Visie onderwijs en educatie Sliedrecht

Visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020

Sliedrecht, april 2012

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 Voorwoord wethouder Hierbij bied ik u namens het gemeentebestuur de visie onderwijs en educatie Sliedrecht 20122020 (verder kortweg onderwijsvisie) aan. Deze visie is samen met de Sliedrechtse scholen, de schoolbesturen en de gemeente tot stand gekomen. De visie is een uitwerking van de in het coalitieakkoord 2010-2014 opgenomen uitgangspunten voor het onderwijs in Sliedrecht. Ieder kind heeft talent en Sliedrecht wil dat de Sliedrechtse jeugd dat talent zo goed mogelijk benut. Daarvoor moeten de gemeente Sliedrecht, de scholen én schoolbesturen en instellingen de juiste kaders en randvoorwaarden bieden. Wij willen allen dat onze jeugd kwalitatief goed onderwijs volgt, alle talent die zij bezit kan benutten en onderwijs volgt in haar eigen woonomgeving. Als wethouder onderwijs wil ik mijn waardering uitspreken voor de goede samenwerking tussen scholen, schoolbesturen en instellingen en vind ik het belangrijk dat hiervan sprake is, zowel nu als in de toekomst. De onderwijsvisie is van en voor het onderwijs en haar leerlingen. Samen met het onderwijsveld en het bedrijfsleven staat Sliedrecht voor een belangrijke opgave om een onderwijsvisie op te stellen die aansluit op de vraag wat voor onderwijsgemeente wij willen zijn en hoe we denken dat te gaan bereiken. Een visie die niet alleen inspeelt op de ontwikkelingen binnen het onderwijs, maar ook aansluiting zoekt bij de kansen en beperkingen op de arbeidsmarkt. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de toenemende vergrijzing, de krimpende beroepsbevolking en het (toekomstig) tekort aan personeel in zorg, maritiem en techniek. De onderwijsvisie, zoals deze nu voor u ligt, staat dus niet op zichzelf. Regionale en landelijke afspraken en ontwikkelingen nopen de gemeente Sliedrecht haar eigen kijk op het onderwijs te geven. Wat voor alle partijen in ieder geval centraal staat is het behouden en versterken van het bestaande onderwijsaanbod. Wij hebben er voor gekozen om een dynamisch document op te stellen waar we samen met het onderwijsveld en andere belanghebbenden aan blijven werken. Onze focus ligt daarbij op een aantrekkelijke woonomgeving met daarbij een breed onderwijsaanbod met goed opgeleid personeel in gezonde en goed bereikbare scholen. Een onderwijsaanbod dat inspeelt op ontwikkelingen in de maatschappij, de vraag vanuit de arbeidsmarkt en dat inspeelt op sectoren waar Sliedrecht sterk in is: zorg, maritiem en techniek. Nu in heel Nederland de economische ontwikkeling achterblijft, is het juist van belang om een bredere onderwijsvisie neer te leggen en de koppeling tussen onderwijs en arbeidsmarkt te maken. In Sliedrecht zie ik dat als kans om deze te versterken. Het talent van onze jeugd is het kapitaal van onze samenleving. Daar willen en moeten wij als gemeente in investeren. Want de jeugd is onze toekomst!!

  Wethouder Onderwijs  Hans Tanis 

1

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020

Onderwijs‐ en educatievisie gemeente Sliedrecht 2012‐2020      Hoofdstukindeling        Voorwoord wethouder  Managementsamenvatting          1. Inleiding            2. Huidige situatie onderwijs Sliedrecht      3. Onderwijshuisvesting          4. Strategische/ onderwijs visie        4.1 Inleiding            4.2 Overleg onderwijs, gemeente, instellingen    4.2.1  Lokale Educatieve Agenda                     4.2.2   Wet Oke                  5.   VVE periode                           5.1  Kinderopvang en peuterspeelzalen      5.2  Vroeg en Voorschoolse Educatie (VVE)            6.    Basisonderwijs                          6.1  wegwerken taalachterstanden       6.2  Ouderbetrokkenheid         6.3  Onderwijs en Zorg                7.    Brede School                   8.    Passend Onderwijs                 9.  Voortgezet onderwijs                         9.1  Maatschappelijke stages                9.2   Volwasseneducatie                9.3   Vavo            10.     Leerlingenvervoer          11.     Voortijdig schoolverlaten        11.1 Veilige school            12.  Arbeidsmarktbeleid          12.1  Onderwijs arbeidsmarktbeleid      12.2  Arbeidsmarktbeleid en onderwijs     13.  Onderwijs, sport en bewegen        14.  Gezonde School           15.  Cultuur en kunstzinnige vorming      Afkortingenlijst             

3  9  11  14  16  16  17  17  18  20  20  20  21  22  23  23  25   27  29  30  31  31  32  34  35  36  36  36  37  41  41  42 

 

2

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 Samenvatting ‘Visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020’ Inleiding De nota ‘visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020’ beschrijft de wijze waarop de gemeente Sliedrecht haar ambities op het gebied van onderwijs de komende jaren wil realiseren. De visie is een uitwerking van de in het coalitieakkoord 2010-2014 opgenomen uitgangspunten voor het onderwijs in Sliedrecht. Deze visienota is interactief tot stand gekomen waarbij nauw is samengewerkt met de Sliedrechtse scholen en overige relevante partijen. Vanwege de grote invloed van landelijke en regionale ontwikkelingen is de strategische onderwijsvisie, een dynamisch document. Met dynamisch wordt bedoeld dat de geformuleerde ambities en actiepunten binnen de nota, daar waar wenselijk en/of noodzakelijk door voortschrijdend inzicht of nieuwe ontwikkelingen, kan worden aangepast of verwijderd. Daarnaast is het mogelijk dat er ambities en actiepunten worden toegevoegd. Op deze manier kan het onderwijsbeleid in de gemeente Sliedrecht adequaat inspelen op toekomstige ontwikkelingen. Voorbeelden hiervan zijn: passend onderwijs, transitie en transformatie van de jeugdzorg, IQ-maatregel, Vroegschoolse Educatie, Regionaal Meld- en coördinatiepunt, invoering Wet Werken naar Vermogen en Voortijdige Schoolverlaters. De visie van gemeente Sliedrecht De gemeente Sliedrecht benoemt in de hierboven bedoelde nota de visie als volgt: ‘ieder kind moet zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen om optimaal te kunnen participeren in de maatschappij’. Om dit te bereiken wil de gemeente Sliedrecht enerzijds het opleidingsniveau van de Sliedrechtse kinderen verhogen. Anderzijds is er juist meer behoefte aan beroepsgericht onderwijs. Bij het realiseren van de visie en ambities zal de gemeente Sliedrecht samenwerken met onder meer het onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzaalwerk, zorg- en welzijnsinstellingen. Randvoorwaarden realisatie visie Om de visie te realiseren wil de gemeente de juiste randvoorwaarden creëren. Hierbij neemt de gemeente Sliedrecht bij het ontwikkelen van dit onderwijsbeleid de regierol op zich, biedt adviezen waar nodig aan partijen, stimuleert én faciliteert daar waar wenselijk en nodig is. De desbetreffende nota ‘visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020’ biedt een kader waarbinnen de samenwerking tussen partijen goed is weergeven en de doelen (ambities en acties) staan beschreven. De ambities en actiepunten op een rij: Zoals vermeld, benoemt de hierboven bedoelde nota bij de meest relevante onderwijsthema’s en ambities. Per ambitie zijn actiepunten geformuleerd. De actiepunten dienen in samenspel met het onderwijs en overige betrokkenen opgepakt te worden. Een belangrijk platform hiervoor is onder meer de Lokaal Educatieve Agenda (LEA). In dit overleg bespreken gemeente en onderwijs de vooraf bepaalde agendapunten. Deze punten hebben betrekking op onderwijs in de meest brede zin van het woord. De in deze nota benoemde ambities en actiepunten zullen vaste agendapunten vormen in het LEA overleg. Hieronder wordt per thema de ambities en actiepunten weergegeven.  Onderwijshuisvesting Ambitie:  De gemeente Sliedrecht wil goede, veilige en gezonde schoolgebouwen binnen haar gemeente voor leerlingen en docenten  Verdere ontwikkeling Brede school concept. Acties 2012-2015:  De gemeente Sliedrecht wil in deze bestuursperiode een Integraal Huisvestingsplan opstellen waarin het huidige scholenbestand, de ruimtebehoefte van de scholen, alle huisvestingsplannen voor renovatie, vervangende nieuwbouw en uitbreiding van de

3

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020

 

schoolgebouwen binnen de gemeente Sliedrecht en het lokale beleid rond onderwijshuisvesting wordt opgenomen. Daarbij dienen ook de actuele ontwikkelingen als brede school en buitenschoolse opvang te worden betrokken. Consequenties Wet Oke bespreken met onderwijsveld binnen de Lokale Educatieve Agenda. opstellen uitwerkingsnota Brede Scholen Sliedrecht door het college.

 Lokale educatieve agenda Ambitie: De samenwerking tussen gemeente, schoolbesturen en overige partners verder versterken om de integrale onderwijsbeleid verder vorm te geven. Acties 2012-2015:  Wij stellen voor om in Sliedrecht naast het bestaande lokaal onderwijs overleg ook een strategisch overleg: de Lokale Educatieve Agenda met de schoolbesturen, peuterspeelzalen en kinderopvangorganisaties te voeren over de in categorie 2 genoemde onderwerpen.  Dit overleg komt 4 x per jaar bijeen.  De schoolbesturen, instellingen voor kinderopvang en peuterspeelzalen en de gemeente zijn verantwoordelijk voor het aandragen, voorbereiden en uitvoeren van de agendapunten.  Afspraken worden meetbaar en afrekenbaar vastgelegd in de LEA.  Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE) Ambitie: Sliedrecht streeft naar een deelname van 90% van de doelgroeppeuters aan VVEprogramma’s in peuterspeelzalen en/of kinderdagverblijven in 2014. Acties 2012-2015: Om dit te bereiken staan gemeente en partners de onderstaande aanpak in de komende jaren voor:  actieve benadering ouders doelgroepkinderen via consultatiebureaus.  versterken doorgaande lijn van VVS- naar (vroeg-) schools aanbod  programmatisch samenwerken tussen peuterspeelzaal/ kinderopvang en primair onderwijs  borgen van overdrachtprocedures tussen voor- en vroegschool  stimuleren en uitbreiden van ouderbetrokkenheid  Voor en Vroegschoolse educatie (VVE) Ambitie: Het percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan een VVE-programma en de resultaten die met het VVE-programma worden behaald moet in de komende jaren omhoog. De gemeente zal vanuit de regierol de samenwerking tussen relevantie partijen verder versterken. Acties 2012-2015: Om deelname aan en de resultaten van VVE te vergroten stellen wij voor dat de komende jaren ingezet wordt op:  actiever benaderen ouders doelgroepkinderen via consultatiebureaus  versterken doorgaande lijn van VVE naar (vroeg-) schools aanbod  integraal programmatisch samenwerken tussen peuterspeelzaal, kinderopvang en primair onderwijs  borgen van overdrachtprocedures tussen VVE en vroegschool door warme overdracht peuters van psz/kov naar basisschool  intensievere samenwerking peuterspeelzalen/kinderdagverblijven en samenwerkende basisscholen  invoeren integraal kindvolgsysteem  ontwikkelen monitoring VVE  stimuleren en uitbreiden van ouderbetrokkenheid VVE  VVE-stuurgroep activeren  deskundigheidsbevordering

4

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020  Basisonderwijs Ambitie: In nauwe samenwerking met schoolbesturen en ouders wil de gemeente Sliedrecht het algemene opleidingsniveau van haar inwoners omhoog brengen. Acties 2012-2015: Om deze ambitie te realiseren worden in de komende jaren de volgende acties uitgevoerd:  Via het VVE-beleid wordt hierop vanaf de peuterleeftijd en de groepen 1 en 2 geïnvesteerd.  Met de schoolbesturen worden afspraken gemaakt om tot een hogere cito-score/ verwijzing van de basisschoolleerlingen naar het voortgezet onderwijs te komen.  met de schoolbesturen de dialoog starten over excellente leerlingen  Met de schoolbesturen en VVE instellingen worden afspraken gemaakt over opbrengstgericht werken en de bijbehorende financiële middelen.  Wegwerken Taalachterstand Ambitie: De Gemeente Sliedrecht heeft samen met de schoolbesturen de ambitie om de taalachterstand aantoonbaar te verminderen door het bevorderen en stimuleren van taalontwikkeling bij risicoleerlingen. Acties bestuursperiode 2010-2014:  De gemeente Sliedrecht wil samen met de schoolbesturen deze bestuursperiode afstemmen welke andere mogelijkheden er binnen Sliedrecht zijn om:  taalachterstanden weg te werken, leerprestaties te verhogen en talentontwikkeling te stimuleren via extra leertijd  Ouderbetrokkenheid Ambitie: De gemeente Sliedrecht staat een actieve rol voor de ouders bij de scholen voor. Acties 2012-2015  Om de actieve ouderrol te stimuleren zullen de scholen door de gemeente worden geïnformeerd over het aanbod taalcursussen, opvoedondersteuning, het CJG, brede school.  De gemeente Sliedrecht zal met de schoolbesturen nagaan wat de scholen nodig hebben om de ouderbetrokkenheid op de scholen te vergroten.  Scholen zullen aan ouders begrijpelijke en objectieve informatie geven over de leerprestaties en ontwikkeling van hun kinderen.  Onderwijs en Zorg Ambitie: Ook voor zorgleerlingen moeten leerlijnen ‘soepel’ doorlopen als zij van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs gaan, of van het voortgezet onderwijs naar het middelbaar beroepsonderwijs. Ook wordt gewerkt aan goede aansluiting tussen onderwijs- en (jeugd)zorginstellingen. Acties 2012-2015  In het veranderingsproces van de komende jaren wil de gemeente Sliedrecht, waar mogelijk haar partners en zeker het onderwijs, betrekken bij het gezamenlijk ontwikkelen en realiseren van de gewenste ondersteuning vanuit het CJG aan het onderwijs, ook voor de time out/reboundvoorziening.  verdere ontwikkeling van de zorgadviesteams.  Brede school Ambitie: Met betrekking tot de Brede School is het om te beginnen de ambitie van de gemeente Sliedrecht om zoveel mogelijk peuterspeelzalen/kinderopvang te koppelen aan basisscholen. Acties 2012-2015:

5

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020  

Het college stelt in deze bestuursperiode in samenspraak met het onderwijsveld een notitie op voor de uitwerking van een breed gedragen Brede Schoolconcept aan de hand van de onder Brede School genoemde punten. De gemeente Sliedrecht onderzoekt de mogelijkheden om in deze bestuursperiode een brede school te kunnen realiseren in de wijk Baanhoek-West.

