Rapport Brainstormsessie Bedrijventerreinen West Achterhoek
Drs. G. van de Beek Datum: versie 30 oktober 2013
1
Inhoudsopgave
Voorwoord
3
1. Wat is er aan de hand?
4
2. Doel van het symposium
4
3. Opzet Symposium “Help ons”
5
4. Uitkomsten eerste ronde
5
5. Uitkomsten tweede ronde
7
6. Evaluatie, conclusies, aanbevelingen
9
Bijlage 1: Programma
11
Bijlage 2: Overzicht deelnemers
12
Bijlage 3: Gouden Regels Bijlage 4: Ideeën uit de eerste brainstormsessie
14
Bijlage 5: Ideeën uit de tweede brainstormsessie
18
2
Voorwoord
Context: Het A18 Bedrijventerrein bij Wehl en het bedrijventerrein EBT bij ‟s-Heerenberg zijn een tweetal bedrijventerreinen binnen West Achterhoek waar een viertal gemeenten samenwerken. (Gemeente Doetinchem, Gemeente Oude IJsselstreek, Gemeente Bronckhorst, Gemeente Montferland). Er is een ambtelijke stuurgroep die vanuit de politiek (de vier wethouders) wordt aangestuurd. De vier gemeenten zien deze twee bedrijventerreinen als brandpunten binnen het gebied van de vier gemeenten. Het A-18 Bedrijvenpark en het Euregionaal Bedrijventerrein hebben op dit moment te maken met een lastige markt. In het voorjaar van 2013 is er binnen de ambtelijke stuurgroep samenwerking West Achterhoek gesproken over het opzetten van een symposium met als titel: “Help ons” met de bedrijventerreinen. De verwachting van de stuurgroep is dat het moeilijk zal zijn voor de korte en lange termijn het A-18 Bedrijvenpark en EBT te voorzien van voldoende bedrijven die zich op deze terreinen willen vestigen. De bedrijvenmarkt is op dit moment slecht en in de toekomst zal naar verwachting er een keerpunt komen. Op dat moment zal het zaak zijn klaar te staan om de ondernemers en de bedrijven zo goed mogelijk te ondersteunen. Daarbij worden thema‟s bedacht zoals lopende kosten beperken, zoeken naar alternatieve opbrengsten, voorbereidingen treffen bij een aantrekkende markt. Op 23 oktober 2013 is een symposium georganiseerd om in een brainstormachtig setting na te denken over de ontwikkelingen op korte en lange termijn. In een breed samengestelde werkgroep is nagedacht over deze bedrijventerreinen om zo de ambtelijke stuurgroep te ondersteunen met nieuwe en frisse ideeën. In dit rapport leest u de resultaten van het symposium. Voor het symposium zijn zeer verschillende deelnemers van verschillende partijen uitgenodigd om via een succesmethode te komen tot die frisse ideeën. De samenstelling van de deelnemerslijst aan dit symposium ziet u in bijlage 2. Voor dit symposium zijn externen uitgenodigd om juist vanuit diverse perspectieven mee te kunnen denken. Verder zult u in hoofdstuk 1 en 2 over de aanleiding en het doel lezen. Opzet van het symposium leest u in hoofdstuk 3. Daarna volgen een tweetal hoofdstukken (4 en 5) waarin u uitkomsten kunt lezen van de twee brainstorm rondes tijdens het symposium. Verder zal hoofdstuk 6 ingaan op evaluatie, conclusies, aanbevelingen. In de bijlagen kunt u over alle uitkomsten lezen van een tweetal brainstorm rondes. Alle deelnemers hebben meegedaan aan deze twee brainstorm rondes. Daarnaast is in bijlage 1 het programma van de ochtend te vinden. Verdere bijlagen geven inzicht in gebruikte methodes.
3
1. Wat is er aan de hand? Er zijn tegenvallende uitgiften van industriegrond ondanks een grotere inzet van het accountmanagement. Op dit moment is van de bijna 172 ha uitgeefbare grond in West Achterhoek slechts 9 ha uitgegeven, aldus een citaat uit het Regionaal Programma Bedrijventerreinen 2012. De vooruitzichten zijn niet best te noemen. De Ambtelijke Stuurgroep wil klaar zijn op het moment dat er een keerpunt komt en de markt aantrekt. De stuurgroep wil klaar zijn voor de genoemde twee terreinen maar het liefst voor alle bedrijventerreinen uit geheel West Achterhoek.
