Verslag van de NGS reis naar Jerez de la Frontera van 26 - 29 september 1990. Door Ron Kars en Michiel van Doorn.
Na een vermoeiende reis kwamen we 's avonds laat aan in het "Letoudute Hotel" van Jerez de la Frontera, het belangrijkste hotel voor de sherry handel. Alle transacties op het gebied van sherry gebeuren hier.
Gonzalez Byass 's Morgens om 09.50 uur vertrokken wij naar de eerste bodega, Gonzalez Byass S.A. Na het bekijken van een introductiefilm en het hieruit kristalliseren van een verhaal (de film werd in het Spaans begeleid), bezochten wij de bodega. Enkele algemene gegevens over Jerez:
Het sherry-gebied is met 271.159 ha (D.O.-gebied) een redelijk imposant gebied. Hiervan is maar 18.446 ha beplant. De voorgeschreven druivenrassen zijn palomino de jerez, palomino fino, pedro ximénez en moscatel. De most van deze druiven ondergaat een speciale methode van rijping, het solera-systeem. De minimale leeftijd van sherry is 3 jaar. Het minimum alcoholpercentage is 15,5% en maximaal 20,9%. Dit alles wordt gecontroleerd door het Consejo Regulador. De wijnen komen uit het gebied tussen Jerez de la Frontera, Puerto de Santa Maria en Sanlúcar de Barrameda.
Gonzalez Byass dateert van 1835 en heeft circa 90.000 vaten sherry liggen van 500 liter, waarvan de Bodega Tio Pepe uit 1966 er circa 27.000 herbergt, in 3 lagen. Bodega Las Copas uit 1971 bestaat uit twee delen; een vinificatie-gedeelte en een ander gedeelte waar de wijnen rijpen onder een ingenieus dak. Hier liggen ongeveer 60.000 vaten en de bodega is hiermee de grootste van de streek, met een capaciteit van 117 miljoen liter, waarvan pakweg 40% jaarlijks de bodega verlaat. Dit is de laatste jaren afgezakt naar circa 27% in verband met de anti alcohol campagnes. Er kunnen per dag 2 miljoen kg druiven verwerkt worden. Verder wordt er gebotteld in twee lijnen, in totaal 14.500 flessen per uur. De sherryhuizen kopen ook druiven van elkaar voor wijnalcohol. Deze is nodig voor de sherrybereiding. Brandy De meeste bodegas, zoals ook Gonzales Byass, maken eveneens brandy. De namen hiervan, oplopend in kwaliteit, zijn: Soberano, Insuperable, Conde Duque en Lepanto. De laatste is ruim 15 jaar oud en een van de beste brandy's uit het sherry-gebied. Elke bodega heeft zijn verhaal en historie en is bovendien een lust voor het oog, vooral het proeflokaal van Manuel Maria Gonzalez, de grondlegger van het bedrijf. Hier is niets veranderd na zijn dood in 1887. Omdat dit lokaal aan de kleine kant is hebben wij elders geproefd. Onze notities: Amontillado del Duque Geserveerd op kamertemperatuur, ± 50 jaar oud. Deze wijn had 21,5% alcohol. Heeft in zijn goudgele kleur iets bruin. Een fijne neus van noten en veel alcohol. Vol van smaak, met een droge afdronk, met mooie zuren wat deze sherry charmant maakt.
Oloroso los Aposteles (Abocado) 20% alcohol. Mahonie, roodbruine kleur. In de neus duidelijk zoet, minder alcohol. Toch droger in de afdronk, vol en lang. Een vriendelijke, toegankelijke wijn. Oloroso Supremo 21% alcohol. Bruin met zoet en veel alcohol in de neus. Verder velpon en hout in de neus. In de smaak volkomen droog en een bittertje in de afdronk. Niet zo harmonieus als de vorige. De sherry wankelt in geur en smaak. Tio Pepe Koel geserveerd. Bleek goudgeel van kleur. Fijne neus met iets van bloemen en aromat. Volle smaak met frisse zuren; mooi droog maar niet zo agressief als zijn voorganger. Waarschijnlijk door het lagere alcoholgehalte van 16,5%. Na nog wat algemene vragen gingen wij naar de tweede bodega.
