Nr.2 | juni 2014
Niet de taal van targets en Excel-sheets, maar die van verbeelding en hoop
WE HEBBEN EEN ANDERE TAAL NODIG
FOCUS: WET WERK EN ZEKERHEID
Een goed dossier wordt nog belangrijker
INTERVIEW MET PSYCHOLOOG STEVEN PONT
“Haal de psycholoog de school binnen”
VERUS 2014
“Laten zien dat de school zoveel meer is…”
DE RONDVRAAG
Scholen moeten kinderen kansen geven
de klas van...
“IK WEET NIET OF IK VOOR HET ONDERWIJS GEKOZEN HEB OF HET ONDERWIJS VOOR MIJ” Tekst: Hester van de Kaa | Fotografie: Ruben schipper
De klas van...
“1HV4 is een dakpanklas: de leerlingen stromen
Ik weet niet of ik voor het onderwijs gekozen heb of
door naar havo of vwo. De meeste van de
het onderwijs voor mij. Na de havo begon ik met de
28 leerlingen zijn meisjes. Dat zegt natuurlijk wel
lerarenopleiding om m’n propedeuse te halen en
NAAM: SJOUKJE CNOSSEN
wat over de groepscohesie. Er valt heus wel eens
door te stromen naar de universiteit. Docent wilde
LEEFTIJD: 24
wat te kibbelen, maar de sfeer is goed.
ik nooit worden. Maar ja: ik haalde m’n propedeuse
SCHOOL: EMELWERDA COLLEGE
2
niet in één jaar, en toen ben ik stages gaan lopen.
PLAATS: EMMELOORD
Dit is mijn eerste aanstellingsjaar op het
De beoordelingen waren altijd goed… Ik groeide
GROEP: 1HV4
Emelwerda College. Hiervoor liep ik m’n
erin.
VRIJE TIJD: MUZIEK. ZELF
LIO-stage. Ik hield daarna de vacatures van
ZINGEN, MAAR OOK DE ORGANISATIE VAN EEN MUZIEKAVOND IN HET DORP
Fricolore in de gaten, een vereniging met allemaal
Het is geen fabeltje dat de werkdruk zo hoog is. Ik
christelijke scholen. Ik vind het belangrijk dat je
heb respect voor leraren die fulltime werken, dat
de identiteit van de school samen draagt, en dat
zie ik mezelf voorlopig nog niet doen. Maar wat is
gebeurt hier echt. De christelijke identiteit is
het leuk als je iets hebt voorbereid en de leerlingen
meer dan het naambordje. Ik heb 1HV4 op
enthousiast meedoen. Op zulke momenten is stilte
maandagochtend, het eerste uur. Dit is een
in de klas niet altijd het belangrijkst. Ik vind het mooi
groep die het leuk vindt nog even over de
om mijn leerlingen ineens die klik te zien maken met
dagopening na te praten. Dat zijn altijd waarde-
de lesstof. Ik geniet ervan als de leerlingen na de
volle gesprekken.
les blijven hangen voor een praatje.” ●
inhoud
10 IN DEZE EDITIE
16
18
26
30
WE HEBBEN EEN ANDERE TAAL NODIG 4
FOCUS: WET WERK EN ZEKERHEID 16
Met de taal van ‘meten is weten’
Met de Wet Werk en Zekerheid
alleen komen we in het onderwijs
gaat er nogal wat veranderen voor
DE RONDVRAAG: ‘SCHOLEN MOETEN KINDEREN KANSEN GEVEN’ 30
niet verder, dat voelen we allemaal.
werkgevers in het bijzonder
Verus poneert een stelling.
Geïnspireerd door onder anderen
onderwijs. In ieder geval wordt een
Betrokkenen uit het onderwijs
‘Zuidas-dominee’ Ruben van
goed dossier nóg belangrijker.
reageren.
DE KLAS VAN… 2
alledaagse praktijk van een
VERUS 2014: GEÏNSPIREERD LEIDERSCHAP 18
‘onderwijsbedrijf’?
Echte leiders kennen hun mensen,
DIENSTVERLENING IN
weten hen te inspireren en stralen
DE PRAKTIJK 13
uit waar het in onderwijs uiteindelijk
MIJN VERHAAL 14
om gaat. Christelijk onderwijs staat
OPINIE 21
of valt met geïnspireerd leiderschap
GA JIJ JE MAAR EENS
– zoveel werd duidelijk in
MELDEN... 22
De School Draait Door tijdens
SCHOLEN MET LEF 24
Passend onderwijs wordt pas een
VERUS 2014. Met de ‘F’jes van
NIEUWSPLEIN 25
succes als psychologen en/of
Foppe’ als inspiratiebron.
JURIDISCHE KWESTIE 28
Zwieten zouden we een andere taal moeten gaan spreken. Maar hoe doe je dat in de weerbarstige
STEVEN PONT: ‘HAAL DE PSYCHOLOOG DE SCHOOL BINNEN’ 10
RUBRIEKEN COLUMN WIM KUIPER 12
LEDENVOORDEEL 29
pedagogen midden in de praktijk van alledag staan, vindt ontwikkelingspsycholoog Steven Pont. Hij heeft zorgen over de toerusting van leraren.
COLOFON
Nr.2 | juni 2014 VERUS MAGAZINE VOOR CHRISTELIJK ONDERWIJS VERUS, vereniging voor christelijk onderwijs Verus is de landelijke vereniging voor christelijk onderwijs. Wij verenigen schoolleiders van meer dan 2.200 scholen en bestuurders en toezichthouders van ruim 500 scholenorganisaties in PO, VO, MBO en HO. Voor hen zijn wij in de ontwikkeling van eigentijds christelijk onderwijs de vernieuwende sparringpartner en de vertrouwde belangenbehartiger. ISSN: 2352-5320
REDACTIE Hester van de Kaa (redacteur) Guido de Bruin (hoofdredacteur) Corine de Reus (eind- en beeldredacteur/ bladmanager) REDACTIEADRES Houttuinlaan 5b, Postbus 381, 3440 AJ Woerden
[email protected].
ABONNEMENTEN (excl. 6% btw) Verus Magazine: voor leden gratis Verus Magazine voor niet-leden: € 50 Verus verschijnt zes keer per jaar. Zonder schriftelijke opzegging (per e-mail of post) wordt het abonnement na een jaar automatisch verlengd voor onbepaalde tijd. Er geldt een opzegtermijn van drie maanden. Voor informatie en losse nummers: 0348 74 44 44 of
[email protected].
VERUS DIGITAAL Het magazine kan als pdf gedownload worden van www.verus.nl
COPYRIGHT Voor overname van artikelen of gedeelten daarvan graag voorafgaand contact met de redactie.
VORMGEVING Ambitions, Den Bosch DRUK Ten Brink, Meppel COVERFOTO Thinkstock
DISCLAIMER Aan de informatie in dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend.
3
“We hebben de morele verplichting om onze leerlingen meer mee te geven dan de kernvakken. Anders krijgen we robots die van de ene naar de andere hype huppen.”
4
coverstory
Tekst: Guido de Bruin en Bert van der Kruk | Fotografie: Thinkstock
Niet de taal van targets en Excel-sheets, maar die van verbeelding en hoop
WE HEBBEN EEN ANDERE TAAL NODIG
MET DE TAAL VAN ‘METEN IS WETEN’ ALLEEN KOMEN WE IN HET ONDERWIJS NIET VERDER, DAT VOELEN WE ALLEMAAL. GEÏNSPIREERD DOOR ONDER ANDEREN ‘ZUIDAS-DOMINEE’ RUBEN VAN ZWIETEN ZOUDEN WE EEN ANDERE TAAL MOETEN GAAN SPREKEN. MAAR HOE DOE JE DAT IN DE WEERBARSTIGE ALLEDAAGSE PRAKTIJK VAN EEN ‘ONDERWIJSBEDRIJF’? Ruben van Zwieten
Ruben van Zwieten, de predikant die midden op
de Zuidas-cultuur. ‘Sabine’ en ‘Sjoerd’ kwamen
Of was het schoolplein voor deze jonge mensen
de Zuidas in Amsterdam de Bijbel leest met
bij hem omdat ze wilden gaan trouwen. “Waarom
al het toneel van een “permanente wedstrijd”
bankiers, accountants en advocaten, maakte
willen jullie dat?” vroeg Van Zwieten uiteraard.
tussen winnaars en losers (zie kader pagina 7)?
grote indruk met zijn opening van VERUS 2014.
Sjoerd bleek niet bij machte om antwoord te
Zoals de carrièretijgers die de kantoren in het groot-
geven in de taal van de liefde; voor hem was
Verbeelding
ste zakencentrum van Nederland bevolken, in Van
trouwen “een logische volgende stap”.
In navolging van denkers als Martha Nussbaum
Zwietens centrum De Nieuwe Poort kennismaken
Aan de Zuidas is alles een stap op een uitge-
(Niet voor de winst) stelt Van Zwieten tegenover
met een andere taal, zo zouden volgens hem ook
stippeld pad dat linea recta naar een welbewust
de taal van het ‘hebben’ de taal van de verbeel-
de schoolleiders, -bestuurders en toezichthouders
gezette ‘stip op de horizon’ moet leiden.
ding. Daarin zit de identiteit van een (christelijke)
in het christelijk onderwijs uit de taal van Excel-
Het is een pad dat in ieder geval via de vijf W’s
school, stelt hij onomwonden. Verbeelding voedt
sheets en opbrengsten moeten stappen.
gaat: Wijf, Werk, Woning, Wagen en Whisky.
ook de hoop. De hoop dat het anders kan.
We zouden ons allereerst moeten afvragen waar
“Waar het om gaat, is inbeelding, verbeelding en
Logische volgende stap
deze jonge mensen op school gezeten hebben.
aanpassingsvermogen.” Met dat laatste doelt hij
Niet voor niets begon hij zijn verhaal met het
Wat hebben hun scholen hun meegegeven, aan
onder meer op de opgave om het verhaal van de
overbekende gedicht ‘Op school stonden ze…’
mensbeeld, aan verhalen, aan vergezicht? Tot
christelijke traditie zó te vertalen dat het in steeds
van Ed. Hoornik (zie kader pagina 6). De taal van
wat voor mensen hebben deze scholen hen willen
wisselende contexten ingang kan vinden. Op
het ‘hebben’ illustreerde Van Zwieten met een
vormen? Stond op deze scholen het werkwoord
de Zuidas bijvoorbeeld. Of op een multiculturele
anekdote over twee typische representanten van
‘zijn’ op het bord geschreven (“Zijn is de ziel”)?
basisschool in een achterstandswijk. Of op een
> 5
weten vormgeven en het is volgens welke over-
Op school stonden ze… Op school stonden ze op het bord geschreven; het werkwoord hebben en het werkwoord zijn; hiermee was tijd, was eeuwigheid gegeven, de ene werklijkheid, de andre schijn.
heidseis dan ook niet goed genoeg, dan is dat maar zo.” Op pagina 14 leest u haar volledige verhaal.
