De OR stroomt door OR Jaarverslag Vitens 2013
Inhoud Voorwoord: “Dialoog is belangrijker dan debat”
05
Interview: “De Directie heeft door de OR ingezien dat het ook anders kon”
06
Highlights: Aan het werk met je werkgroep
08
Overzicht: Welkom en vertrek
10
Interviews instromers: “Ons eerste jaar? Dat was er een van bakens zetten in de stroming”
11
Interview: “Geen nieuws is ook nieuws!”
14
Interview: “Een OR zónder teveel formaliteiten en mét verantwoordelijkheidsgevoel: dat is een moderne OR”
16
OR-advies en instemming in 2013
18
OR-organisatie
18
OR-samenstelling in 2013
19
Colofon
20
OR Jaarverslag Vitens 2013
3
Voorwoord “Dialoog is belangrijker dan debat” “Het optimaliseren van betrokkenheid en participatie is goed voor Vitens. Het draagt bij aan het verbeteren van het resultaat, maar zorgt er ook voor dat Vitens zich kan profileren als goed werkgever. Regelmatig fungeert de Ondernemingsraad als klankbord voorafgaand aan besluitvorming. Wat de Ondernemingsraad betreft is hierbij de dialoog belangrijker dan het debat.” “Met een dialoog kom je meer te weten over elkaars inzichten, ideeën en belangen. Deze kennis kan gebruikt worden om elkaar beter of op een andere manier te leren kennen. En dat zorgt voor wederzijds begrip. Kiezen voor dialoog, is kiezen voor meedoen, is kiezen voor participeren. De Ondernemingsraad kiest er nadrukkelijk voor om niet aan de kant te staan als criticus, maar op de trein te stappen als een kritische medereiziger. Er wordt gezorgd voor een stevig eigen verhaal waarover de dialoog wordt aangegaan met Directie, management en medewerkers.”
Naam Hans Teunisse Functie Voorzitter Ondernemingsraad Vitens N.V.
“Hoe ik terugkijk op afgelopen jaar? Stond 2012 nog vooral in het teken van het afronden van de organisatiewijzigingen, in 2013 was Vitens bezig met een proces van continu verbeteren. Bij dit verbeterproces was de Ondernemingsraad ook betrokken. Vanzelfsprekend als het wettelijk kader daar om vraagt: bij adviesaanvragen en instemmingsverzoeken.” “Directie en Ondernemingsraad waren het niet altijd met elkaar eens, maar dat hoeft en moet ook niet. Juist door tegenstellingen bereik je discussie. Ook over onderwerpen waarover strikt genomen geen medezeggenschap vereist is. Maar steeds met respect voor elkaar en voor ieders standpunt.” “Namens de Ondernemingsraad wil ik iedereen bedanken die ons het afgelopen jaar heeft weten te vinden met nuttige tips, kritische vragen en met opmerkingen. Voor 2014 nodigen we jullie graag uit dit vooral te blijven doen!”
Hans Teunisse Voorzitter Ondernemingsraad Vitens N.V.
OR Jaarverslag Vitens 2013
5
Interview “Door de OR heeft de Directie ingezien dat het ook anders kon’” In 2013 kondigde de Vitens Directie de voorgenomen standplaatswijziging aan. De wijziging zou logistieke en financiële gevolgen hebben voor een groot deel van de medewerkers. Werk aan de winkel voor de OR dus.
2013: het jaar waarin de 2013: het jaar waarin standplaatswijziging werd de standplaatswijziging aangekondigd
werd aangekondigd Naam Naam Arjen Kok Arjen Kok
Functie Functie Vicevoorzitter Ondernemingsraad Voorzitter Ondernemingsraad Vitens N.V. Vitens N.V.
