Vitens Jaarverslag 2010

Vitens N.V.

Jaarverslag 2010

Vitens Jaarverslag 2010

Samen water betekenis geven Vitens Jaarverslag 2010

Inhoudsopgave Vitens in beeld

6

Voorwoord

8

Verslag van de Directie Het onzichtbare zichtbaar maken Samen water betekenis geven Vitens voor de klant Thuis het verschil maken Drinkwater en de samenleving Structurele aandacht voor de kwaliteit van drinkwater

4 Vitens Jaarverslag 2010

10 11 12 14 16 19

Bindmiddel in de samenleving Organisatie aanpassen met het oog op de toekomst Verantwoording Financiële Resultaten Kerncijfers Toelichting op de financiële resultaten Vitens N.V. Geconsolideerde resultaten Geconsolideerde jaarrekening Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Water gun je iedereen

26 27 29 31 35 36

Verantwoording Corporate Governance Cadeau voor de volgende generatie

38 40

Verantwoording Risico beheer

42

Verantwoording Human Resource beleid Wat je leent, geef je ook weer terug

44 46

Verantwoording Milieubeleid

48

Bericht van de Raad van Commissarissen

52

Bericht van de Centrale Ondernemingsraad

56

Samenstelling

58

22 24


5

Vitens in beeld

Het verzorgingsgebied van Vitens

Aantal km leiding

Proces winnen, zuiveren en distribueren 47.500 km

Gebruiker Filtergebouw

Pompgebouw

Beluchting Onderwaterpomp Dat is ruim1x de aarde rond

Kantoor Productiebedrijf

Reinwaterkelder Filter

Reservoir Wingebied

Oppervlakte waterwingebied

Klei

Zand

Gemiddelde oppervlakte waterwingebied

Totaal verbruik 2010

Aantal aansluitingen

Verdeling verbruik in m³

Particulier

Aantal bedrijfswagens

569

350 miljoen m³ per jaar,

2,392 miljoen 83% 5,4 miljoen personen

Dat is ruim

37.000

zwembaden

Kosten per aansluiting

Waterverbruik per huishouden per dag in liters Bad 2,8

Aantal medewerkers

Gemiddelde drinkwaterprijs

17%

Zakelijk

Overige 5,3

Douchen 48,6

Eten maken 1,4 Drinkwater 1,8 Afwassen 6,1 Wassen kleding 15,4

Ondernemingsresultaten (in mln euro) 2010

2009

2008

Totaal van de opbrengsten

453,6

445,9

450,3

Netto-omzet

416,8

408,0

414,8

Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (Ebitda)

161,2

165,0

166,9

81,5

85,7

Bedrijfsresultaat (Ebit)

75,1


1,29 euro per 1.000 liter

Toilet 33,7

Wastafel 5,0


7

Voorwoord

Water is de levensader van onze samenleving

I

n de afgelopen maanden is de wereld opgeschrikt door enkele grote natuurrampen. Overstromingen en aardbevingen hebben het dagelijks leven van honderdduizenden

mensen ontwricht en zorgden voor tal van problemen, waaronder een gebrek aan veilig en betrouwbaar drinkwater. In ons deel van de wereld zijn we zó gewend aan de onbeperkte beschikbaarheid van goed drinkwater, dat alleen dergelijke noodsituaties ons doen beseffen wat er gebeurt als dat niet langer het geval is.

Samenwerking

Internationale uitwisseling

Om invulling te geven aan onze ambitie ‘samen water

Kennis over water is een Nederlands exportproduct bij

betekenis geven’ hebben we in 2010 op tal van fronten

uitstek. Vitens deelt haar kennis in steeds toenemende mate

samenwerking gezocht met andere organisaties binnen

met collega-drinkwaterbedrijven in ontwikkelingslanden.

en buiten het publieke domein. Daarbij denk ik in de eerste

Maar Vitens wil ook een rol spelen bij de export van

plaats aan onze inspanningen op bestuurlijk vlak rond de

Nederlandse watertechnologische kennis en innovaties. Zo

integratie van de waterketen, samen met gemeenten en

zijn we in 2010 gesprekken gestart over samenwerking met

waterschappen.

het drinkwaterbedrijf van Singapore. Om technologische

Verder was het inspirerend om met diverse partijen te

kennis over de waterketen uit te wisselen, maar ook om

spreken over projecten om klanten van Vitens kennis

van dat bedrijf te leren hoe je water beter ‘zichtbaar’ maakt

te laten maken met duurzame waterwinning en de

in de samenleving. Dit is een langetermijnambitie die vraagt

natuur. Ook op technologisch gebied zien we veel

om veel energie, creativiteit en daadkracht. Een opdracht

toegevoegde waarde van partnerships met kennis-

die past bij Vitens.

instellingen en bedrijven, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van nieuwe producten en diensten rond

Utrecht, 14 april 2011

water ‘in huis’.

Drinkwater is onze levensader

Resultaten 2010

Ook in onze Nederlandse samenleving rekenen we elke

Het drinkwatertarief is in 2010 onveranderd laag gebleven

dag op honderd procent betrouwbaar drinkwater. Terecht.

en heeft een gemiddelde prijs van 1,29 euro per duizend

Maar deze vanzelfsprekendheid mag niet betekenen dat

liter. Ons streven is om dit tarief ook in de komende

water aan de aandacht ontsnapt. Als grootste Nederlandse

jaren gelijk te houden. De kosten voor investeringen in

drinkwaterbedrijf heeft Vitens de opdracht om te zorgen

de kwaliteit van drinkwater willen we opvangen door

dat water de betekenis krijgt die het verdient. Bij iedereen.

efficiencyvoordelen die voortvloeien uit onze schaalgrootte

Van consument tot beleidsmaker. Het mag dan onzichtbaar

en de optimalisatie van onze bedrijfsvoering. Het netto-

in leidingen onder onze voeten stromen, het is wel onze

resultaat in 2010 is uitgekomen op 26,9 miljoen euro ten

levensader. Mens, milieu, economie en maatschappij zijn

opzichte van 25,0 miljoen euro in 2009.

onlosmakelijk verbonden door water.

Aanpassingen organisatie Wat betekent deze opdracht voor het dagelijks werk van Vitens? In de eerste plaats vraagt het van ons een absolute

In 2010 hebben we belangrijke stappen gezet op weg

toewijding aan ons primaire proces: het winnen, zuiveren,

naar een nieuwe organisatiestructuur die past bij ons

transporteren en leveren van veilig en betrouwbaar

streven naar verdergaande efficiency en een klantgerichte

drinkwater tegen zo laag mogelijke kosten. Met als doel:

besturing. Het loslaten van de regiostructuur, het werken in

een klant die tevreden is over ons product en onze dienst-

klantketens en een platter besturingsmodel passen bij een

verlening. Onze opdracht betekent verder dat we een

organisatie die dichtbij de klant wil staan en ruimte biedt

intensieve dialoog aangaan met al onze stakeholders over

voor eigen verantwoordelijkheid van de medewerker.

de rol van drinkwater bij thema’s als gezondheid, milieu,

Vitens heeft per 1 januari 2011 ook niet langer een Raad

economie en duurzaam leven en werken. We willen de

van Bestuur, maar een Directie, met een korte lijn naar de

betekenis van water zichtbaar maken. In dit jaarverslag

operatie.

leggen we verantwoording af over deze facetten van onze

Rik van Terwisga

bedrijfsvoering.

Voorzitter Directie Vitens N.V.



9

Verslag van de Directie

Samen water betekenis geven Focus op klant en maatschappij

2

010 was voor Vitens een intensief jaar, waarin veel is geïnvesteerd in de interactie met klant en maatschappij en in het aanpassen van de organisatie in lijn met de

langetermijnambitie. Speerpunt van deze ambitie is de sterke verbondenheid van Vitens met de samenleving. Deze is enerzijds inherent aan ons product drinkwater, dat als primaire levensbehoefte een cruciale rol speelt in het leven van onze klanten. Anderzijds komt deze verbondenheid voort uit de sterke motivatie van Vitensers om drinkwater de betekenis en de aandacht te geven die het verdient. Zoals een plek op de agenda bij onze klanten en bij al onze stakeholders, zowel binnen als buiten het publieke domein. Als grootste drinkwaterleverancier van Nederland zet

Om tegen de achtergrond van deze overwegingen zo

Vitens zich in voor thema’s die nauw zijn verbonden

slagvaardig mogelijk te kunnen opereren, heeft Vitens

met drinkwater, zoals duurzaamheid, gezondheid en

in 2010 veel aandacht besteed aan het ontwikkelen

maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat vraagt

van nieuwe producten en diensten, het inrichten van

van ons voortdurende innovatie, een actieve rol in de

klantgerichte processen en het ontwerpen van een

waterketen, interactie met lokale en regionale bestuurders,

nieuwe hoofdstructuur.

een zorgvuldige lobby op landelijk niveau en een bijdrage aan de versterking van de Nederlandse positie in de internationale waterwereld.

Het onzichtbare zichtbaar maken Water is transparant. Onzichtbaar. Terwijl het zoveel betekent. Voor je gezondheid. Voor je toekomst. Voor lekker leven. Voor je portemonnee. Voor het milieu. Voor de samenleving. In dit jaarverslag zijn tableaux vivants te zien rond deze thema’s, omdat beelden meer zeggen dan woorden.


11


Vitens voor de klant

V

itens levert drinkwater aan meer dan vijf miljoen klanten verspreid over een groot deel van Nederland. Zij draaien de kraan open en verwachten schoon, lekker en

extern netwerk met partijen binnen en buiten de drink-

De oefencasus was het vrijkomen van een zeer giftige stof

watersector. In 2010 hebben we kunnen constateren dat dit

bij een brand met als hamvraag wat de consequenties

leidt tot tal van impulsen en uitdagende ontwikkelingen. Zo

zouden zijn voor het drinkwaterproductiebedrijf van Vitens

zijn er nieuwe samenwerkingsverbanden gestart met onder

ter plekke. De conclusie van alle betrokkenen was dat het

andere;

Calamiteitenplan de toets goed heeft doorstaan.

• IBM, gericht op de ontwikkeling van slimme applicaties in huis;

veilig drinkwater. Onze service scoort hoge ogen maar dat is geen reden om op onze

• OptiSense, gericht op de ontwikkeling van slimme

lauweren te rusten. Vitens wil de dienstverlening aan klanten voortdurend verbeteren,

• Public Utility Board, het waterbedrijf van Singapore,

inspelen op nieuwe wensen en innoveren. Een belangrijk doel voor de Vitens-organisatie is om wensen van klanten nog beter te vervullen en te zorgen dat we samen bewust

sensoren voor het distributienetwerk;

Zuiver water leidt tot beroering In november 2010 kwamen er bij Omroep Fryslân verschillende klachten binnen over knetterende en fluitende

voor onderzoek op het vlak van sensoren en

waterkokers en koffiezetapparaten. Een team binnen Vitens

procestechnologie;

startte direct een onderzoek, waaruit bleek dat de oorzaak

• 3M, gericht op de ontwikkeling van nieuwe meetmethoden.

lag bij de extra ontkleuringsstap die Vitens kort daarvoor in het zuiveringsproces had ingebouwd. Door een natuurkundig verschijnsel komt het extra zuivere water later en heftiger

omgaan met drinkwater.

Nieuwe website

aan de kook. Vitens heeft intensief gecommuniceerd met klanten om mogelijke onrust weg te nemen.

Voortdurend werken aan klanttevredenheid

In 2010 is de eerste stap gezet in de harmonisatie van de

In het voorjaar van 2010 is de oude website vervangen door

tarieven voor grootverbruikers, met name de grootzakelijke

een nieuw platform, waarmee de dienstverlening van Vitens

Vitens peilt voortdurend hoe klanten de dienstverlening

markt. Uiterlijk in 2015 zal sprake zijn van volledige

beter zichtbaar is en makkelijker toegankelijk is. Klanten

waarderen en wat zij vinden dat er beter kan. De

harmonisatie van alle grootzakelijke tarieven in het

kunnen bijvoorbeeld heel eenvoudig informatie opzoeken

tevredenheid van de klant scoorde in 2010 een 7,8 (bron:

gebied van Vitens.

over de hardheid van hun drinkwater door op een kaart in te zoomen op hun woonplaats. Het is de bedoeling dat

onderzoek Synovate). Vitens ziet onder andere ruimte voor verbetering van de klachtenafhandeling en heeft in 2010

Nieuwe innovatiestrategie

klanten steeds meer waterzaken zelfstandig online kunnen regelen.

het Team Klanten Informatie geformeerd, dat gegevens verzamelt en analyseert. De kwartaal- en maandrapportages

In 2010 is de basis gelegd voor een nieuwe innovatie-

vormen de basis voor verbetertrajecten. Het proces van

strategie. In het verleden lag de nadruk binnen Vitens vooral

het registreren van een klacht tot het afhandelen ervan

op procestechnologische innovaties, maar behoeften van

is aanmerkelijk verbeterd. De status van de klacht en de

onze klanten en de strengere weten regelgeving vragen

Op vrijdag 23 juli werd via regulier genomen watermonsters

afspraken die met de klant worden gemaakt, zijn nu voor

om een bredere scope. Een gerichte keuze van strategische

duidelijk dat er een E.coli-besmetting was in Renkum. Het

alle betrokkenen direct inzichtelijk. Het onafhankelijke

partners, nationaal en internationaal, is noodzakelijk om

Calamiteitenplan trad in werking om zo snel mogelijk de

keuringsinstituut KEMA oordeelde in augustus positief

te komen tot het realiseren van de nieuwe producten en

gevolgen van de besmetting in beeld te brengen, de

over het klachtenmanagement en noemde de nieuwe

diensten binnen de totale waterketen.

communicatie met de inwoners te coördineren en de bron

werkwijze “doordacht, goed gestructureerd en met juiste aandacht voor communicatie”.

Impulsen voor nieuwe producten en diensten

Tarieven gelijk

Calamiteitenplan in de praktijk

te lokaliseren. Met succes; binnen enkele dagen werd de

Drinkwater uit eigen bron

zaak afgesloten.

