Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
TEXEL VOGELEILAND. Het Waddeneiland Texel mag zich al ruim een eeuw verheugen in grote belangstelling van vogelliefhebbers. Pioniers als Jac. P. Thijsse, Nol Binsbergen en G. J. van Oordt trokken erheen. Schrijver, beeldend kunstenaar en natuurkenner Jan Wolkers woonde er vele jaren. In zijn Boekenweek geschenk Zomerhitte van 2005 schrijft hij over de Velduilen die elders in Nederland zeldzaam zijn en op Texel voorkomen. ( In Friesland in 2014 ruim 50 broedparen als gevolg van de muizenplaag ). De Vogelwerkgroep Texel is actief op het eiland en organiseert vogeltellingen, waddentochten en lezingen. Het symbool van de werkgroep is de Blauwe Kiekendief. Deze prachtige soort is helaas een steeds zeldzamer roofvogel in Nederland, en hij heeft de Waddeneilanden hard nodig om voor ons land behouden te blijven. Wie eenmaal een Blauwe Kiekendief zwenkend en zeilend boven de duintoppen heeft waargenomen zal dat beeld nooit vergeten. Op het eiland bevinden zich 4 trektelposten. De Tuintjes, Korverskooi, Westerslag en Hoornderslag. Deze laatste twee zijn tevens zeetelposten. De Korverskooi is ook in gebruik als een ringbaan. De werkgroep doet nauwkeurig verslag van de activiteiten. Op 29 november 2012 werden gedurende zeven uur op de ringbaan 45 vogels geringd, verdeeld over vier soorten: Merel, Koperwiek, Pimpelmees en Vink. De weersomstandigheden waren als volgt: Wind NNO 3, bewolking 5/8, neerslag regen, temperatuur 5⁰ C. Op 3 mei van dat jaar werden op Westerslag de zeevogels geteld, en zie eens wat een resultaat.: onder meer Roodkeelduiker, Bontbekplevier, Grote Stern, Zilverplevier, Visdief, Jan- van – Gent, Kanoet, Noordse Stern, Wintertaling, Drieteenstrandloper, Eidereend, Zwarte Zee-eend en Rosse Grutto.
Dag 1, dinsdag 8 september. Ik ga vroeg met de auto naar Texel. Dan kan ik het eiland alvast een beetje “ verkennen “ en op tijd in het hotel zijn. Ik neem altijd mijn eigen fiets mee in de auto. Dit doe ik omdat ik aan deze fiets gemakkelijk mijn fietstassen kan hangen en zo de apparatuur zoals telescoop, statief, camera en lenzen mee kan nemen. Ik ben om 07.48 uur bij Bolsward als het hard regent. De lucht is egaal grijs en “ verzadigd “ met water. Dat voorspelt niet veel goeds de komende dagen. Boven Bolsward en over de snelweg een grote en mooie regenboog. Het blijft natuurlijk prachtig mooi om een regenboog te zien, maar voor het verblijf op Texel geef ik toch de voorkeur aan droog weer. Veel aangenamer om dan vogels te kijken en te fotograferen. Vlak na Bolsward een weiland vol vogels. Honderden Wulpen, Kieviten, Kokmeeuwen, Stormmeeuwen en wel 40 Knobbelzwanen. Bij het begin van de afsluitdijk stopt het met regenen. Dat geeft hoop voor de komende dagen. Bij Kornwerderzand op de Afsluitdijk komt een ♂ Kuifeend de snelweg op waggelen vlak voor mijn auto. Hij moet snel weer de berm in rennen om het vege lijf te redden. Op de Afsluitdijk vliegt een Grote Zilverreiger voor de auto langs. Veel meeuwen. Kokmeeuw, Stormmeeuw, Zilvermeeuw en Kleine Mantelmeeuw. Op de Afsluitdijk worden altijd heel veel meeuwen doodgereden. Ook nog een grote groep Spreeuwen. Op het water van het IJsselmeer dobberen honderden Knobbelzwanen.
1
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Bij de Ewijcksluis is een klein natuurterrein in het Amstelmeer. Daar zitten altijd veel watervogels. Nu staan er 10 Lepelaars in het ondiepe water.
Om iets na 9 u sta ik bij de veerboot naar Texel. Het motregent nog steeds en de lucht is nog steeds grijs. Om de boot zweven altijd veel zeevogels omdat die hier vaak gevoerd worden door de passagiers.