Morele verplichting Sandra van Rijnbach, bestuurder van Het Baken in Almere, kan in haar werk wel wat met Van Zwietens pleidooi, maar trekt het graag breder. “Het gaat om meer dan taal. Het
Hebben is niets. Is oorlog. Is niet leven. Is van de wereld en haar goden zijn. Zijn is, boven die dingen uitgeheven, vervuld worden van goddelijke pijn.
gaat om een andere opvatting over onderwijs. Van oorsprong was dat iets wat een mens moest vormen. Tegenwoordig dreigt het te verworden tot het overbrengen van kennis die meetbaar moet zijn door derden. Als de taal- en
Hebben is hard. Is lichaam. Is twee borsten. Is naar de aarde hongeren en dorsten. Is enkel zinnen, enkel botte plicht.
rekentoetsen maar goed zijn en de cijfers conform het landelijk gemiddelde, is het onderwijs goed. Ergens onderweg zijn we iets heel belangrijks kwijtgeraakt.
Zijn is de ziel, is luisteren, is wijken, is kind worden en naar de sterren kijken, en daarheen langzaam worden opgelicht.
Als het over Bildung gaat, kunnen we van Martha Nussbaum veel leren. Meerwaarde wordt tegenwoordig steeds uitgedrukt in economische groei, zegt zij, maar je kunt dat ook doen in
Ed. Hoornik
welbevinden, geluk of kunst. En: als we in een democratie willen dat mensen echte burgers worden, dus meer dan alleen maar mensen die een baan hebben, dan moeten we ze ook opvoeden tot participant. Natuurlijk doen ouders dat, maar vanouds is ook de school een
gymnasium met vooral kinderen van gefortuneer-
dat je voor het bepalen van wat goed onderwijs
vormende factor.
de ouders. Of op een samenwerkingsschool.
is, kunt volstaan met het meten van toegevoegde
We hebben de morele verplichting om onze
waarde, staat daar symbool voor.”
leerlingen meer mee te geven dan de kernvakken.
Armzalig debat
Dat zijn we aan onszelf en aan de samenleving
De uitdaging om in het onderwijs een andere taal
Murw gebeukt
verplicht. Anders krijgen we robots die van de
te gaan spreken, is Berend Kamphuis uit het hart
Oproepen als die van Van Zwieten gaan
ene naar de andere hype huppen. Het leven op
gegrepen. De cultuur van meten en rendement
er natuurlijk in als koek bij schoolleiders,
aarde bestaat uit meer dan geld verdienen. Zoals
stuit de collegevoorzitter van CVO Zuid-West
-bestuurders, toezichthouders en leraren die
op school zitten ook meer is – of moet zijn – dan
Fryslân steeds meer tegen de borst. Hij ziet een
murw zijn gebeukt door de taal van toegevoegde
alleen maar foutloos rekenen.”
uitweg in de deugdethiek, met haar nadruk op
waarde, PISA-ranglijsten en prestatieafspraken.
klassieke deugden als matigheid, moed, wijsheid
Maar wat kunnen ze ermee in de weerbarstige
Hier staan we voor
en rechtvaardigheid. “Binnen de deugdethiek kom
dagelijkse praktijk van hun ‘onderwijsbedrijven’?
Als docent levensbeschouwing aan de pabo
je niet door middel van meten tot een oordeel,
In het christelijk onderwijs zal het niet bij
van Christelijke Hogeschool Windesheim merkt
maar door middel van weging.”
‘verbeelding’ à la Nussbaum kunnen blijven.
Ineke van Ruler dat haar aandachtsgebied op
De deugdethiek, zoals Kamphuis die heeft leren
Deze tijd vraagt van christelijke scholen de
basisscholen onder druk staat. “De focus ligt op
kennen via de Britse filosoof Alasdair MacIntyre
taal van een christelijke pedagogiek die haar
doelen, opbrengsten, goede scores. Zelfs op
en de Nijmeegse hoogleraar Paul van Tongeren,
vormingsideaal expliciet maakt.
christelijke scholen is daardoor minder aandacht
gaat uit van ‘het goede midden’. “Ze raakt aan
Martine Visser, rector van Christelijke Scholen-
voor levensbeschouwing of is er in het rooster
een andere taal dan de taal van ‘meten is weten’.
gemeenschap Calvijn in Rotterdam e.o., zegt het zó
minder tijd voor. Ik begrijp dat wel, vanuit de
Ze gaat niet over steriele technische kennis, maar
tegen haar mensen: “We hebben de opdracht om
school gezien. Als de inspectie zegt dat je oranje
over weten. Ze gaat niet over een 8, maar over het
lief te hebben met heel ons hart, heel onze ziel en
of rood bent en de school zich dus moet verbete-
goede midden. Bovendien legt ze bloot waarom
heel ons verstand. Dat is de kern van ons onderwijs.
ren, dan heb je wel andere zorgen aan je hoofd.
wij op dit moment zo’n armzalig verschraald
Meer hebben we niet! Meer hoeven we ook niet. Als
In de praktijk werkt het nou eenmaal zo.
publiek debat over onderwijs hebben. Denken
we met alles wat in ons is het onderwijs naar beste
Jammer is het wel, zeker in deze tijd waarin
6
coverstory
kinderen veel op hun agenda hebben en steeds sneller moeten leven. Dan is het goed om af en toe na te denken over jezelf, over het leven, over God. Dat is een belangrijk moment van rust. Daar moet je de tijd voor nemen. De druk komt nu van buiten, van de Inspectie. Misschien zouden we in het christelijk onderwijs duidelijker moeten zeggen: ‘Hier staan wij voor, hier ruimen wij tijd voor in.’ Als het gaat om levensbeschouwing, werken wij met onze studenten aan een nieuwe bewustwording: levensvragen kun je de hele dag door stellen, ook in de zandbak. Dat hoeft niet perse tijdens een kwartiertje op maandag.”
Zien is weten Bij kenniscentrum Driestar educatief proberen ze beide talen met elkaar te verbinden, zegt projectmanager Bart Vollmuller. “Van Zwietens oproep sluit goed aan bij onze waarden. Wij willen dat leraren goed oog hebben voor de vorming en toerusting van leerlingen; dat ze de leerlingen echt gaan zien, doorzien. Zien is weten. Kinderen moeten tot hun bestemming komen en leerkrachten zijn daarbij heel belangrijke begeleiders. Zij moeten voldoen aan de waarden van de school: toewijding, betrouwbaarheid, wijsheid, bewogenheid, moed. Dat zijn heel andere woorden dan de taal van resultaten en opbrengsten aanreikt. Jezus zelf gaf mensen een controversiële boodschap mee: het gaat om dienen, liefhebben, niet om de volgende carrièrestap op weg naar een gevierd leven. Wie zwak is, is juist sterk, zegt Hij, heb nou maar vertrouwen en zorg dat je met wijsheid bekleed bent. Die waarden staan in schril contrast met
Permanente wedstrijd “De samenleving is een markt geworden waarop iedereen tegen elkaar opbiedt. Meten is weten, iedereen concurreert met iedereen. We zitten in een permanente wedstrijd. Kinderen op het schoolplein schelden elkaar uit voor loser en dat is het ergste wat je kan overkomen. Verliezen. Dat maakt mensen ziek.” Paul Verhaeghe, Vlaams psychotherapeut, auteur van Identiteit, in Trouw, 7 juni 2014.
de huidige systematiek waarin het draait om opbrengstgericht werken en planmatig handelen. Niet dat we daar vies van zijn. Wij zijn druk bezig met de implementatie van een leerlingvolgsysteem (Parnassys, gebruikt op 4700 scholen) dat aansluit bij de huidige cultuur van ‘meten is weten’. Beter gezegd: we willen weten, ook meten. Maar daarnaast hebben we in Parnassys een pedagogisch expertsysteem ontwikkeld (Zien, gebruikt op 2500 scholen). Daarin draait het niet om harde opbrengsten, maar om de vraag hoe de leraar naar de leerling kijkt: is hij betrokken, heeft hij voldoende welbevinden, beschikt hij over genoeg sociale vaardigheden? En is de leerkracht bereid daarin te investeren? Als je het nou echt over het hart van het onderwijs hebt, dan moet je ook naar zulke ‘zachtere’ aspecten kijken.” ●
7
ER ZIJN VAN DIE DAGEN DIE U NIET MISSEN MAG, ZEIDEN WE OVER 21 MEI 2014. VERUS 2014 “KENMERKT ZICH DOOR EEN KEUR AAN SPREKERS EN DEBATTEN OVER ONDERWIJS, LEIDERSCHAP, DE MAATSCHAPPELIJKE OPDRACHT VAN DE SCHOOL ÉN VELE PRAKTISCHE WORKSHOPS”, BELOOFDEN WE. WE VROEGEN ENKELE DEELNEMERS NAAR HUN ERVARINGEN.
VERUS 2014:
Dynamisch en inspirerend Willem Schoonen
Tekst: Emmanuel Naaijkens Fotografie: Ruben Schipper
8
Robert Zoutendijk lid van het college van bestuur van Driestar Educatief, Gouda, en lid raad van toezicht van Verus
Gonneke Speldenbrinkde Jong staffunctionaris financiën en beheer SPCO De Woudse Venen, Alphen aan den Rijn
“Wees fier op je identiteit”
“Niet zomaar akkoord gaan”
“De lezing van Willem Schoonen, oud-hoofd-
“Als staffunctionaris ben ik ook verantwoordelijk
redacteur van Trouw, vond ik heel leerzaam.
voor de huisvesting, en daarom heb ik de work-
Hij schetste hoe zijn krant heeft geworsteld met
shop over het bekostigingsstelsel bijgewoond.
de gevolgen van de ontzuiling. Dat was voor mij
Het was de moeite waard, omdat ik er toch weer
heel herkenbaar, want dat geldt ook voor het
nieuwe dingen heb gehoord. Zo heeft de gemeen-
onderwijs. Zijn les was: pas je aan aan de nieuwe
te ons voorgehouden dat bepaalde kosten voor
omstandigheden, maar blijf trouw aan je christelij-
rekening van het schoolbestuur komen, maar
ke wortels, verloochen je verleden niet. Wees trots
dat blijkt niet het geval. Ik weet nu dat je daar
en fier op je identiteit. Bij Trouw heeft men bewust
niet zomaar akkoord mee moet gaan, maar eerst
gekozen voor een paar thema’s zoals uiteraard
deskundigen moet raadplegen. Huisvesting is een
religie, maar ook onderwijs en duurzaamheid. Het
belangrijk thema in onze stichting, want zes van
aanbrengen van focus is volgens Schoonen heel
onze zeven scholen zijn aan vervanging toe. En
belangrijk. Daar ben ik het mee eens. Het risico
dan speelt er ook nog de krimpproblematiek.”
van verbreding is verwatering.”
