Van jou, voor mij
JoU Pieterstraat 1 3512 JT Utrecht 030-2361919
[email protected] www.jou-utrecht.nl
Visie en ambities JoU 2012 JoU zet zich in om de ontplooiingskansen voor jeugd te vergroten, richt zich op het zichtbaar maken en benutten van talenten en kwaliteiten van jongeren en werkt met jongeren aan een perspectiefvolle toekomst. Dat kunnen en willen we niet zonder nadrukkelijk ook aandacht te hebben voor gezonde leefstijlen, jongerenoverlast en criminaliteit onder jongeren. We investeren in jongeren door grenzen te stellen en perspectief te bieden waarbij het uitgangspunt is dat jongeren erbij horen en nodig zijn. Uitgaan van kracht en talenten van jongeren betekent dat JoU jongeren intensief betrekt en werkt aan de bewustwording van het eigen gedrag en de voorbeeldfunctie naar anderen (waaronder hun eigen broertjes en zusjes). We vinden het belangrijk dat jongeren de tools en vaardigheden ontwikkelen waarmee zij verantwoordelijkheid kunnen nemen voor het eigen gedrag en voor keuzes die zij maken. Daarmee draagt JoU bij aan de versterking van de positie van jongeren in de samenleving.
Ambities Jou stelt zich als doel: Stimuleren van talentontwikkeling door: * jongeren te faciliteren hun kwaliteiten en talenten te ontdekken en te ontwikkelen * jongeren kennis te laten maken met en toeleiden naar voor hen onbekende vormen van cultuur en sport Bevorderen van participatie door: * jongeren in de buurt jongeren een stem en plek te geven * jongeren in het beleid (van JoU/ van de wijk/ van de stad) een stem te geven * jongeren te begeleiden in succesvolle deelname in het onderwijs en op de arbeidsmarkt. Jongeren een veilige opgroeiomgeving te bieden door: * veilige ontmoetingsplekken te creëren (in activiteitencentra bijv. huiskamers; in de Bus; in de veilige vindplaats; in de openbare ruimte; op school) * overlast in de buurt te voorkomen of in een vroegtijdig stadium aan te pakken samen met partners * door grenzen te stellen aan gedrag door voorlichting , door aanspreken op grensoverschrijdend gedrag, door positief gedrag te belonen, door bewustmaking van eigen rol en de eigen verantwoordelijkheden. Jongeren weerbaar te maken door: * jongeren met problemen vroegtijdig te begeleiden/ coachen om duurdere hulp te voorkomen of vroegtijdig door te leiden naar de juiste hulp zodat duurdere hulpverlening wordt voorkomen * voorlichting over gezonde leefstijl en de risico’s van verleidingen als drugs, social media, alcohol * trainingen te geven die de weerbaarheid vergroten. JoU is gericht op het bieden van perspectieven aan jongeren. Daarmee werkt JoU vooral preventief. In samenwerking met partners heeft JoU ook een corrigerende dan wel curatieve rol waar sprake is van overlast en criminaliteit en/of individuele problematiek. De rol van JoU is ook in deze situaties gericht op
1
het bieden van perspectief.
Doelgroep JoU is er voor alle jongeren, maar richt zich specifiek op kwetsbare jongeren die problemen hebben of problemen veroorzaken en op weg geholpen moeten en willen worden. Willen is uitdrukkelijk een belangrijke voorwaarde. JoU ziet het als haar taak jongeren te motiveren en te stimuleren, over de streep te helpen, maar alleen als dat in potentie aanwezig is. De komende jaren zal JoU specifiek aandacht hebben voor meiden. Er zijn nu te weinig activiteiten voor meiden en dat is niet overeenkomstig gesignaleerde behoeften en problematiek.