Foto 1 is een volwassen Zilvermeeuw met gele poten en gele snavel met een rode stip. Daarnaast een juveniele Zilvermeeuw roze poten. De juveniele Zilvermeeuw is gelijkmatig bruinachtig gekleurd.
Op de foto hierboven een Kokmeeuw in winterkleed. De Kokmeeuw, een kleine meeuw met rode poten en oranje snavel met een zwarte punt. In de winter verliest de Kokmeeuw zijn zwarte kop en krijgt een “ koptelefoon “ op. Op de rechter foto een Kleine Mantelmeeuw. Deze meeuw heeft gele poten en een gele snavel met een rode vlek. De bovenkant van de vleugels is leigrijs met zwarte vleugelpunten. Bij alle grote meeuwen duurt het 4 jaar voordat het juveniele verenpak ingewisseld wordt voor het adulte kleed. Het is dan ook niet gemakkelijk om een grote meeuw direct te herkennen vanwege een grote variatie in veerkleden. Middelgrote meeuwen doen 3 jaar over deze metamorfose. Bij kleine meeuwen duurt het traject van juveniel naar volwassen verenkleed 2 jaar. Op het eiland grote groepen Kieviten met Spreeuwen en Goudplevieren. Het is 13 ⁰ C. Er vliegen hier ook grote groepen Grauwe ganzen. Om 12.15 uur gaan we met de bus vanaf het hotel naar veerhaven “ het Horntje “. Veel Meerkoeten al in groepen op het land. Eksters, Spreeuwen en een Witte Kwikstaart, Turkse Tortel en mussen zien we vanuit de bus. Ook veel Buizerds.
2
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Als iedereen er is wandelen we om 13.30 uur naar de Mokbaai. De bagage van de deelnemers wordt door Texel Tours naar het hotel gebracht. Veel vogels in de baai. Aalscholvers, Grutto’s, Lepelaars, Kokmeeuwen, Zilvermeeuwen en Scholeksters.
Op het slik een Groenpootruiter. En aan de overkant staan 42 Lepelaars in het slik. Opvallend zoveel Grutto’s er nog zijn. Het zijn geen Rosse Grutto’s, want ze hebben geen opgewipte snavel. We zien ook een groepje Steenlopers. Die zitten bijna altijd tussen de stenen die aan de rand van de baai liggen. Daar zoeken ze meestal hun voedsel door alles, ook zeewier - waar ze denken een hapje onder te vinden - om te draaien. Deze vogels broeden in Scandinavië. Nu hebben deze middelgrote steltlopers – formaat merel - donkere bovendelen. In de zomer hebben ze een mooi roodbruine rug met zwarte strepen. De zwarte borstband hebben ze het hele jaar. In het gras op de zeedijk ook een “ heksenkring “. Dit is een cirkel van paddenstoelen die ontstaat uit het mycelium van één individu. Als we over de dijk verder wandelen komen we bij De Petten, een klein ondiep meertje binnendijks. Veel Wilde eenden. Wat is het verschil tussen een ♂ wilde eend en een ♀ wilde eend als ze het eclipskleed – onopvallend winterkleed van ganzen en eenden dat in de nazomer wordt gedragen gedurende korte ruiperiode waarin de vogels niet kunnen vliegen - hebben??? De snavel van het ♂ is geelgroen. Het ♀ heeft een bruinachtige snavel.
3
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Hier ook veel Grauwe ganzen en enkele Nijlganzen. Tientallen Witte Kwikstaarten. En ietwat verscholen in de begroeiing veel Watersnippen. Die kruipen altijd weg in de luwte als er veel wind staat. In het water staan de Tureluurs en die hoor je ook nog regelmatig roepen. In de baai gaan plotseling alle steltlopers de lucht in. Dat kan maar 1 oorzaak hebben n.l. een grote roofvogel. Een Slechtvalk geeft een mooie jachtshow weg. Hij probeert een maaltijd te vangen maar na wel 10 pogingen gaat hij met lege grijppoten naar “ huis “. Op het slik grote groepen Bonte Strandlopers. Ook veel Kieviten op de eilandjes in de Petten. Het kleine eendje wat we zien is de Wintertaling, ons kleinste eendje dat tijdens de winter in groepjes leeft en heel snel vliegt. Vaak met onverwachte wendingen in de lucht. In het zoute water zwemt een Fuut. Die zijn in de winter vaak op zee te zien.