2. Doel van het symposium Samen klaar zijn voor de toekomst! Vragen: Hoe krijgen we het voor elkaar dat we klaar zijn voor die toekomst? Wat hebben we nodig? Welke ideeën, ervaringen en expertise hebben we allemaal en welke daarvan kunnen we gebruiken? Hoe kunnen we het vestigingsklimaat verbeteren voor ondernemers op korte en lange termijn? Op welke ontwikkelingen moeten we reageren? Wat is de rol van de gemeente in een totaal andere economische en maatschappelijke wereld? Welke ontwikkelingen komen op ons af, waar we als bedrijveneigenaar op moeten letten? (innovaties, veranderende huisvestingsbehoeften, etc.) Welke trends zijn er in de markt en waar dienen we rekening mee te houden? Wat doen we met de ranking van de Achterhoek als tweede in de rij van innovatieregio‟s? (Eindhoven is eerste) Waarom groeien we straks harder dan de markt? Hoe realiseren we een anker voor regio en voor A-18 Bedrijvenpark en EBT terrein? Hoe kunnen we open dagen opzetten op de terreinen? Wat te doen: Profiel aanscherpen van bedrijvenpark. De bedrijventerreinen zijn niet onderscheidend genoeg ten opzichte van andere terreinen. Wat is een scherp profiel? Hoe wordt daarover gecommuniceerd? Zo‟n 90% van de potentiële kopers komt uit de Achterhoek zelf. Hoe maken we de Achterhoek aantrekkelijker voor ondernemers buiten de regio? Hoe maak ik het aantrekkelijker voor bedrijven om zich te vestigen? Wat is de trigger? De Achterhoek is groot in kleinschalige innovaties. Duitsland heeft dat al ontdekt. Nu Nederland nog! Hoe krijgen we dat meer over de Bühne? Doel: een actielijst samenstellen en daar mogelijk een prioritering van actie uit destilleren. (Er komen concrete adviezen uit waar mee gewerkt kan worden). Met deze actielijst zal de Stuurgroep West Achterhoek aan de slag gaan.
4
3. Opzet symposium “Help ons” Het symposium is kleinschalig en duurt een ochtend. De ochtend is ingedeeld in een tweetal brainstormsessies. Na een voorstelronde en een uitleg van doel en werkwijze voor de ochtend zijn de deelnemers aan de slag gegaan. Er zijn een drietal rondes. In de eerste ronde zullen aan de hand van de methode Placemat deelnemers gaan brainstormen aan de hand van de vragen (zie hoofdstuk 2). De methode bestaat uit een drietal stappen nl. eerst denken (individueel), daarna delen (individueel) en daarna doen (deelnemers kunnen met elkaar standpunten uitwisselen). Aan het eind zal één vertegenwoordiger vanuit de groep gezamenlijke standpunten plenair aan alle deelnemers vertellen. In de tweede ronde zullen deelnemers in groepen van vier weer aan de slag gaan maar dan veel meer out of the box denken. Zij gebruiken daarvoor de Gouden Regels, zie bijlage 3. De deelnemers vertellen daarna aan elkaar wat zij hebben bedacht. In de laatste ronde schrijven deelnemers op een blaadje wat zij zullen doen de eerste vijf minuten de volgende ochtend, na vijf uur, na vijf dagen, na vijf maanden en na vijf jaar. Van het geheel wordt een verslag gemaakt waarbij geen materiaal zal verdwijnen. Dus alle aantekeningen worden meegenomen in de actielijst. De deelnemers zijn gekozen vanuit: Bestuurlijke omgeving (wethouders) Ambtelijke (EZ) omgeving - leden stuurgroep WA Bedrijventerreinen of parkmanagement Ervaringsdeskundigen – extern genodigden Inhoudelijk deskundigen Tussen de sessies door hebben de ervaringsdeskundigen (de extern genodigden) telkens vijf minuten gekregen om vanuit eigen perspectief/richting ervaringen te delen met de gehele groep.
