Kwaliteitsimpuls nodig voor UT-onderwijs

Weekblad van de Universiteit Twente

www.utnieuws.utwente.nl nummer 35 - Donderdag 26 november 2009

3

UT N I E U W S 

Koffietour over de campus

8

Kwaliteitsimpuls nodig voor UT-onderwijs

Wereld van verschil

Eén Vidi voor Twente Mireille Claessens (34) van de vakgroep Biophysical Engineering (faculteit TNW) krijgt een Vidisubsidie voor haar onderzoek naar het eiwit dat klontert in de hersenen van Parkinson-patiënten. Ze is dit jaar de enige UTonderzoeker die de op een na hoogste subsidie (acht ton) van NWO wist binnen te slepen. Ze krijgt met het geld de gelegenheid in vijf jaar een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen. Als een patholoog de hersenen bekijkt van iemand die de ziekte van Parkinson had, ziet hij klonten van eiwit, legt Claessens uit. ‘In die klonten wordt met name één bepaald eiwit gevonden. Dit eiwit is georganiseerd in lange dunne staafjes die op een specifieke Vervolg op pagina 3

6

InternatIonal

page

De winnaars van de NWO-Spinozapremie 2009 tonen trots hun onderscheiding, van links af Marten Scheffer (Wageningen), minister Plasterk, Albert van den Berg (Twente) en Michel Ferrari (Leiden). Foto: Nienke Salomons

Ophef om promotie Er is commotie ontstaan rond het proefschrift dat onderzoeker Wiet Janssen volgende week verdedigt. In zijn dissertatie stelt de promovendus bij de Nikosvakgroep van de faculteit MB dat ontwikkelingshulp aan Afrika niet en zelfs contraproductief werkt. Hij uit daarbij forse kritiek op het beleid van de minister van Ontwikkelingssamenwerking. De UT schermt Janssen af voor de pers. Uit vrees voor negatieve publiciteit wil de communicatieafdeling van de UT niet dat Janssen nog voor zijn promotiedatum contact heeft met de pers over zijn onderzoek.

Diverse media hebben de UT benaderd voor een interview met Janssen. De universiteit zou echter niet zitten te wachten op Telegraaf-achtige krantenkoppen als ‘UT is tegen ontwikkelingssamenwerking’ en wil dat een discussie in de media pas na de (openbare) promotie op gang komt. Opmerkelijk is dat Janssen nog geen maand geleden een interview gaf over zijn onderzoek aan Het Financieele Dagblad. Zijn belangrijkste conclusies zijn bovendien te vinden op zijn eigen website www. ontwikkelingshulpanders. nl. Het proefschrift zou echter meer details bevatten waarin forse kritiek zit op het beleid van de Nederlandse regering. Verwacht wordt dat minister Koenders van Ontwikkelingssamenwerking allesbehalve gelukkig is met Janssens onderzoek. Wiet Janssen is een externe promovendus en heeft zijn promotieonderzoek zelf betaald. Zijn proefschrift verdedigt hij donderdag 3 december. Zie ook artikel op pagina 3

albert van den berg kriJgt hoogste nationale wetenschapspriJs

Winnaars ‘Spinoza’ samen in onderzoek

De drie winnaars van de Spinozapremie, onder wie UT-hoogleraar Albert van den Berg, gaan samen onderzoek doen naar migraine. Dat maakten ze gisteren bekend toen ze in Den Haag uit handen van minister Plasterk de belangrijkste nationale wetenschapsprijs kregen. Het is voor het eerst in de vijftienjarige geschiedenis van de Spinozapremie dat de winnaars een gezamenlijk onderzoek opzetten. Neuroloog Michel Ferrari uit Leiden, aquatisch ecoloog Marten Scheffer uit Wageningen en UT-prof Albert van den Berg zinspeelden in juni bij de bekendmaking van de Spinozapremies al op een samenwerking. Gisteren kwamen ze daar in de Nieuwe Kerk in Den Haag op terug. Alle drie de wetenschappers ‘leveren’ de komende vier jaar één onderzoeker die aan het vraagstuk migraine gaat werken. Ze willen vooral weten hoe een migraineaanval ontstaat. De kosten voor het project bedragen zo’n miljoen euro. Ferrari, deskundige op het gebied van migraine, zal de leiding nemen in het onderzoek. Zijn droom is het vinden van een medicijn.

Scheffer en ook Van den Berg hebben een meer ‘dienende functie’. De lab-ona-chiphoogleraar zou een methode kunnen ontwikkelen om de stof glutamaat in het hersenvocht te meten. Het vermoeden bestaat dat die stof iets met migraine te maken heeft. Scheffer levert een bijdrage met zijn wiskundige modellen van kantelpunten waarvan hij hoopt dat ze zijn toe te passen op de hersenen van migrainepatiënten. De Spinozapremie is de hoogste Nederlandse wetenschappelijk onderscheiding en wordt ook wel de ‘Nederlandse Nobelprijs’ genoemd.Volgens Albert van den Berg is de toekenning ‘het beste wat hem de afge-

lopen vijfhonderd jaar op werkgebied is overkomen’. ‘Tot een half jaar geleden waren Spinozawinnaars voor mij een soort halfgoden. Nu ben ik zelf een grote naam’, aldus de hoogleraar. De prijs bestaat uit een beeldje en een geldbedrag

van 2,5 miljoen euro. Van den Berg gebruikt een deel van het geld om in 2010 vier maanden op sabbatical te gaan naar Harvard University. Verder zet hij het onderzoek voort naar de nanopil die in een vroeg stadium darmkanker kan opsporen.

Doorbraak UT-docent Ysbrand Wijnant, werkzaam bij de leerstoel Structurele Dynamica en Akoestiek van de CTW-vakgroep Technische Dynamica, kon de afgelopen maand twee octrooien op zijn naam noteren. Het eerste patent is aangevraagd voor een nieuwe meetmethode van de absorptie en transmissie van geluid. De onderzoeker spreekt van een doorbraak. ‘Wij kunnen nu geluidsabsorptie en -transmissie ten gevolge van willekeurige bronnen meten.’ Bij het meten van geluid spelen de geluidsdruk en de snelheid van luchtdeeltjes een rol. ‘Met een bestaande drukmicrofoon meet je de geluidsdruk. En met bijvoorbeeld een bestaande microflown meet je de snelheid van luchtdeeltjes. Met behulp van deze grootheden ben je in staat om absorptie en transmissie te meten bij een, en dat is het nieuwe, willekeurige geluidsbron. Achteraf is het zo simpel’, lacht Wijnant. ‘En qua applicatie is het een echte doorbraak.’ Het tweede octrooi is van een heel andere aard en beschermt de uitvinding om bandenlawaai aanzienlijk te reduceren. Artikel op pagina 5

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Donderdag 26 november 2009

ut Nieuws

GoalGorilla denkt doelgericht Hoe kunnen organisaties meer halen uit hun online marketing? Over deze vraag buigen de twee oprichters van GoalGorilla Internet Strategy zich. Mieszko Czyzyk doet de analytische kant, Taco Potze het webdevelopment. De twee studenten technische bedrijfskunde werkten het afgelopen anderhalf jaar fulltime aan de opstart van hun onderneming. Door gebruik te maken van de FAMEregeling verwachten ze hun bul ook nog te halen. sandra pool

‘Achter de oude brouwerij in de wijk Roombeek’, legt Taco Potze telefonisch de bedrijfslocatie van GoalGorilla uit. ‘We zitten in het gebouw van TriMM.’ Het nieuwe onderkomen van dat multimediabedrijf bevindt zich op de CeeCee ofwel de creatieve campus, een verzamelwerkplek voor ondernemers op het gebied van media, design, cultuur, art en architectuur. ‘Mooi hè?’, lachen de twee studentenondernemers Mieszko Czyzyk (28) en Taco Potze (26) trots, terwijl ze de redacteur in de centrale hal van TriMM begroeten. Het interieur is hip. Grijs en felgroen vormen de basiskleuren. De sfeer is open. Veel glas. Werkkamers met deuren ontbreken. Het hout op de vloer en trap ruikt nog vers. ‘Vorige week zijn de 75 medewerkers verhuisd. Volgens mij is TriMM een van de eerste spin-offs van de UT. Het bedrijf had twee locaties. Nu zijn ze een van de eerste bewoners van de CeeCee.’ Wat deze creatieve campus inhoudt, willen de twee ondernemers in hun

