Passend Onderwijs Almere 2009-2013 Visie en aanpak
Beste lezer,
Met veel plezier presenteer ik u hierbij, namens de schoolbesturen van Almere, het plan van aanpak voor Passend Onderwijs 2009-2013. De schoolbesturen hebben op 23 januari 2009 gezamenlijk besloten om een experiment Passend Onderwijs aan te vragen bij het ministerie van onderwijs. De schoolbesturen vinden namelijk dat ze er samen voor moeten zorgen dat àlle leerlingen van 2 tot 23 jaar het onderwijs volgen dat bij hen past, met een maximaal haalbaar eindresultaat en dat dit onderwijs in Almere wordt gerealiseerd. Ambitieus, maar haalbaar denken wij, als we er tijd voor nemen en het zorgvuldig doen. Voor nu betekent het dat er veel werk moet worden verzet. Daar hebben we alle partijen bij nodig in en om het onderwijs. Ik noem: de ouders, de leraren, de schooldirecties, maar ook de jeugdzorg en de lerarenopleidingen. Het plan van aanpak is gereed, nu moeten de plannen concreet vorm krijgen. Hebt u ideeën? We horen ze graag! Ik hoop dat u door deze brochure geïnspireerd raakt. Met vriendelijke groet,
Wat vindt u in deze brochure?
In deze brochure kunt u lezen wat de actuele plannen en voorstellen zijn van Passend Onderwijs Almere. De brochure geeft onder meer antwoord op de volgende vragen: • Wat verstaat Almere onder Passend Onderwijs? • Wat staat er in het plan van aanpak Passend Onderwijs Almere? • Wat is de rol van de ouders? • Wat is de rol van de docent en de school? • Hoe kunt u zelf ideeën inbrengen?
Het
programmamanagement
Passend
Onderwijs
Almere heeft een plan in voorbereiding voor een voorziening primair onderwijs voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen. Leerlingen die aangewezen zijn op zo’n voorziening moeten nu in andere gemeenten naar school. De Almeerse besturen vinden dat zo’n voorziening in een stad als Almere aanwezig moet zijn. De streefdatum voor de start van de zmok-voorziening is augustus 2009.
Drs. Aaldert (A.C.)van der Horst Voorzitter regiegroep Passend Onderwijs Almere
Passend Onderwijs Almere: alle kinderen succesvol op school. De grote meerderheid van kinderen en jongeren in Almere gaat vrij soepel door de schoolloopbaan. Toch heeft naar schatting 15 procent van de leerlingen extra of specialistische zorg nodig. Daar komt bij dat de schoolbesturen en inspectie zich zorgen maken over de leerresultaten in het primair en voortgezet onderwijs. Reden voor de schoolbesturen om bij de overheid subsidie aan te vragen voor een experiment Passend Onderwijs. Ook het MBO heeft zich bij de aanvraag aangesloten. De huidige staatssecretaris wil Passend Onderwijs op termijn landelijk invoeren. Voorafgaand daaraan mogen een aantal regio’s experimenten op dit gebied
uitvoeren. Zij krijgen daarvoor een budget met daarin de ruimte hun experiment uit te voeren. Budget met armslag dus. Almere is een van de regio’s die in september 2009 daarmee hopen te kunnen starten.
Op niveau
“Alle kinderen van 2 tot 23 jaar volgen het onderwijs dat bij hen past.” Dit onderwijs is op een gewenst niveau en met een maximaal eindresultaat. Dat is kort en krachtig het doel van Passend Onderwijs Almere. Eventuele extra zorg of ondersteuning krijgen de kinderen bij voorkeur in het reguliere onderwijs. Als speciaal onderwijs nodig is, behoort dat ook binnen onze gemeente aangeboden te kunnen worden.
Wat verstaat Almere onder Passend Onderwijs?
De schoolbesturen hebben afgesproken dat Passend Onderwijs voor alle kinderen en jongeren van 2 tot 23 jaar in Almere geldt. Vanaf de voorschoolse opvoeding, via het primair en voortgezet onderwijs tot en met het MBO. De schoolbesturen van Almere willen samen met hun partners - zoals de ouders, de docenten en professionals in de jeugdketen - aan alle leerlingen een passend aanbod doen op hun niveau en met een zo goed mogelijk eindresultaat. En dat liefst zo dicht mogelijk bij huis, in ieder geval in Almere. Passend Onderwijs Almere moet leiden tot betere resultaten voor alle leerlingen.
