Verslag brainstormsessie Kwaliteitsimpuls 28.01.2016 Goudse Hout
Verslag brainstormsessie Kwaliteitsimpuls Goudse Hout 28 januari 19.30-21.30 uur Clubhuis GRTC Excelsior Deelnemende stakeholders (o.a.): • • • • • • • •
Vrienden van de Goudse Hout de Goudse Manege Wielerclub GRTC Excelsior Heemtuin Goudse Hout Wijkteam Achterwillens Waterscouting Kastanujo Cornelis de Houtman Gebiedsadviescommissie Reeuwijkse Plassen (v/d Groenalliantie Midden-Holland) • Herdershondenvereniging Kringgroep Gouda.
Groenalliantie
Midden-Holland
Toelichting op de kwaliteitsimpuls & doel van de bijeenkomst Groenalliantie werkt aan een verhoging van de kwaliteit van haar recreatiegebieden. In 2012 is een start gemaakt met een kwaliteitsimpuls van de beheergebieden in deelgebied Krimpenerwaard. Doel van de kwaliteitsimpuls is om de beleving van de gebieden en de voorzieningen aan te passen aan de wensen van deze tijd zodat de gebieden aantrekkelijker worden voor recreanten. De beheergebieden van de Groenalliantie zijn grotendeels aangelegd in de jaren ’70 en ’80, conform de eisen van die tijd. In veel van de gebieden is er sinds de aanleg maar weinig verandert in de inrichting en het voorzieningenniveau. Maar de wensen en eisen van recreanten zijn wel sterk veranderd. Recreatie anno nu betekent veel verschillende dingen doen, er even helemaal tussen uit zijn, ook in de eigen woonomgeving, en ontspanning door inspanning. In navolging van de aanpak in de Krimpenerwaard wordt ook voor de beheergebieden in deelgebied Reeuwijkse Plassen een verkenning uitgevoerd naar de mogelijkheden voor de gebieden.
Groenalliantie wil de kwaliteit van de recreatiegebieden verbeteren door nieuwe voorzieningen aan te leggen en bestaande voorzieningen te optimaliseren, door aanpassingen in het beheer door te voeren en door activiteiten te organiseren en faciliteren. Het project is vraaggericht. We verzinnen niet zelf hoe de gebieden beter kunnen maar vragen dat aan recreanten, omwonenden, maatschappelijke organisaties en verenigingen die geïnteresseerd zijn in de gebieden. Het project is ook uitvoeringsgericht. Ideeën die passen bij het gebied en haalbaar en betaalbaar zijn (met cofinanciering) worden uitgevoerd. Vooruitlopend op verdere planvorming voor de Goudse Hout en de andere recreatiegebieden rond de Reeuwijkse Plassen wordt gestart met de realisatie van enkele Quick Wins. De Quick Win die voor de Goudse Hout is aangewezen is de realisatie van natuurspeelplek in het gebied. Tijdens de bijeenkomst wordt de deelnemers gevraagd om kwaliteiten en knelpunten van het gebied te benoemen. In twee groepen is vervolgens gesproken over de wensen en kansen voor het gebied.
Samenvatting
In de bijeenkomst zijn veel kwaliteiten, aandachtspunten en kansen benoemd voor de Goudse Hout. Deze zijn verwerkt in onderstaande samenvattende tekst, waarin we de belangrijkste en meest gehoorde en besproken punten benoemen. Kwaliteiten en aandachtspunten: De belangrijkste genoemde kwaliteiten zijn zowel de verschillende plekken waar je rust en ruimte ervaart, anderzijds de gebieden die juist intensiever gebruikt worden, waar de recreatieve waarde hoog is en waar diverse doelgroepen gebruik van maken. Deze kwaliteit van een park met twee gezichten is ook besproken bij aandachtspunten, omdat naar voren kwam dat deze twee gezichten terug te vinden zijn in een tweedeling in het park, waarbij het park niet meer als een geheel wordt ervaren. Een aantal stakeholders geeft aan dat de huidige routestructuur erg desoriënterend werkt en er teveel paden in het park zijn. Een aandachtspunt is de westelijke entree. De oversteek vanuit de wijk, de drukke weg over, wordt als onveilig ervaren, het entreegebied wordt als een desolate plek omschreven en de informatievoorziening
is niet toereikend. Stakeholders geven aan dat er verschillende aandachtspunten zijn m.b.t. beheer; Het gaat om de vaak slechte begaanbaarheid van de te natte paden, speel- en ligweide, het beheer is niet gericht op natuurbehoud en/of ontwikkeling en eenvormig extensief beheer waarbij weinig maatwerk wordt geleverd. Kansen: verbeterde bewegwijzering en informatieverstrekking Kwaliteiten en aandachtspunten vormen belangrijke input voor de kansen die later op de avond zijn besproken. Een van de meest genoemde kansen is het verbeteren van de bewegwijzering in het park, middels bijvoorbeeld paaltjes. Dit is een laagdrempelige ingreep, verbeterd de oriëntatie van de bezoeker, kan mensen beter de weg wijzen naar voorzieningen in het park en kan informatie geven over de afstand van een bepaalde route of tot een voorziening. Dit sluit aan op de wens om de informatieborden te vernieuwen bij de entrees van het park. Bij plaatsing van nieuwe borden, kan informatie worden toegevoegd over de (paaltjes)routes in het park.