Domecq Bij aankomst hing de Nederlandse vlag uit, maar de gastheer was nog niet aanwezig. Ook hier een rondleiding door de bodega’s, die afgeladen vol waren met 70% Amerikaans eiken houten vaten. Daarnaast stonden er reusachtige rvs en glasfiber tanks met een inhoud van ± 20.000 liter. De rvs tanks worden gebruikt voor het opvoeden van de jonge wijnen. 300 jaar oude sherry Ons eerste contact met Domecq was het ruiken aan een circa 300 jaar oude sherry die bestemd was voor Napoleon. Deze heeft hem echter nooit geroken of gedronken. Onze reuknotitie: Medicinaal, sterk geconcentreerd en salmiak. Geadviseerd werd om hem niet als sherry te proeven in verband met het verliezen van de smaak voor de rest van de dag. Wij hebben hem toch genipt en kwamen tot de conclusie dat de reuknotities goed waren en dat er daarnaast nog geroosterd (verbrand) brood in te proeven viel. Verder liggen ook hier geadopteerde vaten van beroemdheden, waarvan wij een minstens 50 jaar oude Amontillado te proeven kregen. Deze sherry had een mooie stevige neus en was in balans in de afdronk met de smaak van noten. Dit komt doordat de wijnen bij botteling nog worden versneden met pedro ximénez, waardoor de wijnen eleganter worden. Hierna volgde de proeverij die uit sherry’s bestond die in Nederland verkrijgbaar zijn, zoals La Ina, Oloroso Dulce, Oloroso Secco en een Cream sherry. Wij informeerde of het mogelijk was om sherry’s te proeven die wij in Nederland niet kennen of die bij ons niet verkrijgbaar zijn. Dit was helaas niet op korte termijn te realiseren, in verband met de direct daarop geplande lunch in het vroegere privéhuis van de familie Domecq. Een huis dat thans bezit van de firma is en wordt gebruikt voor de ontvangst van speciale gasten. Lunch Deze lunch was prima verzorgd en bevatte als uitblinker een PX Sherry Venerable: rozijnen, medicinaal, zwart-wit, kokinkjes, super vet, kortom perfect bij de gekonfijte sinaasappel met vruchten en rode wijn. Na de lunch werden wij door de heer Domecq rondgeleid. Hierna gingen we voor een kleine siësta terug naar het hotel. Antonio Barbadillo Om 8 uur 's avonds bezochten wij Antonio Barbadillo. Dit was het derde bezoek van die dag. De bodega ligt in Sanlúcar de Barrameda, het dorp van de Manzanilla sherry's met
een eigen D.O. De ontvangst en rondleiding vond plaats in de Nederlandse taal, wat een aangename onderbreking was. Bodega’s De bodega's liggen over het gehele dorp verspreid en variëren in hoogte en oppervlakte, waardoor ook het microklimaat van elke bodega weer verschillend is. In één van de bodega's waar wij uitleg kregen werden wij vergezeld door een aantal vleermuizen die onder invloed waren. In de proefruimte van deze bodega vond een goed georganiseerde proeverij plaats van alle types sherry. Onze notities: "Muy Fino" 15,5% alcohol. Mooie zilte neus, frisse fruittonen. Mooie stuivende droge sherry, goed in balans. Manzanilla Oloroso 15,5% alcohol. Minder kleur dan de vorige Oloroso Supremo van Gonzales Byass. Stevige neus met geroosterd hout, waardoor de smaak steviger was. Een aangename sherry. Fino de Balbaina 17% alcohol. Wat agressiever in de neus en de smaak dan de Manzanilla, minder verfijnd ook. Waarschijnlijk door het hogere alcoholpercentage. Solear Circa 15 jaar oude Manzanilla Pasada en tevens het paradepaardje van Barbadillo. 15,5% alcohol. Indringende aroma's en complexe smaak, waardoor hij als aperitief zwaar overkomt, maar bij het eten is hij perfect. Jerez dry Cuco 19% alcohol. In de neus krenten en in de smaak droog en lang. Niet echt in balans. Te veel opvallend zuur. Amontilado Principe Wankel in de neus met de lucht van mahoniehout. Dit mahoniehout in de neus was ook terug te zien in de kleur. Toch was hij droog, wat waarschijnlijk door de leeftijd van 25 jaar kwam. San Rafaël Oloroso 19% alcohol. De eerste sherry die ook goed gewaardeerd werd door niet sherry-drinkers. Rijp van kleur, klein zoetje in de neus. Als fluweel op de tong en goed in balans met duidelijk waarneembare zuren die bij een droge sherry toch niet storend zijn. Kortom perfect. Jammer dat hij nog niet in Nederland te koop is. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met het NGS. Eva Cream 17,5% alcohol. De kleur was licht bruin, in de neus vogelpoep, in de smaak rozijnen met frisse zuren. Kortom uitstekend. Jerez Dulce 19% alcohol, 100% pedro ximénez. In de neus chocolade en rozijnen, bruinzwart van kleur, goed van smaak. Mondvullend en in harmonie bij een dessert. Evora 19% alcohol. Minder vet en geconcentreerd dan de Dulce, waarschijnlijk door de toevoeging van moscatel. Minder lang dan de Dulce. Wel elegant voor een PX.
Tijdens de bespreking van deze proeverij werd een witte wijn geschonken van 100% palomino. In verband met de afname van belangstelling voor sherry ontstond er namelijk een overschot van wijn. Deze Vino de Mera 1990 is een heel frisse wijn bestemd voor lokale consumptie, de prijs ervan is circa f 4,00. Diner Hierna vertrokken wij met onze gastheren naar specialiteitenrestaurant Casa Bigotte, waar wij typische Spaanse visgerechten geserveerd kregen, waaronder gefrituurde zeeanemonen en zeeduivel-lever, begeleid door "Solear", die hierbij perfect smaakte. De wijn werd in flesjes van 0,5 liter op tafel gezet. Kortom, deze avond was voor 200% geslaagd.