Verus 2014
Fennegien Brouwer lid van de raad van toezicht van scholengemeenschap Ubbo Emmius, Stadskanaal
De betekenis van Bildung
Greet Breugem moeder van presentator Tooske Ragas
“Sociale media spelen nou eenmaal een belangrijke rol”
“De opening vond ik dynamisch en inspirerend.
“Ik heb al een tijdje een Twitteraccount maar er
Van het panelgesprek heb ik veel opgestoken,
nooit iets mee gedaan, en daarom heb ik de
bijvoorbeeld dat het christelijk onderwijs op
workshop over twitteren gevolgd. Ik gebruik al
verschillende manieren wordt vormgegeven.
wel WhatsApp, Skype en Facetime. Heel handig.
Ook het belang van de eigen identiteit kwam
Het was heel interessant, omdat de presentator
naar voren. Het verhaal van predikant Ruben van
liet zien dat je als school met Twitter heel direct
Zwieten sprak me aan. Onderwijs gaat over meer
ouders en leerlingen kunt bereiken. En met
dan prestaties. Hij benadrukte de betekenis van
de buitenwereld kan communiceren. Maar er
Bildung. Wat mij ook opviel was de uitspraak
zitten ook veel risico’s aan vast, en daar moet je
van hoogleraar Govert Buijs dat we als onderwijs
leerlingen goed op voorbereiden. Sociale media
brieven die uit Den Haag komen niet zonder
spelen nou eenmaal een hele belangrijke rol in
meer tot ons moeten nemen, maar dat we
deze tijd. Ik heb leerlingen gecoacht, en daar zag
daar onderling soms ook het gesprek over aan
ik dat ook. En bij mijn kleinkinderen, die zijn heel
moeten gaan.”
actief met iPads.” ●
Ruben van Zwieten
9
Tekst: Emmanuel Naaijkens | Fotografie: Inge Pont
Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont over passend onderwijs:
“Haal de psycholoog de school binnen” Er wordt verschillend geoordeeld over de betekenis van passend onderwijs. Hoe kijkt u er tegenaan?
En zijn leraren voldoende geëquipeerd?
“De uitgangspunten zijn goed, in twee opzich-
nen, en tijdens mijn opleiding op de pabo was
ten. Kinderen ervaren op die manier dat elk kind
er maar zijdelings aandacht voor kinderen met
anders is. En het is goed voor sommige leerlingen
problemen. Er zijn veel leraren die nu vijftien of
die nu naar het speciaal onderwijs gaan, maar die
twintig jaar voor de klas staan, en die de deskun-
misschien beter op hun plek zijn in het regulier
digheid missen. Het lijkt er een beetje op dat de
onderwijs. Ze groeien dan op met de kinderen in
beleidsmakers hebben gedacht: een leraar moet
hun eigen omgeving. Maar de praktijk zal moeten
dat ook kunnen, het zijn toch professionals. Maar
uitwijzen of passend onderwijs werkt. Want er zijn
dat is een onderschatting van wat het betekent
ook kinderen die het juist in het speciaal onderwijs
om speciale kinderen in een klas te hebben.
goed doen, omdat ze daar geen uitzondering
Confucius zei al: Wie op zijn tenen loopt, loopt
zijn. Als een speciaal kind op een gewone school
nooit lang. We zullen heel goed de vinger aan de
een buitenbeentje is, dan schiet hij of zij er niets
pols moeten houden.”
“Er zal nog veel gedaan moeten worden aan bijscholing. Ik ben zelf ooit als onderwijzer begon-
mee op.”
“Daar zit mijn zorg. Leraren zuchten nu al onder
Maar scholen worden toch niet overspoeld met leerlingen uit het speciaal onderwijs?
een grote werkdruk. Je kunt niet verwachten dat
“Nee, dat klopt. Maar het is natuurlijk wel zo
leraren straks een groot deel van hun aandacht
dat het om kinderen gaat van wie eerder werd
kunnen geven aan die twee of drie speciale kinde-
vastgesteld dat die naar speciale scholen met
ren die ze in hun klas krijgen. Zelfs al is het maar
speciaal opgeleide leraren moesten gaan, en daar
één kind. Stel dat er in een groep van 29 kinderen
een speciale aanpak kregen. Die komen nu in een
een speciaal kind bijkomt, dan zal het niet zo zijn
reguliere klas.”
Dat hangt sterk af van de leraar.
dat zo’n kind voldoende heeft aan 1/30 van de aandacht van de leraar. Dat zal veel meer zijn, dat is de realiteit. Wat dat betreft is passend onderwijs vanachter een bureau bedacht.”
10
interview
STEVEN PONT (51) HEEFT AARZELINGEN BIJ PASSEND ONDERWIJS. HET KAN PAS EEN SUCCES WORDEN ALS PSYCHOLOGEN EN/OF PEDAGOGEN MIDDEN IN DE PRAKTIJK VAN ALLEDAG STAAN.
Er is in het verleden misschien wel op teveel kinderen een label geplakt.
staande kunnen houden. Ik kan me indenken dat je als ouder van zo’n kind met argusogen naar de komst van passend onderwijs kijkt.”
“Zeker, er is veel overdiagnosticering. Vroeger
Het al dan niet slagen van passend onderwijs hangt dus sterk af van de leraar. “En die moet daarom goed ondersteund worden. Ik pleit er al jaren voor om aan elke school een
Kanjertraining of Rots & Water moeten volgen. We
U hebt wel eens geschreven dat een school op de eerste plaats een kennisinstituut is. Hoe verhoudt zich dat tot passend onderwijs?
zijn ook wel doorgeschoten.”
“Kennisoverdracht is het bestaansrecht van een
zijn van het team. Heel toegankelijk voor leerlin-
school. Maar die opdracht kan alleen maar slagen
gen, ouders en leerkrachten. Dan kunnen ze veel
Er zijn zorgen van ouders van ‘gewone’ kinderen die vrezen dat er minder aandacht is voor hun kind.
op een stevig pedagogisch fundament. Dat gaat
beter advies geven op elk kind. Ze zien met eigen
vooraf aan de didactiek. Als een kind zich niet
ogen wat de omstandigheden zijn. Hoe een kind
veilig voelt in de klas of in de relatie met zijn leer-
zich in de klas beweegt, op de speelplaats. We
kracht, als het niet lekker in zijn vel zit, dan zal de
kennen de pedagogische driehoek leerkracht-ou-
“Je hebt in elke klas wat ik noem ‘kantelkinderen’.
didactische kennis moeilijker beklijven.”
ders-kind, laten we daar met passend onderwijs
had ik een meisje in de klas, Annemarie. Ze was heel verlegen. Iedereen wist dat, maar ze werd geaccepteerd. In deze tijd zou zij met een sociale angststoornis gediagnosticeerd worden en een
ontwikkelingspsycholoog en/of pedagoog te verbinden. Net als een intern begeleider. Haal ze weg uit de ivoren torens van de instituties! Zorg dat ze dicht op de onderwijspraktijk zitten, laat ze deel
Dat zijn kinderen die het met extra steun en aan-
een vierkant van maken door er een schoolpsy-
dacht net wel redden, maar zich zónder moeilijk
choloog en/of pedagoog aan toe te voegen.” ●
11
column
In de documentaire van BNN over 4 havo van het Jan Arentsz in Alkmaar wordt goed zichtbaar wat het betekent om leerlingen kansen te blijven geven, ook als je daarvoor de formele regels opzij moet zetten. Tijdens VERUS 2014 toonden we een fragment over een jongen die toch door mocht naar 5 havo omdat de school rekening hield met het feit dat zijn vader in dat schooljaar was overleden. Tijdens het panelgesprek kwam sterk naar voren dat dit nogal wat lef vergt. Want als school word je er niet voor beloond, eerder afgestraft. De navolging van Christus vraagt soms om tegen de stroom oproeien en je nek uitsteken in het belang van de leerlingen. Niet het toepassen van een technocratische meetlat, maar oog en aandacht houden voor de kansen die je aan leerlingen moet bieden om hen tot bloei te laten komen. Ook als dat een slechtere plek op de ranglijst of kritiek van de inspectie oplevert. Juist op dat soort momenten toont christelijk onderwijs of het de naam op de gevel waarmaakt. In deze tijd van vele beslissingen over individuele leerlingen wens ik iedereen die deze besluiten moeten nemen, veel wijsheid en moed toe. ●
Wim Kuiper voorzitter Verus Zie ook pagina 30. Reageren? Mail naar
[email protected].
12
dienstverlening in de praktijk
Tekst: Noël Houben
DIENSTVERLENING IN DE PRAKTIJK
‘Dankzij Verus een betere relatie tussen GMR en directie’
DOOR HET SCHEPPEN VAN EEN VEILIG KLIMAAT HIELP VERUS DE VERENIGING VOOR CHRISTELIJK VOORTGEZET ONDERWIJS IN KATWIJK DE RELATIE TUSSEN GMR EN CENTRALE DIRECTIE TE VERBETEREN. OPDRACHTGEVER JOHAN STEVENS EN KEES JANSEN VAN VERUS KIJKEN TERUG OP EEN GESLAAGD COACHINGTRAJECT.
Meer weten over de dienstverlening op het gebied van medezeggenschap? Neem contact op met Kees Jansen, T: 06 519 532 69, E:
[email protected].
