie. Mijn zes gesprekspartners zetten meteen mijn voeten weer op de grond. De Limburgse afdelingen van de Vlaamse actieve senioren kijken recht voor zich uit, de blik op de toekomst gericht. Geniepig noteerde ik in de loop van de uitgebreide babbel een terloops opgehaalde verre herinnering, een leuk rijmpje dat ik u niet onthouden wil: Trees lust geen soepevlees, wel een stukje van de Canadees. Mijn Bokrijk-honger was hiermee gestild. Tijd om de oren te spitsen voor een jong verhaal. We kennen het Limburggevoel, waarbij de perceptie wil dat Limburg als één geheel aangestipt wordt. Toch is er wel degelijk een afstand tussen Noord-Limburg (Lommel-Neerpelt) en pakweg Sint-Truiden in het zuiden. Terwijl de Hasseltse afdeling snel groeit naar haar honderdste lid, is Noord-Limburg bijna hyperkinetisch actief, waarbij gemiddeld zeventig procent van de 135 leden aanwezig is. Op de as Genk-Maasland wordt moeizaam, maar volhoudend gewerkt aan de betrokkenheid van de jongere generatie senioren. De

provinciale werking is er wel degelijk een bindteken met uitwisseling van programma’s en gezamenlijke reizen, terwijl de provinciegrenzen overstegen worden om geregeld met de Kempense afdeling Mol samen te werken. De provinciale quiz is nog een ander wapen in het scheppen van goede samenwerkingsbanden. In de omstuimigheid van hun betoog vergeet ik zowaar nog mijn gesprekspartners voor te stellen: François Heylen en Theo Stelten (afdeling Noord-Limburg), Miet Janssen en Gerard Gerits van de

Hasseltse afdeling, Luc Wagemans (federatie Maas en Kempen) en Katrijn De Coninck, kersvers educatief medewerkster.

Wij vragen inspraak

Er wordt druk gepraat, geargumenteerd, gelachen en vooral genoten van elkaars enthousiasme. Uit dit alles distilleer ik enkele krachtlijnen. ,,We vergeten niet in de keuze van onze tweemaandelijkse lezingen de blik op de toekomst te houden én we sluiten ons niet op. We nodigen steeds andere verenigingen uit om hun leden te attenderen op onze activiteiten. Leden werven lukt omdat we opteren voor het persoonlijk contact’’, houdt Miet Janssen voor. Zij was gedurende tien jaar voorzitster van de afdeling Maasoeteren. Vijf jaar geleden zette zij haar schouders onder de heropstartende afdeling Hasselt. ,,Een lezing over de sterk evoluerende maatschappij staat niet op zichzelf. De bevolkingspiramide kantelt. Nu al is 27 procent van

Genietend van een late herfstzon: François Heylen, Gerard Gerits, Miet Janssen, Theo Stelten, Luc Wagemans en educatief medewerkster Katrijn De Coninck.

Vl@s

VL@S-LIMBURG IN DE KIJKER

5

de Hasseltse bevolking een en kinderen beelden tonen van hun bij het plannen van activiteiten zestigplusser. Over twintig jaar grootouders. is een absolute leidraad. vormen de senioren de meerderheid Neerpelt organiseert zonodig op van de bevolking. Daarom vragen woensdagvoormiddag. wij ook meer inspraak in het ,,Wij maken leden, maar zorgen ,,We zijn met alle leden seniorenbeleid.’’ François Heylen er voor dat het snel kameraden in gesprek en voegt er aan toe: ,,Gebruik maken worden. De bestuursleden zijn we luisteren vooral’’ van de ervaring van senioren is een met alle leden in gesprek en we opdracht voor een politici.’’ Vragen luisteren vooral. Zo creëer je en bekommernissen worden geuit Ook al weegt in Limburg, meer dan solidariteit en kameraadschap en dat over de efficiëntie van gemeentelijke in andere Vlaamse provincies, het persoonlijk contact geeft resultaat seniorenadviesraden. ,,We moeten verleden van pakweg zeventig jaar in de bestendige zoektocht naar Zeedijk 330 E-mails vormen zelf onze verantwoordelijkheid geleden zwaar door, toch laten de bestuursleden. opnemen en aangeven wat nodig is afdelingen van de Vlaamse actieve daarbij een handig hulpmiddel. 8400 Oostende voor senioren. We moeten uit ons senioren er niet na de hedendaagse 72 procent van de leden zijn zo kot komen’’, aldus Miet Janssen. nood aan samenzijn te beklemtonen. bereikbaar. Dat werkt niet alleen Toekomstgerichtheid komt er niet ,,We hebben er helemaal niets op vlotde werken in de hand, drukt de In vakantiecentrum De Kinkhoorn kun je terecht op één van 82 comfortabele uit de lucht vallen.appartementen. Nog voor VVVG De maaltijden tegen dat ons erfgoed een toekomst kosten, maar zorgtop vooral worden aan tafel bediend in het restaurant het voor meer de naamsverandering in ‘Vlaamse krijgt. Waarom verhalen Theo Stelten gelijkvloers en in de wintertuin met niet zeezicht kun je terecht betrokkenheid’’, voor een hapjehoudt en een actieve senioren’ onderging, pakte de vertellen rond foto’s die anders in voor. Hij heeft nog een andere drankje. Het animatieteam biedt een uitgebreide waaier van ontspanning aan. afdeling Noord-Limburg al uit met oude schoendozen blijven liggen? wijsheid in petto: zorg als afdeling Andere faciliteiten zijn het zwembad met sauna en de fitnesszaal. ‘actieve senioren’ als onderschrift Anderzijds is het evenzeer belangrijk steeds voor financiële zelfstandigheid. zonder logement zijn ook mogelijk! bij de verenigingsnaam. Vl@s- Groepsmaaltijden te werken rond bijvoorbeeld Subsidies zijn een extraatje. Zo Hasselt telt leden van zeer diverse valpreventie. Neen, niet te veel wordt de bestaanszekerheid van een horizonten, waaronder een koppel theorie verkopen, maar effectief goed afdeling gegarandeerd. De grootste Verdere info bij: De Kinkhoorn, Zeedijk 330 8400 Oostende met Chinese roots. Dat opent leren vallen. Zo breken wij onze openheid is evenzeer van belang, net Tel . 059/70 16 97 - Fax 059/80 90 88 zelfs reisperspectieven. Meer nog, activiteiten open’’, zegt Theo Stelten. als het betrekken van zoveel mogelijk [email protected] Hasselt werkt intergeneratief via een Een andere krachtlijn vormt de leden zorgt eveneens voor een sterke www.dekinkhoorn.be fototentoonstelling waarbij senioren organisatorische soepelheid. De binding. n Johan Velghe een blik gooien op de kinderwereld beschikbaarheid van de leden

 

De Kinkhoorn

Uilenspiegel eetcafe

Je kan bij ons terecht voor een kleine snack, maar ook voor een uitgebreid etentje. Onze kok zorgt wekelijks voor verrassende suggesties. Onze crypte vormt het ideale kader voor allerlei activiteiten. Informeer vrijblijvend. Maandag: 11u30 tot 18u00 Dinsdag: gesloten Woensdag en donderdag: 11u30 tot 19u00 Vrijdag, zaterdag en zondag: 11u30 tot 21u30 Lokaal van het IJzerbedevaartcomité, het verbond VOS en de seniorenacademie van het VVVG. Eetcafé Uilenspiegel Korte Kruisstraat 3 - 9000 Gent Tel. 09-233 89 09 - Fax 09-233 69 91 [email protected] www.eetcafe-uilenspiegel.be

Eetcafé: (o.) Café waar ook maaltijden worden geserveerd. (uit Van Dale)

Eetcafé: (o.) Café waar ook maaltijden worden geserveerd. Uilenspiegel: Is een nar en een potsenmaker, (uit Van Dale) die niets of niemand vreest en iedereen al lachend Uilenspiegel: Is een nar en een potsenmaker, die niets of niemand een spiegel voorhoudt. vreest en iedereen al lachend eenuwspiegel voorhoudt. Uilenspiegel betekent: 'ik ben spiegel'. Uilenspiegel betekent: ben uw spiegel’. (uit 'Tijl‘ik Uilenspiegel' Henri Van Daele) (uit ‘Tijl Uilenspiegel’ Henri Van Daele)

6

Vl@s

NOSTALGIE, MAAR O ZO ACTUEEL

Een toekomst voor paadjes van het verleden Trage wegen. Ze zijn een begrip geworden. Geen gemeente in Vlaanderen of het behoud en/of het heropenstellen van aloude kerkweggetjes en andere voetpaadjes werd er al bepleit in de gemeenteraad. Trage wegen zijn een begrip geworden, mede dankzij de acties van de nu al tienjarige vzw Trage Wegen. Het is nog maar van half september geleden dat een zo rustig onderwerp als trage wegen de voorpagina’s van de kranten en de nieuwsuitzendingen van de televisiezenders haalde. Trage wegen maken deel uit van onze jeugdherinneringen, maar vandaag zorgen zij voor een alternatieve mobiliteit, reiken ze recreatieve kansen aan en herwaarderen ze hun directe omgeving.