4. Uitkomsten eerste ronde
Groep A 1. Faciliteren – korte lijnen, één aanspreekpunt, begeleiden van ondernemers van wieg tot graf 2. Clusteren – regionaal denken en concurrentie eruit, regionaal integraal denken en doen 3. Vindbaarheid vergroten – 10% van buiten de regio is te weinig, meer doen aan commercie, reclame, uitstraling 4. Onderscheidend vermogen vergroten (dit kan tijdelijke of structureel) – flexvergunningen, garantstellingen, buiten de paden denken 5
5. Ketenbenadering – welke bedrijven vullen elkaar aan en willen dicht bij elkaar in de buurt staan 6. Politiek zal terughoudend kunnen zijn 7. Organisatie vanuit 1 loket inclusief mandaat
Groep B Er zijn te veel bedrijventerreinen – segmenteren ROB West Achterhoek zal 1 organisatie zijn – inclusief industriekring en onderwijs Meer acquisitiepower (landelijk bekendheid krijgen) – meer bovenregionaal werven. Maak een verhaal om te vertellen Tijdelijke functies verzinnen waardoor inkomsten kunnen worden gegenereerd Kwaliteit hoog houden
Groep C Acquisitie op afstand zetten – dedicated – het is de enige taak Vernieuwing doelgroepen – denk aan databedrijven/internet – logistiek “Vibe” 10 keer positief in de media Nieuwe financiële arrangementen Commercieel, zakelijk, op afstand, snel en doen “Kop eraf”
Groep D Kennen van de ondernemers – kansrijke verplaatsers in het oog hebben. Dit vergt een continue plaats/focus voor de accountmanagers Centraal aanspreekpunt voor ondernemers Financiering (noaberkrediet, groeifinanciering, financiering huisvesting, ondernemerspensioen, erfpacht) Inspelen op de veranderende ondernemer in de toekomst – hoe is het zoekgedrag van de nieuwe toekomstige ondernemer? (Internet, sociale media, …) Stimuleer groei van bestaande regionale bedrijven - export bevorderen Integrale benadering van huisvesting – denk mee over hergebruik van bestaande gebouwen en terreinen of gebouwen die worden achtergelaten Promotie en marketing – meer profileren, meer & beter, beter promoten van werkklimaat en werkmentaliteit van de Achterhoekse werknemer 6
Zelfvertrouwen en trots uitstralen in de regio
Groep E PPS stimuleren Samenwerking opplussen Prijs/ruilen van grond – zoeken naar andere financieringsmogelijkheden Centrale promotie, één loket Flexibel zijn in bestemmingsplannen
5. Uitkomsten tweede ronde
1.
Thema: Organisatie Opzetten van 1 loket, 1 organisatie, 1 telefoonnummer Samenwerken met andere/meerdere gemeenten- 8 gemeenten in de regio Alle acquisitie mensen in 1 gebouw zetten Schaalvergroting Achterhoeks denktank opzetten Regionaal effectief netwerken Integraal opbrengsten bekijken Scenario‟s uitwerken Focus op toegevoegde waarde Trends in de gaten houden Analyse maken van bedrijven die willen uitbreiden, nieuwbouw, veranderen, etc. Ondernemers kennen. Koopkrachtige ondernemers zoeken, groeipotentieel, expansie onderzoeken Economische ambassadeurs inzetten ROB creëren – koppelen aan regionaal parkmanagement Zakelijker en sneller handelen
2.
Thema: Promotie, marketing, reclame, media Promotie van bedrijven op verschillende locaties Permanente Achterhoekse beurs/tentoonstelling Achterhoekse app. Vindbaarheid vergroten, naamsbekendheid Goed nieuws maak je zelf Landmark, de lucht in met een ballon Werken met aandachtstrekkers, luchtballonnen, hoge toren, WTC gebouw Regio promoten in het westen 7
Achterhoek Trade Center – expertise centrum Prijsvraag Je moet een goede naam hebben. Hoe bereik je dat? Met de ondernemers! Waar zijn we trots op? Dit uitventen, schroom afgooien Driedaagse organiseren voor ondernemers uit de Achterhoek Locatie hipper maken, aantrekkelijker E-commerce Verloting van een kavel 3.
Thema: Ondernemers Potje geld voor aanjagen Tijdelijke huisvesting voor jonge ondernemers in containers, flexruimte Herverkaveling en eventueel ruilen van gronden/gebouwen Regelvrije zones/prijs kwaliteit verhouding Flexvergunningen Ketenbenadering (clusteren van bedrijven) Achterhoekse bank, een krediet unie. Gelderse borgstelling Hoogwaardige productiebedrijven Met al aanwezige bedrijven in gesprek over wie zijn je toeleveranciers en ketenbedrijven Commerciële prijzen, goede omstandigheden voor ondernemers creëren Service team opzetten voor ondernemers – ontzorgen van ondernemers Faciliteren onroerend goed dat achterblijft na verhuizing Een beveiligd bedrijvenpark/parkeerplaats aanbieden
4.