Johan Stevens waarnemend voorzitter van de centrale directie van Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs (VCVO) in Katwijk
Kees Jansen adviseur medezeggenschap bij Verus “Ik heb tussen juni 2013 en april 2014 zes vergaderingen van GMR en centrale directie bijgewoond. Ik hielp de GMR
“De relatie tussen de gemeenschappelijke
met een gedegen voorbereiding van de
medezeggenschapsraad en de centrale directie
overleggen. Tijdens de vergaderingen
was gespannen. Vergaderingen verliepen weinig
diende ik soms als vraagbaak op mede-
gestructureerd en er waren onderlinge irritaties.
zeggenschapsgebied, maar beperkte me
Het ontbrak bovendien aan kennis over de rol
verder tot waarnemen. Achteraf gaf ik mijn
en bevoegdheden van de GMR. Met een voor-
observaties terug, zonder er een oordeel of
lichtingsbijeenkomst hierover zetten we in
interpretatie op los te laten. Ik liet de
februari 2013 een eerste stap in de goede
GMR-leden zelf reflecteren op hun inbreng:
richting. Zowel GMR als directie vond dat er nog
‘Wat zou jij hiervan vinden als je in de
een extra slag nodig was. De GMR besloot een
centrale directie zat?’ Je zag vervolgens
coachingtraject te volgen en koos Kees Jansen
dat de vergaderingen steeds beter gingen
van Verus als begeleider.
lopen. Daarbij hielp het ook dat in de
Ik merk dat de onderlinge spanningen tussen
GMR een paar nieuwe mensen aan-
GMR en centrale directie flink minder zijn
schoven die niet werden gehinderd door
geworden. Het geeft nu energie als we met
het verleden.” ●
elkaar overleggen in plaats van dat het energie kost. De vergaderingen zijn ook beter voorbereid en verlopen gestructureerd. Kees heeft ons geholpen om een veilig klimaat te scheppen waarbinnen iedereen tot zijn recht komt.”
13
Tekst: Martine Visser
RUIMTE CREË IN HET SYSTE OM HET HAR TE LATEN SPR Mijn verhaal Wat is het verhaal dat Nederlandse schoolleiders, bestuurders en toezichthouders onlangs vertelden of deelden om anderen te inspireren? Wat willen zij overbrengen op leerlingen, studenten, leraren, ouders en andere
Toen stuurden ze enkele farizeeën en herodianen op Hem af,
bij hun school of organisatie betrokken
om Hem op een woord te vangen. Die kwamen en zeiden:
mensen? ‘Mijn verhaal’ is een rubriek
‘Meester, we weten dat U een waarheidslievend man bent en
waaruit u als lezer ook naar hartenlust
U door niemand laat beïnvloeden, want U ziet geen mens naar
inspiratie mag putten. Deze keer:
de ogen, maar U geeft naar waarheid onderricht over de weg
Martine Visser rector Christelijke Scholengemeenschap Calvijn, Rotterdam e.o.
van God. Mag men belasting betalen aan de keizer of niet? Moeten we betalen of niet?’ Maar Hij doorzag hun huichelarij en zei tegen hen: ‘Waarom stelt u Me op de proef? Laat Me eens een geldstuk zien.’ Dat deden ze. Hij zei hun: ‘Van wie is die afbeelding en het opschrift?’ Ze zeiden tegen Hem: ‘Van de keizer.’ Jezus zei hun: ‘Geef aan de keizer wat van de keizer is en aan God wat van God is.’ Ze stonden verbaasd over Hem. Toen iemand van de schriftgeleerden hen had horen redeneren en zag dat Hij hun een juist antwoord had gegeven, ging hij Hem vragen: ‘Wat is het allereerste gebod?’ Jezus antwoordde: ‘Het eerste is dit: Luister Israël, de Heer onze God is de enige Heer; u zult de Heer uw God liefhebben met heel uw hart en met heel uw ziel, met heel uw verstand en met heel uw kracht. Het tweede is dit: U zult uw naaste liefhebben als uzelf. Een ander gebod, groter dan deze twee, is er niet.’ Marcus 12, 13-31 (Willibrordvertaling 1995)
14
mijn verhaal
ËREN EEM RT REKEN
“Maar onze doelen zijn niet zo eendimensionaal als die van overheid en inspectie.”
De spanning tussen wat de maatschappij of de
productiefactoren in een economie van een
creëren in het systeem. Om vooral na te denken
overheid van je vraagt en wat je moet doen voor
ander zijn. Ons doel is het kind tot zijn recht laten
over de vraag wat de kern is van ons christelijk
God, was in Jezus’ dagen net zo prangend als
komen. Heel vaak past dat in het plaatje van de
onderwijs en wat niet, zodat dat laatste eruit kan.
nu. Het antwoord van Jezus laat zien dat het niet
overheid, maar soms niet. Ook dan is onze eerste
Halen we daarmee geen 1000 uur? Het zij zo, we
òf-òf is. De realiteit is enerzijds dat je de keizer
verplichting onze liefde voor de kinderen.
verzinnen wel een manier om de keizer te geven wat des keizers is.
moet geven wat des keizers is, maar tegelijk moet het meest wezenlijke gegeven worden aan God:
Een docent zei tegen mij: ik heb het gevoel dat ik
datgene waar God op afgebeeld is, namelijk de
heel hard moet werken, maar ik zou geen ander
We hebben de opdracht om lief te hebben met
mens zelf met heel zijn hart, heel zijn ziel, heel zijn
werk willen, omdat deze leerlingen mij echt nodig
heel ons hart, heel onze ziel en heel ons verstand.
verstand en al zijn kracht. Dat je dát doet, moet
hebben. Echt nodig zijn voor je naasten, in dit
Dat is de kern van ons onderwijs. Meer hebben
blijken uit de liefde voor je naaste. Dat is waarom
geval de kinderen, dat is wat wij willen vanuit ons
we niet! Meer hoeven we ook niet. Als we met
wij aan onderwijs doen. Omdat wij er voor kinde-
christelijk geloof. En we willen die kinderen ook
alles wat in ons is het onderwijs naar beste weten
ren willen zijn als onze naasten, die we met echte
leren dat ze echt nodig zijn, dat niet geld en mooie
vormgeven en het is volgens welke overheidseis
aandacht en liefde omringen.
spullen de essentie zijn, maar vriendschap, er voor
dan ook niet goed genoeg, dan is dat maar zo.
elkaar zijn, een ander helpen. Dat geeft uiteinde-
We zullen ervoor zorgen dat Calvijn tot in de wijde
Heel veel eisen die de overheid ons stelt, passen
lijk de meeste vervulling. Ik weet dat de meeste
omtrek bekend staat als de school met de groot-
daar prima in. Zo veel mogelijk kinderen op een
docenten en andere medewerkers van de school
ste bevlogenheid! ●
zo hoog mogelijk niveau laten slagen voor hun
het daarvoor doen.
eindexamen – dat moet van de inspectie, maar we willen het ook, uit liefde voor die kinderen, omdat
Toch geven we dat nog zo weinig vorm in hoe we
ze daarmee verder komen in hun leven. Maar
het onderwijs inrichten. We hebben allemaal een
onze doelen zijn niet zo eendimensionaal als die
hart waarmee we het best mogelijke onderwijs wil-
van overheid en inspectie. Wij willen de kinderen
len geven, en vervolgens sluiten we onszelf op in
zien opbloeien, we willen kinderen die zelf aan
een systeem waarin zo weinig ruimte en flexibiliteit
de samenleving kunnen bouwen en niet slechts
zit om dat hart te laten spreken. Ik wil ruimte
15
FOCUS: WET WERK EN ZEKERHEID
Een goed dossier wordt nog belangrijker
Wet Werk en Zekerheid
De Wet Werk en Zekerheid is inmiddels door de Tweede Kamer aangenomen. Het kabinet beoogt met de wet het ontslagstelsel eenvoudiger, sneller, eerlijker en minder kostbaar voor werkgevers te maken én stimuleert die werknemers meer een nieuwe baan te vinden. De verwachting is dat ook de Eerste Kamer instemt met het wetsvoorstel. 16
focus Tekst: mr. Fenneke Scholten van Aschat, jurist bij Verus
MET DE WET WERK EN ZEKERHEID GAAT ER NOGAL WAT VERANDEREN VOOR WERKGEVERS IN HET BIJZONDER ONDERWIJS. HOEWEL NOG DE NODIGE AANPASSINGEN IN HET WETSVOORSTEL TE VERWACHTEN ZIJN, ZIJN DE CONTOUREN INMIDDELS WEL DUIDELIJK. WE STIPPEN DE BELANGRIJKSTE PUNTEN AAN. De huidige situatie
dienstverband bedraagt de transitievergoeding
Een goed dossier
Op dit moment zijn er in het bijzonder onderwijs
per 6 maanden 1/6 van het maandloon.
Omdat de transitievergoeding een forfaitaire
twee routes mogelijk bij ontslag: opzegging en
• Na deze 120 maanden wordt de vergoeding
ontbinding.
¼ van het maandsalaris per 6 maanden.
vergoeding is die op vaste wijze wordt berekend, weet de werknemer op welke vergoeding hij
De transitievergoeding is dus een forfaitaire
aanspraak kan maken. Vindt de werknemer dit
dienstverband kan een medewerker in beroep
vergoeding die aanmerkelijk lager uitkomt dan de
bedrag te laag of stemt hij om andere redenen
gaan bij de Commissie van Beroep. De
kantonrechtersformule.
niet in met een ontslag, dan moet het oordeel van
• Tegen een besluit tot opzegging van het
Commissie kan het beroep tegen het ontslag
de rechter gevraagd worden.
gegrond of ongegrond verklaren, maar geen
In de huidige praktijk komen partijen in het kader
De werknemer heeft in beginsel weinig te verliezen
ontslagvergoeding toekennen.
van een minnelijke regeling nogal eens een ont-
bij zo’n procedure. Oordeelt de rechter dat het
slagvergoeding overeen om het dienstverband te
dossier onvoldoende is om het ontslag te onder-
die kan verzocht worden de arbeidsover-
beëindigen. Het wordt vrijwel onmogelijk om naast
bouwen, dan wijst hij een verzoek tot ontbinding
eenkomst te ontbinden. Bij een ontbindings-
de transitievergoeding een aanvullende vergoe-
van de arbeidsovereenkomst mogelijk af, ook
procedure is het niet ongebruikelijk dat een
ding mee te geven. In de toekomst is er in begin-
omdat de mogelijkheid om een aanvullende
ontslagvergoeding wordt toegekend aan de
sel alleen ruimte voor een aanvullende vergoeding
vergoeding toe te kennen, uiterst beperkt is.
werknemer. Als richtsnoer voor de hoogte van
als er sprake is van ernstig verwijtbaar handelen of
Het dienstverband blijft dan dus in stand.
de ontslagvergoeding wordt gebruik gemaakt
nalatigheid van de werkgever, met dien verstan-
De Wet Werk en Zekerheid maakt ook hoger
van de zogenaamde kantonrechtersformule.
de dat de wetgever slechts voor uitzonderlijke
beroep mogelijk van een ontbindingsbeschikking.