Ideeën voor nieuwe voorzieningen De realisatie van nieuwe voorzieningen was een belangrijk thema. Kleinschalige horeca is volgens de deelnemers gewenst. Hierbij wordt aangegeven dit te combineren met een bestaande voorziening, zoals de Heemtuin of tuincentrum ‘Dier en tuin’. De bestaande horeca van de manege kan hier ook een rol in spelen. Deze is vrij toegankelijk, maar niet alle bezoekers weten in de huidige situatie hun weg te vinden naar deze horeca. Een ander belangrijk thema is de aanleg van nieuwe speelnatuur, zowel in de omgeving van de westelijke entree en de zuidelijke entree. Ook wordt voorgesteld om een rietlabyrint aan de noordwestzijde van de waterplas in de Goudse hout aan te leggen. Er worden meer kleinschalige voorzieningen benoemd, zoals de herinrichting van het eiland in de grote plas door plaatsing van een picknickbank en pad ernaar toe en de aanleg van een trimparcours met onderweg oefentoestellen.
Vervolg In de bijeenkomst zijn belangrijke kwaliteiten, knelpunten, wensen en ideeën voor het gebied verzameld. De input van de bijeenkomst draagt bij aan de verkenning voor de Reeuwijkse Plassen en geeft aan welke mogelijkheden er zijn voor de Goudse Hout. Later dit voorjaar zal een bijeenkomst (brainstorm) georganiseerd worden waarin alle beheergebieden aan de plassen aan bod komen (Reeuwijkse Hout, Goudse Hout, Elfhoeven en Twaalfmorgen). Voor de zomer zal een eerste uitvoeringsplan voor deze beheergebieden worden opgesteld. De uitkomsten van de bijeenkomst zijn bouwstenen voor het vervolg. Voor de aanleg van speelnatuur (quick win) is reeds een bedrag gereserveerd. Daarnaast is subsidie aangevraagd. Waarschijnlijk zal omstreeks mei bekend zijn of deze aanvraag is toegekend. Daarna zal een locatie worden gekozen en een voorstel voor de inrichting van de speelnatuur worden uitgewerkt. Op de volgende bladzijdes vind u een overzicht van alle genoemde kwaliteiten, aandachtspunten en kansen.