Thema: Iets anders Een Award opzetten met geld van de provincie – prijsvraag –verloting Met alle 8 gemeenten/wethouders/raden naar succesvoorbeelden met de bus – inspiratie opdoen Verloting van een kavel Monique Spijkers contact leggen Kunstenaars de ruimte geven Regionale effectenbeurs Ruimte voor huisvesting, experimenten, proef met wonen op bedrijventerrein Koppeling wonen, werken, opleiding Gemeenschapshuis voor ondernemers/werknemers (ontmoeten, lunchen, borrel drinken, ICT mogelijkheden, kunst, sport, etc.) Opstelplaats voor vrachtwagens met voorzieningen Model Lindus opzetten – nieuwe vehikel oprichten (PPS) Zoek naar Unique Selling Point voor 2016/2017 Hoge Zonneboom als symbool voor bedrijventerrein Achterhoekse WTC – containercluster a „la SZM Meest creatieve ondernemers prijs – uitreiken door Guus Hiddink
5.
Thema: politiek Workshop positieve energie met de raden van West Achterhoek Gemeenten/raden anders handelen Tot 2015 bouwleges verlagen, tijdelijke prijsstelling, OZB vrijstelling, etc. 8
Politiek terughoudend zijn/worden 6.
Thema: Evenementen Evenementen op het terrein: punkgroep. Anoek, cross, Kunstproject, zwarte cross, toertocht, festival, de Achterhoekse paardenkracht, sport
6. Evaluatie, conclusie, aanbevelingen Het doel is bereikt! Er liggen veel aanknopingspunten en er zijn concrete acties benoemd. De laatste ronde waarin de deelnemers de verschillende acties per tijdschema (eerste 5 minuten, 5 uur, 5 dagen, 5 maanden en 5 jaar) is niet helemaal uit de verf gekomen. De twee brainstormrondes daarvoor hebben voldoende materiaal/actiepunten opgeleverd. Daarnaast kan aangegeven worden dat door alle deelnemers met hoge snelheid en inzet erg veel acties zijn genoemd. Daarnaast is opvallend dat elke deelnemer aan het woord is geweest en goed heeft meegedaan. Door verschillende deelnemers uit diverse hoeken uit te nodigen waren het die deelnemers die elkaar aanvulden en scherp hebben gehouden. Er is veel gebrainstormd en de ochtend was te kort om lang stil te staan bij discussie(s) maar heeft mede door de snelheid veel opgeleverd in een drietal uren. Conclusies: a. De Stuurgroep Bedrijventerreinen West Achterhoek kan aan de slag. Zij hebben voldoende materiaal om verder te kunnen. Nu is het aan hen dit verder op te pakken! b. De Stuurgroep kan na deze actie niet alleen staan maar dient gesteund te worden door de verschillende aanwezige partijen/deelnemers. c. De Stuurgroep kan aan de slag met enkele concrete acties zie hiervoor acties die genoemd worden bij de volgende thema‟s: thema organisatie, thema ondernemers, thema promotie en thema “iets anders”. Verder zal de Stuurgroep in overleg treden met de wethouders van de betrokken gemeenten om de conclusies te bespreken, met name ook die conclusies die gelden voor de politiek. Aanbevelingen: -
Het rapport wordt in een evaluatiegesprek in overleg met de heer J. Berenbak (Gemeente Doetinchem) door de heer G. van de Beek (Dyadon) besproken en nader toegelicht.
-
Het rapport bevat veel concrete acties die op korte en lange termijn kunnen worden uitgevoerd. Het is aan te bevelen de lijst met concrete actie snel op tafel te hebben en te bespreken met de verschillende partijen.
9
-
Voor de snelheid in handelen en duidelijkheid voor ondernemers te creëren lijkt het goed de organisatie te veranderen. Zie hiervoor de acties bij het thema organisatie. Eén loket, één telefoonnummer, een organisatie op afstand.
-
Promotie, media, bekendheid, sociale media, zijn acties die aandacht vragen om snelheid waardoor er positieve geluiden ontstaan omtrent de bedrijventerreinen.