Bontbekplevieren scharrelen aan de oever hun kostje op. We wandelen om de Mokbaai. In de bocht is de vistrap. Een vistrap of vispassage is een waterbouwkundig bouwwerk om vissen toegang te geven tot zoet water. Sommige vissen hebben voor hun voortbestaan zoet water nodig, omdat ze als jonge vis naar zout water gaan en, als ze eieren willen leggen, gaan ze terug naar zoet water. De vistrap in de Moksloot is in 1994 speciaal aangelegd voor de Driedoornige Stekelbaars. Verder, richting de marinebasis, zijn nog enkele meertjes. Het eerste meertje is “ de Geul “. Hier weinig vogels. Eenden en Aalscholvers. Slobeenden zitten er ook tussen de andere vogels op het water. Deze vogel heeft een lepelvormige snavel. De kleur van de vrouwtjes is heel onopvallend omdat ze niet moeten opvallen – schutkleur - tijdens het broeden. Het mannetje heeft mooie kleuren. Boven de horizon staat een roofvogel te bidden. Om 16.00 uur wandelen we naar Den Hoorn. We zien op het slik heel veel Kanoeten, Wulpen, Bergeenden, Pijlstaarten, Grutto’s, Aalscholvers, Bontbekplevieren en Drieteenstrandlopers. Vlak bij De Geul een stuk of 7 Kramsvogels. In veel dialecten heeft deze vogel de naam “ Tjaklijster “. Deze naam heeft hij te danken aan het geluid wat de vogel maakt. Vooral als de vogel ongerust is laat hij een luidruchtig “ tjak-tjak-tjak “ horen. Deze vogel komt vooral in de winter in grote getale vanuit het noorden – Scandinavië - naar Nederland. Een torenvalk staat te bidden en in het veld loopt een kat. Die hoort niet in de vrije natuur thuis. Eksters bij het dorp. Om 17.15 uur zijn we in Den Hoorn. We strijken neer bij “ Inn de Knip “ eterij en drinkerij. We hebben wel een versnapering verdiend na deze mooie wandeling. Gelukkig is het droog gebleven. We zitten heerlijk op het terras te genieten van deze mooie eerste dag.
4
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Ik bel Texel Tours dat ze ons kunnen ophalen. Die halen ons om 17.45 uur op en leveren ons om iets na 18.00 uur af bij het hotel. We gaan om 19.00 uur aan het diner en daarna ook nog lijsten. Dit is het aantal vogels noteren op een lijst met alle vogels die ooit op Texel gezien zijn. We hebben deze dag 48 soorten vogels gezien.
Dag 2, Woensdag 9 september. Het is een beetje heiig als we om 06.30 uur gaan wandelen. Het begint al licht te worden. Het is mooi weer. Tienduizenden vogel foerageren op de slibvlakte van de Waddenzee. Eenden, ganzen, meeuwen, Witte Kwikstaarten, Wulpen, Tureluurs, Spreeuwen. Dit zag ik in mijn jeugd elke dag, want wij woonden tegen de Waddenzee aan.
De zon komt prachtig op. De zee ruikt heerlijk. Jeugdherinneringen die elke keer weer komen als ik bij de zee ben. We wandelen de zeedijk af in noordelijke richting. Naast het hotel was voorheen een boerderij. Het land van de boerderij is in 2010 aangekocht door Staatsbosbeheer en omgetoverd naar een binnendijks natuurgebied. “ Utopia “ met waterpoelen en eilandjes. Vanaf de Waddendijk heb je een mooi zicht op de het gebied waar altijd veel vogels foerageren en in het voorjaar broeden.
5
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Natuurterrein Utopia.
Als we op de dijk staan zegt Kees plotseling “ Wat is dat “? Vliegt er een Boomvalk vlak voor ons langs. Hij was druk bezig zijn ontbijt te verzamelen want hij was op een vogeltje aan het jagen. Op de dijk tientallen Gele Kwikstaarten. Deze zijn op trek naar Afrika. Een Groenpootruiter komt overvliegen. Een groep Spreeuwen trekt voorbij. Veel overvliegende Watersnippen en Bontbekplevieren. Een Wulp met een rechte snavel?? Dat kan natuurlijk niet, maar het is wel een Wulp. Een groepje Brandganzen komt mooi in het zonlicht langs vliegen. Je hoort het hoge “ keffen “ van deze ganzen waaraan je ze gemakkelijk kunt herkennen. Het is nu 10 ⁰ C. Als we terug wandelen komt een Slechtvalk voorbij vliegen. Wat ver weg op de foto, maar wel te herkennen.
In de bomen bij de boerderij gaat een Blauwe reiger zitten. Hij of zij is niet lang alleen want een andere Blauwe reiger jaagt de eerste direct weg. Als we om 09.30 uur op de bus staan te wachten schijnt de zon volop en het is 15 ⁰ C.