 Passend Onderwijs Ambitie: De gemeente Sliedrecht heeft de ambitie om samen met schoolbesturen een sluitend systeem te ontwerpen voor de noodzakelijke aansluiting tussen de zorg in en zorg om de school. Gemeenten zijn daarbij verantwoordelijk voor de jeugdzorg en het preventief jeugdbeleid; het onderwijs voor het Passend Onderwijs. Acties 2012-2015:  De gemeente Sliedrecht zal in overleg met de schoolbesturen het thema Passend Onderwijs en de consequenties daarvan voor Sliedrecht bespreken via de Lokale Educatieve Agenda en in regioverband binnen De Drechtsteden.  Voortgezet onderwijs Ambitie: De gemeente Sliedrecht wil dat het algemene opleidingsniveau van de Sliedrechtse leerlingen omhoog gaat. De gemeente wil daarbij het VMBO-onderwijs versterken en een betere aansluiting van het VMBO op het MBO. Acties 2012-2015:  Om het percentage leerlingen dat naar VMBO-T, HAVO en VWO gaat te verhogen wil de gemeente Sliedrecht het opbrengstgericht werken bespreken met de schoolbesturen.  De overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs zal moeten verbeteren.  Het imago van het beroepsonderwijs verbeteren. Gemeente heeft hierin een stimulerende rol.  De 9-jarige opleiding Zorg en Techniek stimuleren i.s.m. VMBO het Griendencollege.  Verbeteren aansluiting VMBO-MBO.  leer- en praktijkstages Ambitie: Jongeren interesseren voor techniek, maritiem en zorg door inzet van beroepsgerichte stages in deze branches Acties 2012-2015:  Verdere bekendheid van de maatschappelijke stage onder maatschappelijke instellingen, vrijwilligersorganisaties en verenigingen  Verbreding van de vacatures (praktijkstages) naar sectoren techniek, maritiem of zorg  In 2013 meten/evalueren van de bekendheid en tevredenheid over de wijze waarop in onze gemeente de maatschappelijke stages georganiseerd zijn.  Leerlingenvervoer Ambitie: De gemeente Sliedrecht streeft een kwalitatief goed, veilig en efficiënt leerlingenvervoer na, voor zowel leerlingen als ouders. Maatwerk per leerling binnen de gestelde kaders is hierbij uitgangspunt. Acties 2012-2015: De gemeente wil het leerlingenvervoer verbeteren door  gebruik te maken van de ervaringen met het kind en de deskundigheid die aanwezig is op de school van het kind  contact met de ouders, scholen en vervoerder te onderhouden  de afspraken over de communicatie met vervoerder, scholen en ouders vast te leggen.  De consequenties van het invoeren van een Persoonsgebonden Budget (PGB) in het leerlingenvervoer onderzoeken. Hierbij dient nader onderzocht te worden hoe het PGB vorm en inhoud kan krijgen, welke (on)mogelijkheden er gelden en welke

6

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 organisatorische, financiële, juridische en bestuurlijke consequenties hieraan zijn verbonden.  Voortijdig schoolverlaten Ambitie: Het percentage voortijdig schoolverlaters onder de 2 % houden. Acties: - in regionaal verband actief blijven inzetten op bestrijden voortijdig schoolverlaten - nagaan verdeling vsv scholen voortgezet onderwijs en MBO  Veilige scholen Ambitie: De gemeente Sliedrecht streeft naar fysieke en sociaal veilige scholen voor zowel de leerlingen als docenten. Actie 2011-2015: - Sociale en fysieke veiligheid opnemen als bespreekpunt in het LEA.  Arbeidsmarktbeleid en onderwijs Ambitie: De gemeente Sliedrecht wil een betere aansluiting tussen vraag en aanbod van de arbeidsmarkt en het onderwijsaanbod. De focus ligt daarbij op de sectoren maritiem, zorg en techniek. Actie 2011-2015:  De gemeente Sliedrecht zal zich in de regio hard maken voor de behoefte aan onderwijs t.b.v. de zorgsector in samenwerking met de aanwezige zorginstellingen en het MBO en HBO.  Stimuleren VMBO (het Griendencollege) en het ROC Da VinciCollege om ook een 9 jarige doorlopende leerlijn / opleiding in de sector zorg te realiseren, samen met een HBO instelling.  Onderwijs Sport en Bewegen Ambitie: De gemeente Sliedrecht wil voldoende sport en bewegingsaanbod voor, op en na schooltijd zodat kinderen een gezonde, vitale en actieve basis meekrijgen wat bijdraagt aan zowel de fysieke als de mentale ontwikkeling. Acties 2012-2015:  In Sliedrecht wil men de huidige aanpak op het gebied van bewegen en sporten intensiveren en gaan inzetten op drie verbeterpunten:  projectsubsidies. Deze zijn tijdelijk van karakter. Met het stoppen van het projectgeld, verdwijnt ook het project. Succesvolle projecten moeten daarom geïmplementeerd en opgeschaald worden.  meer aansluiting qua beleid tussen onderwijs, sport en bewegen en bij de doelstellingen van het onderwijs zelf.  betere samenwerking tussen sectoren op alle niveaus.  De Gezonde school Ambitie: De gemeente Sliedrecht streeft gezondheidsbevordering op scholen na ten behoeve van gezonde leerlingen in een gezonde schoolomgeving. Acties 2012-2015:  Agenderen van de Gezonde School in het LEA en samen met de schoolbesturen een specifiek gezondheidsthema kiezen waarop gedurende een schooljaar zal worden ingezet.

7

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020  Cultuur en kunstzinnige vorming Ambitie: De gemeente Sliedrecht stimuleert cultuureducatie en -participatie via scholen.

Met opmaak: Tekstkleur: Auto

Acties 2012-2015:  Voorgesteld wordt Cultuurparticipatie en -educatie te agenderen in het LEA en te stimuleren dat scholen deelnemen aan het programma cultuurparticipatie.

8

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 1. Inleiding Dit is de eerste lokale onderwijsbeleidsnota van de gemeente Sliedrecht. Dit betekent dat wij in deze nota eerst op hoofdlijnen de huidige stand van zaken van het onderwijsveld in beeld brengen. Aan de hand van de resultaten daarvan en de ontwikkelingen en trends wordt de ambitie en visie met betrekking tot het lokale onderwijsbeleid geformuleerd. De behoefte om een onderwijsvisie op te stellen heeft vooral te maken met de veranderende rol van de gemeente en het onderwijs in het lokaal sociale beleid. De gemeente heeft en krijgt steeds meer verantwoordelijkheden als het gaat om de jeugd (WMO, CJG, Jeugdzorg, etc.). Het onderwijs is hierbij een belangrijke partner. Verder moet er de komende jaren in iedere gemeente bezuinigd worden; simpel gezegd er moet méér met minder geld. Vanuit de sturingsfilosofie van vertrouwen en verantwoordelijkheid, die het rijk hanteert maar ook lokaal van toepassing kan zijn, wordt vertrouwd op de kracht van de samenleving, van onze inwoners en maatschappelijke instanties, bv scholen, die uitvoering geven aan opvoedings- en ontwikkelingstaken voor de jeugd. De schoolbesturen zijn verantwoordelijkheid voor goed onderwijs op hun scholen. Als gemeente willen wij inzetten op samenwerking met partners in en rond het onderwijs, met als doel gezamenlijk de kwaliteit van het onderwijs verhogen en daarmee de talenten en ontwikkelingskansen van kinderen vergroten.

1.1 Achtergrond De gemeente Sliedrecht is strategisch gelegen aan de A15 en de Beneden Merwede als vaarverbinding, tussen de wereldhaven Rotterdam, de Randstad en het Europese achterland. Sliedrecht kent een veelzijdige werkgelegenheid: water- en scheepbouw, zorg, detailhandel en zakelijke dienstverlening. Het werkloosheidscijfer van Sliedrecht behoort tot de laagste van Nederland. Dit biedt vele kansen. Sliedrecht beschikt verder over een breed voorzieningenniveau. In combinatie met de ligging aan het nationaal park De Biesbosch, de Alblasserwaard en de aanwezigheid van de goede trein- en waterbusverbinding zijn alle basisvoorwaarden aanwezig voor een aantrekkelijk woon- en leefklimaat met een uitstekend onderwijsaanbod. De gemeente Sliedrecht telt zo’n 24.000 inwoners en maakt deel uit van de Drechtsteden, een regio met 260.000 inwoners. Prognoses geven aan dat Sliedrecht qua inwonertal in de komende jaren licht zal dalen. Prognosecijfers bevolkingsopbouw Sliedrecht en Drechtsteden, 2010-2025 (Bron: CBS Statline)

Sliedrecht totale bevolking

Sliedrecht 0-19 jaar

2011

24061

2015 2020 2025

Period e

Sliedrecht 65-79 Jaar

Drechts teden 65-79 jaar

23,5%

Sliedrecht 20 t/m 64 jaar 60,9%

Sliedrecht Drechtste den 80 jaar 80 jaar en ouder en ouder

11,6%

11,6%

4,0%

4,0%

23402

24,3%

57,4%

13,7%

13,8%

4,6%

4,5%

23278

23,8%

56,7%

14,8%

15,1%

4,7%

4,8%

23244

23,5%

55,6%

15,7%

16,3%

5,2%

5,4%

In de komende jaren zal het aantal ouderen toenemen tot ruim 20% van de totale bevolking. Het aantal jongeren zal in dezelfde periode dalen. De rol van de gemeente Sliedrecht op het gebied van onderwijs was in het verleden vooral gericht op onderwijshuisvesting. Maar de regierol van de gemeente met betrekking tot het beleidsveld onderwijs bestaat uit meer dan alleen schoolgebouwen. De rollen van het onderwijs en de gemeente zijn door allerlei ontwikkelingen in het lokale sociale beleid de laatste jaren veranderd. De gemeente heeft steeds meer verantwoordelijkheid gekregen als het gaat om samenhang in voorzieningen en beleid en de sociale infrastructuur rondom jeugd.

9

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 De gemeente ziet het onderwijsveld daarbij als een gelijkwaardige samenwerkingspartner en als een spilfunctie in de buurt/ maatschappij. Daarnaast is de rol van de gemeente en het onderwijs in de regio veranderd. Buiten schaalvergroting, schooluitval en voortijdig schoolverlaten worden steeds meer onderwerpen in regionaal verband gezamenlijk opgepakt. Er is in Sliedrecht de afgelopen jaren een brede basis gelegd voor goed onderwijs. Deze eerste onderwijsvisie bouwt voort op deze vanuit de praktijk ontstane basis. Daarom is het van belang om de huidige situatie met betrekking tot het onderwijs en flankerende velden (w.o. jeugd, sport, gezondheidszorg, veiligheid) in beeld te hebben voordat er een onderwijsvisie wordt opgesteld met ambities en prioriteiten.

Leeswijzer

In hoofdstuk 2 wordt de huidige situatie met betrekking tot het onderwijs in Sliedrecht in kaart gebracht. Hoofdstuk 3 gaat over de hoofdlijnen van de onderwijshuisvesting. De onderwijsvisie en de lokale educatieve agenda in de gemeente Sliedrecht worden in hoofdstuk 4 besproken. Hoofdstuk 5 beschrijft het VVE deel en in hoofdstuk 6 wordt het basisonderwijs besproken. Hoofdstuk 7 betreft de visie op de brede school in Sliedrecht. De ontwikkelingen over het passend onderwijs worden in hoofdstuk 8 beschreven. Het voortgezet onderwijs en de volwasseneneducatie treft u aan in hoofdstuk 9. Hoofdstuk 10 gaat over het leerlingenvervoer. Voortijdig schoolverlaten en de veilige school komen in hoofdstuk 11 aan bod. Hoofdstuk 12 gaat in op het arbeidsmarktbeleid en hoofdstuk 13 gaat over onderwijs, sport en bewegen. We ronden af met hoofdstuk 14 waarin het gaat over de gezonde school.

10

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 2. Huidige situatie onderwijs Sliedrecht Over het algemeen gaat het goed met het onderwijs en haar leerlingen in Sliedrecht. De resultaten van de onderwijsmonitor, de landelijke benchmark en de oordelen van de onderwijsinspectie laten dit zien. 80 % van de peuters in Sliedrecht gaat naar een vorm van kinderopvang of een peuterspeelzaal. Basisonderwijs Het reguliere basisonderwijs (bao) is bedoeld voor kinderen van 4 tot 13 jaar, oftewel groep 1 t/m 8. Het basisonderwijs kan gevolgd worden vanaf 4 jaar, echter pas vanaf de vijfde verjaardag is het kind leerplichtig. Sliedrecht heeft binnen haar gemeente: - 6 basisscholen (Roald Dahl is dislocatie van obs De Wilgen), - 1 speciale basisschool De Akker (1-9-2011) - 1 school voor speciaal onderwijs (ZML Bleijburgh, cluster3-school) en - 2 scholen voor voortgezet onderwijs (Griendencollege en Praktijkschool De Sprong). Met een gemiddelde van 281 leerlingen per vestiging zijn de Sliedrechtse basisscholen groter dan gemiddeld in Nederland (219 lln). Het gemiddelde opleidingsniveau in Sliedrecht is sinds 2003/2004 gelijk gebleven en ligt onder dat van de Drechtsteden en het landelijk gemiddelde. Prognose Het leerlingenaantal in Sliedrecht zal in de komende jaren nog enigszins stijgen, waarna een lichte daling wordt verwacht. De stijging van het leerlingenaantal hangt grotendeels samen met de geplande nieuwbouw in de wijk Baanhoek West. In deze wijk wordt in de komende jaren tot een totaal van zo’n 950 woningen gebouwd. In de overzichten zijn de leerlingenaantallen (peildatum 1-10-2010) weergegeven onder 2011.

Bron; pronexus april 2011

De stijging van het aantal leerlingen zal ook deels in het voortgezet onderwijs merkbaar zijn. Deels, omdat in Sliedrecht alleen het VMBO, als onderwijsaanbod beschikbaar is. Voor HAVO, VWO, MBO, HBO en universitair onderwijs moet onze jeugd naar een andere gemeente. VVE In Sliedrecht maakt 80 % van alle peuters gebruik van een peuterspeelzaal of kinderopvang. Het Rijk wil dat de VVE educatie op de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven wordt voortgezet als vroegschoolse educatie in groepen 1 en 2 van de basisschool om m.n. taalachterstanden weg te werken. 15% van de Sliedrechtse kinderen in het basisonderwijs wordt aangemerkt als achterstandsleerling. Dit ligt iets boven het landelijk gemiddelde (13%). 8% van de 2 en 3 jarigen (46 kinderen) volgt een VVE programma via de peuterspeelzalen. In de groepen 1 en 2 van de basisschool volgt 91% van de doelgroep vroegschoolse educatie. Feitelijk volgen alle leerlingen van de onderbouw van het basisonderwijs het aangeboden VVEprogramma. Speciaal basisonderwijs Op 1 september 2011 is in Sliedrecht de speciale basisschool De Akker gestart met 91 leerlingen, waarvan zo’n 30 kinderen uit Sliedrecht zelf komen. Deze kinderen zaten op een

11

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 andere sbo-locatie in Barendrecht en kunnen nu in de eigen gemeente terecht. De overige kinderen uit Sliedrecht (60 leerlingen) die naar het speciaal basisonderwijs gaan, gaan naar sbo’s buiten Sliedrecht. Speciaal onderwijs Voor kinderen met een beperking wordt er speciaal onderwijs aangeboden in de Drechtsteden (cluster 2, 3 en 4 scholen). Het speciaal onderwijs is in Nederland verdeeld in 4 clusters: Cluster 1: visuele beperking Cluster 2: auditief of communicatieve beperking Cluster 3: verstandelijke beperking Cluster 4: gedragsstoornis of psychiatrische problemen In totaal 72 kinderen uit Sliedrecht bezoeken het speciaal onderwijs. Van hen gaan de meesten, 32 leerlingen, naar de speciale school (ZML Bleijburgh, cluster 3) in Sliedrecht. Sliedrecht heeft een regiofunctie voor wat betreft het speciaal onderwijs. Er komen veel leerlingen van buiten Sliedrecht naar de scholen voor speciaal (voortgezet) onderwijs in Sliedrecht. Voortgezet onderwijs Sliedrecht kent 2 scholen voor voortgezet onderwijs: het Griendencollege (vmbo) en de Sprong (praktijkonderwijs). Twee op de tien jongeren uit Sliedrecht gaat in hun eigen gemeente naar het voortgezet onderwijs. De rest gaat vooral binnen de Drechtsteden naar school (44%); de meesten daarvan gaan naar Papendrecht (26%). Leerlingen uit Sliedrecht zitten, vergeleken met alle Nederlandse scholieren, vaker op het vmbo-bk en minder op het vmbo-t en vmbo-gl. Daarnaast komen veel kinderen van buiten Sliedrecht naar het speciaal onderwijs in Sliedrecht. Voortijdig schoolverlaten Het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (vsv) in het voortgezet onderwijs en het MBO heeft zowel landelijke als lokale prioriteit. Het ministerie van OCW heeft convenanten met betrekking tot voortijdig schoolverlaten met het voortgezet onderwijs en het MBO afgesloten. Alle leerlingen die zonder startkwalificatie 1 het onderwijs verlaten worden aangemerkt als vsv’ers. Redenen waarom jongeren het onderwijs voortijd verlaten zijn onder meer: - Verkeerde keuze opleiding - Problemen op school - Persoonlijke problemen - De opleiding is te moeilijk - Financiële problemen - Snel geld verdienen/ geld lonkt Sliedrecht kende in schooljaar 2009/2010 52 nieuwe voortijdig schoolverlaters. Dit aantal ligt iets boven de doelstelling van maximaal 47 nieuwe vsv’ers. Het merendeel van de vsv’ers verlaat voortijdig het MBO. Het aandeel Sliedrechtse vsv-ers (2,8%) ligt iets lager dan dat van Nederland (2,9%) en onder dat van de Drechtsteden (4,0%). Voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (VAVO) Het voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (vavo) biedt leerlingen de kans om een diploma te halen voor vmbo-t, havo of vwo als zij op het reguliere onderwijs zijn gezakt of een verkeerd profiel op het reguliere onderwijs hebben gekozen voor een vervolgopleiding. De meeste leerlingen vallen onder de Rutte-regeling 2 (70%); ongeveer twee op de tien leerlingen worden door de regio Zuid-Holland Zuid gefinancierd vanuit het Participatiebudget (WEB/ Educatie-middelen); één op de tien leerlingen betaalt de opleiding zelf.