Links Taco Potze en Mieszko Czyzyk. Foto: Gijs van Ouwerkerk

gehuurde kantoor wel even uitleggen. Ze klimmen twee etages omhoog. ‘Kijk, daar waar die plant staat komen wij’, zegt Mieszko. Op het stukje groene decoratie na is de ruimte leeg. ‘In het achterste deel komen twee bureaublokken’, schetst Taco de inrichting. ‘En hier kunnen we ook nog een bureautje plaatsen’, vult Mieszko aan. De twee technische bedrijfskundestudenten zitten momenteel nog in de Bastille. ‘Twaalf vierkante meter is krap.We hebben ook een parttime medewerker in dienst. We lijken wel sardientjes in een blikje’, lacht Taco en hij vertelt dat ze via de CeeCee terechtkwamen bij TriMM om kantoorruimte te huren. ‘De prijs is aantrekkelijker dan in het BTCgebouw. En wie wil dit nou niet’, oppert hij. ‘De inrichting is open, transparant en er zit een filosofie achter. Zo is er op de ene verdieping een koffieautomaat en zijn de wc’s op de andere etage

zodat je ook echt door het gebouw loopt.’ Begin volgende maand gaat GoalGorilla over. Het bedrijf, zoals de naam verwoordt, staat voor doelgericht denken en kracht. Samen met klanten bepalen ze online doelstellingen. Hun core business is het meetbaar maken van deze doelen en het efficiënt bereiken ervan. Een bijbaantje bracht de twee studenten op het idee. Mieszko: ‘We werkten voor dezelfde werkgever en zagen dat er kansen bleven liggen. Taco en ik doken het gat van de online marketing in.’ Vor ig jaar apr il was GoalGorilla een feit. Taco: ‘We willen uiteindelijk een fullservice bureau worden. Design en complexer programmeerwerk besteden we nu nog uit, onderdelen die we op termijn graag in huis willen hebben.’ Het nieuwe onderkomen draagt volgens de twee bij aan een professionele uitstraling. De ondernemers zitten bovendien op de

eerste rang om de creatieve campus te zien opbloeien. ‘De CeeCee is een initiatief van de gemeente Enschede om kunstzinnige en creatieve bedrijven bij elkaar te brengen. Onze buurman hier is bijvoorbeeld een freelance designer. Misschien kunnen we hem eens inschakelen voor een opdracht. Daar hebben we het al over gehad. Bij TriMM zijn ze heel goed in grafisch vormgeven. Wie weet leidt dat wel tot een samenwerking.’ Taco vult aan: ‘En dat allemaal binnen één gebouw. Het is de bedoeling dat die grensoverschrijdende samenwerking over de gehele linie tot stand komt.’ Tijd voor koffie. Op de bovenste etage is de kantine. Lange houten tafels, twee banken en een openhaard zetten een huiskamergevoel neer. ‘Het dakterras is ook heel gaaf. Met picknicktafels en een loungehoek met open haard.’ Terwijl Taco de koffie regelt vertelt Mieszko

Wie: Studie: Op weg naar:

over zijn opvallende naam. ‘Het is Pools. Czyzyk betekent sijsje, dat kleine vogeltje. Ik ben op mijn vierde naar Nederland gekomen. Mijn vader gaf les aan de UT. Ik heb op veel plekken in het land gewoond en ben uiteindelijk neergestreken in Enschede voor mijn studie.’ Het afstuderen is voor beiden in zicht. ‘We hebben het laatste anderhalf jaar heel veel gewerkt. Het begint nu te knagen. We willen ook graag dat papiertje.’ Door gebruik te maken van de FAME -regeling willen ze naast het ondernemen focus houden op de studie. Het initiatief biedt ondersteuning op zowel zakelijk als academisch niveau. ‘Een studiecoach helpt ons bijvoorbeeld met het slim indelen van onze tijd’, zegt Mieszko. ‘Het zou namelijk zonde zijn als we de studie niet afronden.’ Voor meer informatie: www.goalgorilla.com

Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 46. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT. Oplage: 8.000 exemplaren. Redactie-adres: Vrijhof kamers 315, 316, 317, 328, 319. Postadres: Postbus 217, 7500 AE Enschede. Telefoon: (053 – 489) 2029 zie verder onder redactie. Fax: (053 – 489) 3439 E-mail redactie: [email protected]. Internet: http://www.utnieuws.utwente.nl; of via de homepage van de UT. Redactie: Bert Groenman (hoofdredacteur, 2030) [email protected] Latifa van Heerde (2028) [email protected] Paul de Kuyper (4084) [email protected] Maaike Platvoet (3815) [email protected] Sandra Pool (tel. 2936) [email protected] Office-management: Brigitte Boogaard (2029) [email protected] Vaste medewerkers: Cariene van Aart, Nynke Dirven, Henriëtte van Dorp, Robbin Engels, Joris van Hoof, Hans van de Kolk, Willem Pieterson, Suzanne van der Horst, Bauke Vermaas, Amy Williams. Automatisering/internet: Martijn Baars Ivar Engel Christina Höfer Foto's: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk Redactieraad: prof.dr. E.R. Seydel (vz). Advertenties: Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745. Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail: [email protected]. Advertentietarieven op aan­vraag. HOP: UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP). Adreswijzigingen: Abonnees (ook studenten) dienen deze schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail: [email protected]. Stage of buitenlands studieverblijf: studenten die op stage gaan of in het buitenland gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo nauwkeurig mogelijk). Kopij: Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws. Abonnementen: Jaarabonnement: 40 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de abonnementsperiode schriftelijk opzegt. Technische vervaardiging: Wegener SpeciaalMedia Bezorging Campus: Motorsportgroep UT, coördinator Reinder Hilarius, tel. 053-4892029. E-mail: [email protected] Copyright UT-Nieuws: Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de hoofdredacteur artikelen schema's foto's of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in enigerlei vorm of wijze.

Jori Warmerdam (18) European Studies, eerstejaars Huis

Bij de bushalte tegenover de Cubicus staat Jori op zijn bus te wachten. ‘Ik ga naar Eibergen, lekker een beetje thuiszitten. Heen en weer reizen is soms best lastig, ik doe er ongeveer veertig minuten over om thuis te komen. Vandaag had ik een korte dag en dan is reizen extra vervelend. Ja, ik woon nog bij mijn ouders maar ik ben wel op zoek naar een kamer. Maar ik heb geen haast, ik kijk rustig rond. Ik wil het liefst in Enschede wonen. Een kamer op de campus lijkt mij niets. Ik hoef niet zo nodig op school te wonen, dat lijkt mij een eng idee. De stad lijkt mij gezelliger. Het hoeft niet midden in het centrum, maar wel daar in de buurt. Ik ben op de UT gaan studeren omdat dit de enige plek was waar ik de opleiding ES kon volgen. Het bevalt mij tot nu toe goed. De studie is wel erg druk maar de lessen en de mensen zijn leuk. Wat ik de rest van de dag ga doen? Vanmiddag ga ik saxofoon spelen en vanavond werken, maar nu moet ik snel de bus in.’