Het was eind maart 2013 toen de Vitens Directie de OR om advies vroeg over het voorgenomen besluit tot het wijzigen van de standplaatsen. Een groot aantal medewerkers dat in Arnhem, Lelystad, Leeuwarden of Utrecht werkt, zou in 2015 Zwolle als nieuwe standplaats krijgen. De OR wist direct: deze wijziging kan grote gevolgen hebben voor de individuele werknemer. De raad besloot een reeks inloopbijeenkomsten te organiseren voor de medewerkers. Tijdens de bijeenkomsten zou de OR vragen over en draagvlak voor de standplaatswijziging inventariseren. Wie niet kon komen, mocht de OR bellen. Nut en noodzaak Arjen Kok, vicevoorzitter van de OR: “De inloopbijeenkomsten werden druk bezocht. We ontdekten dat medewerkers nut en noodzaak van de standplaatswijziging niet goed begrepen. Het plan werd vooral geïnterpreteerd als bezuinigingsmaatregel, terwijl dat niet de belangrijkste reden was voor de standplaatswijziging. Ook de voordelen ervan waren onduidelijk. Terwijl die er wel degelijk waren: flexibeler werken, zelf je dag indelen, zelf je werkplek kiezen. Maar ook de OR had meer onderbouwing nodig. En dus stuurden we een brief aan de Directie, bedoeld om scherp te krijgen waarom de standplaatswijziging precies nodig was en waarom nu. De vragen en opmerkingen die tijdens de inloopsessies genoteerd waren, werden bijgevoegd.” Stroomversnelling Wat volgde, was een periode van intensieve gesprekken tussen OR en Directie. Het verschil in inzicht tussen OR en directie was dusdanig groot, dat de OR in september een negatief advies uitbracht. Arjen: “Als ik terugkijk, kan ik niet anders zeggen dan dat de OR in 2013 soms in een stroomversnelling zat en soms tijdelijk in stilstaand water terechtkwam. De adviesaanvraag standplaatswijziging was een lang proces, waarbij de OR continu actief betrokken was. Voor de achterban was de OR niet altijd even zichtbaar. We waren lange tijd in onderhandeling met de Directie en hadden nog niks om te melden. Radiostilte dus, hoe moeilijk ook! Daarna kwam ons negatieve advies en het antwoord daarop van de Directie. We kwamen in een stroomversnelling terecht.”
6
Gelijkwaardig “De verhouding tussen de OR en de Directie tijdens het adviestraject was gelijkwaardig”, vervolgt Arjen. “Natuurlijk verschilden we wel eens van mening, maar de sfeer van de gesprekken was goed. Het werd geen loopgravenoorlog. De OR heeft een aantal aanbevelingen gedaan voor hoe de Directie het beste kan communiceren over de veranderingen die komen gaan. Standplaatswijziging kun je niet los zien van het nieuwe huisvestingsbeleid, het flexwerken en straks flexmob. Uiteindelijk hebben we niet alles ‘gekregen’ maar onze inzet heeft de Directie wel doen inzien dat het anders over de bühne kon worden gebracht. Dat werknemers er ook een aantal dingen voor terug zouden krijgen. In het uiteindelijke plan van de Directie zijn alle OR adviezen overgenomen, behalve het punt ‘verhogen van de vergoedingsgrens woon-werkverkeer naar 80 kilometer’.” Slagkracht “Ik ben trots dat we bij dit proces betrokken mochten zijn”, vertelt Arjen tot besluit. “En ik ben blij met de goede interne samenwerking binnen de OR. Soms discussiëren we op het scherpst van de snede, we zijn het echt niet altijd met elkaar eens, maar er zijn nooit grote controverses. Er heerst een prima sfeer binnen de OR en we zijn een hecht team. Dat geeft ons slagkracht. En onze relatie met de Directie is goed. We nemen elkaar serieus en informeren elkaar in een vroeg stadium. Onze verhouding gaat verder dan de wet voorschrijft.”
“Er heerst een prima sfeer binnen de OR en we zijn een hecht team. Dat geeft ons slagkracht”
OR Jaarverslag Vitens 2013
7
Highlights Aan het werk met je werkgroep Toen in 2012 de netwerk-OR gestalte kreeg, werden ook de werkgroepen opgericht. Deze werkgroepen bestaan uit gekozen OR-leden én uit niet-gekozen Vitensmedewerkers. De bedoeling: optimale medewerkersvertegenwoordiging in de OR. Sinds 1 januari 2013 zijn de werkgroepen actief. Wat waren de highlights voor de verschillende werkgroepen?