Kwaliteiten van de Goudse Hout
Goudse H
outsingel
Kwaliteiten van de Goudse Hout
Interessant voor diverse doelgroepen • De Goudse Hout is door de verschillende (gezoneerde) voorzieningen interessant voor verschillende doelgroepen • Een wens van 18 jaar geleden om de smultuin te realiseren is uitgekomen • De ingang (uitgang) van het gebied ligt dicht tegen de stad aan Rust en ruimte • Het gebied geeft op diverse manieren rust. Als niet regelmatige bezoeker is elke bocht weer nieuw en je waant je echt in de ‘natuur’, zonder stad te ervaren. • In de heemtuin kan je doorlopen tot het doodlopende pad wat eindigt op de houten vlonder in het water. Dit is het eindpunt van een ‘poëziepad’, maar is ook een meditatieve plek in het park. • De Heemtuin is een aantrekkelijk gebied met afwisselende landschappen. Het gebied kan getypeerd worden door beslotenheid en als rustgebied. • Een kwaliteit is de rust en ruimte in het gebied
Natuurbeleving • De natuurbeleving is mooi in het park en de zonsopgang nabij de waterplas is fenomenaal. • Net voorbij de smultuin, op de route naar het kleine (schier)eiland is aan de rechterzijde een tipi gebouwd van houten stokken. Hier is fraai uitzicht over het water, een fraai en stil plekje in het park. • Er is veel ruimte/ gras voor speurtochten en spel. Flora en fauna in het park • In en rondom de waterplas zijn veel vogels te vinden. De natuurwaarde is hoog. • In het meest zuid-oostelijke puntje van het park is een gebied dat extensief wordt beheerd en waar relatief weinig bezoekers komen. Daardoor is de natuurwaarde hoog. Hier zijn ijsvogels en vosuilen te vinden. Natuur en recreatie • Er is een onderscheid tussen het ‘recreatiedeel’ van de Goudse Hout, namelijk de westzijde van het gebied en het natuurdeel – aan de oostzijde .
Aandachtspunten Goudse Hout
Goudse H
outsingel
Aandachtspunten Goudse Hout
Voorzieningen • Een horecavoorziening in het gebied ontbreekt. Veel mensen komen naar het gebied om te wandelen en willen tijdens de wandeling wel een kopje koffie of thee drinken en ergens naar het toilet. Het is een gemis dat een dergelijke voorziening er niet is. • In het verleden was een restaurant gepland op het kleine eiland, aan de westzijde van het park. Er mist een horecavoorziening aan deze zijde van het park. • Het volkstuinencomplex, de manege, de wielerbaan en de Heemtuin zijn voorzieningen die voor iedereen toegankelijk zijn, maar bezocht worden door een specifieke groep bezoekers. Deze zone, gelegen aan de west en zuidzijde van het park, kan daarom worden benoemd als een ’exclusieve’ zone. • Een speelvoorziening is een belangrijk gemis. Er is te weinig voor kinderen. Entreegebied • De grotere entree, aan de westzijde, voelt als een desolate plek • Bij de afslag naar de westelijke entree is alleen een verwijsbord naar de Heemtuin en de wielervereniging Grtc Excelsior en niet naar de Goudse Hout of de overige voorzieningen.
Fiets en wandelnetwerk • Er zijn te veel paden in het park. Door minder paden komen er plekken vrij waar meer rust is (ook voor flora en fauna) • Ik fiets vaak door het park en kies een willekeurige route. De routestructuur is erg desoriënterend • Het rondje om de waterplas, bereikbaar door vanaf het Kale Jonkerpad richting deze plas te lopen, is een geasfalteerde route waar diverse doelgroepen gebruik van maken. Op zondagen rijden hier ook veel wielrenners, dit geeft problemen voor de voetgangers. Onveilige oversteek • De oversteek aan de westzijde van het park, bij de Goudse Houtsingel, is erg gevaarlijk (voor kinderen) vanwege de grote hoeveelheid auto’s die met hoge snelheid over deze weg rijden • De drukke weg vormt een barrière tussen de wijk (Achterwillens) en het gebied. Voor een speelvoorziening betekend dat waarschijnlijk dat het voor kinderen niet veilig is om alleen naar het gebied te gaan omdat ze de straat niet veilig kunnen oversteken.
Park bestaat uit twee delen • De Goudse Hout voelt niet als één groot gebied, maar meer als een gebied dat bestaat uit twee verschillende delen; het westelijk deel dat loopt tot aan de volkstuinen en de oostelijke rand van het water en een oostelijk deel met minder publieke voorzieningen, meer rust en open gebieden. Beheer • Eenvormig beheer. Weliswaar extensief, maar te weinig op maat. • het beheer is niet gericht op natuurbehoud en/of -ontwikkeling • De begaanbaarheid van de paden. Er ligt veel water op de paden. Zo veel dat hele delen van het Goudse Hout een laarzengebied geworden zijn. • Ook de speel- en ligweide is erg nat. Vaak veel te nat om het te kunnen gebruiken. • Er is met enige regelmaat blauwalg in de westelijke plas • Wat is het hondenbeleid? Mogen honden overal loslopen?