Waar gaat dat heen...? Foto: Arjan Reef

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

3

Donderdag 26 november 2009

‘actieverbeterpunt’

Debat vliegveld zonder vuurwerk

van facilitair bedriJf

Koffierondje over de campus Dat de automatenkoffie op de UT niet lekker is, daarover zijn veel medewerkers het inmiddels wel eens. Niet voor niets scoorde de smaak van koffie slecht in het tevredenheidsonderzoek van het Facilitair Bedrijf. Als ‘actieverbeterpunt’ organiseert de facilitaire dienst daarom in samenwerking met Autobar Holland een koffietour langs de UT-gebouwen. Doel van het koffierondje is om medewerkers beter te informeren over de mogelijkheden van de koffieautomaat en de verschillende smaken. Een koffie- en een apparaatdeskundige zullen daarom op allerlei locaties vanaf begin december demonstraties geven. ‘Het is niet zo dat Autobar een showtje komt geven’, vertelt Eveline Kuypers van het Facilitair Bedrijf. ‘Het is wel de bedoeling dat de deskundigen aan de medewerkers laten zien hoe ze de koffieautomaat beter op hun eigen wensen kunnen afstemmen, door de instellingen aan te passen. Daarnaast zal het een en ander verteld worden over de smaak van koffie en

wat we nou precies proeven.’ ‘Het idee achter deze koffietour is dat koffie een belangrijk onderdeel vormt van onze werkbeleving. Omdat we gebonden zijn aan ons contract met Autobar Holland, zijn we de komende anderhalf jaar niet in staat om nieuwe apparaten aan te schaffen’, zegt Kuypers. ‘Maar daarbinnen hebben we wel de ruimte om het een en ander te doen. Daarom willen we nu adviseren hoe je toch een betere kop koffie tapt. Door bijvoorbeeld de sterktes te vergroten of te verkleinen. Bovendien kan elk apparaat afzonderlijk worden bijgesteld, naar de behoeftes van de medewerkers.’

Mireille Claesens. Foto: Jan Hesselink

Vidi voor Claessens

Biedt deze koffietour dan dé oplossing voor de vele klachten? Kuypers denkt van wel. (vervolg van voorpagina) ‘Alleen niet voor iedereen. Bij de faculteit MB is inmid- manier zijn samengeklonterd. dels een pilot geweest van Hoe het klonteren van die de koffietour en daar waren eiwitstaven werkt en wat er sommige medewerkers daarna misgaat in de cel weten enthousiast en anderen niet. we niet precies.’ Maar ik hoop hoe dan ook De komende vijf jaar gaat dat we met deze tour een Claessens – die zich uiteraard beetje meer begrip kweken verheugd toont met de subsidie onder het personeel.’ – onderzoek doen aan eiwitstaafjes in reageerbuisjes en De koffietour microcontainertjes. Zo hoopt komt langs in: ze te begrijpen wat er in de Hogekamp 3 december hersenen fout gaat bij mensen 14.00 uur, apparaat 33 op die Parkinson krijgen. Dat de eerste verdieping in de levert niet direct een nieuw Bunker. geneesmiddel op. Je moet eerst Zilverling 4 december 10.30 de oorzaak kennen voor je kunt uur, apparaat 85 vierde verzoeken naar een geschikt medidieping bij entree 4110. cijn voor Parkinson-patiënten, Cubicus 8 december 14.00 aldus Claessens. Met de acht uur, tweede verdieping bij ton van NWO wil ze zo snel pantry C. mogelijk twee promovendi en Horst 4 december 14.00 een analist aanstellen. uur, apparaat 55 HorstringClaessens werkt twee jaar op de Noord. UT en was daarvoor postdoc Vrijhof 3 december 10.30 in München. Ze is de enige uur, apparaat 75 tweede UT-onderzoeker die dit jaar verdieping. een Vidi-subsidie in de wacht Er zullen nog andere locaties sleept. Drie weken geleden worden bezocht, de informa- ontvingen vijf Twentse wetentie hierover volgt nog in een schappers nog een Veni, een nieuwsbrief en via posters. subsidie van 250 duizend euro.

Het Institute for Behavioral research (IBr) organiseerde maandag een debat over de gebiedsontwikkeling voor de voormalige vliegbasis Twenthe. Een echte discussie werd het niet, want de uitgenodigde voorstanders van een burgerluchthaven lieten het afweten. ‘Soms doet een regio er verstandig aan te erkennen dat je in bepaalde dingen niet zo goed bent’, parafraseerde UT-econoom Tsjalle van der Burg gisteren het Ruimtelijk Planbureau. Het publiek in het Amphitheater van de Vrijhof leek het roerend met hem eens. Van de vijftig belangstellenden was een grote meerderheid tegen een burgerluchthaven in Twente. Een dame op de voorste rij had demonstratief een protestbord neergezet en deelde flyers uit voor een manifestatie tegen de vliegveldplannen. Volgende maand besluit de gemeenteraad van Enschede over de toekomst van de voormalige luchtbasis. Er liggen twee plannen: een vliegvariant en een nietvliegvariant met ruimte voor zorg, recreatie en wellness. Volgens Van der Burg worden de wetenschappers die vóór

michel super

‘Poker lijkt op schaken’ Pokeren is helemaal in, ook onder studenten. Zondag zetten zeventig studenten hun beste pokerface op tijdens het Nederlands Kampioenschap Studentpokeren in Amsterdam. Eén van de finalisten is Michel Super, UT-student technische bedrijfskunde. ‘Het leuke is dat je lekker kunt bluffen door mensen het idee te geven dat je kaarten hebt die je niet hebt.’ Bij pokeren komt veel mensenkennis en non-verbale communicatie kijken. Daarom vindt Michel Super (26) live pokeren ook veel leuker dan de online spelletjes. Als een medespeler een tik heeft en bijvoorbeeld aan zijn hoofd krabt of op zijn stoel schuift, kan hij daarmee zijn kaarten verraden. En die observatie kan net het verschil maken tussen winnen en verliezen. Zes jaar geleden begon Michel met een groep studiegenoten met pokeren aan een zelf in elkaar geknutselde pokertafel in de kelder van een van de jongens. Maar met een inleg van vijf euro per persoon draaide het meer om de gezelligheid dan om het grote geld. Tegenwoordig legt de student elke dag online een kaartje, maar meer dan een paar honderd dollar heeft hij daar nooit mee gewonnen.

‘Ik speel meestal quitte.’ Winnen is niet altijd gemakkelijk legt hij uit. ‘Door de populariteit van poker is het niveau van de spelers de laatste jaren steeds hoger geworden.’ Aanvankelijk zouden de deelnemers aan het NKS spelen voor geldprijzen en een reisje naar Las Vegas, maar daar stak Justitie een stokje voor. Alleen Holland Casino mag gokspellen met inzet organiseren. De studenten spelen nu alleen voor de eer. De voorrondes voor het toernooi miste Michel, daarom dong hij mee naar een van de tien plaatsen die studenten konden winnen door een betoog te schrijven. De strekking van zijn betoog: poker is geen kansspel. ‘Poker is eerder te vergelijken met schaken dan met roulette. Er komt veel meer bij kijken dan de juiste kaarten hebben. Een hoogleraar in Tilburg (Ben van Genugten, red.) heeft aangetoond dat poker een behendigheidsspel is.’ Michel kijkt uit naar het kampioenschap. Zelf denkt hij zondag ver te komen. Maar wat wordt zijn strategie? ‘Eerst rustig toekijken hoe anderen het doen. Maar verder geef ik niet te veel prijs, je weet nooit wie deze krant leest, haha.’ Latifa van Heerde

Michel Super vergelijkt poker met schaken. Foto: Arjan Reef

een luchthaven zijn, betaald door de bestuurders. Hij en zijn kritische collega’s zijn nooit gevraagd de economische haalbaarheid van de vliegvariant te onderzoeken. Voorstanders reageren bovendien niet op de kritiek van Van der Burg. ‘Wetenschap is pas wetenschap als je ook ingaat op de argumenten van critici.’Waarmee de econoom wil zeggen dat er onder wetenschappers eigenlijk geen voorstanders voor een Twentse luchthaven zijn. Van der Burgs belangrijkste kritiekpunt is de beloofde werkgelegenheid die een vliegveld zou opleveren. Volgens de voorstanders zijn dat 2700 banen, volgens Van der Burg netto zo’n 800. De rest is bestaande werkgelegenheid die zich uit de omliggende gemeenten verplaatst naar Enschede. Eerder op de middag liet vliegtuigdeskundige en bestuur skundige Hans Heerkens zich al kritisch uit over een luchthaven. Volgens hem is het onmogelijk dat een vliegveld in Twente en het Duitse vliegveld Münster/ Osnabrück allebei succesvol kunnen bestaan. ‘De keuze voor een luchthaven wordt te weinig onderbouwd en het is twijfelachtig of het überhaupt goed genoeg kan worden onderbouwd om toch voor een vliegvariant te kiezen’, aldus Heerkens. Het organiserende IBR en de UT nemen officieel geen standpunt in. Behalve architect Harry Abels, eveneens geen voorstander van een (groot) vliegveld, lieten andere genodigden het gisteren afweten. Een echte discussie bleef daarom uit, mede doordat ook de zaal hoofdzakelijk gevuld was met tegenstanders. Een voorstel uit het publiek om het overheidsgeld bedoeld voor het vliegveld te investeren in innovatie en onderzoek van onder andere de UT kon rekenen op de steun van Van der Burg. ‘Als je die miljoenen besteedt aan nanotechnologie in Twente, creëer je misschien wel meer banen. Mijn kritiek is dat de rapporten daar niet over gaan.’