Tegen een ontbindingsbeschikking is geen
gevallen een ‘muizengaatje’ heeft willen creëren,
Het dossier kan dus opnieuw in hoger beroep
beroep mogelijk.
bedoeld om werkelijk onrecht te compenseren.
beoordeeld worden.
• De andere route loopt via de kantonrechter:
Gelet hierop kan het toekennen van een aanvul-
Wijziging toetsing van ontslag
lende vergoeding mogelijk tot problemen leiden
In het licht van al deze veranderingen wordt
Om het ontslagrecht eenvoudiger te maken
bij het Participatiefonds. Daarnaast is niet uit te
een goed dossier onder de Wet Werk en
wordt dat in de toekomst geconcentreerd in het
sluiten dat er (bekostigings)maatregelen worden
Zekerheid nog belangrijker dan het onder het
Burgerlijk Wetboek en de daarop gebaseerde
genomen als ter compensatie van ernstige verwijt-
huidige recht is. ●
nadere regelgeving.
baarheid aan werkgeverszijde, onderwijsgeld voor
Afhankelijk van de ontslaggrond zal de werkgever
aanvullende vergoedingen wordt gebruikt.
het ontslag moeten voorleggen aan het UWV of de kantonrechter. Het UWV beoordeelt bedrijfseconomische ontslagen en ontslagen wegens ziekte na twee jaar arbeidsongeschiktheid. De kantonrechter beoordeelt ontslagen op de overige gronden. Dit geldt ook voor werkgevers in het bijzonder onderwijs. Voor hen gaat er dus nogal wat wijzigen.
Cursus Personeelsdossier
Als u niet goed weet waar u op moet letten bij de opbouw van een personeelsdossier, volg dan een cursus Personeelsdossier. Meer informatie vindt u op www.verus.nl. Of neem contact op met onze afdeling Advocaten en Juristen, 0348 74 44 48.
De transitievergoeding De wetgever wil bereiken dat vergoedingen worden gebruikt om de mobiliteit van werknemers te bevorderen, en hij wil zeer hoge vergoedingen beperken. Met het oog hierop wordt de transitievergoeding geïntroduceerd: • Een werknemer heeft in beginsel recht op een transitievergoeding als de arbeidsovereenkomst ten minste 24 maanden heeft geduurd. • Gedurende de eerste 120 maanden van het
Houd onze website in de gaten
Wat de Wet Werk en Zekerheid voor het onderwijs betekent, gaat zich nog verder uitkristalliseren. Houd onze website www.verus.nl in de gaten voor de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van onderwijsrecht. 17
Tekst: Peter Louwerse | Fotografie: Ruben Schipper
ECHTE LEIDERS KENNEN HUN MENSEN, WETEN HEN TE INSPIREREN EN STRALEN UIT WAAR HET IN ONDERWIJS UITEINDELIJK OM GAAT. CHRISTELIJK ONDERWIJS STAAT OF VALT MET GEÏNSPIREERD LEIDERSCHAP – ZOVEEL WERD DUIDELIJK IN DE SCHOOL DRAAIT DOOR TIJDENS VERUS 2014. MET DE ‘F’JES VAN FOPPE’ ALS INSPIRATIEBRON.
VERUS 2014: GEÏNSPIREERD LEIDERSCHAP
“Laten zien dat de dan opbrengstger
Wim Kuiper
Foppe de Haan, voormalig succestrainer bij
de 4 F’jes van Foppe: feeling, function, future en
Heerenveen en Jong Oranje, heeft een belang-
feedback.
rijke stelregel: “Of je nu leiding geeft aan een
Bij feeling denkt Foppe aan het goede gevoel dat
voetbalclub, een school of een andere organisatie,
hij heeft bij zijn werk, bij function aan de prestaties:
mensen kunnen alleen leren in een veilige sfeer.
“Je mag niet onder de zes komen, en daar moet
Daar zit de belangrijke rol van de coach. Hij moet
je elkaar bij helpen.” Onder future verstaat hij:
mensen helpen zichzelf te ontwikkelen en te
in oplossingen denken. Tenslotte de feedback:
verbeteren. Uiteindelijk moeten ze zelf beter willen
mensen een compliment geven als iets is gelukt:
worden.”
van een schouderklopje krijgt niemand immers
In theater Spant! in Bussum grossierde de Friese
een blessure. Een leider moet ook onderzoeken
voetbaltrainer in oneliners als ‘Wij is belangrijker
wat misging en mensen helpen het een volgende
dan ik’ en ‘Als je de leiding hebt, moet je staan
keer beter te doen.
voor je standpunt’. Bok staan, noemen de Friezen dat. De Haan: “Je moet in de eerste plaats
“Kom er voor uit”
duidelijk zijn. Als iemand de spelregels niet volgt,
Wat betekent leiderschap voor schoolleiders in het
mag je hem daarop aanspreken. Liefst met een
christelijk onderwijs? In gefilmde interviews gaven
schouderklopje, maar als het moet met een schop
directeuren van christelijke basisscholen daar ver-
onder zijn kont.”
schillende woorden aan. Voor Rijk van Ommeren, directeur van de Margrietschool in Woerden, bete-
Dick Bruinzeel en Ryanne van Gool
18
Vier F’jes
kent christelijk onderwijs: niemand uitsluiten. Dus
Die basisprincipes gelden ook voor het onderwijs,
geen wachtlijsten en optreden tegen pesten.
vindt De Haan, die is opgeleid als onderwijzer
Voor Dick den Bakker, directeur onderwijs en
en later als sportleraar heeft gewerkt. Hij vatte
identiteit van Verus, is “de kern van christelijk
zijn universele managementfilosofie samen als
onderwijs: je mag zijn wie je bent”, zei hij in een
Verus 2014
Foppe de Haan
school zoveel meer is icht werken en scores” podiumgesprek onder leiding van presentatrice
wilde Tooske weten. Van Gools antwoord:
Tooske Ragas. Hij herhaalde een belangrijke notie
‘Allereerst weten wat er speelt. ’s Ochtends sta
in zijn boek Scholen met lef: wees in een gesecu-
je bij de schoolpoort. Je leert de namen van de
lariseerde tijd duidelijk door te laten zien waar jij en
kinderen, je spreekt met de leerkrachten, toont
de school voor staan.
oprechte aandacht. Dat is de basis: mensen willen
“Laat zien wat de christelijke traditie betekent voor
gezien worden. ’s Avonds sluit je als laatste de
de manier waarop je met kinderen omgaat. Wees
school weer af.”
als christelijke school zelfbewust, kom er voor
Over de vraag wat de school christelijk maakt,
uit. Ouders en leerlingen waarderen dat. Als je
hoefde Van Gool niet lang na te denken. “Onze
volle melk wilt, neem je toch geen genoegen met
normen en waarden gaan uit van het bestaan van
halfvolle melk?”
God, en die geef je uitgesproken en onuitgesproBart van den Belt
ken door aan de kinderen. We willen uitstralen
“Mensen willen gezien worden”
dat iedereen ertoe doet, dat God er voor iedereen
De jonge directeur Ryanne van Gool van de
is.” Met karikaturen als ‘christelijk rekenen’ heeft
Eloutschool in Rotterdam zet als schoolleider
dat allemaal niets te maken, zei ze desgevraagd.
vooral haar authentieke zelf in, zo werd duidelijk
“Christelijk rekenen bestaat niet, althans niet in de
uit haar verhaal. Toen ze bij deze multiculturele
zin van 1+1=3. Maar wel in de zin dat kinderen op
school aan de slag ging, stond deze bij de onder-
de docenten en schoolleiding kunnen rekenen.”
wijsinspectie als zeer zwak te boek.
De inspanningen van Van Gool om te komen
“Toen ik zag hoe de school ervoor stond, ben
tot een goede, christelijke school met open oog
ik er samen met het team tegenaan gegaan”,
voor de samenleving hebben inmiddels vrucht
vertelde ze. Het team wilde zelf ook heel graag
gedragen. De school is bijna terug op het basisar-
beter onderwijs geven, maar miste leiderschap
rangement van de inspectie. Het aantal leerlingen
“Hoe doe je dat, zo’n team enthousiasmeren?”
is toegenomen van 163 naar 189. “Dat komt door
> 19
Verus 2014
“Leiderschap is ook: kansen grijpen om te laten zien dat je school het verschil kan maken.” de positieve verhalen van ouders.” In de woorden
Bruinzeel toe. “Juist om te laten zien dat de
van Foppe de Haan: er is weer future voor de
school op een positieve manier het verschil kan
Eloutschool.
maken. Door aandacht voor de leerling, een luisterend oor. Laten zien dat de school zoveel
20
Zoveel meer
meer is dan alleen opbrengstgericht werken en
Leiderschap is ook: kansen grijpen om te laten
onderwijsscores.”
zien dat je school het verschil kan maken.
Voordat hij met BNN in zee ging, moest Bruinzeel
Collegevoorzitter Dick Bruinzeel van CSG Jan
draagvlak zien te krijgen in de school. Daartoe
Arentsz in Alkmaar mocht komen vertellen hoe hij
sprak hij met zoveel mogelijk geledingen:
dat gedaan heeft door zijn school mee te krijgen
teamleiders, docenten, ouders, leerlingen en
met het plan om deel te nemen aan het BNN-
medezeggenschapsraad. “We hebben de risico’s
realityprogramma De School.
afgewogen en ook de tegenstanders aan het
Veertig camera’s legden het wel en wee van
woord gelaten”, vertelde Bruinzeel.
leerlingen en personeel vast, wat uiteindelijk leidde
“En?” vroeg Tooske, “heeft het gebracht wat je
tot een zesdelige documentaire. CSG Jan Arentsz
verwachtte?” Daar kon Bruinzeel ja op zeggen.
kreeg daarmee veel publiciteit, vooral dankzij het
“In grote lijnen wel. Je ziet hier en daar wel
empathische optreden van leraar Willem Verkuil,
rafelrandjes, maar de kernpunten van de school
die onder anderen een jongen begeleidde wiens
komen goed naar voren, en daar gaat het uit-
vader was overleden. Bruinzeel kreeg mailtjes uit
eindelijk om.” Hij heeft veel aandacht besteed aan
heel Nederland. Iemand die vanuit Amersfoort
het bewaken van het proces. “Als het erop had
naar Zwolle was verhuisd, mailde: “Was ik maar
uitgedraaid dat we niet hadden meegedaan aan
naar Alkmaar gegaan”.
die documentaire, was het ook goed geweest.
