Verslag IA e-fietslaadstations – innovatiepotentieel e-bike sharing 2012/06/08
Verslag Werksessie 1 – Innovatiepotentieel e-bike sharing Verslag en feedback We wensen vooreerst de deelnemers te bedanken voor hun inzichten en medewerking. Dit verslag poogt de krijtlijnen weer te geven van het overleg. Komende workshops Het traject “Gebruiksvriendelijke uitgifte- en laadstations voor elektrische deelfietsen” wordt opgericht voor een periode van maximum 5 maand. Het innovatieplatform heeft als doel ‘the state of the art’ (stand van de techniek) te bepalen en een marktconsultatie te organiseren. Het platform zal daartoe volgende workshops/evenementen initiëren: Datum 08 juni 18 juni 26 juni 25 september
Onderwerp Werkgroep innovatiepotentieel in e-bike sharing Werkgroep innovatiepotentieel voor e-fietslaadstations Reserveworkshop Slotevenement
Tijdstip 10u00-14u00
Locatie Hasselt
13u30-17u00
Leuven
13u30-17u00 10u00-13u00
Nog te bepalen Hasselt
Alle geregistreerden ontvangen een uitnodiging. We dringen aan om uw aanwezigheid op voorhand kenbaar te maken. Dit vereenvoudigt de logistiek aanzienlijk. Stand van zaken na de werksessie met steden en gemeentes Er werd bij aanvang van de workshop een stand van zaken gepresenteerd. Deze vindt u integraal terug op de website. In dit verslag alvast de kernelementen.
De noden in een notendop
Deelnemers aan het platform Een overzicht van deelnemers is beschikbaar op de website innovatief aanbesteden.
1/8
Verslag IA e-fietslaadstations – innovatiepotentieel e-bike sharing 2012/06/08
Verslag workshop ‘Innovatiepotentieel e-bike sharing’ De workshop werd opgevat rondom diverse thema’s. Deze werden binnen de werkgroepen volgens voorkeur en relevantie behandeld. Doelgroep selectie Focus op doelgebruikers en persona’s voor e-bike sharing Trend en visieontwikkeling rond e-bike sharing E-laadstations versus het openbare domein Doel van de deze sessie was om helderheid te scheppen in de doelgebruikers voor e-bikesharing, om te identificeren waar vernieuwing/verandering noodzakelijk is. We onderzoeken tevens welke veranderingen er kunnen plaatsvinden en welke trends en visies we ontdekken rond e-bikesharing. Er werden 4 werkgroepen opgericht waar voorgaande thema’s ter discussie werden gebracht. We zetten graag de voornaamste krijtlijnen op een rijtje.
2/8
Verslag IA e-fietslaadstations – innovatiepotentieel e-bike sharing 2012/06/08
FOCUS OP PERSONA’S EN DOELGEBRUIKERS E-BIKESHARING Oefening doelgroepselectie
Voor welke doelgroep zijn de mobiteitsproblemen groot en vormt de doelgroep een hoog economisch potentieel voor e-bike sharing ? 1) De doelgroep voor e-bike sharing is zeer divers en zeker niet monolitisch. Elke persoon die zich verplaatst vormt een potentiële doelgroep voor e-bike sharing. 2) Toch zien we dat expliciete groepen toch een grotere behoefte hebben aan genetwerkte mobiliteit. a. Pendelaars (woon-werkverkeer), zijn dagelijkse gebruikers en hebben een grote interstedelijke behoefte aan mobiliteitsoplossingen. b. Vrouwen met kinderen die een alternatief zoeken voor de 2de wagen en zich toch vlot wensen te bewegen in het verkeer. Deze doelgroep heeft ook een hogere behoefte aan functionele transportoplossingen (bakfiets, kinderen, transport van boodschappen, goederen …) c. Actieve, eerder jonge personen die op zoek zijn naar slimme en gebruiksvriendelijke vervoersoplossingen. d. Personen in verstedelijkt gebied zijn op zoek naar functionele vervoersoplossingen en wensen ‘on the spot’ het juiste vervoersmiddel te kiezen. e. Personen in een educatieve job of een job met een ‘voorbeeldfunctie’ zijn eerder gewonnen voor alternatieve mobiliteitsoplossingen. f. Allerlei operatoren (uitbaters parkeerplaatsen, shoppingcentra, advertisingbedrijven) wensen alternatieve diensten aan te bieden aantrekken consumenten + visibiliteit
Voor welke doelgroep zijn de mobilitieitsproblemen groot, maar is het economisch potentieel voor ebike sharing eerder laag?