,,Boze wandelaar krijgt elke dag 20,00 euro van gemeente’’, en ,,Luc Beeckman, de wandelende eenmansguerrilla’’, waren enkele van de onflatteuze krantentitels. Na een jarenlange strijd - de vrederechter had geen oren naar zijn klachten - krijgt de Kerkskenaar (Haaltert) gelijk van de rechter van de rechtbank van eerste aanleg. Die vonniste dat dertien wegeltjes uit zijn jeugd door de gemeente weer begaanbaar

moeten gemaakt worden. Er werd bij niet gevolgd geven aan het vonnis een dwangsom van 20,00 euro per dag aan toegevoegd. Het gemeentebestuur tekende beroep aan - ondertussen liep de rekening al tot 14.000,00 euro op - maar ving bot bij de rechter in hoger beroep in Gent. Hierdoor dient het Haaltertse gemeentebestuur nu tweehonderd van haar inwoners te dagvaarden voor het versperren van een wandelpad. ,,Ik heb het gelijk

aan mijn kant’’, reageerde Luc Beeckman in kranteninterviews. Hij verwijst daarbij naar de nog altijd geldende buurtwegenatlas. De procedure is met de uitspraak van de rechter in beroep nog altijd niet definitief, want het gemeentebestuur wil cassatieberoep aantekenen. Voor alle duidelijkheid, Luc Beeckman is geen lid van vzw Trage Wegen. Hij toont de kracht van de individuele burger die zich niet in de hoek laat drummen. De vzw Trage Wegen hanteert liever niet het wapen van een juridische procedure. Het is hen om overleg te doen met gerichte projecten en volgehouden campagnewerk. Dat overlegmodel houdt in dat er in alle openheid wordt gewerkt, met aandacht voor ieders standpunten. Met resultaat overigens, want na tien jaar werking staat het thema ‘trage wegen’ op de kaart. Lokale besturen doen een beroep op Trage Wegen vzw om hun tragewegennetwerk aan te pakken. De vzw helpt de wegen in kaart te brengen en organiseert eveneens buurtoverleg. De mening van de gebruikers is de sleutel tot succes om een lokaal netwerk te herstellen. ,,We treden op als coach en zoeken mee naar win-winsituaties’’, klinkt het. Er zijn heel veel vragende partijen voor meer en betere trage wegen: jeugdverenigingen, wandelclubs, lokale verenigingen, individuele recreanten en landschapsgenieters. Trage wegen inspireren mensen om wandeltochten te plannen. Dit fijnmazig wegennetwerk vormt een toegevoegde waarde in de jachtige maatschappij en is een evenwaardige infrastructuur

NOSTALGIE, MAAR O ZO ACTUEEL

voor wandelaars en fietsers die de vergelijking doorstaat met de wegen voor het gemotoriseerd verkeer. ,,De tijd dat trage wegen symbool stonden voor burenruzies, processen en rechtbanken is voorbij’’, lezen wij op de website www. tragewegen.be. ,,Trage Wegen vzw staat voor een verhaal van kansen en samenwerking. De toon en de berichtgeving verandert. ,,Schoolkinderen zoeken met klasuitstap trage wegen op’’, of ,,Boeren bouwen aan het landschap’’. Dat vergroot het draagvlak’’, aldus de vzw.

Weg van de drukte

Trage wegen zijn paden of wegen die bestemd zijn voor niet-gemotoriseerd verkeer. Wandelaars, fietsers en ruiters zijn de belangrijkste gebruikers. Of een weg traag is hangt uitsluitend af van de gebruikers. Je vindt ze overigens zowel op het platteland, in een dorpskern of verkaveling, zelfs in de stad. Ze zijn geschikt voor recreatie dicht bij huis, zoals een kort fietstochtje, even de hond uitlaten of zich uitleven met de mountainbike. Weg van het drukke verkeer. Bijna alle trage wegen hebben historische betekenis. Voor sommige kerkwegels gaat die zelfs terug tot in de middeleeuwen. De landbouwers trokken karrensporen in hun weg naar landbouwgronden en naastliggende gemeenten. Trage wegen zijn een levend erfgoed. Maar ze zijn ook van belang voor natuurontwikkeling. Vaak zijn ze een ecologische verbinding tussen kleine natuurgebieden en ze vormen een biotoop voor planten en insecten. Ze zijn ook simpelweg veilige verbindingen voor zachte weggebruikers, ondermeer voor schoolkinderen op hun weg naar de dorpskern. Juridisch gezien zijn er heel wat soorten trage wegen, maar

ze hebben één zaak gemeen: ze hebben een openbaar karakter. Alle buurtwegen die voorkomen in de Atlas der Buurtwegen (1841) zijn openbaar. Iedereen mag er gebruik van maken. Ze mogen ook niet afgesloten worden, hoewel dat in de praktijk maar al te vaak gebeurt. Heel wat gemeentebesturen werken aan het (her)openstellen van trage wegen. We geven een bijzonder positief voorbeeld mee: het gemeentebestuur van Zemst gaat haar tragewegennetwerk opwaarderen door bruggetjes over waterlopen aan te leggen, zodat tal van paadjes niet langer doodlopen op deze grachten. Nog eentje als voorbeeld: ErpeMere experimenteert met drie verschillende wegbedekkingen, om zo finaal verder te werken met de meest geschikte verharding. Vele gemeenten worden bij het herstellen van dit wegjesnetwerk gesteund door tal van verenigingen. Trage Wegen vzw organiseert bovendien jaarlijks een sensibiliseringsdag in oktober.



,,Buurtwegen zijn openbaar. Iedereen mag er gebruik van maken.’’



Meewerken

Individueel kan men er ook toe bijdragen. Door zelf een wandeling of fietstocht langs trage wegen in jouw buurt te organiseren, kaart je eigenlijk het thema aan. Indien je weet hebt van een afgesloten wegje dan kan dat aan de voornoemde vzw meegedeeld worden (klink ‘contacteren’ aan op de eerste pagina van de voornoemde webstek. Als ik even mijn eigen ervaring mag meedelen. In 1989 kaartte ik in de gemeenteraad de grondige verwaarlozing van de trage wegen

Vl@s

7

in Asse aan. De oprichting van een werkgroep in de schoot van de culturele raad volgde. De inventarisatie van de voetwegen werd aangevat om te kunnen uitmaken welke er zeker bewaard dienden te worden. Toen ik in 2007 als schepen ook de bevoegdheid leefmilieu toegewezen kreeg, slaagden we er in, samen met de werkgroep en de ambtenaren, een tiental trage wegen terug te openen. Dat gebeurde zonder gerechtelijke stappen te moeten zetten. Van bij de oprichting van Trage Wegen vzw werd ik lid en woonde zowat alle studiedagen bij. Dat leidde er toe dat ik een uitzonderlijke documentatie bezit over de wetgeving terzake, maar ook over mogelijk te ondernemen acties. Daar voegde ik de uitspraken van de rechtbanken bij, om bij gerechtelijke acties goed voorbereid te zijn. Uiteraard gaat in Asse elk jaar de dag van de trage wegen door. Ik weet niet wat de toekomst brengt, maar zeker is dat elke gemeente nood heeft aan een werkgroep om dit unieke erfgoed in stand te houden. n

Etienne Keymolen

8

Vl@s

VERGEET DEMENTIE, ONTHOUD MENS

Onwetendheid en onzekerheid over omgaan met personen met dementie De mens ontmenselijkt. De geest is dood en het lichaam leeft verder. Het zijn die clichés die maken dat mensen met dementie niet alleen lijden door hun ziekte, maar ook nog eens het juk torsen van de negatieve beeldvorming over hen. Een mens met dementie is een persoon met wensen, gevoelens en voorkeuren. En vooral met behoefte aan contact. In Vlaanderen leven naar schatting zo’n honderdduizend mensen met dementie. Experts voorspellen een toename van dertig procent tegen 2020. De overheidscampagne ‘Naar een dementievriendelijk Vlaanderen’ wil deze kwetsbare groep uit het verdomhoekje halen. Dementie roept vragen op over onszelf en ouder worden, over familieleden, over mensen in de buurt of over vrienden in het

verenigingsleven die zich wat anders beginnen te gedragen. Hoe springen we er mee om? Gaan we ze uit de groep sluiten? Of gaan we ze met

Communicatie in elke fase mogelijk Communicatie is in elke fase van het dementieproces mogelijk. Enkel de manier van communiceren verandert. Enkele tips: maak oogcontact op dezelfde hoogte. Spreek de persoon aan, zeg zijn naam, maar gebruik geen betuttelende verkleinwoordjes. Raak de persoon aan, ga voor hem/haar staan op gelijke hoogte. Spreek traag en duidelijk. Let er op dat de boodschap is aangekomen. Gebruik eenvoudige woorden en korte zinnen. Maak gebaren. Deel niet meer dan één boodschap per keer mee. Kondig steeds aan wat je gaat doen. Beweeg traag. Laat altijd de keuze uit twee elementen (kleren, schoenenpaar, drankjes...). Geen waaromvragen stellen, wel vragen waarop het antwoord ja of neen is. Benoem wat de persoon doet. Beschrijf wat de persoon nu kan zien, horen, ruiken, smaken, bijvoorbeeld zeggen wie lawaai aan het maken is. Ga mee in het verhaal en dring geen andere werkelijkheid op. Betrek de persoon zoveel mogelijk in beslissingen en behandel hem/haar altijd als een volwassene. Fluister niet in zijn/haar omgeving en spreek zeker niet over de persoon indien hij aanwezig is. Samen foto’s bekijken zorgt voor een verhaal. Bij ernstige dementie, wanneer het moeilijk wordt om met woorden te communiceren, wordt lichamelijk contact belangrijk: snoezelen, relaxatiebad, aromatherapie, relaxerende beelden, werken met geuren. Geel profileert zich als dementievriendelijke gemeente met ondermeer een huisbezoekenproject voor tachtigjarigen, waarbij ook familie of een goede buur uitgenodigd worden mee aan het gesprek deel te nemen. Een van de doelstellingen van dit project is het detecteren van mogelijke vereenzaming, dementiegerelateerde problemen...

de vereniging of met de buurt gaan ondersteunen? Tijdens de kerstdagen voert Studio Brussel met ‘Music for life’ campagne voor dementievriendelijkheid in Vlaamse gemeenten en steden. We kunnen wat van die actie opsteken. Behalve een ziekte is dementie ook een sociaal gegeven.



