7 maart 2013
Visie distributienetbeheer in Vlaanderen De Raad van Bestuur van Eandis heeft op 6 maart 2013 haar visie geformuleerd over de ontwikkelingen, de evoluties en de hiermee gepaard gaande hervormingen van het distributienetbeheer in Vlaanderen in de komende jaren. Op een persbijeenkomst op donderdag 7 maart 2013 werd toelichting verstrekt met betrekking tot dit dossier. Gezien het vitale belang van de energiesector en de unieke scharnierfunctie van het distributienetbeheer in het Vlaamse energielandschap (tussen overheden, residentiële en professionele eindgebruikers, leveranciers, producenten en regulatoren) is een grondige en weldoordachte visie op de tarieven én de structuur van de energiedistributie noodzakelijk om de DNB’s een stabiel kader te bieden en onrust te vermijden bij de lokale besturen en de eindgebruikers. Binnen enkele weken worden de bestuursorganen van het distributienetbeheer hersamengesteld als gevolg van de lokale verkiezingen. De gemengde distributienetbeheerders in Vlaanderen beslisten vorig jaar om hun bestuursorganen te vereenvoudigen. Dit vormt een eerste, belangrijke stap om een meer transparante en efficiënte werking te bekomen. Maar daar eindigt het verhaal niet, integendeel. In dit kader heeft de Raad van Bestuur van Eandis op 6 maart 2013 haar visie geformuleerd over de ontwikkelingen, evoluties en timing van mogelijke hervormingen in de komende jaren om de weg die werd ingeslagen naar een vereenvoudigde en meer efficiënt distributienetbeheer in Vlaanderen verder te bewandelen. Een gefundeerde visie kan onmogelijk worden ontwikkeld door een gefragmenteerde aanpak van die hervormingen of een geïsoleerde behandeling van één dossier. Het maatschappelijke en politieke debat over de energiedistributie kan niet gebeuren zonder rekening te houden met de beleidsopties van de gemengde sector uit het verleden. Voor het welslagen van dit debat vormt de timing een cruciale factor, gezien de belangrijke politieke (verkiezingen), tarifaire (cyclus meerjarentarieven) en organisatorische (reconductie: de voortzetting van de DNB’s na hun statutaire einddatum) milestones van de komende jaren. Vóór 25 mei 2014 (vermoedelijke datum Vlaamse, federale en Europese verkiezingen) Standpunt en beslissing over de mogelijke ‘standstill’ Tussen de gemengde en zuivere DNB’s kan de huidige geografische omschrijving worden bevroren in afwachting van een doordacht tarifair en organisatorisch plan inzake het Vlaamse distributienetbeheer in het algemeen.
Een eerste prealabele, afdwingbare voorwaarde is een sluitende afspraak binnen het distributienetbeheer in Vlaanderen omtrent het behoud van ieders werkingsgebied. Verlenging statutaire duurtijd distributienetbeheerders Door de nood aan een stabiel kader is het aangewezen om de statutaire duurtijd van de DNB’s die vervallen vóór 2018, te verlengen om één omvattende reconductie te kunnen doorvoeren eind 2018, in functie van een globale visie van de Vlaamse overheid op de toekomst van de intergemeentelijke samenwerking en de organisatorische en tarifaire consequenties van eventuele hervormingen. Gemengd karakter en financiering van het distributienetbeheer Met het Vlaamse decreet van 6 juli 2001 houdende de intergemeentelijke samenwerking wordt elke privédeelname uitgesloten (uiterlijk eind 2018) waardoor het principe van gemengde opdrachthoudende vereniging zal verdwijnen. Het gemengde karakter van het distributienetbeheer biedt ongetwijfeld een aantal voordelen. De Raad van Bestuur van Eandis vraagt dan ook een grondig debat over de mogelijkheden voor een toekomstige structuur. Deze zijn: - de handhaving van de huidige decretale bepalingen inzake de uitsluiting van privé-aandeelhouders uit de gemengde intergemeentelijke samenwerking - de uitwerking van andere privaat-publieke samenwerkingsverbanden - de mogelijke cofinanciering door de Vlaamse overheid - een (gedeeltelijke) beursgang. Vóór 2016 (vermoedelijke startdatum nieuwe meerjarentarieven) Voorbereiding van de volgende meerjarentarieven: huidige stand van zaken Voor de periode 2013-2016 moest er in principe in juni 2012 een nieuw voorstel van meerjarentarieven worden ingediend. Maar intussen werd beslist om de tarifaire bevoegdheid over te hevelen van de federale naar de regionale overheid (Vlaams Gewest en VREG, vermoedelijk in 2015). In die context besliste de CREG om de geldende tarieven 2012 van de Vlaamse gemengde DNB’s te verlengen en op hetzelfde niveau te houden voor de periode 2013-2014. Mogelijks geldt deze verlenging tot en met 2015. Om een juiste inschatting te maken van de positionering van de tarieven van de individuele DNB’s, moet er eerst en vooral een objectieve inventaris worden gemaakt van: - het zogenaamde regulatoir actief, dat zijn de reeds gemaakte kosten die nog niet in de tarieven werden doorgerekend - de omvang van de aangelegde provisies voor saneringen van onder andere gassites en personeelsverplichtingen (zoals de dekking van de toekomstige pensioenlasten).