1

Startkwalificatie: minimaal HAVO-diploma of mbo-diploma vanaf niveau 2. De Rutte-regeling is een maatregel van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) vanaf 1-1-2006 tegen uitval van leerlingen in het voortgezet onderwijs (vo). Leerlingen die zonder diploma het onderwijs dreigen te verlaten, krijgen op een andere school de kans alsnog een diploma of startkwalificatie te halen. 2

12

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 Het totaal aantal vavo-leerlingen uit Sliedrecht bedroeg in 2010 7 leerlingen; in de schooljaren daarvoor lag dit aantal iets hoger. De landelijke trend laat echter een toename van het vavo zien. VAVO wordt gefinancierd vanuit Participatiebudget van drie sociale diensten in regio ZHZ en is een voorziening voor de gehele regio, gevestigd in Dordrecht op Leerpark. Het belang van VAVO voor het bestrijden van VSV, is groot! Middelbaar beroepsonderwijs De grootste MBO-opleiding in de Drechtsteden is het Da Vinci College (DVC) met ruim 6.100 leerlingen; het Wellant College heeft zo’n 600 leerlingen. Vanuit Sliedrecht bezoeken ruim 700 jongeren het MBO in de Drechtsteden of daarbuiten. Deze jongeren kiezen relatief vaak voor een beroepsbegeleidende leerweg-opleiding, waarbij men gemiddeld één dag in de week naar school gaat en de andere dagen werkt. De jongeren kiezen daarbij relatief vaak voor het domein techniek. Binnen de Drechtsteden wordt prioriteit gegeven aan de opleiding techniek en zorg en welzijn, omdat in deze sectoren in de toekomst tekorten op de arbeidsmarkt verwacht worden. De extra inspanningen vanuit de regio laten inmiddels een iets hogere deelname van leerlingen aan het domein techniek zien. Kinderen in Tel Via de media komen er regelmatig verontrustende berichten over onze jeugd. Aan de ene kant wordt gesteld dat de jeugd grenzeloos zou zijn, aan de andere kant wordt gesproken over de Einstein-generatie: jongeren zijn slimmer, sneller en socialer. Via Kinderen in Tel wordt jaarlijks gemonitord hoe het er nu werkelijk met de jeugd voor staat. Hiermee ontstaat een (kwantitatief) concreet en vergelijkend beeld van de leefsituatie van de jeugd via twaalf indicatoren in de gemeente(n). De algemene conclusie over de afgelopen jaren is dat er sprake is van een lichte verbetering van de leefsituatie van onze Sliedrechtse jeugd. Van de 431 gemeenten scoort Sliedrecht goed voor wat betreft de gezondheidszorg, zuigelingensterfte, jeugdwerkloosheid, kinderen die opgroeien in achterstandswijken. Relatief minder goed scoort Sliedrecht op het aantal kinderen dat met delict voor de rechter komt, aantal kinderen opgroeit in uitkeringsgezinnen, voortijdig schoolverlaten en tienermoeders. Sport en Bewegen De afgelopen jaren zijn veel initiatieven opgezet om jongeren meer te laten sporten en bewegen. Daarin is weliswaar vooruitgang geboekt, maar jongeren bewegen in zijn algemeenheid nog steeds onvoldoende. Landelijke cijfers geven aan dat 19% van de jongeren te weinig sport en 20% van de jongeren overgewicht heeft. Gemiddeld genomen haken jongeren vanaf 14 jaar af bij sportverenigingen. Lokale en regionale cijfers ontbreken echter. Regionaal wordt gepleit voor een handzaam en valide volgsysteem.

13

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 3. Onderwijshuisvesting De gemeente is verantwoordelijk voor huisvesting van het basis- en voortgezet onderwijs en voor een evenwichtige spreiding van het onderwijs over de gemeente. Een Integraal huisvestingsplan (IHP) is een basisdocument voor de onderwijshuisvesting. Hierin kan de gemeente haar visie en integrale planning geven op de onderwijshuisvesting binnen de gemeente voor de komende vijf tot tien jaar vanuit de gemeentelijke zorgplicht en ter voorkoming van mogelijke knelpunten (ruimtegebrek/ overschot, wachtlijsten, onverwachte financiële uitgaven). Het IHP geeft de onderwijshuisvesting van het primair, voortgezet en speciaal onderwijs binnen de gemeente aan. Het college stelt vervolgens een meerjaren onderwijs huisvestingsprogramma (MOP) op en stelt jaarlijks een Programma vast. Dat Programma geeft inzicht in investeringsprojecten, grote of ingrijpende onderhoudswerkzaamheden e.d. die het daarop volgende jaar starten en uitgevoerd gaan worden en waarvan de kosten voor rekening van de gemeente komen. De gemeenteraad stelt daarvoor een onderwijshuisvestingsbudget beschikbaar en is verantwoordelijk voor het vaststellen van een verordening die de onderwijshuisvestingsmiddelen regelt. Leerlingen brengen veel tijd door in de schoolgebouwen. De gemeente Sliedrecht vindt het belangrijk dat de onderwijshuisvesting goed en veilig is voor leerlingen en docenten. Door het MOP is tijdig inzichtelijk welke onderhoudswerkzaamheden of investeringen gepleegd dienen te worden. Hierdoor blijven de schoolgebouwen in goede conditie. Het landelijke onderwijsbeleid heeft in relatie tot de onderwijshuisvesting niet stil gestaan. Met het aannemen van de motie Van Aartsen-Bos in augustus 2007, werden schoolbesturen verplicht om Buitenschoolse Opvang te regelen als ouders daarom vragen. Dit betekent dat bij het herijken van het Integraal Huisvestingsplan, de kinderopvang een steeds belangrijkere rol krijgt. Er zijn in Sliedrecht al een aantal scholen waar peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang en/of kinderopvang in of bij het schoolgebouw zijn gerealiseerd. Eind 2010 is de wet “Onderwijs, kansen door kwaliteit en educatie (OKE)” van kracht geworden. Deze wet is van invloed op zowel kinderopvang, peuterspeelzalen als het primair onderwijs. Met name de integratie van peuterspeelzalen en kinderopvang in het onderwijs zal mogelijk ruimtelijke consequenties kunnen hebben. Dit onderwerp zal op de agenda van de Lokale Educatieve Agenda geplaatst worden. Vanuit het Rijk zijn op het gebied van onderwijshuisvesting en gezondheidszorg stappen ondernomen om het binnenklimaat in schoolgebouwen te verbeteren. Via de regeling verbetering binnenklimaat konden schoolbesturen plannen indienen om het binnenklimaat binnen hun schoolgebouwen te verbeteren en deze plannen samen met de gemeente bij het Rijk ingediend. Sliedrecht heeft van het Rijk financiële middelen ontvangen om de situatie per school te verbeteren. Deze maatregelen zijn inmiddels bij de betreffende scholen uitgevoerd. De laatste jaren wordt steeds meer aandacht geschonken aan Brede Scholen. Sliedrecht heeft de ambitie om Brede Scholen binnen de gemeente te ontwikkelen, maar tot een inhoudelijke visie op deze brede scholen en eventuele keuzes daarvoor met betrekking tot de onderwijshuisvesting, is het tot nu toe nog niet gekomen. In dit visiedocument gaan wij in hoofdstuk 7 op hoofdlijnen van de brede school in. Uit de leerlingenprognoses 2010 blijkt dat het aantal leerlingen in Sliedrecht op termijn gaat dalen. Deze daling blijkt ook uit de ruimtebehoefte van het onderwijs. Dat biedt ook kansen. Het biedt mogelijkheden om vanuit de Brede School gedachte, andere partijen dan scholen gebruik te laten maken van leegstaande lokalen/ m2 in het schoolgebouw of schoolgebouwen daarop aan te passen. Dit element dient te worden meegenomen in een op te stellen uitwerkingsnotitie brede scholen Sliedrecht door het college. Ambitie: De gemeente Sliedrecht wil goede, veilige en gezonde schoolgebouwen

14

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 binnen haar gemeente voor leerlingen én docenten. Daarnaast heeft de gemeente Sliedrecht de ambitie de Brede Schoolontwikkeling verder te ontwikkelen. Acties 2012-2015: - De gemeente Sliedrecht wil in deze bestuursperiode een Integraal Huisvestingsplan opstellen waarin het huidige scholenbestand, de ruimtebehoefte van de scholen, alle huisvestingsplannen voor renovatie, vervangende nieuwbouw en uitbreiding van de schoolgebouwen binnen de gemeente Sliedrecht en het lokale beleid rond onderwijshuisvesting worden opgenomen. Daarbij dienen ook de actuele ontwikkelingen als brede school en buitenschoolse opvang te worden betrokken. - Consequenties Wet Oke bespreken met onderwijsveld binnen de Lokale Educatieve Agenda - opstellen uitwerkingsnotitie Brede Scholen Sliedrecht door het college

15

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 4. Strategische/ onderwijs visie 4.1 Inleiding Er is in Sliedrecht de afgelopen jaren een brede basis gelegd voor goed onderwijs. Uit de uitgevoerde stand van zaken blijkt dat het op zich goed gaat met het onderwijs en de jeugd in Sliedrecht. Maar, naar aanleiding van de uitkomsten van de onderwijsmonitor 2010, zijn er ook een aantal aandachtspunten te noemen: -

8 % van alle peuters van 2 en 3 jaar volgt een VVE programma via de peuterspeelzalen en kinderopvang; De verwijzing naar het voortgezet onderwijs. Het is opmerkelijk dat een hoog percentage kinderen uit Sliedrecht het vmbo-bk volgt Het gemiddelde opleidingsniveau in Sliedrecht; Blijvende aandacht op het terrein van schooluitval in het beroepsonderwijs; De verwachting van een tekort aan beroepskrachten in bepaalde sectoren (techniek, verzorging).

Bij het realiseren van onze visie worden deze aandachtspunten meegenomen. De visie van de gemeente Sliedrecht luidt: Ieder kind moet zich zo goed mogelijk kunnen ontwikkelen om optimaal te kunnen participeren in de maatschappij’. Om deze visie te bereiken wil de gemeente Sliedrecht enerzijds het opleidingsniveau van de Sliedrechtse kinderen verhogen. Anderzijds is er juist meer behoeft aan beroepsgericht onderwijs. Bij het realiseren van deze visie en ambities zal de gemeente Sliedrecht samenwerken met onder meer het onderwijs, kinderopvang, peuterspeelzaalwerk, welzijn- en zorginstellingen. Om deze ambitie te realiseren wil de gemeente ook de juiste randvoorwaarden creëren. Een belangrijk kader hiervoor vormt deze strategische onderwijsvisie. Het biedt ons een kader voor het verder ontwikkelen van beleid, het stevig oppakken van de regierol hierop, het adviseren, stimuleren en faciliteren van onze partners bij het uitvoeren van taken op het gebied van onderwijs. De gemeente Sliedrecht hanteert bij het realiseren van haar onderwijsambities zoals verwoord in deze nota de volgende uitgangspunten: - Achterstanden van kinderen zo vroeg mogelijk tegengaan - Versterken van de ononderbroken (doorlopende) ontwikkelingslijn - Optimale samenwerking en afstemming tussen verschillende disciplines onderwijs, zorg, jeugd, gezondheidszorg, sport - Voldoende kwalitatief aanbod van voor- en vroegschoolse voorzieningen. Deze dienen financieel toegankelijk te zijn voor ouders - Versterken brede schoolontwikkeling - Tegengaan schooluitval - Betere aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt (aanhaken op regionaal programma O-A dat is vastgesteld met Drechtsteden), ook voor leerlingen VSO en de praktijkschool - Alle onderwijsniveaus versterken. De toerusting daarop moet verbeterd worden. De ambitie van de gemeente Sliedrecht met betrekking tot het onderwijs en de VVE periode is dat ieder kind zich zo goed mogelijk moet kunnen ontwikkelen op zijn/ haar niveau om optimaal te kunnen participeren in de maatschappij.

16

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 4.2 Overleg onderwijs, gemeente en instellingen. In de afgelopen jaren heeft de gemeente door de decentralisatie van de onderwijshuisvesting en het lokaal onderwijsachterstandenbeleid meer taken en bevoegdheden gekregen. Daarnaast is de autonomie van de schoolbesturen vergroot door het verminderen van regels en de wijze van toezicht en verantwoording. Ook de rol van de gemeente op het gebied van (integraal) jeugdbeleid, gezondheidszorg en (toekomstige taak in) de jeugdzorg is in de afgelopen jaren steeds zwaarder geworden, door onder meer de invoering van WPG, WMO, Wajong, CJG en de nieuwe wet op de Jeugdzorg en de transitie daarvan. Het onderwijs speelt hier een belangrijke rol in. Gemeente en schoolbesturen komen elkaar dan ook op meerdere terreinen tegen. Ieder vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid. Die veranderende rollen zijn van belang voor de verhouding gemeente – schoolbestuur. De gemeente heeft een verantwoordelijkheid bij het creëren van randvoorwaarden op het terrein van de onderwijshuisvesting, het onderwijsachterstandenbeleid, leerplicht, schooluitval en de samenwerking tussen het onderwijs en instellingen. De scholen zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit en de zorg van het onderwijs.