,,Dementie benaderen als een vreemde reisgezel’’

 Bij de begrafenis van Hugo Claus, die als Alzheimerpatiënt zelf zijn levenseinde bepaalde, dreef expremier Guy Verhofstadt dementie in de kwade hoek, deze van de hersendoder: ,,... vooraleer hij tot een plomp zwart gat zou zijn ineen geklapt’’, daar waar personen met dementie nog een rijk gevoelsleven hebben, ook al wordt dit met een andere manier van communiceren geuit en dienen zij tegemoet gekomen te worden in hun eigen taal. Dementie benaderen als een vreemde reisgezel. Dementie is vandaag nog altijd niet omkeer- en geneesbaar en doorbreekt daardoor sterk de mythe van de eeuwige jeugd. We weten allemaal dat veroudering nu eenmaal een deel van het leven is en dat je dat niet met een pilletje kan tegengaan. In plaats van personen met dementie uit te stoten als ‘ongenietbaren’ , moeten ze integraal blijven deel uitmaken van de samenleving. Empathie en begrip is de weg daartoe. Veroudering is een natuurlijk proces en dementie kan daar deel van uitmaken.

VERGEET DEMENTIE, ONTHOUD MENS Dat staat helemaal tegenover de negatieve houding dat de dood een verschrikkelijk noodlot is, dat personen met dementie al bij voorbaat verloren zijn en dat het leven al voorbij is. Meer nog dat op het ogenblik van de diagnose dementie het rouwproces al moet ingezet worden. Personen met dementie kunnen daarentegen nog lang van het leven

genieten. Gemiddeld nog negen à twaalf jaar. Geluk en troost in kleine dingen vinden en ja, leven van dag tot dag. Carpe diem. Het meegroeien met de patiënt kan voor een relatieverdieping zorgen. De kans om een naaste bij te staan, zorgt voor een morele opwaardering, versterkt het sociale weefsel en biedt het inzicht dat elke persoon iets betekent.

Vl@s

9

Jurn Verschraegen van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen pleit voor een stevige familieondersteuning en het belang om personen met dementie zo lang mogelijk in eigen omgeving te laten wonen. Insluiten in plaats van uitsluiten, ook in het verenigingsleven. n Johan Velghe

Angst voor dementie

Wat is dementie?

Uit bevraging blijkt dat 70% van de Vlamingen angst heeft voor dementie. Dat wijst op een reëel taboe. 55 % denkt dat mensen met dementie hun identiteit en persoonlijkheid verliezen en zelfs één op vier ziet mensen met dementie verworden tot een plant. Twee op de drie Vlamingen vinden dat de omgeving door de zware zorg meer lijdt dan de persoon met dementie zelf. 60% gelooft in een waardevol persoonlijk contact tussen een persoon met dementie en zijn naasten. Deze beeldvorming is zeker niet eenzijdig negatief, maar wijst toch veel onzekerheid en onwetendheid aan: de wereld wordt van onder je voeten weggeveegd. Angst, vereenzaming en afhankelijkheid groeien. Daartegenover staat een houding van waardigheid en respect. Van gelukkig zijn ondanks dementie. Van het beklemtonen van sociale en emotionele aspecten en het stimuleren van de mogelijkheden die nog resten. De kracht van de omgeving leidt naar een én-énverhaal: de realiteit van het verlies van mogelijkheden, maar ook het besef dat dementie meer is dan een last, want de heersende beeldvorming herleidt en versmalt dementie te vaak tot de laatste fase.

Het is een hersenaandoening waarbij er sprake is van een achteruitgang van vermogens. Eerst vermindert het geestelijk functioneren, later takelen mensen ook lichamelijk af. Daardoor wordt het normale zelfstandig leven steeds moeilijker. Symptomen van de eerste orde zijn: geheugenstoornissen, oriëntatiestoornissen in tijd, ruimte en persoon. Als gevolg treedt een verstoring op van het sociaal functioneren. Deze stoornissen komen ook niet uitsluitend voor tijdens een acute verwardheid. Symptomen van de tweede orde zijn: achterdocht, verbale en/of fysieke agressie, angsten en fobieën, apathie, verlies van fatsoensnormen, dolen, roepgedrag... maar ook claimend gedrag, verzamelwoede, seksuele ontremming, gestoord dag- en nachtritme. Voor alle duidelijkheid. Het is niet omdat je al eens iets vergeet dat je dement wordt. Stress, vermoeidheid, storende omgevingsfactoren kunnen ook tot vergeetachtigheid leiden. Dementie is een verzamelnaam van een groep ziekten. De ziekte van Alzheimer is één mogelijke vorm van dementie, goed voor vijftig à zestig procent. Daarnaast kennen we ook nog Lewy-Body dementie, vasculaire dementie (door herseninfarcten), frontotemporale dementie... Bij vijf procent andere vormen horen o.a.: ziekte van Parkinson, multiple sclerose, ziekte van Creutzfeld-Jacob, aids, ziekte van Huntington en alcoholgerelateerde dementie. Bij Alzheimer vormt zich een neerslag van kluwens van eiwitten in de hersenen. Die kluwens nestelen zich rond zenuwcellen, zodat de interactie tussen de zenuwcellen vermindert en uitvalt. Dementie is niet enkel een ouderdomskwaal. Een kleinere groep personen jonger dan 65 jaar is ook vatbaar. Probleem: voor hen bestaan er geen specifieke opvangmogelijkheden. Bij jongdementie is de kans op een erfelijke variant groter. Goed om weten is dat 4/5 van de tachtigplussers en 2/3 van de negentigplussers aan dementie lijdt. Het belang van een vroegtijdige en correcte diagnose hoeft niet onderstreept te worden. Wie een ‘niet pluis gevoel’ heeft, dient naar de dokter te stappen. Indien de diagnose dementie aanwijst, dan geeft het benoemen ervan ook rust, het vergroot de bespreekbaarheid, er kunnen afspraken gemaakt worden en men kan rustig zijn zaken voor de toekomst regelen. Voor Alzheimer bestaat er een medicamenteuze behandeling.

10

Vl@s

VL@S-LID IN DE KIJKER

Wie zijn de leden van de Vlaamse actieve senioren? We portretteren er telkens een.

Chambretten en mismeesterde seks Naam: Annie

Tanghe

Woonplaats: Gullegem Geboren: 20 april 1940 in Kortemark Opleiding: regentes huishoudkunde, afgestudeerd aan de normaalschool van het Sint-Jozefsinstituut in Tielt. In diverse scholen lerares huishoudkunde, koken, handwerk, voedings- en dieetleer, ziekenverzorging, kinderverzorging, textielwarenkennis, handel, kunstgeschiedenis... en wetenschappen in het BSO. Zo ging dat vijfendertig jaar lang. Niet altijd gemakkelijk, want haar scheiding resulteerde ook in ontslag. Tot in de jaren zeventig werd een gescheiden lerares gebroodroofd in het door congregaties bestuurde katholiek onderwijs. Vl@s-lid: van de afdeling Kortrijk sinds een zestal jaren. Leest bij voorkeur romans, maar evenzeer boeken en verhalen over de twee wereldoorlogen. Schrijven en dichten is de rode draad in een aangenaam gesprek dat zich over een namiddag uitstrekte in haar gezellige en zeer persoonlijk ingerichte woonkamer waar zelfs een tatsekop(*) niet ontbreekt, naast een collectie schelpen en van reizen meegebrachte stenen, eierdopjes en een ei-weegtoestel. Meer nog, een opmerkelijk goede lichtinval is sfeerbepalend. Annie Tanghe praat niet alleen vlot, zij is een bijzonder goede vertelster. Haar verhalen en reflecties vertrouwt zij aan papier en computerscherm toe. Zij vertelt over haar vaderbinding, over jeugdherinneringen, over trauma’s zoals als kind je vader zien oppakken en wegvoeren, als over het ondergaan van een echtscheiding en het beleven van