1) De dagelijkse autogebruiker heeft grote mobiliteitsproblemen, maar is niet gemakkelijk te overtuigen om te fietsen. Om deze doelgroep aan te trekken dient ingezet te worden op korte verplaatsingen waarbij een hoge mate aan diensten/comfort aangeboden wordt. Ook voor deze doelgroep is de keten-benadering belangrijk. Men kan zich tot de rand van de stad met eigen wagen verplaatsen en daar vlot een deelfiets oppikken om zich in de stad te verplaatsen. 2) Gepensioneerde, minder mobiele personen die het concept van genetwerkte mobiliteit eerder complex vinden. 3) Jongeren, universiteitsstudenten hebben wel een grote behoefte aan mobiliteitsoplossingen maar hebben weinig budget. Het zijn ook eerder occasionele en onregelmatige gebruikers. Doch het voordeel voor deze doelgroep is dat zij geen grote investeringskost dienen te maken voor flexibele vervoersoplossingen.
Welke doelgroepen hebben weinig mobiliteitsproblemen?
1) Actieve senioren hebben minder urgente mobiliteitsproblemen en maken slechts occasioneel gebruik van fietsnetwerken. Zij gebruiken eerder eigen vervoersmiddelen. Het zijn ook onregelmatige en eerder recreatieve gebruikers. Eventueel zouden deze wel gebruik kunnen maken van de rand-elementen van de deelfietsen (veilig parkeren/laden) 2) Gewone private fietsgebruikers hebben vandaag minder mobiliteitsproblemen. Maar : a. Weinig veilige parkeersystemen voor dure e-fietsen (private) b. Weinig capaciteit aan fietsparkeerplaatsen (stations, openbare ruimte, …) c. Weinig plaats om fietsen op te bergen (tendens om kleiner te gaan wonen, duurdere bouwgrondprijzen, …) d. Aanbieden e-fietsoplossingen voor meer comfort voor langere verplaatsingen
3/8
Verslag IA e-fietslaadstations – innovatiepotentieel e-bike sharing 2012/06/08
Oefening persona’s e-bike sharing
Hoe zullen personen zich verplaatsen in de nabije toekomst?
1) Opzoek naar flexibiliteit, zal zich zo weinig mogelijk proberen te verplaatsen over langere afstanden (dichter bij huis werken) 2) Keuze van vervoermiddel wordt sterk bepaald door verplaatsingstijd : hoe geraak ik het snelst van A naar B 3) Multimodaal 4) Keuze aan genetwerkte mobiliteit in stations, parkings, op invalswegen, … 5) Afhankelijk van de regelgeving (rekeningrijden, enkel elektrisch vervoer gratis, hogere parkeerkosten, …) 6) Eigen fiets / sharing fiets 7) Sponsoring werkgever? 8) HUB aan bedrijf 9) Met draagbare batterijen die hij in een voertuig kan brengen
Waar hebben personen behoefte aan e-mobiliteitsoplossingen
1) Stad, rondom de woning, shoppen 2) Momenteel hebben deze personen verschillende fietsen 3) Traject waar de file begint
Waarom of met welk doel wensen deze personen zich te verplaatsen ? 1) Woon-werk verkeer a. Impact op onderhoud van de batterij b. Nood aan slimme laadcontroller die de laadtoestand verifieert c. Koppelen van de rit aan navigatie + capaciteit batterij (garantie dat de batterijcapaciteit voldoende zal zijn om op tijd op uw bestemming aan te komen) 2) Boodschappen 3) Functioneel 4) Van centrum naar rand en omgekeerd 5) P&R Met welke andere vervoerssystemen willen gebruikers compatibel zijn ? 1. Bus 2. Trein 3. Tram 4. Metro 5. Eigen wagen Met welke andere communicatiemiddelen dient het e-fietssysteem compatibel te zijn voor reserveren/betalen 1) Mobiliteitskaart 2) Smart Phone (sms, …) 3) Cash 4) RFID 5) NFC 6) E-ID
Welke struikelblokken voor e-bike sharing zijn typisch voor gebruikers ? 1) 2) 3) 4) 5)
Vervoer van kinderen Weersinvloeden Verkeersveiligheid Te transporteren bagage Reservatie van deelfietsen + onzekerheid
4/8
Verslag IA e-fietslaadstations – innovatiepotentieel e-bike sharing 2012/06/08
