verslag vesteda project bv 2006

verslag vesteda project bv

het binnen kwaliteits- en rendem

verwerven van woningen in de h

vesteda groep wordt voorzien va

mentseisen ontwikkelen en

hogere huursector, waardoor

an nieuwe beleggingsobjecten

verslag vesteda project bv 2006

Inhoud

Profiel  |  5 Doelstelling  |  6 Bestuur  |  7 Strategie  |  9 Beheer en exploitatie door Vesteda Groep  |  13 Verslag van marktontwikkelingen  |  14 Opgeleverde projecten  |  14 Projecten in uitvoeringsfase  |  18 Projecten in voorbereidingsfase  |  26 Projecten in ontwikkelingsfase  |  33 Gebiedsontwikkelingen  |  38 Personeel en organisatie  |  42 Resultaat  |  43 Vooruitzichten  |  44 Kwaliteit is te huur  |  46

  verslag vesteda project bv 2006  |  Inhoud

Y  Impressie van de Wilhelminapier, Kop van Zuid, Rotterdam. Op de voorgrond Hotel New York, Rechts object Montevideo, daarachter New Orleans en Havana. Rechts New Port Center.

Profiel

Het binnen kwaliteits- en rendementseisen ontwikkelen en verwerven van woningen in de hogere huursector, waardoor Vesteda Groep wordt voorzien van nieuwe beleggingsobjecten. Dat is de missie van Vesteda Project bv. Onderdeel van Vesteda Groep

Vesteda Project bv maakt deel uit van Vesteda Groep. Vesteda Groep ontwikkelt, financiert, verhuurt, beheert en verkoopt woningen en woonconcepten. Daarmee bouwt Vesteda Groep voortdurend aan de kwaliteit van zijn woningportefeuille, die is ondergebracht in een eigen beleggingsfonds. Met dit fonds biedt Vesteda vastgoedbeleggers toegang tot de Nederlandse woningmarkt. Met de comfortabele tot luxe woningen voorziet Vesteda huishoudens in hun kwalitatieve woonbehoefte. Vesteda is dus een ondernemend vastgoedbeleggingsfonds, actief in de vastgoedsector ‘wonen’. Met een omvang van circa 28.000 woningen en een waarde van ruim € 4,5 miljard is Vesteda het grootste Nederlandse woningbeleggingsfonds.

Hogere huursector

Vesteda richt zich op de hogere huursector. Die begint bij een huurprijs van € 600 per maand. Het zijn met name de kleine huishoudens die klant zijn bij Vesteda: vijftigplussers, alleenstaanden en tweeverdieners. Deze doelgroep woont hoofdzakelijk binnenstedelijk, zowel in grote als middelgrote gemeenten. Vesteda biedt hen comfortabel, zorgeloos wonen met oog voor detail en design. Daartoe ontwikkelt Vesteda moderne en duurzame appartementen en woningen. En dat is de taak van Vesteda Project bv.

Resultaatverantwoordelijke opdrachtgever

Vesteda Project bv verwerft en ontwikkelt woningbouwprojecten en laat deze projecten door derden bouwen, waarbij zij de rol van opdrachtgever vervult. Binnen Vesteda Groep is Vesteda Project bv een zelfstandige onderneming met een eigen resultaatverantwoordelijkheid.

Kwaliteit op de eerste plaats

In korte tijd heeft Vesteda Project bv een vooraanstaande positie ingenomen als ontwikkelaar. Het specialisme ligt daarbij in de realisatie van duurzame woonproducten in hoogwaardige architectuur. Acquisities worden zorgvuldig beoordeeld op de kwaliteit van de locatie en de inbedding in de stede­ lijke infrastructuur alvorens ze worden geselecteerd en tot ontwikkeling en uitvoering gebracht. De langjarige betrokkenheid van Vesteda Groep als exploitant en de directe betrokkenheid van Vesteda Groep door de aanwezigheid van eigen lokale vestigingen voor verhuur en beheer borgen óók op termijn de kwaliteit. Alleen zo kan Vesteda Groep zijn huurders een bovengemiddelde woonkwaliteit bieden én op lange termijn een bovengemiddelde waardegroei realiseren.

Gebieds- en projectontwikkeling

Vesteda Project bv ontwikkelt op diverse manieren. Het liefst als partner in een gebiedsontwikkeling. Betrokken vanaf het begin kan zo maximale invloed worden uitgeoefend op de kwaliteit van een omvangrijke hoeveelheid woningen in een hoogwaardige publieke ruimte en infrastructuur. Maar ook worden autonome locaties verworven en eigenhandig tot ontwikkeling gebracht. Tot slot worden dan nog (in ontwikkeling zijnde) projecten aangekocht die, al dan niet in gewijzigde vorm, tot een eindproduct worden gebracht. Alle vormen van ontwikkeling leiden tot luxe huur­ woningen, waaraan hoge eisen worden gesteld ten aanzien van stedenbouw, infrastructuur, openbare ruimte, architectuur, woningindeling, afwerkingskwaliteit, voorzieningen én rendement.

Specialistische organisatie

Z  Objecten Boston (links) en Detroit (rechts), onderdeel van plan Nieuw Amerika, gelegen aan het IJ in Amsterdam. In exploitatie genomen in 2006 resp. 2005.

Bij Vesteda Project bv werken ruim 25 specialisten, vanuit locaties in Maastricht en Amsterdam.

Profiel  

Doelstelling

Op basis van in- en extern onderzoek heeft Vesteda Groep een modelportefeuille vastgesteld, die kaders aangeeft voor het beleggingsbeleid tot 2015. De snelle toename van het aandeel één- en

Voorzien in de portefeuille-instroom van Vesteda Groep

tweepersoonshuishoudens, in het bijzonder in de 50+ categorie, betekent in de visie van Vesteda een fundamentele verandering in de woningmarkt en met name in de vraag naar het middeldure en dure huursegment. Het grootste deel van het belegd vermogen van Vesteda Groep zal daardoor op termijn zijn geïnvesteerd in de categorie huurwoningen van circa € 600 tot € 1.200. Daarnaast zoekt Vesteda ook expansie in de hogere prijscategorieën boven € 1.200, waar het aanbod structureel achterblijft en eveneens een sterk toenemende vraag zal ontstaan. Om de modelportefeuille zoveel mogelijk te benaderen is een belangrijk onderdeel van de strategie van Vesteda Groep de jaarlijkse verkoop van drie tot vier procent van de portefeuille. De verkoop is gekoppeld aan een vergelijkbare jaarlijkse toevoeging van woningen aan de portefeuille. Deze perma­ nente vernieuwing draagt bij aan het realiseren van de gewenste portefeuillesamenstelling, zowel geografisch als kwalitatief, en aan het verzilveren van de waardegroei. Doelstelling van Vesteda Project bv is dan ook het realiseren van deze permanente vernieuwing, ofwel het realiseren van zo’n 1.000 huurwoningen per jaar. In (binnen)stedelijke ontwikkelingsprojecten worden in toenemende mate huur- en koopwoningen

Ontwikkelingen voor huur én koop

gecombineerd. In deze situaties neemt Vesteda Project bv beide categorieën woningen voor zijn rekening en risico. Zo werken gemeenten en andere partijen met één ontwikkelaar, wat het werken gemakkelijker maakt. Een voordeel van het ontwikkelen van zowel huur- als koopwoningen voor Vesteda is dat – afhankelijk van de conjuncturele omstandigheden – uitwisseling tussen de koopen de huursector in een laat stadium kan plaatsvinden. Gezien de vaak lange ontwikkelcycli van projecten kan zo de verhouding tussen koop en huur in de fase van oplevering worden aangepast aan de dan geldende marktomstandigheden. Vesteda Project bv verwacht op termijn op een productieniveau van jaarlijks 1.500 woningen te

Productievolume

komen. Dat zullen er zo’n 1.000 zijn voor de verhuurportefeuille van Vesteda Groep en zo’n 500 voor de koopmarkt. Binnenstedelijke ontwikkelingsprojecten zijn vaak gecompliceerd van structuur. Na de start van

Pijplijn nagenoeg gevuld

zo’n ontwikkeling kan het nog vele jaren duren alvorens de eerste woningen worden opgeleverd. Derhalve is het voor Vesteda Project bv belangrijk om de voorraad ‘onder handen projecten’ op te bouwen. Gezien de doorlooptijd dient een dergelijke pijplijn circa 10.000 woningen te bevatten om een productie van gemiddeld 1.000 woningen per jaar in de huursector te kunnen waarborgen. Deze pijplijn wordt nu gevuld. Voor de koopsector geldt hetzelfde: voor een productievolume van 500 woningen per jaar is een bijbehorende pijplijn van circa 5.000 woningen noodzakelijk. In totaal moet de pijplijn dus uitgroeien tot zo’n 15.000 woningen. Gezien de ontwikkeling van de pijplijn verwacht Vesteda Project bv vanaf 2008 het niveau te hebben bereikt van jaarlijks 1.000 op te leveren woningen in de huursector en vanaf 2011 van jaarlijks 500 in aanbouw te nemen woningen in de koopsector.

  verslag vesteda project bv 2006  |  Doelstelling

Productieniveau bereikt in 2008–2011

Bestuur

Het managementteam van Vesteda Project bv wordt gevormd door dhr. Ir. N. (Nico) Mol (directeur), Ir. M.P. (Mark) Rabbie (directeur conceptontwikkeling) en de nog aan te stellen regiodirecteuren.

directeur

juridische zaken

marktonderzoek

control

regiodirecteur noord (kantoor amsterdam)

regiodirecteur zuid

(kantoor maastricht)

kosten & kwaliteit

kosten & kwaliteit

secretariaat

secretariaat

acquisitie

acquisitie

projectontwikkeling

projectontwikkeling

projectleiding

projectleiding

noord

amsterdam

noord

noord

noord

directeur

conceptontwikkeling

zuid

maastricht

zuid

zuid

zuid

conceptontwikkeling

Strategie

Stedelijke gebiedsontwikkeling

Vesteda Groep onderscheidt zich door de langetermijnbetrokkenheid bij de gerealiseerde projecten. Dat maakt samenwerking met Vesteda Project bv voor gemeenten aantrekkelijk. Plannen op steden­ bouwkundig niveau, gericht op duurzaamheid, stedenbouwkundige kwaliteit en hoogwaardige architectuur, bieden hierbij langetermijn oplossingen voor huisvestingsvraagstukken binnen de geldende rendementscriteria. Vesteda kijkt daarbij verder dan alleen naar woningen: de kwaliteit en tijdige aanleg van openbare ruimte, de infrastructuur en de ligging ten opzichte van stads­ centrum en voorzieningen zijn immers ook bepalend voor de woonkwaliteit van toekomstige huurders. Vesteda wil daarin een (mee)sturende rol hebben.