een nieuwe relatie. Niets menselijks is haar vreemd. Als zestienjarige schreef zij al gedichten. Dat leidde zelfs tot een publicatie in het toenmalig tijdschrift ‘Vlaanderen’. In 1979 volgde de uitgave in eigen beheer van de dichtbundel Loflied voor een stille gek. ,,Als ik die gedichten herlees, sta ik er nog steeds achter. Je moet ze projecteren tegen de toenmalige tijdsgeest. Nog net als toen komen zinnen, gedachtenconstructies... in mij op. Ook ‘s nachts. Als ik die niet snel opschrijf, gaat hun scherpte verloren’’, aldus Annie Tanghe. In 1986 volgde de dichtbundel De kleine dwaasheid over echtscheiding, relatie en pure liefdeslyriek. Mij treft bij het doornemen van deze bundel de inleidende zin: ,,Herinneringen zijn de wijnkelders van de geest.’’ Haar poëzie is loutering en de transformatie van ervaringen, positieve en negatieve, naar beschouwing en levenswijsheid. Haar vader, een sterke figuur, nauwgezet, maar vooral een goede vader, zoals zij ervaarde, werd repressieslachtoffer omwille van Vlaamsgezindheid en een burenruzie. Er volgde internering, maar geen veroordeling. Op eigen verzoek werd hij gevonnist en... vrijgesproken. Maar de littekens die Annie Tanghe opliep als kind, dat alles zag en beleefde, toonde zij in haar boek Geen verklikking (2004). Het overlijden van haar vader vormde de directe aanleiding voor het boek dat een regelrecht eerherstel inhoudt voor haar vader en een aanklacht vormt tegen de onrechtvaardige behandeling van repressieslachtoffers, hun kinderen en naaste familieleden. Het boek geeft ook een inkijk in haar zoektocht

naar het gerechtelijk dossier over haar vader. In 2007 werden tien repressiegedichten gebundeld (Nooit gebroken moed, naar het Gebed voor het Vaderland) met een voorwoord van Aleidis Dierick. Eerder, in 2006, verscheen Wachten...waarom niet?, met natuuren liefdesgedichten. In 2009 volgde een bundel verhalen Voor het vallen van de Muur, over haar vriendschappen over het IJzeren Gordijn heen. In het voorjaar van dit jaar werd Toen mijn beertje nog gromde uitgegeven, een collectie sterke persoonlijke verhalen die de lezer leidt langs het drastisch einde van haar beertje Berry en meteen ook van haar kinderlijke fantasie, over haar wedervaren in de ‘bewaarschool’, eerste en plechtige communie die geurden naar bruin bier dat samen met krulspelden voor mooie haarlokken zorgde. De opgelegde beroepskeuze komt aan bod, maar ook het benepen internaatsleven, de quasi totale afwezigheid van seksuele voorlichting. ,,We waren op gebied van seks helemaal mismeesterd’’, lezen we. Heel persoonlijke verhalen, maar tegelijkertijd bijzonder herkenbaar. Het verhaal van Annie Tanghe is bijlange niet uitverteld. Het schrijven van een roman is een volgende uitdaging. n (jv) (*) Tatsekop: West-Vlaams voor een ijzeren drieledig werktuig, dienstig voor het herstellen van schoenzolen. Ook een uitgeholde en met een kaarsje voorziene biet. Toen mijn beertje nog gromde, Annie Tanghe, 66 pag. ISBN 978 90 8122 452 9, 8,00 euro en 2,00 euro verzendingskosten. Bestellen: 056-41.78.38

Vl@s

WEST-VLAANDEREN

11

West-Vlaanderen geteisterd door een reeks ongevallen! Jeannine verslikt zich in een stukje appel, raakt in ademnood, loopt in paniek naar Cécile, die kijkt verschrikt om en snijdt in de top van haar vinger. Herman snelt hen ter hulp, verzwikt zijn voet, valt op Christiane, die haar evenwicht verliest, op de grond valt en haar arm breekt. Zo vlug kan het allemaal verlopen. Gelukkig hebben onze WestVlaamse bestuursleden massaal deelgenomen aan de 4 namiddagen EHBO van Het Vlaamse Kruis te Ieper en zijn nu geïnformeerd over wat ze eerst en vooral moeten doen in een noodsituatie! In totaal hebben er 72 bestuursleden, verdeeld over de 4 namiddagen aan de cursussen deelgenomen. We hebben 3 uren met volle aandacht geluisterd en praktische oefeningen uitgevoerd. Enkele reacties: Roger: Als er iets gebeurt ben je meestal zo in paniek dat je verlamd staat toe te kijken naar de gekwetste, nu weten we ten minste hoe belangrijk het is om te handelen en vooral om goed te weten wat je juist kan doen en niet mag doen! Jeannine: Ook voor mensen die alleen thuis wonen en iets aan de hand hebben, ontvingen we zeer goede raadgevingen.

Ieper, oktober 2012

Jef: Ik zal deze cursus regelmatig doornemen en niet alleen gebruiken voor de vereniging, maar ook de tips goed lezen en gebruiken als mijn kleinkinderen iets voor hebben! Christine: Het was een zeer leerrijke namiddag, zelfs voor wie reeds vroeger dergelijke cursus heeft gevolgd. We hebben ook een stevige cursus op papier ontvangen. Dat was nu eens echt een goed initiatief! Eddie: wij gaan vaak wandelen in de bossen, ver van de bewoonde wereld. Het is zeer nuttig een voet, die verzwikt is, te kunnen inbinden

en vast te zetten over de schoen heen, zodat de wandelaar nog veilig en bijna pijnloos kan verder wandelen tot aan de auto’s. n

12

Vl@s

VLAAMS-BRABANT & LIMBURG

Vlaams-Brabant De provincie Vlaams-Brabant organiseert op donderdag 21 maart 2013 voor de derde keer dit jaar een seniorenacademie. “TAFELEN DOOR DE EEUWEN” door Machteld De Schrijver

Deelnameprijs: 4,00 euro voor leden, 6,00 euro voor niet-leden Locatie: Cultureel centrum ’t Gasthuis (De Schuur), Gasthuisstraat 22, Aarschot van 14 tot 17 u. Een leerrijke uiteenzetting over eet- en drankgewoonten en etiquette. Onze voeding bleef eeuwenlang eenzijdig. Betere landbouwtechnieken, klimaatverzachting, ontdekkingsreizen, nieuwe voedingsmiddelen en betere vervoermiddelen zorgden voor een

meer veelzijdig dieet. Er kwamen gedrukte kookboeken en principes van tafeletiquette. De vork werd bekend. “Uit eten gaan” kwam in de mode. Nu zijn er de snelle hap en kant-en-klaar gerechten. De spreker maakt met ons een tocht door circa 2800 jaar eetcultuur Meer informatie bij Katrijn. Je kan haar bereiken op 03-233 50 72 of [email protected] n

(Detmoldzaal), Kunstlaan 5, Hasselt van 14 tot 17 u. Dr. Paul De Ridder, Brussels parlementslid, komt spreken over de gekende problemen in Brussel. Als Doctor in de Geschiedenis - die al jarenlang werkzaam is in de oude Brusselse archieven - verwierf Paul De Ridder een grondige kennis van de geschiedenis van deze stad. Bovendien weten de duizenden mensen, die tijdens de laatste jaren met Dr. De Ridder Brussel bezochten, dat hij die kennis op een levendige en boeiende manier weet

over te dragen op zijn toehoorders. Opvallend is ook de hardnekkigheid waarmee deze Brusselaar zijn stad verdedigt. Reeds jarenlang pleit hij overal in Vlaanderen voor een positieve houding ten aanzien van Brussel. Voor meer informatie, contacteer het provinciaal bestuur • Mathie Libens, 011-67 32 82 of [email protected] • Theo Stelten, 011-54 49 58 of [email protected] • Luc Wagemans, 089-24 93 10 of [email protected] n

Limburg De provincie Limburg organiseert op dinsdag 19 februari 2013 opnieuw een seniorenacademie. “BRUSSEL” door Paul De Ridder Deelnameprijs: 6,00 euro Locatie: Cultureel Centrum Hasselt

Vl@s

OOST-VLAANDEREN

Veertig jaar Vlaamse actieve senioren in Sint-Niklaas

13

foto Eddy Van Steelandt

Deinze wandelt de Bourgoyen in Onze natuurgids Noël De Loof moet een bijzonder goede band met de regenmakers hebben, want, na een ganse nacht met zware regen, gingen de hemelsluizen op donderdag 4 oktober 2012 even na het ontbijt dicht. Zowat een uur later piepte de zon voor het eerst door de wolken en tegen de middag kregen we een stralende blauwe hemel met hier en daar een mooie witte wolk, als symbool voor de aanvankelijke twijfel bij velen. Iedereen was op tijd zodat we op het afgesproken uur naar Drongen of Mariakerke konden afreizen. In deze laatste deelgemeente van Gent trokken de minder goede stappers onder leiding van Karel Delbaere en gewapend met een verrekijker, van de parking nabij het natuuren milieu-centrum Bourgoyen naar een kijkhut voor een lange observatie van het vele waterwild dat zich momenteel in dit gebied ophoudt. Intussen waren de ervaren (?) wandelaars vertrokken aan de parkeerplaats nabij de Bunderweg voor een zonnige maar ietsje winderige tocht langs de Leie. Uiteraard strooide Noël kwistig met

zijn kennis omtrent plant en dier, zeker aan een andere kijkhut met een prachtig uitzicht. Er werden heel wat vogels gespot: minstens een witte en een blauwe reiger, een enorme troep ongewenste Canadese ganzen, een dorre boom vol aalscholvers, een massa kieviten en veel andere maar minder talrijke soorten. Bij een oude notelaar wist de gids zelfs te vertellen dat de Duitsers deze boom tijdens WO I waarschijnlijk niet gevonden hadden, zodat ze van het hout geen geweerkolven konden maken. Nabij een achthoekige toren met een ontwateringssysteem, verlieten we hogergenoemde rivier en vervolgden onze weg op een oude spoorwegberm. Ook hier vergastte Noël ons op een fraaie cocktail van

natuurweetjes. De beide groepen voegden zich even later samen in de cafetaria van het natuurcentrum voor het nuttigen van een welgekomen koffie of biertje. Na een goedkeurende blik op de permanente tentoonstelling van Natuurpunt gingen de wandelaars terug op pad voor een gezonde en leerrijke natuurbeleving, terwijl hun trage soortgenoten nog bleven verwijlen in de expositiezaal (of was het de cafetaria ?). Na nog een goed uur stappen, bereikten we – jawel: moe maar voldaan – de bescheiden parking van ons startpunt. Bedankt Noël en Karel en allen die van deze leuke wandeling in een nauwelijks gekend natuurgebied een schitterende ervaring maakten. n (Wade)