4.2.1 Lokale Educatieve Agenda De Lokale Educatieve Agenda is in 2006 als instrument geïntroduceerd om het lokaal onderwijsbeleid vorm en inhoud te geven na de wetswijzigingen in het onderwijs(achterstanden)beleid. Het is een instrument voor gemeenten, schoolbesturen en overige partners om in meer gelijkwaardige verhoudingen tot gezamenlijke afspraken te komen over het onderwijs- en jeugdbeleid. De Lokale Educatieve Agenda betekent een verbreding ten opzichte van het Educatieve Beraad en komt hiervoor in de plaats. Vanaf 1 augustus 2010 is de voormalige wet Onderwijsachterstandenbeleid overgegaan in de wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE). De bedoeling van de Lokale Educatieve Agenda is dat de gemeente samen met de betrokken partners (in ieder geval schoolbesturen, kinderopvanginstellingen en peuterspeelzaalorganisaties) een lijst van onderwerpen bespreekt die op deze agenda gezet gaat worden en waarbij afspraken worden gemaakt over de uitvoering en verantwoording van deze thema's. Categorie 1

Categorie 2

Categorie 3

Eindverantwoordelijke Scholen

In overleg tussen partners

Gemeenten

Uitvoering

Scholen

Gemeenten en scholen

Gemeenten

Beleidsthema's

-

Onderwijsprestaties

-

-

-

Taalbeleid

-

Ouderbetrokkenheid

-

Peuterspeelzaalwerk

-

RMC

-

Informatievoorziening

-

Kinderopvang

-

Schakelklassen

aan ouders en leerlingen

-

Opvang jeugdigen die buiten

-

Leerlingen-vervoer

de boot dreigen te vallen

-

Huisvesting

-

Veiligheid rond de

Voor- en vroegschoolse educatie (zie wet OKE)

Leerplicht / schoolverzuim

-

Doorstroom PO – VO

-

Wachtlijsten overgang

-

Vroegsignalering

PO en VO

-

Zorg in en om de school

Wachtlijsten speciaal

-

Aansluiting onderwijs

-

Brede school

arbeidsmarkt

-

Spreiding jeugd-

-

onderwijs -

Toegankelijkheid

-

Voortijdig schoolverlaten

-

Spreiding zorgleerlingen

-

Spreiding achterstands-

-

Passend onderwijs Brede school

-

school

voorzieningen -

Preventief lokaal

leerlingen, als overlegpunt

jeugdbeleid, 5

Onderwijsachterstanden, als

functies, w.o. CJG/

overlegpunt

JGZ

-

Schoolmaatschappelijk werk

-

Afgestemd aanbod van verschillende scholen en

17

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 schoolsoorten -

Reboundvoorzieningen

-

Veiligheid in de school

-

Brede school

De 2-de kolom is de romp van de Lokale Educatieve Agenda. Dit zijn de thema's waarover gemeenten en lokale partners het in ieder geval eens dienen te worden. Deze romp kan worden aangevuld met thema's uit categorie 1 en 3 die door de gemeente of lokale partners worden aangedragen. Voor Sliedrecht is daaraan Brede School als gezamenlijk thema toegevoegd. Ambitie  De samenwerking tussen gemeente, schoolbesturen en overige partners verder versterken om de integrale onderwijsbeleid verder vorm te geven.

Acties 2012-2015: - Wij stellen voor om in Sliedrecht naast het bestaande lokaal onderwijs overleg ook een strategisch overleg: de Lokale Educatieve Agenda met de schoolbesturen, peuterspeelzalen en kinderopvangorganisaties te voeren over de in kolom 2 genoemde onderwerpen. - Dit overleg komt 4 x per jaar bijeen (vervangt niet het operationele BOS overleg; dat blijft en wordt/ blijft een noodzakelijk overleg). - De schoolbesturen, instellingen voor kinderopvang en peuterspeelzalen en de gemeente zijn verantwoordelijk voor het aandragen, voorbereiden en uitvoeren van de agendapunten. - Afspraken worden meetbaar en afrekenbaar vastgelegd in de LEA.

4.2.2 Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie (wet OKE)

In de wet OKE worden gemeenten, schoolbesturen, kinderopvanginstellingen en peuterspeelzalen verplicht om minimaal één keer per jaar gezamenlijk overleg te voeren. Een geschikte overlegvorm hiervoor is bijvoorbeeld de LEA. Artikel 167 en 167a van WPO vormen hiervoor de wettelijk basis. De Wet Oke geeft enkele nieuwe spelregels voor het jaarlijks bestuurlijk overleg. Er moet over een aantal onderwerpen afspraken worden gemaakt, te weten: - De deelname aan Vees educatie - De resultaten van de vroegschoolse activiteiten - De doorstroom naar het basisonderwijs. Verwacht wordt dat door de uitwerking van de wet in 2011, de kwaliteit van kinderdagverblijven en peuterspeelzalen gewaarborgd is en dat zij d.m.v. een gespreid aanbod, een stimulerende omgeving bieden waar kinderen zich ten volle kunnen ontplooien. Ambitie  Sliedrecht streeft naar een deelname van 90 % van de doelgroeppeuters aan VVE programma’s in peuterspeelzalen en/of kinderdagverblijven in 2014. Acties 2012-2015: Om dit te bereiken staan gemeente en partners de onderstaande aanpak in de komende jaren voor: - Actieve benadering ouders doelgroepkinderen via consultatiebureaus - Versterken doorgaande lijn van VVE naar (vroeg-) schools aanbod - Programmatisch samenwerken tussen peuterspeelzaal/ kinderopvang en primair onderwijs - Borgen van overdrachtprocedures tussen voor- en fröbelschool - Stimuleren en uitbreiden van ouderbetrokkenheid.

18

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020

5. Voorschoolse periode 5.1 Kinderopvang en peuterspeelzalen In Sliedrecht maakt 80 % van de peuters gebruik van of een peuterspeelzaal of kinderdagverblijf. Dat is een hoog percentage, vergeleken met andere gemeenten in de regio Drechtsteden en landelijke cijfers. Via peuterspeelzalen en kinderdagverblijven wil de gemeente peuters goed voorbereiden op de basisschool, zodat zij beter omgaan met de overstap naar de basisschool. Vanaf 2007 zijn scholen naar aanleiding van de motie Van Aartsen/Bos, als ouders daarom vragen, verplicht ouders voor-, tussen- en naschoolse opvang te bieden. De scholen in Sliedrecht voldoen hieraan en bieden via het makelaarsmodel voor-, tussen- en naschoolse opvang via een professionele partij (kinderopvang/ gastouderbureau). In het raadsprogramma staat aangegeven dat bij het ontwikkelen en realiseren van brede scholen zo mogelijk rekening gehouden zal worden met het koppelen van een peuterspeelzaal aan een brede school. Op dit moment bestaat er een wachtlijst voor de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven in Sliedrecht. Bij de ontwikkeling van de Brede School in Baanhoek-West wordt rekening gehouden met uitbreiding van kinderopvang, buitenschoolse opvang en een peuterspeelzaal bij de basisschool. Ambitie  Bij het ontwikkelen en realiseren van brede scholen zal rekening worden gehouden met het koppelen van een peuterspeelzaal en/of kinderopvang aan een brede school.

5.2 Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) Het VVE-beleid is bedoeld om taal-/ of ontwikkelingsachterstanden bij kinderen van 2 tot 6 jaar weg te werken. Want een eenmaal opgelopen achterstand in groep 3 van de basisschool, valt bijna niet meer weg te werken. Het is dan ook zaak om taal-/ en ontwikkelingsachterstanden bij kinderen zo vroeg mogelijk te signaleren en actie te ondernemen door deze kinderen aan een VVE-programma te laten deelnemen. Voor- en vroegschoolse educatie houdt in dat kinderen van 2 tot 6 jaar meedoen aan educatieve programma’s startend op de peuterspeelzaal/ kinderdagverblijf en doorlopen tot en met groep 2 van de basisschool. Een VVE-programma kent een gestructureerde didactische aanpak en neemt 4 dagdelen per week in beslag. De doelstelling van het VVE-beleid is om de ontwikkeling van kinderen uit autochtone en allochtone achterstandsgroepen zodanig te stimuleren dat hun kansen op een goede schoolloopbaan en maatschappelijke carrière wordt vergroot. Aangezien vrijwel alle kinderen op het consultatiebureau komen, vindt in Sliedrecht screening plaats via het consultatiebureau. Tot de risico- of doelgroepkinderen behoren kinderen met een taal- of ontwikkelingsachterstand of kinderen met ouders die een lage of zeer lage opleiding hebben (gewichtenregeling primair onderwijs). Doelgroepbepaling: Sliedrecht hanteert naast de gewichtenregeling van het primair onderwijs, een screening (zie bijlage als voorbeeld) van peuters via het consultatiebureau op eventuele taal- en/of ontwikkelingsachterstanden. Met de VVE-programma’s investeert de gemeente Sliedrecht op een zo jong mogelijke leeftijd in het bieden van optimale kansen op een goede schoolloopbaan en toekomst van kinderen. De gemeente Sliedrecht vindt het belangrijk om te blijven investeren in het wegwerken van (eventuele) achterstanden op een zo jong mogelijke leeftijd van kinderen. De peuterspeelzalen worden gefinancierd via een gemeentelijke subsidie en een niet inkomensafhankelijke ouderbijdrage. Bij de groepen 1 en 2 van de basisschool verloopt de VVE-financiering via het ministerie direct naar de scholen op basis van de gewichtenregeling. Dat wil niet zeggen dat dit het daadwerkelijk aantal kinderen is dat het VVE-programma volgt. In Sliedrecht worden de VVE-programma’s aangeboden aan alle leerlingen van de onderbouw.

19

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 Vanuit de kant van het Rijk zijn convenanten voor de periode 2012-2015 gesloten met de VNG en PO-raad om de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse voorzieningen structureel te verbeteren, talentontwikkeling te stimuleren en leerprestaties te vergroten. In het convenant met de PO-raad is opgenomen dat scholen de resultaten van vroegschoolse educatie op cognitief en sociaal emotioneel terrein systematisch moeten gaan vastleggen en meten. De gemeente Sliedrecht zal vanuit dit kader afspraken met de peuterspeelzalen, kinderopvang en schoolbesturen maken over dubbele bezetting op de groepen, integrale VVE-programma’s, doorgaande lijn VVE - vroegschool en over de resultaten die met programma’s worden gehaald. Om dit te bereiken zullen vanuit de kant van het Rijk extra (geoormerkte) financiële middelen aan gemeenten beschikbaar worden gesteld, die in goed overleg tussen gemeente, schoolbesturen en VVE instellingen zullen worden besteed (art. 167 WPO). De gemeente heeft de regie over deze extra middelen. Daarnaast komt er, n.a.v. de eerder opgedane ervaringen, een ondersteuningstraject voor gemeenten, scholen, kinderopvang en peuterspeelzalen. Zoals eerder aangegeven volgt 8 % van alle peuters een VVE-programma. Vanaf 2010 worden alleen kinderen die 4 dagdelen VVE volgen, en daarmee aan het volledige VVE-programma deelnemen, meegeteld als deelnemend VVE-doelgroepkind. Het percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan een VVE-programma en de resultaten die met het VVE-programma worden behaald moet in de komende jaren omhoog. Dit willen we bereiken door: - het belang van 4 dagdelen VVE bij ouders van kinderen die voor een VVE-programma in aanmerking komen te benadrukken en hen te stimuleren hun kinderen aan het programma te laten deelnemen - Door VVE instellingen en samenwerkende basisscholen zo veel mogelijk met eenzelfde methode te laten werken - Door de oudercomponent binnen de VVE te versterken - Door te werken aan constante ontwikkeling en verdieping van de VVE-leidsters en leerkrachten In Sliedrecht zal door het consultatiebureau extra inspanning worden geleverd om ouders van kinderen met een taal-/of ontwikkelingsachterstand te stimuleren hun kinderen aan een VVEprogramma (4 dagdelen) op de peuterspeelzaal of kinderdagverblijf te laten deelnemen. Dit geldt binnen het VVE-beleid vooral als toeleidingscriterium. Daarnaast wordt, op het moment dat een peuter op de peuterspeelzaal/ kinderopvang komt, door de leidsters beoordeeld of deelname aan een VVE-programma wenselijk is. Een daadwerkelijk geconstateerde taal-/ of ontwikkelingsachterstand of dreiging daartoe is aanleiding tot het geven van een VVE-advies. Ambitie  Het percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan een VVE-programma en de resultaten die met het VVE-programma worden behaald, moet in de komende jaren omhoog. De gemeente zal vanuit haar regierol de samenwerking met relevante partijen verder versterken. Acties 2012-2015: Om deelname aan en de resultaten van VVE te vergroten stellen wij voor dat de komende jaren ingezet wordt op: - actiever benaderen ouders van doelgroepkinderen via gerichte communicatie en de consultatiebureaus - versterken van de doorgaande lijn van VVE naar (vroeg-) schools aanbod - integraal programmatisch samenwerken tussen peuterspeelzaal, kinderopvang en primair onderwijs - borgen van overdrachtprocedures tussen VVE en vroegschool door warme overdracht peuters van psz/kov naar basisschool - intensievere samenwerking peuterspeelzalen/kinderdagverblijven en samenwerkende basisscholen - invoeren integraal kindvolgsysteem - ontwikkelen monitoring VVE - stimuleren en uitbreiden van ouderbetrokkenheid VVE - VVE-stuurgroep activeren - deskundigheidsbevordering.

20

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 6. Basisonderwijs Iedere klas zit vol talent en dit talent is het meest kostbare kapitaal voor onze samenleving: want de jeugd heeft de toekomst. Maar hoe benutten we dat talent? Met de Kwaliteitsagenda Primair Onderwijs 2007 is de beweging in gang gezet naar een meer opbrengstgerichte manier van werken. Het Ministerie OCW streeft via het actieplan “Basis voor Presteren voor het primair onderwijs” en het actieplan “Beter Presteren voor het voortgezet onderwijs” naar een betere kwaliteit van het Nederlandse onderwijs. Het ministerie OCW wil toe naar hogere leeropbrengsten en een verdubbeling van het aantal opbrengstgerichte scholen. Voor de komende jaren ligt de nadruk op taal en rekenen. Want een goede beheersing van de basisvaardigheden bepaalt voor een belangrijk deel het succes van de schoolloopbaan en daarmee het toekomstig opleidingsniveau. De Onderwijsinspectie heeft aangegeven dat er in Sliedrecht geen zwakke of zeer zwakke basisscholen zijn. Alle basisscholen worden als voldoende/goed omschreven. Via het opbrengstgericht werken, waarbij leraren de vorderingen van leerlingen systematisch volgen en verbeteren wil het rijk dat in 2015 60% van de basisscholen en 50% van de middelbare scholen opbrengstgericht werken. Nu ligt dat nog op 30% in het basisonderwijs en 20% in het voortgezet onderwijs. Alhoewel de scholen en hun besturen dit uiteindelijk zelf moeten doen, kunnen de ambities van het rijk alleen gerealiseerd worden door goede samenwerking tussen schoolbesturen, scholen en de overheid. Vanuit de kant van het Rijk zijn convenanten, als uitwerking van het Actieplan Beter Presteren, voor de periode 2012-2015 gesloten met de VNG en PO-raad om de kwaliteit van de vroegschoolse voorzieningen structureel te verbeteren, talentontwikkeling te stimuleren en leerprestaties te vergroten. Vanuit de kant van het Rijk worden, zoals eerder aangegeven extra financiële middelen beschikbaar gesteld via een specifieke uitkering onderwijsachterstanden (art. 167 WPO). De extra middelen kunnen worden ingezet voor VVE, schakelklassen, zomerscholen, activiteiten die onderwijsachterstanden op het gebied van taal, rekenen en studievaardigheden tegen gaan (conform art 165 en 166 WPO). De gemeente heeft hierbij een regiefunctie. De gemeente Sliedrecht wil met de schoolbesturen via de LEA overleggen hoe zij als lokale overheid de scholen en schoolbesturen hierin kan stimuleren en faciliteren om deze hogere kwaliteit te behalen en hoe zij gezamenlijk, vanuit het aangegeven kader, de financiële middelen in gaan zetten. Scholen krijgen daarnaast zelf financiële middelen voor het wegwerken van achterstanden bij basisschoolleerlingen. Het hebben van een achterstand wordt sinds 2008 bepaald op basis van het leerling-gewicht. Het leerling-gewicht zelf wordt uitsluitend bepaald door het opleidingsniveau van de ouders. In Sliedrecht wordt 15% van de leerlingen aangemerkt als gewichtenleerling. Dit betreft voornamelijk de 0,3-weging. Dat betekent dat beide ouders een lage opleiding (niet hoger dan VMBO-bk) hebben. Binnen Sliedrecht is de verwijzing naar het VMBO-bk relatief hoog. De gemeente Sliedrecht wil afspraken maken met de schoolbesturen om de cito-scores in de komende jaren te verbeteren. Een hogere cito-score brengt ook een hogere verwijzing naar het voortgezet onderwijs met zich mee. Voor de verwijzing naar het voortgezet onderwijs speelt er meer mee dan alleen de cito-score. Er wordt ondermeer ook gekeken naar inzet, werkhouding, motivatie, resultaatgerichtheid en de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerling. Het opleidingsniveau in de Drechtsteden ligt gemiddeld lager dan in andere verstedelijkte gebieden. Een van de redenen hiervan is het gemis aan opleidingsinstanties op HBO en universitair niveau in de Drechtsteden zelf. Studenten blijven blijkbaar vaak wonen in de gemeente waar men een eindopleiding gevolgd heeft. Ambitie  In nauwe samenwerking met schoolbesturen en ouders wil de gemeente Sliedrecht het algemene opleidingsniveau van haar inwoners omhoog brengen. Acties 2012-2015: Om deze ambitie te realiseren worden in de komende jaren de volgende acties uitgevoerd:

21

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 -

Via het VVE-beleid wordt hierop vanaf de peuterleeftijd en de groepen 1 en 2 in geïnvesteerd. Met de schoolbesturen worden afspraken gemaakt om tot een hogere cito-score/ verwijzing van de basisschoolleerlingen naar het voortgezet onderwijs te komen. Met de schoolbesturen de dialoog starten over excellente leerlingen; Met de schoolbesturen en VVE instellingen worden afspraken gemaakt over opbrengstgericht werken en de bijbehorende financiële middelen.