Werkwijze Jongerenwerkers hebben als opdracht het vergroten van kansen op een perspectiefvolle toekomst met een betekenisvolle rol. Samen met jongeren of door jongeren te faciliteren, worden wensen en behoeften omgezet in actie. Daarmee wordt gewerkt aan talentontwikkeling , participatie, erbij horen. Jongeren leren hiervan en ontwikkelen zich, ze worden gestimuleerd door positieve ervaringen. JoU stimuleert , faciliteert en biedt begeleiding op maat bij eigen initiatief en zelfwerkzaamheid. Jongerenwerkers hebben daarin een agogische opdracht die zij als volgt invullen: * bieden van experimenteerrruimte, met ruimte om fouten te maken en daarvan te leren * bieden van duidelijke spelregels en structuur * grenzen stellen aan gedrag, aanspreken op consequenties van gedrag en op de eigen verantwoordelijkheid * voorbeeldgedrag laten zien en rolmodellen inzetten (o.a. peers inzetten). In de uitvoering van de opdracht vervult een jongerenwerker verschillende taken en rollen: relatie opbouwen en onderhouden met jeugdigen begeleider en faciliteerder van eigen initiatieven coach/begeleider verbinder: tussen vraag en aanbieders van sport, cultuur ; tussen buurt en jongerengroep; tussen hulpvraag en hulpverlening opvoeder/agoog Een jongerenwerker heeft in de uitvoering van het werk aandacht voor de groep en het individu. Jongerenwerkers werken groepsgericht en hebben daarbinnen oog voor individuele vragen, wensen en problemen. Aandacht voor de individuele jongere met zijn en haar vragen, wensen en problemen is onlosmakelijk verbonden aan het jongerenwerk. Naast groepsactiviteiten en groepsaanpak is individuele aandacht absolute voorwaarde om jongeren in kwetsbare posities een perspectiefvolle toekomst te bieden. Jongerenwerkers bieden individuele coaching die wordt georganiseerd in de vindplaatsen dicht bij de leefwereld van de jongere. Coaching is aangehaakt aan de opdracht van de jongerenwerker, gerelateerd aan de relatie werker-jongere zodat er geen drempels geworpen worden tussen vraag en hulp. De coaching is gericht op het voorkomen van duurdere hulpverlening, dan wel vroegtijdige toeleiding naar de juiste hulpverlening zodat verergering van problemen wordt voorkomen. Het jongerenwerk werkt vindplaatsgericht. Om jongeren te leren kennen, zoeken jongerenwerkers jongeren op waar ze zijn: op straat, op school, in de stad, bij evenementen en activiteiten. Daar maken werkers contact met jongeren en vragen naar hun wensen en wat ze nodig hebben om deze vorm te geven. Daar waar geen veilige ontmoetingsplek is, bieden of faciliteren jongerenwerkers die: De Bus, huiskamers, een activiteit op school, een evenement. De ontmoetingsplek is tevens bedoeld om de
2
relatie jongeren en jongerenwerk te versterken om vanuit de ontstane vertrouwensrelatie te werken aan het vergroten van kansen en perspectieven. Individuele groei is pas mogelijk als de omgeving wordt betrokken en versterkt . Dat kan alleen als jongeren benaderd worden in hun context, en ouders, school, de buurt betrokken worden bij het werk. JoU ziet jongeren als verantwoordelijke burgers die een bijdrage leveren aan de samenleving. Jongeren worden uitdrukkelijk gestimuleerd een actieve rol te nemen en zich als verantwoordelijke burgers te gedragen. Bijvoorbeeld als producent van de eigen activiteiten of als organisator en participant in buurtactiviteiten. Het is belangrijk dat jongerenwerkers de leefgebieden kennen waarin jongeren zich bewegen: de groep leeftijdgenoten, thuis, school, de buurt, de stad. Jongerenwerkers leggen contact met ouders om gekend te worden door ouders en om de thuissituatie te leren kennen; niet pas als het niet goed gaat, maar pro-actief als een jongere nieuw is in een groep of activiteit. JoU gelooft in samenwerking en het benutten van expertise en kennis van verschillende partners. JoU zoekt actief de samenwerking met jongerenorganisaties, met cultuur- en sportpartners, gezondheidszorg, onderwijs, arbeidssector. JoU leidt jongeren toe naar organisaties of vraagt organisaties hun expertise in te zetten in de activiteiten van JoU.