14

Vl@s

ANTWERPEN

Zuchten, discussiëren... kortom quizzen Donderdag 25 oktober, de zon schijnt, dus wordt er verduisterd in de zaal. Tafels met vlaggetjes en stoelen staan netjes in de rij, papier en schrijfgerief zijn paraat. Om 14.00 uur zijn er 61 “denkers” die reeds ongeduldig zitten te wachten. En er zijn spelers van alle afdelingen voor deze federatiequiz AntwerpenNoord. De eerste vraag verschijnt op het scherm en de “molens” draaien. De gezichten staan ernstig en de voorhoofden zijn diep gerimpeld. Er

wordt gezucht en gediscussiëerd. Er hangt een ondefinieerbare “sfeer” in de zaal. De warmte stijgt en bij elke vraag ook de spanning. De onderwerpen van de vragen wisselen elkaar af en de tussentijdse punten worden medegedeeld. Men lonkt en loert rechts en links naar de buren, de spanning bereikt ongekende hoogten. Wie haalt het? En dan komt er nog een pauze ook. Gelukkig is er de traditionele cake. Verlicht misschien niet de geest maar spekt de federatiekas.

Tweede deel, stilte alom, soms ontgoocheling, soms grote opluchting. Het wordt een nek-aannek race. De strijd om de paraplu’s is hevig, maar iedereen wil ook de eeuwige federatieroem. Het verdict is gevallen. De Tovenaars (Deurne) hebben nipt gewonnen van Kapellen, en geen enkele ploeg is “gebuisd”. De quizmaster is “content”. De “molens” van de denkers hebben flink gedraaid. De zon mag weer in ’t lokaal en de “klad”-papieren in de prullenmand. Een gezellige namiddag onder vrienden. n

Rustig gelegen vakantieverblijf aan Côte d’Azur La Recampado is een provençaalse woning in familiebezit. Rustig gelegen in een residentiële buitenwijk van parfumstad Grasse. Strand en bergen in directe nabijheid. Op 12 km van Cannes, 36 km van Nice. Vlot bereikbaar via snelweg (1.200 km), TGV (Cannes) of luchthaven (Nice). Alle comfort aanwezig, geschikt voor max. 4 personen. Minimum verhuurperiode: 1 week (aanvangsdatum vrij). Vanaf 210,00 euro/week (exclusief verbruik water, elektriciteit, verwarming). Info: 0474/76 55 53, of [email protected]. U krijgt foto’s en alle info gemaild.

Vl@s

WAT NA DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN?

15

Tijd van daden breekt aan Niet langer meer beloften, maar vanaf 1 januari tellen alleen maar daden. De nieuwe gemeenteraden worden geïnstalleerd. Burgemeesters en schepenen leggen de eed af. Niet alles kan door een stads- of gemeentebestuur gerealiseerd worden, er zijn ook hogere overheden met bijvoorbeeld bevoegdheden over gewestwegen, scholenbouw... Maar vergeten we anderzijds niet dat de autonomie van steden en gemeenten groot is. Niet alles loopt vandaag in onze samenleving zoals het hoort. Aan voorbeelden geen gebrek. Bijna 30.000 jongeren slikken antidepressiva. 1 kind op 10 is arm. Vlaanderen laat haar geplaatste kinderen in de steek. Helft van de geneesmiddelen deugt niet. Eén op vier gescheiden single vrouwen aan de pillen. West-Vlaamse scheidsrechters zijn agressie (beledigingen, slagen) in de provinciale reeksen beu. Elke speeldag worden vier scheidsrechters aangevallen. De werkloosheid in Vlaanderen stijgt onrustwekkend. Er is een schrijnend gebrek aan sociale woningen. Stijgende armoede. Eén op vijf senioren leeft in armoede. Carjackings, groepsverkrachtingen, partnergeweld... en Dexia blijft een tijdbom. Er is een manifest gebrek aan samenlevingscohesie. De prestatiedruk is hoog. Alleen het consumentisme telt. Het lijkt er op dat er nog slechts één werkwoord bestaat: shoppen. Onze eigen identiteit wordt gedemoniseerd en onze geschiedenis is niet meer een deel van ons collectieve geheugen, maar verworden tot een losse opsomming van feitjes. Sociale weerbaarheid en solidariteit brokkelen af. Het ‘ieder voor zich’, zie de afbouw van de sociale zekerheid, is in opmars. Neen, de stads- en

gemeentebesturen kunnen de pensioenen niet verhogen, maar wel mee helpen armoede te bestrijden, vereenzaming tegen te gaan en de bevolking een attitude van samenleven bijbrengen.

Huisvestingsbeleid

Gemeentebesturen moeten meer inzetten op hun woonbeleid, het beleid van de sociale bouwmaatschappijen stimuleren, coördineren en over de uitvoering waken. De Vlaamse regering heeft de ambitieuze doelstelling om tegen 2023 zo’n 43.000 sociale huurwoningen bij te bouwen. Om deze doelstelling te bereiken moet er meer dan een tandje worden bijgestoken: 156 van de 308 Vlaamse gemeenten hinken nog achterop. Gemeentebesturen moeten nieuwe woonvormen stimuleren: samenwonen (kangoeroewonen, cohousing...), waarbij gezinnen in privéwoningen wonen maar gemeenschappelijke ruimtes delen, zoals speelkamer, wasplaats, tuin, keuken... Dat moet het intergeneratief wonen bevorderen. Bij ontwikkeling van verkavelingen bouwprojecten moeten gemeentebesturen een deel voorbehouden voor kleinere kavels of woningen, zodat ondermeer senioren zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. In afwachting van de realisatie

van deze huisvestingsprojecten een huursubsidieregeling toepassen. Drie op vier senioren beschikken over een eigen woning. Toch is het hebben van een eigen huis, geen garantie om niet in armoede terecht te komen. Veel van die woningen zijn van een mindere kwaliteit, duur qua energieverbruik of ontbreken basiscomfort, zoals centrale verwarming. Een goede én betaalbare woning is essentieel voor een ‘goede oude dag’. Verloedering in het straatbeeld aanpakken, zorgen voor veiligheid, zorgen voor groen en prettige openbare ruimtes, zorg dragen voor het verenigingsleven en het voeren van een degelijk vrijwilligersbeleid. Zo kunnen senioren blijven deelnemen aan het sociale leven. Primaire voorwaarden hiertoe zijn een aan de concrete noden aangepaste mobiliteit, een ruim aanbod aan vrijetijdsactiviteiten, het dichten van de digitale kloof, het in contact brengen van vele mensen met elkaar... en alle nuttige maatregelen die de vereenzaming tegengaan. Vergeten we ook niet dat de betaalbaarheid van de (privé) rusthuizen bewaakt moet worden en zonodig gereguleerd door er een betaalbaar aanbod in een OCMWrusthuis tegenover te plaatsen. Leden van de Vlaamse actieve senioren die deel uitmaken van een gemeenteraad, OCMW-raad, gemeentelijke adviesraden... roepen wij op deze actiepunten, op onze weg naar een beter, warmer, socialer Vlaanderen, blijvend voor ogen te houden. Aan onze afdelingen vragen wij zich hiervoor actief in te zetten in de seniorenraden. n

namens het dagelijks bestuur

16

Vl@s

LANGER WERKEN

Kunnen wij actief blijven tot 75 jaar? Waarom sterft de ene op 45 jaar en de ander op 95? Ongevallen, ziekte, voeding... spelen een rol. Ook sociale ongelijkheden, zoals studieniveau en de sociaaleconomische positie - of je arm of rijk bent hebben sterke invloed op gezondheid en levensverwachting. De levensverwachting in goede gezondheid is 60 jaar voor mannen en 62,5 jaar voor vrouwen. Daartegenover staat de globale levensverwachting: 78 (mannen) en 83 jaar (vrouwen). De levensverwachting is stijgend. We leven langer, maar niet

noodzakelijker (langer) gezond. Uit onderzoek blijkt dat ‘witte boorden’ langer leven. De gemiddelde levensverwachting in goede gezondheid is nauw verbonden met de sociaaldeconomische situatie die een invloed heeft op het ziektecijfer.