Financiën en Strategie
Sociaal Beleid
Voorzitter: Hans Teunisse
Voorzitter: Arnold Hendrikse
Bestaat verder uit: Eelko Stelling, Henk-Jan Lammers, Louisa de Vries-Sanchez Wamelink, Paul Boeijen, Arno van Herwijnen
Bestaat verder uit : Ilona Jansen, Cees Heijkoop, John Bos, Bernard Klopman, Carolien Koopman
In 2013: Training in februari, voorbereiding op financiën m.b.t. jaarplandag in oktober, terugkomcursus in november
In 2013: Training in maart
Hans: “Jaarlijks in juni bespreekt de Ondernemingsraad met de Directie de kadernotitie. En in oktober het integrale bedrijfsplan. Eén van de hoogtepunten van de werkgroep Financiën was het in opdracht van de OR beoordelen van het integrale bedrijfsplan, zodat de OR input kreeg om inhoudelijk feedback te geven op het bedrijfsplan. Onder behoorlijke tijdsdruk – we hadden één dag – heeft de werkgroep zich door het bedrijfsplan heen geworsteld en een lijst met opmerkingen en vragen gemaakt. Deze zijn allemaal aan bod gekomen in het gesprek met de Directie. Mede op basis van deze lijst ontstond een waardevol gesprek tussen OR en Directie over de plannen voor 2014 en verder.”
8
Arnold: “De werkgroep Sociaal Beleid heeft als opdracht om diverse onderwerpen, adviezen of instemmingsaanvragen te analyseren en van commentaar te voorzien. De OR kan deze informatie gebruiken in het uitbrengen van advies of instemming. In 2013 hebben we drie vergaderingen gehouden en een training gehad. We hebben de opstart van de werkgroep behandeld evenals de instemmingsaanvraag bedrijfsregelingen en is de bestaande consignatiewacht geïnventariseerd ter voorbereiding op de vernieuwing in 2014.De training stond in het teken van Strategische Personeels Planning en de rol de medezeggenschap. Een uitermate inspirerende training voor onze werkgroep!”
Communicatie en Flex@Vitens
Veiligheid, Gezondheid en Welzijn
Voorzitter: Arjen Kok
Voorzitter: Reijer Roelofsen
Bestaat verder uit: Christina Bose, Lindy Kok, Annette Pape, Ronald Pastoor, Rianne Roelofs, Lilith Vogt
Bestaat verder uit: Manfred Harmsen, Stef van Beusekom, Astrid Bolder, Louis Pieterson
Arjen: “Eind 2013 zijn de tijdelijke werkgroep Flex@Vitens en de werkgroep communicatie samengevoegd. Flex@Vitens hield als losstaand programma op en is nu in de lijn ondergebracht. De werkgroep Flex@Vitens heeft meegedraaid in een pilot flexwerken bij de afdeling Klant & Facturatie. De werkgroep is in 2013 niet veel bij elkaar geweest maar zal in 2014 een nieuwe impuls krijgen en zich vooral richten op het jaarverslag en communicatie met de achterban.”
In 2013: Training in maart en terugkomdag in juni
OR Jaarverslag Vitens 2013
Reijer: “De werkgroep VGW bespreekt en behandelt onderwerpen op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn. Instemmings- en adviesaanvragen worden in opdracht van de OR geanalyseerd en becommentarieerd en de commissie bereidt het advies of de instemming voor. Daarna wordt door de OR een definitief advies of instemming gegeven. De werkgroep is in 2013 gestart met een cursus om duidelijk te krijgen welke rol, rechten en plichten de VGW-werkgroep heeft in een organisatie. Er is vervolgens contact gezocht met diverse ‘spelers’ op het gebied van VGW binnen Vitens. Het eerste doel van de werkgroep is een duidelijke en volwaardige positie te krijgen en zorgen dat de OR op de juiste wijze betrokken wordt bij VGW-onderwerpen. Verder hebben in 2013 twee leden uit de werkgroep – Manfred en Louis – deelgenomen aan het landelijk platform OR’en over het onderwerp ARBO-catalogus. In 2014 wil de werkgroep een duidelijke positie verwerven, het VGW-netwerk verder uitbreiden en vroegtijdig betrokken worden bij onderwerpen als Risico-inventarisatie en Evaluatie, arbo-catalogus, en andere zaken op VGW-gebied.”