6.1 Wegwerken taalachterstanden Voor leerlingen in het basisonderwijs die een taalachterstand hebben, waardoor ze niet goed kunnen meekomen in het reguliere basisonderwijs of een lagere verwijzing naar het vervolgonderwijs zouden krijgen, zijn er tegenwoordig schakel-/ kopklassen of zomerscholen die vooral de leertijd uitbreiden. Leerlingen krijgen hierbij extra ondersteuning in het wegwerken van de taalachterstanden, zodat ze daarna op hun eigen niveau aan het reguliere onderwijs deel kunnen nemen, dan wel naar de juiste school/ het juiste niveau voor voortgezet onderwijs doorstromen. Inmiddels is gebleken dat uitbreiding van de onderwijstijd aantoonbaar effectief is voor risicoleerlingen en doorstroom naar en aansluiting met het vervolgonderwijs bevordert en talentontwikkeling stimuleert. Zoals eerder aangegeven worden er vanuit de kant van het Rijk convenanten, als uitwerking van het Actieplan Beter Presteren, voor de periode 2012-2015 gesloten met de VNG en POraad om de kwaliteit van de vroegschoolse voorzieningen structureel te verbeteren, talentontwikkeling te stimuleren en leerprestaties te verhogen. Het Rijk stelt hiervoor extra financiële middelen beschikbaar via een specifieke uitkering onderwijsachterstanden. Deze financiële middelen dienen in goed overleg tussen gemeente, schoolbesturen en VVE instellingen te worden besteed (art. 167 WPO). De gemeente heeft hierbij een regiefunctie; de schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor de inhoud van het lesprogramma en de selectie van de leerlingen voor de schakelklassen. De gemeente Sliedrecht en de schoolbesturen dienen hierover samen het gesprek aan te gaan. In Sliedrecht dient met de schoolbesturen nagedacht te worden over de mogelijkheden voor het wegwerken van taalachterstanden bij leerlingen en scenario’s ontwikkeld te worden, bijvoorbeeld het aanbieden van extra leertijd bij leerlingen die door hun taalachterstand onder hun niveau presteren. Zo kunnen leerlingen bijvoorbeeld gedurende de zomervakantie zomerschool volgen of na groep 8 een extra jaar basisonderwijs krijgen in de kopklas. Tijdens dat jaar krijgen de leerlingen intensief taalonderwijs. Het doel van de kopklas is de leerlingen zodanig bij te spijkeren dat zij na dit jaar een betere start hebben in het voortgezet onderwijs. Leerlingen die bijvoorbeeld wel het vwo-denkniveau hebben, maar de Nederlandse taal onvoldoende beheersen, werken hieraan in de kopklas. Naast uitbreiding van leertijd dient er totaalplan te komen wat breder is dan alleen taal. Ook rekenen en de sociaal emotionele ontwikkeling van de leerling dienen hierin meegenomen te worden. Welke mogelijkheden heeft de leerling. Opbrengstgericht werken geldt voor alle leerlingen. Met de schoolbesturen dient de gemeente het gesprek aan te gaan om te onderzoeken welke mogelijkheden en scenario’s er voor Sliedrecht zijn. Er dienen gezamenlijke ambities en streefdoelen voor Sliedrecht te worden vastgesteld voor het verbeteren van de kwaliteit en kwantiteit met betrekking tot het wegwerken van achterstanden. Een goede aansluiting, doorlopende leerlijn en warme overdracht tussen VVE, basisschool en vervolgonderwijs zijn hierbij van belang. Ambitie  De gemeente Sliedrecht en de schoolbesturen hebben de ambitie om de taalachterstand aantoonbaar te verminderen door het bevorderen en stimuleren van taalontwikkeling bij risicoleerlingen. Acties 2012-2015 De gemeente Sliedrecht wil samen met de schoolbesturen:

22

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 - afstemmen welke mogelijkheden er in Sliedrecht zijn om taalachterstanden weg te werken, leerprestaties te verhogen en talentontwikkeling te stimuleren via extra leertijd.

6.2 Ouderbetrokkenheid Het onderwijs is uiteraard niet de enige omgeving waar kinderen gevormd worden. Opvoeden is en blijft in eerste instantie een taak van de ouders zelf. Voor een evenwichtige ontwikkeling van kinderen is het belangrijk dat ouders zich zowel actief met de opvoeding bezighouden als zich betrokken voelen bij de school van hun kinderen. Onderwijsgevenden weten als geen ander hoe belangrijk actieve en betrokken ouders voor hun kind zijn. Het is belangrijk dat het onderwijs ouders betrekt bij de school en daarmee de randvoorwaarden voor het optimaal kunnen ontwikkelen van kinderen versterkt. Daarnaast dienen scholen aan ouders begrijpelijke en objectieve informatie geven over de leerprestaties en ontwikkeling van hun kinderen. De betrokkenheid van ouders is onmisbaar bij het tegengaan van achterstanden bij risicoleerlingen en programma’s voor voor- en vroegschoolse educatie en/of schakel-/ en zomerscholen. De gemeente heeft daarvoor een aanbod voor ouders op het gebied van taalcursussen, inburgering en opvoedondersteuning. Gegevens over de betrokkenheid van ouders binnen en buiten de school in Sliedrecht ontbreken echter nog. De vraag hoe de ouders bereikt kunnen worden, hoe de scholen de ouders actief bij de school kunnen betrekken zal verder worden besproken via het LEA. Gedacht wordt aan het benaderen van ouders via de peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en scholen zelf, maar ook informatie via het CJG, De gemeente Sliedrecht staat een actieve rol voor de ouders bij de scholen voor.

Acties 2012-2015 - Om de actieve ouderrol te stimuleren zullen de scholen door de gemeente worden geïnformeerd over het aanbod taalcursussen, opvoedondersteuning, het CJG, brede school. - De gemeente Sliedrecht zal met de schoolbesturen nagaan wat de scholen nodig hebben om de ouderbetrokkenheid op de scholen te vergroten. - Scholen zullen aan ouders begrijpelijke en objectieve informatie geven over de leerprestaties en ontwikkeling van hun kinderen.

6.3 Onderwijs en zorg Zorgleerlingen zijn die leerlingen die extra zorg en ondersteuning nodig hebben om het onderwijs met succes te kunnen afronden (SCP, 2002). Binnen deze definitie kan onderscheid gemaakt worden tussen leerlingen waarvoor de school verantwoordelijk is en leerlingen waarvoor de gemeente vanuit de wet op de jeugdzorg via het CJG een verantwoordelijkheid heeft. Prestatieveld 2 van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) stelt gemeenten verantwoordelijk voor op preventie gerichte ondersteuning voor jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. Op lokaal niveau moet in ieder geval geregeld zijn: 1. Informatie en advies: informatie verstrekken aan ouders, jeugd en jongeren over opvoeden en opgroeien 2. Signaleringstaak: signaleren van problemen door instellingen als CJG en onderwijs 3. Toeleidingstaak: toegang en toeleiding tot hulpaanbod 4. Pedagogische hulptaak: pedagogische hulp (advisering en lichte hulpverlening) als schoolmaatschappelijk werk en coaching van jongeren 5. Coördinatietaak: coördinatie van zorg op lokaal niveau.

23

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 De scholen hebben een belangrijke signaleringsfunctie als het gaat om het signaleren van (mogelijke) problemen bij leerlingen. Er dient een sluitende zorgketen te zijn, waarin kinderen met problemen snel geholpen kunnen worden. Met de komst van het Centrum voor Jeugd en Gezin en de wijzigingen van de wet op de Jeugdzorg en op het gebied van sociale zekerheid (Wet werken naar Vermogen) moet de huidige verkokering van de jeugdzorg verdwijnen. In alle sectoren zal gekeken moeten worden hoe de professionals meer ruimte kunnen krijgen en de eigen kracht van mensen voorop kunnen stellen. Intersectorale afstemming tussen deze beleidsterreinen is hierbij nodig. De gemeente is verantwoordelijk voor een positief opvoeden opgroeiklimaat en dient regie te voeren op het leggen van verbindingen tussen onderwijs, zorg, werk en inkomen, sport en veiligheid. Via het Passend Onderwijs worden de samenwerkingsverbanden verantwoordelijk voor het plaatsen van leerlingen en krijgen de scholen een zorgplicht. Voor het lokale onderwijs geldt dat via de zorgadviesteams (ZAT) een verbinding zal bestaan met het Centrum voor Jeugd en Gezin Sliedrecht. De zorgstructuur van elke school zal via het ZAT worden verbonden met het CJG. Hiermee gaan wij er van uit dat alle eventuele (probleem)leerlingen in het vizier zijn en dat vanuit de ondersteuningsplicht de scholen een ondersteuningsplan voor deze leerlingen opstellen. De koppeling tussen onderwijs en zorg krijg in Sliedrecht op drie niveaus vorm. Dat is op het niveau van: 1. Bestuur: via LEA worden ambities geformuleerd om de samenwerking tussen onderwijs en zorg verder te stimuleren. 2. Organisatie: door een verdere samenwerking zoals bedoeld in de wet op de jeugdzorg en passend onderwijs. 3. Aanbod: De samenwerking tussen verschillende professionals krijgt concreet vorm via onder meer betere aansluiting van Zorgadviesteams op de zorgstructuren van het Centrum voor Jeugd en Gezin. Hierbij spelen o.a. het schoolmaatschappelijk werk, de mentor, de jeugdarts, etc. een belangrijke schakelrol. Ambitie  Ook voor zorgleerlingen moeten leerlijnen ‘soepel’ doorlopen als zij van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs gaan, of van het voortgezet onderwijs naar het middelbaar beroepsonderwijs. Een goede aansluiting tussen onderwijs- en (jeugd)zorginstellingen maakt hier onderdeel van uit. Acties 2012-2015 - In het veranderingsproces van de komende jaren wil de gemeente Sliedrecht, waar mogelijk, haar partners en dus zeker het onderwijs, betrekken bij het gezamenlijk ontwikkelen en realiseren van de gewenste ondersteuning vanuit het CJG aan het onderwijs, ook voor de time out-/reboundvoorziening. - verdere ontwikkeling van de zorgadviesteams

24

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 7. Brede School Zowel vanuit het onderwijsveld als vanuit de kant van de gemeente wordt de Brede School als prioriteit genoemd. In het raadsprogramma 2010-2014 spreekt de gemeenteraad zich uit voor het koppelen van peuterspeelzalen aan Brede Scholen. Niet iedere basisschool heeft op dit moment een peuterspeelzaal of kinderopvang bij of binnen de school/ scholen. Er bestaat nog geen specifiek lokaal beleid of een lokale notitie over wat we met een Brede School in Sliedrecht beogen of wat onze ambitie en onze visie op de Brede School is. De gemeenteraad heeft daar in het raadsprogramma 2010-2014 alleen het kader van het koppelen van een peuterspeelzaal aan een brede school voor meegegeven. In het college uitvoeringsprogramma (CUP) wordt verder aangegeven dat m.b.t. de brede school ingezet zal worden op nieuwe vormen van samenwerken van onderwijs met bewoners, corporaties, verenigingen en zorgaanbieders. Er zijn in Nederland al veel Brede Scholen geïnitieerd, maar dit is vaak accommodatie gerelateerd. Door toevoeging van andere instellingen aan hetzelfde gebouw, kwamen weliswaar meerdere functies in één gebouw (het zogenaamde MFA), maar daarmee was nog geen sprake van samenwerking of een toegevoegde waarde van die instellingen voor het onderwijs en/ of het kind, het gezin of de buurt. De term ‘brede school’ staat voor een scala aan activiteiten, projecten en ontwikkelingen in beleid en in de praktijk. Binnen dit scala wordt samengewerkt door onderwijs, welzijn, sport en andere sectoren die zich bezighouden met de ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen, hun ouders en hun sociale omgeving. Het concept van de brede school kan op allerlei manieren worden ingevuld. De essentie ervan is overal dezelfde: samenwerking en lokaal maatwerk. Definitie van de brede school: Er is sprake van een brede school wanneer een school/ scholen een bredere maatschappelijke functie heeft/ hebben dan die van onderwijs alleen en daarbij structureel samenwerkt/werken met instellingen voor welzijn, zorg, kinderopvang, sport en/of cultuur en samen met die voorzieningen zorg draagt voor een substantiële uitbreiding van het aanbod. Door de meerdere functies van de brede school kunnen diverse beleidsterreinen met elkaar worden verweven. Belangrijk is dat de gemeente mee kan sturen en samenhang kan aanbrengen tussen de beleidsterreinen onderwijs, jeugd, cultuur, sport, kinderopvang, peuterspeelzaalwerk, onderwijshuisvesting en wijkwelzijnswerk. Door goede afstemming tussen de verschillende beleidsterreinen kunnen kansen gecreëerd en benut en efficiënt(er) gewerkt worden. Iedere brede school is maatwerk en zal andere accenten willen leggen, maar zal in ieder geval aan de voorwaarden van een profiel of arrangement moeten voldoen. Het is van belang dat schoolbesturen, scholen, kinderopvangorganisaties, het welzijnswerk, peuterspeelzaal en andere betrokken instanties gezamenlijk een brede schoolprofiel opstellen dat tegemoet komt aan de behoeften van de kinderen, ouders en wijkbewoners. Op basis van dat profiel kunnen de kenmerken en beoogde resultaten van een succesvol functionerende brede school geformuleerd worden en als ontwikkelingsrichting vastgesteld worden. Als gemeente en scholen het in een vroegtijdig stadium eens worden over wat voor hen de juiste brede school is, weet men waar ze naar toe moeten werken en wat er van hen verwacht wordt. Bij het opstellen en opstarten van een brede school moet er in ieder geval aandacht gegeven worden aan onderstaande kwaliteitscriteria: 1. gezamenlijke visie 2. het kind centraal

25

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 3. betrokkenheid ouders 4. maatwerk in de wijk 5. multidisciplinaire samenwerking 6. doorgaande lijn 7. nieuwe professionele houding 8. structurele aanpak 9. geschikte en beschikbare huisvesting 10. zichtbaar maken van resultaten Bij het opstarten van een brede school dient, aan de hand van bovenstaande 10 punten, te worden nagedacht over wat voor brede school men wil zijn (welk profiel) en wat de toegevoegde waarde hiervan is voor school, leerlingen, ouders en wijk. De gemeente heeft vooral een stimulerende en regisserende rol. Uitgangspunten Brede School Sliedrecht De gemeente Sliedrecht wil de komende jaren investeren in de brede schoolontwikkeling. De door de raad reeds afgegeven uitgangspunten zijn: - Koppeling van een peuterspeelzaal aan een brede school. - Een brede school dient bij te dragen aan de ontwikkelkansen van kinderen en versterkt de relatie tussen school, buurt, sport en gezondheid. Daarnaast heeft de gemeente Sliedrecht met betrekking tot het gebouw de volgende fysieke uitgangspunten en randvoorwaarden:  Flexibiliteit: uitwisselbaarheid lokalen tussen scholen onderling en/of ten behoeve van aanvullende voorzieningen;  Gezamenlijkheid: meerdere scholen delen aanvullende voorzieningen, zoals kov, bso, psz;  Multifunctionaliteit: beschikbaarheid van ruimten voor andere functies, zoals voor de wijk en voor (sport)verenigingen.