Bijlagen:
10
Bijlage 1: Programma
Brainstormsessie Bedrijventerreinen West Achterhoek Datum : 23 oktober 2013 Tijd : 9.00 – 12.00 uur
Programma-indeling Tijd
Inhoud
9.00 uur
Welkom en koffie
9.05 uur
Voorstelronde
9.10 uur
Inleiding door Gijs van de Beek - Doel - Toelichting op vraagstelling - Programma - Gouden regels - Resultaat
9.20 uur
Brainstormsessie 1
10.15 uur
Korte pauze
10.30 uur
Brainstormsessie 2
11.00 uur
Maken van keuzes
11.45 uur
Resultaat en evaluatie
12.00 uur
Sluiting
12.00 uur
Lunch
Bijlage 2: Overzicht deelnemers
11
Naam
Achtergrond
Aangedragen door
1
Steven Kroon
Voorzitter Stuurgroep/Wethouder EZ Doetinchem
Doetinchem
2
Dorien Mulderije
Wethouder EZ Bronckhorst
Bronckhorst
3
John Haverdil
Wethouder EZ Oude IJsselstreek
Oude IJsselstreek
4
Rob Visser
Wethouder EZ Montferland
Montferland
5
Monique Spijker
Directeur Parkmanagement Medel Tiel
Stec Groep Arnhem
6
Dirk Kuiken
Directeur Hencon BV Ulft
Oude IJsselstreek
7
Hans Donderwinkel
Vertegenwoordiger Bedrijven Doetinchem
Doetinchem
8
Jaap Dikken
Internationaal Ondernemer Barchem
Bronckhorst
9
Henk Dekker
Vertegenwoordiger Lindus
Oude IJsselstreek
10 Peter van der Meulen
Marketing en acquisitie bedrijven
Bronckhorst
11 Jaap Berenbak
Ambtelijke Werkgroep WA
Doetinchem
12 Margot Vreman
Beleidsadviseur grondzaken en volkshuisvesting
Oude IJsselstreek
13 Emiel van Eck
Ambtelijke Werkgroep WA
Bronckhorst
14 Nard Everdij
Ambtelijke Werkgroep WA/projectleider A18 bedrijvenpark
Doetinchem
15 Gerrit Lebbink
Ambtelijke Werkgroep WA
Montferland
16 Rikus Wolbers
Ambtelijke Werkgroep WA/Programma manager
Oost NV Arnhem
17 Peter van Geffen
Directeur Stec Groep
Stec Groep
18 Hub Ploem
Adviseur Stec Groep
Stec Groep
19 Gijs van de Beek
Gespreksleider
Dyadon
Bijlage 3: Gouden regels
12
• • • • •
Elk idee is een goed idee. Geen „ja maar ……‟ wel „ja en ….‟ Iedereen heeft recht op spreektijd (maar niet de plicht daartoe). Hoe ongewoner/extremer het idee hoe beter; check op haalbaarheid stellen we (niet) uit. Gebruik elkaars ideeën is toegestaan: een goed idee is een combinatie van minimaal twee bestaande ideeën.
Bijlage 4: Ideeën uit de eerste brainstormsessie Groep A: 13
Vindbaarheid, commercie, focus, samenwerking, aaspreekpunt, een loket, gevolgen bestaand Concurrentie prijstelling: bestaand, DE, Zevenaar, Arnhem, Twente Positiviteit Keuzes/prioriteiten in de regio Grond en opstal Doelgroepen, faciliteren, organisatie centraal, marketingplan – bekendheid vergroten – buiten regionaal Samenwerkingsverbanden – synergie Waarom WA Clustering organisatie, campagne, Sterke begeleiding – sterke kanten Regelgeving – garantiestelling – financiële ondersteuning, prijs Flexibel ontwerp Probleemstelling flexibel heeft 2 zijden Plan communicatie richting ondernemers Reductie onroerend goed belasting Vanuit de gemeenteraad mandateren – geen bemoeienis vanuit de gemeenteraad Regionaal denken en doen Belemmeringen en kansen Tijdelijk en structureel Aantrekkingskracht vergroten Onderscheidend vermogen Kredietfaciliteiten – partners zoeken
Groep A
Faciliteren – korte lijnen, één aanspreekpunt, begeleiden van ondernemers van wieg tot graf Clusteren – regionaal denken en concurrentie eruit regionaal Vindbaarheid vergroten – 10% van buiten de regio is te weinig meer doen aan commercie, reclame, uitstraling Onderscheidend vermogen vergroten (dit kan tijdelijke of structureel) – flexvergunningen, garantstellingen, buiten de paden denken Ketenbenadering – welke bedrijven vullen elkaar aan en willen dicht bij elkaar in de buurt staan Politiek zal terughoudend kunnen zijn Organisatie vanuit 1 loket inclusief mandaat
Groep B: Doelgroep bepalen Eigen organisatie met vrijheden Kwaliteit waarborgen (ook als het slechter gaat) Landelijk aanwezig zijn, herkenbaar zijn Infrastructuur bekijken Klantvriendelijk doel duidelijk maken, één loket 14