9
Overzicht Welkom en vertrek In 2012 is de OR aan haar termijn van drie jaar begonnen. Natuurlijk met de hoop dat deze ploeg de periode ook weer samen af zal sluiten. Helaas is dat niet altijd het geval. Door allerlei verschillende omstandigheden moeten OR-leden gedurende de rit soms afhaken. Zo ook in 2013. Een overzicht van de instromers, uitstromers en wisselingen. Juni 2013 In juni hebben Tjip van Diepen en Gerrit Kuttschreutter aangegeven te willen stoppen als lid van de OR. Dit was voor de collega’s een moeilijk maar te respecteren besluit. Juli 2013 Een welkom voor Stef van Beusekom tijdens de overlegvergadering van 9 juli. Stef is Specialist Onderhoud bij Netbeheer & Levering en treedt toe als nieuw OR-lid. Augustus 2013 In augustus worden de tussentijdse verkiezingen voor een kandidaat namens de CNV aangekondigd. De verkiezingen staan gepland voor de maand september. De kandidaten: Carolien Koopman, Bert van der Laan en Reinier Nogarede. September 2013 Op 18 september vindt de tussentijdse verkiezing plaats. Prettig ouderwets; met een rood potlood. Op 26 september wordt bekendgemaakt dat Carolien Koopman de winnaar is. Carolien is Beleidsadviseur bij Asset Management, lid van de OR-werkgroep Sociaal Beleid en van de kadergroep CNV. Oktober 2013 Het kersverse OR-lid Carolien Koopman wordt geïnstalleerd tijdens de overleg-vergadering van 8 oktober.
10
Interviews instromers “Ons eerste jaar? Dat was er een van bakens zetten in de stroming” In april 2012 werden Ilona Jansen, Marije Meerdink en Henk-Jan Lammers geïnstalleerd als leden van de OR van Vitens. 2013 was hun eerste volle medezeggenschapsjaar. Hoe kijken deze instromers terug op die twaalf maanden?
Naam Ilona Jansen
2013: het jaar waarin Functie de standplaatswijziging Senior werdmedewerker aangekondigd Klant & Facturatie Naam Arjen Kok Functie Voorzitter Ondernemingsraad Vitens N.V.
De Ondernemingraad lijkt populair te zijn bij Klant & Facturatie. Van de vijftien ORleden werken er vijf op deze Vitens-afdeling. Onder hen Ilona Jansen, Marije Meerdink en Henk-Jan Lammers, alle drie OR-lid sinds april 2012. “K&F is de grootste afdeling van Vitens, dus zo gek is het ook weer niet”, relativeert Henk-Jan. “Maar toch: K&F is een dynamische afdeling met betrokken mensen. Dat word je vanzelf wel als je met klanten werkt.” De drie meldden zich destijds niet in samenspraak aan bij de OR. Ilona: “Pas toen ik me had aangemeld, ontdekte ik dat Henk-Jan en Marije dat ook hadden gedaan.” Bij Marije ging dat iets anders. “Het was Henk-Jan die me aanspoorde op tijd te reageren. Hij heeft me het laatste duwtje gegeven.” Henk-Jan: “De onrust tijdens de Vitens 2.0-periode deed bij mij het belletje rinkelen dat vertegenwoordiging vanuit de medewerkers belangrijk is. En dat – als je als medewerker iets vindt – je dat op een constructieve manier kunt laten horen.” Marije vult aan: “De periode van Vitens 2.0 was hectisch. De COR van toen heeft ervaren hoe zichtbaar medezeggenschap kan zijn. En wat er allemaal bereikt kan worden. Als je de drive hebt om samen iets te bereiken, dan moet je daar iets mee doen. Het is zonde dat te laten liggen.” Groen als gras Drijfveren te over dus. Maar hoe was het om daadwerkelijk als nieuweling toe te treden tot de OR? Henk-Jan: “Ik was zo groen als gras en vond het fijn om ondersteuning te krijgen vanuit de vakbond. Ik kon mensen bellen die wat verder van Vitens afstonden maar wel verstand hebben van medezeggenschap. Ik vond het instromen heel spannend. Was nog niet zo zeker over mijn rol, rechten en plichten. Gelukkig bestond de OR voor een groot gedeelte uit nieuwe leden en zat bijna iedereen in hetzelfde schuitje.” Ilona vertelt: “De COR had een goede basis gelegd voor de nieuwe netwerk-OR. De pijlers waren uitgezet en die hebben wij verder vormgegeven en ingekopt. Veel van ons waren nieuw en dat zorgde voor verbinding. Tegelijkertijd zorgden de oude rotten in het vak voor de waardevolle en noodzakelijke kennis.” Tegenstroom Over de vraag hoe de OR in 2013 heeft gestroomd, hoeft het drietal niet lang na te denken. Ilona: “Alle vormen van stroming zijn aan bod gekomen in dat jaar. Voor een deel stroomde de OR mee met de ontwikkelingen binnen Vitens. Maar we zorgden ook voor tegenstroom. Zo brachten we een negatief advies uit over de standplaatswijziging.” Marije: “Het was een druk jaar maar achteraf gezien heeft het ons op mooie plekken gebracht. Vooral de complimenten van Lieve over hoe we de onderhandelingen over de standplaatswijzigingen hebben vormgegeven hebben indruk op mij gemaakt.