promovendus wiet Janssen hekelt beleid

‘Ontwikkelingshulp werkt niet’ (zie ook voorpagina) De grote hoeveelheden ontwikkelingshulp aan Afrika hebben tot nog toe geen enkel effect. Dat komt onder andere doordat ontwikkelingssamenwerking verkeerd wordt georganiseerd. Dat stelt UT-promovendus Wiet Janssen in het proefschrift dat hij volgende week verdedigt. Ontwikkelingshulp is niet per definitie zinloos, maar moet volgens hem wel radicaal anders. Dat ontwikkelingshulp geen effect sorteert, wordt vaker gezegd. Het geld komt bij de corrupte machthebbers terecht en niet bij de mensen die de hulp het hardst nodig hebben. Volgens Wiet Janssen, in het verleden zelf ontwikkelingswer-

ker op verschillende projecten, verklaren andere onderzoekers echter niet waarom hulp elders wel werkt, maar juist in Afrika geen succes heeft. In tegenstelling tot Azië is volgens Janssen in veel Afrikaanse landen nog nauwelijks sprake van een sociale cultuur. Ze bestaan pas sinds de jaren zestig en hadden voor die tijd geen handelssystemen. Zo’n maatschappij heeft jaren de tijd nodig om te groeien. Hij stelt dat het niet werkt om zomaar even democratie en corruptie af te schaffen in die landen. Het beleid op het gebied van ontwikkelingssamenwerking is daar wel vaak op gericht. Verspilde moeite, concludeert de promovendus. Niet alle hulp werkt contraproductief schrijft Janssen op zijn website www.ontwikkelingshulpander s.nl.

Programma’s voor kennisoverdracht die de bevolking helpen een inkomen te verdienen en in het eigen levensonderhoud te voorzien werken wel. Maar die hulp wordt te weinig gegeven. Terwijl een ziekenhuis, een school of een waterpomp bouwen niet helpt. Kennis is blijvend, aldus Janssen. Als iemand leert rijst of maïs te verbouwen, kan hij dat ook nog als de ontwikkelingswerker huiswaarts keert. Als een waterpomp echter kapot gaat en de hulpverlener is al weg, dan is er geen kennis meer aanwezig om die pomp te repareren. Verder merkt Janssen op dat de rol van het onderwijs wordt overschat. In VN-rapporten staat weliswaar dat 80 procent van de kinderen naar school gaat, maar volgens de promovendus zijn dit slechts de kin-

deren die staan ingeschreven. Driekwart daarvan gaat daadwerkelijk en een groot deel daarvan maakt de school niet af. Uiteindelijk kan misschien tien tot vijftien procent lezen en schrijven, een vaardigheid waar de kinderen volgens Janssen ook nog eens niets aan hebben omdat de meesten na hun school weer rijst en maïs gaan verbouwen. De website van Wiet Janssen geeft niet alle conclusies over het falen van ontwikkelingshulp prijs. In zijn proefschrift met de titel Management of the Dutch development cooperation geeft hij nog meer en fellere kritiek, ook op het beleid van de minister van Ontwikkelingssamenwerking, Bert Koenders. Op 3 december verdedigt Janssen zijn dissertatie. Paul de Kuyper

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

4

Donderdag 26 november 2009

Kinderboek over nanopil

Met die woorden wordt Albert van den Berg geïntroduceerd in Een pil met een lab erin. Nanne zit in groep vijf en hoort op televisie over de nanopil. Hij vindt het hartstikke interessant, maar is er ook wel een beetje bang voor. Hij heeft nachtmerries over een ruimteschip dat in zijn buik op zoek gaat naar zijn darmen. Zijn moeder vindt dat het zo niet langer kan en bedenkt een plan. Samen met zijn vriendinnetje Floor, van wie de oma in het ziekenhuis ligt met darmkanker, mag Nanne helemaal met de trein naar Enschede op bezoek bij het MESA+lab en Albert van den Berg. Die leidt de kinderen rond

Telefoon als piratenschip IO-student Hjalmar Haagsman (25) is zo gek op spelletjes dat hij er op ging afstuderen. Natuurlijk speelt hij wel eens computergames, maar zijn favorieten zijn de gezelschapsspellen Koehandel en Machiavelli. Hij verwacht dat in de toekomst computerspellen steeds meer op bordspellen gaan lijken. Je telefoon kan als een virtueel piratenschip over een speelbord bewegen.

Wetenschappers doen talloze publicaties, maar weinig hoogleraren zullen een hoofdrol spelen in een kinderboek. Voor l ab - o n - a - c h i p h o og l e raar en Spinozawinnaar Albert van den Berg is die eer wel weggelegd. Kinderboekenschrijfster Martine Letterie schreef een boek voor kinderen van acht tot tien jaar over de nanopil. Het heet: Een pil met een lab erin. ‘En nu een prijs!’ zegt de man van het journaal. Nanne laat zijn blokjes liggen. Een prijs is goed nieuws, en daar houdt Nanne van. Hij loopt naar de televisie. ‘Vandaag is bekend geworden dat Albert van den Berg de Spinozaprijs krijgt’, zegt de nieuwslezer. ‘Voor zijn uitvinding van een lab op een chip.’

io-student doet onderZoek naar geZelschapsspellen

PAUL DE KUYPER

Cover van het boek

in de cleanroom en neemt Nannes angst voor de pil weg. Ook de Amsterdamse oncoloog Bob Pinedo, met wie Albert van den Berg samen de nanopil ontwikkelt die darmkanker moet opsporen, speelt een rol in het boek. Hij is de dokter die de oma van Floor behandelt. Een pil met een lab erin verschijnt binnenkort in de boekhandel. Martine Letterie schreef het boek in samenwerking met de Stichting Kinderen Lezen Techniek. Paul de Kuyper ADVERTENTIE

EIGEN MENING? TIEN JAAR CEL! Steun Amnesty met € 3,- per maand. Sms AMNESTY AAN naar 5757.