Vernieuwing In 2012 continueert JoU de volgende vernieuwingstrajecten die in 2011 gestart zijn: JoU en een veilig opgroeiklimaat JoU zet zich in om de ontplooiingskansen van jongeren te vergroten en dat kunnen en willen we niet doen zonder nadrukkelijk ook aandacht te hebben voor jongerenoverlast en criminaliteit onder jongeren. Van JoU mag verwacht worden dat zij vanuit diverse hoeken naar de problematiek kan kijken, drang en dwang ziet als onderdeel van een aanpak en naast het belang van de jongeren ook oog heeft voor de belangen van de samenleving als geheel. Daarin heeft JoU een eigen kerntaak maar maakt zij ook nadrukkelijk deel uit van de integrale aanpak op overlast waarbinnen het kennen en duiden van groepen en het realiseren van een gezamenlijke aanpak die gericht inzet op groep, individu en omgeving de basis vormt. JoU brengt haar kennis, contacten en informatie in en is, met partners verantwoordelijk voor het doen laten slagen van de aanpak. In 2011 heeft JoU in de notitie ‘versterking aanpak jongeren’ verwoord waar zij kans en noodzaak zag om - zowel extern als intern - de aanpak te verbeteren. Deze notitie heeft vanaf mei 2011 de basis gevormd voor een intern traject maar was ook input voor gesprekken met de gemeente Utrecht en heeft in juni 2011 geleid tot de vorming van de (tijdelijke) ‘regiegroep jou & veiligheid’ waarin diverse gemeentelijke diensten zijn vertegenwoordigd en Jou. De regiegroep heeft de opdracht een bijdrage te leveren aan het beter op elkaar laten aansluiten van de aanpak Jongeren op Staat en de groepsaanpak en op onderdelen te komen tot aanscherping op inhoud en afspraken over de rol en taak van JoU. Onderwerp van gesprek is onder andere (geweest): - de taakverdeling tussen GMV en Jos coördinatie; - inhoudelijke verdieping op onder andere de Veilige Vind Plaats binnen de aanpak in Utrecht, de rol van JoU bij de gesprekken met ouders en de positie van JoU binnen de individuele aanpak; - de kerntaken en kwaliteit van het jongerenwerk en de positie van JoU in de individuele aanpak; - rapportage en overlegstructuur
3
De adviezen en besluiten van de regiegroep gaan mee in de beleidsontwikkeling van de gemeente en zullen de basis vormen voor de samenwerking in 2012. De door JoU gewenste resultaten van dit traject zijn: geharmoniseerde jongerenaanpak in de Utrechtse wijken waarin aandacht voor individugroep-omgeving de basis vormt en waarin ook aandacht is voor preventie en kansen; duidelijke taakverdeling tussen de betrokken partners die eenduidig en conform afspraken wordt uitgevoerd; afspraken over door JoU te leveren rapportages; duidelijke en efficiënte overlegstructuur een beter resultaat van de totale aanpak .