Op 25 jaar mag wie geen enkel diploma heeft, hopen nog 54 jaar te leven, waarvan slechts 27 jaar in goede gezondheid. Op 25 jaar mag wie een diploma hoger onderwijs heeft, hopen nog 60 jaar te leven, waarvan 46 jaar zonder grote gezondheidsproblemen. Het heeft voor gevolg dat iedereen later op pensioen sturen, zoals de regering Di Rupo I voorstaat, niet overeenstemt met de realiteit. Werknemers met een zwaar

Van kippenboer tot ondernemer van het jaar Een dynamische, vrolijk ogende man, die in alle eenvoud weet te vertellen over zijn vijftigjarig ondernemerschap, zijn zware tegenslagen en zijn grote triomfen. Wie hem fluks over het Oudenaardse Marktplein ziet stappen, vermoedt niet dat Willy Naessens dit jaar 73 is geworden. Toekomstdromen omzetten in werkelijkheid is een van de doelstellingen van de man die vorig jaar gekozen werd tot ondernemer van het jaar en die zopas het vijftigjarig bestaan zijn bedrijvengroep mocht vieren. Hoe begon Naessens zijn werkzaamheden die uitgroeiden tot een consortium met een jaarlijkse omzet van bijna 350 miljoen euro en 1.280 personeelsleden? Hij is de zoon van een molenaar uit het Oost-Vlaamse Elsegem. Van in zijn prille jeugd bezat hij de onweerstaanbare drang om hard te werken bij zijn vader en later een eigen bedrijf op te richten. De

schoolbanken trokken hem niet aan. Op veertienjarige leeftijd gaf hij er de brui aan en werd kippenkweker. Kippen moeten eten en de volgende stap was de oprichting van een firma die kippenvoer produceerde. Dit alles gebeurde niet zonder enkele flinke tegenslagen die de hele onderneming op de rand van het bankroet bracht. Keihard werken en een flinke dosis gezond boerenverstand leidden naar zijn

eerste succesjes. In de loop der jaren besefte Willy Naessens dat zakelijk inzicht niet volstaat om een geslaagd bedrijfsleider te worden. Gezondheid en wilskracht zijn eveneens van enorm belang. Hij overwon twee zware kankeroperaties. Tijdens een lange revalidatieperiode stelde hij vast dat hij alles te danken had aan het enthousiasme van zijn medewerkers. ,,Ik zou in mijn eentje

Vl@s

LANGER WERKEN

beroep kunnen vaak niet anders dan vroeger stoppen. Ze leven gemiddeld niet alleen minder lang, ze hebben ook nog eens de dubbele handicap van een lager loon en een korte loopbaan. Bovendien is hun loon niet van die aard dat ze vlotjesweg een aanvullend pensioen bijeen kunnen sparen. De pensioenleeftijd dient flexibel te blijven. Zij die een zwaar beroepsleven achter de rug hebben, mogen niet opgezadeld worden met een onvolledige loopbaan en dus een geringer pensioen. Anders moeten mensen die daartoe in staat zijn verder werken, liefst met een bonus. De roep van de regering om langer te werken blijkt eerder een wens

nergens geraakt zijn. Ik bereik wat ik wil, dankzij iedereen die met mij samenwerkt’’, klinkt het. Geld verdienen is niet zijn enige betrachting. Hij beseft dat hij een ruim deel van zijn inkomen moet aanwenden om zijn werknemers levens- en arbeidsvreugde te bezorgen. Die positieve instelling maakt hem geliefd. Iedereen weet dat hij grote bedragen besteedt aan voetbalploegen, de restauratie van zijn dorpskerk, mecenaat, het steunen van verenigingen naast investeringen in de jaarlijkse paardenwedrennen ‘Waregem Koerse’ en in de vakantiekinderopvang voor al zijn personeelsleden. Ik vroeg Naessens ooit wat de basis was van zijn zakelijk succes. ,,De afwisseling, de diversificatie van bedrijven en een uitgebreide naambekendheid’’, was het antwoord. Hij weet wat hij wil. Een voorbeeld: zijn constructie van

dan een realiteit te zijn, want de stijgende werkloosheidscijfers wijzen een groot contingent vijftigplussers aan. Ze worden beschouwd als niet-productief genoeg, te duur, dragers van risico’s op ernstige ziektes en... ze kunnen brugpensioen aanvragen wanneer het bedrijf in herstructurering gaat. Het lijkt de verklaring te zijn van het feit dat een zeer gering aantal oudere werklozen opnieuw aan de slag kan.

17

trok de Gentse Vl@s-afdeling er op bedrijfsbezoek. Toen een paar jaar geleden vanuit Brugge een vol symboliek geladen wagentocht (Naar Oostland zullen wij rijden) naar Brück in de Fläming (regio onder Berlijn) trok, was die karavaan te gast bij Willy Naessens. n (jv)

Natuurlijk zijn er uitzonderingen. In het bijhorend kaderstuk laten we u kennismaken met een voormalige kippenboer die het tot ondernemer van het jaar schopte. Hij is ondertussen 73 geworden en weet van geen ophouden. Eerder

landbouwloodsen, bedrijfsgebouwen en zwembaden kan niet zonder grote hoeveelheden beton. Daarom kocht hij recent een Limburgs betonbedrijf op. Omdat een te grote afhankelijkheid van de soms wispelturige bouwsector gevaarlijk is, trok ook de horeca zijn aandacht. In Oudenaarde bezit hij een vijftal restaurants en hotels. Zopas werd zijn groep eigenaar van twee hotels in Geraardsbergen en Ronse. Daar de klanten ook maaltijden dienen geserveerd te worden, is het een strategisch voordeel als je zelf een groothandel in vleeswaren en een salamibedrijf runt. Naambekendheid is bij dit alles van primordiaal belang. Daarom zie je bij zijn bedrijfsgebouwen steevast de slogan opdagen: ,,Nog een werf van Willy Naessens’’. Heeft hij nog tijd voor een liefhebberij? Beslist. Paarden en koetsen hebben zijn hart gestolen. Zijn paardenparadijs Strohoeve in

Wortegem-Petegem ligt pal naast zijn hoofdzetel. Deze Strohoeve trekt jaarlijks honderden groepen toeristen aan. Denkt de ereburger van Elsegem niet aan wat rust? Eigenlijk niet. Hij begint zijn werkdagen om vijf uur in de ochtend en ontvouwt dan zijn dagagenda met de onontbeerlijke zakelijke delegatie van bevoegdheden naar zijn schoonzoon en zijn kinderen. Een ruim deel van de dagtaak is bestemd voor allerhande vormen van publieke contacten. Voelt deze 73-jarige ondernemer zich niet oud? Daar heeft hij geen tijd voor. In weerwil van zijn meer dan pensioengerechtigde leeftijd blijft hij plannen smeden en wil hij vooral actief blijven. n Hugo Rau

18

Vl@s

NOSTALGIE NAAR DE TIJD VAN JE LEVEN

Bloedworst en hete kop Nog geen zes was ik toen de huisarts mij zes maanden sanatorium voorschreef. Mijn ouders hield hij voor dat de wissel van stadslucht voor het ozon van de zee én een strak maaltijdenschema, mij van m’n futloze eetlust zou afhelpen. Ik zou terugkeren met blozende wagen, spieren en een laagje vet rond mijn knoken. Maar vader vond de kostprijs voor mijn gepland sanatoriumverblijf aan de hoge kant. Vindingrijk als hij was om het gezinsbudget in evenwicht te houden, schreef hij me in de jeugdbeweging in en de Leuvense stoof werd aangemaakt met de sanatoriumformulieren. Als vijfjarige genoot ik in Lichtaart van mijn eerst kampkost. Bouletten, worst, puree, boontjes in tomatensaus. Het ging en gaat er nog altijd vlot in. Ik doe mijn moeders nagedachtenis geen onrecht aan wanneer ik haar eufemistisch aanwijs als ‘nietkeukenprinses’. Repetitief week na week steeds hetzelfde. Op dinsdag altijd biefstuk van de lose rib. Toen ik alweer té lang, naar vaders zin, op een biefstukreep kauwde en sjiekte, vloog ik de kelder in. Bij het vieruurtje werd het resterende biefstukdeel onder m’n neus geduwd. Opeten, niets verkwisten was de boodschap. Enkel de seizoensgroenten, rechtstreeks uit de eigen moestuin, boden afwisseling. Kippen en konijnen, toen nog voorgehouden voor zon- en feestdagen, ook al van eigen kweek. Maar m’n moeders inspiratieloze kookkunst telde gelukkig uitzonderingen: karnemelkpuree met gepocheerde eieren, wafels gebakken op de Leuvense stoof en haar zomerse smossalade. Onovertroffen. Achttien was ik al toen m’n papillen voor het eerst geprikkeld werden door vreemde smaken van cider, artisjok en krab en kazen achteraf. Deze culinaire ontmaagding was het

directe gevolg van mijn deelname aan zomerse werkkampen in Menez Kamm, de manoir die fungeerde als centrum van een groeiend Bretoens bewustzijn. Toen we later onze activiteiten naar Noord-Ierland verlegden, genoot ik mateloos van ’n Irish breakfast. Sindsdien leerde ik het nooit af, wanneer de gelegenheid

zich aandient, me te bedienen van ochtendlijke black pudding, mushrooms, beans…

Blinkdozen

Van Kortrijk ging het in de tweede helft van 1971 naar Aalst. Nooit gedacht dat ik het er zesentwintig jaar zou uitzingen, want prompt merkte ik ernstige Aalsterse gebreken op: de afwezigheid in de slagerijen van smeuïge bloedworst en van in zuur opgelegde witte boontjes bij de vishandelaars. De doffe en harde Oiljsterse trippen zijn enkel voor de pan geschikt. Ze kunnen niet tippen aan de Kortrijkse bloedworst, bloeierling. Smeuïg, gekruid en wat gezoet, pittig gemaakt met een snippertje ajuin… smeerbaar op de boterham die afgewerkt wordt met een streepje West-Vlaamse Wostijnmosterd of met pickles. Maar in schijfjes gebakken tot krokante plakjes mag een geslaagde mariage met licht aangebakken Sint-Jacobsvruchten niet uitblijven. Heerlijke Kortrijkse bloedworst overtreft Brusselse beuling. De Aalsterse trippen daarentegen kunnen hun proletarische afkomst niet wegmoffelen. Maar de blinkdozen brachten redding. Vaste, stevige, zo’n zes, zeven centimeter diameter grote bloedworst, enkel voor de pan geschikt, zag ik vele jaren geleden voor het eerst toen wijlen Robert Van der Stockt, veilingmeester van de offergaven van de Herdersemse Sint-Antoniusfeesten, er een portie van in de vrieslucht stak, op die maandagse januaridag van de Moorselse mis. Ze kunnen, korstig gebakken, m’n hunkering naar de ware bloedworst enigszins