Mooi even de tijd om wat bij te kletsen in de tuin van ons hotel. We gaan vandaag een lange wandeling door de duinen maken. Van De Koog naar De Cockdorp. De Texel Tours bus zet ons om 10.00 uur vlak boven De Koog af bij de ingang van de “ Nederlanden “.
6
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Ik leg bij het informatiebord met behulp van de kaart uit waar we vandaag heen gaan. Direct bij de ingang een paartje Zwarte Kraaien en een Fazant. We stoppen even bij de schapenboet. Dit is een apart model schuur, vroeger alleen voor opslag van hooi en ander voer voor schapen. Nu hangt een Torenvalkenkast aan deze schuur. Als je een dergelijke kast wilt ophangen als broedkast voor Torenvalken, dan moet er altijd een schep zand, zaagsel of iets dergelijks in, omdat Torenvalken zelf geen nestmateriaal aanslepen. Ze draaien een kuiltje in droog en los materiaal. De Torenvalk en een Ekster bij de boet. De paars bloeiende bloemen is Watermunt. Die groeit hier veel in de duinen. Bij de afslag naar de Muy veel kabaal in de lucht en iemand ziet een ♂ Sperwer met een oranje buik. Het mannetje is kleiner dan het vrouwtje. Hij vliegt achter een Graspieper aan, maar deze poging mislukt. Direct daarna probeert hij zijn geluk op een zwaluw, maar ook deze ontkomt aan de grijpgrage poten van deze heer. Vlak voor het uitkijkpunt bij de Muy 2 biddende Torenvalken en een Buizerd. Boven bij het uitkijkpunt zie ik een Tapuit. We zien ook nog: Meeuwen, Fazantenhaan, Kiekendieven. Ook nog 2 juveniele Roodborsttapuiten in de struiken.
Hier gaan we koffiedrinken. Veel bloeiende Parnassia ( Parnassia palustris ). Die moeten op de video gezet worden door Gerard. Hij heeft een heel mooie video gemaakt voor iedereen. De grondstandige bladeren zijn hartvormig en hebben een lange steel. De plant kan 30 cm hoog worden. De vijf kroonbladen zijn wit met groenige parallel - lopende nerven.
Hier ook weer veel Spreeuwen. Ook 4 Kneutjes. Die zie je regelmatig hier op het eiland. We wandelen verder naar de Slufter. Deze route is enkele jaren geleden aangelegd. Er staat een bankje, maar alle bomen die eromheen stonden en voor beschutting zorgden zijn gerooid. Hier gaan we lunchen. Het weer is nog steeds erg mooi. Het heeft veel geregend, want de vlaktes staan onder water. Normaal is het hier droog.
7
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
2 Sperwers zijn aan het jagen bij de bosrand. Onderweg veel Grauwe ganzen. De Grauwe ganzen blijven het jaar rond in Nederland. Behalve bij strenge vorst en veel sneeuw kunnen ze niet bij hun voedsel – gras – komen. Dan gaan ze zuidwaarts. Een ♀ Kiekendief komt langs zweven. De lichte kop – bij juveniel en vrouwtjes – is duidelijk te zien. Als we in de Slufter wandelen zien we een Veldleeuwerik. De meeste zijn al zuidwaarts getrokken. Het is erg nat en de modder zit dik op mijn schoenen. Dus ze even in het gras schoonmaken voordat we verder gaan. We gaan koffiedrinken in het restaurant bij de Slufter. Dat zit daar heerlijk in de zon met een lekkere versnapering. Om 14.05 uur gaan we verder. Als we net weer op pad zijn vliegen er 16 Lepelaars over. We lopen over de kwelder, buitendijks gebied.
Onderweg ook mooie Grote Parasolzwammen. ( Macrolepiota procera, ) Dit is een paddestoel met een lange steel en een grote hoed. Lijkt op een parasol. De soort groeit op natte grasgebieden. Alleen, maar ook als heksenkring. De plant kan wel 40 cm hoog en breed worden. De structuur van de hoed lijkt wel op de huid van een slang. De paddenstoel is eetbaar. Bij een plas : Bonte Strandloper, Bontbekplevieren, Kokmeeuwen, Zilvermeeuwen, zowel juveniel als volwassen. Wilde eend, Aalscholver, Scholeksters. We moeten van buitendijks naar binnendijks. We wandelen nu over het fietspad naar De Cockdorp en zien nog een Haas in het veld en een ♂ Fazant bij de bosrand.
Bij de golfbaan weer een Buizerd, ook wel door vogelaars de “ paalzitter “ genoemd. Onderweg de vruchten van de Gevlekte Aronskelk ( Arum ). Deze plant bloeit groenwit en nu zie je de groen en oranje vruchten hier veel staan. Deze vrucht is van de variëteit Arum oriëntale. Deze planten hebben een opmerkelijke bloeiwijze. De bloem levert geen nectar. Ze lokken insecten met een mest en urinegeur. De insecten worden daarna 24 uur opgesloten. Dit “ bedriegen “ met en geur i.p.v. nectar heet sapromvofilie. Binnen 24 uur vinden er een aantal veranderingen in de bloeiwijze plaats. De kleverige uitscheiding op de vrouwelijke bloemen verdwijnt, de mannelijke bloemen komen tot rijping en werpen het stuifmeel uit zodat dat op de insecten onder in de bloeiwijze terecht komt. Het blijft kleven aan de insecten, omdat die besmeurd zijn met kleverige vloeistof. Vervolgens verdwijnt ook de olie aan de binnenzijde van de bloeiwijze en verslappen de uitsteeksels zodat de insecten naar buiten kunnen kruipen.
8
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
We gaan naar de naar het vogelinformatie centrum in De Cocksdorp. Dit is voor vogelaars en natuurliefhebbers die op Texel zijn een must om er heen te gaan. Je kunt hier prachtige boeken kopen over natuur en vogels. Mooie cadeautjes voor bijvoorbeeld een verjaardag. En de eigenaren maken prachtige cd’s over vogels en natuur. Bovendien is er een bord in de winkel waar alle bijzondere waarnemingen op geschreven worden. Ook verrekijkers, telescopen en statieven zijn hier in alle prijsklassen te koop, evenals vogelhuisjes en voer. Ik heb met de chauffeur van Texel Tours afgesproken dat hij ons om 17.15 uur ophaalt bij het gemaal net buiten het dorp. Dus daar wandelen we heen. Er staan wel 40 Lepelaars op het Wad. Duizenden Scholeksters foerageren op het slik. Veel meeuwen en ca. 25 Kleine Strandlopers. Om 17.30 u bij het hotel en om 18.45 u lijsten. Daarna aan het altijd voortreffelijke diner.
Nog even nababbelen aan de stamtafel en genieten van het lekkere diner.
Dag 3. Donderdag 10 september. We gaan om 06.30 uur weer wandelen. Het waait hard, kracht 4 maar het is droog. We gaan met z’n zessen op stap. De zon komt weer prachtig op. Veel Grauwe Ganzen op het wad. Maar ook vliegen ze voor ons langs. Er zit een volledig wit exemplaar tussen.
9
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Er vliegen 2 Lepelaars naar het Wad. Smienten zijn er in grote getale, evenals Scholeksters en Wilde eenden. De Watersnip horen en zien we regelmatig. Ze vliegen hoog weg met een “ schreeuw “ en continu kantelend en zigzaggend met hun lichaam. Een Watersnip noemen ze ook wel een “ Hemelgeit “. Tijdens de baltsvlucht in het voorjaar vliegt de Watersnip snel rondjes hoog boven zijn territorium als hij indruk op een vrouwtje wil maken. Dan “ mekkert “ hij. Dit mekkeren doet hij niet met zijn snavel en syrinx, het “ spraak “ orgaan van vogels. Hij maakt een duikvlucht in een hoek van ca. 45 graden en dan spreidt hij 2 buitenste staartpennen. De lucht stroomt erlangs en dat veroorzaakt het “ mekkeren “, het geluid lijkt op het geluid wat een lammetje maakt. Een Slechtvalk zit op het hek. Een paar Torenvalken proberen ook een maaltje te vangen. Als je een Torenvalk ziet bidden weet je direct waar de wind vandaan komt omdat deze vogel altijd met de neus in de wind bid. Het is hoog water en dan zitten de vogels op hoogwater vluchtplaatsen of binnendijks. Veel Steenlopers op de rand van zee en de basaltstenen. Na het ontbijt gaan we fietsen. Iedereen zoekt een passende fiets en anders maken we de fiets passend door het zadel hoger of lager te zetten. We zijn bij de molen als er een Sperwer langs vliegt. Hij jaagt alle Tureluurs de lucht in. Veel Meerkoeten en Kuifeenden. Op het land een Mantelmeeuw, Kokmeeuwen, Zilvermeeuwen en Lepelaars. Ook veel Bergeenden en een Blauwe reiger. Ook Aalscholvers met verschillende veerkleden. We fietsen verder aan de eilandkant van de dijk. Het is hoog water en dan zie je weinig vogels op het wad.
We zagen ook een Oeverloper. Die krijgt al verschillende namen. Lucie wil er een oeverwipper van maken en Jan zegt een Wipgatje. Oeverlopers zijn goed herkenbaar aan de “ komma of witte krul “ vlak tussen de vleugelboeg en zijborst. Deze vogel lijkt “ gedrongen “ en heeft een inééngedoken houding. Hij vliegt op een aparte manier. Ik zeg altijd “ deze vogel vliegt wat houterig “. Hij vliegt vaak vlak boven water, met snelle series ondiepe, trillende vleugelslagen, afgewisseld met korte glijvluchten op stijve, omlaag gebogen vleugels. We stoppen bij “ Het Wagejot “, is een langgerekte plas ontstaan in de jaren 1974-76 toen de nieuwe zeedijk aangelegd werd. Een bocht in de oude dijk werd afgesneden.
10
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
De Aalscholver moet onder water zwemmen om zijn voedsel te zoeken, maar heeft geen vetklier om zijn veren waterdicht te maken zoals andere watervogels. Daarom droogt hij zijn veren door deze wijd te spreiden en de wind zijn werk kan doen. Ook Kluten en Wintertalingen. De vrouwtjes van de Wintertaling zijn egaal bruin. Hier Mantelmeeuwen, Kokmeeuwen, Stormmeeuwen en Zilvermeeuwen. De ♂ Wilde eenden hebben nu niet een mooie groene kop. Zie uitleg blz. 3 eclipskleed. Er vliegt een groepje Kauwtjes boven de oude dijk. We passeren een betonnen wand met gaten. Als ik vraag wat dat is weet niemand dat. Het is een Oeverzwaluwwand. Omdat er vaak geen natuurlijke plaatsen zijn waar deze vogels hun nest in de oever kunnen graven, helpen wij mensen een beetje. Zo’n wand wordt altijd aangelegd voor een klein meertje omdat dit in de natuur ook zo is. Ieder jaar worden de gaten door vrijwilligers weer dicht gemaakt. Soms broedt er een IJsvogel in de gaten. Een grote groep steltlopers staan in het veld. Het zijn Goudplevieren en daartussen Spreeuwen. De vogels broeden in Scandinavië en IJsland. Soms zit er een Zilverplevier tussen. Goudplevieren komen in de herfst met tienduizenden naar Nederland. Zolang het niet vriest blijven ze hier. Bij vorst trekken ze verder naar het zuiden. In de ringvaart zwemt een paartje Knobbelzwanen. Onderweg nog een Tapuit, Graspiepers, Witte kwikstaarten en mussen. Ook veel Kieviten in graslanden. We gaan naar de vogelkijkhut “ de Wilster “ bij Dijkmanshuizen. Hier bij de hut veel Smienten, Kieviten, Aalscholvers, Bergeenden, Kleine plevieren, Meeuwen, Gele Kwikstaarten, Nijlganzen, Wulpen, Wintertalingen. Ik vergeet er vast een paar. En honderden, zo niet duizenden overvliegende Goudplevieren.
11
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
En dan is er tijd voor koffie in Oudeschild. Daar zijn we wel aan toe na al die indrukwekkende vogel massa.
de
We fietsen door Oudeschild en net buiten het dorp is een oude schans hersteld. Texel was al in de 15 eeuw een begrip voor schepen en havenfaciliteiten. Omdat de grote schepen vanwege de diepgang niet over de Zuiderzee konden varen naar b.v. Amsterdam werd Texel de rede waar de schepen vertrokken. Vooral in de de de 17 en de 18 eeuw was het hier druk met schepen van de VOC die geladen en gelost werden. Bij de schans een fuut en putters. We fietsen bij de dijk langs vanaf Ceres. Ik hoorde een Wilster roepen en zocht het weiland af. Daar zitten een paar duizend Wilsters zoals wij Friezen de Goudplevier noemen.
De grote massa Goudplevieren in het land is een grote lichtbruine, langgerekte vlek in het gras. Je fietst er snel aan voorbij als ze geen geluid geven of op vliegen.
12
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Tussen de Goudplevieren zitten Kieviten, Wulpen en Spreeuwen. In de zomer hebben Goudplevieren een mooie zwarte borsttekening. Bij verschillende vogels is die kleur nu nog te zien. Plotseling gaat de hele groep omhoog. Ik zoek naar een Slechtvalk in de lucht, maar zie die niet. Dan horen we een helikopter. Daarom gaan ze de lucht in. Verderop komen we 2 Aalscholvers voorbij die in het gras zitten. Dat zie je niet vaak.
We fietsen de Horsmeertjes voorbij en zetten de fietsen aan het einde van de weg tegen het hek. Er is een klein uitkijkpunt. Maar er zijn weinig vogels op het water. Een paar Futen, Aalscholvers, Grauwe ganzen, Wilde eenden, Meerkoeten, Kuifeenden, Nijlganzen, Wintertalingen en meeuwen. In het andere meertje 2 Grote Zilverreigers. Een ♂ Bruine Kiekendief zweeft boven de duinen. In de hoofdplaats van het eiland Den Burg gaan we even bij de VVV aan. Hier een kaart kopen met alle wandelroutes. Via de Waal en Dijkmanshuizen gaan we richting hotel. Het is nu 16.15 uur. In Oosterend hoor ik een Koolmees zingen. We zien onderweg weer grote groepen Goudplevieren en Spreeuwen. In een weiland tientallen Grauwe ganzen en enkele Grote Zilverreigers. We komen een koppel prachtige Lakenvelders pinken voorbij. Een pink is een koe die voor de eerste keer nog moet kalven.
13
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Wij fietsen door het mooie Texelse landschap.
Binnendijks liggen een paar mooie meertjes die de Zandkes genoemd worden. Hier veel Grauwe ganzen, Dodaars en een Torenvalk die staat te bidden met zijn kop in de wind. Veel Spreeuwen op het land. Gerard had bij de opgang van de zeedijk wat ruzie met zijn fiets. Ook weer een paar duizend Goudplevieren op het land. Tureluurs bij het water en Wilde eenden. Een paar Watersnippen in de begroeiing. Een mooie witte paddenstoel – ( boleet??? ) - met een witte vlinder erop. Iets verderop op de dijk een Tapuit. We fietsen aan de zeekant van de zeedijk langs. Veel meeuwen en Eidereenden. Eiders leven alleen op zee.
Het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes is nog bij enkele vogels te zien. De mannetjes met veel kleuren, zwarte kap op de kop, witte rug, zwart op de flanken en daar ook een witte ronde vlek, de buik is zwart, groen op de zijkant van de kop en in de nek. De snavel is wigvormig en loopt bijna recht vanaf het voorhoofd. Het vrouwtje is egaal bruin gebandeerd. Een goede schutkleur als ze zit te broeden tussen de begroeiing. We zien ook 1 Rotgans. Dat is wel vreemd omdat deze gans vaak in grote groepen leeft. In het noorden verzamelen ze het dons wat in de nesten ligt voor kussens en dekbedden. Het duurste dons dat je kunt kopen.
De Rotgans broedt in arctische gebieden bij de kust en op de lage toendra bij zee. Deze donkere gans is altijd in grote groepen op de eilanden te vinden. Is deze ziek?? of gewond?? De gans zie je grondelt op zee of vreet gras op weilanden.
14
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
Er zit een Zilvermeeuw een krab op te vreten op de basaltstenen. Een kleine Steenloper dwarrelt er wat om heen. Hij wil mee snoepen met prooi van de meeuw, maar is ook bang voor deze grote vogel. Toch ziet hij kans - als de meeuw even niet oplet – om een stuk krab te stelen.
Op de basaltblokken ook ( slapende ) Scholeksters met Steenlopers. Steenlopers zien we deze keer erg veel.
De vraag is of er nog grote sterns op het eiland zijn. Nee, helaas niet. Die zijn al op weg naar Afrika. ‘s Avonds nog even gezellig zitten en napraten in de “ woonkamer “ in het hotel.
Dag 4. Vrijdag 11 september. Het is mooi weer en de zon komt weer mooi op.
15
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
We wandelen om 06.45 uur bij de zee langs. Het is hoog water. Boven water een kluwen vogel. Waarschijnlijk Bonte Strandlopers. Maar vele steltlopers vliegen in vergelijkbare dichte groepen.
Plotseling komt er nog een verdwaalde Grote Stern langs vliegen. Die had ik hier niet meer verwacht. Waarschijnlijk de trein of het vliegtuig naar het zuiden gemist!! Om deze tijd zie je ze nog wel vaak op het IJsselmeer waar ze een tijdje blijven hangen voordat ze naar warmere streken vertrekken. In Utopia veel Nijlganzen, Aalscholvers, Bergeenden, Wulpen, Wintertalingen, Wilde eenden, Krakeenden en Meerkoeten. Vaak komen enkele Watersnippen overvliegen. Het is niet eenvoudig om deze snelle en wendbare vliegers op de foto te krijgen. Op de graslanden van Utopia gaan honderden Scholeksters zitten.
We hebben afgesproken dat we deze morgen om 09.00 uur nog op de fiets naar “ de Tuintjes “ bij de vuurtoren gaan. Onderweg veel Grauwe ganzen en Brandganzen op de pas ingezaaide weilanden. Daar zijn veel veehouders niet blij mee omdat ze het gras voor de koeien en schapen opvreten. Er vliegen nog 4 Lepelaars over en een groet groep meeuwen. Ik hoor Goudplevieren en zie een paar Torenvalkjes. Een Slechtvalk probeert een kievit te vangen. Er lopen ook een paar Hazen in het veld. Gerard probeert de levende have op de video vast te leggen. Als we later zijn cd thuis krijgen is dat uitstekend gelukt. We komen een koppel schapen voorbij met blauwe konten. Dit heeft voor “ stadjers “ wel even een uitleg nodig. Een ram heeft een dek blok om zijn buik en het schaap wat hij bevrucht heeft krijgt dus een kleurtje. Zo weet de schapenhouder hoeveel schapen drachtig kunnen worden. Gerard vraagt zich af of die ene ram alle schapen moet “bedienen “. Een prachtige opmerking. Maar wees gerust Gerard, hij mag er wel een week of langer over doen om zijn harem te behagen. Maar als je goed kijkt lopen er meerdere rammen met een dek blok in het weiland.
16
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
In een weiland weer heel veel Goudplevieren en een paar Wulpen. Bij de zee aangekomen zien we een Zilvermeeuw aan een grote krab te peuteren. Dit is wel het voedsel waar ik ze vaak mee zie sjouwen. Soms laten ze een prooi van een hoogte op de harde ondergrond van de dijk vallen om beter bij de weke delen te komen. We komen bij “ de Tuintjes “. Deze naam komt van de tijd dat hier nog volkstuintjes waren. Een tapuit laat zijn typisch gedrag zien. Kom je ergens aan fietsen of wandelen langs een hek en er zit een Tapuit op dat hek dan vliegt deze vogel steeds voor je uit. Bij Restaurant Noord moet een Sperwergrasmus zitten. Er staan al enkele mensen te speuren naar dit kleine vogeltje, maar wij zien die niet en gaan verder. We gaan door het smalle hekje naar ” de Tuintjes “ en zien Fazanten, Konijnen en er vliegt een Boomvalk over. Je kon duidelijk de bruine “ broek “ zien. Op de top van een heuvel is de trektelpost van “ de Tuintjes “. Hier gaan we even over de Noordzee kijken en in de duinen. Maar op dit moment zijn er weinig vogels. Een Roodborst tapuit zit in de struiken. Bij de kleine boomgaard zit een Zwarte Roodstaart. Maar er is ook een Gekraagde Roodstaart gezien en ik heb de vogel te kort gezien om het verschil duidelijk te zien.
We drinken met 6 personen koffie in een restaurant. De rest fietst alvast naar het hotel. Lucie blijft nog tot vanavond op het eiland. We fietsen met een klein groepje terug. We staan te kijken naar een groep zeehonden ver op zee, en dan komen Gerard, Kees en Christine. Die waren via een toeristische route verdwaald en komen nu terug bij de SNP kudde. Het is 12.30 uur en het hotel is vlakbij. De bus van Texel Tours komt ons om 13.00 uur halen. Ik rij achter de bus aan met de bagage van Jan en Birgitta. Zij waren op hun eigen fietsen en proberen de boot nog te halen. Bij de boot moeten er een tiental lege tankwagens van gevaarlijke stoffen op de boot. Dan mogen
17
Verslag van de SNP- vogelreis naar Texel van 08-09-2015 tot en met 11-09-2015. Verslag gemaakt door Herman Postma
er geen passagiers mee, dus kunnen we rustig hier wachten op de beide fietsers. De boot vertrekt om 14.00 uur. We hebben prachtig weer gehad en nu is het zelfs 17 ⁰ C. Dat had ik niet verwacht toen ik hier heen reed.
IEDEREEN BEDANKT VOOR DE LEUKE – TE KORTE -VOGELWEEK OP TEXEL.
Met vriendelijke vogelgroet Herman Postma.
18