Regionale ontwikkeling bedrijventerreinen West Achterhoek Meer power acquisitie (ook industriekringen betrekken) Tijdelijke functies (zonnepark) Flexibeler stedenbouwkundig plan Glas & Groen Focus ook op donorgebied Proactieve acquisitie (samen! Zie voorbeeld Medel 2.0) SOK herzien (XL – Twente model) Schrappen Hitlijst samenstellen Er zijn teveel bedrijventerreinen Gemeenten in de regio moeten meer samen doen
Groep B
Er zijn teveel bedrijventerreinen – segmenteren ROB West Achterhoek zal 1 organisatie zijn – inclusief industriekring en onderwijs Meer acquisitiepower (landelijk bekendheid krijgen) – meer bovenregionaal werven. Maak een verhaal om te vertellen Tijdelijke functies verzinnen waardoor inkomsten kunnen worden gegenereerd Kwaliteit hoog houden
Groep C: Concurrentieanalyse maken (bedrijfsmatige benadering) Hoger/Technisch/universitair – opleidings- & kenniscentrum – logistiek Datacentrum – opslag, servers, weg uit het westen Commercialisatie (c.q. Financiering, afbetalingsregeling voor startende ondernemers) Euro voor plan een miljoen voor uitvoering Acquisitie op afstand – een professioneel team a „la Medel voor beide terreinen Rekening houden met kleiner worden, geeft rust Financieringsarrangementen maken (erfpacht, bank, achtergebleven plek meedenken met oplossingen) Er moet wat te zien zijn – maak iets opvallend, trex-en, reuring Doelgroepen verbreden (niet alleen maakindustrie) Grote marketingoperatie richting westen Samenwerking ontbreekt in de gehele Achterhoek – meer samenwerken vanuit 1 loket In de media met positieve berichten – imago verbeteren Uitstraling bedrijventerrein verbeteren/versterken Innovatie verbeteren Place2be Karakter van het gebied versterken Diversiteit verhogen Silicon Valley principe hanteren Groep C 15
Acquisitie op afstand zetten – dedicated – het is de enige taak Vernieuwing doelgroepen – denk aan data, internet – logistiek “Vibe” – 10 keer positief in de media Nieuwe financiële arrangementen Commercieel, zakelijk, op afstand, snel en doen “Kop eraf”
Groep D: Trots zijn op wat er al is en dat uitstralen Koppeling wonen en opleiding Experimenten mogelijk maken – nieuwe vormen zoeken Uitblinken in schoon en veilig Een grote vis binnenhalen en dat uitventen Financiering voorbereiden (als kleine bedrijven komen moet financiering voor elkaar zijn – kleine bedrijven ondersteunen) Centraal overleg over beschikbaarheid Sturen op 1 aanspreekpunt Oude terreinen opruimen – keuzes maken In het verleden was een pand een pensioen voor de ondernemer – zoek hier naar oplossingen – hoe de ondernemer ondersteunen? Infrastructuur – standaard meeleveren ICT – glasvezel – elektra Landmark – icoon – customer Helder aanbod en profiel van het terrein – product – goede basis voor infrastructuur Oude panden opruimen – bedrijven forceren naar nieuwe gebouwen – investeren in opruimen van oude gebouwen Integrale benadering van ondernemers (inclusief service en dienst, fiancieringshulp, hergebruik van achterlatende locatie Glad lopend proces voor de verkoop Export – financiering bevorderen Noaberkrediet – integrale financiering – groeifinanciering Superzicht op kansrijke verplaatsers/verhuizende bedrijven – goede analyse Inspelen op veranderend zoekgedrag van de volgende generatie ondernemers (sociale media) Erfpacht Groep D
Kennen van de ondernemers – kansrijke verplaatsers in het oog hebben. Dit vergt een continue plaats/focus voor de accountmanagers Centraal aanspreekpunt voor ondernemers Financiering (noaberkrediet, groeifinanciering, financiering huisvesting, ondernemerspensioen, erfpacht) Inspelen op de veranderende ondernemer in de toekomst – hoe si het zoekgedrag van de nieuwe toekomstige ondernemer? (Internet, sociale media, …) 16
Stimuleer groei van bestaande regionale bedrijven - export Integrale benadering van huisvesting – denk mee over hergebruik van bestaande gebouwen en terreinen Promotie en marketing – meer profileren, meer & beter, beter promoten van werkklimaat en werkmentaliteit van de Achterhoekse werknemer Zelfvertrouwen en trots uitstralen in de regio
Groep E: Goede product, goede ligging promoten Promotie meer in de markt zetten Prijs concurrentie, meer mogelijkheden va financiering zoeken Politiek – de politiek veel meer begeleiden Plaats niet beïnvloedbaar Duidelijk kiezen voor segment bijvoorbeeld innovatie, maakindustrie, herkenbaar zijn, herkenbaar bedrijventerrein willen zijn, bedrijvenpark met thema Samenwerking regionaal Prijsstelling – Nuongelden gebruiken Aanboren van markten Bedrijfsverplaatsingen stimuleren Grondruil Tijdelijke invulling Centrale promotie & acquisitie Oprekken bestemmingsplan Politiek uitschakelen Actieve benadering via Twitter volgers Ambassadeurs Makelaarspremie instellen Bedrijven op een andere plek – weg bestemmen Eén uniek telefoonnummer, één plek, één loket Service centra Flexibele vierkante meters Schaal van de Achterhoek, geen nieuwe m2 meer toewijzen PPS – één exploitatie (inclusief bestaande bedrijven) Groep E
PPS stimuleren Samenwerking opplussen Prijs/ruilen van grond – zoeken naar andere financieringsmogelijkheden Centrale promotie, één loket Flexibel zijn in bestemmingsplannen
Bijlage 5: Ideeën uit de tweede brainstormsessie
17
Opzetten van één acquisitie-organisatie binnen de samenwerking tussen de vier verschillende gemeenten. Vaste kern van acquisiteurs. Alle bedrijven vanuit een loket bedienen. Ook op het terrein. Een Award opzetten met een inleg door de provincie Gelderland van 5 miljoen euro Met alle 8 colleges en raden met een bus naar succesvolle voorbeeld op bezoek gaan Workshop positieve energie voor samenwerking voor raden West Achterhoek Verloting van een kavel voor 5000 m2 voor ondernemers die willen verhuizen Alle acquisitiemensen in één gebouw zetten met één telefoonnummer Monique Spijkers aankomen voor de Achterhoek Evenementen op braakliggend terrein. Punkgroep naar de A18 bedrijvenpark halen. (Anouk mag ook). Evenemententerrein tijdelijk in samenwerking met ondernemers. Kunst, bijzonder project, evenementen bijvoorbeeld crossen Potje aanjagen Kunstenaars en ondernemers initiatief nemen Tijdelijk gratis huisvesting in containers of flexruimte voor startende ondernemers Schaal van de samenwerking vergroten Herkaveling en eventueel ruilen van gronden Regelvrije zones Flexvergunningen (snel kunnen schakelen) Ketenbenadering, meer clusteren van ketenbedrijven waardoor minder transport nodig is – duurzaamheid. Daarnaast vragen aan Esbro, wie wil je naast/bij je hebben? Imago zou kunnen zijn ketenbenadering! Promotie van bedrijven op diverse locaties Permanente Achterhoek tentoonstelling, een soort Achterhoekse beurs, dit combineren met ondernemers steun Meer activiteiten op het bedrijventerrein organiseren zoals een motorcross/festivals De Achterhoeks paardenkracht Campus. Motoren, zwarte cross, een toertocht, festivals, Achterhoekse app Achterhoeks bank een krediet unie. Gelderse borg voor groei. Regionale effectenbeurs Hoogwaardige productiebedrijven Ruimte beschikbaar stellen bijvoorbeeld voor huisvesting, experimenteren, proef wonen op ‟t bedrijventerrein Vindbaarheid vergroten zowel fysiek alsook naamsbekendheid Goed nieuws maak je zelf, anderen moeten het verhaal vertellen Automotive groei bedrijven stimuleren. Innovatie en vernieuwing Landmark – hier is het! De lucht in. Sportevenement organiseren op het terrein, rondweg A18 is hiervoor zeer geschikt Met bestaande partijen om tafel met vragen zoals: wie zijn je afnemers, wie zijn je toeleveranciers? Enorme kip de lucht in. Dus werken met luchtballonnen Regio promoten – wereldspelers Maak de grootste uitkijktoren van de Achterhoek, van Nederland, een soort Euromast. Achterhoek Trade Center Prijsvraag. 18
Achterhoekse denktank Kunstenaar opzoeken voor een kunstveiling op bedrijventerrein – een kunstexpositie organiseren Je moet een goede naam hebben en hoe bereik je dit? Een helder aanbod hebben en een helder profiel Regionaal effectief netwerken Integraal opbrengsten bekijken. Wat kost een vierkante meter, waar? Koppeling wonen en werken en opleiding Andere productievormen, minder arbeidsintensief en minder ruimte Uitwerken van scenario‟s Focus op toegevoegde waarde Clusteren van gehele Achterhoek, één commerciële parkenorganisatie Commerciële prijzen en omstandigheden creëren voor ondernemers Clusteren van bedrijven die willen Alternatieve opbrengsten, peperdure kosten besparen Trends in de gaten houden Elke acquisitie 10% PPS contacten met marktpartijen Gemeente anders handelen Schaal vergroten Prijs/kwaliteit verhouding aanpassen Ondernemers goed kennen: waar ligt de behoefte? Koopkrachtige ondernemers zoeken Groeipotentie onderzoeken bij ondernemers Eén persoon de acquisitie, doet alles, en heeft support van alle wethouders Service team voor de bedrijven opzetten Faciliterend achterliggend onroerend goed Verschillende thema‟s aan elkaar koppelen zoals recreatief, vestiging, woningmarkt, opleiding Tot 2015 verlaging bouwleges, tijdelijke prijstelling, vrijstelling OZB (flexibel inspelen op trends en marktontwikkelingen). De ondernemer faciliteren, ondersteunen. Geldkrediet. Analyse van bedrijven, structuur en ambitie van bedrijven onderzoeken Gemeenschapshuis voor bedrijven. Wekelijks kunnen zij daar zitten. Een borrel drinken. Creëer saamhorigheid Logistiek met Emmerich Bepaal je doelgroep Opstel plaats voor chauffeurs met faciliteiten Goed in beeld hebben wat je over 5 jaar hebt gerealiseerd Vindplaats moet versterkt worden Waar zijn we trots op. Wie moet trots zijn? Inspiratie opdoen bij andere bedrijventerreinen De ondernemer faciliteren in de vorm van ICT-faciliteiten, een weekborrel, ontmoetingsplek voor ondernemers, sport, kunst, lunch Marketing: door een driedaagse te organiseren voor ondernemers buiten de Achterhoek, benadering van bedrijven buiten de regio (logistiek, productie) 19
Economische ambassadeurs “De kop er af verhaal” – aandacht positief Model Lindus, alle EBT/RBT/R8 – nieuw vehikel oprichten (PPS) Prioriteren/segmenteren/te veel m2 Meer dan 10% buiten de regio – dus acquireren buiten de regio Prijs beïnvloeden, andere financieringsvormen onderzoeken en aanbieden Meedenken over de bestaande locatie die achterblijft Groei bestaande bedrijven faciliteren Aanvullende bedrijven faciliteren De locatie hipper maken. Er moet een vibe komen Politiek terughoudendheid betrachten Opschaling Integrale dienstverlening E-Commerce Leuke plekken trekken aandacht Een beveiligd parkeerterrein Zoek naar unique sellingpoint voor 2016/2017 Bezoek aan Tiel – Monique Spijkers Overleg met andere gemeenten – Lamers. Lindus – Jaap Dekker Workshop positieve energie over samenwerken voor de raden Verloting van een kavel voor ondernemers Kennen en gekend worden (Overheid en ondernemer) Ontzorgen van de ondernemer die wil groeien, daarnaast financieel ondersteunen en ondersteunen vanuit de gemeente. Meer samenwerken tussen de gemeente en ondernemer Door ontwikkelen van de samenwerking naar een regionaal ontwikkelingsbedrijf – een soort PPS constructie Een hoge zonneboom, 30 meter hoge 8-boom als symbool van de A18 (cultuur en economie verbinden) – Landmark uitkijkpost (Integnion) ROB creëren – koppelen aan regionale parkmanagementorganisatie met parkmanager Achterhoekse WTC – Containercluster a ‟la SZM Schroom afgooien, trost zijn Koppeling wonen en opleiding Zakelijker, snel handelen Expansie mogelijkheid onderzoeken Expertise centrum Meest creatieve ondernemer van de Achterhoek – Innovatieprijs – Guus Hiddink
20
Superboeren Koploper
PMO
Zelfvertrouwen Economisch
Imago
ROB Regionaal Parkmanagement
Ambassadeurs
Events
21