‘Tien jaar geleden kwam Kolonisten van Catan op de markt en sindsdien is het bordspel weer helemaal hip geworden’, vertelt Hjalmar, student industrieel ontwerpen en spelletjesmens. Opgegroeid in het computertijdperk vroeg hij zich af wat de unieke waarde van het bordspel eigenlijk is en hoe lang de spelletjes van karton en hout zullen blijven bestaan. Voor spelletjesuitgever The Game Master onderzocht hij de verschillen tussen bord- en computerspellen. Een computerspel speel je vaak in je eentje, tussendoor of als er niemand is om mee te spelen. Een bordspel beschouwen we daarentegen als sociaal en gezellig, weet Hjalmar. ‘Bij een bordspel ben je betrokken bij de andere spelers. Je zit aan tafel en je moet op elkaars beurt wachten. Bij een goed gezelschapsspel is het belangrijk dat je tijdens dat wachten nadenkt over de beurt van een ander. Het draait er om dat je een inschatting maakt van wat voor speler je tegenover je hebt en tot welke risico’s die bereid is.’ De huidige computerspellen houden geen rekening met

die betrokkenheid. Iedereen kijkt naar zijn eigen scherm en vaak is elke speler tegelijk aan de beurt. Maar dat gaat veranderen, denkt Hjalmar. Hij verwacht dat computerspellen meer op bordspellen zullen gaan lijken. ‘Voor een digitaal gezelschapsspel heb je een plat scherm nodig dat je op tafel kunt leggen. Het scherm is dan het bord waar

je op speelt door het aan te raken.’ Het duurt nog even voordat zo’n plat tablescreen betaalbaar zal zijn. Spelletjes waarbij je telefoon als pion fungeert, ziet Hjalmar eerder op de markt komen. ‘In een iPhone zitten een camera en een bewegingssensor. Je kunt bijvoorbeeld een sociaal spel maken waarbij iedereen zijn telefoon op een zeekaart legt en je hem als een piratenboot over dat speelbord moet bewegen. Op het scherm van je telefoon zie je alle spelinformatie, onder andere waar jij en je medespelers je op zee bevinden. Het piratenschip is virtueel, maar je kunt het spel wel gezamenlijk aan tafel spelen.’ Rond bordspellen hangt ook een sfeer van nostalgie. Je wilt de Monopoly-bank-

biljetten door je handen laten gaan en de houten pionnen voelen. De vraag dringt zich op of je dat niet kwijtraakt met digitalisering, maar Hjalmar is optimistisch. Computerspellen kunnen opschuiven richting gezelschapsspellen, maar de traditie van het bordspel blijft behouden. ‘Je moet ook niet alles digitaal maken, het pure van het bordspel blijft aantrekkelijk voor liefhebbers. Over twintig jaar spelen we nog steeds een gezelschapsspel als Kolonisten van Catan.’ Hjalmar studeert morgen (vrijdag 27 november) af op zijn onderzoek Hedendaagsche Bordspellen. Een studie naar de toekomst van het gezelschapsspel.

Mijn job Wie: Janke Rademaker (29) Functie: bestuurssecretaris onderzoeksinformatie faculteit MB Kamer: A001 in het Capitool

Janke Rademaker (29) Foto: Arjan Reef

‘Na mijn studie Europese bestuurskunde op de UT heb ik verschillende dingen gedaan. Een jaar consultant in Den Haag, projectsecretaris in Deventer en een jaar in Amerika met mijn vriend. Daar assisteerde ik, op de universiteit van Berkeley, mensen van de faculteit politicologie bij hun onderzoek. Een leuke functie, maar het was soms ook een beetje eenzaam om in de bibliotheek allerlei literatuur en data uit te zoeken en in kaart te brengen. Uiteindelijk trok Enschede: dit is toch waar ik me het meeste thuis voel. En nu werk ik alweer twee jaar bij Management & Bestuur. De functie van bestuurssecretaris onderzoeksinformatie betekent voor een deel het verzamelen van alle onderzoeksoutput om die vervolgens in het UT-brede onderzoeksinformatiesysteem METIS te registreren. Uit dit systeem kan dan weer allerlei managementinformatie voor de faculteit, bijvoorbeeld voor visitaties, worden gehaald. Een ander deel van mijn functie is die van secretaris, zoals bij het 3TU-decanenoverleg voor technische bedrijfskunde. Daarnaast zijn er een aantal activiteiten, zoals onlangs de promovendidag, die ik mede organiseer. Ja, dat organiseren is wel een belangrijk aspect van mijn functie en bepalend voor het succes van zo’n meeting. Het is heel stimulerend om te horen dat veel promovendi de dag als erg nuttig hebben ervaren. Het leuke aan deze baan is toch dat er telkens nieuwe dingen op mijn pad komen. Het werken op een universiteit vind ik überhaupt dynamisch, en met de UT is er veel binding door mijn studie. Dan kijk je toch met een bepaalde blik naar alles wat er om je heen gebeurt. Mijn functie is redelijk uniek, ik vorm in mijn eentje de hele afdeling. Wel is er een studentassistent die mij ondersteunt. Om toch wat meer onderling contact te hebben, is enige tijd terug door mij en andere medewerkers de club ‘Young MB’ opgericht. Met deze groep onderneem ik regelmatig leuke dingen, zo gaan we binnenkort naar de kerstmarkt in Münster.’

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

5

Donderdag 26 november 2009

nieuwe meetmethode voor geluidtransmissie

Vinding van belang voor voor auto en vliegtuig (zie ook voorpagina)

Wie wil weten hoeveel geluid er door een wand komt, kan binnenkort de door Ysbrand Wijnant ontwikkelde meetmethode voor geluidstransmissie erbij pakken. Complexe en kostbare meetfaciliteiten zijn dan niet meer nodig. Met een akoestische intensiteitmeter kun je direct de geluidstransmissie meten. Een octrooi is inmiddels aangevraagd. De methode is toe te passen in onder andere de auto- en luchtvaartindustrie.

dat ontstaat door het contact tussen de band en het asfalt is boven ongeveer vijftig kilometer per uur de enige bron die je nog hoort. De geluidsgolf die ervan af komt scheert over het oppervlak’, zegt Wijnant. ‘Om dat geluid tegen te gaan, kan de overheid een geluidswal plaatsen. Die maakt een zogenaamde akoestische schaduw. De ruimte achter de wal is stil.’ Problemen met geluidswallen zijn volgens de onderzoeker hoofdzakelijk de kosten en de belemmering van het uitzicht. Door een reeks resonatoren, sleuven, in het wegdek te maken, krijg je volgens de docent eenzelfde soort effect als bij een geluidswal. ‘Alleen gaan we nu de diepte in en niet de hoogte.’ Legt uit: ‘We maken in het wegdek, in de omgeving van de witte streep, smalle sleuven van verschillende dieptes. Die buigen het geluid omhoog af en zo krijg je een akoestische schaduw.’ Deze vinding kan een interessante aanvulling zijn op zoab (zeer open asfaltbeton, ook wel fluisterasfalt genoemd, red). ‘Zoab zit een beetje aan de max qua decibellenreductie. Die laatste één of twee decibel zijn de heilige graal en die zou je met de resonatoren in het wegdek kunnen wegnemen.’ Wegenbouwers zijn erg geïnteresseerd, weet Wijnant. ‘We zijn de testen aan het voorbereiden en ik verwacht binnen enkele maanden de eerste resultaten.’

‘Kom op dames, niet te veel opkijken tegen die haantjes, laat je ballen zien.’ Of: ‘Kinderen krijgen, dat komt nooit uit, dus niet aarzelen maar gewoon doen.’ En: ‘Ik ga niet met mijn ogen rollen en door mijn haar strijken om iets gedaan te krijgen.’ Het zijn uitspraken van Maastrichtse vrouwelijke hoogleraren tijdens een rondetafelgesprek met Observant. Hun mannelijke collega’s blijven ook niet onbesproken. ‘Mannen beschermen elkaar. Vrouwen zijn veel zichtbaarder aan de top. Ze zijn ‘Sneeuwwitje in de etalage’.’ Functioneren ze niet, dan worden ze eruit gegooid.’ De voormalige huis- en dispuutgenoten van Neeltje uit het programma Boer zoekt vrouw zitten elke week trouw voor de buis. Of Neeltje verliefd is, daarover verschillen de meningen. ‘Natuurlijk niet, die vertrekt binnen drie weken. Ze heeft vast gedacht: Oh, ik ga boerin worden, laat ik schrijven.’ Pogingen om haar te ontfutselen of ze nog samen zijn, liepen op niks uit. Ook na de nodige biertjes op een dispuutborrel bleef Neeltje zwijgen. ‘Ik zat vijf uur met haar in een auto, zelfs toen heeft ze niks gezegd’, benadrukt een voormalig huisgenoot nog eens. En de geruchten dat Neeltje zou meedoen om een weddenschap worden weggewuifd. ‘Onzin!’