Vl@s

NOSTALGIE NAAR DE TIJD VAN JE LEVEN

bevredigen. Ik maak er graag een ommetje voor langs de slagerij onder de Erondegemse kerktoren. Het was theaterman Paul Coppens die suggereerde om een zoveelste lange repetitie-avond (nacht!) zonder geeuwhonger door te komen: een bruine boterham belegd met een hoop warm gemaakte en dus half gesmolten kopvlees, stevig gekruid en voorzien van veel gebakken ajuinsnippers. Het kopvlees kan desgewenst geaccompagneerd worden door eveneens warme cornedbeef. Vettig, jazeker. Maar gegarandeerd hongerverdrijvend.

Vismijn

SOS-Piet bood in het VTMprogramma hulp bij het bakken van Aalsterse vlaaien. Hij maakte zijn reputatie ten schande door maïzena als bindmiddel aan het mengsel toe te voegen, vergat bestellen, zijnde Oiljsterse mastellen, en tot overmaat van ramp zelfs kaneel en foelie. Naar aanleiding van de allereerste Topdag, meteen na de GrootAalsterse fusie in 1977, lanceerde Pol De Paepe een vlaaienwedstrijd. Omstreeks dezelfde tijd leerde ik via de omweg van de liefde het verschil kennen tussen de Aalsterse en Dendermondse versies, deze laatste met gekonfijt fruit. Het restaurant annex frituur van Pierre Lafond aan de Aalsterse Molendries vormde met een volle pot mosselen, bij gelegenheid al eens de dagafsluiter na het bijwonen van vergaderingen of persconferenties, het maken van reportages en het afnemen van interviews. Occasioneel ging het ook naar het nabije scherregossekot van Richard aan de Sint-Annebrug. Zijn cognac zou ik tot op de dag van vandaag uit

alle ander wullokkensap herkennen. Nog wat verderop, aan de Houtkaai, bracht de Stedelijke Vismijn me de smaak bij van schelvis. Tarbot, griet, tongetjes… werden er niet geveild. De aanvoer beperkte zich tot gewone en goedkopere vissoorten. Vers en vooral gezond. Want dat was het opzet van dit door concurrentiedruk van warenhuizen en andere eetgewoonten – vrijdag niet langer visdag – ter ziele gegane stedelijke initiatief.

19

Al mijn in vele jaren vergaarde ‘multiculturele’ schatten, laat ik, wanneer de gelegenheid zich aandient, mijn smaakpapillen strelen en stimuleren. Zowel een Dendermondse paardenworst, als een Saison d’Erpe-Mere. Provençaalse lou fassum, als Irish stew. Kortrijkse Kalle- en Mantentaart, als blauwe Ardense Chimay. Een ware Ali Baba-grot. n Johan Velghe

Everzwijnen

Mijn ‘multiculturele’ (KortrijkAalst-Dendermonde) culinaire ervaringen werden twintig jaar lang aangevuld met Ardense invloeden. In het piepkleine dorpje Smuid bekwam ik niet alleen van het altijd hectische rondhollen in de Denderstreek, maar aperitiefde ik met Maitrank en Zigomar, samengaand met een fijn plakje Ardense ham of een hapje Borquinworst. En op de Ardense hoogte plantte ik aardappelen en kolen met goed gevolg, tot de dag dat everzwijnen hun woellust en honger botvierden op m’n patattenveldje. De jachtvereniging vergoedde ruimschoots de schade, maar de lol was eraf. Het ontdekken van geneugten en genoegens is niet meer af te remmen, eenmaal men de smaak te pakken heeft. Kweeperenlikeur maken is een jaarlijks ritueel geworden. En in het mediterrane Grasse konden we vier jaar geleden voor het eerst olijfolie produceren, terwijl het aanmaken van vin d’aranga - zoals in de zo klankrijke Occitaanse taal het aperitief vin d’orange heet - al z’n geheimen al prijsgaf.

Gedicht Boemerang De boemerang komt steeds terug, Gegooid in onze jonge jaren. Nu weliswaar wat minder vlug Maar mathematisch te verklaren. De verre worp met vaste hand Stak vol vernieuwde levensdromen. En als de lente was in ‘t land Leek ons geloof niet in te tomen. Veel later kwam dan het besef Dat kracht niet steeds kan overwinnen. We kregen langzaam minder lef En nog meer lust om te bezinnen. De boemerang komt steeds terug, Gegooid in onze jonge jaren. We staan op ‘t einde van de brug En zien de boten verder varen. Roger Pylyser, Veurne

20

Vl@s

Vakantie aan de Moezel Weingut-Pension-Brunnenhof: Familie Reiner & Ellen Lenz Brunnenstrasse 32 D-56814 Bruttig-Fankel/Mosel Tel: 0049-2671 7713 - Fax: 0049-2671 5445 (vanuit België) www.brunnenhof-bruttig-fankel.de [email protected] Men spreekt er Nederlands. Gezellig pension voor jong en oud, rustig gelegen aan de wijngaarden. Ontbijtzaal, zonneterras en ruime parking. Wijnen uit eigen kelders. Overnachting + ontbijt vanaf 27€ half pension + 15€ Deze prijzen zijn geldig vanaf 4 overnachtingen. NIEUW: Elke gast ontvangt een gratis ticket voor het openbaar vervoer in de VRM-Cochem. GEZINSAANBIEDING: Vanaf 7 overnachtingen, in de periode van juli tot eind oktober: kinderen tot 12 jaar gratis verblijf, inclusief ontbijt, indien ondergebracht in de tweepersoonskamer van de ouders of grootouders. Half pension: 10€ per dag per kind SPECIALE KORTING: In de maanden, mei, juni en oktober vanaf 5 overnachtingen een korting van 10% op de prijs: overnachting met ontbijt.

NIEUW: Prachtig nieuw appartement voor 2 personen - het hele jaar door. Slaapkamer met tweepersoonsbed; een moderne open keuken, en woonkamer. Badkamer met bad, douche en toilet; berging met vriezer. In de keuken: vaatwasser, kookvuur, oven, grote koelkast, magnetron, koffiezetapparaat, broodrooster; aanpalend een terras. Woonkamer met slaapbank voor 2 personen mogelijk, een flat screen-tv en een muziekinstallatie. Kinderbed en hoge stoel tot 3 jaar, gratis. Prijs voor 2 personen: Aankomst op maandag of vrijdag. Midweek (van maandag tot vrijdag): 220€ Week (van maandag tot maandag of van vrijdag tot vrijdag): 380€ Weekend (van vrijdag tot maandag): 180€ Elke extra persoon per dag: 20€ Eenmalige kamerservice: 25€

De Kinkhoorn Zeedijk 330 8400 Oostende

In vakantiecentrum De Kinkhoorn kun je terecht op één van de 82 comfortabele appartementen. De maaltijden worden aan tafel bediend in het restaurant op het gelijkvloers en in de wintertuin met zeezicht kun je terecht voor een hapje en een drankje. Het animatieteam biedt een uitgebreide waaier van ontspanning aan. Andere faciliteiten zijn het zwembad met sauna en de fitnesszaal. Groepsmaaltijden zonder logement zijn ook mogelijk! Verdere info bij: De Kinkhoorn, Zeedijk 330 8400 Oostende Tel . 059/70 16 97 - Fax 059/80 90 88 [email protected] www.dekinkhoorn.be

Vl@s

Vl@swedstrijd en INSPIREREND

21

Nieuwe wedstrijdvraag nr. 28 De wedstrijdvraag in ons vorig nummer lokte diverse reacties uit. Dat is best leuk. Zo hebben we genoten van een omstandige uitleg over het formaat van slaginstrumenten. Nogal wat deelnemers meenden een instinker te ontwaren. Neen, de vraag was wat ze was en toegegeven ook eenvoudig. Natuurlijk kwam daar de schiftingsvraag bovenop. Hoe vaak is het woord ‘trom’ verkleind in ‘klein trommeltje’? Zo luidde de vraag. Het antwoord: driemaal verkleind. Dat antwoordden quasi alle deelnemers. Een trommel is van oorsprong een kleine trom, zoals een druppel een kleine drup/drop is. -el had vroeger een verkleiningsfunctie. Met hetzelfde -el zijn van eik, ijs en kruim de woorden eikel, ijzel en kruimel afgeleid. Germanist en Vl@s-lid Gabriël Dujardin uit Oostkamp voegde aan zijn antwoord terecht toe dat ‘klein trommeltje’ driemaal verkleind is. Vooreerst is trommel een diminutiefvorming met -el. In sommige West-Vlaamse dialecten hoor je ook busselke voor ‘een bosje’, of visselkes voor ‘visjes’. Dan volgt de tweede verkleining met het achtervoegsel -tje en vervolgens de

toevoeging van het woord klein. Bij een ‘klein trommeltje’ gaat het dus om een kleine kleine kleine trom.