Osborne Ons bezoek van de tweede dag begon bij Osborne. Hier kregen wij eerst een rondleiding door het laboratorium en niet weer in een van de vinificatie gedeelten. Bij Osborne wordt gecontroleerd volgens de hoogste landelijke normen. Ook houdt men met terugwerkende kracht van twee jaar monsters vast van alles wat geëxporteerd is. Bodega’s Na dit interessante bezoek bezochten wij de bodega's waar we een proeverij hadden van ruwe sherry uit de solera’s. Sabre de Tabla Wijn van de nieuwe oogst. Nog niet versneden binnen het solera systeem. Een lichte, frisse wijn die nog niets heeft van een sherry. 4e jaars sherry van het solera-systeem Een zeer licht, bijna Fino type, dat in aanmerking komt voor bijvoorbeeld de Fino Quinta. Fino Amontillado Circa 7 jaar oud. Goede kleur, mooie brede neus, lichte smaak, mooi drinkbaar. Amontillado 15 jaar oud. Mooie geur, mat in smaak en afdronk; heeft een bittertje dat men voor botteling meestal met iets moscatel onderbreekt. Oloroso 25x solera, 20% alcohol. Mahonie kleur, smaak van karamel en bittere olie, in de afdronk laurier en zeer droog. Palomino Dulce 100% palomino. Lichte teakhout kleur, geur en smaak van abrikozen, kaneel, krenten met bitter zuurtje. Erg apart. PX 50 Years Old Diep bruinzwart. Erg vet, mede door de leeftijd. Medicinaal in de neus en afdronk. Toch nog iets van frisse zuren. Tijdens de nabeschouwing kregen wij de gehele exportrange van Osborne te proeven, ook hiermee was het wederom prima vertoeven.
Sandeman Een sterk commercieel aandoende ontvangstruimte, die zeer schoon overkwam. Misschien naar aanleiding van het jubileum vanwege het 200-jarig bestaan van Sandeman.
Een bodega met zeer moderne apparatuur en een beperkte voorraad, gezien de enorme kosten die hier aan verbonden zijn. Hier vindt men drie soorten cuves. Roestvrijstaal, glasfiber en beton met glas bekleed. Proeverij Fino Superiore Dennengeur en stuivende zuren in de smaak. Vrij veel zuur die de wijn zeer droog maakt en in onbalans brengt. Dan een serie Criadera wijnen, die gebruikt worden voor het versnijden. Ze bevatten nogal wat P.X. en zijn soms zelfs medicinaal. Vervolgens een lijn van speciale bottelingen vanwege het jubileumjaar. Met als uitschieter de Rare Amontillado Royal Esmeralda 21% alcohol. Goede kleur. Geur van abrikozen, pruimen en gekonfijt fruit. Een zeer mooie gebalanceerde sherry. Dit weerhoudt ons er niet van te vermelden, dat Sandeman zich gemakkelijk laat bedienen door de kracht en het concentraat van de P.X., die wij in een groot aantal van de niet-fino's tegenkwamen. Maar over smaak valt niet te twisten. Lunch De lunch die ons op de binnenplaats werd aangeboden bestond uit een buffet. Ook hier de Fino Superiore die in karakter iets had gewonnen door de lagere temperatuur. Sandeman is volgens ons vooral een huis dat zich op de Engelse markt richt.
John Harvey & Son (Harveys of Bristol) Tijdens de ontvangst werd ons een glas Fino Tio Mateo aangeboden, waarover we zeer verrast waren en nieuwsgierig werden naar de komende proeverij. Deze bestond uit 5 criadera's Fino en Solera Fino 4 criadera's Amontillado en Solera Amontillado 3 criadera's Oloroso en Solera Oloroso Diner Hierna werd ons een diner aangeboden met daarbij een passende Tio Mateo en ook hier een Rioja bij het hoofdgerecht. Bij de koffie serveerde men een Palo Cortado van het huis Harveys, een zeldzame sherry. De wijn was droog met een boeket van oloroso. Ook voor ons een openbaring. Verder bood Harveys ons een typisch Spaanse avond aan in een lokale bar waar wij geprobeerd hebben ons te vergrijpen aan de Spaanse Dans. Alle sherry-fanaten voelden zich na een avondje sherry ‘Fino’! Langs deze weg willen de deelnemers aan deze reis alle instanties in Spanje en Nederland bedanken voor het realiseren van deze geweldige sherry-reis. Zij hebben ons in de gelegenheid gesteld om sherry in zijn puurste vorm te leren ontdekken en waarderen. Onze speciale dank gaat uit naar Woudine en Monique van het Sherry Instituut voor de prima verzorging en begeleiding van deze reis.