SANDRA POOL

Om geluidstransmissie te meten zijn nu nog grote en kostbare meetfaciliteiten nodig, weet Wijnant, die als docent werkzaam is bij de leerstoel structurele dynamica en akoestiek van de CTW-vakgroep Technische Dynamica. Door de nieuwe meetmethode kan direct bij de geluidsbron worden gemeten. ‘En zijn de dure apparaten niet meer nodig. Een doorbraak en achteraf eenvoudig, al zijn we er wel twee jaar mee bezig geweest.’ Het onderzoek begon met een promotie van Marieke Hannink over het opmeten van geluidstransmissie van een vliegtuigwand. ‘Je wilt weten hoeveel geluid er door de wand komt als het vliegtuig in de lucht vliegt en niet in een gesimuleerde situatie. Uiteindelijk viel het kwartje.’ Met de nieuwe meetmethode kan ook de geluidsabsorptie van materialen gemeten worden. De docent vertelt dat hij werkt vanuit bestaande problemen. ‘Die vormen het uitgangspunt. Daar draait het doen van onderzoek om.’ Een andere onlangs gepatenteerde uitvinding van Wijnant gaat over de reductie van bandenlawaai. ‘Simulaties hebben bewezen dat het werkt, maar hoe de vinding in de praktijk uitpakt, moet zich nog uitwijzen,’ houdt de onderzoeker een slag om de arm. Legt uit: ‘Het lawaai

De bladen

Het onderzoek van de onlangs aan de TU/e gepromoveerde Javed Vassilis Khan heeft voor veel commotie gezorgd in de media. In de berichtgeving over zijn awareness systemen werd de indruk gewekt dat er een systeem op de markt komt waarmee familieleden precies kunnen zien wat ze aan het doen zijn. Webfora liepen vol met boze reacties en Khan ontving een mail die hij als bedreigend beschouwt. De nieuwsdienst ANP pikte een artikel over zijn onderzoek op. Het werd herschreven en ingekort waardoor de indruk werd gewekt dat je met het systeem familieleden in de gaten kunt houden. Andere media namen dat nieuws zonder de inhoud bij de bron te checken over en de commotie barstte los. Ysbrand Wijnant. Foto: Arjan Reef

SHOT. Het Studenten Harmonie Orkest Twente (SHOT) heeft afgelopen zondag de eerste prijs behaald bij het concertconcours in het Enschedese Muziekcentrum. Met een gemiddeld puntenaantal van 88.50 behaalde het UT-orkest bovendien het hoogste aantal punten van alle orkesten die het afgelopen weekend in de eerste divisie uitkwamen.

ADVERTENTIE

Giro 5514 t.n.v.Jump in Den Haag www.heartjump.nl [email protected]

TrAPLOPEN. De trappenloop van 12 november (foto op de achterpagina van vorige week) is alleen door atletiekverenging Kronos georganiseerd en dus niet ook door Aloha. Het was dit jaar ook een officieel Nederlands Studenten Kampioenschap. De winnaar Ronald Kuin mag zich dus een jaar ‘Nederlands Studentenkampioen Traplopen’ noemen.

Bestuurskundestudent Boas Zoutewelle uit Leiden deed onlangs mee aan het programma ‘Take me Out.’ Volgens presentator Eddy Zoë een prettig gestoorde datingshow. Een halfuurdurende vleeskeuring moet tot een match leiden tussen de mannelijke kandidaat en een van de dertig vrouwen. Boas was opgegeven door zijn dispuutgenoten. Vijf dames bleven over. De student mocht er eentje kiezen. Dat werd Nikita.Voor haar bleek het ook geen serieuze zoektocht naar een leuke date. ‘We deden mee met ons jaar uit mijn studentenhuis, we waren met acht.’De familie van Boas heeft de show in ieder geval niet gemist. ‘Mijn oma belde me later op om te vragen waar ik mee bezig was.’ Dierengeneeskunde wil zo’n tweehonderd medewerkers laten vaccineren tegen de Mexicaanse griep. Het college van bestuur heeft hiervoor een verzoek bij minister Klink ingediend. De faculteit Dierengeneeskunde wil graag dat haar medewerkers de mogelijkheid krijgen om een vaccinatie te gaan halen. Dezelfde groep krijgt jaarlijks ook de gewone griepprik. De medewerkers om wie het gaat, doen onderzoek naar griepvirussen, werken met griepvirussen of werken met dieren die drager kunnen zijn van influenzavirussen. De minister heeft nog niet gereageerd.

‘De rendieren lopen hier over straat’ Waar zit je ergens? ‘In tromsø, noorwegen. Driehonderd kilometer boven de poolcirkel’

voordelen werken in dit geval op tegen de nadelen. overigens zijn het speciale mobieltjes, geen gsm’s.’

Wat doe je daar precies? ‘Ik loop stage bij het telemedicine laboratorium van de universiteit van tromsø. Hier herontwikkel ik een interface voor mobiele telefoons zodat ze te gebruiken zijn door het personeel in een ziekenhuis hier in de buurt. Die telefoons komen in plaats van de piepers.’

Waarom heb je gekozen voor een stage in Noorwegen? ‘Ze doen hier veel op het gebied van telematica. Bovendien wilde ik wel eens meemaken hoe het is in het noorden. anderhalf jaar geleden ben ik op studiereis geweest naar Brazilië. Dit is heel wat anders. Het is hier de hele dag zo’n twee graden en de straten zijn een beetje glibberig. In oktober sneeuwde het, maar nu helaas niet meer.’

Mobiel bellen in een ziekenhuis, dat kan toch niet met al die apparatuur? ‘Daar is veel onderzoek naar gedaan. gevoelige apparatuur op de intensive care kun je daar inderdaad mee verstoren. Maar er zijn ook veel voordelen. Communicatie in ziekenhuizen is nu nog vaak een probleem. De

Waar moest je het meest aan wennen? ‘omdat we hier boven de poolcirkel zitten is het heel donker. Zaterdag was de laatste dag dat hier de zon scheen, die zit nu achter de bergen en komt pas in januari weer terug.

tussen elf en twee is het hier wel licht maar om half drie ‘s middags is het alweer donker.’

ziet. en ik vind het bijzonder dat hier veel rendieren rondlopen, soms staan ze zelfs midden op straat.’

Heeft dat invloed op je biologische klok? ‘Ja, je krijgt eerder honger en bent eerder moe. Hoewel ik dat in de winter in nederland ook wel heb. op mijn stageplaats zijn speciale daglichtlampen. Je schijnt je beter te voelen als je die enorme felle lichten een uurtje per dag aandoet. Ze maken het hier op werk en in winkels wel heel gezellig nu het altijd donker is, met lampjes en kaarsjes.’

Volgende week ga je weer terug naar Enschede, kijk je daar naar uit? ‘Ik wil eigenlijk niet weg, want het is hier heel leuk. Maar tegelijkertijd is het fijn om met Sinterklaas en

Heb je iets van het land gezien? Ja, de natuur is hier heel ruig en wild met mooie bergen. Ik heb het noorderlicht al een paar keer gezien. Dat was heel bijzonder. Het is een prachtig bewegend fel licht waarvan je nooit zeker weet wanneer je het

kerst weer thuis te zijn. overigens hebben ze hier ook gewoon pepernoten. Van een noors merk en er staat ‘fijne kerst’ op, maar ze smaken hetzelfde. gelukkig maar, want ik dacht dat ik de pepernoten hier moest missen.’ Latifa van Heerde

Annelies Tiemersma (23) Student biomedische technologie Tromsø, Noorwegen 11 september tot 31 november

Bellen met het buitenland tips voor deze rubriek? [email protected]

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Thursday 26 November 2009

Postcard message ‘My father owns a “rijdenwinkel,” which is a traveling shop, selling grocery products to people in different neighborhoods. Really, it’s an old fashioned Dutch tradition that is becoming less popular in the Netherlands. You could also think of it as a sort of “shop-on-wheels”. My father loved to tell stories to my brother, sister and I. When I was around six years old, growing up in the village of Ootmarsum, north of Enschede, my father once came home with a special message on a postcard from no other than Zwarte Piet himself. We listened breathlessly with our jaws dropped, as he told us that on that day, Zwarte Piet came into his traveling shop to buy lots of pepernoten, because he had run out of them. He gave my father a postcard with a picture of Sinterklaas on the front to bring to us. We were really amazed and happy that our dad had such a special costumer. The magical postcard stayed posted in our living room until we celebrated Sinterklaasavond.’ Jony Heerink, 23, Science Education