OR Jaarverslag Vitens 2013
11
Naam: Marije Meerdink Functie: Senior medewerker Klant & Facturatie
Naam: Henk-Jan Lammers Functie: Senior medewerker Klant & Facturatie
“Als je de drive hebt samen iets te willen bereiken, dan moet je daar wat mee doen” Het BOB-model (Beeldvorming-Oordelen-Besluitvorming, red.) werkt blijkbaar heel goed. En we bleven steeds in gesprek. We hebben gezocht naar raakvlakken in plaats van de hakken in het zand te zetten.” Henk-Jan: “De Directie is echt anders naar het onderwerp standplaatswijziging gaan kijken. Kreeg meer aandacht voor hoe dit onderwerp speelde binnen het bedrijf en wat de consequenties waren. Wij hebben ze daarbij geholpen. We hebben het gewicht van de beslissing duidelijk gemaakt. Vlak na dit adviestraject was er weer een klus; het advies over Netbeheer en Levering. Dat verliep opvallend soepel. Op het moment dat het advies bij ons terechtkwam, was het al veel completer. Daar konden we snel wat mee. We hebben goed samengestroomd met de Directie, dat mag gezegd worden.” Vanuit je hart Een lidmaatschap bij de OR is niet zomaar iets. Het betekent schipperen tussen medewerkers en Directie. Zet daarbij jezelf maar eens aan de kant. “Het moeilijkste is om soms niet aan verwachtingen te kunnen voldoen”, vindt Henk-Jan. “Mensen teleur moeten stellen. Terwijl er een goede beslissing genomen wordt, op basis van gedegen onderbouwingen en legitieme redenen. Er zijn altijd mensen die het er niet mee eens zijn. Bij wie het pijn doet. Dat moet je kunnen incasseren. We géven niet alleen tegenstroom maar kríjgen soms ook tegenstroom. Van mede-werkers.” Cees Potiek komt ter sprake.
12
Potiek is Proces Operator voor Vitens op Vlieland. “Hij gaf ons een rondleiding tijdens een OR-weekend. Cees heeft zelf OR-ervaring en zei tegen ons: ‘als wat je in de OR doet uit je hart komt, kun je het niet verkeerd doen’. Mooie woorden, en heel waar ook. Ik ben er sinds die uitspraak rustiger in komen te staan. Ik doe mijn best, meer kan ik niet doen. Dat werkt bevrijdend.” Stoom afblazen Ilona: “We zijn intussen met z’n allen wat meer ervaren. We weten beter hoe het werkt, komen beter beslagen ten ijs. De twijfels zijn weg, het aftasten is voorbij. En intern is er altijd ruimte om even stoom af te blazen. Heel prettig is dat.” Ook Marije is enthousiast over de interne samenwerking. “We hebben natuurlijk allemaal ook onze persoonlijke belangen binnen Vitens. Dat is soms lastig. Gelukkig kunnen we prima tegen elkaar zeggen als we vinden dat de ander even een stapje terug moet doen, omdat het onderwerp hem of haar teveel raakt.” Henk-Jan besluit: “Ik denk dat de OR niet zozeer mee- of tegenstroomt maar dat we bakens in de stroom zetten. Zodat we de stroom een beetje bijsturen. Ergens vierkant voor gaan liggen heeft doorgaans weinig nut. Accenten leggen en aangeven wat belangrijk is, is een belangrijke rol voor ons.”
“Accenten leggen en aangeven wat belangrijk is, is een belangrijke rol voor ons”
OR Jaarverslag Vitens 2013
13
Interview “Geen nieuws is ook nieuws!” Actief input en informatie uit de Vitens-organisatie halen: dat is de intensieve taak die leden van de Vitens OR hebben sinds de netwerkstructuur in 2012 werd ingevoerd. In 2013 raakte de netwerk-OR verder ingesleten, werden werkgroepen ingericht en contactpersonen aangesteld. En er werd getraind op hoe zij het beste te werk konden gaan.