(sociale) veiligheid: • Ten oosten van het tuincentrum is een plek in het park waar veel jongeren rotzooi achterlaten. • Het parkeerterrein bij de wielerclub is ‘s avonds en ‘s nachts sociaal onveilig. Er hangen ongure types rond, er wordt gedeald etc. • De parkeerplaats is ‘s nachts erg donker. Excelsior (de Wielervereniging) heeft een plan om 24 zonnepanelen op het dak van het clubhuis te plaatsen, en daarmee een aantal lantaarnpalen op de parkeerplaats te voeden. Er is toestemming aan de gemeente gevraagd om de parkeerplaats te mogen verlichten.
Wensen en ideeën Goudse Hout
Goudse H
outsingel
Wensen en ideeën Goudse Hout
Voorzieningen • De aanleg van een nieuw pad naar het eiland, inrichten tot een leuke verblijfsplek door plaatsing van een picknickbank en informatievoorziening. • Kan er een trimparcours komen, met onderweg oefentoestellen (de ouderwetse met boomstammetjes) • De ondernemers en belangenverenigingen geven aan dat bij nieuwe ontwikkelingen eventuele aanvullende beheerkosten en maatregelen worden meegenomen. Speelnatuur • Nieuwe natuurspeelplaats, vrij afgebakend,en nabij de parkeerplaats bij de zuidelijke entree. Sociale controle is belangrijk bij het kiezen van een locatie • Speeltoestellen uit de Oostpolder naar het gebied halen. Daar worden ze slecht gebruikt, in het Goudse Hout zullen ze beter gebruikt worden • Aanleg van een riet labyrint (eerder geopperd in het rapport ‘natuurbeleving in de Goudse Hout door John van Gemeren’), een smal spannend paadje door het hoge riet, aan de noord-westzijde van de waterplas in de Goudse Hout. Horeca • Een horeca is erg gewenst, maar tegelijkertijd wenst men ook geen grootschalige voorziening. Er wordt ook geconstateerd dat een kleinschalige (zelfstandige) horeca nauwelijks levensvatbaar is. In combinatie met
een bestaande functie is het wellicht wel mogelijk. • Hoe realistisch is het plan van Dier en Tuin (voorheen Life and Garden) om een horeca/ terras te realiseren? Is het ze planologisch onmogelijk gemaakt? Er was steun vanuit het schap voor dit plan, maar de eigenaresse kan door de economische crisis de financiering op het moment niet rond krijgen. Binnen is inmiddels wel een voorziening om koffie en thee te drinken en volgens de eigenaresse komen er ook regelmatig wandelaars binnen voor een kop koffie. Echter, is het voor iedereen duidelijk dat die mogelijkheid er is? Waarschijnlijk niet. • Aanleg theetuin aan de zuidzijde van het tuincentrum • De manage heeft ook een horecavergunning en wil de kantine meer benutten om ook individuele recreanten aan te trekken. Maar dan moeten recreanten wel weten dat die voorziening/mogelijkheid er is. Aanleg van nieuwe horeca, rekening houdend met de bestaande horeca van de manege.
Activiteiten • Meer activiteiten organiseren, meer mensen het gebied in trekken, maar ook meer bekendheid geven aan wat er in het gebied te doen is. Veel mensen uit Achterwillens kennen het gebied niet of slecht.