Waarom werkte de school hieraan mee? “Om
Het besluitvormingsproces zelf is ten slotte ook
het verhaal van de school te vertellen”, lichtte
een uiting van kwaliteit.” ●
Tekst: Kees Jansen, adviseur medezeggenschap Verus
rubriek opinie
Enquêterecht voor de MR? Niet doen! CDA-KAMERLID MICHEL ROG VINDT DAT DE MR – NET ALS DE ONDERNEMINGSRAAD IN BEDRIJVEN – EEN ENQUÊTERECHT ZOU MOETEN KRIJGEN. DAT ZOU BETEKENEN DAT BIJ WANBESTUUR DE MR AAN EEN (NOG OP TE RICHTEN) ONDERWIJSKAMER ZOU KUNNEN VRAGEN EEN ONDERZOEK TE DOEN. DAT IS OM MEER DAN ÉÉN REDEN EEN ONVERSTANDIG VOORSTEL.
Allereerst heeft de ondernemingsraad van een
De formele opdracht aan de MR bestaat uit alge-
bedrijf dit recht helemaal niet, en zeker niet zoals
mene taken (artikel 7 WMS) en de uitoefening van
Rog zich dat voorstelt. Daarnaast spitst de forme-
de bijzondere bevoegdheden (artikel 11-14 WMS).
le rol van de MR zich toe op de beleidsvorming en
Daarnaast is er het initiatiefrecht uit artikel 6 lid 2
niet op de controle of de uitvoering daarvan.
WMS. Dit laatste kan de MR zeker gebruiken om
Ten slotte merken de bewindslieden van OCW in
te beoordelen hoe het beleid van het bevoegd
een brief van 5 februari 2014 terecht op dat het
gezag uitpakt. De formele bevoegdheden van de
enquêterecht de checks and balances rondom de
MR liggen echter bij de beleidsvorming. Controle
zeggenschap in de school zou verstoren.
op de uitvoering is voorbehouden aan de toezichthouder en de onderwijsinspectie. Die hebben de
Bij grote nv’s en bv’s kunnen aandeelhouders, de
middelen om adequaat te controleren én om zo
mogelijke curator of bijvoorbeeld een vakbond
nodig in te grijpen.
aan de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam vragen onderzoek te doen naar de
Er zijn dus voldoende gronden om geen
gang van zaken in de onderneming. In de statuten
enquêterecht voor de MR te bepleiten. En wat
kan worden bepaald dat ook bijvoorbeeld de
doet Rog? Hij dient op 23 april 2014 een motie
ondernemingsraad zo’n verzoek kan indienen.
in om dit recht toe voegen aan het ‘controle-
Bij de behandeling van het betreffende wetsvoor-
instrumentarium’ van de MR… ●
stel is de vraag of de ondernemingsraad niet standaard dat recht zou moeten krijgen, uitvoerig aan de orde geweest. De minister en een meerderheid van de Kamer hebben die vraag eenstemmig negatief beantwoord. Het gewone advies- en instemmingsrecht en het recht van initiatief werden voldoende geacht, zeker nu de vakbonden het recht kregen om een enquête te verzoeken. Rog bepleitte dus een recht voor de MR dat de meeste ondernemingsraden niet hebben.
21
Ga jij je maar eens melden… 22
ga jij je maar eens melden…
Tekst: Marijke Nijboer | Fotografie: Arno Hoogwerf
Een leerling die dat te horen krijgt, kijkt meestal niet zo blij. In Verus Magazine juist wel. Zoals deze keer Carmen Dupuis (11) uit groep 7A van de Prins Florisschool in Papendrecht en lid van de leerlingenraad. Verus stuurt haar de klas uit. Zij voelt directeur Jaap van der Put aan de tand.
“Ik probeer een voorbeeld voor jullie te zijn” Hoe is het om directeur van een school te zijn? “Ik vind dit een hartstikke leuk beroep. Je hebt veel met mensen te maken, je geeft leiding, pakt samen leuke dingen op. En natuurlijk draag je kennis over en probeer je een voorbeeld voor jullie te zijn. Ik wil graag mijn enthousiasme doorgeven.”
Hoe is het om moeilijke beslissingen te nemen? “Daar moet je goed over nadenken. Gelukkig doe ik dat samen met de adjunct-directeur en een paar juffen en meesters die met mij in de staf zitten. Samen bedenken we een voorstel, en dat leggen we dan voor aan de andere collega’s. Soms moet je een beslissing nemen die een ander pijn doet. Bijvoorbeeld dat iemand op een andere locatie moet gaan werken. Dat is moeilijk, en dat mag je dan als directeur ook best laten merken.”
Hoe kiest u welke klas een juf of meester krijgt? “Zij vullen in november al een formulier in over hoeveel uren ze in het volgende schooljaar willen werken, met wie ze willen samenwerken en welke groep ze willen. En dan gaan we puzzelen.”
Heeft u zelf ook voor de klas gestaan? “Ja, eerst een half jaar in het speciaal basisonderwijs en na mijn militaire dienst heb ik voor verschillende groepen gestaan op basisscholen.”
Wat zou u aan deze school willen veranderen? “Ik hoop dat we in de toekomst nog meer gaan doen met computers, en dat we onze ouders nog meer gaan betrekken bij het onderwijs. En ik hoop dat jullie je behalve in rekenen, lezen en taal ook goed blijven ontwikkelen in tekenen, gym, handvaardigheid en het omgaan met elkaar.”
Waarom is de school begonnen met een leerlingenraad? “We wilden jullie meer bij de school betrekken. We willen graag weten of jullie onze goede bedoelingen ook ervaren. Het is heel belangrijk dat jullie later terugkijken op een fijne schooltijd.” ●
23
scholen met lef
Maak verbinding met de ander voor wie je een naaste kunt en wilt zijn.
Tekst: Bert van der Kruk
PRINCIPIEEL GERICHT OP DE ANDER
VERUS MAGAZINE LAAT SCHOOLLEIDERS AAN HET WOORD OVER DE TIEN NOTIES IN HET BOEK SCHOLEN MET LEF VAN DICK DEN BAKKER, DIRECTEUR ONDERWIJS & IDENTITEIT BIJ VERUS. DIT KEER BARBARA DE KORT, WAARNEMEND VOORZITTER VAN HET COLLEGE VAN BESTUUR VAN DE MARNIX ACADEMIE, DE PROTESTANTSCHRISTELIJKE PABO IN UTRECHT MET ONGEVEER 1400 STUDENTEN.
“De Marnix Academie werkt met een beroeps-
uit na te denken over de vormgeving van het
beeld voor leraren waarin drie woorden centraal
leraarschap en de betrokkenheid op de kinderen:
staan: bekwaam, betrokken en bevlogen. Het
hoe ziet je persoonlijke inspiratie en professiona-
tweede begrip – betrokkenheid – hebben wij
liteit eruit? Ben jij de leraar die het verschil gaat
verbonden aan het gedachtegoed van de filosoof
maken?
Emmanuel Levinas. Hij vraagt nadrukkelijk aan-
De kleinschaligheid van onze organisatie zorgt
dacht voor de ander: je wordt jezelf in de ogen
ervoor dat we als Marnix Academie een echte
van de ander. Je hebt de ander dus nodig om
gemeenschap kunnen zijn. Kleinschalig is een
jezelf te worden, en daarvoor moet je ingaan op
betrekkelijk begrip, want we zijn onderhand wel
het beroep dat de ander op jou doet.
de grootste pabo in Nederland. Maar we zitten
Wij hebben dit uitgangspunt pedagogisch vertaald
met ons allen in één gebouw, we kennen elkaar.
voor onze studenten. Wij zeggen: het is van groot
We begeleiden studenten in kleinere groepen.
belang dat je als leraar principieel gericht bent
We organiseren vieringen en uitbundige
op de ander. Het beroep van leraar is er nooit tot
diploma-uitreikingen. Dat maakt de betrokkenheid
meerdere eer en glorie van jezelf; het gaat erom
op elkaar voelbaar en zichtbaar.
Dick den Bakker schreef het boek
dat je er bent voor de kinderen. Jouw leraarschap
In het besturen, het lesgeven en het leraar worden
Scholen met lef uit liefde voor de huidige
krijgt gestalte in de interactie met de kinderen. Zij
gaat het uiteindelijk nooit om de formele dingen;
én toekomstige kinderen en jongeren
doen een appel op je, en jij moet er als leraar voor
het gaat om het opbouwen van de menselijke
die de scholen zullen bezoeken, in het
hen zijn.
relatie, de dialoog en de ontmoeting. We hebben
geloof en de hoop dat zij zullen bijdragen
We hebben deze grote aandacht voor betrokken-
een partnerschap met 350 basisscholen; dat
aan een mens waardige samenleving.
heid ook op het niveau van eindkwalificaties
betekent een enorme organisatie. Tegelijk weet
U kunt het boek bestellen via verus.nl.
geformuleerd. Aan de wettelijke eisen waaraan
ik dat elke partner de betrokkenheid en nabijheid
studenten moeten voldoen, hebben we zelf een
van de Marnix Academie ervaart.” ●
achtste competentie toegevoegd over inspirerend en waardevol handelen. We dagen de studenten
24
nieuwsplein
NIEUWSPLEIN Zij winnen een gratis e-book van Kairos Verus mocht drie gratis e-books weggeven van het boek Kairos van filosofe Joke J. Hermsen, spreker tijdens VERUS 2014. Zie het interview met haar in het vorige nummer van Verus Magazine. De winnaars zijn: • Robert Graansma, lid RvT Stichting De Tjongerwerven, Donkerbroek • Izaäk de Muijnck, voorzitter RvT Pieter Zandt Scholengemeenschap, Kampen • Jacobina Wegtert, administratief medewerker CBS Adewerth, Aduard. ●
EYE-opener vol schoolvoorbeelden Wat is de essentie van onderwijs? Over die
Opbrengst zorgactie: €10.000 voor Zip your Lip
vraag gaat het boek EYE-opener. Een perspec-
Onze jaarlijkse zorgactie leverde €10.000 op voor Zip your Lip. De cheque met dat bedrag werd
loopbaan als leraar en ‘meedenker’ met
tijdens VERUS 2014 door Wim Kuiper uitgereikt aan Ruud van Eijle van World Vision.
scholen zijn visie op wat onderwijs eigenlijk
Twee youth ambassadors van World Vision vertelden tijdens VERUS 2014 hoe zij leeftijdsgenoten
is. Zijn uitgangspunt: onderwijs is een waarde
op middelbare scholen in het hele land inspireren mee te doen aan Zip your Lip. Door 24 uur niet
op zich. Ook los van de waarde ervan voor de
te eten, zamelen middelbare scholieren geld in voor een project van World Vision. Dit jaar gaat de
samenleving is het van waarde voor de leerling
opbrengst naar Zuid-Soedan. ●
zelf. Op basis daarvan ontvouwt hij zijn visie op
tief op onderwijs. Een vraag waarbij iedereen in het onderwijs, bij tijd en wijle stilstaat. In zijn boek geeft Paul Boersma na een rijke
onderwijs, illustreert hij die met ‘schoolvoor-
Schoolgids: wijzig Besturenraad in Verus Bezig met het samenstellen van uw schoolgids voor 2014-2015? Als u onze vereniging daarin noemt, bijvoorbeeld vanwege onze collectieve verzekeringen of de klachtencommissie, let dan
beelden’ en biedt hij een levensbeschouwelijke reflectie. Een inspirerend boek voor iedereen die zich bij onderwijs betrokken voelt. ●
Bestellen?