Moorish escapee or Italian chimneysweep? Visiting foreigners often look twice when they first encounter Zwarte Piet (Black Pete) during the Dutch Sinterklaas holiday. In our times of ethnic consciousness, who is this blackface sidekick of the man in red? Black Pete is associated with a number of different legends. One tells the story of three Moorish boys sentenced to death for a crime they did not commit by the 15th century Catholic Spaniards. As the boys fled into the Sierra Nevada, they encountered Saint Nicholas who saved them from the persecuting officials. In return, the boys became devoted servants to the Saint. What is more likely, however, is that Black Pete used to be your neighborhood Italian chimney­ sweep. If you take a close look, Zwarte Piet is dressed in an Italian chimneysweep costume. Tradition holds that on December 5, he enters the house through

Why is the pope in our house? ‘A few years back, I dressed up as Sinterklaas in the traditional long, red velvet robe, tall mitre hat and gray beard. Members of the Erasmus Student Network board wanted to show international students the ‑ of our Dutch Sinterklaas celebration. At the time, I was joined by other ESN Board members, who painted their faces black and dressed as Zwarte Pieten. In the evening, we rang the door bells at four international houses on campus, located in the area of Calslaan. Initially, the Zwarte Pieten ran in through the door, throwing heaps of peppernoten and candy in the air, and then I walked in later to tell the history and tradition of how Sinterklaas arrives from Spain in his boat with his white horse. It was actu-

International page

Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws | Contributors: Amy Williams and Catherine Ann Lombard. | For comments and suggestions, email: [email protected] | For previous editions, see: www.utnieuws.utwente.nl

ally really funny.The international students reacted with surprise and shock, and some of them even thought I was supposed to be the pope or some kind of Christian disciple.They ran to grab their cameras to take photographs of us in our costumes. I can remember, while growing up in Zwolle in the primary school, I always enjoyed writing the poem because you can write a clever satire about someone, but I admit I didn’t like making the elaborate surprises. If the truth be told, most of time, Dutch parents make the surprises for their children to bring to school. I was always a bit skeptical of the thin man called Sinterklaas and felt scared to walk close to him. He really scared me as a child.’ David Smit, 25, Public Administration

Typically Dutch Though St. Nicholas and his band of Black Peters made their arrival by ship to the Netherlands weeks ago, the real culmination of their visit for the Dutch is during the month of December, on the eve of his birthday, when the locals settle in for an evening at home to wait for a knock on the door or nearby window. The Erasmus Student Network Twente will present an evening for international students and Dutch in celebration of the tradition on December 3 in the Bastille Atrium. Everyone writes an original, whimsical two-line poem and buys a small gift, costing not more than €5, to exchange at the evening. Don’t be surprised if you happen to see the gray bearded man appear, along with a few of his feather-capped helpers. Subscribe in person at the ESN Office in the Bastille during lunch hours from 12:35pm to 1:35pm, every weekday or online www.esntwente.nl

Former Erasmus Student Network board members in the Bastille prepared to surprise international students. Simone Hein, left, Lennart Mulder and Sarah Emmermann are dressed in Zwarte Piet and Sinterklaas costumes.

the chimney, and leaves a ‘roe’ (a bunch of willow branches used to clean the chimney) for naughty children. Even his name derives from the Italian ‘Pietro’. Before the start of the long, cold winter, most chimneys needed a good cleaning, and smaller-statured Italian immigrants typically performed this yearly ritual. Chimney sweeping is a messy business and leaves you covered in black soot, hence the black face and hands. The Italian theme also derives

During these days of political correctness, Dutch children are told that Zwarte Piet attends a special

school in Spain, where he learns his trade before being gainfully employed by Sinterklaas. In some towns this year, Zwarte Pieten has even shown up with red, purple, and yellow faces. Sounds good, but the old bishop is still behind the times. What about equal opportunity? Surely, women can sweep a chimney and distribute sweets as well as any man! Catherine Ann Lombard

Uncovering the Sinterklaas mystic He’s a media star worth millions of euros, but he gives it all away. He wears a red dress, carries a shepherd’s staff, and knows everything about everybody. He’s been with us for more than 1600 years, but we hardly know him at all. Here are some facts, legends and current traditions. Facts: Nikolaos (in Greek ‘nikè’ means victory and ‘laos’ means people) was a native of Asia Minor. He was born on December 6, 280, but then again, he might have died 62 years later on the same day. He was Bishop of Myra. That’s all we really know. In 1979, the Pope officially removed ‘Saint’ from the bishop’s name and no one seemed to mind. He’s still our beloved

Saint Nicholas or Sinterklaas, patron saint of children and sailors. Legend: He saved three prostitutes by secretly throwing gold coins through their window, which they then used as a dowry to secure proper husbands. He rides a white horse that can jump onto rooftops, prefers to travel by steamship, lives in sunny Spain, and carries a big book that records children’s good and bad behavior. Sinterklaas Today: Let’s face it, he’s mainly popular because of the presents, preferably in exchange for carrots left in shoes by the chimney. He leans towards gifts such as mandarin oranges from Spain, pepernoten, a spicy-sweet cake from the Netherlands, and

anything silly and useless for 5 euros or less. Adults wishing to imitate the Saint need to accompany their gifts with an original rhyming poem pointing out their recipient’s less admirable traits. This poem is best written on a crowded train on the way to the Sinterklaas party. Saint Nicholas feast day, December 6, is celebrated around the world today in the Netherlands, Aruba, Netherlands, Antilles, and Belguim as well as parts of France, Luxembourg, Switzerland, Germany,Austria, Poland, Hungary, Croatia, Romania, Slovakia, Slovenia, the Czech Republic and Italy. Catherine Ann Lombard

That horse-fearing Sinterklaas is my Dad! ‘During my childhood I lived in Hollandscheveld, which is a small village in Drenthe. Every year Sinterklaas would visit our town, and I always experienced this as a magical time. But the magic had a particular flavor for me because my father was the town’s official Sinterklaas.

In the Vestingbar Erasmus Student Network board members and students celebrate the Dutch tradition of Sinterklaas.

from Saint Nicholas’ arrival to the West in 1087. Returning from Constantinople by ship, crusaders brought the saint’s holy relics to Bari, Italy, where his remains are venerated to this day. From Bari, Nicholas’ legends, rituals, drama, and dedications spread to just about every country in Western Europe.

Traditionally, Sinterklaas rides a white horse, but since my father is absolutely terrified of riding one, every year a horse-drawn carriage drove him around, while Zwarte Pieten handed out candy. The ride through town would end at the canteen of the local soccer club where Sinterklaas would sit behind a large table with his book filled with all the necessary information about the children’s good or bad behavior. Knowing that my father was Sinterklaas, parents would always send him letters filled with funny anecdotes about their children’s antics. He would write all these stories into his book and then amaze the children with his inside knowledge. My father retired from his role as Sinterklaas in 2002, but

he still has this precious book. It is filled with over twenty-five years of history about the children of the town, and even some of these children’s children! There is one Sinterklaas celebration that I remember very well. I was four years old and sick on the couch, crying because I was missing out on seeing Sinterklaas. Meanwhile my father, as Sinterklaas, had a friend drive him to our house so he could visit me. Not knowing that it was my father, I was completely startled. I found it amazing that Sinterklaas knew that I was home sick and that he had actually missed me. I was very intimidated by this wise man and did not dare come too close to him. So astonished, I did not even notice my mother running upstairs to retrieve one of the Sinterklaas gifts, hand it to Zwarte Piet, who handed it to Sinterklaas to give to me. But then again, the magic of Sinterklaas was always so amazing that these ordinary things slipped my attention. It wasn’t until after my parents let me in on the secret that I started

to realize that I had missed many clues. For instance, I never noticed that Sinterklaas always wore the same shoes, watch, and glasses as my father, and spoke with the same warm voice. Also, I never seemed to wonder why Dad always had other obligations and could never join me and my mother on St. Nicholas Eve. And at night, after we all returned home, I had never noticed the pasty glue that had stuck to his eyebrows and moustache, and the big dent running across his forehead from wearing his mitre all day. Even after I knew the truth, the magic never died. I still loved to visit the Sinterklaas parade in town. I would stand in the crowd and secretly laugh at the anxious look in Sinterklaas’s eyes as he cautiously shifted to the other side of the carriage whenever one of the horses made an abrupt movement. But most of all, I loved watching him evoke the childrens’ wonder in the magic of Sinterklaas.’ Vanessa Okken, 28, Marketing Communication and Consumer Psychology