In mei 2010 startte een campagne met als slogan ‘Drinkwater uit eigen bron. Van Vitens Natuurlijk’. Doel van de campagne

Adequate draaiboeken voor calamiteiten

was om mensen kennis te laten maken met hun ‘eigen’ bron. Een belangrijke stap om te werken aan het bewustzijn dat

Vitens werkt nadrukkelijk aan het ontwikkelen van nieuwe In 2010 is de tariefsharmonisatie afgerond voor kleinverbruik,

producten, diensten en oplossingen voor zowel particuliere

Voldoen aan de verwachtingen van de klant betekent ook

drinkwater uit eigen bron net zo lekker is, veel minder

dat wil zeggen de particuliere en kleinzakelijke markt. Voor

als zakelijke klanten. We signaleren nieuwe ontwikkelingen

een goede voorbereiding op calamiteiten. In 2010 heeft

belastend voor het milieu en ook nog eens veel goedkoper

2011 is geen tariefsstijging doorgevoerd, hetgeen betekent

en kansen in de markt en vertalen die naar concrete

een interne projectgroep in kaart gebracht hoe het

dan flessenwater. De campagne bestond uit billboards, een

dat de tarieven voor drinkwater van Vitens in de afgelopen

oplossingen. Vitens Solutions richt zich op het aanbieden

Calamiteitenplan verbeterd kan worden. Een belangrijke

internetsite (vitensnatuurlijk.nl) en informatiemateriaal bij

vier jaar gelijk zijn gebleven of zijn gedaald. Alleen in

van kennis en onderzoek rond water en watertechnologie

bron daarvoor is de jaarlijkse calamiteitenoefening, die

VVV’s en bezoekerscentra. Onze waterwingebieden speelden

Midden-Nederland is in het kader van de tariefsharmonisatie

ten behoeve van de industriële markt en is verantwoordelijk

een grote hoeveelheid informatie oplevert. Dit verslagjaar

ook een hoofdrol in het programma ‘Lopen over water’ met

in 2010 een laatste stijging doorgevoerd. Doelstelling van

voor de uitvoering van researchprojecten voor nationale en

werd de calamiteitenoefening in de veiligheidsregio

Bas Westerweel, dat RTL 4 gedurende 10 weken heeft

Vitens is om de tarieven ook voor 2012 en 2013 niet te

internationale opdrachtgevers. Ter ondersteuning van de

IJsselland georganiseerd, samen met gemeenten,

uitgezonden in mei en juni.

verhogen.

eigen innovatiedynamiek bouwt Vitens aan een actief

brandweer, geneeskundige hulpverlening en politie.



13


Drinkwater en de samenleving

A

ls publieke onderneming heeft Vitens de taak om verbindingen tot stand te brengen in de samenleving. Vitens gaat daarbij verder dan de primaire taak van het leveren

van veilig en betrouwbaar drinkwater op elk moment van de dag. We investeren in technische innovaties die zijn gericht op het veiligstellen van betaalbaar drinkwater voor volgende generaties, de kwaliteit van drinkwater en de service eromheen, nieuwe producten en diensten en in duurzaamheid. Samenwerking met stakeholders

Maatschappelijke kosten omlaag brengen door uniforme regelingen

vens zijn ook voor andere belanghebbenden beschikbaar. Met ingang van 1 juni 2010 is het hoofdkantoor van Vitens gehuisvest op de Reactorweg in Utrecht. Het voormalige

Vitens is ontstaan na een aantal fusies waarmee een schaal-

hoofdkantoor op bedrijventerrein Papendorp is niet langer

grootte werd bereikt die haar vruchten afwerpt voor de

door Vitens in gebruik, hetgeen een jaarlijkse besparing

samenleving: kosten worden teruggedrongen en kennis en

oplevert van meer dan 0,5 miljoen euro. Het voormalig

expertise worden gebundeld. Op sommige punten heeft

Laboratoriumgebouw aan de Reactorweg in Utrecht is

Vitens te maken met regelingen en afspraken die dateren

verhuurd aan de firma’s Ducares en Regilabs. Dit gebouw

uit de tijd dat er nog gemeentelijke waterbedrijven waren.

werd niet meer door Vitens gebruikt na het samenvoegen

In overleg met de aandeelhouders is in 2009 besloten

van de laboratoriumactiviteiten in het Vitens Laboratorium

de Commissie Burgering in het leven te roepen. Deze

in Leeuwarden.

commissie van bestuurders en onafhankelijke deskundigen heeft in 2010 advies uitgebracht over de uniformering van

Vitens heeft besloten de personele ondersteuning voor het

twee regelingen: het onderhoud en beheer van brandkranen

Nederlands Waterleidingmuseum in Utrecht per 1 januari

en de zogenaamde ‘verlegregeling’ (schadevergoeding bij

2011 te beëindigen. Het aantal bezoekers bleef beperkt

In 2010 zijn initiatieven ontstaan in Friesland, Gelderland

gedwongen verlegging van leidingen). Daarbij heeft de

en er waren grote investeringen nodig. Het bestuur van

en Utrecht. Met de provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân

commissie ook geadviseerd om samen met gemeenten

het museum heeft naar aanleiding daarvan besloten

Wij vinden dat de maatschappelijke kosten voor drinkwater

en de Friese gemeenten is het Fries Waterketenakkoord

te werken aan proactieve regie in de ondergrond. In de

het museum per die datum te sluiten. Vitens wil blijven

nu en in de toekomst zo laag mogelijk moeten blijven. Om

gesloten, waarin de intentie is vastgelegd om te komen tot

Aandeelhoudersvergadering van juni 2010 is groen licht

bijdragen aan het in stand houden van de collectie van de

dat te realiseren zoeken we samenwerking met stakeholders

een transparantere, efficiëntere waterketen in Friesland. Dat

gegeven voor het uitvoeren van het advies van de

Stichting Nederlands Waterleidingmuseum, maar dan als

binnen en buiten de watersector om kennis uit te wisselen,

is een voorwaarde om te kunnen garanderen dat de kosten

Commissie Burgering. In de komende twee jaar wordt met

een gezamenlijk initiatief van de gehele drinkwatersector.

gezamenlijk nieuwe initiatieven te ontplooien en om

voor water gelijk blijven, terwijl er wel wordt geïnvesteerd

alle gemeenten en veiligheidsregio’s gesproken over de

Een besluit over de bestemming van de watertoren, de

efficiencyvoordelen te realiseren. We voelen ons niet

in maatregelen om tegemoet te blijven komen aan de eisen

nieuwe, uniforme regelingen en de implementatie ervan

vestigingsplaats van het museum, wordt nog genomen.

alleen verantwoordelijk voor de Nederlandse samenleving,

voor waterkwaliteit ondanks ontwikkelingen als verzilting,

en het beter informeren van elkaar over de respectievelijke

we spannen ons ook in voor de drinkwatervoorziening

verontreiniging en klimaatverandering.

werkprocessen.

genen.

Besparingspotentieel voor samenleving

Kosten omlaag door schaalgrootte

Initiatieven tot nauwere samenwerking in de waterketen

Ook nationaal wordt de noodzaak van vergroting van

In juli nam Vitens Bronwaterleiding Doorn over, het laatste

de doelmatigheid binnen de waterketen onderkend. In

particuliere drinkwaterbedrijf in Nederland. Met ingang

van mensen in ontwikkelingslanden. Solidariteit zit in onze

maart 2010 heeft de Feitencommissie, bestaande uit

van 1 januari 2011 zijn de ruim vierduizend betrokken

De Nederlandse waterwereld is nogal versnipperd. Dat

vertegenwoordigers van het Rijk, VNG, Unie van

huishoudens in Doorn en een deel van Leersum klant van

geldt ook voor de waterketen, bestaande uit drinkwater-

Waterschappen, IPO en Vewin een rapport uitgebracht

Vitens. De kosten van drinkwater zijn voor hen met

voorziening, riolering en afvalwaterzuivering. De gemeenten

waarin een besparingspotentieel voor de samenleving

ongeveer 100 euro (34 %) per jaar omlaag gegaan, omdat

in ons land beheren het riool, de waterschappen zijn

binnen de waterketen werd vastgesteld van 550 miljoen

nu kan worden geprofiteerd van de voordelen van de

verantwoordelijk voor de afvalwaterzuivering en Vitens’ rol

euro per jaar vanaf 2020.

schaalgrootte van Vitens.

binnen die waterketen is het produceren en distribueren

Vitens heeft actief bijgedragen aan deze rapportage en

van drinkwater. Hier zijn aanzienlijke efficiencyvoordelen te

onderschrijft de resultaten. Ze sluiten volledig aan bij de

behalen door vergaande samenwerking, schaalvergroting

wens van Vitens om te komen tot waterketenbedrijven

en professionalisering. Vitens zet zich al jaren in om binnen

op afstand van beleidsmakers. Voor de klant leidt dit tot

haar voorzieningsgebied samenwerking tussen de partijen

kostenbesparing, betere kwaliteit van de voorziening en

In 2010 is het project Vastgoed met Ambitie uitgerold om

Vitens en het Wetterskip een overeenkomst waardoor het

tot stand te brengen.

één aanspreekpunt.

al het vastgoed dat eigendom is van Vitens en haar rechts-

toezicht op de hele waterketen - van drinkwaterproductie tot

De betrokken partijen zijn in 2010 begonnen met de

voorgangers beter in kaart te brengen en zodoende het

afvalwaterzuivering, evenals peilbeheer en dijkbewaking - de

formulering van een bestuursakkoord waarin afspraken

beheersproces te optimaliseren. Het betreft vastgoed op

verantwoordelijkheid is geworden van Vitens. De taken op

moeten worden vastgesteld om de genoemde besparings-

394 plaatsen in ons verzorgingsgebied. De inmiddels

het gebied van rioolbeheer en drinkwaterproductie worden

mogelijkheden te realiseren.

opgeleverde interactieve Topografische Basiskaart Vitens

gezamenlijk met het Wetterskip uitgevoerd.

Management en beheer van vastgoedportefeuille

Een andere concrete stap op weg naar een integrale benadering van de waterketen is onze samenwerking met Wetterskip Fryslân op het eiland Schiermonnikoog. In januari tekenden

bevat gegevens over alle locaties en objecten. Deze gege-



17


In veel steden in Azië, Afrika en Latijns-Amerika kan de lokale wateroperator de behoefte aan veilig water niet aan. Vitens zet haar eigen deskundigen en expertise in om deze wateroperators een sprong te laten maken in hun ontwikkeling. Samen met collega-waterbedrijf Evides, onder de noemer Vitens-Evides International, wordt via meerjarige partnerships gewerkt aan ‘capacity building’, ofwel het helpen van het lokale management om hun organisatie door te ontwikkelen tot een wateroperator met een toekomstbestendige bedrijfsvoering. Daarmee worden deze operators kredietwaardig, waardoor internationale

Structurele aandacht voor de kwaliteit van drinkwater

D

e kwaliteit van ons drinkwater is hoog. Dankzij innovaties en investeringen weet Vitens die kwaliteit op peil te houden en waar mogelijk verder te optimaliseren.

Vitens investeerde in 2010 in totaal 44,2 miljoen euro in winning, zuivering en distributie.

financiers de broodnodige investeringen willen doen.

We spelen in op ontwikkelingen in de samenleving, zoals de groei van steden en dorpen

Vitens-Evides International in 2010

in ons voorzieningsgebied en we werken voortdurend aan het veiligstellen van onze

De stichting Water for Life is een initiatief van de drinkwater-

Vitens-Evides International had in 2010 langdurige

bronnen voor de toekomst. Ook de ‘footprint’ van water heeft volop onze aandacht;

bedrijven Vitens en Evides. Klanten van beide bedrijven en

projecten lopen in Mozambique, Mongolië, Vietnam,

anderen kunnen vaste donateur worden, of een gift doen.

Malawi en Ghana. Kortlopende projecten waren er in

Via vaste donateurs is in 2010 30.000 euro meer aan fondsen

onder meer de Filippijnen en Moldavië. In 2010 werden

geworven dan in 2009. Het aantal vaste donateurs is

er zesenzestig medewerkers van Vitens en Evides

toegenomen met 2.050 tot 23.524 donateurs. De stichting

uitgezonden naar deze projecten.

Klanten dragen Water for Life

kon in 2010 1,2 miljoen euro inzetten, waardoor ruim 72.000

het is onze ambitie om onze bedrijfsvoering nog verder te verduurzamen. Meer hierover in het hoofdstuk Verantwoording Milieubeleid. Kennisuitwisseling in de sector

mensen in staat zijn om veilig drinkwater te gebruiken.

Bijdragen aan de Millenniumdoelen van de VN

of deze decentrale manier van zuiveren van afvalwater duurzamer en effectiever is dan zuivering na lozing op het

Steeds efficiëntere zuiveringsinstallaties, actieve monitoring

riool. Vitens levert actieve koolfilters, de Reversed Osmose-

en een goede calamiteitenorganisatie waarborgen dat

installatie, doet de laboratoriumanalyses en neemt een deel

Vitens haar klanten altijd en constant van goed en veilig

van de uitvoering van de pilot voor haar rekening. De totale

drinkwater kan voorzien. Voor innovaties op watertechno-

kosten van het project bedragen circa 3,1 miljoen euro.

logisch gebied werkt Vitens samen met kennisinstituten als KWR, Wetsus, Universiteit Twente en TU Delft. In 2010

Project Luchtfiltratie

Niet alleen in eigen land maar ook over de grens neemt

maakten Vitens en drinkwaterbedrijf Oasen bekend

Vitens haar verantwoordelijkheid en werken we mee aan

gedurende drie jaar kennis te zullen delen op het gebied

Grondwater is microbiologisch betrouwbaar, lucht is dat

de drinkwatervoorziening van ruim twintig miljoen mensen

van watertechnologie. Het gaat daarbij om het uitwisselen

niet. In lucht bevinden zich stofdeeltjes en aerosolen

wereldwijd. Omdat de trek naar de steden blijft doorgaan,

van expertise en ervaringen rond thema’s als zuivering van

die bacteriën, virussen en schimmels kunnen bevatten.

neemt de behoefte aan veilig water nog steeds toe. Het

brak grondwater, ionenwisseling voor ontkleuring van

Lucht wordt gebruikt in het zuiveringsproces en vooral bij

doel is om te komen tot een verdubbeling van dit aantal

drinkwater en optimalisatie van de klassieke zuivering.

intensieve beluchting is het belangrijk dat de lucht wordt

naar veertig miljoen in 2015. Daarmee sluiten we aan bij een van de Millenniumdoelen van de Verenigde Naties uit

gefiltreerd. Daarom heeft Vitens een pilotproject lucht-

Duurzaam zuiveren van medisch afvalwater

het jaar 2000: voor 2015 moet het aantal mensen dat

filtratie uitgevoerd en is op basis van de resultaten besloten het project volledig uit te rollen.

geen toegang heeft tot schoon drinkwater en sanitaire

Vitens levert sinds 2010 een belangrijke bijdrage aan het

voorzieningen gehalveerd zijn.

onder andere door de Europese Unie ondersteunde project voor duurzame zuivering van medisch afvalwater. Op het

Investeringen in winning, zuivering en distributie

terrein van Waterschap Groot Salland in Zwolle startte de bouw van een innovatieve zuiveringsinstallatie voor

De belangrijkste projecten voor verbetering in winning,

het afvalwater van de nabijgelegen locatie van de Isala

zuivering en distributie in 2010 zijn:

Klinieken. Doelstelling is om te zorgen dat medicijnresten direct worden afgevangen, zodat ze niet via het afvalwater in het milieu terechtkomen. Het project moet uitwijzen



19


Investeringen in het leidingnetwerk

Spannenburg (Tjerkgaast)