Communiceren is een vak Naam Carla de Bont
De OR leerde nog meer in 2013. Bijvoorbeeld hoe de raad het beste kan communiceren naar de achterban. Trainingsbureau GITP ging vol enthousiasme aan de slag met een leergierige en talentvolle OR. Drie vraagstukken uit 2013, gekraakt door senior trainer Carla de Bont van GITP.
Vraagstuk 1 Functie Senior Adviseur
Hoe communiceer je als OR naar je achterban tijdens een adviestraject? “Hoe en wanneer zoek je je achterban op? En wat vertel je ze als je niks te vertellen hebt? Ons devies: ook als je inhoudelijk niks te melden hebt, kun je communiceren. Anders is het stil voor de achterban en verlies je verbinding. Je kunt communiceren over het proces dat gaande is, over wanneer er onderhandeld gaat worden en wanneer de OR weer van zich denkt te laten horen. Met dit soort informatie houd je mensen aangesloten. Geen nieuws is ook nieuws. Mensen aangesloten houden doe je overigens ook door bijeenkomsten te organiseren; iets waar de OR van Vitens goed in is. En dat is echt opvallend in de wereld van medezeggenschap! De inloopbijeenkomsten die de raad tijdens het adviestraject standplaatswijziging organiseerde, werden goed bezocht. De raad heeft sowieso echt een stap voorwaarts gemaakt: in plaats van alleen maar te vertellen wie hij is en hoe ‘ie werkt, laten men nu steeds meer weten wat ze doen. De OR denkt meer vanuit de doelgroep; de medewerkers.”
Vraagstuk 2 Hoe ga je - los van communicatie - als OR eigenlijk goed om met een adviesaanvraag? “Tijdens één van de twee tweedaagse trainingen in 2013 behandelden we een uitgebreide adviescasus. Stel: je krijgt als OR een adviesaanvraag. Hoe pak je dat aan, wat is relevant en wat niet, welke prioriteiten stel je? We hebben een volle dag geoefend. De uitdaging lag vooral bij het niet meteen oordelen. We gingen aan de slag met BOB: Beeldvorming, Oordeelvorming, Besluitvorming. Het uitstellen van oordelen is niet makkelijk. Maar wel heel belangrijk. Niet direct in de materie duiken en de details belichten maar je eerst eens afvragen: wat is hier aan de hand, wat is de nut en noodzaak van dit voorstel? Dat zijn belangrijke zaken. Deze training vond plaats ten tijde van de start van het adviestraject standplaatswijziging. Een uitgelezen kans voor de OR om BOB in de praktijk te brengen. En dat moment diende zich snel aan: alvorens de Directie te adviseren, stuurde de OR een brief aan de Directie waarin om uitleg over nut en noodzaak van het voorstel gevraagd werd.”
14
“Ook als je inhoudelijk niks te melden hebt, kun je communiceren. Anders is het stil voor de achterban en verlies je verbinding” Vraagstuk 3 Hoe voer je als OR-contactpersoon gesprekken met je collega’s? “Contactpersoon zijn betekent dat je het wel eens voor je kiezen krijgt. ‘Hoe heb je dit kunnen laten gebeuren?!’, kan een verontwaardigde collega je vragen bij de koffieautomaat. Een contactpersoon moet zich goed bedenken dat de OR niet het standpunt van de Directie verdedigt. Hij of zij moet zeker begrip tonen voor de collega in kwestie maar moet ook een grens trekken. De uitdaging voor de werkgroepen en contactpersonen voor komend jaar is wat mij betreft dat ze meer nadenken over wat ze willen bereiken. Als ze met hun input vanuit hun werkgroep of contactpersonenoverleg naar de OR of de bestuurder stappen, moeten ze van tevoren al bedacht hebben wat hun doel is. Meestal willen ze informeren, vaak willen ze meer: akkoord op een voorstel, adviezen om als werkgroep een vervolgstap te zetten, advies hoe te handelen als contactpersoon, opdracht vanuit de OR om iets uit te werken. Dat mag nog scherper.”
OR Jaarverslag Vitens 2013
15
Interview “Een OR zónder teveel formaliteiten en mét verantwoordelijkheidsgevoel: dat is een moderne OR” Delft, 1878: bij de Gist- en Spiritusfabriek wordt een personeelsvertegenwoordiging geïnstalleerd. Het is het oudste voorbeeld van medezeggenschap in Nederland, voor zover bekend.