• Er zijn in het gebied geen voorzieningen voor ruiters. Is het mogelijk om incidenteel gebruik te maken van de paden, voor een rondrit? • Deze zomer komt er waarschijnlijk voor de eerste keer een Huttenbouwdorp voor de kinderen uit de wijk Achterwillens. De parkeerplaats is groot genoeg om hier evenementen voor de wijk te organiseren. Oriëntatie en routemarkering: • Door middel van paaltjes, nieuwe wandelingen uitzetten • Veel mensen geven aan zich slecht te kunnen te kunnen oriënteren in het gebied, het gevoel voor richting kwijt te raken. Voor sommigen betekend dat ook dat ze altijd vaste rondjes lopen en delen van het gebied nooit bezoeken. Daarom het verzoek om een of meer routes te markeren, bijvoorbeeld met kleine gekleurde paaltje. Men wil geen woud aan paaltjes en bewegwijzering in het gebied. • Ook de bestaande ANWB bewegwijzering (enkele paddenstoelen) voegen weinig toe. Daar staat bijvoorbeeld op ‘Reeuwijk’ of Gouda, zonder dat je dan weet waar in Reeuwijk of Gouda je naar toegestuurd wordt. • Paaltjesroutes zijn laagdrempelig, weinig storend in het gebied en duidelijk (rondwandeling x km). De
routes ook verspreiden via internet en er een kaartje van laten maken. Daarmee kan het ook een belangrijk middel zijn om mensen die het gebied niet kennen te motiveren om in de Goudse Hout een rondwandeling te maken. • Aanleg van een nieuwe verbinding (paadje) van de parkeerplaats naar de manege. De manege wil hier zelf in investeren en heeft al een brug gekocht om de gewenste verbinding mogelijk te maken. • Aanleg van een wandelpad, parallel aan de Goudse Houtsingel, van de manege, ten zuiden van de Heemtuin en het volkstuinencomplex naar de zuidelijke entree en parkeerplaats. • Manege heeft de wens om een entree aan te leggen aan de noordzijde van de manege, in directe verbinding met het park van de Goudse Hout. Entree: • Ontwerp een entree (aan de westzijde, bij wielervereniging Excelsior) met allure, vanaf de speelplaats, o.a. door meer bomen aan te planten. • Mensen die nu een rondje plassen lopen worden niet uitgedaagd of uitgenodigd om ook in de Goudse Hout te gaan wandelen. Terwijl het aan de plassen in het weekend soms erg druk (met ook fietsers en autoverkeer) en de Goudse Hout dan
een aantrekkelijker alternatief zou kunnen zijn. (Door onbekendheid van het gebied en de anonieme entree aan de kant van de plassen/ ter hoogte van het Vaantje).
•
• Informatiepanelen • Er wordt aandacht gevraagd voor het vervangen, verbeteren en uitbreiden van de infopanelen in het gebied. De bestaande panelen zijn verouderd en zien er niet meer uit. Verschillende van de erfpachters in de Goudse Hout willen zelf ook graag een paneel, vinden dat ze nu niet goed te vinden zijn. Voorstel: Manege en Heemtuin willen dat Groenalliantie extra panelen levert (alles in de huisstijl van het gebied), zij willen de panelen wel onderhouden, schoonhouden e.d. • Bij de entree aan de westzijde is alleen een toegangsbord voor de wielerbaan, niet voor andere bezoekers. De Hondenvereniging heeft de wens om ook een bord bij hun voorziening te plaatsen. Recreatie en/of natuur • Er is discussie over het belang van natuurontwikkeling in de Goudse Hout. Een meerderheid van de deelnemers aan de discussie vind dat het vooral een recreatiegebied is en moet zijn. Dat het gebied zich daar het beste voor leent, mede door de ligging
•
• • •
aangrenzend aan een woonomgeving. Er wordt gevraagd om meer variatie in de beplanting op de weidepercelen. In de heemtuin lukt het bijvoorbeeld wel om een orchideeënveld te realiseren. Er is ook discussie over de begrazing die in een deel van het gebied wordt ingezet. Draagt dit bij aan het beheer of maakt het het gebied juist minder aantrekkelijk? Veel deelnemers vinden de grazers (schapen en koeien) aantrekkelijk. Er is iets te zien en te beleven. Er wordt ook gepleit om niet meer te begrazen en in plaats daarvan de weidepercelen maar 1 keer per jaar te maaien (en het maaisel af te voeren). Een aantal deelnemers is bang dat hoge natuurwaarden zullen leiden tot verminderde toegankelijkheid van percelen. De kinderen die lid zijn van de scouting bijvoorbeeld spelen vaak op verschillende percelen in de buurt van het clubhuis en willen dat ook in de toekomst kunnen blijven doen. De toegankelijkheid moet niet worden ingeperkt ten gunste van natuurontwikkeling. Organiseer een natuurwerkdag met vrijwilligers. Realiseer in het oostelijk deel van het gebied (een extensieve zone) meer gevarieerdere natuur. In de zuidoostelijke hoek van het gebied een voedselbos aanleggen.
Meer informatie: Chantal de Jonge mail:
[email protected] tel: 010-2981057
Groenalliantie
Midden-Holland