Het plan van aanpak Passend Onderwijs Almere
Passend Onderwijs is een ambitieus project. De ouders, docenten en jongeren worden veel sterker bij het onderwijs betrokken, zowel bij de voorbereiding als bij de uitvoering. De schoolbesturen en de partners verplichten zich ertoe eensgezind aan de vraag van kind en ouders tegemoet te komen met een kwalitatief goed onderwijsaanbod. Hieronder vindt u enkele doelen uit dat plan.
Het kind centraal
Binnen Passend Onderwijs staat het kind centraal. Vanuit de onderwijsbehoefte van het kind en de wens van ouders moet de inhoud van Passend Onderwijs
vorm krijgen. Dat lukt nu nog niet voor alle kinderen. Daarom behoort er een dekkend aanbod aan onderwijsvoorzieningen te komen met een optimale zorgstructuur. Voor ongeveer 10 procent van de leerlingen is extra zorg nodig, zorg die de gewone docenten niet kunnen bieden. Dat betekent dat er nieuwe voorzieningen en een flexibeler aanbod van onderwijszorgarrangementen moeten komen in Almere.
uitzetten. Een goede samenwerking met onze partners in onderwijs en jeugdzorg is daarbij voorwaarde.
Hoogbegaafd
U kunt meedenken
leren gaat hem heel gemakkelijk af. Samen aan een opdracht werken vindt hij moeilijk. Bram gaat regelmatig een
Eén loket
Wij hebben uw hulp hard nodig. Voor uw opmerkingen en ideeën kunt u binnenkort terecht op de website www.passendonderwijs-almere.nl. Hebt u vragen, suggesties of ideeën, dan kunt u een berichtje sturen naar
[email protected]
De ouders en docenten kunnen vanaf 2010 bij één loket aankloppen dat ervoor moet zorgen dat een leerling het juiste zorgarrangement krijgt. Achter dit loket moeten alle onderwijs- en ketenpartners samenwerken om de hulpvraag zo goed mogelijk te
Wij nodigen u als ouders, docenten en jongeren graag uit mee te denken of te praten over de invulling van de doelstelling Passend Onderwijs voor alle leerlingen in Almere. Helpt u mee onze ambities waar te maken?
Bram is hoogbegaafd. Dat was al duidelijk toen hij nog op de crèche zat. Nu is hij 8 jaar en zit al in groep 6. Het
weekend op kamp met andere hoogbegaafde kinderen. Die vinden het niet ‘raar’ dat Bram geïnteresseerd is in het sterrenstelsel. Zijn vader en moeder hebben de school gevraagd of er niet een aparte voorziening kan komen voor kinderen zoals Bram. Nog een keer een klas overslaan lijkt niemand een goed idee. De directeur heeft de vraag voorgelegd aan haar bovenschoolse directeur. Daar blijken meer soortgelijke vragen te zijn gekomen. Een informatieavond voor ouders door de stichting Leonardo heeft veel enthousiaste reacties opgeleverd. Een groep ouders heeft samen met een schooldirecteur een plan opgevat om op een basisschool te starten met een aparte groep voor hoogbegaafden. Bram hoopt dat hij daar snel heen kan.
Ouders enPassend docenten Onderwijs worden niet Almere: meer vanalle hetkinderen kastje naar succesvol de muur op gestuurd. school beantwoorden. Ouders en docenten worden niet meer van het kastje naar de muur gestuurd. De mening van ouders en docenten op dit vraagstuk is heel belangrijk. Daarvoor staat Passend Onderwijs garant.
Van hulp naar preventie
Zorg en ondersteuning bieden aan kinderen die deze zorg nodig hebben is een belangrijk oogmerk in het plan. Op maat, tijdig en zonder bureaucratie. Maar even belangrijk is dat zo min mogelijk kinderen als gevolg van te late signalering of ontoereikende hulp buiten de boot vallen en daardoor later extra specialistische zorg nodig hebben. De aandacht gaat daarom uit naar preventie, het tijdig signaleren en vervolgacties
De rol van de ouders
Voor het project is een oudergroep samengesteld. Het programmamanagement heeft de ouders gevraagd met voorstellen te komen die passen in het experiment. De oudergroep heeft daarop een plan van aanpak aangeboden aan het bestuur. Ook de regering wil de positie van de ouders nadrukkelijk versterken. Ouders en kinderen zijn immers de eindgebruikers van Passend Onderwijs. De oudergroep wil haar positie bij Passend Onderwijs Almere dan ook versterken. De oudergroep zal worden uitgebreid naar alle sectoren.