Met betrekking tot de Brede School is het om te beginnen de ambitie van de gemeente Sliedrecht om zo veel mogelijk peuterspeelzalen/ kinderopvang te koppelen aan basisscholen

Acties 2012-2015:  Het college stelt in deze bestuursperiode in samenspraak met het onderwijsveld een notitie op voor de uitwerking van een breed gedragen Brede Schoolconcept aan de hand van bovengenoemde punten.  De gemeente Sliedrecht onderzoekt de mogelijkheden om in deze bestuursperiode een brede school te kunnen realiseren in de wijk Baanhoek-West.

26

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 8. Passend Onderwijs Passend Onderwijs staat voor maatwerk in het onderwijs. Het Rijk wil in het nieuwe stelsel van passend onderwijs (beoogde invoering wetgeving: augustus 2012) dat scholen de verantwoordelijkheid krijgen om voor elk kind een zo goed mogelijke plek in het onderwijs te vinden dat het beste aansluit bij zijn of haar mogelijkheden en talenten (zorgplicht). Er mag geen kind tussen wal en schip vallen. Leraren worden beter voorbereid op hoe zij met zorgleerlingen moeten omgaan en de bureaucratie wordt verminderd. Het speciaal basis–/ en voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs blijft bestaan, maar mag niet verder groeien. Dat betekent dat de bekostiging in de toekomst op hetzelfde niveau blijft. Het aantal leerlingen dat op school extra ondersteuning krijgt met lichte of zware zorg, is in de afgelopen jaren flink gegroeid (15%). Binnen die groep is het aantal leerlingen met zware zorg met 65% het meest toegenomen. Een indicatie voor zware zorg geeft recht op een 'rugzak' of op (voortgezet) speciaal onderwijs. De kosten voor deze extra ondersteuning zijn landelijk fors gestegen en het is onduidelijk waar het geld precies aan wordt besteed. Wél is het voor het Rijk duidelijk dat er veel geld naar de hulpverlening gaat die van buiten de school komt. Dat geld komt niet terecht in de klas bij de leraar, waar het voor bedoeld is. Daarnaast zitten op dit moment jaarlijks 2.500 (m.n. cluster 4) kinderen 4 weken of langer thuis, omdat er voor hen geen passende onderwijsplek is. Daar moet wat aan gedaan worden. De invoering van het nieuwe stelsel van Passend Onderwijs gaat gepaard met een landelijke bezuiniging van € 300 mln. Deze bezuiniging heeft consequenties voor zowel het reguliere als het speciaal onderwijs. Het is voor het onderwijsveld de uitdaging of de taakstelling gehaald kan worden met minder geld en dus minder formatie. Met de komst van het nieuwe systeem van Passend Onderwijs wordt de landelijke indicatiestelling afgeschaft. Daarmee verdwijnt ook de leerling-gebonden financiering (rugzakje). Dit geld gaat straks naar de samenwerkingsverbanden van de scholen. Hierdoor kan het geld efficiënter en effectiever 'in de speciale of de gewone klas' worden ingezet. Maar de omvang van de bezuinigingen is dusdanig dat in het veld gevreesd wordt voor de kwaliteit van het onderwijs en het verschuiven van de problematiek. Het effect van de bezuinigingen op deze kinderen, zal de komende jaren duidelijk worden. Gevreesd wordt dat de zorgkinderen die hierdoor minder extra zorg in het onderwijs zullen krijgen, daardoor niet in de gelegenheid kunnen worden gesteld zich zo goed mogelijk binnen het onderwijs te ontwikkelen. Een veilige en gezonde omgeving, goed onderwijs en passende zorg en ondersteuning dragen bij aan een succesvolle schoolloopbaan. Ieder kind moet de gelegenheid krijgen zich ten volle te ontplooien in een schoolklimaat van hoge verwachtingen. De positieve uitkomsten van passend onderwijs voor alle kinderen en jongeren zullen uiteindelijk zichtbaar moeten worden in de volgende maatschappelijke resultaten: - meer jongeren behalen een startkwalificatie; - meer jongeren verwerven duurzaam een inkomen uit arbeid; - meer jongeren participeren actief in de samenleving. Deze uitkomsten zijn alleen haalbaar als voorzieningen voor jeugd en onderwijs structureel en doelgericht samenwerken. Als het gaat om de noodzakelijke aansluiting tussen de zorg in en zorg om de school, moeten schoolbesturen en gemeenten gezamenlijk een sluitend systeem ontwerpen. Gemeenten zijn daarbij verantwoordelijk voor de jeugdzorg en het preventief jeugdbeleid; het onderwijs voor het Passend Onderwijs. Intensieve samenwerking tussen beide velden is dan ook belangrijk. Scholen gaan samenwerken in regio’s Om de zorgplicht en ondersteuning waar te kunnen maken, gaan scholen en schoolbesturen samenwerken in geografisch afgebakende samenwerkingsverbanden. Scholen gaan zich specialiseren en maken onderling afspraken welke school welk kind het beste onderwijs kan

27

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 bieden. Het beschikbare geld kan daardoor efficiënter en effectiever worden ingezet omdat het budget voor passend onderwijs rechtstreeks naar de samenwerkende scholen gaat. Hierdoor is meer maatwerk mogelijk. Als een school een leerling geen passend onderwijs kan geven, dan zoekt de school binnen het samenwerkingsverband naar een andere passende onderwijsplek. De rol van leraren en schoolleiders komt in het nieuwe stelsel centraal te staan. Leraren en pabo-studenten moeten zich kunnen (bij)scholen en moeten goed ondersteund worden om onderwijs te geven aan leerlingen met verschillende behoeften aan begeleiding en ondersteuning. Het geld voor extra ondersteuning moet in de klas terechtkomen. Zorgplan samenwerkende scholen De afspraken van de samenwerkingsverbanden worden eens per 4 jaar vastgelegd in een zorgplan. In dit plan wordt opgenomen: - hoe passend onderwijs kan worden gerealiseerd; - hoe geld voor zorg wordt verdeeld en besteed; - hoe ondersteuning voor leerlingen in het gewone onderwijs wordt toegewezen; - hoe de verwijzing naar het speciaal onderwijs gaat verlopen; - hoe ouders worden geïnformeerd over de manier waarop de zorg voor leerlingen is ingericht. Het nieuwe zorgplan moet worden afgestemd met de gemeente. De Inspectie voor het Onderwijs ontvangt een exemplaar van het zorgplan. Binnen het huidige samenwerkingsverband bestaat algemene consensus voor het behoud van het samenwerkingsverband zoals het nu is. 3 Er bestaat een goede afstemming en dekking met het huidige VO-samenwerkingsverband en met de SBO en scholen voor speciaal onderwijs (cluster 3 en 4) in de regio in het kader van Passend Onderwijs. Het reformatorisch onderwijs heeft zich landelijk in een reformatorisch samenwerkingsverband verenigd. De gemeente zal met beide samenwerkingsverbanden in overleg treden om de zorgplannen te bespreken en af te stemmen. De gemeente Sliedrecht heeft de ambitie om samen met schoolbesturen een sluitend systeem te ontwerpen voor de noodzakelijke aansluiting tussen de zorg in en zorg om de school. Gemeenten zijn daarbij verantwoordelijk voor de jeugdzorg en het preventief jeugdbeleid; het onderwijs voor het Passend Onderwijs. Acties 2012-2015: - De gemeente Sliedrecht zal in overleg met de schoolbesturen het thema Passend Onderwijs en de consequenties daarvan voor Sliedrecht bespreken via de Lokale Educatieve Agenda en in regioverband De Drechtsteden.

3

Dit bestaat uit de gemeenten Alblasserdam, Hendrik-Ido-Ambacht, Papendrecht, Sliedrecht, Zwijndrecht.

28

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 9. Voortgezet onderwijs De gemeente Sliedrecht wil voor haar schoolgaande jeugd onderwijs aanbieden dat goed bereikbaar is; indien mogelijk ook in Sliedrecht. Vooral het VMBO-onderwijs is hierbij een aandachtspunt. Een groot deel van onze schoolgaande jeugd volgt dit type onderwijs. Schoolbesturen zijn primair verantwoordelijk voor een goede onderwijskwaliteit op hun scholen. Het Rijk wil scholen aanspreken op de resultaten die van hen worden verwacht. De leerprestaties van Nederlandse leerlingen zijn goed, maar lopen de laatste jaren terug, terwijl in andere landen de leerprestaties beter worden. Vanuit de Nederlandse ambities m.b.t. economische groei en sociale ontwikkeling wil het Kabinet daarom blijven investeren in de leerprestaties. Via het actieplan Beter Presteren wordt in het voortgezet onderwijs aandacht gevraagd voor opbrengstgericht werken. Hierbij volgen en verbeteren leraren systematisch de vorderingen van hun leerlingen. Het Ministerie OCW wil dat 50 % van de scholen voor voortgezet onderwijs in 2015 opbrengstgericht werkt. Dit alles is bedoeld om de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs en daarmee de prestaties van leerlingen in de komende jaren over de hele linie te verbeteren. Scholen voor voortgezet onderwijs moeten - m.i.v. schooljaar 2014/2015 een diagnostische toets voor Nederlands, Engels en wiskunde/rekenen aan het eind van de onderbouw invoeren - vanaf 2013 een leerlingvolgsysteem gebruiken en - gaan werken met referentieniveaus en verscherpte exameneisen. Hoe gaan we dat in Sliedrecht oppakken? Een groot deel onze leerlingen volgt het VMBO. Vergeleken met de overige gemeenten in de Drechtsteden en het landelijke gemiddelde, gaan meer Sliedrechtse jongeren naar het vmbo-bk en minder vaak naar het vmbo t-gl, HAVO en VWO. 4 tabel onderwijsmonitor; aantal en aandeel leerlingen vmbo techniek en verzorging 2007 2008 2009 2010 Techniek Sliedrecht Drechtsteden Nederland

% 2010

73

72

48

63

28%

664 36.698

719 34.599

653 32.649

598 29.827

18% 15%

Verzorging Sliedrecht Drechtsteden Nederland Bron: DUO/CFI, CBS

66

66

58

64

28%

547

560

526

508

15%

40.573

37.149

34.282

32.361

16%

Het beroepsgerichte VMBO kampt met een structurele daling van het aantal leerlingen, waar het voortbestaan van opleidingen door in gevaar kan komen. Omdat dit op termijn ook de arbeidsmarkt gaat schaden omdat er onvoldoende vakmensen worden geleverd, raakt de regio Drechtsteden in de problemen. Het vraagstuk van de individuele school raakt daarmee het collectief van de regio. Het is om die reden dat de (V)MBO scholen binnen de Drechtsteden zich hebben uitgesproken voor het werken aan collectieve oplossingen voor het VMBO en het MBO. Het aantal Sliedrechtse leerlingen op het MBO kiest relatief vaak voor techniek en Zorg, net zoals de vmbo leerlingen in Sliedrecht. De verwachting is dat het aantal leerlingen met een opleiding techniek of verzorging in de komende jaren te laag is om aan de vraag vanuit de regionale arbeidsmarkt te voldoen. Daarom wordt er in regionaal verband prioriteit gegeven aan het stimuleren van domeinkeuzes voor techniek en zorg & welzijn. De gemeente Sliedrecht wil hierop inhaken door met het bedrijfsleven in gesprek te gaan en hen te stimuleren voldoende stage- en leerwerkplekken binnen onze gemeente aan te bieden om aan de vraag in de toekomst m.b.t. arbeidskrachten te voldoen. 4

Informatie via onderzoekscentrum Drechtsteden, OCD

29

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 Er is onlangs een convenant ondertekend door de aanbieders van VMBO, VO en MBO in de Drechtsteden om tot herschikking van het VMBO te komen. Vanuit de regio Drechtsteden wordt gewerkt aan mogelijkheden om een 9-jarige opleiding in Zorg te ontwikkelen in samenwerking met VMBO het Griendencollege, het ROC en een HBOopleiding, conform de 9-jarige leergang met betrekking tot Techniek (TOT: Talent Ontwikkeling Techniek). De gemeente Sliedrecht wil deze ontwikkeling om tot een soortgelijke leerweg tot HBO voor de zorgsector te komen stimuleren, samen met een kwalitatief hoogstaande ROC. De inspanningen met betrekking tot het interesseren van meer leerlingen in Techniek werpen inmiddels de eerste vruchten af. Sinds 2010 is het percentage leerlingen dat voor Techniek en verzorging kiest gestegen. De gemeente wil verder dat het VMBO-onderwijs versterkt wordt, beter aansluit op het MBO en samenwerkingsafspraken maakt met Sliedrechtse bedrijven voor leerwerkplekken bij bedrijven op de arbeidsmarkt. Het Griendencollege dient zich de komende jaren dan ook te bezinnen op haar toekomst. Er zal gekeken worden of de toekomst ligt in de profilering als zorgschool of als vakschool. Het Griendencollege wil zich in principe via TOT (Talent Ontwikkeling Techniek) als vakschool verder gaan ontwikkelen. Jaarlijks kunnen dan zo’n 20 leerlingen in de TOT instromen. Gestreefd wordt om de opleiding uitdagend te maken en te houden door deze voortdurend te verbeteren, veel praktijklessen, projecten en trainingen aan te bieden. Onderzocht dient te worden of de invoering van deze nieuwe leerling ook budgettair haalbaar is voor de volledige 9 jaar. Ambitie de gemeente Sliedrecht wil dat het algemene opleidingsniveau van de Sliedrechtse leerlingen omhoog gaat. De gemeente wil daarbij het VMBO-onderwijs versterken en een betere aansluiting van het VMBO op het MBO. Acties 2012-2015: - Om het percentage leerlingen dat naar VMBO-T, HAVO en VWO gaat te verhogen wil de gemeente Sliedrecht het opbrengstgericht werken bespreken met de schoolbesturen. - De overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs zal moeten verbeteren. - Het imago van het beroepsonderwijs verbeteren. Gemeente heeft hierin een stimulerende rol. - De 9-jarige opleiding Zorg en Techniek stimuleren i.s.m. VMBO Griendencollege. - Verbeteren aansluiting VMBO-MBO. Ambitie  jongeren interesseren voor techniek, maritiem en zorg door inzet van beroeps- of praktijkstages in deze branches. Voor Sliedrecht kan het interessant zijn om, gelet op de toekomstige arbeidskrapte in vooral de techniek, maritieme- of zorgsector, leerlingen te interesseren voor deze richtingen via beroepsstages. Deze sectoren zijn ruimschoots voorhanden in Sliedrecht. Hiermee kunnen leerlingen (ook regionaal) warm worden gemaakt voor de domeinen Techniek, Maritiem en Zorg. Acties; - Verbreding van de vacatures (leerwerkstages) naar sectoren techniek, maritiem of zorg 9.1 Maatschappelijke Stages Vanaf schooljaar 2011-2012 zijn leerlingen binnen het voortgezet onderwijs verplicht om 30 uur maatschappelijke stage te volgen met als doel: kennis maken met en een onbetaalde bijdrage leveren aan de samenleving. Jongeren die maatschappelijke stages doen, zijn de vrijwilligers van de toekomst. Scholen zijn primair verantwoordelijk voor opname in het lesprogramma, coördinatie en begeleiding. Het Ministerie van OCW stelt hiervoor jaarlijks € 55 mln beschikbaar (€ 60 per leerling). Gemeenten ontvangen jaarlijks € 20 mln in het gemeentefonds voor ondersteuning (website & makelaarsfunctie).