6) Vinden van de correcte route in andere dan de eigen stad 7) Complexiteit reserveren/betalen Wat zijn de belangrijkste voordelen voor gebruikers van e-bike sharing : 1) Flexibiliteit 2) Snelheid 3) Wat met de eigen fiets ? 4) Abonnement + tijd 5) Besparen van parkeerkosten Wat is 1) 2) 3) 4)
de meerwaarde van het e-bike sharing systeem ? Geen hoge investeringskost als gebruiker Voornamelijk in gebieden die minder vlak zijn Grotere actieradius Inkorten reistijd tov andere vervoerssystemen
TREND EN VISIEONTWIKKELING E-BIKE SHARING Oefening innovatiepotentieel e-bike scharing
Hoe kan de totale kost van het e-bike sharing systeem significant gereduceerd worden? M.a.w. hoe kunnen massaal veel laadstations tegen een lage kost per eenheid geproduceerd worden? 1) Genereren van extra inkomsten → Zonnepanelen op car/bike ports → Afzetmarkt en opslag van energie voor energieleveranciers → Overheidssteun vanuit oplossingen mobiliteitsproblemen steden en gemeenten
2) Uniformiteit zo hoog mogelijk houden → Station neemt alle mogelijke fietsen, batterijen en voertuigen aan Reservering/abonnement/betaling niet noodzakelijk gelijk maar wel compatibel over verschillende plaatsen (verschillende steden, stations, …) 3) Koppeling aan reeds bestaande infrastructuur in de openbare ruimte → Bushokjes, verlichtingpalen, parking, stations, …
Hoe kan een e-fietslaadstation goed ingeplant worden in de stad?
1) Gebruik maken van knooppunten → P+R, bushokjes, 2) Mobiele laadstations → Inzetbaar op tijdelijke bottlenecks, bij wegenwerken gratis gebruik, … 3) Minder visibiliteit van parkeerplaatsen in het openbare domein → goed geïntegreerd → absoluut gegarandeerde veiligheid naar de opgeslagen fietsen → voldoende capaciteit (2deck 3deck systemen) → onzichtbaar tijdens nacht (wegzakken in grond) 4) Geen laadstation in de stad. Oplossing: Er wordt geen gebruik gemaakt van een intelligent station maar van een intelligente fiets → de betaalbereidheid voor een fiets is hoog, en voor een station eerder laag. De gemiddelde laadtijd voor e-bikes is 3-5 uur – wissel batterijen i.p.v. fietsen!
Hoe gaan we om met het gebrek aan standaarden in de e-bike systemen? In welke mate vormt de incompatibiliteit van het laden een probleem en hoe kan je dit oplossen?
5/8
Verslag IA e-fietslaadstations – innovatiepotentieel e-bike sharing 2012/06/08
Hoe kan de veiligheid van laadstations gegarandeerd worden? 1) 2) 3) 4)
Inductief laden (hoe voorkomt men stelen van stroom ?) Stelen van de batterij – integratie van de batterij in het frame – camerabewaking Intelligente sloten Verhogen van de sociale controle / druk bezochte laadpunten
Welke modulaire concepten rond e-bike sharing kan je bedenken? Hoe kan je een e-fietslaadstation modulair opbouwen? 1) Mobiele concepten – per 10 fietsen mobiel laadstation 2) Ondergronds 3) Zeer compacte, maar toch veilige vandaalbestendige parkeer- en laadsystemen
Hoe kan de compatibiliteit naar andere vervoerssystemen verhoogd worden? 1) 2) 3) 4)
Interstedelijke afspraken rond e-fietsstandaarden Multimodale systemen en locaties Uniforme betaalsystemen Integratie in bestaande abonnementen en diensten van ander operatoren (vervoer, telefonie, energie, parkeer, shoppingcentra, …)
Hoe zou je maximale gebruiksvriendelijkheid kunnen bieden voor de infrastructuur en interfaces op een goedkope en eenvoudige manier 1) 2) 3) 4) 5) 6)
Een fiets die altijd geladen is 1 eenvoudige handleiding 1 factuur (evt. via gsm operator) 24/24 operationeel Batterij lockers Laadcapaciteit van battery op de fiets zichtbaar maken 7) Gemakkelijke identificatie van de ontlener
E-LAADSTATIONS VS OPENBAAR DOMEIN Oefening e-laadstations versus het openbare domein Welke locaties vindt U interessant voor een uitgifte en laadstations?