Gebiedsontwikkeling

Doordat Vesteda Project bv in staat is om bij (her)ontwikkelingen van gebieden vroegtijdig in te stappen, kunnen doelstellingen (mede) worden bepaald. Uit ervaringen bij diverse gemeenten is gebleken dat Vesteda’s specifieke kennis op het gebied van huurders en hun wensen kan worden ingebracht in de beleidskaders die de gemeente ontwikkelt. Hiertoe beschikt Vesteda over databases waarmee de toekomstige vraag naar middeldure en dure huurwoningen kan worden bepaald en de effecten van lokale gemeentelijke doelstellingen kunnen worden gekwantificeerd. Geplande bouwprogramma’s zijn hierbij input voor woningmarktsimulaties. Een vroegtijdige participatie is voor Vesteda belangrijk omdat zij dan de uitgangspunten van de nieuwe ontwikkeling kan meebepalen. Voor een gemeente is een vroegtijdige participatie prettig omdat zij gedurende de gebiedsen planontwikkeling, realisatie en exploitatie met dezelfde partij werkt en haar taak gedeeltelijk kan overlaten aan een marktpartij. Vesteda vult met het bieden van een exclusieve woonomgeving immers een stukje gemeentelijk beleid in. De bewoners met hogere inkomens blijven hierdoor voor de stad behouden, wat belangrijk is voor de stedelijke ontwikkeling en de doorstroom op de woningmarkt. Tevens heeft dit een aantrekkende werking op de midden en hogere inkomens om terug te keren naar de stad, wat voor de economische versterking van de steden van levensbelang is. Deze conclusies worden bevestigd door onderzoeken bij opgeleverde projecten.

Projectontwikkeling

Door projectontwikkeling of door aankoop – soms gevolgd door herontwikkeling / aanpassing van het project – worden woningen gebouwd en gereed gemaakt die voldoen aan de hoge eisen, gesteld aan de instroom.

Samenwerking

Vesteda Project bv ontwikkelt niet alleen zelf, maar werkt ook samen met andere ontwikkelaars. Ook in deze gevallen liggen de opdrachtgeversrol tijdens de ontwikkelings- en uitvoeringsfase en de daarbij behorende risico’s duidelijk bij Vesteda Project bv.

Huur- en koopwoningen

Bij projecten met zowel huur- als koopwoningen kan Vesteda Project bv ook de ontwikkeling van de koopwoningen voor zijn rekening nemen. Dit werkt positief naar gemeenten, omdat zij met één lang­ durig betrokken partner een compleet woningprogramma kunnen realiseren. Voor Vesteda vergroot dit de flexibiliteit in producten, waarmee kan worden ingespeeld op de conjuncturele omstandigheden.

Toenemende functiemenging

In toenemende mate omvatten projecten niet meer alleen woningen, maar vindt er een functiemenging plaats met winkels en kantoren. De invulling van dergelijke omgevingsfactoren is belangrijk omdat het woongenot van huurders sterk wordt beïnvloed door de locatie. Met name in de binnensteden is de rol van een levendige plint groot te noemen. Commerciële en culturele voorzieningen zorgen hier immers voor een levendig stadsdeel. Vesteda Project bv neemt vaak het initiatief om, samen met gemeenten en andere partijen, te investeren in dergelijke voorzieningen. Doelstelling van Vesteda daarbij is om de invulling van de plint zo te realiseren dat dit een meerwaarde voor de omgeving oplevert en uiteraard ook voor het gebouw zelf.

Z  Vesteda Toren, Eindhoven. In exploitatie verwacht in 2007. Op de voorgrond het van Abbemuseum

Strategie  

Ook het aankopen van projecten in de ontwikkelingsfase is een manier om projecten te verwerven. Hierbij worden dezelfde criteria gehanteerd als bij eigen ontwikkelingen. Vaak worden de projec-

Aankoop van projecten in ontwikkeling

ten na aankoop alsnog aangepast aan de specifieke wensen van de toekomstige huurders, waarbij vooral veel aandacht uitgaat naar de levensloopbestendigheid van de woningen. Maar ook de wensen vanuit beheeroptiek bepalen vaak dat de afwerking geschiedt in een meer duurzame materialisatie. Vanuit de markt wordt nog steeds een groot aantal projecten voor geheel of gedeeltelijke overname aangeboden. Allemaal worden ze getoetst aan de strenge criteria die Vesteda stelt met betrekking tot locatie, indeling, bouwkwaliteit, voorzieningen en rendement. Vesteda Project bv begeleidt in dergelijke gevallen de voorbereidings- en uitvoeringsfase met eigen projectleiders en kosten-kwaliteitsdeskundigen. In de rol van opdrachtgever volgt Vesteda niet alleen de ontwikkeling van de betreffende projecten zelf. Ook de openbare ruimte, zowel de kwaliteit als de tijdigheid van aanleg, heeft daarbij de volle aandacht. Zo zorgt Vesteda dat het project, maar ook de naaste omgeving bewoonbaar is bij oplevering. Op basis van de modelportefeuille en de demografische en economische marktanalyse van de ver-

Regionale benadering

schillende Corop-regio’s en stedelijke agglomeraties heeft Vesteda een aantal kerngebieden benoemd. De resultaten van deze analyse laten zien dat er niet gesproken kan worden van één landelijke woningmarkt, maar dat regionale verschillen het functioneren van de markt duidelijk beïnvloeden. Vanuit de investeringspotentie betekent dit dat sommige regio’s interessanter zijn dan andere. Ook binnen regio’s zijn er aanzienlijke verschillen. Geconcludeerd kan worden dat de doelgroep van Vesteda structureel aanwezig is in de (grotere) stedelijke agglomeraties. Dit zijn tevens de gebieden die een continue vraagdruk in het dure huursegment kennen: de regio’s in de Randstad, in Noord-Brabant, het kan-gebied en delen van Limburg. Buiten deze regio’s worden de steden Groningen, Leeuwarden, Heerenveen, Emmen en Alkmaar ook tot kerngebied gerekend. In onderstaande kaart zijn de kerngebieden weergegeven. Ter vergelijking zijn tevens de gebieden weergegeven waar de top twintig procent met het hoogste inkomen woont. Kerngebieden 2006–2010

% Huishoudens in de hoogste 20%-groep

Kerngebieden

< 18 18–20 20–22 22–24 >= 24

10  verslag vesteda project bv 2006  |  Strategie

Y  Object Domaine Cauberg, Valkenburg aan de Geul. In exploitatie verwacht in 2007

Beheer en exploitatie door Vesteda Groep

Met het opleveren van de projecten door Vesteda Project bv houdt de betrokkenheid van Vesteda niet op. Voor het administratief, technisch en commercieel beheer van woningen heeft Vesteda Groep, als enige woningbeleggingsfonds van een dergelijke omvang in Europa, eigen vastgoed­ management in huis. Vanuit diverse locaties zorgen de woongalerieën met hun ondersteunende satellieten voor verhuur en voor persoonlijk klantcontact tijdens de huurperiode. Een eigen centraal callcenter en back-office ondersteunen de lokale kantoren. Huurders bellen het callcenter om onderhouds­ verzoeken aan te melden. Van hieruit worden de contractleveranciers voor onderhoud aangestuurd en wordt de huurder een terugkoppeling gegeven van de termijn waarbinnen zijn onderhouds­ verzoek wordt verholpen. Het callcenter zorgt daarbij actief voor de bewaking van deze termijnen. Met het gekozen marktsegment en de daarmee samengaande groeiende behoefte aan service biedt alleen een eigen vastgoedmanagementorganisatie voldoende waarborgen voor klantgerichtheid en adequate dienstverlening. Primaire argumenten hiervoor zijn de verhoogde grip op het resultaat én de klanttevredenheid. Daarnaast leveren eigen vestigingen een grotere beheersbaarheid en een betere sturingsmogelijkheid. Tot slot zorgen de directe klantcontacten voor markt- en project­ kennis, die direct wordt teruggekoppeld naar het programma van eisen, dat Vesteda Project bv hanteert voor gebieds- en projectontwikkelingen. Vesteda woongalerieën met hun verzorgingsgebieden verzorgingsgebied woongalerie Amsterdam (a) met een front-office in Almere (1) verzorgingsgebied woongalerie Den Haag (b) met front-offices in Rijswijk (2) en Zoetermeer (3) verzorgingsgebied woongalerie Rotterdam (c) verzorgingsgebied woongalerie Arnhem (d) met front-offices in Amersfoort (4), Zwolle (5) en Enschede (6) verzorgingsgebied woongalerie Eindhoven (e) met een front-office in Breda (7) verzorgingsgebied woongalerie Maastricht (f) waar tevens het Vesteda hoofdkantoor gevestigd is extern vastgoedmanagement

Y  Object Boston, gelegen aan de Piet Heinkade in Amsterdam, opgeleverd in het verslagjaar.

Beheer en exploitatie door Vesteda Groep  13

Verslag van marktontwikkelingen

Opgeleverde projecten In 2006 werden zeven projecten door Vesteda Project bv opgeleverd. Het betrof in totaal 477 woningen, verspreid over geheel Nederland, maar hoofdzakelijk in de randstad. Amsterdam  Naast het in 2005 opgeleverde project Detroit ligt het project Boston, waarvan architectenbureau dkv het ontwerp maakte. Dit gebouw valt op door de keuzemogelijkheden bij inrichting, ondersteund door een verhoogd vloersysteem ten dienste van de flexibi­ liteit en de volledig te openen voorgevel van het appartement. De huurders in dit gebouw kunnen ook gebruik maken van de leisurevoorzieningen in Detroit. Deze 90 appartementen zijn medio 2006 opgeleverd en de verhuur verloopt voorspoedig. In IJburg is eind 2004 het project De Uitkijk in aanbouw genomen, waarin 42 luxueuze appartementen zijn ondergebracht. Architect van deze ontwikkeling is Van Sambeek en Van Veen Architecten. In Geuzenveld, een wijk aan de westzijde van de stad, onderdeel van de westelijke tuinsteden, is het project De Drie Bouwmeesters gerealiseerd, waarin 39 appartementen en 44 eengezinswoningen zijn onder­gebracht. Dit project van architect Venhoeven is het eerste project dat voortkomt uit de overeenkomst die Vesteda met de gemeente Amsterdam heeft gesloten. Onder deze ‘deal’ worden in een periode van 10 jaar 2.500 woningen in het middensegment gerealiseerd. De snelheid van verhuur van deze woningen onderschrijft de aanwezige druk op de markt in het middensegment in Amsterdam. Eind 2006 is het grootste deel van dit project opgeleverd, in 2007 volgen de laatste 18 woningen. Maastricht  De Wiebengahal, gelegen aan de zuidzijde van Céramique, is door Vesteda van de Provincie gekocht. Het industriële monument is met behoud van het karakteristieke exterieur, volgens een plan van architect H.J. Henket, geschikt gemaakt voor een dependance van het Nederlands Architectuur Instituut en voor de Stichting Restauratie Atelier Limburg. In een gedeelte van de begane grond en op de eerste verdieping zijn Vesteda Woongalerie Maastricht, het call-center en het back-office van Vesteda gehuisvest. De opening van het nai heeft feestelijk plaatsgevonden begin september 2006 tegelijk met de eerste tentoonstelling.

14  verslag vesteda project bv 2006  |  Verslag van marktontwikkelingen

Straatzijde Boston, Oostelijk Havengebied, Amsterdam (dkv Architecten)

Waterzijde Boston

De Uitkijk (blok 34), IJburg, Amsterdam (Van Sambeek en Van Veen Architecten)

De Drie Bouwmeesters, Geuzenveld, Amsterdam (Ton Venhoeven)

Wiebengahal, Céramique, Maastricht (verbouwing Hubert Jan Henket en Partners)

Nieuw Park Leeuwensteijn, Sijtwende, Voorburg (Hagenbeek Architecten)

Parkpromenade Berendrecht

Parkpromenade Berendrecht, Leiderdorp (svp architectuur en stedenbouw)

Het Paleis, Chassépark, Breda (Kollhoff und Timmermann)

De Parade (blok 5), St. Josephstraat, Bergen op Zoom (awg architecten)

Leidschendam-Voorburg  Aan de nieuw gevormde noordelijke ontsluitingsweg van Den Haag is in Voorburg het project Nieuw Park Leeuwensteijn gebouwd, als onderdeel van het totaalplan Sijtwende. Het plan bestaat uit vier urban villa’s met ieder 28 appartementen, vier op één laag, fraai gelegen aan het water. De oplevering van de helft van de woningen is in 2005 gestart, de overige zijn in 2006 voltooid. Leiderdorp  Aan de noordkant van het stadspark ‘De Houtkamp’ aan de promenade, tussen de twee winkelcentra Winkelhof en Santhorst, ligt het project Parkpromenade Berendrecht met vier woontorens op de koppen van bestaande appartementengebouwen. Drie van deze torens zijn ontwikkeld voor de verhuur. Ieder gebouw heeft 13 bouwlagen met 24 ruime appartementen. Op de begane grond van elke toren ligt 150 m2 commerciële ruimte. Een derde deel van de 72 huurwoningen is in 2005 opgeleverd, terwijl de resterende woningen in 2006 zijn opgeleverd. Alle woningen zijn vrij snel na oplevering verhuurd, voor een groot deel aan mensen uit de directe omgeving. Bergen op Zoom  In de historische binnenstad, onderdeel uitmakend van het aantrekkelijke winkelgebied, wordt het nieuwe winkelhart De Parade gerealiseerd, ontworpen door awg architecten. De 65 appartementen boven de winkels worden door Vesteda gerealiseerd. Van deze woningen zijn er 18 in 2005 opgeleverd en in verhuur genomen en 13 in 2006. De overige appartementen komen in 2007 beschikbaar voor verhuur. Deze vernieuwing van de binnenstad wordt in fases gerealiseerd. Breda  In het centraal gelegen Chassé Park ontwierp Prof. Hans Kollhoff het project Het Paleis, een karakteristiek woongebouw, waarin bijzondere aandacht is besteed aan de architectuur en het afwerkingsniveau. De 86 appartementen zijn ruim van opzet en bieden door hun centrale, maar toch rustige ligging in het hart van Breda een uitstekende woonbeleving. Begin 2006 zijn deze woningen opgeleverd.

Verslag van marktontwikkelingen  17

Projecten in uitvoeringsfase Er zijn ongeveer 1.100 woningen in uitvoering, die naar verwachting in de periode tot en met 2008 zullen worden opgeleverd. Bergen op Zoom  In de historische binnenstad, onderdeel uitmakend van het aantrekkelijke winkelgebied, wordt het nieuwe winkelhart De Parade gerealiseerd, ontworpen door awg architecten. De 65 appartementen boven de winkels worden door Vesteda gerealiseerd. Er zijn nog 34 woningen in aanbouw, die in 2007 worden opgeleverd. Op de ‘Bergse Plaat’, direct aan het water, worden 6 urban villa’s in het deelplan Laguna gerealiseerd, waarvan Vesteda er drie in de huur gaat realiseren. Om de attractiviteit van het gebied een hoog niveau te geven wordt gewerkt met drie verschillende architecten te weten Marx en Steketee, Kieckens en Jo Janssen. De 48 appartementen komen te liggen in een parkachtige omgeving die als privé tuin wordt ingericht. Eind 2006 is dit project in aanbouw genomen. Amsterdam  De vraag naar dure huurwoningen in Amsterdam is aanzienlijk. Ook short-stay appartementen, een formule waarin Vesteda zich met nadruk manifesteert, zijn zeer gewild. De Zuidas is het nieuwe zakelijk centrum van Nederland, waar naast de vestiging van internationale bedrijven ook wonen een belangrijke rol moet gaan spelen. Een van de eerste woongebouwen aan de Zuidas is de door Vesteda verworven woontoren Mahler, onderdeel van het project Mahler4. Het architectenbureau de Architecten Cie met als architecten Branimir Medi´c & Pero Puljiz verzorgden het ontwerp van de toren. De woontoren beslaat 24 verdiepingen, gebouwd op meerdere parkeerlagen. Vesteda realiseert 174 appartementen in Mahler, terwijl de overige woningen, ruime penthouses op de bovenste verdiepingen, individueel worden verkocht. Naast reguliere woningen komen er short-stay woningen en woon- werkwoningen. Een servicemanager zal ten dienste staan van de bewoners, die gebruik gaan maken van leisure-faciliteiten zoals een zwembad, sauna en fitness. In de onderbouw wordt 2.800 m2 aan commerciële ruimtes gerealiseerd, waarvan er inmiddels één is verhuurd aan een herenmodezaak. De oplevering wordt eind 2007/begin 2008 verwacht. Op IJburg, de nieuwe uitbreidingswijk aan het IJ, is Vesteda intensief betrokken bij de realisatie van meerdere woongebouwen. Een aantal hiervan is reeds opgeleverd. De realisatie van twaalf eengezins­ woningen als onderdeel van het zogenaamde Blok 7 is begin 2006 gestart. Architect is Geurst en Schulze.

18  verslag vesteda project bv 2006  |  Verslag van marktontwikkelingen

De Parade (blok 8), Parade, Bergen op Zoom (awg architecten)

De Parade (blok 8 achterzijde), Paradeplaats

Entreehal Mahler 4, Zuidas, Amsterdam (de Architecten Cie/Medic en Puljiz)

Mahler 4, Zuidas

Laguna, Bergse Plaat, Bergen op Zoom (Marx en Steketee, Kiekens en Jo Janssen Architecten)

blok 7, IJburg, Amsterdam (Geurst en Schulz)

De Ontdekking (blok 28a), IJburg, Amsterdam (Soeters van Eldonk Ponec Architecten)

Gerenstein, Amsterdam (Heren 5 Architecten)

Hollandterrein, , Tilburg (Bo.2 Architectuur en Stedenbouw)

Hollandterrein achterzijde met binnenterrein

Gerenstein

Ook op IJburg wordt een project met 43 appartementen ontwikkeld met als naam De Ontdekking. De woningen liggen langs de IJburglaan en hebben aan de achterzijde zicht op een waterloop. Het project is een ontwerp van Dana Pone´c van het bureau Soeters, van Eldonk, Pone´c. Eind 2005 is de officiële starthandeling verricht met een daadwerkelijke start bouw in 2006 en een geplande oplevering in 2007. In Amsterdam Zuid-Oost, in het voormalige Bijlmermeer zijn 99 woningen aangekocht in Gerenstein Gallery. Het ontwerp is van Heren 5 architecten. Deze woningen zullen in 2007 worden opgeleverd. Rotterdam  Op de locatie Prinsenland is eind 2006 gestart met de bouw van het project Parktoren, een woontoren met circa 80 appartementen en bedrijfsruimte in de plint, naar een ontwerp van architectenbureau Marge. Vesteda zal er hiervan 47 in de huur realiseren. Tilburg  Nabij het centrum van de stad en langs de belangrijke Hart van Brabantlaan wordt het voormalige fabrieksterrein, bekend als het Hollandterrein, herontwikkeld tot een woonlocatie met allure. De architectuur is verzorgd door Bo.2 Architectuur en Stedenbouw uit Tilburg. In de plint van het gebouw dat Vesteda realiseert, komt 700 m2 commerciële ruimte. In het daarboven gelegen bouwblok en de hoektoren realiseert Vesteda 100 ruime appartementen, waaronder zes met een extra werk- of atelierruimte. 58 Appartementen worden specifiek gereed gemaakt voor verhuur in de zorgsfeer.

Verslag van marktontwikkelingen  21

Breda  In 2001 kocht Vesteda het woonzorgcomplex Vredenberg, een 50 jaar oud gebouw, met het doel dit te herontwikkelen. Door de Architectenwerkgroep Tilburg is een plan ontwikkeld voor 162 serviceappartementen, 48 zorgunits en een kleine 3.700 m2 additionele zorgvoorzieningen waaronder een restaurant. 124 Appartementen zullen worden verhuurd aan gegadigden die in een aantrekkelijk vormgegeven woongebouw een luxueus appartement wensen met een mogelijkheid van service- en verzorgdiensten op maat. De overige woningen, die elders op het terrein zijn gesitueerd, zijn bedoeld voor huurders die een permanente zorgbehoefte hebben. De realisatie zal in delen worden uitgevoerd, zodat aan de huidige bewoners continuïteit in wonen en zorg geboden wordt. In 2006 is gestart met het slopen van het eerste plandeel en begin 2007 worden de eerste woningen in het eerste plandeel gerealiseerd. Leeuwarden  In het project Zuiderplantage, nabij het centrum en het ziekenhuis, is door Vesteda een woontoren met 31 appartementen verworven. De bouw van de huurwoningen is eind 2005 gestart en in 2007 zal de oplevering plaatsvinden. Zutphen  Nabij de historische binnenstad en aan het water van de vestinggracht zijn begin 2006 twee woontorens in het plan Ravel in aanbouw genomen. De 34 woningen, die in 2007 zullen worden opgeleverd, gaan de lokale en regionale huurmarkt aan de bovenzijde aanvullen. Maastricht  Een van de laatste invullingen in de wijk Céramique, mede een initiatief van Vesteda, wordt gevormd door een project van 92 appartementen, genaamd Piazza Céramique. Voor de vormgeving tekenden Jo Janssen Architecten en Verheij Architecten. In dit plan worden naast reguliere woningen een aantal woon-werkwoningen gerealiseerd volgens een door Vesteda in samenwerking met Michele de Lucchi uit Milaan ontwikkelde formule. Blikvangers zijn de ontsluitingshallen in de twee woongebouwen met grote vides. Het project wordt begin 2007 opgeleverd en geniet reeds zeer veel belangstelling van potentiële huurders. Aan de zuidzijde van het centrum van Maastricht ligt het voormalige kantoor van de Waterleiding Maatschappij Limburg. Het gebouw is dominant aanwezig en heeft een karakteristieke jaren-dertig uitstraling. Onder architectonische leiding van architect Henket en Partners wordt het riante pand omgevormd tot een woongebouw met circa 27 appartementen.

22  verslag vesteda project bv 2006  |  Verslag van marktontwikkelingen

Vredenberg, Claudius Prinsenlaan, Breda (Architectenwerkgroep Tilburg)

Ravel, Zutphen (Roggeveen & Piso)

Atrium Piazza Céramique

Zuiderplantage, Leeuwarden (De Zwarte Hond)

Piazza Céramique, Maastricht (Jo Janssen Architecten en Verheij Architecten)

wml-gebouw, Maastricht (verbouwing: Hubert Jan Henket en Partners)

Vesteda Toren, Smalle Haven, Eindhoven (Jo Coenen & Co)

Vesteda Toren, Smalle Haven

Side by Side

Domaine Cauberg, Valkenburg lb (Satijn Plus)

Side by Side vanaf het Weerwater, Almere (de Architecten Cie/Frits van Dongen)

Luchtfoto Side by Side

Eindhoven  In het gebied Smalle Haven, hartje centrum, ligt als blikvanger het project Vesteda Toren. Dit pronkstuk is, evenals de stedenbouwkundige onderlegger, ontworpen door voormalig rijksbouwmeester Jo Coenen. Op 4 kantoorlagen is een slanke toren ver­ rezen met daarin 46 appartementen, twee per laag, die met hun glazen gevels een panoramisch uitzicht over de stad garanderen. Luxe, comfort en standing zijn de sleutelwoorden die dit gebouw karakteriseren. De woningen zijn flexibel indeelbaar, waardoor bewoners hun eigen woningplattegrond vorm kunnen geven. Daarnaast is domotica (woning-electronica) een van de vernieuwende elementen die dit gebouw kenmerken. Een fitness voorziening en gastenverblijven completeren het woongebouw. Begin 2007 worden deze exclusieve woningen opgeleverd. In de kantoorlagen onder de toren heeft de Vesteda woongalerie Eindhoven reeds in 2006 zijn intrek genomen. Valkenburg aan de Geul  Aan de voet van de Cauberg is het voormalige klooster van de paters der Heilige Harten herontwikkeld tot het project Domaine Cauberg met woningen waarin particuliere zorg- en verpleegdiensten worden aangeboden aan huurders met een permanente of tijdelijke zorgbehoefte. Deze 41 appartementen kennen het hoogwaardige niveau van Vesteda en zijn bestemd voor huurders die wonen en zorg op hoog niveau verlangen, gepaard met een exclusieve ambiance. Een restaurant en een lounge maken deel uit van het ruime voorzieningenpakket. Het ruim 4 hectare grote terrein, gelegen aan de rand van het historische stadshart van Valkenburg, wordt omgevormd tot een fraai park volgens een ontwerp van landschapsarchitect van Heukelom Verbeek. Almere  Het project Side by Side ligt aan het Weerwater nabij het nieuwe stadshart met het stadhuis en het bestaande winkelcentrum. Rem Koolhaas heeft het stedenbouwkundig plan voor deze ontwik­ keling gemaakt. Naast een aanzienlijke uitbreiding van het winkel­ bestand komen in het stadshart ook een megabioscoop, een entertainmentcentrum, een bibliotheek en een theater. Voor het project Side by Side tekende architect Frits van Dongen van de Architecten Cie. Het plan bestaat uit twee woontorens met samen 154 appartementen. In de onderbouw komen leisure-activiteiten voor de bewoners zoals een lounge en een zwembad, sauna en fitness­ ruimte. Ook wordt er een satellietvestiging van de Vesteda-woon­ galerie Amsterdam gerealiseerd. Begin 2007 wordt dit project opgeleverd.

Verslag van marktontwikkelingen  25

Projecten in voorbereidingsfase Er zijn, verspreid over geheel Nederland, circa 1.100 woningen in voorbereiding, die naar verwachting zullen worden opgeleverd tussen 2007 en 2010. Amsterdam  Op IJburg Haveneiland West komen in het als Blok 8 aangegeven plan zo’n 120 appartementen in het middeldure huursegment, aangevuld met commerciële ruimte in de plint. Dit blok wordt ontworpen door het Antwerpse architectenbureau van bOb van Reeth, awg architecten, met als project-architect Christine de Ruijter. Door het uitgekiende ontwerp worden zowel het zicht op het water als de bezonning optimaal ervaren. Begin 2007 zal gestart worden met de bouw. Op de aantrekkelijke locatie Steigereiland Noordbuurt, aan het water van het IJ, wordt een project voorbereid waarmee in een gefaseerde bouwstroom in 2010 ruim 160 woningen aan de portefeuille zullen worden toegevoegd, als onderdeel van een totaal aantal woningen van circa 450 woningen. Als architecten zijn vmx, dkv, en Marx en Steketee met het ontwerpen van deze wijk bij de entree van IJburg belast. De eerste fase van vmx zal in het begin van 2007 starten met de bouw In het deelgebied Elzenhagen Noord van de grote gebiedsontwikkeling Centrum Amsterdam Noord wordt gewerkt aan een woontoren met circa 24 appartementen met als architect Jeanne Dekkers. Rotterdam  Op de Wilhelminapier wordt naast het in 2005 opgeleverde hoogste woongebouw van Nerderland, Montevideo, de iets hogere toren New Orleans gerealiseerd. In een toren van 158 meter hoog worden 150 huurwoningen en 75 koopwoningen ontwikkeld. Het ontwerp is van architect Álvaro Siza. In de plint van het gebouw komt het Art House, een cultureel centrum. De voorbereidingen zijn er op gericht om medio 2007 te starten met de bouw en de woningen rond 2010 op de markt te brengen.

26  verslag vesteda project bv 2006  |  Verslag van marktontwikkelingen

Blok 8, IJburg, Amsterdam (awg architecten)

Steigereiland/Noordbuurt, IJburg, Amsterdam (vmx, dkv, Marx en Steketee)

Centrum Amsterdam Noord, Amsterdam (Claus en Kaan architecten)

New Orleans, Wilhelminapier, Rotterdam (Álvaro Siza) Wilhelminapier, toekomstbeeld

Roomhaeve, Leiden (Inbo Architecten)

Maarssen, Op Buuren (Bruno Albert architecte & associés, Mulleners + Mulleners Architecten, Zeinstra van der Pol, Arcas Groep)

Estate of the Art/Maas-gebouw, Hilversum

Koning Stadhouderlaan, Apeldoorn (Rijnboutt Van der Vossen)

Rosorum, Arnhem (verbouwing: Van Ouwerkerk Geesink Weusten)

Leiden  In de uitbreidingswijk Roomburg wordt op korte termijn een project van 26 woningen in uitvoering genomen verdeeld over twee urban villa’s, liggend aan een plas. Maarssen  Aan de oevers van de Vecht, nabij Oud Zuilen op de voormalige dsm-locatie, wordt een project van circa 665 woningen ge­­ realiseerd, waarvan Vesteda 196 appartementen voor zijn rekening neemt. Het beeldkwaliteitplan waarborgt de authentieke sfeer voor de ontwikkeling van een echt Vecht-dorp. Vanuit een hoog ambitie­ niveau zal een waardige woonomgeving worden gerealiseerd. In Op Buuren worden, in het deelgebied Op Buuren-dorp, de Vestedaappartementen gerealiseerd. Het bestemmingsplan is recentelijk goedgekeurd en de start bouw zal begin 2007 plaatsvinden. De eerste woningen zullen eind 2008/begin 2009 worden opgeleverd. Hilversum  De voormalige kro-studio wordt getransformeerd tot het project Estate of the Art, een project met hoogwaardige appartementen in kleinschalige eenheden, met een gevarieerde verschijningsvorm. Het monumentale entreegebouw blijft behouden en zal gaan func­ tioneren als hart van het complex. Naast dit entreegebouw zullen nog 20 appartementen worden gerealiseerd als onderdeel van een plan van circa 50 appartementen. Na veel bestemmingsplanperikelen lijkt het er nu op dat het plan richting uitvoering kan gaan. Apeldoorn  Aan de Koning Stadhouderlaan, de Zuidwestpoort van Apeldoorn, is in de nabijheid van het stadscentrum het plan Stad­ houderlaan ontwikkeld met drie woongebouwen waarin door Vesteda 90 appartementen worden gerealiseerd. Start bouw staat gepland voor begin 2007. Arnhem  Het karakteristieke gebouw Rosorum aan de Amsterdamseweg is door Vesteda aangekocht ten behoeve van een herontwikkeling naar 21 luxe appartementen met particuliere zorg- en verpleegfaciliteiten. Enkele van de appartementen worden bestemd voor kort verblijvende huurders met een tijdelijke zorgbehoefte. In 2007 is de start van de bouw voorzien.

Verslag van marktontwikkelingen  29

Eindhoven  Aan het Cassandraplein, waar momenteel het verouderde winkelcentrum met 30 bovenwoningen ligt, wordt een herontwikkeling van Arno Meijs voorbereid waarin wonen en winkelen gezamenlijk wordt aangepakt. Daarin zal Vesteda participeren met 30 appartementen en een gezondheidscentrum, die nabij een geheel vernieuwd voorzieningencentrum zullen worden gerealiseerd. De start bouw wordt nu voorbereid. Aan de Kloosterdreef wordt de realisatie van 36 voor huurders van Vesteda bestemde appartementen voorbereid. De huurwoningen komen in een toren van 13 lagen. Het project kent tevens 13 koop­ woningen. De bouw zal naar verwachting begin 2007 starten. Weert  Op de locatie Beekpoort, de voormalige plaats van het Landbouwbelang aan de Zuid-Willemsvaart, vindt een herontwikkeling plaats waarin naar verwachting 90 woningen zullen worden gerea­ liseerd. Vesteda participeert in twee koop/huurprojecten. Het eerste project van de hand van Maccreanor Lavington zal in de loop van 2007 in aanbouw worden genomen. Hierin bevinden zich 40 huur­ appartementen. Roermond  Huize Ernst Casimir is een prachtig rijksmonument uit 1908, gelegen op een dominante locatie. In deze villa komen drie appartementen en één stadswoning. Een nieuwbouwvolume wordt toe­gevoegd met daarin 60 ruime en luxe appartementen. In 2007 zal de bouw van start gaan. Maastricht  In het zuidelijke deel van de wijk Céramique ligt het laatste nog niet ontwikkelde deel van deze wijk die zich, mede dankzij een zorgvuldige ontwikkeling, heeft ontpopt als een spraakmakende en zeer gewilde woonwijk. Op deze locatie is door architect Charles Vandenhove et Associés een bouwblok ontworpen dat zal worden gerealiseerd aan de Avenue Céramique, tegenover de karakteristieke Wiebengahal. Er komt een bijzondere commerciële invulling voor de plint met daarop 33 ruime en goed afgewerkte appartementen.

30  verslag vesteda project bv 2006  |  Verslag van marktontwikkelingen

Cassandraplein, Eindhoven (Arn Meijs Architecten)

Kloosterdreef, Eindhoven (De Bever Architecten)

Blok 30a, Céramique, Maastricht (Charles Vandenhove et Associés)

Beekpoort, Weert (Maccreanor Lavington)

Overhoeks/Shell-terrein, Amsterdam (Álvaro Siza)

Vogelvlucht Overhoeks/Shell-terrein

Vijzelstraat/AbnAmro-kantoor, Amsterdam

Lloydpier, Rotterdam (De Zwarte Hond / Geurst en Schulz) Havanna, Wilhelminapier, Rotterdam (Cruz y Ortiz)

Projecten in ontwikkelingsfase Er zijn een kleine 3.000 woningen in ontwikkeling die vanaf 2010 opgeleverd zullen worden. Het gaat zowel om autonome ontwikkelingen als om onderdelen van gebiedsontwikkelingen. Amsterdam  Overhoeks, het voormalige Shellterrein aan het IJ in Amsterdam Noord oogt momenteel niet aantrekkelijk, maar heeft door zijn ligging aan het water veel potentie. Er vind een gebiedsontwikkeling plaats waarin een hoogstedelijke woonomgeving wordt gecreëerd met wonen, werken, commerciële en culturele voorzieningen. Vesteda doet mee in deze gebiedsontwikkeling en gaat hier zo’n 350 woningen aan de portefeuille toevoegen. Alvaro Siza ontwerpt in de eerste fase in de zogenaamde ‘blokkenstad’ circa 120 woningen voor Vesteda. Dit projectdeel staat gepland voor een start bouw in 2007. De stedelijke strip met veel echte hoogbouw zal in 2007 de ontwerpfase ingaan. In de Vijzelstraat, tussen Keizersgracht en Prinsengracht, heeft Vesteda in een samenwerkingsverband het dominante pand van de abn amro aangekocht. De bank zal deels haar activiteiten vooralsnog in het gebouw blijven uitvoeren. Op de locatie wordt intussen een herontwikkeling naar wonen en bedrijvigheid voorbereid. In het Centrum Amsterdam Noord wordt in deelgebied Elzenhagen Noord gewerkt aan twee singelblokken met 28 appartementen en 4 eengezinswoningen ieder. Architect van dit project is Claus en Kaan. Rotterdam  Op de Wilhelminapier komt als beëindiging van de invulling van de strook tussen Montevideo en het Luxortheater pal daarnaast het gebouw Havana. Deze toren wordt 158 meter hoog en het ontwerp is van Cruz y Ortiz. In de plint van het gebouw komt een medisch centrum. Oplevering staat gepland voor 2012. Op de Lloydpier wordt gewerkt aan een toren op de kop van de pier, waarin circa 135 huurappartementen zullen worden gerealiseerd. De start bouw is voorzien voor 2007.

Verslag van marktontwikkelingen  33

Den Haag  In Kijkduin ligt het Deltaplein, waar Vesteda momenteel bezit heeft. Op deze locatie wordt een integrale herontwikkeling voorbereid. Basis hiervoor zal zijn de structuurvisie zoals deze door de gemeente Den Haag is gemaakt en de verdere uitwerking daarvan. Amersfoort  Ten noorden van het station in het Eemkwartier wordt het plan Puntenburg ontwikkeld. Met Rudy Uytenhaak als architect wordt een project met circa 120 woningen ontworpen. Apeldoorn  Naast het in aanbouw zijnde nieuwe Omnisportcentrum worden 3 torens ontwikkeld met architectenbureau Diederen Dirrix. Eén toren zal in de huursector worden gerealiseerd. Wageningen  In het nieuwe uitbreidingsplan Haagsteeg worden twee urban villa’s ontwikkeld met ieder 18 appartementen. Architect van dit plan is Marx en Steketee. Den Bosch  Op de locatie van de voormalige Hogere Agrarische School worden circa 110 woningen ontwikkeld naar een ontwerp van Liesbeth van der Pol van Atelier Zeinstra van der Pol. Daarvan worden circa 50 woningen voor de huur bestemd. De openbare ruimte rond de locatie zal een ware metamorfose ondergaan. Eind 2007 wordt de start bouw van de door Vesteda te realiseren woningen verwacht. Het Paleiskwartier is in de afgelopen jaren omgevormd tot een nieuw stadscentrum. Zestig procent van deze nieuwe wijk is inmiddels gerea­liseerd. De gezichtsbepalende toren, Jeronimus, die aan de kop van de rij van 10 Armada’s wordt ontwikkeld, zal 87 appartementen gaan bevatten. Baumschlager Eberle heeft het ontwerp getekend. Start bouw wordt in 2007 voorzien. Venlo  Aan de Maasboulevard in Venlo, een mooie locatie met zicht op het water van de Maas, wordt een project ontwikkeld met 46 woningen. Dit wordt weer een spectaculaire toren van Jo Coenen. Komend jaar wordt dit project naar verwachting in aanbouw genomen.

34  verslag vesteda project bv 2006  |  Verslag van marktontwikkelingen

Puntenburg, Amersfoort (Rudy Uytenhaak Architecten)

Omnisport, Apeldoorn (DiederenDirrix)

Wageningen, Haagsteeg (Marx en Steketee)

has-locatie, Den Bosch (Atelier Zeinstra Van der Pol)

Jeronimus, Paleiskwartier, Den Bosch (Baumslager Eberle)

Terminus, St. Pieter, Maastricht (Gullikers Architecten)

Zitterd Revisited, Sittard (Souto de Moura/ Cruz y Ortiz)

Maastricht  In de zeer gewilde woonwijk Sint Pieter worden op een mooie locatie 9 woningen en appartementen in het plan Terminus gerealiseerd, ontworpen door architect Gullikers. Ook een huisartsenpraktijk maakt onderdeel van het plan uit. In 2007 zal de start bouw zijn. Sittard  In een eerste fase van de stedenbouwkundige ontwikkeling Zitterd Revisited, waarin Vesteda een leidende rol vervult, is inmiddels een drietal deelprojecten benoemd die Vesteda zal realiseren. Het betreft in totaal ruim 100 woningen die vanaf 2007 in aanbouw genomen gaan worden. Voor deze woningen zijn twee architecten actief te weten Souto de Moura uit Portugal en Cruz y Ortiz uit Spanje. Deze 98 woningen zullen in drie fases gebouwd gaan worden, waarvan de eerste eind 2007 zal starten. Heerlen  Aan het van Grunsvenplein, aan de rand van het centrum, wordt een hoge woontoren ontwikkeld, waarvoor Mecanoo het architectuurbeeld heeft neergezet. Er zullen circa 85 appartementen worden gerealiseerd, waarvan 40 in de huursector.

Verslag van marktontwikkelingen  37

Gebiedsontwikkelingen Amsterdam czan  In Amsterdam Noord, langs de Nieuwe Leeuwarderweg bij het eindpunt van de Noord-Zuidlijn, vindt de gebiedsontwikkeling Centrum Amsterdam-Noord plaats, waar Vesteda circa 250 woningen zal realiseren. In 2004 is het stedebouwkundigplan van Soeters, van Eldonk en Ponec goedgekeurd. Het eerste deelgebied is inmiddels vrijwel volledig uitgewerkt. Begin 2006 wordt gestart met de ontwikkeling van de eerste plannen in dit deelgebied, waarbij Vesteda circa 85 huurwoningen voor zijn rekening neemt. De start bouw van het eerste deelgebied Elzenhagen Noord staat voor 2007 gepland. Amsterdam  Aan het Amstelstation is een ontwikkeling ingezet, waarin meerdere partijen in samenwerking dit gebied een nieuwe impuls zullen geven. Vesteda gaat daar rond de 150 woningen ontwikkelen. Rondom dit station aan de oostzijde worden plannen gemaakt met een totaal volume van zo’n 70.000 m2 in een mix van wonen, werken en voorzieningen. Vesteda is een van de vier participanten. De uitwerking van het stedenbouwkundige programma van eisen heeft in 2005 plaatsgevonden. Het stedenbouwkundige plan is in de afrondende fase. De eerste bouwactiviteiten zullen in 2008 van start gaan. Rotterdam  Op de Wilhelminapier, onderdeel van de Kop van Zuid, wordt – gezamenlijk met de gemeente en de overige op de pier actieve private partijen – invulling gegeven aan de inrichting van het openbaar gebied. Aan Bolles en Wilson is opdracht gegeven om voor dit gebied een ontwerp te maken. De gebouwen New Orleans en Havana zijn inmiddels in het ontwikkelstadium. Zandvoort  Samen met de gemeente Zandvoort wordt het Ruimtelijk Functioneel Plan Middenboulevard (rfpm) uitgewerkt. Als stedenbouwkundige is awg architecten uit Antwerpen bij de planontwikkeling betrokken. De gemeente heeft formeel ingestemd met de plannen, die nu verder worden uitgewerkt. De start van de ontwikkeling zal plaatsvinden op de drie polen te weten het Watertorenplein, het Badhuisplein en de omgeving van het Palace hotel.

38  verslag vesteda project bv 2006  |  Verslag van marktontwikkelingen

Centrum Amsterdam-Noord, Amsterdam (Soeters van Eldonk Ponec Architecten)

Amstelstation, Amsterdam (Andries Geerse)

Wilhelminapier, Rotterdam

Middenboulevard, Zandvoort (awg architecten)

Rijnboog, Arnhem (Manuel de Solá Moralès)

Zitterd Revisited, Sittard (Jo Coenen & Co)

Jeka-terrein, Breda (Rothuizen Van Doorn en ’t Hooft Architecten / mtd Landschapsarchitecten)

roc Houtkwartier, Leiden (vhp Architecten)

Norfolk, Scheveningen (Jo Coenen & Co)

Arnhem  Het gebied Rijnboog ligt aan de stadszijde van de rivier tussen de beide bruggen en de historische binnenstad. Een grootschalige ontwikkeling wordt voorbereid, waarbij architect en stedenbouwkundige Manuel de Solá Moralès het masterplan heeft geconcipieerd dat de koppeling tussen binnenstad en rivier moet herstellen. Daarbij staat als nieuw element een haven gepland die centraal in het nieuwe gebied ligt. De vorm van de haven zal onderwerp zijn van een in juni te houden referendum. Met meerdere partners wordt samengewerkt met de gemeente om alle functies, waaronder stedelijk hoogwaardig wonen, gerealiseerd te krijgen. De eerste fase drie woontorens in Coehoorn Zuid zullen in 2007 ontwikkeld gaan worden. Sittard  Vesteda is met meerdere private partijen partner in de ontwikkeling Zitterd Revisited. Voormalig rijksbouwmeester Jo Coenen treedt op als ontwerper en supervisor voor deze ontwikkeling. Binnen dit masterplan zijn inmiddels de eerste plandelen uitgewerkt. Breda  Op het zogenaamde Jeka-terrein is een ontwikkeling gaande met als thema een ‘coach and care’ formule. Deze ontwikkeling richt zich op de doelgroep ouderen of zorgbehoevende huurders. Een eerste planvisie ten aanzien van het combineren van zorg, onderwijs en wonen is inmiddels neergelegd bij de gemeente. Leiden  Op de plaats van de roc in het Houtkwartier vindt ook een gebiedsontwikkeling plaats met wonen, onderwijs en zorg. Den Haag  Door het vertrek van Norfolk is er in de Scheveningse haven plek ontstaan voor een mogelijke reshuffeling van de aan­ wezige vissector en voor toevoeging van wonen en toeristisch recreatieve voorzieningen. Doel is een ‘wereldstad aan zee’ te creëren. Vier combinaties partijen zijn uitgenodigd door de gemeente en de combinatie met Vesteda heeft Jo Coenen gevraagd een plan te maken. Begin 2007 moet dit leiden tot een keuze.

Verslag van marktontwikkelingen  41

Personeel en organisatie

Vesteda Project bv is een specialistische organisatie die hoge eisen stelt aan medewerkers. Zo dienen acquisiteurs, ontwikkelaars en projectleiders entrepreneur te zijn en zowel de taal van gemeenten, architecten/stedenbouwkundigen als beleggers te spreken. In 2006 traden 5 medewerkers in dienst bij Vesteda Project bv en hebben 2 medewerkers Vesteda Project bv verlaten, waarmee het totale personeelsbestand aan het einde van het jaar 26 bedroeg. Enkele wervingsprocedures zijn, gezien de schaarste op de arbeidsmarkt, nog niet afgerond. Naast het hoofdkantoor van Vesteda Groep in Maastricht, opereert Vesteda Project bv vanuit zijn Randstad-kantoor in Amsterdam. Elf personen hebben hier hun standplaats. Daarnaast is hier vanuit Vesteda Groep een marktonderzoeker toegevoegd. Met name ten behoeve van deze vestiging zal het personeelsbestand verder worden uitgebreid, parallel aan de groeiende productiedoelstelling die met name in de Randstad dient te worden gerealiseerd. Eind 2007 zal de organisatie uit circa 40 mensen moeten bestaan. Vesteda Project bv maakt gebruik van de diensten van Vesteda Groep als het gaat om marktonderzoek, opbrengstanalyse, productontwikkeling, communicatie, control, administratie, personele zaken en juridische en fiscale zaken. Eigen marktonderzoekers, een eigen controller en een eigen jurist zullen in de nabije toekomst bij Vesteda Project bv worden gestationeerd.

42  verslag vesteda project bv 2006  |  Personeel en organisatie

Resultaat

In het verslagjaar is Vesteda Project bv er niet in geslaagd om zijn productiedoelstellingen te verwezenlijken. Belangrijkste oorzaken hiervan zijn de vertragingen bij de opstart van projecten. Problemen bij de ruimtelijke ordening procedures spelen hier een belangrijke rol bij en langere voorbereidingstrajecten om tot start bouw te komen. Dit heeft tot gevolg gehad dat een tiental projecten, die in 2006 zouden worden opgestart zijn doorgeschoven naar 2007. Dit is slechts door twee projecten gecompenseerd die in 2006 al wel tot productie leidden. Een tweede component is de lagere productiesnelheid bij de bouw, waarbij het achterblijven van de Mahlertoren op de Zuidas een heel ingrijpende is. Investeringsniveau

Begroot was een investeringsniveau van € 220 – 250 mln. Het daadwerkelijk in 2006 behaalde investeringsniveau ligt op € 169 mln.

Acquisitie en Projectontwikkeling (x € 1 mln, Investeringsniveau, incl. btw) 2006 Doelstelling 220-250 Realisatie 169

Opleveringen Pijplijn

2005 230 184

2004 200 206

2003 140 153

2002 114 117

In het verslagjaar zijn 669 woningen opgeleverd aan Vesteda Project bv. De harde werkvoorraad in projecten in ontwikkeling, voorbereiding en uitvoering is in 2006 gelijk gebleven. In onderstaand overzicht is de omvang van de pijplijn per eind verslagjaar weergegeven. Als de zachte werkvoorraad, met de projecten in acquisitie, wordt meegerekend, dan beweegt de totale pijplijnomvang zich rond de 10.000 woningen. Pijplijn ultimo 2006, harde voorraad, in aantallen woningen Projecten in uitvoering Projecten in voorbereiding Projecten in ontwikkeling

1.100 1.100 3.000

Resultaat  43

Vooruitzichten

Vesteda Project bv zal naar verwachting in 2007 circa 700 woningen opleveren en heeft als doelstelling om vanaf 2008 zo’n 1.000 huurwoningen per jaar toe te voegen aan de portefeuille van Vesteda Groep en nog eens te streven naar zo’n 500 woningen in de koop. Gezien de instroom aan nieuwe projecten verwacht Vesteda Project bv deze doelstelling voor de huurwoningen te halen en in de koopsector een eerste aanzet te hebben gemaakt in de richting van de 500. Het investeringsniveau zal de komende jaren toenemen. De doelstelling voor 2007 bedaagt € 250 mln. (incl. btw). Het verder uitbouwen van de acquisitieportefeuille blijft ook de komende jaren een belangrijke opgave, waarbij het participeren in gebiedsontwikkelingen en het zelfstandig verkrijgen van posities ten behoeve van eigen projectontwikkelingsactiviteiten prioriteit zullen krijgen. Het meenemen van koopwoningen bij de acquisitie van projecten moet de positie van Vesteda Project bv in de markt verder versterken. Gezien de doorlooptijd zal de werkvoorraad onderhanden werk boven de 10.000 woningen moeten worden gebracht. De harde werkvoorraad die op dit moment op 6.000 woningen ligt zal de komende jaren naar 10.000 woningen moeten en inclusief de zachte werkvoorraad zelfs op 15.000 woningen moeten liggen om een jaarlijkse toevoeging aan de portefeuille van 1.000 woningen en de realisatie van 500 koopwoningen mogelijk te maken. Om in te spelen op de hedendaagse en toekomstige behoefte van huurders in het duurdere segment, zullen meer projecten worden gestart waarbij reeds ontwikkelde woonconcepten zullen worden toegepast. Hierbij valt te denken aan het concept van flexibele indeelbaarheid, dat inmiddels in een aantal projecten wordt toegepast. Maar ook aan woon/werk-combinaties en toepassing van domotica en zorg, dat reeds in diverse projecten is opgenomen. In projecten die door schaalgrootte, niveau en locatie voldoende draagvlak bieden zullen sauna- en fitnessvoorzieningen worden opgenomen, vaak aangevuld met zwembadvoorzieningen. De organisatie zal verder worden versterkt en worden uitgebouwd tot een full dressed projectontwikkelingsbedrijf. Voor komend jaar betekent dit een toename van veertien nieuwkomers hoofdzakelijk in de vestiging Amsterdam. In korte tijd is Vesteda Project bv een speler van belang geworden in de ontwikkeling en realisatie van woningen met als specialismen het middeldure- en duurdere huursegment en de binnen­ stedelijke gebiedsontwikkeling. De komende jaren zal deze positie verder worden uitgebouwd.

44  verslag vesteda project bv 2006  |  Vooruitzichten

Y  Object Piazza Céramique, gelegen in de wijk Céramique, Maastricht. In exploitatie verwacht in 2007

Kwaliteit is te huur Algemene ruimten  Y  pagina 48 Uitstraling  Y  pagina 60 Openbaar gebied versus gebouw  Y  pagina 72 Voorzieningen in het gebouw  Y  pagina 86 Inrichting van de woning  Y  pagina 96 Afwerkingsniveau van de woning  Y  pagina 102

Vesteda staat voor kwaliteit. Dagelijks is Vesteda Groep bezig om de kwaliteit van wonen voor onze huurders te behouden en verder te verbeteren. Voor Vesteda Project bv begint die focus op kwaliteit al heel vroegtijdig in het ontwikkelproces en reikt tot buiten de woning. Zo begint woonkwaliteit bij de keuze van de omgeving. De potentie van de locatie moet uitstekend zijn; dat stukje aan de rivier, dat gedeelte van de binnenstad, dat uitzicht, die skyline. Op die plek wordt vervolgens een aangename woonomgeving gecreëerd. Zo’n inrichting, met een bereikbare parkeerfaciliteit, een verzorgde en veilige openbare ruimte en met winkels, cultuur- en uitgaansgelegenheden om de hoek, vraagt om een integrale kwaliteitsbenadering. De directe woonomgeving bepaalt immers voor een groot deel het woongenot en daarmee de attractiviteit van een project. Vervolgens gaat het om de kwaliteit van het gebouw waaraan we onze naam verbinden. Esthetisch en functioneel. Ruimtelijk en licht. Of we de architect nu uit binnen- of buitenland moeten halen, maakt ons niet uit. Het zijn de visie en het talent die voor ons de doorslag geven. Met als doel: het creëren van een gebouw met een krachtige uitstraling, waar vorm, materialisatie en detaillering een eenheid vormen. Een gebouw dat hóórt bij de plek waar het staat. Onze uitleg van kwaliteit gaat nog verder. Omdat we als Nederlanders meer en meer kiezen voor gemak en service vindt u in een aantal van onze gebouwen en appartementen faciliteiten als fit­­ ness, zwembaden, lounges, boodschappendiensten, gastenverblijven, medische diensten, noem maar op. Vanzelfsprekend vindt u de kwaliteit terug in de indeling en afwerking van de woningen. Het materiaalgebruik, de verwarming/koeling, en de kwaliteit van keuken en badkamer zorgen voor een aangenaam verblijf. Voeg daarbij onze liefde voor interieurdesign en u heeft het hele plaatje van Vesteda compleet, zeg maar de plattegrond van ons denken en doen. Dat maken we op de volgende pagina’s concreet. Want bij Vesteda is kwaliteit te huur.

47

Algemene ruimten

Granida, Eindhoven  Y  1, 2, 3 Detroit, Amsterdam  Y  4, 5 Piazza Céramique, Maastricht  Y  6, 7, 8, 9 Vesteda Toren, Eindhoven  Y  10, 11, 12 De Hoge Heren, Rotterdam  Y  13, 14 Toren van Siza, Maastricht  Y  15 La Fenêtre, Den Haag  Y  16, 17 Het Paleis, Breda  Y  18 Cortile, Maastricht  Y  19 De Drie Bouwmeesters, Amsterdam  Y  20

1  Entree Granida in Eindhoven (fotografie: Norbert van Onna). 2  Centrale hal Granida met kunstwerken van Adam Colton. 3  Kunstwerk van Adam Colton.

1

\

2  3 [

\ 4 

Kunstwerk van Henk Visch in atrium,

Detroit Amsterdam. 5  Atrium Detroit. Het tapijt is een ontwerp van bOb van Reeth.

Z

6 

\

7  8 [

9[

6  Atrium 7  Dansers in atrium tijdens voorstelling. 8  Atrium 9  Atrium blok b in Piazza Céramique tijdens locatiedansvoorstelling (oktober 2006).

10  Buitenzijde entree Vesteda Toren, Eindhoven met kunstwerk van Fons Haagmans. 11  Interieur entree Vesteda Toren. 12  Vesteda Toren. Aanduiding verdiepingslaag naar ontwerp van Fons Haagmans.

Z

10 

\

11  12 [

55

\

13  14 [

13  Entree De Hoge Heren, Rotterdam. 14  Lobbylaag De Hoge Heren, 5e verdieping.

56 

15  Verdiepingshal met verdiepingshoge ramen in Toren van Siza, Maastricht.

57

\

16  18 [

19 [

\

17  20 [

16  Entree La Fenêtre, Den Haag. 17  Kunstwerk La Fenêtre. 18  Interieur entree Het Paleis, Breda. 19  Één van entrees van Cortile, Maastricht. 20  Entree De Drie Bouwmeesters, Amsterdam.

59

Uitstraling

Granida, Eindhoven  Y  1, 2, 3 Detroit, Amsterdam  Y  4, 5, 6 Boston, Amsterdam  Y  7, 8, 9 De Waterlinie (blok 2), Amsterdam  Y  10 Vesteda Toren, Eindhoven  Y  11, 12, 13 Cortile, Maastricht  Y  14, 15, 16 Piazza Céramique, Maastricht  Y  17 Het Paleis, Breda  Y  18, 19

\

1  2 [

3[

1  Signing op gevel Granida, Eindhoven (fotografie: Norbert van Onna). 2  Trappenhuis Granida. 3  Buitenruimte appartement, Granida.

61

4  Gevelbeeld Detroit, Amsterdam. 5  Straatgevel Detroit. 6  Entree straatgevel Detroit.

Z

4 

\

5  6 [

63

7  Boston, Amsterdam in aanbouw tijdens Sail 2005. 8  Galerij Boston. 9  Boston. 10  Entree De Waterlinie (blok 2), Amsterdam.

\

7  10 [

\

8  9 [

65

Z

11 

\

12  13 [

11  Lichtkunstproject van Peter van Kempen (2005), Vesteda Toren, Eindhoven. 12  Ronde raampartijen. 13  Vesteda Toren.

67

14  Entree Cortile, Maastricht gezien vanuit binnentuin. 15  Detail gevel Cortile. 16  Signing entree.

Z

14 

\

15  16 [

69

[

18

19 [

\ 17 

Piazza Céramique, Maastricht.

18  Het Paleis in Breda met konische pilaren en cassetteplafond. 19  Entree Het Paleis.

71

Openbaar gebied versus gebouw

Piazza Céramique, Maastricht  Y  1 Céramique, Maastricht  Y  2 Vesteda Resort Zonnestraal, Hilversum  Y  3 De Drie Bouwmeesters, Amsterdam   Y  4, 5 Noorderplassen, Almere  Y  6, 7 Domaine Cauberg, Valkenburg  Y  8 Parkpromendade, Berendrecht  Y  9 Side-by-Side, Almere  Y  10 Cortile, Maastricht  Y  11, 12, 13 La Fenêtre, Den Haag  Y  14, 15 Boston, Amsterdam  Y  16, 17 Vesteda Toren, Eindhoven  Y  18, 19, 20

1  Binnenplein Piazza Céramique, Maastricht.

\

2  3 [

2  Fiets- en voetgangersbrug over de Maas in Maastricht. Verbinding tussen Céramique en stadshart. 3  Vesteda Resort Zonnestraal, Hilversum in parkachtige en bosrijke omgeving. 4  De drie Bouwmeesters in Geuzenveld, Amsterdam. 5  Zitelement binnengebied De drie Bouwmeesters, Amsterdam.

\

4  5 [

75

\

6  7 [

6  Gezamenlijke binnentuin koop- en huurwoningen, Noordplassen, Almere. 7  Noorderplassen. 8  Park in aanlegfase rondom Domaine Cauberg, Valkenburg. 9  Parkpromenade Berendrecht. 10  Signing Side by Side, Almere.

8

\

9  10 [

77

11  Openbaar gebied met pergola. Oostzijde Cortile, Maastricht met toegang Céramique. 12  Pergola, Cortile. 13  Binnentuin Cortile.

\

11  12 [

13 Y

\ 14 

Loopbruggetjes tussen La Fenêtre en het busplatform,

in de verte het Pruis, Den Haag. 15  Entree La Fenêtre.

81

16, 17  Binnentuin Boston, Amsterdam.

82

\

18  19 [

18  Toegangspoort onder Colonnade. 19  Toegangspoort naar parkje. 20  Plein tussen Vesteda Toren en Colonnade, Eindhoven.

20 Y

Voorzieningen in het gebouw De Waterlinie (blok 2), Amsterdam  Y  1 Cortile, Maastricht  Y  2, 3, 4 La Fenêtre, Den Haag  Y  5 Detroit, Amsterdam  Y  6, 7, 8, 9, 10, 11 De Hoge Heren, Rotterdam  Y  12 Vesteda Toren, Eindhoven  Y  13, 14, 15

1  Entree De Waterlinie, Amsterdam, met deliveryboxen en kunstuiting.

\

2  3 [

2  Céramique Health Club in Cortile, Maastricht. Fitness en zwembad. 3  Zwembad, fitness en sauna’s, Cortile. 4  irs-bellentableau, Cortile. 5  Parkeergarage La Fenêtre, Den Haag.

\

4  5 [

\

6  7 [

6  Zwembad Detroit, Amsterdam. 7  Cocons met was/droogcombinatie, Detroit. 8  Relaxruimte sauna, Detroit. 9  Fitnessruimte, Detroit. 10  Lockers in Health Club Detroit. 11  Video-intercom en bedieningspaneel domotica in appartement, Detroit.

90 

\

8  9 [

11 [

10 [

12  Zwembad in De Hoge Heren, Rotterdam.

  93

\

14  15 [

\ 13 

Video-intercom in appartement Vesteda Toren, Eindhoven.

14  Gastenverblijf Vesteda Toren. 15  Health Club Vesteda Toren met cijferkunstwerk van Fons Haagmans.

95

Inrichting van de woning Toren van Siza, Maastricht  Y  1, 2, 3, 4 Cortile, Maastricht  Y  5, 6, 7 De Hoge Heren, Rotterdam  Y  8, 9, 10 Vesteda Toren, Eindhoven  Y  11, 12, 13, 14 Detroit, Amsterdam  Y  15

\

1  2 [

3[

4[

1  Entree penthouse Toren van Siza, Maastricht. 2  Muurschildering ‘Welcome man’ penthouse Toren van Siza. 3  Verdiepingshoge ramen in entree penthouse. 4  Kastjes en eetkamertafel en -stoelen naar ontwerp van architect Siza.

97

\

5  6 [

7[

5  Woonkamer serviced apartment Cortile, Maastricht. 6  Keuken serviced apartment Cortile. 7  Slaapkamer en buitenruimte serviced apartment Cortile. 8  Woonkamer serviced apartments, De Hoge Heren, Rotterdam. 9  Slaapkamer serviced apartments, De Hoge Heren. 10  Eetkamer, keuken en buitenruimte serviced apartments, De Hoge Heren.

\

8  9 [

10 [

99

\

11  Keuken, eetkamer en buitenruimte Vesteda Toren, Eindhoven. 12  Keuken en video-intercom / bedieningspaneel domotica, Vesteda Toren. 13  Deurklink Vesteda Toren. 14  Slaapkamer Vesteda Toren. 15  Slaapkamer, Detroit, Amsterdam.

100 

12  13 [

\

14  15 [

Afwerkingsniveau van de woning Granida, Eindhoven  Y  1, 2, 3 Toren van Siza, Maastricht  Y  4, 5, 6 De Hoge Heren, Rotterdam  Y  7, 8 Het Paleis, Breda  Y  9 Montevideo, Rotterdam  Y  10 Side-by-Side, Almere  Y  11 De Drie Bouwmeesters, Amsterdam  Y  12, 13 Vesteda Resort Zonnestraal, Hilversum  Y  14, 15 Boston, Amsterdam  Y  16 Piazza Céramique, Maastricht  Y  17, 18 Vesteda Toren, Eindhoven  Y  19, 20, 21 Detroit, Amsterdam  Y  22, 23, 24 Cortile, Maastricht  Y  25, 26, 27

\

1  2 [

3[

1  Terras appartement, Granida, Eindhoven (fotografie: Norbert van Onna). 2  Keuken, Granida. 3  Woonkamer met keuken en balkon, Granida (fotografie: Norbert van Onna).

103

4  Balkon, Toren van Siza, Maastricht. 5  Verdiepingshoge raampartijen in centrale verdiepingsshal, Toren van Siza. 6  Deurklink naar ontwerp architect Siza. 7  Badkamer, De Hoge Heren, Rotterdam. 8  Keuken, De Hoge Heren.

Z

4 

\

5  7 [

\

6  8 [

\

9  12 [

13 [

10

\

11  14 [

9  Keuken, Het Paleis, Breda. 10  Keuken, Montevideo, Amsterdam. 11  Keuken, Side by Side, Almere. 12  Keuken, De Drie Bouwmeesters, Amsterdam. 13  Openslaande terrasdeuren stadswoningen De Drie Bouwmeesters. 14  Badkamer, Vesteda Resort Zonnestraal, Hilversum. 15  Keuken, Vesteda Resort Zonnestraal.

15 [

\

16  17 [

18 [

\

19  20 [

21 [

16  Harmonicaraampartij, Boston, Amsterdam. 17, 18  Modelwoning, Piazza Céramique, Maastricht. 19  Keuken, Vesteda Toren, Eindhoven. 20  Ligbad en douche, Vesteda Toren. 21  Badkamer, Vesteda Toren.

109

22  Badkamer in gastenverblijf Detroit, Amsterdam. 23  Buitenruimte appartement Detroit. 24  Badkamer in gastenverblijf Detroit. 25  Serviced Apartment, Cortile, Maastricht. 26  Badkamer Serviced Apartment, Cortile. 27  Wand- en vloerafwerking Serviced Apartment, Cortile.

\

22 [

23  24 [

\

25  26 [

27 [

Colofon

Fotografie Stefan de Bever Peter Cox Anton van Daal Marc Dorleijn dpi Animation House Philip Driessen Roland Halbe Peter van Kempen Pieter Kers Michel Klop Paul Mellaart Alf Mertens Airphoto Netten Norbert van Onna Karin Steenwinkel Kim Zwarts en anderen Ontwerp Piet Gerards Ontwerpers, Amsterdam (Piet Gerards en Maud van Rossum) Druk Rosbeek bv, Nuth De informatie uit deze publicatie mag onder de volgende bronvermelding gebruikt worden: Vesteda Groep bv, Jaarverslag Vesteda Groep 2006 resp. Vesteda Project bv, Verslag Vesteda Project bv 2006

Vesteda Project bv Plein 1992 1 6221 jp Maastricht Postbus 1211 6201 be Maastricht t (043) 329 66 66 f (043) 329 66 00 Purperhoedenveem 11 1019 he Amsterdam t (020) 524 69 00 f (020) 524 69 66 [email protected] www.vesteda.com