Vestigingsklimaat regio Eindhoven Agenda: 1
Achtergrond
2
Vestigingsklimaat: waar hebben we het over?
3
Beoordeling vestigingsklimaat MRE
4
Richtlijnen voor een strategie
Marcel Michon Managing Partner Buck Consultants International
[email protected] 0031(6)53647131
1 Achtergrond ‘Eindhoven’ is een begrip geworden:
Technologische top regio (ASML, NXP, Philips, maar ook TU Eindhoven) 3e topregio van Nederland (Louter) ‘Slimste’ regio, best in class (Forbes)
Maar hoe goed zijn we…..
750.000 inwoners in het dauily urban system (Tordoir) is dat voldoende? Definities van een metropoolregio geven een schaalgrootte aan van minimaal enkele miljoenen inwoners in combinatie met het huisvesten van een gevarieerd aanbod aan functies Afhankelijkheid van enkele bedrijven en of enkele sectoren? voldoende toekomstvast?
En wat is nodig
Tijdsgeest van nu, ontwikkelingen volgen elkaar snel op Concurrerende regio’s zitten (ook) niet stil
1
Philips Healthcare Campus
Philips Healthcare Campus Automotive Campus
Automotive Campus
Station airport
Station airport
Food Technology Park
Food Technology Park
BIC
BIC TUE Science park
Airport
TUE Science park Airport
Station Health Technology Park
High Tech Campus
Station Health Technology Park
High Tech Campus
We dachten -zie boven links- tot voor kort nog veel in asfalt (infra) en stenen (werklocaties, bedrijventerreinen) maar: Niet alles kan en zal worden gerealiseerd (zie rechts) Belangrijker: we staan aan de vooravond van een transitie naar andere elementen die een rol gaan spelen: QoL, slimme verbindingen maken samenwerken en ‘lenen’ als dat uitkomt
Dit biedt kansen….
2
2 Vestigingsklimaat Definitie vestigingsklimaat Definitie Het saldo van de waardering van de relevante vestigingscondities in een regio voor bedrijven in speerpuntclusters en (kennis)werkers in vergelijking tot concurrerende regio’s in binnen- en buitenland”.
Elementen Het gaat over vestigingscondities, d.w.z. concurrentiepositie wordt hier gedefinieerd als input en niet als output (bijvoorbeeld aandeel in nieuwe buitenlandse vestigingen in Europa is output); Gesproken wordt over een saldo, waarmee wordt aangegeven de optelsom van alle positieve en negatieve relevante condities in termen van kosten en kwaliteit van de bedrijfs- en woonomgeving; Concurrentiepositie heeft betrekking op zowel (reeds gevestigde en nieuwe) bedrijven, hier met name in de speerpuntclusters, als op (reeds aanwezige en aan te trekken) (kennis)werkers. Dit laatste weerspiegelt het belang van het juiste talent/arbeidsmarkt voor toekomstig succes; In vergelijking tot concurrerende regio’s in binnen-en buitenland laat zien dat excelleren plaatsvindt in een arena waar de concurrentie scherp is en in toenemende mate internationaal/globaal. 3
Belang van knooppuntwaarde
Ketenwaarde Bereikbaarheid
Connectiviteit Verblijfswaarde
Wat kan een regio doen?
Buck Consultants International, 2013
5
Maar waar letten eindgebruikers op?
Divergence
Convergence
Economic profile Markets Taxes Regulations Labour climate Technology & suppliers Utilities Incentives Quality of life Infrastructure & logistics Sites & offices (real estate)
6
3 Beoordeling vestigingsklimaat Sterke punten
Hecht high tech-cluster met toonaangevende bedrijven Internationale kennispositie op high tech Scala aan vestigingsmogelijkheden, inclusief campussen Woon- en werkomgeving met gunstige prijs – kwaliteit verhouding Gunstige belastingregimes voor ondernemers en expats
Zwakke punten
Omvang en kwalificatie arbeidsmarkt (MBO meest urgent) Grootstedelijke karakter/ voorzieningen / beperkte agglomeratiekracht Publieke R&D uitgaven Onvoldoende massa zakelijke dienstverlening Zakelijke dienstverlening Kapitaalkracht Internationale OV connectiviteit
Bronnen: studies PBL, RIS, Ecorys, gesprekken en groepssessie over internationaal vestigingsklimaat, bewerking door Buck Consultants International
7
Lessen
Functies kunnen deels ‘geleend’ worden van steden in de omgeving. (borrowed-size) Meer aandacht nodig voor het commercialiseren van producten Expats is een brede groep, van starter tot CEO, met verschillende wensen en behoeften De lokale markt is niet van belang voor de afzet, afzet vindt wereldwijd plaats
Witte vlekken
Wel of geen specifieke woonvoorzieningen voor kenniswerkers? Connectiviteit zowel sterk als zwak benoemd, onderscheid maken naar OV en overig? Op welke wijze de agglomeratiekracht aanpakken? Zelf of aanhaken (borrowed-size)?
Bronnen: studies PBL, RIS, Ecorys, gesprekken en groepssessie over internationaal vestigingsklimaat, bewerking door Buck Consultants International 8
Waar liggen de kansen en bedreigingen
9
5 verdiepingen:
Connectiviteit (Must) Pendelstromen kenniswerkers (PBL) Campussen (Buck) Aantrekkelijke stad (BVR) Talent workers (Brainport Development)
Buck Consultants International, 2013
10
Kansen: Ontwikkeling internationaal netwerk Eindhoven takt nu onvoldoende aan, maar aan de andere kant: binnen een uur in Amsterdam, van London City naar Heathrow duurt ook een uur
Bron : MUST op basis van NS (beeld 2016), Thalys, Eurostar, DB
Mogelijke komst Eurostar LondenAmsterdam in 2016 Verknoping Nederlands IC-netwerk met achterland (diverse lopende onderzoeken) Relatie met Brussel en Keulen van belang
Pendelstromen Nederland scoort hoog op rankings qua woonen leefklimaat.