30

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 Met betrekking tot de uitvoering wordt er regionaal samengewerkt binnen de Alblasserwaard (site: www.MasAlblasserwaard.nl). De gemeenten Sliedrecht en Papendrecht hebben hierin een regierol genomen. Er is inmiddels een convenant gesloten tussen 7 gemeenten5 en een viertal scholengemeenschappen. Aandachtspunt vormt het grensverkeer (leerling-stromen) van leerlingen die buiten de woonplaats onderwijs volgen maar in de eigen omgeving stage willen lopen. In 2011 gaan bijvoorbeeld zo’n 83 voortgezet onderwijsleerlingen uit Sliedrecht naar Papendrecht en deze leerlingen zullen bij voorkeur hun maatschappelijke stage volgen in hun eigen woonplaats. Dat is mogelijk met ingang van het schooljaar 2011-2012. Hiervoor is een koppeling gemaakt tussen de website voor maatschappelijke stages en data-uitwisseling tussen de betrokken scholen. Leerlingen kunnen al stage volgen binnen het onderwijs, peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, zorginstellingen, welzijn, cultuur, sportverenigingen en kerken. De makelaarsfunctie is binnen Sliedrecht ondergebracht bij de Stichting Welzijnswerk Sliedrecht. Acties: - Verdere bekendheid van de maatschappelijke stage onder maatschappelijke instellingen, vrijwilligersorganisaties en verenigingen d.m.v. het breed inzetten van de website en de lokale stagemakelaars - In 2013 meten/evalueren van de bekendheid en tevredenheid over de wijze waarop in onze gemeente de maatschappelijke stages georganiseerd zijn. 9.2 Volwasseneducatie De gemeente Sliedrecht vindt het belangrijk dat haar inwoners voldoende opgeleid zijn. En dat leerlingen die in het reguliere voortgezet onderwijs vastlopen in de gelegenheid worden gesteld om het zgn. tweede kans onderwijs te volgen tot aan het niveau van de startkwalificatie. Het DaVinci College (DVC) verzorgt de opleidingen voor volwasseneneducatie in de Drechtsteden. De opleidingen zijn gericht op de bevordering van de persoonlijke ontplooiing, ten dienste van het maatschappelijk functioneren van volwassenen (18 jaar en ouder) door de ontwikkeling van kennis, inzicht, vaardigheden en houdingen. 9.3 VAVO: (het volwassenen algemeen vormend onderwijs ofwel tweede kans onderwijs) Deze onderwijsvoorziening wordt gedragen door de gehele regio ZHZ; vanuit de drie Participatiebudgetten van drie regionale sociale diensten, het onderdeel WEB. De regie voor de VAVO als onderdeel van participatiebudget/ WEB ligt bij BLVS en de uitvoering is contractueel ondergebracht bij ROC/ DVC in Dordrecht. Het VAVO is een belangrijk onderdeel bij de bestrijding van VSV. Voor Havo en VWO gezakten is VAVO dé kans om alsnog een startkwalificatie te behalen door diplomering via deelcertificaten; VAVO is een goede oplossing bij een verkeerde profielkeuze voor vervolgonderwijs en het biedt een alternatief voor een specifieke groep jongeren om hun opleiding alsnog te vervolgen na eerdere stopzetting. Vanuit de Drechtsteden is het daarom belangrijk deze voorziening in stand te houden ondanks de zware druk van bezuinigingen op het Participatiebudget / WEB. Vanuit de gemeente Sliedrecht zullen wij bij de Drechtsteden en SDD blijven aandringen op reservering van een deel van het participatie/WEB budget voor de uitvoering van de VAVO.

5

Alblasserdam, Parendrecht, Sliedrecht, Hardinxveld-Giessendam, Nieuw-Lekkerkerk, Graafstroom en Liesveld.

31

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 10. Leerlingenvervoer In het algemeen hebben ouders zelf de plicht om hun kinderen van en naar school te brengen. Alleen als de afstand tussen huis en school groter wordt, komt het leerlingenvervoer in beeld. Gemeenten hebben de wettelijke zorgplicht passend vervoer aan te bieden aan leerlingen die scholen bezoeken voor speciaal- (basis) en bijzonder onderwijs. Kinderen met een beperking vormen hierbij een kwetsbare groep in onze samenleving. Ouders van een kind met een zintuiglijke, lichamelijke of verstandelijke beperking hebben een zware taak aan de verzorging en begeleiding van hun kind. En anders dan bij het regulier onderwijs, kunnen deze ouders geen beroep doen op vrijheid van schoolkeuze als hun kind geïndiceerd wordt voor het speciaal onderwijs. Bovendien is het speciale onderwijs dat hun kind moet volgen, vaak op grotere afstand van huis gelegen. Zij hebben vaak te maken met een relatief grote afstand tussen huis en school en met lange reistijden. Waar een ander kind op een bepaald moment zelfstandig naar school kan gaan, is dit voor een kind met een beperking niet of pas op veel latere leeftijd mogelijk. Bovendien is het voor ouders niet mogelijk om alle kinderen uit het gezin naar dezelfde school te laten gaan, zoals dat vaak gebruikelijk is. Dit maakt het qua logistiek voor ouders lastig om de zaken zelf te regelen. De wetgever heeft deze aspecten onderkend en in de onderwijswetgeving bepaald dat voor leerlingen die op grond van hun lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke handicap op ander vervoer dan openbaar vervoer zijn aangewezen, passend vervoer moet worden aangeboden en bekostigd door de gemeente. Hierbij geldt geen afstandscriterium en er mag geen ouderbijdrage worden geheven. In de Verordening leerlingenvervoer Gemeente Sliedrecht komt een leerling voor aangepast vervoer naar een school voor speciaal basisonderwijs en (voortgezet) speciaal onderwijs voor bekostiging in aanmerking als: a. de gehandicapte leerling, naar het oordeel van het college –op basis van advies van een deskundige – niet in staat is, ook niet onder begeleiding, van openbaar vervoer gebruik te maken: b. de leerling met gebruikmaking van openbaar vervoer naar school of terug meer dan anderhalf uur onderwijs is en de reistijd met aangepast vervoer tot 50% of minder dan de reistijd per openbaar vervoer kan worden teruggebracht; c. openbaar vervoer ontbreekt, tenzij de leerling naar het oordeel van het college al dan niet onder begeleiding –op basis van advies van een deskundige- gebruik kan maken van het vervoer per fiets. Goed leerlingenvervoer valt of staat met maatwerk. Om inzicht te krijgen in de mate van de beperking van het kind zou de gemeente meer gebruik moeten maken van de ervaringen met het kind en de deskundigheid die aanwezig is op de school van het kind. Daarnaast kan de gemeente het leerlingenvervoer verbeteren door contact met de ouders, scholen en vervoerder te onderhouden en de afspraken over de communicatie met vervoerder, scholen en ouders vast te leggen (o.a. brochure, website, persbericht, persoonlijke gesprekken). Voor het leerlingenvervoer zijn een aantal beleidsuitgangspunten van toepassing: Kwaliteit en veiligheid staan voorop: De doelgroep van het leerlingenvervoer is een kwetsbare groep. Kwaliteit en veiligheid Staan dan ook voorop in de recente aanbesteding van het leerlingenvervoer. Bij kwaliteit wordt gedacht aan klantvriendelijkheid, vraaggerichtheid, beperking van administratieve lasten, heldere en eenvoudig (klachten) procedures voor alle partijen, herkenbaarheid van de chauffeur etc. Gestreefd wordt, rekening houdend met de huidige taximarkt en het financieel kader, naar optimale kwaliteit en veiligheid van het vervoer. Passend vervoer: Gemeenten hebben de taak aan elke leerling, die in aanmerking komt voor leerlingenvervoer, passend vervoer aan te bieden. Dat wil zeggen dat er rekening gehouden dient te worden met

32

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 de eisen die bijvoorbeeld de functiebeperking van de leerling stelt aan het vervoer. Denk aan: gebruik rolstoel, gedragsprobleem als gevolg van een functiebeperking, blindheid etc. Kostenverhogende ontwikkelingen: Er is sprake van een toename van vervoer van leerlingen met een ernstige gedragsproblematiek. Dit kan ook tot onveilige situaties in het verkeer leiden. Deze situatie leiden tot een toename van klachten waarbij steeds meer de roep tot extra begeleiding of zelfs apart vervoer wordt geëist. Ook in het speciaal onderwijs zullen leerlingen een maatschappelijk stage moeten gaan volgen. Als een leerling recht heeft op leerlingenvervoer, heeft deze ook recht op vervoer naar de stageplaatsen. De stelselwijziging met betrekking tot het passend onderwijs kan consequenties hebben voor het leerlingenvervoer. In de komende periode zou onderzocht dienen te worden wat de eventuele consequenties van de invoering van een Persoonsgebonden Budget (PGB) in het leerlingenvervoer zijn. Hierbij zou nader onderzocht dienen te worden hoe het PGB vorm en inhoud kan krijgen, welke (on)mogelijkheden er gelden en welke organisatorische, financiële, juridische en bestuurlijke consequenties hieraan zijn verbonden. Door het beschikbaar stellen van een pgb zijn de ouders ook financieel in staat, hetzij zelfstandig hetzij gezamenlijk middels een stichting, deze verantwoordelijkheid op zich te nemen. Bijkomend aspect is dat ouders cq. een stichting van ouders niet aanbestedingsplichtig zijn voor het inschakelen van taxibusvervoer. Ambitie  De gemeente Sliedrecht streeft een kwalitatief goed, veilig en efficiënt leerlingenvervoer na voor zowel leerlingen als ouders. Maatwerk per leerling binnen de gestelde kaders is hierbij uitgangspunt.

Acties 2012-2015: De gemeente wil het leerlingenvervoer verbeteren door - gebruik te maken van de ervaringen met het kind en de deskundigheid die aanwezig is op de school van het kind - contact met de ouders, scholen en vervoerder te onderhouden - de afspraken over de communicatie met vervoerder, scholen en ouders vast te leggen. - De consequenties van het invoeren van een Persoonsgebonden Budget (PGB) in het leerlingenvervoer onderzoeken. Hierbij dient nader onderzocht te worden hoe het PGB vorm en inhoud kan krijgen, welke (on)mogelijkheden er gelden en welke organisatorische, financiële, juridische en bestuurlijke consequenties hieraan zijn verbonden.

33

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 11. Voortijdig schoolverlaten Voortijdig Schoolverlaten 6 blijft een belangrijk speerpunt van de gemeente Sliedrecht. In regionaal Drechtstedenverband is met het Plan van Aanval op het Voortijdig Schoolverlaten en de Aanpak van de Jeugdwerkloosheid een actieplan opgesteld om voortijdig schoolverlaten in de regio verder terug te dringen. Het langdurig schoolverzuim door leerlingen uit Sliedrecht is afgenomen tot nul, het relatieve verzuim is iets toegenomen. Het aantal nieuwe voortijdig schoolverlaters uit Sliedrecht ligt op 52 leerlingen. Dit ligt net boven het streefgetal van 47 leerlingen. Sliedrecht doet het voor wat betreft % VSV niet slecht. De leerlingen gaan naar school in de hele regio, dus de resultaten worden niet alleen in Sliedrecht bereikt. Het probleem is voor kinderen uit Sliedrecht tot een aanvaardbaar minimum teruggedrongen. Het Griendencollege maakt in de vergelijkingscijfers bovendien (als Sliedrechtse school) een zeer goede indruk. Percentage nieuwe voortijdig schoolverlaters Gemeente Sliedrecht 2005/06

2006/07

2007/08

2008/09

2009/10

Totaal

1.929

1.967

1.903

1.884

1.833

VSV'ers

78

80

72

70

52

% VSV

4.0%

4.1%

3.8%

3.7%

2.8%

2005/06

2006/07

2007/08

2008/09

2009/10

Totaal

467

481

475

459

443

VSV'ers

19

16

16

9

6

% VSV

4.1%

3.3%

3.4%

2.0%

1.4%

Grienden College

De gemeente wil het voortijdig schoolverlaten terugdringen en voorkomen dat jongeren structureel uitvallen. Daarnaast wil de gemeente met jongeren die toch uitvallen, ondanks alle inspanningen vanuit het onderwijsveld en gemeente, zoeken naar oplossingen om deze jongeren, door bijvoorbeeld een combinatie van werk en school, een startkwalificatie te laten halen. Hier wordt regionaal vanuit Bureau Leerplicht en RMC actief op ingestoken. De resultaten van de aanpak zijn veelbelovend. Gevaar voor de lopende projecten zijn de bezuinigingen, waardoor er vanuit het Rijk minder geld voor voortijdig schoolverlaten beschikbaar is, terwijl de wettelijke plicht om schoolverlaten te bestrijden blijft bestaan. De eerstverantwoordelijken om jongeren voor het onderwijs te behouden zijn de scholen zelf. De gemeente Sliedrecht heeft samen met de regiogemeenten een convenant Voortijdig Schoolverlaten getekend. Hierin hebben gemeenten, schoolbesturen en het ministerie van onderwijs afspraken met elkaar gemaakt om het voortijdig Schoolverlaten een halt toe te roepen. Dit regionale convenant VSV is door het Rijk verlengd tot en met 2012. Ambitie  het percentage voortijdig schoolverlaters onder de 2% houden. Acties: - in regionaal verband actief blijven inzetten op bestrijden voortijdig schoolverlaten - nagaan verdeling vsv scholen voortgezet onderwijs en MBO 6

Jongeren die zonder startkwalificatie en diploma (minimaal HAVO/ MBO- niveau 2) de school verlaten.

34

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 11.1 Veilige school Veiligheid op school, zowel fysiek als mentaal, is belangrijk. Niet alleen voor leerlingen en docenten, maar ook voor de buurt/ omgeving van de school. Met betrekking tot de fysiek veilige scholen is in hoofdstuk 3 onderwijshuisvesting e.e.a. opgenomen. Alle scholen voor primair en voortgezet onderwijs zijn wettelijk verplicht om over een veiligheidsplan te beschikken. De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht daarop. Het elektronische verkeer is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Maar een negatieve kant hiervan is dat er ook misbruik van gemaakt wordt. De digitale snelweg komt ook de school binnen en kan daarmee een bedreiging vormen voor de veiligheid in of op school. Intimidatie, discriminatie en pesten, via msn komen ze tegenwoordig de school binnen en vormen daarmee een gevaar voor de schoolveiligheid. Met de komst van internet en mobieltjes heeft pesten er een nieuwe variant bij gekregen: digitaal pesten. Via msn kunnen kinderen elkaar het leven behoorlijk zuur maken door met mobieltjes filmpjes of foto’s te maken die ongewenst op internet terecht komen. Veel scholen worstelen met een adequate aanpak: verbieden of niet? In Drechtstedenverband is een Stuurgroep Veilige School ingesteld, die afspraken heeft gemaakt over de (fysieke en sociale veiligheid) veiligheid in en rond de scholen. De stuurgroep bestaat uit vertegenwoordigers van de scholen voor voortgezet (speciaal) onderwijs en voorbereidend middelbaar onderwijs, gemeenten, openbaar ministerie, politie en Halt. Men probeert door het maken van gezamenlijke afspraken overlast en vandalisme in en rond de scholen te voorkomen en een veilig klimaat te creëren. In opdracht van deze stuurgroep zal worden onderzocht hoe de veiligheidsbeleving van leerlingen en personeel van scholen voor voortgezet onderwijs in de Drechtsteden is. Met de uitkomsten van dit onderzoek zal de Stuurgroep actief aan de slag gegaan en concrete acties en maatregelen nemen om de veiligheid in en op de scholen te verbeteren. Op een later moment zal een meting volgen, om te onderzoeken of de ondernomen acties en maatregelen tot een verbetering van de veiligheidsbeleving hebben geleid. Zowel het onderwijsveld als de gemeente Sliedrecht vindt veiligheid in en om de school een belangrijk punt dat in breder verband besproken zou kunnen worden in het LEA. De onderwerpen hierbij zijn o.a.: - Antipestbeleid school - Gezamenlijke acties & maatregelen - Afspraken over het snel inschakelen van deskundigen en zonodig opschalen.