1) Shoppingcentra, fietparkings, bushaltes, flats, sportcentra, marktplaats, stadscentrum, informatiekiosken, ondergrondse systemen, tunnels, campus, P&R, stad- en gemeentehuizen, bedrijventerrein, stations, recreatieparken, …
Hoe zou je laadstations kunnen integreren in het openbare domein? Hoe zou het laadstation kunnen werken? Wie zou hierin investeren en waarom? 1) NMBS – aanbieden van fijnmazig netwerk & genetwerkte mobiliteitsoplossingen a. Branding – uitbouw van een merk bv NMBS, THALYS, … b. Uitbreiding van het aantal fietspunten c. Aantrekking gebruikers naar openbaar vervoer d. Goede reserveringsmogelijkheden e. Voldoende fietsen f. Garantie naar de veiligheid voor het stallen van fietsen (B-parking) – gevoel dat de fiets veilig staat 2) Centrumsteden : a. Goede integratie in het openbare domein
6/8
Verslag IA e-fietslaadstations – innovatiepotentieel e-bike sharing 2012/06/08
b. Fietsersparking met camerabewaking – goede stallingen om fietsen achter te laten – sociale controle – evt. afgesloten zones met toegangscontrole en identificatie. c. Zo dicht mogelijk bij plaatsen waar de auto komt – om plaatsen te kunnen bereiken waar je met de auto niet meer kunt komen d. Bereikbaarheid scholen en universiteiten e. Alternatieve mobiliteitsoplossingen, reductie van het aantal voertuigen f. Aanvullingen op metrolijnen die nog niet actief zijn g. Imago en Symboolfunctie h. Openstellen van e-laadstations voor privéfietsen om investeringen betaalbaarder te maken 3) Operatoren (Telecom, Energie & nutsbedrijven, Parkeerbedrijven, Tankstations, Advertising, …) a. Zichtbaarheid in het straatbeeld b. Aantrekking en klantenbinding met verschillende diensten c. Product en service extensie + toegevoegde waarde voor operatoren d. Investeringen in openbare infrastructuur voor uitbouw diensten in genetwerkte mobiliteit (inkomsten parkeermeters) 4) Steden en gemeenten: a. Koppeling aan dienst toerisme en recreatieve diensten b. Bereikbaarheid scholen (target Group: opvoedkundigen, onderwijzend personeel met voorbeeldfuncties) c. Bereikbaarheid van handelaars en winkelstraten (trend om verkeersluwe omgevingen te ontwikkelen) - verhogen inkomsten d. Cafés rond fietsoplaadpunten – extra inkomsten 5) Bedrijven, industrieparken en bedrijventerreinen a. Betere zichtbaarheid van bedrijven b. Open voor derden c. Branding en uitbouw merk d. Eigen vloot voor het bedrijventerrein e. Interactie tussen de verschillende bedrijven verhogen f. Delen van kosten / coöperatie 6) Shoppingcentra en supermarkten a. Gewoon om te investeren in mobiliteit (kost parkeerplaats = +/-10000 Euro per plaats) b. Oplossingen die goederen kunnen transporteren (palet aan mogelijkheden afhankelijk van de te transporteren goederen) c. E-delivery services d. Klantenbinding aan het shoppingcentra (gratis vervoer naar centra) 7) Bushaltes (De Lijn) a. Voorzie stations aan de laatste haltes – terminus b. Kleinschaliger systemen (alternatief voor belbus) 8) Recreatie & events a. Cinema, theater, sportclubs, jachthaven, provinciale domeinen, evenementenhal, festivals b. Zichtbaarheid van de organisatie c. Imago en bereikbaarheid van de organisatie d. Reclame inkomsten, sponsoring, bekendmaking nieuwe voorstellingen, activiteiten, … e. Mobiele units voor publiek transport op piekmomenten
7/8
Verslag IA e-fietslaadstations – innovatiepotentieel e-bike sharing 2012/06/08
8/8