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente



Donderdag 26 november 2009

rector magnificus ed brinksma stuurt aan op cultuuromslag

Kwaliteitsimpuls nodig voor UT-onderwijs Rector magnificus Ed Brinksma maakt zich zorgen over de onderwijskwaliteit van de UT. De directe aanleiding om zijn stem te verheffen zijn de recente rankings, barometers, de veelbesproken Elsevier-enquête en (nog niet-openbare) metingen in het kader van een prestatieconvenant van de VSNU. Zo goed als het gaat met het onderzoek zo matig is het gesteld met het onderwijs, oordeelt hij. ‘We scoren niet meer dan gemiddeld. Dat past niet bij onze ambitie. Het moet anders.’ Bert Groenman & Maaike Platvoet

Elsevier-enquête mag dan van alles aan te merken zijn, de matige score voor de UT is toch een veeg teken.’ Legt uit: ‘Natuurlijk kan een UT-

gemiddeld scoort. ‘Dat strookt niet met onze ambitie om bij de top te horen. We zijn niet goed genoeg: geen hekkensluiter maar ook geen top. Middelmatig onderwijs maakt een kleine universiteit in het nationale en internationale krachtenveld kwetsbaarder. Meer dan de grote universiteiten, die toch altijd wel aan hun studenten komen.’ Brinksma wil zijn analyse nog wel even afmaken voordat hij over de remedie begint. Want die is er volgens hem. ‘Ooit was de UT de aanjager van het UT-federatieproces. We liepen met die nieuwe insteek voorop.Wat je nu ziet is dat er overal bundelingen

of tien al het UT-onderzoek in is gebundeld) heeft geleid tot deze ongewenste situatie, daar wil Brinksma niet aan. ‘Daar geloof ik niet in. Het was destijds in ieder geval niet de insteek dat het onderwijs daardoor een ondergeschoven rol zou krijgen. De kanteling heeft het onderzoek wel zichtbaarder gemaakt.’ Wat dan wel de oorzaak is van het middelmatige onderwijsniveau? Brinksma denkt dat het te maken heeft met een aantal factoren. De wet van remmende voorsprong is zo’n factor. De andere universiteiten zijn wakker geworden. ‘Ze doen waar wij, net als Maastricht, altijd goed in

Foto: Gijs van Ouwerkerk

Bijna een jaar geleden volgde Ed Brinksma Henk Zijm op als rector magnificus. De eerste maanden had hij nodig om zicht te krijgen op het reilen en zeilen van de universiteit en zijn eigen rol daarin te ontdekken. De indaling is voltooid, de nieuwe rector acht zich in staat kritisch naar de UT te kijken. En dat stemt hem allerminst tot tevredenheid. ‘We kunnen allerlei ontwikkelingen niet zomaar over ons heen laten komen. Dit is het moment om mijn mening te ventileren. Wat ik nu zeg beschouw ik als een wake up call. Mijn boodschap is niet dat het allemaal niet deugt op onderwijsgebied, integendeel. Maar wel dat een cultuuromslag nodig is om weer in de top mee te tellen. Dat was een tijdje geleden zo, maar nu niet meer.’ Brinksma herinnert zich de tijd - eind jaren negentig dat de UT hoge scores liet zien in allerlei rankings. Op onderwijsgebied dan wel te verstaan. In de bekende Keuzegids was Twente steeds vooraan te vinden. Als de beste TU, of als de beste van de kleine universiteiten. Met diverse uitblinkende opleidingen op nummer één of twee. Vaak samen met Maastricht en nipt voor Eindhoven. Enschede werd zelfs uitgeroepen tot de beste studentenstad. Al die ereplaatsen leverde het personeel en de studenten steeds weer een rondje vlaai op, aangeboden door de van trots glimmende rector Frans van Vught. Dat waren nog eens tijden. Al gebiedt de eerlijkheid te zeggen dat de performance van het onderzoek destijds achterbleef. Nu, tien jaar later zijn de rollen omgedraaid: de UT sleept grote, prestigieuze onderzoeksprijzen binnen en kan zich op onderdelen meten met de wereldtop. Maar de glans is van het onderwijs af, constateert hij. Weekblad Elsevier kwam vorige maand met een themanummer waarin studenten en hoogleraren verschillende opleidingen beoordeelden. De UT scoort daarin matig, op een paar gunstige uitzonderingen na. Dat was voor Brinksma het sein de balans op te maken en zijn boodschap nu te ventileren. Vlak voor de dies natalis. ‘Kijk, op de opzet van de

weinig zin, we moeten maar eens kritisch naar onszelf kijken’, is zijn boodschap. Uit andere, internationale rankings blijkt een soortgelijke middelmatigheid. ‘In de Internationale Barometer doet de UT het op het eerste gezicht zo slecht nog niet, maar als je goed kijkt scoren we vooral goed met onze faciliteiten. In voorlopige metingen in het kader van een prestatieconvenant van de VSNU, dat nog niet openbaar is, lees ik dat de drie TU’s niet goed scoren. De efficiency van hun onderwijs laat nogal te wensen over. Ze doen er te lang over om de student in de bachelorfase op het goede spoor te krijgen. De selec-

‘In de VS is onderwijs juist een heel belangrijk evaluatiepunt’ hoogleraar niet of nauwelijks een gefundeerd oordeel vellen over opleidingen aan bijvoorbeeld die van de UvA. Omgekeerd ook niet. Maar die methode wordt in het onderzoek wel gebruikt. Ook komt bedrijfsinformatietechnologie bij Elsevier als enige opleiding in zijn categorie voor - en is dus niet te vergelijken. En dat terwijl uit een recente accreditatie is gebleken dat deze veelbelovende UT-bacheloropleiding juist uitstekend scoort.’ Maar betrouwbaar of niet, zo’n onderzoek zegt natuurlijk wel ‘iets’, stelt Brinksma. ‘De methode afkraken heeft

tiviteit van de propedeuse en het rendement van de bacheloropleidingen moeten drastisch omhoog. Een grote universiteit als Utrecht doet het in dat opzicht veel beter. Dat is opvallend: die rol zou meer voor ons weggelegd moeten zijn, als kleine, flexibele universiteit, met relatief minder bureaucratie en met korte lijnen. Niet dus. Ook de instroom van eerstejaars is dit collegejaar minder hard gegaan dan verwacht. Delft en Eindhoven groeien harder en doen het dus beter.’ De rector wenst vast te stellen dat de UT met haar onderwijs niet meer dan

ontstaan. Zo hebben de academische ziekenhuizen ook het voornemen om als één organisatie naar buiten te treden. Samen opereren is belangrijk, maar in een coalitie moet je ook iets te bieden hebben. De UT heeft behalve met Delft en Eindhoven ook samenwerkingsverbanden met Nijmegen, Groningen en Wageningen, maar zoiets slaagt alleen als je sterke punten kan laten zien. Daar komen ze op af. In het onderzoek staat de UT sterk, maar in het onderwijs duidelijk minder. Dat de kanteling van de instituten (waar sinds een jaar

waren: ze zijn hun onderwijs gaan vernieuwen en houden dat vol, terwijl wij begonnen te denken dat het wel goed zat. Het vernieuwen van ons onderwijs is niet langer ons sterke punt. Lange tijd liepen we als jonge universiteit voorop. