Verslag en Actiepunten datum 24 april 2014
tijd 13.30 uur tot 17.00 uur
locatie Het CCV pagina 1/6
deelnemers Gemeente Almere Gemeente Utrecht Gemeente Rotterdam Ministerie van VenJ Politie Oost-Nederland
Politie Amsterdam VBE Gemeente Amersfoort Het CCV
betreft overleg Expertgroep Uitgaansgeweld
OPENING EN MEDEDELINGEN Verslag bijeenkomst 1 oktober 2013 Naar aanleiding van: Bij het innovatieproject Veilig Uitgaan is men bezig met de uitvoering. Er wordt in de vijf pilotgebieden een veiligheidsanalyse gemaakt en een nulmeting opgezet. Er wordt ook geprobeerd het bedrijfsleven bij het project te betrekken. Alles verloopt volgens planning. In Alkmaar is men bezig met de koppeling van maatregelen. In Amersfoort probeert men in te zoomen op een groep jongeren, die wisselend van samenstelling is, maar wel op dezelfde plekken ‘hangt’. Deze groep komt niet in de horeca, maar veroorzaakt op andere plekken overlast. Het CCV is onlangs in Rotterdam meegelopen met de horecastewards. Deze stewards waren in staat overlast te voorkomen. Voor de pilot van het innovatieproject in Amersfoort zou dit mogelijk één van de maatregelen kunnen zijn. In Friesland twitteren dit soort teams van tevoren waar ze naartoe gaan; dit werkt preventief. Het is nog niet duidelijk wanneer de Wet voor de inzet van middelentesten bij geweldplegers in werking treedt. Omdat de beoogde startdatum 1 januari 2015 is, zijn de voorbereidingen gestart. Zo organiseert het CCV i.o.v. het ministerie van VenJ op 25 juni een expertmeeting rond de ketenaanpak van deze wet. In de Bollenstreek is een regionale CHO operationeel in de gemeenten Hillegom, Lisse en Teylingen. Het CBP ging akkoord met een regionale CHO, mits Noordwijk en Noordwijkerhout niet zouden meedoen. De reden hiervoor is dat de omvang van het CHO te groot zou zijn. De expertgroep vindt het jammer dat het lijkt alsof er vooral naar het aantal gemeenten wordt gekeken, en niet naar de problematiek waarvoor een regionale CHO wordt ingezet (regionale problematiek tussen bepaalde gemeenten). Het CCV vraagt na wat de voortgang is van de onderwijsmodule voor medewerkers met een publieke taak over de bejegening van gewelddadige mensen onder invloed. De onderwijsmodule wordt ontwikkeld door het Trimbos-instituut en is per 1 juni 2014 beschikbaar. Link: http://www.trimbos.nl/nieuws/trimbos-nieuws/nieuwe-training-van-trimbos-instituut-en-bureaubeke-omgaan-met-personen-onder-invloed
datum
onderwerp
pagina
24 april 2014
Expertgroep Uitgaansgeweld
2/6
In Amsterdam draait een pilot waarin gegevens van geweldslachtoffers (letsel, locatie en tijdstip van geweld etc.) door ziekenhuizen worden uitgewisseld met politie en gemeente, om een beter beeld te krijgen van de geweldproblematiek. In verband met privacy is het lastig de gewenste informatie van de ziekenhuizen te krijgen. Naast deze pilot kijkt Amsterdam of ze de verantwoordelijkheid voor een veilige horeca meer dan nu het geval is bij de ondernemer kunnen leggen door middel van een Traffic Light systeem. Daarmee is het mogelijk om op basis van informatie uit verschillende bronnen een soort vroegsignaleringssysteem te ontwikkelen. Het doel is het positief beïnvloeden van de veiligheid in horecagebieden. De gegevens die de ziekenhuizen uit de pilot verstrekken spelen hierin een belangrijke rol, maar er worden ook cijfers van de politie en gemeente gebruikt. De uitkomsten worden besproken tijdens het integraal horeca overleg in Amsterdam. Door bijvoorbeeld beter te fouilleren en/of niet te adverteren met drank, kan de ondernemer punten behalen waardoor ze bijvoorbeeld langer open mogen blijven. In Gouda hebben ze al een vergelijkbaar puntensysteem. De VBE ontwikkelt een keurmerk voor horecabeveiliging, wat vergelijkbaar is met het puntensysteem van Amsterdam, maar wat inhoudelijk breder is. Er wordt onder meer gekeken naar inrichting, hygiëne en klantvriendelijkheid. Het Centrum Veilig en Gezond Uitgaan (CVGU) is een samenwerking van het Trimbos en het CCV. Het CCV heeft per 1 januari 2014 minder middelen tot de beschikking en kan de samenwerking zoals die in het verleden was niet meer voortzetten. Het CCV neemt nog steeds deel aan het CVGU, maar is geen projectleider meer. Breda heeft een Keurmerk Veilige Horecaportier geïntroduceerd om de inzet van malafide bedrijven tegen te gaan. Dit heeft effect gehad: twee bedrijven leveren inmiddels geen portiers meer. Tilburg is bezig met een lange termijn aanpak. CCV, KHN en RIEC Midden-Nederland hebben in een ontmoeting met de politie Tilburg gesproken over een mogelijke aanpak. Politie, gemeente Tilburg en partners pakken zelf het probleem verder op. Zo mogen in de binnenstad van Tilburg geen motorhesjes meer gedragen worden.
Aanpassing: De SUS-teams in Haarlem bellen niet de ouders van de jongeren die worden aangesproken. Zij dragen de jongeren over aan de politie. Het genoemde protocol dat op 27 november 2013 tijdens het Nationaal Evenementen Symposium gelanceerd zou worden, blijkt te gaan over de kwaliteitsbeschrijving van medische hulp bij evenementen. De stand van zaken is niet duidelijk. TRENDS UITGAANSGEWELD Het ministerie van VenJ heeft het CCV gevraagd in 2014 de trends, cijfers en ontwikkelingen op het gebied van uitgaansgeweld actief bij te houden. Concreet betekent dit dat recente publicaties, onderzoeken en beleidsstukken over de oorzaken, aard, omvang en aanpak van uitgaansgeweld zoveel mogelijk worden gemonitord. Bovendien worden signalen uit de praktijk van gemeenten, politie, horeca, OM en beveiliging over de aanpak van uitgaansgeweld en de successen en de knelpunten hierin, vastgelegd. Drie keer per jaar geeft het CCV een beknopte samenvatting van deze trends en ontwikkelingen in een Trendbeeld Uitgaansgeweld. Het CCV heeft een eerste concept gemaakt van de trends op het gebied van uitgaansgeweld. Aan de expertgroep wordt gevraagd of deze trends herkenbaar zijn en of er mogelijk aanvullingen nodig zijn. 1.
Conclusies uit Groot Uitgaansonderzoek m.b.t. middelen en agressie Het onderzoek is gedaan onder jongeren die regelmatig naar clubs en festivals gaan. Voor een aantal gemeenten is dit onderzoek minder relevant, omdat zij niet dergelijke grote uitgaansgelegenheden hebben. De meeste deelnemers vinden het moeilijk in te schatten of de onderzoekscijfers overeenkomen met de eigen gemeente. Het middelengebruik is zeker herkenbaar.
datum
onderwerp
pagina
24 april 2014
Expertgroep Uitgaansgeweld
3/6
Ook de leeftijd waarop uitgaansgeweld vaker voorkomt (jongeren 15-24 jaar meer dan jongvolwassenen 25-35 jaar) is zeer herkenbaar. 2.
‘Minder uitgaansgeweld’ volgens Volkskrant De deelnemers vanuit verschillende gemeenten herkennen wel een trend van minder uitgaansgeweld. Amsterdam ziet geen daling van het uitgaansgeweld, maar wel een stagnatie ten opzicht van voorgaande jaren. Bij evenementen ziet men ook een stagnatie, geen daling. De Volkskrant heeft de politie, en BVH in bijzonder, als bron gebruikt. Aangezien uitgaansgeweld niet standaard wordt gemonitord door de politie, zijn de cijfers via een omweg verkregen. Deze data zijn echter ‘vervuild’ met andere geweldsincidenten die niet uitgaansgerelateerd zijn. Hoe groot dit aandeel is, is niet duidelijk. Er is echter sinds kort een definitie uitgaansgeweld ontwikkeld door de politie, waarmee dit probleem opgelost zou moeten zijn. De VBE geeft aan dat zij signalen krijgen dat er meer (doods)bedreigingen richting portiers geuit worden. Vaak wordt geen melding van gemaakt. Utrecht herkent dit ook. Het CCV en VBE gaan nader onderzoeken of dit als trend wordt meegenomen.
3.
Meer behoefte aan innovatie Veel deelnemers herkennen dit. Het ministerie van VenJ heeft geconstateerd dat er al veel ontwikkeld is op het gebied van uitgaansgeweld, zodat innovatie misschien niet eens nodig is. Het zou vooral een kwestie zijn van goede implementatie. Er wordt geadviseerd eerst goed te kijken naar de huidige instrumenten. Amsterdam geeft aan dit al te doen en nu vooral te kijken naar de effectiviteit van maatregelen, in combinatie met een grotere verantwoordelijkheid van de horecaondernemers.
4.
Blijvende behoefte aan effectieve aanpak Herkenbaar voor veel deelnemers.
5.
Nieuw keurmerk Crowdmanagement Dit wordt een keurmerk voor horeca- en evenementenbeveiligers. Het CCV werkt mee met het ontwikkelen van het keurmerk. Het plan is om op 12 september a.s. het keurmerk te presenteren aan de markt. In het vierde kwartaal van dit jaar wordt het keurmerk getoetst in een pilot. Wanneer dit goed gaat, wordt het in januari 2015 bij branchevereniging VBE uitgerold. Alle aangesloten bedrijven hebben dan een jaar om het keurmerk te implementeren. Daarna kunnen andere brancheverenigingen het keurmerk kopiëren. Men probeert de kosten van het keurmerk zo laag mogelijk te houden.
6.
Meer motorbendes in uitgaansleven en criminele invloeden Met uitzondering van Amersfoort, herkennen de deelnemers dit. Ook de branchevereniging VBE en de politie met taakaccent horeca ziet veel beweging qua motorbendes.
7.
Handhaven van leeftijd alcoholwetgeving: groot knelpunt. Dit is inderdaad een groot knelpunt, aldus de expertgroep.
8.
Straatroof in uitgaansgebieden: veel smartphones In Utrecht ziet men een toename. In Almere wordt dit niet herkend.
9.
Meer samenwerking veilig en gezond Gezondheid en veiligheid in het uitgaansleven zijn op beleidsmatig vlak bij de gemeenten nog steeds twee aparte werkvelden. In Rotterdam wordt de samenwerking wel steeds nadrukkelijker gezocht.
datum
onderwerp
pagina
24 april 2014
Expertgroep Uitgaansgeweld
4/6
10. OM: rol in preventie alcoholgerelateerd geweld Het OM heeft aangegeven zich meer te willen profileren in de (preventieve) aanpak van alcoholgerelateerd geweld. De deelnemers geven aan dat het OM zeer welkom is in lokale samenwerkingsverbanden rond veilig uitgaan. De expertgroep wordt gevraagd concreet aan te geven waar het OM lokaal een rol kan spelen in de aanpak van alcohol-gerelateerd geweld en veilig uitgaan. 11. Politie: landelijke definitie uitgaansgeweld Dit is geen juridische definitie, maar zal gebruikt worden ten behoeve van intelligence en verkrijgen van cijfers over uitgaansgeweld. Ter informatie. 12. Wet: middelen testen bij geweld (1 jan. 2015?) Deze wet moet nog besproken worden in de Tweede Kamer. De voorbereidingen voor de implementatie zijn gestart. Zo wordt een expertmeeting georganiseerd met de landelijke projectleiders en operationeel medewerkers die met de wet moeten gaan werken. 13. Nieuw instrument uitgaansgeweld voor politie per 2 juni Dit instrument is enkel voor de politie gemaakt en bestaat uit diverse onderdelen: definitie van uitgaansgeweld, veelbelovende maatregelen tegen uitgaansgeweld, tips om (stagnerende) lokale samenwerking vlot te trekken, praktijkbeschrijvingen van tien basisteams, kennis over de invloed van alcohol, drugs en bejegening, en het voorkomen van maatschappelijke onrust n.a.v. geweldsincidenten in het uitgaansleven. Tijdens de vergadering kwamen de volgende zaken nog aan de orde: de branchevereniging VBE vindt het belangrijk een geweldsinstructie te hebben voor beveiligers: hoeveel fysiek geweld mag een beveiliger gebruiken om iemand buiten de horeca te plaatsen? Dit zou met politie en OM moeten worden afgestemd. Het gemak waarmee men aangifte doet tegen beveiligers hangt hiermee samen. STILSTAAN BIJ DE ACTUALITEIT De deelnemers worden uitgenodigd om hun grootste knelpunten met de huidige DHW en andere lokaal nieuws te delen met de rest van de groep. Ervaringen met DHW: knelpunten Handhaving: o Gemis van een jongerenpool bij de NVWA o Kwaliteit controleurs (3x) o Kwantiteit / capaciteit aan controleurs (4x) o Hoe ga je de handhavingscapaciteit eerlijk verdelen? o Meer controle op doorschenken en minderjarigen o Bevoegdheden van de BOA in handhaving DHW o BOA’s en leerstraf alcohol Algemeen: o Rol van de ouders o Jongeren onder de 18 gaan minder uit o Vragen/discussie over identiteitscontrole Juridische vragen: o Doorgeven van alcohol aan minderjarigen: wie is strafbaar? o Wat doe je met 18-minners die je binnen aantreft die onder invloed zijn of alcohol in bezit hebben?
datum
onderwerp
pagina
24 april 2014
Expertgroep Uitgaansgeweld
5/6
Is er koppeling mogelijk tussen alcoholbezit van minderjarigen in de horeca en een IHO / CHO? Lokale samenwerking: samenwerking gemeente – horeca bevindt zich op verschillende vlakken (2x) o
Kwaliteit en kwantiteit controleurs/boa’s: Politie Amsterdam geeft aan dat er winst te behalen is in de kwaliteit en kwantiteit van de controleurs. Het CCV helpt vier gemeenten door middel van pilots met het opzetten van een handhavings- en preventieplan rond de DHW. Er wordt gekeken hoe programmatisch handhaven ingezet kan worden om de naleving te bevorderen: www.hetccv.nl/dossiers/Drank+en+Horecawet/menu_handreiking/pilots-preventie--en-handhavingsplannen. Het CCV houdt zich echter niet bezig met de kwaliteit of kwantiteit van het toezicht. Het ministerie van VenJ heeft dit knelpunt vaker vernomen. Het inhuren van controleurs is echter de verantwoordelijkheid van de gemeente. De BOA in Over-Betuwe (Lingewaard) is een goed voorbeeld. Hij werkt effectief, weet veel van de DHW en belt ook ouders op van jongeren die hij aantreft. Hij is eerder geïnterviewd door het CVGU: http://www.veiligengezonduitgaan.nl/article/DHW-%252d-toezicht-in-Lingewaard.html Wat doe je met een minderjarige die je in een