Leila Chennouf die waakt over ons redactiesecretariaat keek de correcte antwoorden na en merkte dat .......... ................................ uit .......................... ......................... het dichtst het aantal inzendingen (de schiftingsvraag) benaderde. Proficiat en het kijkboek over de Ardennen wordt eerstdaags toegezonden. n

De nieuwe wedstrijdvraag: Op welke plaats in de ranglijst van talen staat het Nederlands? Geen schiftingsvraag. We verwachten enkel een getal. We helpen u even op weg. Het Mandarijn (het Chinees) is de taal met veruit de meeste sprekers. Het Spaans komt op de tweede plaats, Engels volgt op de derde plaats. Arabisch op vier, Hindi op vijf, Bengaals op zes, Portugees op zeven, Russisch op acht, Japans op negen, Duits op plaats tien. Waar situeert zich het Nederlands met ruim 21 miljoen sprekers zich in deze ranglijst? Het Nederlands telt daarmee ongeveer evenveel sprekers als het Thai en het Oezbeeks. Dat laatste helpt u wellicht niet veel verder. Op welke plaats in de talenranglijst prijkt het Nederlands? Wat valt er te winnen? Een midweek in een vakantiehuis in de Ardennen. Antwoorden voor 15 februari 2013 richten aan het redactie-adres: Vl@s-wedstrijd, Lange Winkelhaakstraat 38, 2060 Antwerpen, of een e-berichtje naar: [email protected]

Inspirerend Praktische gids voor slechtziende senioren Hoe kan ik mijn medicijnen correct innemen als ik ze niet meer van elkaar kan onderscheiden? Ik zou graag de krant blijven lezen, maar ik zie de letters niet meer goed, wat nu? Hoe kan ik in mijn keuken de verlichting verbeteren?... Bij de Brailleliga is gratis de brochure te bekomen: Visuele beperkingen bij senioren: bewaar uw autonomie, leer technische

hulpmiddelen gebruiken. Deze gids legt uit hoe enkele kleine aanpassingen in de leefomgeving een groot verschil kunnen maken. Verder worden talrijke technische hulpmiddelen voorgesteld die de zelfstandigheid van slechtziende personen optimaliseren. Overigens is voor iedereen vanaf zestig jaar een jaarlijks bezoek aan de oogarts aan te raden, dit om ondermeer tijdig de leeftijdsgebonden maculadegeneratie op te sporen. Maculadegeneratie

(LMD) tast het netvlies aan en kan leiden tot gezichtsverlies. Het is de voornaamste oorzaak van gezichtsvermindering bij zestigplussers in de geïndustrialiseerde landen. Er tijdig bij zijn is de boodschap om de ziekte adequaat te behandelen. Meer over LMD-symptomen en behandelingen: www.braille.be Aanvragen gids: Brailleliga, Engelandstraat 57, 1060 Brussel; fax. 02-537 64 26; e-post [email protected] n

22

Vl@s

GEEN GEHEIMEN MEER

Op donderdag 25 april 2013 een onthullende studiedag

(naar aanleiding van de Digitale Week)

Nieuwe en sociale media Het computertijdperk verandert razendsnel. Een beetje TE snel voor velen onder ons. Tegenwoordig vliegen termen zoals tablets, smartphones, iPad, iPod, Apps, Facebook, Twitter ... rond onze oren. Weet u niet wat al deze nieuwe termen willen zeggen? Hoe zien al deze nieuwkomers er uit? Wat kunnen we er mee doen? Na deze infosessie, aangeboden door het antwerpen.be-centrum, kan u meepraten over al deze nieuwigheden. Verwacht u aan een aangename dag vol praktische tips, handige info en leuke gesprekken in een ongedwongen sfeer. Wanneer:

donderdag 25 april 2013

Waar:

Antwerpen.be-centrum (Digipolis) Generaal Armstrongweg 1, 2020 Antwerpen (Kiel)

Openbaar vervoer: - de trein stopt in Antwerpen-Zuid (+/- 15min wandelen) - bus 1, 13, 290, 291, 295, 298 en 500 - tram 4 en 24 (halte Gen. Armstrongweg), deze trams kan je ook nemen aan het treinstation Antwerpen-Zuid Dagindeling:

-

10u00 tot 10u30: ontvangst met koffie 10u45 tot 12u30: eerste sessie 12u45 tot 13u30: middageten 13u45 tot 15u30: tweede sessie +/- 15u30 einde van de studiedag

✂ Inschrijvingsformulier insturen voor 31 maart 2013

Schrijf je in via [email protected] of stuur dit formulier naar het algemeen secretariaat, Lange Winkelhaakstraat 38 te 2060 Antwerpen (plaatsen zijn beperkt, de inschrijving is pas definitief na betaling) Naam afdeling: Naam deelnemer(s): Lidnummer(s) deelnemers (s): Aantal deelnemers:

x € 12,00 = €

Te storten op rekening: Vlaamse actieve senioren vzw BE94 4099 5130 5114 met vermelding van “je naam + studiedag ICT”

Vl@s

JAARTHEMA 2013-2014

23

Jaarthema ‘De tijd van je leven’ Mis het startmoment niet! 22 februari 2013 Seniorencentrum Top Hat Plaats: Top Hat vindt je op de Antwerpse Linkeroever: Dwarslaan 9 in 2050 Antwerpen Gemakkelijk bereikbaar met openbaar vervoer: tram 3, halte ‘Schep Vreugde. Programma: 10.00 u. - 10.30 u.: 10.30 u. - 10.35 u.: 10.35 u. - 10.45 u.: 10.45 u. - 11.00 u.: 11.00 u. - 12.00 u.: 12.15 u. - 13.15 u.: 13.30 u. - 15.30 u.: 15.30 u. - 16.00 u.: (*)

ontvangst met koffie en cake verwelkoming door de algemeen voorzitter besluit van het voorbije jaarthema ‘Vlaamse actieve senioren treden naar buiten’ voorstelling nieuw jaarthema voorstelling ‘Hello my dear’: dé plaats bij uitstek om levensverhalen en herinneringen te verzamelen en te koesteren. (*) middagmaal (broodjesmaaltijd) grote nationale quiz ‘De tijd van je leven’ (er zijn mooie prijzen te winnen) prijsuitreiking en afscheid

Het verhaal achter ‘Hello my dear’ startte vanuit een aantal vragen: - kunnen we levensverhalen ergens veilig en duurzaam optekenen? - hoe brengen we structuur aan in die verhalen? - hoe houden we de herinnering levend aan zij die ons dierbaar zijn? - hoe bewaren we de verhalen voor de komende generaties? - delen we de verhalen, en zo ja, met wie?

Deelnameprijs: € 10,00/per persoon (koffie, thee, water, cola zijn inbegrepen) Inschrijven: via de afdelingen, al kan je natuurlijk ook individueel deelnemen. Zo kunnen er ‘onverwachte’ quizploegen ontstaan. Let op! De locatie kan maar een beperkt aantal deelnemers aan, zorg dus dat je afdeling er tijdig bij is om in te schrijven. Elke afdeling ontvangt een inschrijvingsformulier en de nodige informatie. We verwachten een lijst met de namen van de deelnemers en het zou fijn zijn moesten jullie ook al de naam melden van je quizploeg(en). We streven naar quizploegen van 6 personen. De quiz zal ‘voor elk wat wils zijn’ met verschillende categorieën én uiteraard zal het jaarthema ‘De tijd van je leven’ de rode draad vormen. De uiterste inschrijvingsdatum is 31 januari! Betaling: op rekeningnummer BE94 409-9513051-14 van Vlaamse actieve senioren vzw met vermelding ‘Startmoment 22 februari 2013’. Er werd opnieuw gekozen voor het seniorencentrum Top Hat (weet je nog, de ideeënmarkt ‘Kleurrijk Vlaanderen’?) omwille van de centrale ligging en de goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Kom kennis maken met dit mooie initiatief op vrijdag 22 februari 2013. In het voorjaar van 2013 zal er nog een nationale activiteit georganiseerd worden. Dan keren we nl. met z’n allen terug naar de ‘Sixties’ . We brengen dan een bezoek aan het Openluchtmuseum te Bokrijk en de tentoonstelling ‘De Sixties’. We gaan terug naar de tijd toen er gepicknickt werd op de pechstrook van de autostrade, toen de kerk nog overvol zat op zondag, toen drugs alleen nog maar bestonden in Amerika. Volledig in aansluiting met ons jaarthema ‘De tijd van je leven’! n

Vl@s In beeld

b van d De fietsersclu

hilde. e afdeling Sc

Wandelvrie nden van in het Ooste de Molse afdeling nrijkse Oetz tal.

. elaarse afdeling

j de Aarts Bloemenfeest bi

Afdeling Kortrijk op

wandel- en sneuke ltocht in Poperinge