Learning index Health index Consumer Powerhouse Persoonlijke vrijheid Huisvestingskosten Property Guide Congestie index Urban mobility Little Airport connectivity
EIU Health SCP Global Inrix Arthur D. SEO
Bedrijven kijken vooral of mensen bereid zijn werk te volgen (1 hour drive) Buck Consultants International, 2013
12
Echte campussen en campusinitiatieven
10 9
11
19 28 29
34
Idee Opstart Groeifase Volwassen
31
20 4
33
30
22 14
32
5
23 6
24
1 3 35
2
21
36 12 25
26
39 38
15
16
13
17
7
• Hoe belangrijk zijn de campussen nu werkelijk? • Hoe bereiken we verkleving met andere industrie in de regio?
27
37
8
Bron: Buck Consultants International, 2014
18
13
Coolest Town het antwoord? BVR 2014 Voor de uitwerking zijn tien opgaven geformuleerd: 1. Internationale verbindingen 2. Stationsomgeving 3. Centrum stedelijke ontwikkeling 4. Multimodaal transferpunt 5. Brainport Shuttle 6. (Her)ontwikkeling bedrijventerreinen Noord West 7. Hoofdwegennet 8. Opschalen HOV systeem 9. Innovatie, Smart City/mobility, Living Lab 10. Landschap, stedelij k
• Weten we nu wat we moeten doen? • Is er draagvlak vanuit bedrijfsleven?
14
Yvonne van Hest Brainport Development
COMING TO AANTREKKEN TECH & IT TALENT VOOR (ZUID-) NEDERLAND Brainport Talent Centre AANTREKKEN VAN STUDENTEN EN BEHOUDEN VAN AFSTUDEERDERS Brabantse internationale studentenpilot & Brabant Talents / Make It in the Netherlands TU/e Career Centre, initiatieven diverse onderwijsinstellingen SETTLING IN Holland Expat Centre South (ZO-Nederland) LIVING IN Diverse initiatieven, zoals HUB Eindhoven, spouse program, etc. STRATEGY Europees Project Grand Coalition for DIGITALJOBS Cross-samenwerking in Brainport International Desk Diverse netwerken en ontwikkelingen 15
4 Richtlijnen voor een strategie Strategie uit 4 onderdelen
A B C D
Wat willen we (ambities) Uitgangspunten Kernwaarden Doen
16
A Vraag: wat willen we?
Antwoord Vestigingsklimaat voor kenniswerkers op alle niveaus en vanuit regio, binnenland en buitenland Hoogwaardige industriële segmenten Vernieuwende industrie, meer dan high tech (bv ook creatieve industrie, generieke maakindustrie) Aantrekkelijk woon- en leefklimaat Uitstekende bereikbaarheid voor alle modaliteiten (naar Eindhoven toe) Excellente ‘connectiviteit’: verbindingen met grote Europese stedelijke gebieden
17
B Uitgangspunten Reëel zijn in wat je bent en wat niet
Ja: sterke niches, innovatief, gunstige ligging Nee: niet de schaalgrootte van München en Milaan
Sterke punten verder versterken
Niche player gericht op Niche markten Clustering van bedrijven Ontmoeten op campussen Verbindingen tussen werklocaties en city center Samenwerking met regio’s in Randstad en Aken Leuven
Zwakkere punten op een minimale concurrerende drempelwaarde zien te krijgen:
Omvang en kwalificatie arbeidsmarkt (MBO meest urgent) Techniek pact is een stap vooruit Grootstedelijke karakter/ voorzieningen Publieke R&D uitgaven Internationale OV connectiviteit Omvang zakelijke dienstverlening 18
C Kernwaarden Koesteren
Topbedrijven en hun ketens Aandacht Kennisontwikkeling Campussen / hoogwaardige bedrijventerreinen Triple helix Groenstructuur in en rond de stad
Ombouwen
Volgen
Concurrenten Technologie trends Lange termijn trends
Meeliften
Topsectorenbeleid Europa Randstadregio’s, Aken Leuven, Ruhrgebied
Arbeidsmarkt Meer kassa in de regio
Verbeteren
Bereikbaarheid Connectiviteit Woonmilieu Qol
Buck Consultants International, 2013
19
D Doen High Tech cluster duurzaam verankeren in de regio door publieke R&D investeringen te plegen naast het stimuleren van private investeringen in R&D en technologie Maak-industrie in de regio behouden en verbreden met gerelateerde diensten Attractiviteit van de stad/regio zodanig vergroten dat het voor (internationaal) top talent geen ‘disqualifier’ wordt Connectiviteit verbeteren door een combinatie van nationale en internationale verbindingen gecombineerd met een snelle ‘last mile’ Permanente kennisuitwisseling met andere topsteden Arbeidsmarktvraagstukken niet alleen hoger opgeleiden en internationale kenniswerkers maar ook met name MBO (verkleving) Icoonprojecten neerzetten
Expat center Proeftuinproject met ITS / smart mobility Evenementen organiseren juist voor internationale kenniswerkers (cricket toernooi)
20