Ambitie de gemeente Sliedrecht streeft naar fysieke en sociaal veilige scholen voor zowel de leerlingen als docenten.

Actie 2011-2015: - Sociale en fysieke veiligheid opnemen als bespreekpunt in het LEA

35

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 12. Arbeidsmarktbeleid Het aantal jongeren in Sliedrecht zonder werk is in 2010 laag, maar de economische recessie kan dit beeld in de komende jaren bijstellen. Het actieplan jeugdwerkloosheid heeft ook in 2011 een remmend effect gehad op de stijging van de jeugdwerkloosheid. Arbeidsmarkt beleid is dé focus van het MJP Drechtsteden. Men wil verbetering van: de match tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt, van het onderwijsaanbod en de bestrijding van schooluitval, de focus op maritiem, zorg en toerisme. Dit zeker in relatie tot de vergrijzing en het komende tekort aan arbeidskrachten. De rol van de gemeente op het gebied van arbeidsmarktbeleid is vooral die van aanjager. De nieuwe Wet Werken naar Vermogen en de bezuinigingsopgave bij SDD en Drechtwerk vragen om een nieuwe aanpak. Om de toestroom van mensen naar een uitkering te verminderen en de uitstroom naar werk te bevorderen, wordt een aantal maatregelen voorgesteld waaronder het inhaken op het landelijk concept van de Werkschool. Hierin wordt jongeren zonder startkwalificatie in de praktijk (met baangarantie) een vak geleerd. Andere maatregelen zijn: - de opzet van een portaal om een betere aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt maritieme techniek te bereiken - het vormen van een soort pool (werkbedrijf) per sector voor mensen die tijdelijk minder productief zijn. - Een halfjaarlijkse arbeidsmarkt-monitor om het urgentiebesef in de regio m.b.t. de vergrijzing te vergroten Daarnaast wordt geprobeerd extra banen te creëren aan de onderkant van de arbeidsmarkt. De projecten worden de komende maanden door de SDD nader uitgewerkt. 12.1 Arbeidsmarkt: Sliedrecht is bovengemiddeld bedeeld met zorgvoorzieningen. Er zijn intramurale voorzieningen in diverse sectoren met een regionale functie. Gekoppeld aan de komende vergrijzing is te voorzien dat er in de toekomst grote tekorten op de lokale arbeidsmarkt komen in met name de zorgsector in Sliedrecht. Via het arbeidsmarktbeleid wordt inmiddels geïnvesteerd in het interesseren van leerlingen om voor techniek en zorg te kiezen. Het ontwikkelen van leer/werkbedrijven met en door sociaal werkvoorzieningschappen vraagt om opleidingstrajecten en onderwijspartners (ROC’s). In het kader van de brede schoolontwikkeling kan het SW bedrijf Drechtwerk een van de actoren zijn. Een pilot voor een leerwerkbedrijf in de zorg wordt momenteel vorm gegeven door Drechtwerk. De Sprong, school voor praktijkonderwijs, en de Stichting Waardenburgh voor seniorenzorg. Bij verdere ontwikkelingen, uitvouw van de leerwerktrajecten, kan er ook op het gebied van huisvesting naar synergie worden gezocht. En bij het Spon zijn plannen voor het opzetten van een leerwerkbedrijf in de zorg aanwezig. 12.2 Arbeidsmarktbeleid en onderwijs: Naar verwachting zal vanaf 2020 een structurele krapte ontstaan op de arbeidsmarkt door onder meer vergrijzing. In de regio Drechtsteden zal het aantal 65-plussers in 2020 groter zijn dat de groep 0 tot 20 jaar. Er dreigen vooral personeelstekorten in de techniek, bouw, zorg en onderwijs. Het kabinet zet extra maatregelen in om de arbeidsparticipatie landelijk te versterken, maar regionaal zijn ook acties nodig. Het belangrijkste speerpunt van het regionale arbeidsmarktbeleid is het aanjagen van de regionale arbeidsmarkt in de sectoren techniek, zorg en toerisme door onder meer het beter aansluiten van het onderwijsaanbod op de vraag van het bedrijfsleven. Het aantal kinderen dat beroepsgericht onderwijs kiest daalt, terwijl de vraag stijgt. Om hierin een kentering te brengen worden een aantal initiatieven genomen.

36

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 In overleg met de verschillende sectoren wordt bekeken op welk niveau behoefte is/ komt aan personeel. MeTalent voor de bouwsector is hier een voorbeeld van. Het doel is de structuur binnen de sector te verstevigen en werken en leren te combineren aangedreven door de eigen branche. Momenteel wordt onderzocht hoe de maritieme (innovatieve) sector in de Drechtsteden versterkt kan worden. Waar ligt de behoefte van de maritieme sector voor wat betreft de arbeidsmarkt, waar kan het onderwijs op inspelen of specifiek op inzoomen. Het VMBO het Griendencollege en het ROC/ DVC willen in verlengde hiervan de 9 jarige opleiding techniek starten die leidt tot een HBO diploma in de techniek. (route VMBO-MBOHBO als alternatief voor route Havo/HBO) Masterplan Beroepskolom 2.0 Drechtsteden 7. De gemeente heeft hierbij een regierol. Dit naast het werk van de het Griendencollege en DVC aan een 9 jarige opleiding in de techniek dat al is gestart. Ambitie  de gemeente Sliedrecht wil een betere aansluiting tussen vraag en aanbod van de arbeidsmarkt en het onderwijsaanbod. De focus ligt daarbij op de sectoren maritiem, zorg en techniek. Actie 2011-2015: - De gemeente Sliedrecht zal zich, vanuit haar regierol, in de regio hard maken voor de behoefte aan onderwijs t.b.v. de zorgsector in samenwerking met de aanwezige zorginstellingen en het MBO en HBO. - Stimuleren VMBO (het Griendencollege) en het ROC Da VinciCollege om ook een 9 jarige doorlopende leerlijn / opleiding in de sector zorg te realiseren, samen met een HBO instelling.

 

7

Dit is een plan van de Drechtsteden gemeenten waarin maatregelen worden gepresenteerd om de zorgwekkende krimp van het aantal vmbo-leerlingen aan te pakken. Deze daling vormt een bedreiging voor het voortbestaan van de bestaande infrastructuur voor het beroepsonderwijs en leidt op termijn tot een tekort aan vakmensen. In het plan wordt voorgesteld twee nieuwe leerroutes te ontwikkelen: een vakmanschapsroute (vmbo-basis/kader – mbo 2) en een vmbo-kader/mavo – mbo – hbo route.

37

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 13. Onderwijs, Sport en Bewegen De gemeente Sliedrecht vindt het belangrijk dat de jeugd voldoende sport en beweegt. Op dit moment hebben te veel jongeren last van overgewicht en wordt er door de jeugd te weinig gesport. Sport en beweging zijn voor de jeugd belangrijk voor zowel de fysieke als de mentale gesteldheid en draagt bij aan gezonder en socialer ontwikkelen van de jeugd, aan betere leerprestaties en draagt bij aan het versterken van de leefbaarheid van de wijk. De school is de plek bij uitstek om een positieve impuls aan sporten en bewegen te geven. De afgelopen jaren zijn er veel positieve initiatieven opgezet om jongeren aan het sport en bewegen te krijgen. Vanuit dat kader doet de gemeente Sliedrecht onderzoek naar de haalbaarheid van combinatiefuncties. Combinatiefuncties zijn functies voor professionals die bij één werkgever in dienst zijn ten behoeve van meerdere sectoren, zoals scholen, sportverenigingen, buitenschoolse opvang, kunstzinnige- of culturele instelling. Ook is het mogelijk om via een brede schoolcoördinator de samenwerking tussen deze sectoren plaats te laten vinden. Het moet hierbij wel gaan om nieuwe functies. De vanuit het sportbeleid ingezette aanpak vraagt om een duurzame samenwerking tussen alle partners. Er zal een nieuw beleidskader worden opgesteld voor de periode 2012-2016. Hierin zullen ook parallelle activiteiten worden meegenomen zoals Convenant Gezond Gewicht, Combinatiefuncties, en de Gezonde School. Door kinderen op school van jongst af aan te laten deelnemen aan sport en bewegingssituaties, wordt de basis gelegd voor een actief en gezond leven. Een gevarieerd sportaanbod op school draagt ook bij aan een prettige sfeer op school. Vitale leerlingen leveren bovendien betere schoolprestaties. Ambitie de gemeente Sliedrecht wil voldoende sport en bewegingsaanbod voor, tijdens en na schooltijd zodat kinderen een gezonde, vitale en actieve basis meekrijgen wat bijdraagt aan zowel de fysieke als de mentale ontwikkeling.

Acties 2012-2015: In Sliedrecht wil men de huidige aanpak op het gebied van bewegen en sporten intensiveren en gaan inzetten op drie verbeterpunten: 1. projectsubsidies. Deze zijn tijdelijk van karakter. Met het stoppen van het projectgeld, verdwijnt ook het project. Succesvolle projecten moeten daarom geïmplementeerd en opgeschaald worden. 2. meer aansluiting qua beleid tussen onderwijs, sport en bewegen en bij de doelstellingen van het onderwijs zelf. 3. betere samenwerking tussen sectoren op alle niveaus. De gemeente Sliedrecht zal de komende jaren investeren in het realiseren van doorlopende leerlijnen op het gebied van sport en bewegen, waarbij het sport- en beweegaanbod goed wordt afgestemd op het lokale aanbod buiten de school, indien haalbaar via de combinatiefunctionarissen.

38

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 14. De Gezonde School Gezondheidsbevordering en preventie op scholen zorgen voor gezonder gedrag, betere schoolprestaties en minder vroegtijdig schoolverlaten. De gezondheid van leerlingen, leerkrachten/ docenten, medewerkers en ouders op school is heel belangrijk. Gezondheidsbevordering op de school zelf kan gaan over verschillende thema’s zoals Roken en Alcohol, Voeding en Mondgezondheid, Sport en Bewegen, Persoonlijke verzorging, Sociaal-emotionele ontwikkeling, Relaties en Seksualiteit, Veiligheid en Milieu. In de periode 2012-2015 wordt door de gemeente via de GGD ingezet op de thema’s: Gezond Gewicht, Mentale weerbaarheid en Genotmiddelen. Via het reguliere programma van de GGD en Jeugdgezondheidszorg wordt op de onderwerpen mondgezondheid en veiligheid en milieu ondersteuning gegeven. Omdat het te versnipperd zou worden om alle bovengenoemde thema’s op scholen te behandelen, kunnen de scholen hieruit een keuze maken of thema’s prioriteren. Dit zou ook lokaal tussen gemeente en schoolbesturen afgesproken kunnen worden in het LEA. Er zijn verschillende redenen voor scholen om aan de “Gezonde School” te werken:         

gezonde leerlingen in een gezonde schoolomgeving presteren beter. De aanpak om tot een Gezonde School te komen, stimuleert op effectieve wijze de gezondheid van leerlingen en leerkrachten. Gezonde leerkrachten betekent minder ziekteverzuim en betere kwaliteit van het onderwijs. Het bevorderen van gezond gedrag maakt deel uit van de kerndoelen van het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Met een vignet Gezonde School laat een basisschool zien structureel aandacht te besteden aan gezondheid. Dit draagt bij aan de profilering van de school en kan leiden tot meer aanmeldingen. Een effectieve inzet op preventie leidt tot minder gezondheidsproblemen. Daarmee kunnen vormen van individuele leerlingenzorg én van gezondheidszorg voorkomen worden. De scholen krijgen beter zicht op de gezondheidsproblemen die spelen bij de leerlingen en kunnen daardoor beter prioriteiten stellen voor gezondheidsbevordering of dit bespreken in het zorgteam. De school bevordert op planmatige wijze een gezonde ontwikkeling op school, in relatie tot de omgeving en thuis. Via evaluatie krijgen scholen inzicht in de resultaten van de uitgevoerde activiteiten, en kunnen zij beoordelen of zij deze willen continueren.

Maatregelen hebben vooral effect als deze structureel worden uitgevoerd en als de maatregelen zowel inhoudelijk tijdens de lessen worden uitgevoerd als fysieke aanpassingen aan het schoolgebouw/ de schoolomgeving. Denk bij dat laatste bijvoorbeeld aan schoolpleinen die uitnodigen tot bewegen of, zoals eerder in deze nota aangekaart, de maatregelen rond het binnenklimaat van scholen wat heeft geresulteerd in klaslokalen met voldoende frisse lucht. Ambitie  De gemeente Sliedrecht streeft gezondheidsbevordering op scholen na ten behoeve van gezonde leerlingen in een gezonde schoolomgeving. Acties 2012-2015: - Voorgesteld wordt De Gezonde School te agenderen in het LEA en samen met de schoolbesturen een specifiek gezondheidsthema kiezen waarop gedurende een schooljaar zal worden ingezet.

15. Cultuur en kunstzinnige vorming 39

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 Het huidige programma Cultuurparticipatie Drechtsteden loopt af en vanaf 2013 wordt het Rijks- en provinciaal beleid t.a.v. Cultuurparticipatie gewijzigd. Er zijn regionaal minder middelen beschikbaar. De middelen zullen worden ingezet voor ‘Cultuureducatie met kwaliteit’, gericht op het primair onderwijs met doorlopende leerlijnen. Hiervoor kunnen rijkssubsidies worden aangevraagd, die door eigen middelen dienen te worden aangevuld. Zodra de rijksregelgeving bekend is (medio 2012) zullen de scholen zich beraden op deelname. Op basis van de geoormerkte subsidie van het Ministerie maakt het merendeel van de Sliedrechtse scholen gebruik van het programma kunstmenu, zoals dat wordt aangeboden door Kunstgebouw, Stichting Kunst en Cultuur Zuid-Holland. Daarnaast wordt ingeschreven op incidentele acties/ programma’s, zoals plaatselijk bibliotheek, muziekschool, Baggermuseum en regionaal stichting tobe, erfgoedcentrum en kunstgebouw Dordrecht. Ambitie  De gemeente Sliedrecht stimuleert cultuureducatie en -participatie via scholen. Acties 2012-2015: - Voorgesteld wordt Cultuurparticipatie en -educatie te agenderen in het LEA en te stimuleren dat scholen deelnemen aan het programma cultuurparticipatie.

40

visie onderwijs en educatie Sliedrecht 2012-2020 Afkortingenlijst BSO CJG DVC HAVO HBO IHP KOV LEA LOOT-school MBO OCW po RMC ROC SCP SDD so TSO VAVO VMBO VMBO-bb VMBO-gl VMBO-kb VMBO-t vo vso vsv vve vwo WEB wet OKE wmo WPO ZAT ZML

buitenschoolse Opvang Centrum Jeugd en Gezin Da Vinci College Hoger Algemeen Vormend Onderwijs Hoger Beroeps Onderwijs Integraal (onderwijs)Huisvestings Plan Kinderopvang lokale Educatieve Agenda Landelijk Overleg Onderwijs en Topsport Middelbaar Beroeps Onderwijs Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen primair onderwijs Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaters Regionaal Opleidings Centrum Sociaal Cultureel Planbureau Sociale Dienst Drechtsteden speciaal onderwijs Tussenschoolse Opvang Volwassenen Algemeen Vormend Onderwijs Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs VMBO basisberoepsgerichte leerweg VMBO gemengde leerweg VMBO kader beroepsgerichte leerweg VMBO theoretische leerweg voortgezet onderwijs voortgezet speciaal onderwijs voortijdig schoolverlaten voor en vroegschoolse educatie voorbereidend wetenschappelijk onderwijs Wet Educatie Beroepsonderwijs wet Onderwijskansen door Kwaliteit en Educatie wet maatschappelijke ontwikkelingen Wet Primair Onderwijs Zorg Advies Team zeer moeilijk lerend

41