KIJK OP WWW.VERUS.NL
even op dat u onze oude naam, Besturenraad, wijzigt in Verus. ●
Agenda 1-9-2014
Netwerk bestuurders Groningen
PO
Oude Pekela
9.00 – 12.00 uur
Wob van Beek
10-9-2014
Netwerk kleine schoolbesturen Drenthe en Overijssel
PO
Sibculo
19.30 – 22.00 uur
Wob van Beek
11-9-2014
Netwerk bestuurders Zuid-Holland zuid/west, PO Zeeland en West-Brabant
Bergen op Zoom
14.00 – 16.30 uur
Hans Bruggeman
11-9-2014 Netwerk kleine schoolbesturen PO Alblasserwaard/Vijfheerenlanden
Hoornaar
19.30 – 22.00 uur
Hans Bruggeman
11-9-2014
Woerden
12.15 – 15.15 uur
Wob van Beek
Netwerk bestuurders regio Utrecht
PO
12-9-2014
Netwerk bestuurders Zuid-Holland
PO
Vlaardingen
10.30 – 14.00 uur
Walter Wassenaar
17-9-2014
Algemene Ledenvergadering Verus
PO/VO/MBO/HO
Bunnik
10.00 – 13.00 uur
Wouter van den Berg
30-9-2014
Netwerk bestuurders Overijssel
PO
Nijverdal
13.30 – 16.00 uur
Wob van Beek
15-10-2014 Onderwijsdag Jouw inspiratie HO + PO
Utrecht Marnix Academie
9.30 – 17.00 uur
Corine de Reus
5-11-2014 Onderwijsdag Jouw inspiratie HO + PO
Rotterdam 9.30 – 17.00 uur Inholland/HS Leiden/Ipabo
Corine de Reus
19-11-2014 Onderwijsdag Jouw inspiratie HO + PO
Leeuwarden Hogeschool Stenden
Corine de Reus
9.30 – 17.00 uur
25
VERUS 2014:
EEN HOOPVOL VERHAAL ER ZIJN VAN DIE DAGEN DIE U NIET MISSEN MAG, ZEIDEN WE OVER 21 MEI 2014. VERUS 2014 “KENMERKT ZICH DOOR EEN KEUR AAN SPREKERS EN DEBATTEN OVER ONDERWIJS, LEIDERSCHAP, DE MAATSCHAPPELIJKE OPDRACHT VAN DE SCHOOL ÉN VELE PRAKTISCHE WORKSHOPS”, BELOOFDEN WE. WE VROEGEN ENKELE DEELNEMERS NAAR HUN ERVARINGEN.
LEZING: ‘KLANTEN’ BINDEN IN EEN ONTZUILDE TIJD (WILLEM SCHOONEN, OUDHOOFDREDACTEUR TROUW)
Cocky Fortuin-Van der Spek, net gestart als adviseur en trainer bij het door haar opgerichte Spirit In School
“Een hoopvol verhaal” ‘‘Ik vond dit echt een mooie workshop; dit verhaal heeft me geraakt. Willem Schoonen kan een periode van decennia overzien. Dat is van belang als het over identiteitsontwikkeling gaat. Hij vertelde een hoopvol verhaal. Hij laat zien dat je echt moet kiezen, maar dat daarna de weg van de lange adem vruchten afwerpt. Daar kan ik de scholen in bemoedigen. Zijn verhaal gaat over Trouw, een krant, maar geldt ook voor scholen. Die mogen erop vertrouwen dat deze weg tot resultaten leidt. We hebben het tij mee. De christelijke traditie put uit een duurzame bron van spiritualiteit.’’
Tekst: Marijke Nijboer | Fotografie: Ruben Schipper
26
Verus 2014
WORKSHOP: SPREEKCULTUUR
WORKSHOP: INKOOP IN HET
WORKSHOP: TWITTER:
ONDERWIJS VERGELIJKBAAR
ONDERWIJS: STARTEN EN
ZEG HET IN 140 TEKENS
Ludi Zoomer, vestigingsdirecteur CSG Jan Arentsz, Alkmaar
MET HET BEDRIJFSLEVEN?
DOORPAKKEN!
Willem-Jan IJsseldijk en Erwin Kievit, beiden afdelingsleider en docent bij het ds. Pierson College in Den Bosch
Wim Leeflang, algemeen directeur-bestuurder Stichting ProCon, Epe
Willem-Jan: ‘‘Ik concludeer hieruit vooral dat we
‘Ik neem van deze interessante workshop vooral
del. Wij twitteren wel als school, maar we kunnen
het bedrijfsleven niet in de school moeten inzetten.“
het advies mee om een ‘spendanalyse’ te maken.
het zeker nog beter benutten. We sturen nu vooral
Erwin: ‘‘Het bedrijfsleven mag een aanspreekcultuur
Die geeft je een goed overzicht van je totale
berichtjes over mooie evenementen en projecten.
hebben, maar die past niet bij het onderwijs. Wij
jaaruitgaven. Zo krijg je zicht op besparingsmoge-
Ik heb hier gehoord hoe je je doelgroep beter kunt
spreken een andere taal.’’
lijkheden, inkooprisico’s en prioriteiten. Dat klinkt
informeren. Dat was heel inspirerend. Wat vooral
Willem-Jan: ‘‘Een stelling was: als je meer meet,
ingewikkeld, maar je kunt beginnen met een een-
indruk op mij maakte, is de opmerking dat een
kun je mensen daarop aanspreken. Daar ben ik het
voudige opzet. Toch denk ik dat ik nog wel even
tweet voor jongeren dezelfde betekenis heeft als
niet mee eens. Ik vind dat je vanaf het begin samen
de hulp inroep van een adviseur van Verus.
een brief voor een ouder iemand. Iemand van
moet praten over de essentie van je werk, niet pas
Wij kopen in bij een vaste leverancier. Dat is een
achttien die een bericht plaatst op Facebook
wanneer er problemen ontstaan.’’
valkuil. Er zijn twee grote leveranciers die de markt
of een tweet zendt, bedoelt dat heel serieus.
Erwin: ‘‘Het klopt wel dat elkaar aanspreken nog geen
in handen hebben. Is het logisch om alleen te
Dat moeten wij als school zeker rekening mee
vanzelfsprekendheid is in het onderwijs. We moeten
onderhandelen met je hoofdleverancier? Je moet
houden.’’ ●
wat zakelijker worden; samen bespreken hoe we
je eigen blinde vlekken weghalen.’’
“Je moet je eigen blinde “We moeten wat zakelijker vlekken weghalen” worden”
“Jongeren nemen een tweet heel serieus” ‘‘Twitter is een heel belangrijk communicatiemid-
zorgen dat we de kinderen goed afleveren. Maar dat mag niet ten koste gaan van de onderlinge relatie.’’
27
juridische kwestie rubriek
De ene denominatie is de andere niet. Voor een gemeente is het zaak daar goed zicht op te hebben Dat leert de casus van een gemeente die bij de Raad van State het onderspit delfde nadat ze reformatorisch en protestants-christelijk op één hoop had geveegd.
Tekst: Emmanuel Naaijkens m.m.v. mr. Hans Bruggeman, jurist bij Verus Voor buitenstaanders zijn de wegen van het onderwijs vaak ondoorgronde-
Het college verwees daarbij naar de statuten van de christelijke basisschool
lijk, en het is niet vreemd als niet-ingewijden soms de weg kwijtraken. Dan
in de eigen gemeente. Citaat: “De vereniging heeft als grondslag voor haar
worden termen als ‘bijzonder onderwijs’ en ‘speciaal onderwijs’ door elkaar
handelen de Bijbel als Gods Woord en in overeenstemming daarmede de
gehaald. Of wordt praktijkonderwijs op een hoop gegooid met het vmbo.
belijdenisgeschriften van de Reformatorische Kerken in Nederland, zoals die
Ook denominaties leveren nu en dan problemen op, vooral waar het gaat
zijn neergelegd in de drie Formulieren van Enigheid”.
om de ogenschijnlijk subtiele verschillen in het christelijk onderwijs. Een
Voor de gemeente was het klip en klaar: dit is een reformatorische school,
gemeentebestuur in een van oorsprong katholieke omgeving verslikte zich
het staat in de statuten. Maar de ouders zagen dat anders. Het ging hier
daar onlangs in, toen het een aanvraag van ouders moest beoordelen
volgens hen om een protestants-christelijke school. Ze tekenden bezwaar
voor een financiële bijdrage in het leerlingenvervoer.
aan tegen het afwijzende besluit van B en W, maar kregen nul op het rekest.