Zes vragen aan Maaike Poulussen, lid van de RVC van Vitens Naam Maaike Poulussen Functie Lid Raad van Commissarissen Vitens
Nu, ruim een eeuw later, is medezeggenschap niet meer weg te denken uit ons bedrijfsleven. En kunnen we zelfs een duidelijk onderscheid maken tussen een traditionele en een moderne vorm. Maaike Poulussen, lid van de RvC van Vitens: “Ik heb eigenlijk niet zoveel met de oude vorm van medezeggenschap.” In 2010 wordt Vitens met het installeren van drie nieuwe Commissarissen het eerste toonaangevende Nederlandse bedrijf met een Raad van Commissarissen die bestaat uit meer vrouwen dan mannen. Maaike Poulussen is één van hen. Met haar ruime kennis van en ervaring met HRM, bedrijfsorganisatie en verandermanagement is het niet vreemd dat juist de Vitens-OR Poulussen voordraagt. Zes vragen over medezeggenschap aan deze deskundige. Wat is uw ervaring op het gebied van medezeggenschap en hoe zet u dat nu in bij Vitens? “Ik was jarenlang directeur HR, onder meer bij Eneco, Solvay Pharma en het Kadaster. In die rol fungeerde ik altijd als gesprekspartner voor de medezeggenschap en de directie. Ik moest ervoor zorgen dat de verhoudingen tussen OR, directie en medewerkers goed bleef. Nu, bij Vitens, nemen we als Raad van Commissarissen medezeggenschap zeer serieus. Ik praat regelmatig met de mensen van de OR. Zowel tijdens formele aangelegenheden zoals voor of na een Algemene Vergadering van Aandeelhouders als op informele momenten, buiten de geijkte ontmoetingen om. Met de benen op tafel noemen we dat, we praten bij, wisselen van gedachten en delen informatie met elkaar. Ik vertel de OR wat er leeft in de Raad van Commissarissen en Raad van Bestuur; de OR op zijn beurt praat me bij over wat er leeft bij de medewerkers.” Hoe belangrijk is een OR eigenlijk? “Dat hangt ervan af wat voor OR het is. Ik heb eerlijk gezegd niet zoveel met de ‘oude’ vorm van medezeggenschapsraden. Mensen die gekozen worden en vervolgens jarenlang in de raad zitten, directies zien komen en gaan, vooral star en inflexibel zijn en zich richten op de WOR (Wet op de Ondernemingsraden, red.) in plaats van op het bedrijfsbelang. Ik heb wél wat met de moderne vorm van medewerkersvertegenwoordiging. In de vorm van een OR met leden die zich betrokken voelen, die de strategie van het bedrijf uitdragen, eentje zonder teveel formaliteiten. En die medewerkers vroegtijdig betrekt bij besluitvorming van de directie.”
16
“Een goede OR bestaat uit mensen die nieuwsgierig zijn en enigszins strategisch kunnen denken en handelen” Een goede OR: wat is dat volgens u? “Een goede OR bestaat uit betrokken medewerkers die graag een bijdrage willen leveren aan het welzijn van hun bedrijf, die zich geroepen voelen zich daar actief voor in te zetten en die bereid zijn om daar tijd en energie aan te besteden. Die het niet erg vinden om uit de comfort zone van hun veilige omgeving en routines te stappen. Die zich graag verdiepen in zaken die buiten hun directe gezichtsveld of afdeling liggen, nieuwsgierig zijn en enigszins strategisch kunnen denken en handelen. Die individuele belangen aan de kant kunnen zetten en verschillende petten kunnen dragen.” U heeft duidelijke ideeën over hoe een OR eruit zou moeten zien. Wat vindt u van de OR van Vitens? “Vitens heeft de OR-oude-stijl achter zich gelaten. De OR van Vitens neemt zelf initiatieven. Helemaal nu met de nieuwe structuur van de netwerk-OR gedijt de raad prima. Er wordt ge-netwerkt, er zijn contactpersonen en werkgroepen. Ik vind dat deze OR noemenswaardig hoog scoort op de denkbeeldige schaal van traditioneel versus modern. Het succes van medezeggenschap hangt trouwens ook af van de bestuursstijl