De ouders zijn samen met de kinderen de eerste belanghebbenden in Passend Onderwijs Almere. De ouders kunnen gevraagd en ongevraagd adviseren, voorstellen aandragen en een visie ontwikkelen. Maar ook kunnen de ouders aangeven bij welke onderwerpen - en hoe - zij betrokken willen zijn.
Hoe kijken de ouders tegen Passend Onderwijs aan?
• Passend Onderwijs is flexibel. • Passend Onderwijs is dicht bij huis. • Passend Onderwijs is afgestemd op de hulpvraag van de leerling.
• Passend Onderwijs is vraaggestuurd. • Passend Onderwijs vindt zoveel mogelijk op de gewone school plaats, maar in het speciaal onderwijs als hierom is gevraagd. Vraaggestuurd wil volgens de oudergroep zeggen dat Passend Onderwijs niet alleen uitgaat van de behoefte van de leerlingen, maar ook de wensen van de ouders als uitgangspunt heeft. Het programmamanagement heeft daarmee in overeenstemming besloten dat de vraag van de ouders leidend moet zijn in het project.
De rol van de docent
Ook de docent, van basisonderwijs tot middelbaar beroepsonderwijs, wordt veel nadrukkelijker dan voorheen betrokken bij de voorbereiding en uitvoering van Passend Onderwijs. In januari 2009 is een docentengroep van start gegaan. De groep heeft de specifieke opdracht meegekregen om vanuit hun docentenrol met voorstellen te komen voor Passend Onderwijs. De docenten is een aantal vragen en discussiepunten voorgelegd, zoals:
• Wie signaleert hulpvragen en wie bepaalt hoe de interventie er uit moet zien? • Wat zijn de mogelijkheden van de scholen en waar kunnen ze nu nog niet in voorzien? • Hoe worden docenten in de nabije toekomst in hun handelen ondersteund? • Is het verstandig om bepaalde reguliere scholen zich te laten specialiseren in een bepaalde richting, bijvoorbeeld op het gebied van cognitie, gedrag of autisme? • Welke scholing past bij de plannen voor Passend Onderwijs?
Een docent: “In Almere gebeurt veel, maar de vraag is of het allemaal wel adequaat is. Zijn docenten bijvoorbeeld in staat om extern ondersteuning te vragen? In Almere blijven veel hulpvragen binnen de school, maar dat mag later niet tot extra zorgvragen leiden.”
Deskundigheid naar school
Het is tegelijkertijd de bedoeling dat Almere steeds meer zorg binnen het reguliere onderwijs kan bieden. Passend Onderwijs haalt daarom de deskundigheid naar de school, in plaats van de leerling naar een speciale voorziening te brengen. Daarbij kunt u bijvoorbeeld denken aan flexibele onderwijszorgarrangementen, speciale klassen of groepen binnen de school zelf. Dat stelt ons in staat de leerlingen zoveel mogelijk binnen het reguliere onderwijs te ondersteunen.
Voor de zomer van 2009 komt deze groep met concrete voorstellen.
Het is de Passend bedoeling Onderwijs dat Almere Almere: meer zorg alle binnen kinderen het onderwijs succesvolkan opbieden. school Verstandelijke beperking Mireille (16 jaar) zit in de derde klas van een vmbo-afdeling. Na een snuffelstage bij een bloemenkweker heeft ze gekozen voor de vakrichting ‘bloem’. Mireille zit binnen haar klas in een speciaal groepje dat extra hulp krijgt van een eigen lerares. De kinderen in de speciale groep hebben allemaal een verstandelijke beperking. Sommige opdrachten mogen de leerlingen op een andere manier uitvoeren dan de rest. Maar niet alles. Laatst heeft ze een werkstuk met Joris gemaakt. Joris kan heel goed met de computer overweg. Ze hebben ook samen een filmpje gemaakt bij een bol-
Meer vaardigheden
Als we de doelstellingen willen halen, behoort het handelingsrepertoire van de docenten mogelijk te worden uitgebreid. De docent zou op meer gebieden hulp en ondersteuning moeten kunnen bieden dan nu het geval is. Dit lukt alleen als docenten de gelegenheid krijgen hun vaardigheden uit te breiden. Vaardigheden waarmee zij meer en gerichter ondersteuning kunnen geven aan kinderen met een bijzondere vraag. De docentengroep gaat hier ook zeker concrete voorstellen voor doen.