De ouders wilden dat hun kinderen reformatorisch onderwijs zouden
Ook een beroepschrift bij de rechtbank had geen succes.
volgen. In hun eigen gemeente was zo’n school er niet. Wel 20 kilome-
Dus togen de ouders naar de Raad van State, en daar haalden ze alsnog hun
ter verderop in een naburige gemeente. Onder verwijzing naar artikel 4,
gelijk. Het hoogste rechtscollege stelt dat een besluit over de richting van een
eerste lid van de Wet op het primair onderwijs klopten de ouders bij de
school gebaseerd moet zijn op objectieve en kenbare gegevens. In dit geval
gemeente aan om de kosten van het noodzakelijke vervoer van de leerlin-
is dat volgens de Raad van State – en de ouders hadden dat eerder ook
gen te vergoeden.
aangevoerd – de omschrijving van de richting in BRIN. En in dat register staat
Het college van B en W wees dat verzoek echter van de hand.
dat de grondslag van de school waar de gemeente de ouders naar verwees,
Belangrijkste argument: in de eigen gemeente was een basisschool met
protestants-christelijk is. De school die de voorkeur had van de ouders heeft
dezelfde grondslag. En volgens de wettelijke regel hoeft een gemeente
volgens dat register de denominatie reformatorisch.
een verzoek om een vergoeding van de kosten van vervoer niet te hono-
De gegevens van BRIN zijn overigens openbaar en te raadplegen via de
reren als dat voor de kinderen de dichtstbijzijnde toegankelijke school is.
website van DUO, dat de databank beheert. ●
Heeft u vragen over dit onderwerp? Of over andere juridische zaken? Onze juristen staan u graag te woord. Neem contact op met de juridische helpdesk van Verus, T 0348 74 44 60,
[email protected].
28
ledenvoordeel
LEDENVOORDEEL: OMGAAN MET VERZEKERINGSCLAIMS
“Je verantwoordelijk voelen is iets anders dan aansprakelijk zijn” Tekst: Noël Houben | Fotografie: Thinkstock
NEGEN OP DE TIEN LEDEN ZIJN DANKZIJ DE COLLECTIEVE SCHADEVERZEKERING VAN VERUS PRIMA VERZEKERD TEGEN AANSPRAKELIJKHEID, ONGEVALLEN EN ANDERE RISICO’S. EN DAT TEGEN EEN AANTREKKELIJKE PREMIE. TOCH MOETEN SCHOLEN OP HUN HOEDE ZIJN VOOR CLAIMS, WAARSCHUWT COÖRDINATOR LEDENVOORDEEL LEX JOOSTEN VAN VERUS.
Meer dan huis-tuin-enkeukenakkefietjes
Joosten geeft aan scholen die te maken krijgen
Een gescheurde jas door een uitstekende spijker.
duidelijke werkafspraken te maken over het
Als een school vroeger met een schadeclaim
omgaan met verzekeringsclaims. “Ze kunnen
te maken kreeg, ging het meestal om zulke
binnenkomen bij de directie, het bestuur, de leraar,
huis-tuin-en-keukenakkefietjes. Maar tegen-
of op meer plekken tegelijk. Het is dan belangrijk
woordig komt het ook voor dat ouders de school
dat iedereen scherp is op wat hij moet zeggen en
aansprakelijk stellen omdat de onderwijskwaliteit
wat niet.”
met claims. Hij adviseert leden verder om
onvoldoende zou zijn. Of omdat hun kind tijdens het spelen op het schoolplein valt. “Zowel de
Verantwoordelijk
hoeveelheid als de diversiteit aan claims neemt
“Dit betekent natuurlijk niet dat de school geen
toe”, weet Joosten. “Amerikaanse toestanden?
uiting mag geven aan haar verantwoordelijkheids-
Dat nog niet. Maar scholen moeten wel alert zijn.”
gevoel als er iets vervelends gebeurt met een kind”, vervolgt Joosten. “Het is heel begrijpelijk dat
Maak werkafspraken
je je als school verantwoordelijk voelt voor het
Erken niet op voorhand aansprakelijkheid. Doe
welzijn van je leerlingen. Al is verantwoordelijk
geen toezeggingen. Meldt de schade direct,
voelen wel iets anders dan aansprakelijk zijn.” ●
met behulp van de schadeformulieren op www.verusverzekeringen.nl. En laat de behandeling over aan een expert. Dat zijn de tips die
Meer informatie? Wanneer is mijn school aansprakelijk? Wat valt onder het
basisverzekeringspakket en wat juist niet? U vindt de 17 meest voorkomende praktijkgevallen op www.verus.nl/verzekeringen. Vragen over de schadeverzekering? U kunt altijd contact opnemen met Lex Joosten, E:
[email protected], T: 06 542 568 14. 29
DE RONDVRAAG
‘SCHOLEN M KINDEREN Fransje de Bruijn moeder van leerling Jessica, vmbo kader De Goudse Waarden, Gouda IN DE RONDVRAAG PONEERT VERUS EEN STELLING. BETROKKENEN UIT HET ONDERWIJS GEVEN HUN MENING.
“Haar mentor zag dat ze meer aankon”
“Van klas 2 naar 3 worden we strenger” “Nee, zo zien wij dat niet. Je moet er voor zorgen dat elke nieuwe leerling voldoende
Tekst: Emmanuel Naaijkens Fotografie: Thinkstock
Conny Bruggeman rector Vlietland College, Leiden
“Onze dochter heeft enkele jaren speciaal
instrumenten krijgt om de school goed te
basisonderwijs gedaan, en het advies was
doorlopen. Dat wil zeggen: vanaf dag één
vmbo basis met lwoo. Maar haar mentor
inzetten op het proces van leren leren.
zag dat ze wel meer aankon en adviseerde
Leerlingen krijgen bij ons tussen klas 1
om haar door te laten stromen naar leer-
en 2 vaak het voordeel van de twijfel. Pas
weg kader. Dit jaar doet ze examen
van klas 2 naar 3 zijn we strenger. Op
en kan ze in het mbo op niveau 3/4
dat moment hebben we een goed beeld
beginnen. Daardoor hoeft ze geen tussen-
van de leerling. Bij de aanname kijken we
jaar meer te doen en heeft ze meer keuze
vooral naar het advies van de basisschool
in opleidingen. We zijn erg blij dat Jessica
en het leerlingvolgsysteem. We hebben
van De Goudse Waarden deze kans heeft
niet de toelatingsnormen verhoogd, maar
gekregen en dat ze heel goed is begeleid.
een kwaliteitslag gemaakt in de klas. Wij
En wij als ouders zijn goed op de hoogte
hebben de verplichting om een kind dat we
gehouden van de ontwikkelingen. We zijn
aannemen naar het best passende diploma
zeer tevreden.”
te brengen. Eventuele minpunten nemen we daarbij voor lief.”
30
de rondvraag
OETEN KANSEN GEVEN’ Marjan Vermeer leerkracht CBS De Schakel, Vlaardingen
Hans de Ruiter directeur CBS De Schakel, Vlaardingen
“Wat heeft een leerling nodig voor het leven?”
“Ontwikkelen in je eigen tempo”
Rania Rahrfour (17) examenjaar vmbo basis De Goudse Waarden, Gouda
“Ik ben nu gemotiveerd”
Het antwoord op de stelling is ja! Eigenlijk
“Op de basisschool deed ik helemaal niet
wordt hier gevraagd naar het effect van
mijn best, ik had een Cito-score van 503!
De inspectie is met name geïnteresseerd
de wijze van toezicht van de inspectie. In
Daar had ik later spijt van. Ik moest naar
in de Cito-uitslagen voor rekenen en
alle lagen ontstaat stress, en onder stress
het praktijkonderwijs, maar ik kon lwoo
begrijpend lezen. Maar wat heeft een
neemt het leervermogen af. Dit heeft op de
aan. De docent had er niet zo’n vertrouwen
leerling van ons nodig om te slagen in het
lange termijn desastreuze gevolgen voor de
in, maar ik vroeg om mij een kans te geven.
leven? En welke kwaliteiten heeft een kind?
kwaliteit van het onderwijs en de prestaties
Ik heb me er helemaal voor ingezet, en
Sociale vaardigheden zijn natuurlijk lastig te
van de kinderen. De indruk wordt gewekt
nu doe ik examen vmbo basis. Als ik mijn
testen en te vergelijken, maar toch heel erg
dat alléén wat meetbaar is, belangrijk is.
diploma heb, mag ik op het ID College op
belangrijk. Moeten we kinderen die slecht
Hierdoor verdwijnen belangrijke leerdoelen
mbo niveau 3 beginnen. Omdat ik goede
scoren op cognitieve vaardigheden zoals
(zoals sociale vaardigheden en kunst-
cijfers heb. Het is de opleiding commer-
rekenen, blijven vermoeien met tafel-
zinnige vakken) uit zicht. Deze leerdoelen
cieel medewerker, maar ik wil daarna
sommen of leren we ze hoe ze een reken-
hebben namelijk ook een positief effect
naar de opleiding voor stewardessen in
machine moeten gebruiken? Dan blijft
op de ontwikkeling van taal en rekenen.
Amsterdam. Dat is mijn droom. Ik ben nu
er tijd over voor vaardigheden als zelf-
Als scholen en kinderen het vertrouwen
gemotiveerd, dus dat gaat wel lukken.” ●
redzaamheid. Willen we kinderen die
en de ruimte krijgen om zich in hun tempo
goed kunnen spellen en rekenen of
en rekening houdend met hun behoefte te
kinderen die gelukkig zijn, omdat ze doen
mogen ontwikkelen, komt het ook goed
waar ze goed in zijn?
met de resultaten!
31
BEN ER “IIKKGELOOF IN JOU
DAT WIL IK MIJN
LEERLINGEN MEEGEVEN.” Bart, Docent
Meer weten of lid worden?
Bel 0348 74 44 44 of mail naar
[email protected] www.verus.nl Verus is de landelijke vereniging voor christelijk onderwijs in Nederland. Voor 2200 scholen zijn wij de vernieuwende sparringpartner en de vertrouwde belangenbehartiger in de ontwikkeling van eigentijds christelijk onderwijs. Het christelijk geloof is onze inspiratiebron, unieke expertise en ervaring zijn onze kracht. Daarmee zijn we in staat scholen op inspirerende en professionele wijze te begeleiden bij het bezinnen op en vormgeven van identiteit in de veranderende maatschappij en onderwijswereld.
Identiteit Hoe biedt u geïnspireerd onderwijs dat aansluit op de moderne maatschappij? Verus begeleidt scholen bij identiteitsontwikkeling vanuit pedagogische en levensbeschouwelijke expertise. Met een scan brengen wij de identiteit en de ontwikkelpunten van uw school in kaart. We werken samen met directie, bestuur, raad van toezicht, medewerkers, ouders en leerlingen om uw identiteit herkenbaar en inspirerend vorm en inhoud te geven.
IDENTITEIT | DIENSTVERLENING | BELANGENBEHARTIGING | LEDENVOORDEEL