horecagelegenheid onder invloed aantreft? Is de horecaondernemer strafbaar? De horecaondernemer is niet strafbaar, tenzij wordt aangetoond dat hij alcohol heeft geschonken aan de betreffende persoon. Het onder invloed zijn van alcohol is niet strafbaar, maar alcoholbezit bij een minderjarige of het verstrekken van alcohol aan een minderjarige wel. Lokaal nieuws en ontwikkelingen Almere: In Almere zijn in het uitgaanscentrum de 16 en 17-jarigen niet veel meer aanwezig. De gemeente is alert op waar ze wel zijn en op indrinkplekken. Er zijn jeugdboa’s die allerlei hotspots aandoen en ontdekken. Er wordt beperkt ingedronken aan de randen van het centrum (parkeergarages, parken etc.). Men is alert met de zomer in aantocht. Jong Proefmethode: Almere heeft Bureau Horeca Bijzondere Wetten (BHBW) ingehuurd voor de Jong Proef methode. Met horecaondernemers die dit willen, wordt een convenant afgesloten waarin de horecaondernemer zich voor twee jaar onderwerpt aan mysterie shoppers waarmee ze getest worden op beleid op alcoholverstrekking aan 18-minners. Elke horecaondernemer legt circa €700 in. In de periode van 2 jaar krijgt hij in totaal zes controles. Gaat alles goed, dan krijgt hij zijn inleg geheel terug. Na elke controle worden de bevindingen besproken met de ondernemer en wordt de verwijtbaarheid van de ondernemer in het geval van drank aan 18- bekeken. Doet een ondernemer het slecht bij herhaling, dan loopt hij het risico na 2 of 3 controles uit het convenant gezet te worden en zijn inleg te verliezen. Deze methode is een voorbeeld van zelfregulering, omdat er geen controles met BOA’s plaatsvinden. De ondernemer zelf neemt maatregelen om tot deze cultuuromslag te komen. Inmiddels hebben de ondernemers net trainingen afgerond van BHBW en kan de uitvoering beginnen. Over ongeveer twee maanden worden de eerste voorlopige resultaten verwacht.
datum
onderwerp
pagina
24 april 2014
Expertgroep Uitgaansgeweld
6/6
Amersfoort: Politie-portiers training: doel van de training is om samen effectiever op te treden tijdens incidenten, maar ook om elkaar beter te leren kennen. Wat wel/wat niet te doen? Hoe sluiten politie en portiers beter op elkaar aan? ’s Middags oefenen politie, portiers en horecaondernemers samen onder begeleiding van IB van de politie bij de politieschool, ’s avonds verplaatst de training zich naar het uitgaansleven in Amersfoort, en wordt er op 3 locaties situationeel geoefend. Studenten in opleiding voor beveiliging werpen zich op als ‘lastige klanten’, waarbij casussen worden nagespeeld. Normaal gesproken treffen politie, portiers en ondernemers elkaar in een overleg. Een praktijktraining kan echter ook en misschien zelfs beter helpen om de samenwerking te versterken. Campagne Veilig uitgaan in MBO: 13 februari jl. is een campagne Veilig Uitgaan gestart. In samenwerking met de gemeente Amersfoort, ROC Midden Nederland en MBO Amersfoort bedenken studenten originele plannen om jongeren zo positief mogelijk aan het denken te zetten en zo te bereiken dat het uitgaan voor iedereen gezellig blijft. Aanleiding was dat de politie merkte dat jongeren van 17 á 18 jaar zich onvoldoende bewust zijn van de gedragsregels in de stad. Door jongeren zelf te vragen naar oplossingen hiervoor, zit je dichtbij de bron. Tijdens een kick-off konden de jongeren vragen stellen aan wethouder, horeca, politie over het project. Uiteindelijk zijn er tien plannen ingediend; het idee om een meldpunt in te stellen, of een gastheer, bij één van de ondernemers waar publiek terecht kan met hun zorgen, heeft uiteindelijk gewonnen. De gemeente gaat kijken of en hoe dit idee geïmplementeerd kan worden. AFSLUITING Het CCV kondigt aan dat er een workshop over de aanpak van straatroof gehouden wordt tijdens een landelijk congres van VenJ en CCV over integrale veiligheid op 12 juni. Meer informatie staat hier: www.hetccv.nl/agenda/2014/06/403-intelligente-gemeentes.html