Oké op school Oké op school is een ondersteuningsaanbod vanuit het Oké-punt voor leerlingen uit het voortgezet onderwijs. Het gaat om leerlingen die bijzonder gebaat zijn bij extra steun in hun sociale ontwikkeling, maar die geen indicatie krijgen. Oké op school zorgt voor training in sociale vaardigheden. Oké op school breidt nu uit naar
lenbedrijf. Mireille start binnenkort met haar stage in een bloemenzaak. Ze hoopt dat ze aan de stage een bijbaantje
kinderen van 4 tot 9 jaar en van 9 tot 13. Ze kunnen
voor de zaterdag overhoudt. Als ze weten hoe goed en hard ze kan werken, moet dat lukken.
getraind worden door professionals in de school.
Extra hulp Sophie is drie jaar, en bezoekt drie keer per week een peuterspeelzaal. De leidster heeft haar bezorgdheid geuit over haar taalontwikkeling. Sophie’s ouders hebben haar vervolgens laten testen bij het audiologisch centrum. De problemen lijken gelukkig mee te vallen. Sophie is iets trager in haar ontwikkeling dan de meeste peuters. Ze gaat nu eens in de week naar logopedie. Haar ouders hebben haar aangemeld voor een basisschool die goed bekend staat o m zijn zorg voor de leerlingen. Als het nodig is kan Sophie op school extra hulp krijgen. Maar eerst gaat Sophie gewoon in de kleutergroep wennen, zo is afgesproken met de directeur.
Sommige leerlingen hebben extra ondersteuning nodig. De rol van de jongeren
Ook jongeren kunnen hun ideeën over Passend Onderwijs kwijt. Wij kunnen immers veel leren van hun onderwijservaringen. Jongeren weten als geen ander wat goed werkt en wat er veranderd zou moeten worden. Wij gaan daarom ook de jongeren op een voor hen aansprekende manier benaderen.
Nieuwe initiatieven
Almere heeft lange ervaring met vernieuwende projecten in het onderwijs. Zo volgen circa 1000 leerlingen met een rugzakje hun onderwijs in Almere binnen een van de integratiemodellen van stichting Gewoon Anders. Ook is er een Time Out-voorziening voor het voortgezet
onderwijs, er is een Plus-groep in basisschool het Meesterwerk - een combinatiegroep voor leerlingen met een tijdelijke zorgvraag - en er is een Taskforce die voortijdig schoolverlaten wil voorkomen. Binnen Passend Onderwijs is het de bedoeling voor meer samenhang tussen de projecten te zorgen en te ontdekken waar nog nieuwe initiatieven moeten worden genomen. Want er zijn natuurlijk kinderen en jongeren die nu nog niet naar school gaan, de zogenoemde thuiszitters en kinderen die vanwege een lichamelijke of een verstandelijke beperking in een dagcentrum verblijven. Ook volgen kinderen noodgedwongen buiten Almere onderwijs, omdat het aanbod hier niet is.
Er ontbreken dus nog voorzieningen en initiatieven in het aanbod. Daar wil Passend Onderwijs ook voor zorgen, zodat er een sluitend aanbod komt (het onderwijszorgcontinuüm genoemd). Om welke nieuwe initiatieven en projecten gaat het bijvoorbeeld? De aansluiting op het basisonderwijs Voor een aantal peuters verloopt de overgang van de peuterspeelzaal of opvang naar het basisonderwijs nog niet soepel. Sommige leerlingen hebben daarbij extra ondersteuning nodig. Er is al een inventarisatie gemaakt van de zorg die nog ontbreekt voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Die zorg gaan we nu verder invullen.
Overgang VO-MBO De overgang van het voortgezet onderwijs naar het MBO ervaren veel leerlingen als een grote breuk. Een aanzienlijk deel van de studenten valt al in de beginfase van het mbo uit. Binnen Passend Onderwijs gaan we de kennis van elkaars sector verbeteren. Beide onderwijsvormen gaan zo beter op elkaar aansluiten. Van curatie naar preventie Elke school zou over preventieve ambulante zorg moeten kunnen beschikken. Dat kan een extra toestroom naar het speciaal onderwijs voorkomen.