van de directie van een bedrijf. Bestuurders-oude-stijl gingen pas naar de OR als alles bedacht is. Krachtiger is het om op het moment dat alleen nog maar de richting duidelijk is, de OR te betrekken. Zodat deze vroegtijdig mee kan denken. Het resultaat? Meer draagvlak voor de plannen en een betere aansluiting bij de thema’s van medewerkers. Thema’s die vanuit de ivoren managements-toren misschien niet gezien kunnen worden.” Lovende woorden voor de OR dus! Zijn er ook valkuilen? “Die zijn er voor elke OR. Zo moet een Ondernemingsraad oppassen dat het niet altijd dezelfde handen zijn die het werk doen. Alle leden moeten hun eigen talent volop kunnen inzetten. Niet alleen de voorzitter. In een moderne OR zijn er gedeelde functies, ondersteunen de leden elkaar en staat de voorzitter open voor anderen. Dat gebeurt gelukkig ruimschoots in de OR van Vitens. Tijdens de radenbijeenkomsten geeft voorzitter Hans Teunisse ruimte aan anderen uit de OR. Hij kan echt een stap opzij zetten en dat zie ik als een vorm van modern voorzitterschap.” Hoe kijkt u terug op 2013? “In 2013 heeft de OR zich weer pro-actiever en initiatiefrijker opgesteld ten aanzien van de Directie. Ook heeft de OR een negatief advies uitgebracht over de standplaatswijziging. Zowel initiatieven nemen als een negatief advies uitbrengen – eentje met maar liefst zeven subadviezen –betekent best wat hobbels nemen. Er zal een periode van wikken en wegen aan vooraf gegaan zijn en het zal niet licht gevallen zijn. Toch heeft de OR daarin zijn verantwoordelijkheid genomen. They practice what they preach en ook dát hoort bij modern medezeggenschap. Vervolgens heeft de Directie voet bij stuk gehouden over één onderwerp maar wel zes van de zeven sub-adviezen min of meer overgenomen. Hoe groots is dat! Het getuigt van wederzijds respect en openheid. Complimenten!”
OR Jaarverslag Vitens 2013
17
Advies en instemming Datum ingekomen
Onderwerp
Advies / instemming
10-01-2013
Consignatieroosters 2013
Instemming
04-03-2013
Bedrijfsregelingen en protocollen
Instemming
19-04-2013
Wijziging werkroosters Backoffice Klant & Facturatie
Instemming
15-05-2013
Agressieprotocol
Instemming
24-05-2013
Programma Procesautomatisering
Advies
09-07-2013
Toevoeging bijlage 8 aan het privacyreglement
Instemming
19-09-2013
Standplaatswijziging
Advies
23-09-2013
Onderzoek naar samenwerking laboratoria Vitens en Wetterskip Fryslân
Advies
09-12-2013
Organisatieaanpassing bij afdeling Netbeheer & Levering
Advies
Organisatie O&A
AM
W&Z
N&L
K&F
FM
LAB
ICT
F&C
BD
HR
Ilona
Peter
Carolien
Stef
Bert
Tonny
Arnold
Hans
Arjen
Dagelijks Bestuur
Reijer
HenkJan
Jenny
Willem
Marije
COM
BJZ
Eelko
Astrid
Gerda
Ambtelijk secretariaat
Werkgroep Sociaal Beleid
Werkgroep Strategie & Financiën
Werkgroep VGWM
WOR bestuurder Directie RvC Vakbonden
18
Werkgroep PR & Communicatie
Samenstelling
OR-leden
De OR wordt ondersteund door
Wisseling in samenstelling
Hans Teunisse (voorzitter) Arjen Kok (vice-voorzitter) Arnold Hendrikse (lid Dagelijks Bestuur) Marije Meerdink Ilona Jansen Carolien Koopman Stef van Beusekom Willem van den Born Cees Heikoop Henk-Jan Lammers Reijer Roelofsen Peter Smiesing Eelko Stelling Tonny van den Toren Bert van Stavel
Jenny Schreuder Gerda Veenstra
Gerrit Kuttschreutter is vervangen door Stef van Beusekom Tjip van Diepen is vervangen door Carolien Koopman
OR Jaarverslag Vitens 2013
19
Colofon
Redactie Jenny Schreuder Carolien Koopman Christina Bose Ronald Pastoor Lindy Kok Rianne Roelofs Lotte de Wit (HubertNiessenVis Communicatie, Eemnes) Hoofdredactie Arjen Kok
Fotografie Foto Focus, Nijmegen
Vormgeving Bit Agency, Ewijk
Advies en begeleiding Afdeling Communicatie Vitens