Toekomstige tariefstructuur Dalend verbruik van kWh is een algemene trend die zich voordoet. Die trend is er dankzij energiebesparing tengevolge van technologische vooruitgang en gedragsverandering. Vanuit deze vaststelling wordt het kWh-tarief meer en meer in vraag gesteld. Een hertekening van het prijszettingmechanisme dringt zich op. De invoering van, of het verhogen van de capaciteitsterm in het tarief, ook bij residentiële klanten, komt prominent naar voor. Een capaciteitsterm is een aanrekening op basis van opgesteld vermogen. Een (gedeeltelijke) capaciteitsterm beantwoordt in grote mate aan de criteria van kostendekking en -weerspiegeling. Verschillende concepten zijn mogelijk in nieuwe prijszettingpistes, maar de meeste gaan in de richting van een tweeledig tarief, namelijk een tarief in functie van verbruik (kWh) en capaciteit (kW). Belangrijk is dat het tarief een weerspiegeling is van zowel injectie als afname en van het economisch efficiënt gebruik van het net. Solidarisering van de kosten voor openbare dienstverplichtingen De Vlaamse gemengde distributienetbeheerders zijn, mits de nodige voorafgaande bindende afspraken binnen het distributienetbeheer in Vlaanderen over het werkingsgebied, te vinden voor de uitwerking van een vorm van solidarisering van openbare dienstverplichtingen, al dan niet geheel (bv. enkel de kosten van groenestroomcertificaten of alle kosten). Dat kan een eerste stap zijn naar een eenheidstarief. Eenheidstarief middenspanning en middendruk binnen de gemengde sector Binnen de Vlaamse gemengde distributienetbeheerders kan worden gewerkt naar een eenheidstarief voor middenspannings- en middendrukklanten. De DNB’s behouden de eigendom van de bovengemeentelijke middenspannings- en middendrukinstallaties, terwijl het gebruiksrecht erop wordt toegekend aan Eandis, die optreedt als DNB voor deze netten. Die operatie globaliseert en uniformiseert de kosten met betrekking tot de bovengemeentelijke middenspannings- en middendrukinstallaties, waardoor een uniform distributienettarief ontstaat voor alle middenspannings- en middendrukklanten. Dat kan een tweede stap zijn naar een eenheidstarief.
Vóór oktober 2017 (volgende gemeenteraadsverkiezingen -1 jaar) Voorbereiding reorganisatie gemengd distributienetbeheer: fusie tot 1 DNB met 16 RBC’s Er wordt een fusie voorbereid van de huidige 7 gemengde distributienetbeheerders. Dat gaat bij voorkeur gepaard met de invoering van een eenheidstarief. De lokale besturen blijven nauw betrokken bij de karakteristieke lokale materies van het distributienetbeheer via de 16 Regionale Bestuurscomités (RBC’s). In dat bestuursorgaan hebben steden en gemeenten beslissingsbevoegdheid over de lokale materies. De timing laat toe de nodige statutaire aanpassingen door te voeren, buiten een verkiezingsjaar. Vóór oktober 2018 (volgende gemeenteraadsverkiezingen) Eenheidstarief voor heel Vlaanderen Een eenheidstarief voor gemengde en zuivere distributienetbeheerders moet kaderen in een totaaldebat met begeleidende maatregelen die ervoor zorgen dat de DNB’s of hun werkmaatschappij verantwoordelijk blijven voor de budgettaire gevolgen van zowel operationele als niet-operationele, interne beleidsbeslissingen uit het verleden. Er mag immers geen afbreuk worden gedaan aan de behaalde resultaten die het gevolg zijn van een doordacht beleid van de gemengde sector. Integratie van de werkmaatschappijen? De diverse DNB’s en hun werkmaatschappijen behouden tot op vandaag een specifieke eigenheid ondanks hetzelfde regelgevende kader en gelijkaardige omgevingsfactoren. Los van deze eigenheid vertoont het maatschappelijke en politieke debat over de krijtlijnen waarbinnen de diverse DNB’s en hun werkmaatschappijen opereren in Vlaanderen een duidelijke convergerende tendens (bv. de bovengenoemde druk op tariefverschillen). Het is uiteindelijk de Vlaamse overheid die binnen de gereguleerde context van de energiedistributie bepaalt welke activiteiten moeten worden uitgevoerd, met welk niveau van dienstverlening en aan welke prijs. De vraag moet worden gesteld hoe de huidige dienstverlenende, relationele, innovatieve en bestuurlijke accentverschillen kunnen worden ingepast of weggewerkt bij een eventuele integratie van de werkmaatschappijen, als mogelijk eindpunt van een tarifaire en organisatorische evolutie binnen het Vlaamse distributienetbeheer op lange termijn. Er zal onder andere een standpunt moeten worden ingenomen hoe eventuele activiteiten buiten elektriciteits- en gasdistributie worden georganiseerd, zoals energiediensten aan lokale besturen, warmtenetten, riolering, kabelnetwerk.
Tijdslijn
Perscontact Eandis:
Simon Van Wijmeersch tel 09 263 45 54 - gsm 0476 30 10 34 e-mail:
[email protected] www.eandis.be
Eandis is het bedrijf dat exploitatietaken uitvoert voor de Vlaamse distributienetbeheerders voor elektriciteit en aardgas Gaselwest, IMEA, Imewo, Intergem, Iveka, Iverlek en Sibelgas.