Gemeentelijk jeugdbeleid
Passend Onderwijs
Stakeholders
2EGIEGROEP *EUGD
2EGIEGROEP 0ASSEND /NDERWIJS
/UDERS
!DVIESGROEP *EUGD
0ROGRAMMAMANAGEMENT
$OCENTEN
0ROGRAMMAGROEP 0- 2%#´S 'EMEENTE *EUGDZORG /PLEIDINGEN
*EUGD %XPERTGROEP
0ASSEND /NDERWIJS PROJECTEN
Binnen Passend Onderwijs Almere werken de volgende organisaties samen: Stichting Leerlingenzorg Almere Primair Onderwijs, Stichting Leerlingenzorg Almere Voortgezet Onderwijs en stichting Gewoon Anders. Deze organisaties plus het regulier primair onderwijs, het voorgezet onderwijs en het MBO vormen het programmamanagement Passend Onderwijs Almere. Met al uw vragen en reacties kunt u terecht bij
[email protected]. Binnenkort kunt u ook de website bezoeken www.passendonderwijs-almere.nl. De website krijgt een discussieforum. U bent van harte uitgenodigd hierin deel te nemen.
Meer informatie
Wilt u meer achtergrondinformatie over Passend Onderwijs Almere? Dan kan dit ook. U kunt de volgende plannen opvragen via
[email protected]: - Passend Onderwijs Almere 2009-2013 • Startdocument regiegroep Passend Onderwijs Almere • Plan van aanpak programma Passend Onderwijs Almere • Plan van aanpak oudergroep Passend Onderwijs Almere - 10 jaar zorg voor leerlingen in Almere, onderzoek van IVA
Er zijn adviesgroepen van ouders, docenten en jongeren. De organisatie
De schoolbesturen voeren binnen Almere gezamenlijk regie over Passend Onderwijs voor de leerlingen van 2 tot 23 jaar. In deze bestuurlijke groep zitten alle besturen van PO, VO en MBO en de REC’s. Het programmamanagement geeft leiding aan de uitvoering van het experiment, bewaakt de samenhang, zet opdrachten uit en signaleert knelpunten en rapporteert aan de bestuurlijke regiegroep. In de programmagroep zijn partners vertegenwoordigd die in en om het onderwijs betrokken zijn. Naast de leden van het programmamanagement
zijn dit: REC 3, REC 4, jeugdgezondheidszorg (Oké-punt), voor- en vroegschoolse educatie (vve), jeugdzorg en lerarenopleidingen. Zij toetsen de voorstellen van het programmamanagement. In de ontwerpfase gebeurt dit vanuit werkconferenties. Voor de inrichting Passend Onderwijs zijn er adviesgroepen van ouders, docenten en jongeren. Verder komt er een expertgroep van professionals uit beleid en wetenschap die vanuit een onafhankelijke en deskundige visie hun licht laten schijnen over alle voorstellen.
Zorgklas Jayden is 13 jaar. Op de basisschool voelde hij zich begrepen door de juf en de kinderen. In de brugklas is dat anders. Hij kan totaal niet wennen aan zijn nieuwe school en vindt nauwelijks aansluiting bij zijn klasgenoten. Jayden kan best goed leren, maar met al die nieuwe vakken en leraren is hij erg onzeker geworden en scoort slecht op toetsen. Zijn mentor denkt dat hij faalangst heeft en daarom ver onder zijn kunnen presteert. Ze heeft hem aangemeld bij het Zorgadvies Team. Zijn ouders willen nu dat hij naar een kleine school gaat. Zijn mentor heeft een gesprek met Jayden en zijn ouders gehad en vertelde hen dat Jayden misschien wel een indicatie voor de zorgklas kan krijgen. Dat is een soort schooltje binnen de school. Dan heb je maar twee docenten en je houdt contact met je mentor. Jayden weet nog even niet wat hij het liefste wil, in ieder geval niet blijven zitten.
Alle kinderen in Almere succesvol op school.
Dit is een uitgave van:
Passend Onderwijs Almere:
[email protected] www.passendonderwijs-almere.nl