Meidenwerk De aandacht voor meiden is beperkt. Onterecht, want een deel van hen groeit op, zowel thuis als buiten, in een risicovolle omgeving. Meiden en hun vraag zijn onvoldoende in beeld en er wordt weinig georganiseerd voor en met meiden. JoU werkt aan verbetering van deze situatie door meer budget te oormerken voor meidenwerk; door samenwerking aan te gaan met andere partners in de stad; door op zoek te gaan naar externe fondsen en financiers. Voor de periode 2011 t/m 2013 wil JoU de volgende resultaten realiseren met het programma meiden: meiden zijn beter in beeld en er is zicht op wat bij hen leeft, hun interesses en behoeften, hun problemen. Vanuit de verhalen van meiden worden de volgende activiteiten ondernomen: * meiden uitnodigen zelf hun eigen activiteiten te bedenken en te organiseren (zelforganisatie en talentontwikkeling) * meidenparticipatiegroepen en meiden als ambassadeurs; meiden laten zien wat hun kracht en waarde is (positieverbetering) * meiden zetten zich in voor de begeleiding van leeftijdgenoten (peers, maatjes); werken aan empowerment, weerbaarheid en zelfredzaamheid door trainingen voor meiden en voor werkers en inzet van specifieke programma’s; betrekken van ouders; stedelijke afstemming en samenwerking door meidenwerkers van JoU waardoor benutten van elkaars ervaring en expertise; versterken van het meidenwerk in Utrecht door actief samenwerking op te zoeken met partners (Al Amal, YfC) en andere organisaties (school, cultuuraanbieders, zorginstellingen, bedrijven). Het programma voor de meiden heeft een stedelijk kader dat op lokaal niveau verder wordt ingekleurd. Dat betekent dat de organisatie van sommige programmaonderdelen op stedelijk niveau gedaan wordt en het aanbod per wijk op onderdelen kan verschillen. Jou heeft een zeswekelijks intern meidenoverleg, maakt optimaal gebruik van de diversiteit aan talenten en vaardigheden van de meidenwerkers in de wijken en vult die op specifieke onderdelen aan met kennis en aanbod van onze samenwerkingspartners. Wij denken dat daardoor een uitdagende en passende programmering geboden wordt. Het meidenwerk wordt grotendeels gefinancierd door de gemeentelijk subsidie, aangevuld met incidentele projectmiddelen. Onze ambities en de vraag van de meiden zijn echter groter dan de financiële middelen en JoU kiest er daarom voor een actief beleid te voeren op het werven van fondsen. Daarbij worden vooral voor activiteitenkosten, trainingen en afgeronde projecten (bijvoorbeeld rond kunst en cultuur) aanvullende middelen voor langere termijn gezocht. Jou is onder andere in gesprek met het VSB fonds en het Oranje fonds en heeft gezamenlijk met Ucee Station een Europese aanvraag gedaan.
4
Jou op school JoU ziet school als vindplaats en kan met haar activiteiten een aanvulling zijn op het schoolprogramma waardoor wordt bijgedragen aan een succesvolle schoolloopbaan. Op dit moment wordt overlegd met scholen welke activiteiten van toegevoegde waarde zijn voor de Brede Schoolambities van de VMBOscholen. JoU heeft de volgende ambities als het gaat om samenwerking in het kader van de Brede School: uitbreiding en versterking van het vindplaatsgerichte werken door school als vindplaats toe te voegen; versterking van maatgerichte begeleiding van jongeren door het verknopen van kennis van de diverse leefgebieden van jongeren (buurt-school-thuissituatie-vrije tijd); versterken van de relatie school-buurt met als doel preventie overlast én participatie leerlingen in de omgeving van de school met specifieke aandacht voor ouderbetrokkenheid; versterken van het aanbod aan cultuur en sport door uit het eigen netwerk en vanuit de kennis van de behoeften van leerlingen aanbieders te koppelen aan de vraag van leerlingen; versterken van de preventieve aanpak door programma’s rond gezonde leefstijl, weerbaarheid en individuele begeleiding; participatie van leerlingen te stimuleren waardoor leerervaringen worden gekoppeld aan (toekomstig) maatschappelijk functioneren; versterken van de aandacht voor meiden middels specifieke programma’s. JoU maakt uit reguliere middelen 36 uur per week vrij voor inzet in het kader van de Brede School. Om de ambities waar te maken zijn meer middelen nodig. De Brede School vraagt om een koppeling van budgetten. In de 2e helft van 2011 worden concrete plannen en afspraken gemaakt met scholen en de gemeente over de inzet van JoU op VMBO-scholen in 2012. Jongeren&werk JoU bereidt jongeren voor op deelname aan het arbeidsproces. Jobcoaches begeleiden jongeren naar een bij- of vakantiebaan waardoor zij vaardigheden op doen die hen straks helpen in het vinden van een baan na hun opleiding. JoU biedt jongeren die het vak van jongerenwerkwerker willen leren stagemogelijkheden met als mogelijkheid opgeleid te worden tot toekomstig werknemer bij JoU. Voor jongeren met een zeer grote afstand tot de arbeidsmarkt heeft JoU de ambitie om samen met partners (Werk en Inkomen, Jongerenloket, re-integratiebedrijven) deze jongeren op maat te begeleiden en toe te rusten naar opleiding en werk. Voor partners is het moeilijk contact te leggen met deze doelgroepen; JoU bereikt deze jongeren, kan hen stimuleren een nieuwe kans te grijpen naar betaald werk dan wel opleiding en heeft expertise om met deze moeilijke doelgroep te werken. Door gebruik te maken van de expertise van de diverse partners en deze beter af te stemmen, ziet JoU mogelijkheden om meer jongeren toe te leiden naar opleiding en werk. Concreet betekent dit voor 2012: inzet Jobcoaches inzetten en ontwikkelen functie van Arbeidscoaches samen met Agens een op maat re-integratietraject voor de moeilijke doelgroepen uitbreiding contacten met werkgevers die iets willen betekenen voor kwetsbare jongeren kansrijke projecten initiëren bijv. in wijken, met CNV-jongeren, met scholen; maatschappelijke stages ondersteunen; social return.
JoU&Cultuur en JoU&Sport JoU wil het vrijetijdsaanbod voor jongeren kwalitatief versterken door meer cultuur- en sportprogramma’s in te programmeren. Doel is jongeren kennis te laten maken met voor hen
5
onbekende activiteiten zodat ze kunnen beoordelen wat ze wel en niet leuk vinden en waar hun kwaliteiten en talenten liggen die ze vervolgens kunnen doorontwikkelen, met begeleiding indien nodig. Sport wordt gezien als middel om jongeren aan elkaar te binden , aan het jongerenwerk, aan de buurt; als middel om gezonde leefstijl te bevorderen en om jongeren weerbaar te maken. JoU werkt samen met partners die aanvullende expertise hebben waarbij jongerenwerk toeleidt en stimuleert, optreedt als sociaal makelaar, agogische begeleiding van groepsactiviteiten verzorgt en vervolgactiviteiten mogelijk maakt.
Samenwerking JoU is een netwerkorganisatie die eigen expertise en kennis koppelt aan die van andere organisaties en partners zodat meer jongeren participeren in cultuur, sport, opleiding, werk, hulpverlening, in hun eigen leefomgeving en zich in een veiligere omgeving kunnen ontwikkelen. In de samenwerking met jongeren(zelf)organisaties zal JoU zich inzetten om een netwerk te faciliteren waarin de verschillende organisaties elkaar ontmoeten, kennis en ervaring delen, en samenwerken met als doel de activiteiten voor jongeren en de positie van jongeren in de stad te versterken.
Methodieken en expertise In haar opdracht om jongeren perspectief te bieden werkt JoU volgens bepaalde methodieken en met bepaalde expertises, bijvoorbeeld: Aanpak straatgroepen: ambitie van JoU is deze te harmoniseren voor de hele stad en weer meer preventief in te steken (is nu te veel verworden tot groepsaanpak; aandacht voor criminele jongeren) Peer-education: jongeren opleiden om leeftijdgenoten voor te lichten over risico’s van alcohol, drugs; om in gesprek te gaan rond thema’s als seksualiteit, eigen identiteit Girls Talk: training voor meiden over grenzen t.a.v. seksualiteit/ beïnvloeding door leeftijdgenoten Jobmatch: jongeren die dat niet zelfstandig kunnen , begeleiden naar vakantie- en bijbanen én werkgevers motiveren om jongeren van diverse culturele achtergrond/ bagage aan te nemen Arbeidscoaches: wordt ontwikkeld en is gericht op kwetsbare jongeren met een grote afstand tot de arbeidsmarkt (in doorgaande lijn op de werkzaamheden van jobcoaches die zich richten op de jongere leeftijdsgroep die niet arbeidsplichtig is) De Bus: mobiele ontmoetingsplek die jongeren op zoekt op onveilige plaatsen of als jongeren geen ontmoetingsplek bij de hand hebben; in gesprek gaan over wensen; toeleiden; voorlichten; contacten jongeren-buurt verbeteren Veilige Vindplaats: voor geprioriteerde jongeren die te motiveren zijn een tweede kans te pakken om terug te keren naar de samenleving en deel te gaan nemen aan opleiding/ arbeid/ dagbesteding. De methodiek van de Veilige Vindplaats wordt momenteel doorontwikkeld met aandacht voor 1. sanerende begeleiding/ coaching: schoon schip maken door schuldsanering; motivatie-ontwikkeling; nemen van eigen verantwoordelijkheid; in gesprek met thuis 2. groepsdynamica: groepsproces inzetten zodat jongeren van elkaar leren en elkaar gaan aanspreken 3. perspectief bieden: toeleiden naar opleiding, arbeid, dagbesteding 4. rust in de buurt terugbrengen Flexteam (stedelijk team en in ontwikkeling): Een team dat ingezet wordt om nieuwe vragen of onrustsituaties in buurten te analyseren en te adviseren over een vervolgaanpak; extra senior inzet bij heftige/hardnekkige overlast; extra inzet bij stedelijke evenementen voor/bezocht door jongeren. Pedagogische aanpak: begrensd kansen bieden en aansluiten bij de Vreedzame Wijk. Basis is steeds de contactlegging en relatie-opbouw met jongeren om vanuit de kennis van de jongeren vervolgstappen te zetten: richting eigen initiatief, richting toeleiding naar, richting ontdekken en ontwikkelen van kwaliteiten en talenten, richting individuele begeleiding, richting kennismaking met,
6
richting bieden van een tweede kans.
JoU & kwaliteit Kwaliteitsverbetering van het jongerenwerk was één van de belangrijkste argumenten om tot een stedelijke organisatie jongerenwerk te komen. Om tot kwaliteitsverbetering te komen heeft JoU meerdere acties uitgezet zoals het Programma Vernieuwing om het werk nieuwe impulsen te geven en het maken van gezamenlijke afspraken over samenwerking met partners. Belangrijkste factor in de kwaliteit van het jongerenwerk zijn de medewerkers die de werkzaamheden uitvoeren. Deskundigheidsbevordering is minimaal nodig op: werkwijze aanpak straatgroepen , activering, rol als sociaal makelaar, werkhouding en inzet, sociale kaart, signaleren en verslaglegging. Om bij de bestaande groep medewerkers de kwaliteit op een nog hoger niveau te krijgen onderscheiden we een drietal scholingsinstrumenten: aanvullende opleidingen verhogen het basisniveau van de medewerkers; aanvullende cursussen voegen specifieke kennis toe aan het basisniveau; aanvullende trainingen voegen specifiek gedrag toe aan het basisniveau. In het najaar start JoU met het kwaliteitstraject om in 2012 ISO-gecertificeerd te worden.
Verantwoording In de verantwoording van haar werkzaamheden zal JoU nadrukkelijk de stakeholders betrekken. Partners, opdrachtgevers en doelgroepen worden geraadpleegd over de inhoud en de kwaliteit van de activiteiten.
7