Tull en ’t Waal

Op 29 september werd Vitens’ grootste drinkwaterproductie-

In Tull en ’t Waal bouwt Vitens sinds 2006 aan een nieuw

bedrijf Spannenburg in het Friese Tjerkgaast opnieuw

productiebedrijf, dat de Gemeente Nieuwegein van drink-

In totaal werd in 2010 51,4 miljoen euro geïnvesteerd in

geopend. Met een installatie om water te ‘ontkleuren’

water gaat voorzien. Er komt een nieuwe zuiverings- en

het aanleggen van nieuwe leidingen. Vitens heeft een

en een nieuw filtersysteem wordt nu drinkwater van nog

onthardingsinstallatie. In 2011 gaat het drinkwater leveren

leidingnetwerk van 47.500 kilometer, dat 2,4 miljoen

betere kwaliteit gemaakt. Ook is het productieproces verder

aan de Gemeente Nieuwegein. Het nieuwe productiebedrijf

aansluitingen koppelt aan de drinkwatervoorziening.

verduurzaamd - onder meer door een nieuwe spoelwater-

Tull en ’t Waal levert een zo constant mogelijke hoeveelheid

hergebruikinstallatie. Totale investering over de afgelopen

drinkwater en bij een verhoogde vraag springen andere

In 2010 is bovendien een uitgebreide inventarisatie

jaren bedroeg 12,6 miljoen euro.

productiebedrijven van Vitens bij. Het totale investerings-

gemaakt van de kwaliteit van de leidingen bij rijkswegen,

budget voor dit nieuwe productiebedrijf is 19,2 miljoen euro.

spoorwegen en primaire waterkeringen. Ruim 21.000

In de toekomst wordt op Spannenburg methaangas uit

leidingen bleken een risico te vormen voor de omliggende

het grondwater afgevangen en opnieuw gebruikt. Het

Kolff (Waardenburg)

infrastructuur. Daarvan zorgden 2.300 leidingen voor een

innovatieve ontwerp voor de installatie die daarvoor nodig

Vitens bouwt in Waardenburg een nieuw, modern water-

potentieel hoog risico. In oktober 2010 is goedkeuring

is wordt in de komende tijd uitgewerkt. In het project zal

zuiveringsgebouw voorzien van een onthardingsinstallatie.

gegeven voor de plannen voor investeringen om deze

Vitens in totaal 7,0 miljoen euro investeren, inclusief een

Van het productiebedrijf Kolff uit 1956 blijven alleen de

leidingen vanaf 2011 te saneren. De totale kosten zijn

netto subsidie van 0,6 miljoen euro van het Ministerie van

reinwaterkelder en de spoelwaterbehandelingsinstallatie

geraamd op 35 tot 40 miljoen euro, over een periode van

Economische Zaken.

gehandhaafd. De oplevering van dit project, waarmee een

circa tien jaar.

investering van 15,5 miljoen euro is gemoeid, is gepland in

Sinds dit verslagjaar heeft Vitens te maken met de nieuwe

2011.

wet die de verplichte uitwisseling voorschrijft van gegevens

Schiermonnikoog In mei werd het enige productiebedrijf voor drinkwater op

over leidingen en waar deze liggen.

Schiermonnikoog na een renovatie opnieuw in gebruik

Westerterp (Almere)

genomen. Hiermee rondde Vitens een project van 2,7

Distributiebedrijf Westerterp in Almere bereidt zich voor op

miljoen euro af. Door het installeren van een nieuwe

groei van de stad. Om de drinkwaterproductie op onvermin-

permanente zuiveringsinstallatie op basis van membraan-

derd hoog kwaliteitspeil te houden, begon Vitens in 2010

technologie is de levering van betrouwbaar drinkwater ook

met de bouw van twee nieuwe drinkwaterreservoirs. Met

voor de toekomst geborgd. De tijdelijke zuiveringsinstallatie

de nieuwe reservoirs wordt de totale opslagcapaciteit vijftien

is vervangen door een nieuwe permanente installatie in

miljoen liter, het drievoudige van de huidige capaciteit. Ook

het filtergebouw, waardoor het drinkwater een meer

de technische installatie wordt gemoderniseerd. De locatie

constantere kwaliteit heeft gekregen, met name wat

Westerterp heeft zelf geen winning en krijgt het drinkwater

betreft de hardheid en de kleur.

van de productielocaties Fledite en Harderbroek. Om de nieuwe reservoirs bij Westerterp gevuld te houden, worden

ari maart april mei juni

juli

augustus september oktober november decemb

Twente

er halverwege de bestaande leidingen – op de locatie

Op 13 september verlengde Vitens het contract voor de

Spiekzand – extra pompen geplaatst. Met de werkzaam-

levering van drinkwater met het Duitse waterbedrijf

heden in Almere is een budget gemoeid van 7,5 miljoen

Piek in waterverbruik door warme zomer

Nordhorner Versorgungs Betriebe (NVB) uit Nordhorn.

euro.

De zomer van 2010 was warm en dat zorgde ervoor dat er in

NVB levert al vanaf mei 2004 drinkwater aan Vitens als

de zomermaanden aanzienlijk meer water verbruikt werd dan

alternatieve oplossing voor het uitvallen van het Twente-

normaal. Vitens deed het dringende verzoek aan haar klanten

kanaal als bron voor de drinkwatervoorziening. Met het

om het waterverbruik te beperken. Dit voorkwam extreme

nieuwe contract verzekert Vitens zich voor een periode

drukverschillen in het leidingnet, veroorzaakt door pieken in

van vijftien jaar van de levering van één miljoen m

het verbruik.

3

drinkwater per jaar voor Twente.



21


Organisatie aanpassen met het oog op de toekomst

V

itens heeft in 2010 veel energie gestoken in het vertalen van de langetermijnambitie naar nieuwe producten en diensten, klantgerichte processen en een nieuwe

structuur. Interne actieteams hebben aanbevelingen gedaan voor zaken als procesgericht werken, klantketens, nieuw leiderschap, innovatie, duurzaamheid en internationale samenwerking. In mei 2010 zijn hun adviezen gepresenteerd en besproken

Van ambitie naar doelen

Werken in klantketens

De Directie heeft de eind 2009 geformuleerde ambitie

Vitens heeft in de nieuwe hoofdstructuur klantketens

vertaald naar vijf organisatiedoelen. Leidraad bij het

binnen één afdeling zoveel mogelijk geclusterd. Op die

realiseren van deze doelen is het hart van Vitens, oftewel

manier worden overdrachtsmomenten en doorlooptijden

de kernwaarden vertrouwen, verbinding en uitdaging.

gereduceerd, wordt efficiënter samengewerkt en is centrale regie geborgd. Vragen van klanten en stakeholders worden

De vijf geformuleerde doelen zijn:

de klantketens is centraal belegd in de nieuwe afdeling 1. Dichter bij de klant staan.

Managen Assets, die tevens verantwoordelijk is voor

2. Maatschappelijke kosten verlagen.

technische beleidsuitgangspunten. De processen ‘Winnen

3. Bedrijfsvoering verder verduurzamen.

en Zuiveren’ en ‘Transporten en Leveren’ zijn per 1 januari

4. Internationale activiteiten uitbouwen.

2011 in nieuwe afdelingen ondergebracht. De regie op

5. Eigen verantwoordelijkheid nemen.

duurzaamheid en innovatie van producten en diensten is belegd bij de afdeling Business Development.

tijdens een Vitens-brede Forumdag. De Directie ontwierp een nieuwe hoofdstructuur die

Nieuwe hoofdstructuur en besturingsmodel

na goedkeuring door de Raad van Commissarissen per 1 januari 2011 van kracht is.

Het realiseren van de ambitie vraagt om aanpassingen in de

Inmiddels is een nieuw team van eerstelijnsmanagers benoemd dat in de tweede helft van 2010 heeft gewerkt aan de langetermijnplanning voor hun afdelingen.

op één plek gesignaleerd en afgehandeld. De regierol over

Nieuwe eerstelijnsmanagers organisatiestructuur van Vitens. Belangrijke verbeterpunten

In de zomer van 2010 zijn na een interne sollicitatieronde

waren onder meer de historisch ontstane regiostructuur en

nieuwe eerstelijnsmanagers benoemd die per 1 januari 2011

het besturingsmodel. De nieuwe hoofdstructuur is tot stand

de leiding hebben gekregen over de diverse afdelingen en

gekomen op basis van onderstaande principes:

vanaf die datum rapporteren aan de Directie. In het tweede half jaar van 2010 hebben de nieuwe eerstelijnsmanagers

1. Duidelijke organisatorische scheiding tussen regie/beleid en uitvoering.

uari maart april

mei

op basis van de vijf doelen een bedrijfsplan voor de lange termijn voor hun afdeling opgesteld en gepresenteerd

2. Verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in de organisatie.

aan de intern betrokkenen. Al deze plannen zijn eind 2010

3. Inbedden van procesoptimalisaties.

samengevoegd tot een concept integraal bedrijfsplan

4. Centraliseren van activiteiten en bundeling van expertise.

dat de instemming heeft gekregen van de Raad van

5. Borgen van stakeholdermanagement in ieder proces.

Commissarissen. Het plan is begin 2011 onderwerp van een interne adviesronde, waaronder een formele

juni juli augustus september oktober november decem

De nieuwe hoofdstructuur zal leiden tot een vermindering

Adviesaanvraag bij de Centrale Ondernemingsraad. Er is

van het aantal managementlagen en een bundeling van

bovendien een start gemaakt met de transitiefase die nodig

werkzaamheden op één plaats in de organisatie. Dit heeft

is om de veranderingen in 2011 en 2012 door te voeren.

De zaak in kaart

gevolgen voor het aantal arbeidsplaatsen. In de komende

Tijdens de Forumdag in Ede eind mei 2010 kwamen ruim

jaren zullen procesverbeteringen worden doorgevoerd.

zeshonderd Vitensers bij elkaar. Onder de noemer De Zaak in Kaart

Uniformering en verdergaande automatisering in de

rapporteerden interne Actieteams over plannen voor de toekomst. Er

processen hebben op termijn verdere gevolgen voor het

werden discussies gevoerd en workshops gegeven over onderwerpen

aantal arbeidsplaatsen.

als klanttevredenheid, innovatie, duurzaamheid, leiderschap en klantketens. Op basis van deze dag werd de nieuwe koers voor Vitens vastgesteld.



25

Verantwoording Financiële Resultaten

Kerncijfers

2010

2009

2008

2007

Toelichting op de financiële resultaten Vitens N.V.

Klanten Aantal aansluitingen per 31 december

x1.000

2.392

2.374

2.340

2.301

Gemiddelde drinkwaterprijs per m3 kleinverbruik

€

1,29

1,29

1,28

1,32

Verbruik per aansluiting kleinverbruik

m3

119

119

120

121

is de verantwoordelijkheid van een drinkwaterbedrijf met een natuurlijk monopolie

Personeel Aantal medewerkers in vaste dienst per 31 december

1.486

1.485

1.487

1.428

Ondernemingsresultaten Totaal van de opbrengsten

mln €

453,6

445,9

450,3

457,2

Netto-omzet

mln €

416,8

408,0

414,8

423,2

Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (Ebitda)

mln €

161,2

165,0

166,9

179,9

Bedrijfsresultaat (Ebit)

mln €

75,1

81,5

85,7

99,7

Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders Vitens N.V.

mln €

26,9

25,0

28,6

42,1

Winstmarge

%

5,9

5,6

6,4

9,2

3,3

2,9

2,9

3,1

Rentedekking

Eigen vermogen

mln €

359,0

353,8

342,1

361,4

Totaal vermogen

mln €

1.681,6

1.668,7

1.638,2

1.664,4

Totaal rentedragende schulden

mln €

1.145,3

1.157,9

1.139,8

1.166,3

Investeringen

mln €

101,7

115,5

85,6

81,2

Solvabiliteit

%

21,3

21,2

20,9

21,7

Materiële vaste activa per aansluiting

€

680

685

674

Belastingen

€

besteden. Om ook op lange termijn de continuïteit te garanderen en te voldoen aan de wensen en eisen van de stakeholders, streeft Vitens naar efficiency en effectiviteit, zeker in het licht van de huidige financiële crisis en de druk vanuit overheden om bezuinigingen te realiseren. In dat kader passen de initiatieven die Vitens heeft genomen om te komen tot optimalisatie van de waterketen, hetgeen voor de Nederlandse samenleving een besparing van circa 550 miljoen euro per jaar zou kunnen opleveren. Financieel beleid

Kosten per aansluiting[1] €

om het geld van klanten en publieke aandeelhouders op een verantwoorde wijze te

685

Operationele kosten

V

itens wil een bijdrage leveren aan het verlagen van de maatschappelijke kosten. Het

-

79

83

81

-

31

31

vertragingen in aanvraagprocedures, waardoor minder hoofd- en aansluitleidingen zijn aangelegd. Bovendien heeft

30

In de aandeelhoudersvergadering van december 2010 is

Vitens in 2009 waar mogelijk projecten vervroegd om een

€

-

35

35

35

besloten het financieel beleid op onderdelen aan te passen.

impuls te geven aan de economische situatie. Belangrijke

Financieringslasten

€

-

24

25

25

Resultaat

11

11

19

projecten die in 2010 zijn afgerond zijn o.a. de ontkleuring

€

-

De ontwikkeling van de drinkwatertarieven is aangescherpt

Vermogenskosten

€

-

35

36

44

met de ambitie om de aankomende drie jaren het drink-

Spannenburg, ontharding Wierden en uitbreiding

Totale kosten

€

-

180

185

190

watertarief niet te verhogen. De continuïteitsdoelstelling is

puttenveld Manderveen. Belangrijke investeringsprojecten

gehandhaafd en het dividendbeleid is aangepast. Het

met een doorloop naar 2011 zijn de aanpassingen aan de

dividend is niet langer gerelateerd aan de boekwaarde van

productielocatie Het Engelse Werk in Zwolle met het oog op

het eigen vermogen. Jaarlijks zal de directie een voorstel

de aanleg van de Hanzelijn, een nieuw te bouwen productielocatie in Tull en ‘t Waal en de nieuwbouw en uitbreiding van productielocatie Kolff in Geldermalsen/Zaltbommel.

Afschrijvingen

Niet-financieel Productie en inkoop, exclusief engros

mln m3

350,3

348,8

350

350,1

Levering aan klanten [2]

mln m3

329,9

329,0

334,1

332,2

Niet in rekening gebracht (NIRG) [2]

%

5,8

5,7

4,5

4,9

doen van het dividend in de range van 40% tot 75% van

96

96

96

96

het nettoresultaat en dit ter goedkeuring voorleggen

Aantal actieve productiebedrijven

aan de Raad van Commissarissen en vervolgens voor [1] Berekend volgens Vewin-Benchmarkdefinities. Benchmarkgegevens over 2010 zijn in september 2011 beschikbaar.

finale instemming aan de Algemene vergadering van

[2] De werkelijke m levering aan klanten en de NIRG in 2009 zijn uitgekomen op respectievelijk 329,7 miljoen m en 5,5%

Aandeelhouders. Dit dividendvoorstel houdt rekening

3

3

Financieringsbehoefte

met de specifieke financiële omstandigheden van de

Als gevolg van het hoge investeringsniveau in 2009/2010,

onderneming.

de geplande investeringen in de komende jaren en de herfinanciering van aflopende leningovereenkomsten is

Investeringen

sprake van een blijvend hoge financieringsbehoefte. In een belangrijk deel zal moeten worden voorzien door het


Over 2010 heeft Vitens een bedrag van 110,2 miljoen euro

aantrekken van vreemd vermogen, hetgeen als gevolg

(2009: 138,2 miljoen euro) aan investeringen gerealiseerd,

van de kredietcrisis wordt bemoeilijkt. Banken hanteren

exclusief bijdragen van anderen. Het lagere volume is het

strengere voorwaarden, verstrekken minder lang lopende

gevolg van de economische crisis en van niet voorziene

leningen en houden scherper toezicht op het nakomen van


27


financiële ratio’s als solvabiliteit. De verwachting is dat deze

Geconsolideerde resultaten

Acquisitie

ontwikkeling zich voortzet in de komende jaren, waardoor het voor Vitens van belang is om ook andere manieren voor

Op 2 juli 2010 heeft Vitens de activiteiten van N.V.

het aantrekken van vreemd vermogen te onderzoeken.

Bronwaterleiding Doorn overgenomen voor 4,1 miljoen

Netto omzet

Bedrijfsresultaat

passiva en de resultaten zijn per 1 juli 2010 meegenomen

Het waterverbruik over 2010 van huishoudens en bedrijven

Het bedrijfsresultaat over 2010 bedraagt 75,1 miljoen euro

in de cijfers van Vitens N.V.

(329,9 miljoen m³) is nagenoeg gelijk aan 2009 (329,0

(2009: 81,5 miljoen euro).

euro. De overname is op basis van overdracht van activa en

Omzetverantwoording In het afgelopen jaar is gewerkt aan verbetering van

miljoen m³). Er is sprake van een doorzettende trend van

de omzetverantwoording, dat wil zeggen de totale

een reductie in waterverbruik per huishouden die in 2010 is

hoeveelheid water die is geleverd aan klanten maal de

gecompenseerd door een relatief warme en droge periode

prijs, waarbij de belasting op leidingwater niet wordt

in juni en juli met een hoog waterverbruik. De netto-omzet

Het saldo financiële baten en lasten is in 2010 gedaald naar

meegerekend. Vitens hanteert een systematiek van

is 8,8 miljoen euro hoger uitgekomen op 416,8 miljoen

49,0 miljoen euro (2009: 57,0 miljoen euro). Dit is debet

omzetbepaling waarbij het werkelijk gemeten verbruik

euro (2009: 408,0 miljoen euro). Voor een groot deel wordt

aan de zeer lage kortetermijnrente en de afwikkeling van in

wordt toegerekend aan maanden/jaren. Dit heeft als

dit verklaard door een negatieve omzetcorrectie in 2009

het verleden afgegeven garanties voor het Watermuseum in

consequentie dat per jaareinde circa 40% van de omzet

over boekjaar 2008 (4,1 miljoen euro). Daarnaast is de

Arnhem. In 2010 is bij herfinanciering maximaal gebruikge-

over het betreffende boekjaar is gefactureerd op basis van

wateromzet van N.V. Bronwaterleiding Doorn over het

maakt van kasgeldleningen en de rekening courant faciliteit.

daadwerkelijke meterstanden en circa 60% op basis van

tweede halfjaar 2010 in de cijfers verwerkt.

aannames/ inschattingen over het verbruik. In 2010 is de methodiek van inschattingen verder verfijnd door

De afgifte van water aan het net over 2010 is 350,3 miljoen

optimalisaties op basis van het SAP-systeem.

m³. Het ‘Niet In Rekening Gebracht’ percentage (NIRG)

Financiële baten en lasten

Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders

komt voorlopig uit op 5,8% en is marginaal gestegen ten

Het nettoresultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van

opzichte van het NIRG percentage over 2009 (5,7%).

Vitens N.V. bedraagt in 2010 26,9 miljoen euro (2009: 25,0

Het definitieve NIRG percentage voor 2010 zal worden

miljoen euro).

vastgesteld in 2011.

Eigen Vermogen De overige opbrengsten zijn in 2010 met 1,1 miljoen euro

uari maart april mei juni juli augustus september

oktober

gedaald ten opzichte van 2009 omdat met ingang van

Het eigen vermogen stijgt in 2010 met 5,2 miljoen euro

dit verslagjaar de ontvangen bijdragen voor aanleg van

naar een niveau van 359,0 miljoen euro als gevolg van het

aansluitleidingen worden gepassiveerd.

resultaat 2010 (26,9 miljoen euro), de vermindering van de afdekkingsreserve als gevolg van een verdere daling van

november

Bedrijfskosten

de waarde van derivaten (9,1 miljoen euro) en het in 2010 uitgekeerde dividend over 2009 (12,5 miljoen euro).

Het saldo van de bedrijfskosten is ten opzichte van 2009 gestegen met 14,1 miljoen euro. Belangrijke factoren zijn

De afdekkingsreserve voor ongerealiseerde aanpassingen

Open dag Spannenburg

de opname van een reorganisatievoorziening met het oog

in de reële waarde van financiële instrumenten, als gevolg

Op zaterdag 2 oktober bezochten ruim duizend mensen de open

op de nieuwe organisatiestructuur (10,5 miljoen euro),

van toepassing van ‘cash flow hedge accounting’, daalt in

dag van drinkwaterproductiebedrijf Spannenburg in het Friese

stijgende afschrijvingskosten door een verhoogd

2010 met 9,1 miljoen euro naar een negatieve waarde van

Tjerkgast dat drie dagen eerder na een forse verbouwing weer was

investeringsniveau in 2009/2010 (3,8 miljoen euro), de

28,6 miljoen euro (2009: 19,5 miljoen euro). De solvabiliteit

geopend. Vitens wilde haar klanten laten zien hoe het drinkwater op

betaalde premie inzake de overname N.V. Bronwaterleiding

komt daarmee per 31 december 2010 uit op 21,3% (2009:

Spannenburg wordt gezuiverd. Iedereen kon rondwandelen door de

Doorn (1,5 miljoen euro) en inflatiestijging op de grondwater-

21,2%).

gebouwen en uitleg krijgen bij de filters, de onthardingsreactoren en

belastingen heffingen (1,5 miljoen euro). Daarnaast zijn

de lange leidingen en ketels waarmee het drinkwater wordt ontkleurd.

er ook besparingen ten opzichte van 2009 door het minder uitbesteden van werk en lagere inhuur van personeel (2,3 miljoen euro) en lagere energietarieven (4,1 miljoen euro).



29

anuari


Kasstroom/financiering

Dividend

Geconsolideerde jaarrekening

De kasstroom uit operationele activiteiten, 127,1 miljoen

Na vaststelling van de winst zal over 2010 13,5 miljoen

Geconsolideerde balans per 31 december

euro (2009: 109,8 miljoen euro), is toereikend om de

euro worden toegevoegd aan de reserves en een gewoon

investeringsactiviteiten van 102,9 miljoen euro te financieren.

dividend van 13,4 miljoen euro worden uitgekeerd, na

De kasstroom uit operationele activiteiten is gestegen met

behandeling van het dividendbesluit in de Algemene

17,3 miljoen euro door een stijging van de netto-omzet en

Vergadering van Aandeelhouders.

de ontvangen bijdragen van derden.

Activa In miljoenen euro’s 31-12-2010 31-12-2009 Vaste activa Materiële vaste activa 1.626,5 1.609,2 Immateriële vaste activa

0,2

0,2

Geassocieerde deelnemingen en joint ventures

8,0

7,3

De netto-investeringen bedragen in 2010 101,7 miljoen

Overige financiële activa

1,0

1,2

euro (2009: 115,5 miljoen euro). De verwachting is dat het

In 2010 is de tariefsharmonisatie voor kleinverbruik

investeringsniveau in 2011 op eenzelfde hoog niveau zal

afgerond en voor 2011 is geen tariefsstijging doorgevoerd.

blijven (circa 110 miljoen euro).

Dit betekent dat de tarieven van Vitens in de afgelopen vier

Vlottende activa Voorraden 4,9 5,1

Tarieven en harmonisatie

Handels- en overige vorderingen

1.635,7

41,0

45,6

-

0,3

1.617,9

jaar gelijk zijn gebleven of zijn gedaald, met uitzondering

Liquide middelen

In 2010 zijn minder nieuwe leningfaciliteiten aangetrokken

van het voorzieningsgebied Midden Nederland, waar in het

45,9

51,0

(2010: 64 miljoen euro; 2009: 80 miljoen euro) dan aan

kader van de tariefsharmonisatie een laatste stijging in 2010

Totaal activa

1.681,6

1.668,9

leningen afgelost (2010: 68,6 miljoen euro; 2009: 71,7

is doorgevoerd.

miljoen euro), voornamelijk als gevolg van lagere investeringen in 2010. Het bedrag aan uitgekeerd

In 2010 is de eerste stap gezet in de harmonisatie van

dividend is ten opzichte van 2009 licht gedaald met 1,8

de tarieven voor grootverbruik. Uiterlijk in 2015 zal sprake

miljoen euro tot 12,5 miljoen euro.

zijn van volledige harmonisatie van alle tarieven in het

Passiva In miljoenen euro’s 31-12-2010 31-12-2009 Eigen vermogen 5,5

5,5

132,8

132,8

Herwaarderingsreserve

0,8

0,8

Wettelijke reserve

2,8

3,0

De renteniveaus zijn voor 78% (2009: 81%) van het vreemd

Afdekkingsreserve

-28,6

-19,5

vermogen gefixeerd voor meerdere jaren. Dit geeft stabiliteit

Overige reserves

218,8

206,1

26,9

25,0

voorzieningsgebied.

Aandelenkapitaal Agioreserve

Resultaat boekjaar

in de rentekosten over de jaren en vermindert de invloed

Eigen vermogen toe te rekenen aan

van schommelingen in de marktrente.

aandeelhouders van Vitens N.V.

359,0

Aandeel derden

-

353,7 0,1

Totaal eigen vermogen

359,0

353,8

Verplichtingen

februari

Langlopende verplichtingen Egalisatierekening bijdragen van derden

maart april mei juni juli augustus september oktober

9,0

-

Achtergestelde geldleningen

125,7

138,3

Langlopende geldleningen

907,6

904,1

Derivaten

28,6

19,5

Voorzieningen personeelsbeloningen

18,1

11,1

Overige voorzieningen

11,4

9,8

Ondertekening Fries Bestuursakkoord Waterketen

Op vrijdag 19 februari ondertekenden de Provincie Fryslân,

Kortlopende verplichtingen

1.082,8

136,8

145,2

Belastingverplichtingen

15,0

14,6

Rentedragende verplichtingen

39,5

46,3

komen tot een transparantere en efficiëntere waterketen

Korte termijn personeelsbeloningen

21,5

16,1

in hun provincie. Ook de inwoners kunnen meehelpen

Overlopende passiva

9,4

10,1

aan het verkrijgen van schoon en betaalbaar water. Via

222,2

232,3

Totaal passiva

1.681,6

1.668,9

de Friese gemeenten en Vitens het Fries Bestuursakkoord Waterketen om in de toekomst door samenwerking te

een publiekscampagne worden adviezen gegeven voor

Handelsschulden en overige te betalen posten

1.100,4

besparing en het voorkomen van vervuiling.



31


Geconsolideerde kasstroomoverzicht

Geconsolideerde winst- en verliesrekening In miljoenen euro’s

2010

2009

In miljoenen euro’s

2010

2009

Resultaat na belastingen

26,8

24,9

Netto-omzet uit hoofde van levering van goederen en diensten

416,8

408,0

Overige opbrengsten

36,8

37,9

Totaal bedrijfsopbrengsten uit doorlopende bedrijfsactiviteiten

Aanpassingen voor: Financiële baten en lasten

453,6

445,9

Afschrijvingen op en bijzondere waarde-

49,0

57,0

86,1

83,5

-

0,8

vermindering van materiële vaste activa

Bedrijfskosten

Herwaardering materiële vaste activa

Kosten uitbesteed werk en inhuur personeel

37,6

39,9

Amortisatie egalisatierekening bijdragen

Grondwaterbelastingen- en heffingen

73,4

71,9

van derden

-0,1

Overige kosten

98,7

98,3

Mutatie voorzieningen

10,4

-3,3

Personeelskosten

82,7

70,8

Overige mutaties financiële vaste activa

-0,8

-0,4

Afschrijvingen op en bijzondere waardevermindering van materiële vaste activa

86,1

Totaal bedrijfskosten

144,6

364,4

Veranderingen in werkkapitaal:

Handelsvorderingen en overlopende activa

4,6

0,9

Bedrijfsresultaat

Voorraden

0,2

-0,4

-8,3

2,1

75,1

Financiële baten

0,1

0,1

Financiële lasten

-49,1

-57,1

81,5

Handelsschulden en overlopende passiva

-3,5

2,6

Ontvangsten egalisatierekening bijdragen

Aandeel in resultaat in geassocieerde deelnemingen en joint ventures

137,6

83,5

378,5

-

0,6

van derden

0,4

-48,4

-56,6

Belastingen

0,1

-

Resultaat na belastingen

26,8

24,9

9,1

-

Kasstroom uit operationele bedrijfsactiviteiten

177,0

165,1

Ontvangen rente

Waarvan:

Betaalde rente

Resultaat toe te rekenen aan derden

-49,9

-55,3

Kasstroom uit operationele activiteiten

127,1

109,8

-0,1

-0,1

Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van Vitens N.V.

26,9

25,0

Verkoop deelnemingen Acquisitie N.V. Bronwaterleiding Doorn

In miljoenen euro’s

2010

2009

Geconsolideerd resultaat na belastingen toekomend aan de rechtspersoon

26,8

24,9

Mutatie in effectief dekkende renteswaps

-9,1

0,1

Totaal gerealiseerde resultaten

17,7

25,0

Herwaardering van kantoorgebouwen

-

0,8

Totaal niet-gerealiseerde resultaten

-

0,8

Totaal gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten

17,7

25,8

Waarvan: Resultaat toe te rekenen aan derden

-0,1

-0,1

17,8

25,9

0,1 -55,4

Ontvangen aflossingen op leningen

Geconsolideerd overzicht van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten

0,1 -50,0

0,3

0,2

-

0,1

-2,5

-

-101,7

-115,5

1,0

0,5

Investeringen in materiële en immateriële vaste activa Desinvesteringen

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

-102,9

-114,7

Opgenomen langlopende geldleningen

63,4

80,1

Aflossingen langlopende geldleningen

-56,0

-59,2

Aflossingen achtergestelde geldleningen

-12,6

-12,5

Betaalde dividend

-12,5

-14,3

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

-17,7

-5,9

Nettokasstroom

6,5

-10,8

Mutatie liquide middelen Mutatie rentedragende verplichtingen

-0,3

-0,8

6,8

-10,0

Mutatie in geldmiddelen

6,5

-10,8

Resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van Vitens N.V.



33


Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Bezoldiging directie De bezoldiging bestaat uit een basissalaris, pensioen en overige vergoedingen. De opsplitsing is hieronder vermeld: Salaris ir. R.H. van Terwisga

Variabele Pensioenen Overig beloning

212.184

-

33.266

24.540

Totaal 2009

Totaal 2010 269.990

268.970

prof.dr.ir. W.G.J. van der Meer (per 23 september 2009)

170.978

7.451

24.586

9.809

212.824

57.345

drs. W.H.J. Odding (per 23 september 2009)

171.311

8.694

24.586

9.492

214.083

58.450

Aan: de Algemene vergadering van Aandeelhouders en de

Verantwoordelijkheid van de accountant

Raad van Commissarissen van Vitens N.V.

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening op basis van onze

Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit

werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met

de samengevatte balans per 31 december 2010, de

Nederlands Recht, waaronder de Nederlandse Standaard

samengevatte winst-en-verliesrekening, het samengevatte

810, “Opdrachten om te rapporteren betreffende

De variabele beloning van prof.dr.ir. W.G.J. van der Meer en drs. W.H.J. Odding heeft betrekking op de periode 1 januari 2009

mutatieoverzicht eigen vermogen en het samengevatte

samengevatte financiële overzichten”.

tot en met 22 september 2009 voor het toetreden tot de directie en is uitbetaald in 2010.

kasstroomoverzicht over 2010 met bijbehorende

Totaal

554.473

16.145

82.438

43.841

696.897

384.765

Onder overig zijn opgenomen de kosten betaald voor sociale lasten en uitgekeerde vakantiedagen.

Bezoldigingsbeleid directie Vitens N.V.

toelichtingen, is ontleend aan de gecontroleerde

Oordeel

jaarrekening van Vitens N.V. per 31 december 2010.

Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in

Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die

alle van materieel belang zijnde aspecten consistent

jaarrekening in onze controleverklaring van 14 april 2011.

met de gecontroleerde jaarrekening van Vitens N.V. per

Desbetreffende jaarrekening en deze samenvatting daarvan,

31 december 2010 en in overeenstemming met de

Bij de vaststelling van het bezoldigingsbeleid dat geldt voor leden van de directie van Vitens N.V. is de richtlijn van de Commissie

bevatten geen weergave van gebeurtenissen die hebben

grondslagen zoals beschreven in de toelichting.

Dijkstal gevolgd. De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft ter vergadering van 17 december 2009 ingestemd met

plaatsgevonden sinds de datum van onze controleverklaring

onderstaand bezoldigingsbeleid.

van 14 april 2011.

Vast salaris

De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen

- De directievoorzitter ontvangt een jaarsalaris, inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering overeenkomstig het salarismaximum

die zijn vereist op basis van de International Financial

Zwolle, 14 april 2011 Ernst & Young Accountants LLP

zoals vastgesteld door de Commissie Dijkstal (met indexatie overeenkomstig de salarisontwikkeling bij de Rijksoverheid). - De overige leden van de directie ontvangen een jaarsalaris overeenkomstig het salarismaximum -/- 15%. Hierbij wordt

w.g. drs. J. Hetebrij RA

Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en Titel 9 Boek 2 van het in Nederland geldende Burgerlijk Wetboek (BW). Het kennisnemen van de

uitgegaan van een collegiaal bestuursmodel.

samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de plaats Variabel salaris

treden van het kennisnemen van de gecontroleerde

- Geen

jaarrekening van Vitens N.V.

Aan de directieleden zijn geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt.

Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van

Bezoldiging commissarissen

een samenvatting van de gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in

De bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen bestaat uit vacatiegeld, een onkostenvergoeding en

de toelichting.

bijdrage ZVW.

2010

2009

ir. A. van der Velden (voorzitter)

25.424

25.126

drs. R.J.N. Abrahamsen (tot 17 juni 2010)

10.563

21.097

L.V. Elfers (tot 17 juni 2010)

10.563

21.097

prof. dr. J.C. Looise (tot 17 juni 2010)

10.561

21.097

drs. M.L. Van Kleef

21.125

21.097

mr. J.G. Bijl (tot 17 juni 2010)

10.563

21.097

Chr. Westerlaken (tot 17 juni 2010)

10.563

21.097

A.W.M. Spruit (tot 17 juni 2010)

10.563

21.097

ir. T.A. de Man (per 17 juni 2010)

11.383

-

ir. T. Menssen MBA (per 17 juni 2010)

11.383

drs. M.C.J. Poulussen MSM (per 17 juni 2010)

11.383

Totaal

144.074


- 172.805


35

Verantwoording Corporate Governance

Transparantie staat voorop

W

ater is van iedereen. Als publiek bedrijf heeft Vitens de taak om van water schoon en veilig drinkwater te maken en het is onze plicht om openheid van

zaken te geven over de manier waarop dat gebeurt.

Commissie van Aandeelhouders In 2008 is door en uit de aandeelhoudersvergadering een Commissie van Aandeelhouders benoemd. Deze commissie komt twee keer per jaar bijeen en heeft een adviesfunctie voor de Aandeelhoudersvergadering, de Directie en de Raad van Commissarissen. Het gaat hierbij om onderwerpen als benoeming en ontslag van bestuurders van Vitens, het bezoldigingsbeleid van de Directie en beleidsmatige onderwerpen als het tarief- en dividendbeleid.

Code

Commissies Raad van Commissarissen

Transparantie is een belangrijk uitgangspunt van Vitens en

De Raad van Commissarissen kent drie vaste commissies. De

daarom wordt op vrijwillige basis de Nederlandse Corporate

Projectencommissie houdt zich bezig met de grote projecten

Governance Code (de Code) gehanteerd, die richtlijnen

binnen Vitens; dit zijn projecten waarmee grote bedragen

geeft over goed en verantwoord bestuur. Daarnaast geeft

en langetermijnplannen gemoeid zijn zoals verwoord in

de Code een kader voor de relatie met belanghebbenden

het investeringsplan. De Auditcommissie buigt zich over de

van de onderneming, zoals de aandeelhouders, werknemers,

financiële kant van Vitens en de verantwoording daarvan.

klanten en de samenleving als geheel. Op www.vitens.nl

De Remuneratie- en Benoemingscommissie houdt zich

zijn de diverse reglementen en overige documentatie over

onder meer bezig met het bezoldigingsbeleid en de

Corporate Governance van Vitens te vinden.

benoemingen van bestuurders.

Directie

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Vitens N.V. (in dit verslag genoemd Vitens) is een naamloze vennootschap die dagelijks wordt bestuurd door de Directie.

Het maatschappelijk kapitaal van de vennootschap bedraagt

De Directie bestaat uit drie personen. Ten gevolge van de

18 miljoen aandelen met een nominale waarde van elk

wijziging van de hoofdstructuur in juni 2010, wordt de Raad

1 euro. Houders van aandelen zijn uitsluitend geheel voor

van Bestuur per 1 januari 2011 Directie genoemd.

eigen rekening en risico handelende publiekrechtelijke rechtspersonen. Een overzicht van de Aandeelhouders is

Raad van Commissarissen

opgenomen in de aparte uitgave Financiële Resultaten 2010 en ook te vinden op www.vitens.nl.

aart april mei juni juli augustus september

Het toezicht op de Directie en op de algemene gang van zaken bij Vitens ligt bij de Raad van Commissarissen, de

Water is een vak: taskforce jongeren

leden worden benoemd door de Algemene Vergadering

In 2010 is de taskforce jongeren van start gegaan om

van Aandeelhouders. In het reglement van de Raad van

de instroom van goed gekwalificeerde jonge mensen

Commissarissen is een bepaling opgenomen inzake de

binnen Vitens te bevorderen. In dat kader is een flinke

maximale zittingsduur van Commissarissen conform de

groep leerlingmonteurs bij Vitens aan de slag gegaan.

best practice bepaling III.3.5 van de Code. In 2010 liep de

Zij combineren hun opleiding monteur infratechniek

zittingstermijn van de gehele Raad van Commissarissen af

(gas, warmte, water) aan het Deltion College in Zwolle

en is de verkleining van acht naar vijf commissarissen in

met werken bij Vitens.

oktober

november decem

gang gezet. Uit het oogpunt van continuïteit is besloten twee commissarissen te herbenoemen.



39

Verantwoording Risicobeheer

Waarborgen van waterkwaliteit en leveringszekerheid

D

e Corporate Governance Code vereist dat Vitens een op de vennootschap toegesneden intern risicobeheersings- en controlesysteem heeft. De Directie

kent hieraan dan ook een hoge prioriteit toe en heeft Risicomanagement een plaats gegeven in de reguliere plannings- en controlcyclus van het bedrijf.

2. IT: juistheid en relevantie

6. Arbeidskrachten en vakbekwaamheid

De kwaliteit van de gegevens die Vitens uit haar systemen

Door personele leegloop, onder andere als gevolg van

haalt, is van groot belang. Onjuiste, onvolledige of niet

de vergrijzing, kan een situatie ontstaan waarin Vitens

actuele data kunnen leiden tot onjuiste afwegingen of

geconfronteerd wordt met het verdwijnen van de gewenste

suboptimale oplossingen met betrekking tot advisering in

kennis en expertise.

de huidige en toekomstige infrastructuur. Om deze topbedrijfsrisico’s te verkleinen zijn 3. Klantgerichtheid

beheersmaatregelen geformuleerd en verwerkt in het

Wanneer Vitens haar ambities wil realiseren, kan de

integrale bedrijfsplan 2011-2013. Ten slotte is over de

mate van klantgerichtheid een cruciale rol gaan spelen.

ontwikkelingen in de operationele risico’s en de effectiviteit

Klanttevredenheidsonderzoeken en klachtenmanagement

van de beheersmaatregelen gerapporteerd aan de

vormen belangrijke input voor het werken aan

Auditcommissie en aan de Raad van Commissarissen.

klantgerichtheid.

Rapportage

Wet- en regelgeving

4. Leiderschap Vitens maakt de komende jaren een verandering door,

Per kwartaal wordt gerapporteerd aan de Directie over de

De voornaamste weten regelgeving waaraan Vitens is

genaamd Vitens 2.0. De wijze waarop het management zijn

risico’s en de beheersmaatregelen. Daarnaast wordt de

onderworpen wordt gevormd door de Drinkwaterwet,

rol hierin vertolkt, is cruciaal voor het al dan niet succesvol

effectiviteit van de beheersmaatregelen getoetst conform

het Waterleidingbesluit, de Europese Kaderrichtlijn

zijn van dit verandertraject.

de methodiek van Risk Based Auditing. Over verschillende

Water, wat- en regelgeving op milieugebied en de

zaken is tevens gerapporteerd aan de Auditcommissie en de

Arbeidsomstandighedenwet. Vitens beheerst de risico’s

5. Procesbeheersing

Raad van Commissarissen.

door kennis van de wetgeving te borgen in de organisatie

Door regionale verschillen in methodiek, in combinatie met

en indien noodzakelijk adequate beheersmaatregelen te

de huidige inrichting van de organisatie, is het ingewikkeld

treffen.

om bepaalde processen te beheersen en te optimaliseren.

Waterkwaliteit en leveringszekerheid

Hierdoor kan een situatie ontstaan waarin Vitens Om een goede waterkwaliteit te kunnen waarborgen, zorgt

Ontwikkeling in risico’s

onvoldoende in staat is aan de wensen en eisen van de stakeholders te voldoen.

Vitens voor een adequate winning, zuivering en distributie; het drinkwater wordt op verschillende punten in het proces

In het verslagjaar heeft een organisatiebrede risico-

en bij de klant thuis gecontroleerd. Alle belangrijke risico’s

inventarisatie plaatsgevonden. Hierop volgend werden

zijn in dit kader geïdentificeerd en daar waar overschrijdingen

alle risico’s door het management gewogen op kans,

plaats (dreigen te) vinden, zijn in overleg met de inspecteur

effect en verbeterpotentieel. Dit heeft geresulteerd in een

van Volksgezondheid adequate maatregelen getroffen.

prioriteitenlijst waarbij is vastgesteld dat de zes bovenste

Om de leveringszekerheid ook op de lange termijn veilig

risico’s worden gekenmerkt als topbedrijfsrisico.

uni juli augustus september oktober november

december

Uitreiking Jong Vitens prijs

te stellen, zijn plannen opgesteld met betrekking tot de winning en de benodigde infrastructuur (productielocaties,

1. Aanpassingsvermogen

De Jong Vitens prijs was in 2010 voor Dave Krüger,

leidingen, reservoirs) met een, binnen praktische grenzen,

Vitens maakt de komende jaren een verandering door,

Operationeel/Tactisch Inkoper. Volgens de jury is Dave in twee

aanwezige vervangingsreserve. Een leveringsplan met

genaamd Vitens 2.0. Deze verandering vraagt een groot

jaar tijd uitgegroeid tot een volwaardige gesprekspartner voor

beheersmaatregelen ten behoeve van situaties van rampen

aanpassingsvermogen van alle medewerkers binnen de

het lijnmanagement, die durft te kiezen voor zichzelf zonder

en calamiteiten wordt volgens overheidsvoorschrift

organisatie.

de ander daarbij uit het oog te verliezen.

opgesteld en bijgehouden.



43

janua

Verantwoording Human Resources Beleid

Vertrouwen, verbinding en uitdaging

H

et zijn mensen die Vitens maken. Zij zijn het hart van het bedrijf, de motor achter het dagelijks proces en de verandering. Het realiseren van de ambitie kan niet

zonder de inzet en ideeën van Vitensers. Aan hen wordt gevraagd persoonlijk leiderschap te tonen en verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen ontwikkeling. Human resources-strategie

Het Nieuwe Werken

professionals binnen Vitens startte in 2009 het Professional

zijn veertien leerling-monteurs aangenomen. Om het

Development Programma. Bij de evaluatie in 2010 gaven

watervak onder jongeren te promoten is een scholen-

deelnemers aan gegroeid te zijn in hun rol als professional

offensief gestart in het voortgezet onderwijs en

en verbinding te hebben gelegd met andere professionals.

het beroepsonderwijs.

Vitaal blijven werken

Het traineeprogramma van Vitens is naar aanleiding van de evaluatie met begeleiders en deelnemers verder ontwikkeld.

Het Loopbaancentrum van Vitens was in 2010 actief

Het programma heeft een herkenbaar ontwerp en heeft nu

voor begeleiding van boventallige medewerkers en voor

meer kaders voor zowel trainees als begeleiders, zonder de

diegenen die zich willen bezinnen op hun loopbaan.

ruimte voor eigen inbreng en creativiteit van de deelnemers

Specifiek voor 45-plussers werd de pilot ‘Vitaal blijven

te verliezen. Daarnaast is er een Talentportfolio ontwikkeld.

werken’ gestart. Voor de meeste deelnemers heeft de

Dit geeft trainees handvatten om hun ervaringen, resultaten

pilot geleid tot een nieuwe stap in hun loopbaan binnen

en reflecties tijdens het traineeprogramma vast te leggen.

of buiten Vitens. Voor de betrokken managers was het Iedere medewerker is in staat persoonlijk leiderschap te

Om medewerkers optimaal in staat te stellen

verhelderend om loopbaanvraagstukken te verweven met

tonen. Vitens werkt aan een bedrijfscultuur die dat

verantwoordelijkheid te nemen voor hun werk is in

het managen van hun afdeling.

stimuleert. Diversiteit in teams wordt bewust nagestreefd

2010 gestart met het ontwikkelen van het programma

en benut. Dit zijn speerpunten van de nieuwe Human

Flex@Vitens. Uitgangspunt is dat mensen het beste zelf

Resources-strategie die in 2010 is ontwikkeld. De

kunnen bepalen hoe, wanneer en waar ze werken. Dat

kernopdracht van de afdeling Human Resources is om

betekent dat het werk zo georganiseerd is dat Vitensers

Om de arbeidsomstandigheden te verbeteren zijn in

in samenwerking met de directie en het management de

zelf kiezen of ze thuis werken, op een decentrale flexplek

2010 vrijwel alle maatregelen uit het Plan van Aanpak

organisatie te ontwikkelen en om een optimaal inzetbaar

of centraal. Flex@Vitens betekent een cultuuromslag waarin

Risicoinventarisatie en –evaluatie gerealiseerd. Met name

personeelsbestand te waarborgen.

Vitensers leren omgaan met een grotere mate van vrijheid

de Arbo-toetsing van ontwerpen voor nieuwe installaties

en managers leren die vrijheid te geven. Het programma

en gebouwen heeft geleid tot een structurele aanpak van

wordt vanaf 2011 uitgerold.

risico’s. Ook het toezicht tijdens de uitvoering van bouw-

Inspirerend, persoonlijk en mensgericht leiderschap

Arbo

Vitensers in cijfers

2010

2009

Medewerkers

1486

1485

Vrouwen

367

378

Mannen

1119

1107

Personen uit dienst

48

83

Personen in dienst

49

81

werkzaamheden heeft extra aandacht gekregen waarbij is

Sociaal plan

gebleken dat externe partijen zich houden aan de veiligheidsmaatregelen die Vitens voorschrijft. Er zijn geen

De manier van werken binnen Vitens verandert en dat stelt nieuwe eisen aan het management. De gewenste

In maart 2010 gingen de onderhandelingen van start met

ongevallen gemeld bij de Arbeidsinspectie. In de externe

leiderschapsstijl laat zich samenvatten als ‘inspirerend,

de vakbonden over een nieuw Sociaal Plan, met als doel

audits is vastgesteld dat het arbomanagementsysteem

Budget Online

persoonlijk en mensgericht leiderschap’. De kernwaarden

de afspraken vast te leggen voor de organisatiewijzigingen

voldoet aan de gecertificeerde norm.

Op 1 januari 2010 heeft Vitens de eerste budgetten uit de in

‘vertrouwen’, ‘verbinding’ en ‘uitdaging’ vormen hiervoor

binnen Vitens. In september werd een akkoord afgesloten

het uitgangspunt. In 2010 werden diverse workshops

dat van toepassing is van 1 juli 2010 tot 1 juli 2012. De

georganiseerd om de lijnmanagers te ondersteunen bij de

totstandkoming van het Sociaal Plan zorgde voor enige

nieuwe manier van leidinggeven.

onrust binnen de organisatie.

2009 afgesloten CAO ingevoerd, het Inzetbaarheidsbudget en

Top 50 Beste Werkgevers

voorwaardenbudget hieraan toegevoegd. De essentie is dat iedere Vitens is in de Intermediair Top 50 van beste werkgevers

medewerker zelf kan bepalen hoe hij of zij de diverse budgetten

van een 23ste plaats in 2009 naar de 47ste in 2010 gezakt.

wil inzetten. Om de mogelijkheden inzichtelijk te maken en het

Een van de oorzaken van de daling is de lagere score op

keuzeproces te vereenvoudigen is eind 2010 Budget Online van

‘werkzekerheid’, iets wat in deze tijd van verandering

start gegaan. Budget Online is een voor Vitens ontwikkelde

begrijpelijk is.

applicatie, toegankelijk via intranet en gekoppeld aan de salaris-

Diversiteit in de interne samenwerking

Persoonlijke ontwikkeling

Het erkennen en waarderen van de verschillen tussen

Persoonlijke ontwikkeling is een kernpunt van het Human

mensen is van belang om ambities waar te maken. Vitens

Resources-beleid. Medewerkers worden gestimuleerd het

kent een diversiteitsbeleid om ervoor te zorgen dat het

beste uit zichzelf te halen. Zo hebben 28 medewerkers

personeelsbestand een afspiegeling wordt van de verschei-

zich in 2010 aangemeld voor een EVC (Erkenning van

denheid in de samenleving. Daarnaast is het bij de samen-

Verworven Competenties). Een groot deel van deze

Vitens wil een stevige positie op de arbeidsmarkt creëren,

stelling van teams van belang te kijken naar een goede mix

medewerkers heeft zich opgegeven voor de Bachelor

omdat in de komende jaren een piek in de uitstroom wordt

van voorkeursstijlen. In de tweede helft van 2010 is onder-

Management-opleiding. Vitens College heeft samen met

verwacht als gevolg van de hoge gemiddelde leeftijd van

zoek gedaan naar de bestaande en gewenste diversiteit als

NCOI een incompany training georganiseerd, die in februari

medewerkers. Onder de noemer Taskforce Jongeren is

basis voor een beleid dat medio 2011 gereed moet zijn.

2011 van start is gegaan. Voor de ontwikkeling van de

begonnen met het aantrekken van nieuw talent. In 2010


het Employabilitybudget. Per 1 januari 2011 is het Flexibel arbeids-

administratie waarmee Vitensers op ieder gewenst moment

Arbeidsmarkt

online hun budgetten kunnen beheren.


45


Bedrijfsvoering verder verduurzamen

Klachten op het gebied van milieuvervuiling zijn voor ons van groot belang. Als we weten wat er misgaat, kunnen

B

ij Vitens staat duurzaamheid hoog in het vaandel. We halen ons product uit onze leefomgeving en zijn ons ervan bewust dat we het weer op een verantwoordelijke

manier moeten teruggeven. We willen daarom de milieubelasting van onze activiteiten zo laag mogelijk houden en daar waar mogelijk helemaal voorkomen. Het is onze ambitie de

Energieverbruik in GW

2010

2009

2008

161*

156

154

we onze zorg voor het milieu verder verbeteren. In 2010 hebben wij geen interne of externe klachten ontvangen.

*

CO2 -reductie

Vitens voorzag in 2010 voor bijna 100 procent in haar

Toename energieverbruik door warme zomer

energiebehoefte door middel van duurzaam opgewekte In 2007 hebben we de emissie van broeikasgassen in beeld

energie. In 2010 is van de benodigde energie door Vitens

gebracht. Hieraan hebben we een reductiedoelstelling

160 GW met certificaten van oorsprong (energie uit

gekoppeld: in 2013 moet de emissie gedaald zijn met 30

waterkracht) verduurzaamd.

procent. Een klimaatneutrale bedrijfsvoering is onze ultieme

bedrijfsvoering verder te verduurzamen.

ambitie. In 2010 heeft Vitens verschillende inspanningen verricht om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen:

ISO-gecertificeerd milieumanagementsysteem

heeft Vitens een aantal gemeenten in Utrecht benaderd voor een project concern- en systeemtoezicht. In 2011 zal

Methaanverwijdering Spannenburg

dit verder uitgevoerd worden.

Een belangrijke reductiemaatregel is het stoppen van de methaanemissie op het productiebedrijf Spannenburg. Door

Het milieubeleid is gebaseerd op deze ambitie alsmede op een milieuaspecteninventarisatie, wettelijke en andere eisen

Alle informatie die toezichthouders nodig hebben voor het

middel van vacuümontgassing wordt het in het grondwater

en een externe analyse. Het milieumanagementsysteem

uitvoeren van milieucontroles wordt door Vitens beschikbaar

aanwezige methaan afgevangen en ingezet als energie.

binnen Vitens is ingericht en gecertificeerd volgens de ISO

gesteld via Concernloket.

Met dit project reduceren we ongeveer 30 procent van onze totale emissie van broeikasgassen.

14001:2004 norm. De werking van het milieumanagementsysteem wordt continu getoetst door medewerkers die

Milieucontroles overheid

opgeleid zijn tot auditor. Daarnaast wordt het managementsysteem twee keer per jaar getoetst door keuringsinstituut DEKRA (voorheen bekend als KEMA).

Omdat het project zo innovatief en uniek is, heeft Vitens hiervoor verschillende prijzen ontvangen. Zoals de IWA

Aantal milieucontroles Overheid

2010

2009

2008

49

45

46

Project Innovation Award, een belangrijke innovatieprijs van de internationale drinkwatersector. Vitens kreeg de award voor het ontwerp van de productielocatie. Ook het Ei van

Aantal audits in 2010: 29

Meer informatie is te vinden op

Columbus was voor Vitens in 2010. Het Ei van Columbus is

Resultaat: aantal verbeterpunten, geen ernstige

www.vitens.nl/milieujaarverslag.

een prijs voor innovatie en duurzaamheid waarnaar kleine en grote bedrijven, overheden, non-profitorganisaties en

tekortkomingen

Milieu-incidenten en klachten

kennis- en onderwijsinstellingen kunnen meedingen. Deze

Wettelijke en andere eisen

prijs is een gezamenlijk initiatief van een aantal ministeries. De drinkwaterproductiebedrijven van Vitens liggen in

Tenslotte ontving Vitens in 2010 de PIA (Project Innovation

Vitens wil voldoen aan weten regelgeving en stelt zich

grondwaterbeschermingsgebieden. De meeste van deze

Award) voor het ontwerp van Spannenburg.

daarin proactief op.

gebieden zijn toegankelijk voor verkeer en personen. Het

Het project Spannenburg bevindt zich momenteel in de

Cradle to cradle islands: duurzaam vakantiehuisje

In 2010 is geanticipeerd op nieuwe wetgeving zoals de

is van groot belang dat de kwaliteit van het grondwater

voorbereidingsfase. De eerste werkzaamheden zullen in

op Ameland

Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en de

in deze gebieden niet negatief beïnvloed wordt door

2011 plaatsvinden.

Vitens is betrokken bij het Europese project ‘Cradle to cradle

Waterwet. In 2010 zijn de eerste aanvragen via het

bijvoorbeeld illegale dumpingen van afvalstoffen door

omgevingsloket online (OLO) ingediend.

derden. Mocht dit wel gebeuren, dan handelt Vitens snel

Energie

tot de Lofoten, deelnemen. Nederlandse partner in het project is

en doeltreffend.

Onze klanten bepalen voor een groot gedeelte ons

de Provincie Fryslân. Een vakantiehuisje op Ameland is als proef

elektriciteitsverbruik. Met het opendraaien van de

ingericht volgens de ‘cradle to cradle’-aanpak. Onder meer met

waterkraan gaan onze distributiepompen draaien. Vitens

een vacuümtoilet dat per spoeling slechts 1 liter water verbruikt,

zorgt ervoor dat haar installaties energiezuinig worden

een vermaler van zacht groente- en fruitafval in de keuken en een

ontworpen en onderzoekt continu of er mogelijkheden

speciale recycledouche waarmee het douchewater na het schoon-

zijn om energie te besparen.

wassen opnieuw te gebruiken is. Doel is om resultaten te meten

Vitens werkt projectmatig met een groot aantal overheden samen om het milieutoezicht op onze locaties efficiënter en effectiever te laten verlopen. In de provincie Overijssel is

Aantal milieu-incidenten

2010

2009

2008

21

26

28

een van de eerste pilotprojecten geformaliseerd waarbij de overheid de zogenaamde concernbenadering op deze grote


schaal toepast. In Gelderland heeft het samenwerkings-


verband Noord-Oost Veluwe in 2010 controles uitgevoerd

islands’, waaraan tien eilanden in de Noordzee, van de Shetlands

en dit deelproject te gebruiken om anderen te stimuleren en te inspireren voor de ‘cradle tot cradle’-filosofie.

waarbij gebruikgemaakt is van concernbenadering. In 2010



49


Gebruik van hulpstoffen

In 2010 is 100 procent van de reststoffen nuttig toegepast

Op een aantal productielocaties worden hulpstoffen

(bv. In de kalk, staal en betonindustrie)

gebruikt voor ontharding of behandeling van het afvalwater. De CO2 die vrijkomt bij de productie van hulpstoffen moet in onze klimaatafdruk worden meegeteld. Vitens doet er

Afvalwater

Convenant Utrechtse Heuvelrug In 2010 heeft Vitens samen met twee Waterschappen en

Hoeveelheid Reststoffen

2010

2009

2008

62.739 ton

60.296 ton

55.149 ton

alles aan om het gebruik van hulpstoffen te voorkomen

Bij vrijwel alle productiebedrijven komt afvalwater vrij. In

negen gemeenten haar handtekening gezet onder het

bijna alle gevallen gaat het om spoelwater dat vrijkomt bij

afkoppelbeleid Utrechtse Heuvelrug. Het afkoppelbeleid

het schoonmaken van waterfilters. Dit water bevat veel

schrijft voor dat het terugbrengen van vervuild water in

ijzeroxide. In zuiveringsinstallaties wordt dit ijzeroxide in

de bodem zoveel mogelijk wordt voorkomen. Het streven

of te reduceren. Daarnaast zal in het kader van duurzaam

Onze afvalstoffen bestaan hoofdzakelijk uit

de vorm van slib uit het afvalwater verwijderd voordat het

is regenwater op een veilige wijze te infiltreren in dit

inkopen vanaf 2011 aandacht worden besteed aan het

leidingmaterialen, kantoorafval, puin, restanten van

geloosd wordt.

kwetsbare gebied.

gebruiken van duurzaam geproduceerde hulpstoffen.

chemicaliën en restafval. Op een aantal locaties blijken de installaties storingsgevoelig,

Verdroging

Afvalstoffen in ton

Gebruik hulpstoffen in tonnen* *

2010 16.079

2009 16.369

2008 15.171

Meest gebruikte hulpstoffen: Natronloog,

Bedrijfsafval Gevaarlijk afval

*

Reststoffen zijn afvalstoffen die direct vrijkomen bij de

2517

waardoor het kan voorkomen dat het te lozen water niet

In sommige gebieden kan het oppompen van water leiden

1164

voldoet aan de kwaliteitseisen. In bijna alle gevallen betreft

tot verlaging van de grondwaterstand. Zo kan er schade

het een minimale overschrijding van de ijzernorm. Bij

ontstaan aan het ecosysteem. In deze gebieden neemt

overschrijdingen wordt het Waterschap altijd geïnformeerd.

Vitens maatregelen om verlaging van de grondwaterstand

Vitens heeft in 2010 een plan opgesteld om de storings-

zoveel mogelijk te voorkomen. Deze maatregelen kunnen

gevoelige installaties te optimaliseren en de kwaliteit per

bestaan uit het aanvoeren van water uit niet verdrogings-

kwartaal te monitoren. Op een aantal locaties zijn de

gevoelige gebieden, het verplaatsen of sluiten van winningen

installaties al technisch aangepast of is overgegaan op een

of het infiltreren van gezuiverd spoelwater of oppervlakte-

ander vlokmiddel. In 2011 moeten alle storingsgevoelige

water in de bodem.

in 2010: meer projecten waarbij

AC-leidingmateriaal is verwijderd

www.vitens.nl/milieujaarverslag

Vitens maakt onderscheid tussen reststoffen en afvalstoffen.

3006* 1799**

centraal registratiesysteem voor geheel Vitens) ** Toename

Rest en afvalstoffen

2009

toename door optimalisatie van registraties (2010 één

Calciumhydroxide en vlokmiddelen Meer informatie is te vinden op

2010

Verwerking afvalstoffen 2010 (in procenten)

Hergebruik

Verbrand

Gestort

51

13

36*

*

installaties optimaal functioneren.

Certificering voor Duurzaam Terreinbeheer

Betreft AC leidingmateriaal waar nog geen verwerkingsmethode voor beschikbaar is

productie van drinkwater, zoals drinkwaterslib en

Vitens beheert in totaal ongeveer drieduizend hectare aan

kalkkorrels. Doelstelling is om deze reststoffen voor


terreinen. In 2009 zijn we gestart met duurzaam terrein-

honderd procent nuttig in te zetten.


beheer volgens het certificatiesysteem van de Stichting Milieukeur (Barometer duurzaam terreinbeheer, niveau goud). In 2010 is Vitens volledig gecertificeerd volgens

uni juli augustus september oktober november

december

de Barometer.

januar

Bronnen Langetermijnvisie

Onderscheiding voor duurzaam terreinbeheer

In 2010 is de langetermijnvisie ‘Zicht op Water’ vastgesteld.

De manier waarop Vitens haar honderd waterwingebieden beheert is

In het document wordt aangegeven hoe Vitens haar ambitie

door de Stichting Milieukeur beloond met een gouden certificering,

om bronnen op langere termijn duurzaam in te zetten wil

het hoogst haalbare niveau. Vitens mag daarom het predikaat

waarmaken. Vitens wil over haar eigen grenzen heen

‘Milieukeur’ voeren. De barometer is ontwikkeld in samenwerking

kijken bij het vinden van een optimale oplossing voor

met provincies en waterschappen en de audits worden uitgevoerd

verduurzaming en zoekt samenwerking met stakeholders

door kwaliteitzorgbedrijf KIWA. Op de foto neemt Walter van der

als provincies, waterschappen, landbouw-, natuur- en

Meer (links), directielid van Vitens, het certificaat in ontvangst uit

milieuorganisaties. Transparantie zien we als een

handen van Herman Docters van Leeuwen van de Stichting

randvoorwaarde voor samenwerking, reden om de visie

Milieukeur.

‘Zicht op Water’ aan de genoemde stakeholders voor te

Locatie Manderheide Wierden Eerbeek Schalterberg Epe

Maatregel Sluiten winveld. Reductie verdroging brongebieden en beeksystemen van het stuwwallencomplex Noord-Oost Twente Winvergunning voor alternatief winterrein verleend. Draagt bij aan reductiemaatregelen Wierdenseveld. Maatregel uit ODDG* (verdiepen winning) gerealiseerd: ondiepe deel winning verlaten, diepe onttrekking uitgebreid. Hierdoor minimalisering effecten op beken in de omgeving. Maatregel uit ODDG (infiltratieproject) in voorbereiding: vergunningaanvragen voor Waterwet en Natuurbeschermingswet zijn ingediend. Maatregel uit ODDG (uitbreiding infiltratieproject) in voorbereiding: MER-procedure gestart.

* ODDG: Overeenkomst Duurzame Drinkwatervoorziening Gelderland

leggen. De reacties zijn vervolgens verwerkt tot een nota.



51


Kwaliteit van product en dienstverlening op hoog niveau

H

et jaar 2010 mag met recht een turbulent jaar genoemd worden. Het verandertraject kreeg in dit verslagjaar gestalte door de vaststelling van de hoofdstructuur en de

gedetailleerde uitwerkingen van de afdelingsplannen. Ondanks de energie die een dergelijk verandertraject vraagt, heeft Vitens er in dit verslagjaar wederom voor gezorgd dat de drinkwaterkwaliteit, de leveringsbetrouwbaarheid en de dienstverlening op een hoog niveau zijn blijven staan.

de heer prof. dr. ir. W.G.J. van der Meer

De kwartaalvergaderingen waren gewijd aan de

Realiseren Infrastructuur, Winnen en Zuiveren, Transporteren

ontwikkelingen binnen Vitens. Daarbij werden onder andere

en Leveren, Managen Assets en Laboratorium.

de jaarcijfers en de tussentijdse cijfers, het investeringsplan, de budgetten en de drinkwatertarieven voor 2011

de heer drs. W.H.J. Odding

behandeld. De vergadering waarin de jaarrekening, het

Klantcentrum Factureren, Finance & Control, ICT Demand

accountantsrapport, de managementletter en het

Management, ICT Architectuur en Projecten, ICT Service

milieuverslag aan de orde waren, werd bijgewoond door

Delivery, IFV (Inkoop, Facility Management en Vastgoed-

de externe accountant.

beheer) Aquario BV, Legyon BV en Facturatie BV. In de vergadering van 17 juni 2010 werden de dames ir. T

Vergaderingen 2010

Menssen en drs. M.C.J. Poulussen en de heer ir. Th.A. de Man verwelkomd. Zij werden die dag door de Algemene

De Raad van Commissarissen heeft in de verslagperiode

Vergadering van Aandeelhouders benoemd tot lid van de

negen keer plenair vergaderd in aanwezigheid van de

Raad van Commissarissen. Mevrouw Menssen is bestuurder

Directie. De Raad vergaderde tweemaal voltallig. Viermaal

bij het Havenbedrijf Rotterdam en heeft ruime ervaring op

was een commissaris verhinderd, tweemaal konden twee

het gebied van Finance and Accounting. Mevrouw Poulussen

commissarissen en eenmaal drie commissarissen niet

heeft ruime kennis van en ervaring op het gebied van HRM,

aanwezig zijn. De voorzitter van de Raad en de voorzitter

bedrijfsorganisatie en verandermanagement. Momenteel is

van de Directie hebben regelmatig overleg gevoerd.

zij werkzaam als directeur HR bij Eneco Energie.

De Raad van Commissarissen beoordeelt dat hoge niveau

ter beschikking komt van de aandeelhouders bedraagt

als zeer bevredigend. Verder kwam de turbulentie dit jaar

13,4 miljoen euro. Wij stellen voor dit bedrag als dividend

tot uiting in de bezetting van de Raad van Commissarissen

over 2010 uit te keren, waarmee het dividend over 2010

De eerste vergadering van dit verslagjaar was hoofdzakelijk

Africa and Middle East en is Member of the Executive

zelf. Maar liefst zes commissarissen namen dit verslagjaar

uitkomt op 2,68 euro per gewoon aandeel. Het dividend-

gewijd aan het programma Werken aan Vitens 2.0. Het

Committee. Hij beschikt over een grote deskundigheid en

afscheid van hun commissariaat bij Vitens vanwege de

voorstel is conform het huidige dividendbeleid.

strategisch plan werd door de Raad van Commissarissen

ervaring op het gebied van internationaal ondernemerschap

geaccordeerd. Daarnaast werd in deze vergadering afscheid

en internationale bedrijfsvoering, klantrelaties, marketing en

genomen van mevrouw drs. N.A.M. Rigter als Secretaris

communicatie.

van de Onderneming. Zij heeft een andere functie bij

Daarnaast stond deze vergadering in het teken van het

Conform de afspraken gemaakt ten tijde van de fusie in

Vitens aanvaard. De functie van Secretaris van de

afscheid van de commissarissen mevrouw A.W.M. Spruit,

2006 is de Raad van Commissarissen medio dit verslagjaar

Onderneming werd ad interim ingevuld door mevrouw

de heer drs. R.J.N. Abrahamsen, de heer mr. J.G. Bijl, de

vernieuwd en verkleind van acht naar vijf personen. Uit het

mr. C.E.A.J. Oerlemans.

heer L. Elfers, de heer prof.dr. J.C. Looise en de heer

beëindiging van hun benoemingstermijn. Tegelijkertijd konden we drie nieuwe commissarissen verwelkomen,

Samenstelling Raad van Commissarissen

waarmee de vernieuwing en verkleining van de Raad van Commissarissen werden afgerond.

Jaarrekening en dividendvoorstel

De heer De Man is werkzaam bij Heineken als President

oogpunt van continuïteit is besloten twee commissarissen Dit jaarverslag bevat naast het verslag van de Directie de

te herbenoemen. De samenstelling van de Raad en de

jaarrekening van Vitens N.V. die na controle van Ernst &

personalia van alle leden zijn te vinden op pagina 58.

Young Accountants LLP is goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Wij stellen de Algemene Vergadering

Samenstelling en taakverdeling Directie

van Aandeelhouders voor om de jaarrekening 2010 zoals voorgelegd vast te stellen en de leden van de Directie en de

In 2010 is de samenstelling van de Directie niet gewijzigd.

leden van de Raad van Commissarissen kwijting te verlenen

Wel heeft er een wijziging van de hoofdstructuur

voor het blijkens de jaarrekening en het verslag door de

plaatsgevonden in juni 2010. Ten gevolge hiervan wordt

Directie gevoerde beleid en voor het door onze Raad van

de Raad van Bestuur per 1 januari 2011 Directie genoemd

Commissarissen uitgeoefende toezicht.

en is de verdeling van de aandachtsgebieden als volgt: De Raad van Commissarissen

De winst over het boekjaar 2010 bedraagt 26,8 miljoen

de heer ir. R.H. van Terwisga

Vitens N.V per 17 juni 2010

euro Het resultaat toe te rekenen aan aandeelhouders van

Human Resources, Communicatie, Bestuurlijke en

Van links naar rechts mevrouw Poulussen,

Vitens N.V. bedraagt 26,9 miljoen euro. De Directie heeft

Juridische Zaken, Kwaliteit en AO/IC, Business Development,

de heer Van der Velden, mevrouw Van Kleef,

vastgesteld dat daarvan een bedrag van 13,5 miljoen euro

Industriewater BV, Vitens-Evides International BV en

de heer De Man en mevrouw Menssen.

wordt toegevoegd aan de reserves, welke vaststelling door

Water for Life.

de Raad van Commissarissen is goedgekeurd. Het deel dat



53


Chr. Westerlaken. Zij werden bedankt voor hun jarenlange

Commissies in 2010

De Remuneratie- en Benoemingscommissie

In december heeft de Algemene Vergadering van

De Remuneratie- en Benoemingscommissie heeft in 2010

Aandeelhouders het budget voor 2011 besproken en

De Raad van Commissarissen werkt met drie commissies: de

viermaal vergaderd. Dit hing samen met de vernieuwing van

geaccordeerd alsmede het tariefvoorstel 2011. Tevens is

Auditcommissie, de Projectencommissie en de Remuneratie-

de Raad van Commissarissen en de ontwikkelingen rondom

het dividendbeleid besproken en geaccordeerd. De

en Benoemingscommissie.

Vitens 2.0. De commissie bestaat per ultimo 2010 uit de

Commissie van Aandeelhouders heeft ook in december

dames drs. M.C.J. Poulussen (voorzitter) en drs. M.L. Van

2010 gerapporteerd over haar werkzaamheden.

deskundige inbreng en de voorbeeldige invulling die zij hebben gegeven aan hun toezichthoudende rol bij Vitens N.V. Op 16 augustus 2010 heeft de Raad van Commissarissen voor het eerst in de vernieuwde samenstelling vergaderd. De heer ing. G. van Beek werd benoemd als nieuwe

De Auditcommissie

Kleef. In de vergaderingen is gesproken over de werving

Secretaris van de Onderneming. Mevrouw drs. M.L. van

De Auditcommissie kwam viermaal bijeen in 2010. De

en selectie van de nieuwe commissarissen, de realisatie

Kleef werd tot vicevoorzitter van de Raad van Commis-

commissie bestaat per ultimo 2010 uit mevrouw ir. T.

van de prestatieafspraken van de Directie over 2009, het

sarissen benoemd en in deze vergadering werd tevens de

Menssen (voorzitter) en de heer ir. A. van der Velden. Twee

Sociaal Plan 2010-2012, de benoeming van het eerstelijns-

bemensing van de Remuneratie- en Benoemingscommissie,

vergaderingen van de Auditcommissie zijn bijgewoond door

management en het HR-beleid van Vitens.

Auditcommissie en Projectencommissie vastgesteld. Tijdens

de externe accountant. De Auditcommissie boog zich ter

deze vergadering heeft de Raad intensief overleg gevoerd

voorbereiding op de vergadering van de voltallige Raad over

met de Directie over de nieuwe organisatie en de inhoud

de jaarcijfers en besprak de accountantsrapporten en de

van het Sociaal Plan 2010-2012.

managementletter. Daarnaast werden het integraal

Contacten met de Centrale Ondernemingsraad Leden van de Raad hebben in verschillende delegaties Overlegvergaderingen met de Centrale Ondernemingsraad

Aandeelhouders en Algemene Vergadering van Aandeelhouders

bijgewoond. Daarnaast heeft er op 30 september 2010 een Radenbijeenkomst plaatsgevonden. Deze Radenbijeenkomst stond in het teken van Maatschappelijk Verantwoord

bedrijfsplan 2011-2013, het investeringsplan 2011-2015,

Naast de Algemene Vergadering van Aandeelhouders is

Ondernemen en Corporate Governance. Het overleg met de

In de vergadering van 29 oktober 2010 werd door de

het auditplan, het financieel beleid, de topbedrijfsrisico’s

in 2008 door en uit de aandeelhoudersvergadering een

Centrale Ondernemingsraad verliep steeds op prettige wijze

Directie het integrale bedrijfsplan 2011-2013 gepresenteerd

en de drinkwatertarieven 2011 besproken. Tevens werd

Commissie van Aandeelhouders benoemd.

en was constructief van aard.

en ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van

aandacht geschonken aan de investeringsprojecten van

Commissarissen. De Raad van Commissarissen heeft

meer dan 1 miljoen euro.

Commissie van Aandeelhouders

Tegenstrijdige belangen

ingestemd met dit bedrijfsplan en wenst de Directie veel

De Commissie van Aandeelhouders heeft een adviesfunctie

succes met de uitvoering ervan. Daarnaast heeft de Raad

De Projectencommissie

voor de Aandeelhoudersvergadering, de Directie en de Raad

Op grond van de Corporate Governance Code moet een

van Commissarissen in diezelfde vergadering het vernieuwde

De commissie bestaat per ultimo 2010 uit de heren ir. Th.A.

van Commissarissen. De Commissie van Aandeelhouders is

commissaris of een bestuurder een (potentieel) tegenstrijdig

financieel beleid vastgesteld. Dit beleid doet recht aan de

de Man (voorzitter) en ir. A. van der Velden en kwam in 2010

in het verslagjaar tweemaal bijeengeweest. Aansluitend

belang dat van materiële betekenis is voor de vennootschap

belangen van de klant, is uitdagend voor de onderneming,

tweemaal bijeen. Gesproken is over de voortgang van de

aan deze bijeenkomsten vond overleg plaats tussen de

en/of de betreffende commissaris of bestuurder, direct aan

betrekt de aandeelhouders meer bij het resultaat van de

lopende projecten met een investeringsbedrag van meer

Commissie van Aandeelhouders, de voorzitter van de

de voorzitter van de Raad van Commissarissen melden en

onderneming en heeft een aantal knelpunten in het vorige

dan 1 miljoen euro. Daarnaast is het investeringsplan

Raad van Commissarissen en de voltallige Directie. In de

daarover alle relevante informatie verschaffen. In dit

dividendbeleid opgelost.

2011-2015 aan de orde geweest.

vergaderingen is gesproken over de jaarstukken 2009,

verslagjaar zijn geen meldingen ontvangen.

i maart april mei

juni

de benoeming van de nieuwe leden van de Raad van Commissarissen, het buitenlandbeleid, het dividendbeleid,

juli augustus september oktober november december

Tot slot

het integrale bedrijfsplan 2011-2013 en het eindadvies inzake de Commissie Nadeelcompensatie Brandkranen

De Raad van Commissarissen spreekt waardering uit voor

(Commissie Burgering). De samenstelling van de Commissie

de inzet van de Directie en van alle medewerkers voor zowel

van Aandeelhouders is te vinden op pagina 59.

de normale bedrijfsvoering en de behaalde resultaten over

Vitens op Singapore International Water Week

2010 als voor de betrokkenheid bij het Vitens 2.0-proces.

In 2010 heeft Vitens voor de eerste keer deelgenomen aan de

Algemene Vergadering van Aandeelhouders

De Raad van Commissarissen ziet met grote interesse en

Singapore International Water Week (SIWW) van 28 juni tot 2

Er zijn twee Algemene Vergadering van Aandeelhouders

vertrouwen de verdere resultaten van het veranderproces

juli, als onderdeel van het Nederlandse Paviljoen gecoördineerd

gehouden. In de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

tegemoet.

door het Netherlands Water Partnership. Deelname aan dit

van 17 juni is gesproken over de jaarstukken 2009 en is de

evenement past bij de doelstelling van Vitens om contacten

jaarrekening 2009 vastgesteld. Bovendien is het dividend-

Utrecht, 14 april 2011

te leggen met internationale partners om te komen tot

voorstel 2009 goedgekeurd. Daarnaast heeft de Commissie

De Raad van Commissarissen

gezamenlijke projecten rond drinkwatertechnologie.

van Aandeelhouders aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders gerapporteerd over haar werkzaamheden. Ten slotte heeft in deze Algemene Vergadering van Aandeelhouders de (her)benoeming van de Commissarissen plaatsgevonden.



55

Bericht van de Centrale Ondernemingsraad

Continuïteit is sleutelwoord

D

e Centrale Ondernemingsraad (COR) van Vitens zet zich in om verbinding tot stand te brengen tussen het bestuur en de medewerkers, zowel tijdelijke als vaste.

Continuïteit is een sleutelwoord voor onze organisatie en dat geldt niet alleen voor ons product, maar ook voor tal van andere zaken. De COR staat ook voor continuïteit. Wij streven naar een goede samenwerking met alle partijen. Ook is het belangrijk om zichtbaar te zijn, niet alleen met onze aanwezigheid maar ook met onze standpunten. In

Nieuwe medezeggenschapsstructuur De huidige medezeggenschapsstructuur is verbonden met de regio’s. Deze komen in de nieuwe hoofdstructuur per 1 januari 2011 te vervallen. De COR heeft hiertoe een werkgroep samengesteld die medio 2011 verslag zal doen. Volgend op de nieuw voor te stellen medezeggenschapsstructuur worden in het najaar van 2011 nieuwe verkiezingen gepland.

Relatie met Raad van Commissarissen Belangrijk voor de COR in dit verslagjaar was het intensiveren van de relatie met de Raad van Commissarissen (RvC). Dit past in ons streven om een driehoek van Directie, RvC en

2010 zijn we daarin goed geslaagd.

COR tot stand te brengen. Vanaf nu is een afvaardiging van de RvC enkele malen per jaar aanwezig bij het overleg

In 2010 besproken thema’s

De COR heeft begin 2010 advies gegeven over de strategie

tussen COR en Directie. Tenminste één keer per jaar

en het plan van aanpak van Vitens 2.0 en medio 2010 over

wordt op initiatief van de COR een zogenaamde

In het verslagjaar heeft de COR onder andere geadviseerd

de nieuwe hoofdstructuur voor de organisatie per 1 januari

Radenbijeenkomst gepland waarbij COR, RvC en Directie

over de aanschaf van een Business Proces Management

2011. Om ons advies zorgvuldig tot stand te brengen zijn

om de tafel gaan en spreken over actuele thema’s. Op 30

Systeem (BPMS) en over de inschakeling van een andere

bijeenkomsten met medewerkers georganiseerd op alle vijf

september stond deze Radenbijeenkomst in het teken van

uitvoerder voor de Wet Gedeeltelijke Arbeidsongeschiktheid

kantoorlocaties van Vitens. Deze bijeenkomsten werden

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en Corporate

(WGA). Ook heeft de COR zich intensief beziggehouden

zeer goed bezocht.

Governance.

met de concernbrede doelstellingen 2010 voor de Resultaat-

Belangrijke adviezen die de COR gegeven heeft, hebben

Afhankelijke Beloning (RAB), een uitvloeisel van de CAO.

betrekking op de relatie tussen het bereiken van ambities

De COR heeft ingestemd met voorstellen van de Directie

en financiële kaderstelling en op een balans tussen

over arbeidsmarkttoeslag, consignatiedienstroosters, aan-

zorgvuldigheid en snelheid in het veranderingsproces,

passing van de ambassadeursregeling en het onderbrengen

waarbij de COR nadrukkelijk aandacht heeft gevraagd

van een premiekeuzemodel arbeidsvoorwaarden in het

voor de continuïteit van de drinkwatervoorziening.

flexibele arbeidsvoorwaardenpakket (FAB). De COR heeft

Eind augustus is een werkconferentie georganiseerd voor

mevrouw drs. M.C.J. (Maaike) Poulussen voorgedragen als

alle OR-leden van Vitens rondom de verwachte advies-

nieuw lid van de RvC. Zij is primair deskundig op het gebied

aanvraag en de nieuwe medezeggenschapstructuur.

januari

februari maart april mei juni juli augustus september oktober Nieuw medewerkersmagazine: BRON

van HRM en arbeidsverhoudingen.

Adviesaanvraag afdelingsplannen Werken aan Vitens 2.0

In januari 2010 viel het eerste nummer van ‘BRON’, het nieuwe medewerkersmagazine van Vitens thuis in de bus bij

Er is geanticipeerd op de verwachte adviesaanvraag (eind

alle medewerkers. ‘BRON’ kwam in de plaats van het blad

Het verandertraject Werken aan Vitens 2.0 heeft voor een

2010) voor implementatieplannen voor dertien afdelingen

‘Spetters’ en is een eigentijds magazine dat tot stand komt in

groot gedeelte de agenda van de COR bepaald. Omdat

door zoveel mogelijk medezeggenschappers in een vroeg

nauwe samenwerking met een redactieraad die bestaat uit

nagenoeg alle ontwikkelingen binnen het bedrijf onder dit

stadium te betrekken bij de advisering. Voor elke afdeling is

zeven medewerkers uit alle geledingen van Vitens. Uit een

traject vallen en het regiomodel is verlaten, is het werk van

een werkgroep gevormd die de conceptplannen uitvoerig

lezersonderzoek in september bleek dat ‘BRON’ door

de lokale ondernemingsraden op een laag pitje komen te

heeft besproken met de betreffende eerstelijnsmanager.

medewerkers wordt gewaardeerd met een 7,2.

staan.

Eind 2010 is door de Directie advies gevraagd aan de COR.



57

Samenstelling

Raad van Commissarissen Per 31 december 2010

Samenstelling Commissie van Aandeelhouders

de heer ir. A. van der Velden voorzitter (70, Nederlands)

mevrouw ir. T. Menssen MBA (43, Nederlands)

De heer P. Jansen (namens de provincie Overijssel)

Voormalig Executive director Corus Group plc.

Directeur Infrastructuur & Maritieme Zaken (COO) en

De heer H.J. Dannenberg (namens overige aandeelhouders Overijssel)

lid Directie Havenbedrijf Rotterdam N.V.

De heer ing. H.W.C.G. Keereweer (namens de provincie Gelderland)

Nevenfuncties • Vicevoorzitter Raad van Commissarissen N.V. T.K.H.

De heer drs. C.J.G. Luesink (namens overige aandeelhouders Gelderland) Nevenfuncties

De heer J. Binnekamp, voorzitter (namens de provincie Utrecht)

Lid Raad van Toezicht Maritiem Museum

Mevrouw M. de Rijk (namens de gemeente Utrecht)

• Voorzitter Raad van Commissarissen Nedap N.V.

Lid Raad van Toezicht Stichting Rotterdams Philharmonisch

De heer B. Scholten MBA (namens de gemeente Almere)

• Plaatsvervangend voorzitter Commissie voor de

Orkest

Group (tot oktober 2010)

Milieueffectrapportage • Lid Commissie Ontwikkelingssamenwerking van de Adviesraad Internationale vraagstukken (COS/AIV)

Datum benoeming Vanaf juni 2010 tot juni 2014

Datum benoeming

Commissies Auditcommissie

Vanaf mei 2002 tot juni 2010

mevrouw drs. M.C.J. Poulussen MSM (48, Nederlands)

mevrouw ir. T. Menssen MBA (voorzitter)

Herbenoemd vanaf juni 2010 tot juni 2012

Directeur HRM Eneco Holding N.V.

de heer ir. A. van der Velden

Nevenfuncties mevrouw drs. M.L. van Kleef (58, Nederlands)

geen Datum benoeming

Nevenfuncties

Remuneratie- en benoemingscommissie mevrouw drs. M.C.J. Poulussen MSM (voorzitter)

Algemeen Directeur Raad voor de Kinderbescherming

mevrouw drs. M.L. van Kleef

Vanaf juni 2010 tot juni 2014

• Lid van de Raad van Toezicht Stichting Sociale Huisvesting Utrecht

Projectencommissie de heer ir. Th.A. de Man (voorzitter)

Datum benoeming

de heer ir. A. van der Velden

Vanaf december 2006 tot juni 2010 Herbenoemd vanaf juni 2010 tot juni 2013

de heer ir. Th.A. de Man (63, Nederlands)

mei juni juli

augustus

september oktober november december ja

Regional President Africa and Middle East Heineken International

Eerste bijeenkomst

Member of Heineken’s Executive Committee

In augustus kwamen de Directie en de nieuwe eerstelijnsmanagers van Vitens voor de eerste keer

Nevenfuncties

bijeen. Tijdens een informele sessie was er gelegenheid

geen

om kennis te maken en de basis te leggen voor het verder uitwerken van de ambitie en de bedrijfsdoelen.

Datum benoeming Vanaf juni 2010 tot juni 2014



59

Samenstelling

Samenstelling Directie

Samenstelling Centrale Ondernemingsraad

Per 31 december 2010

Per 31 december 2010

de heer ir. R.H. van Terwisga – voorzitter

de heer drs. W.H.J. Odding – lid

• de heer G.L. Bakker

Nevenfuncties:

Nevenfuncties:

• de heer J.A.H. van Dam

• Lid Raad van Toezicht Martini Ziekenhuis Groningen

• Lid Raad van Commissarissen Legyon BV

• de heer ir. J.H.A. Driessen MGM - vice voorzitter

• Lid Raad van Toezicht Wetsus, Centre of Excellence for

• Lid Raad van Commissarissen Aquario BV

• de heer J.M. Galama

• Bestuurslid Nederlands Watermuseum Arnhem

• de heer F.M. Hulsteijn

• Penningmeester Stichting Sportaccommodaties Ermelo

• mevrouw A.F. Kok-van Dongeren

Sustainable Water Technology, Leeuwarden • Lid Bestuur Water for Life • Lid van Maatschappelijk Advies Raad van Kennis voor Klimaat en Klimaat voor Ruimte • Lid curatorium Post Graduate Opleiding Management Consultancy aan de Vrije Universiteit • Lid commissie van Aanbeveling Neuroscience Campus

• mevrouw L. Rorije de heer ing. G. van Beek – secretaris van de vennootschap

• de heer E. Stelling

Vanaf 1 september 2010

• de heer J.M. Teunisse - voorzitter • de heer J.J. Velgersdijk • mevrouw L. Beekman

Amsterdam • Lid Raad van Advies architectenbureau Zwarts en Jansma te Amsterdam de heer prof. dr. ir. W.G.J. van der Meer – lid Nevenfuncties: • Hoogleraar Membraanprocestechnologie aan de Universiteit Twente (1 dag per week tot 1 april 2011) • Hoogleraar TU Delft (1 dag per week) • Penningmeester Stichting Beheer Boeier Catharina • Lid Raad van Toezicht Centre of Expertise Watertechnology

De Directie van Vitens N.V Van links naar rechts Wolter Odding, Rik van Terwisga en Walter van der Meer



61

Uitgave Vitens N.V. Postbus 1090 8200 BB Lelystad www.vitens.nl

Vormgeving

Redactie

De Amsterdamse School

HubertNiessenVis Communicatie

Realisatie tableaux vivants

Eindredactie en projectcoördinatie

Concept en art direction, Shootmedia

Afdeling Communicatie Vitens

Fotografie, Harold Koopmans (VentoBoreale) Styling, Elise Klinkert

Druk Drukkerij Tuijtel, Hardinxveld-Giessendam

Infographic Vitens in beeld Shootmedia

klimaatneutraal natureOffice.com | NL-001-325071

gedrukt

Vitens Jaarverslag 2010

Recommend Documents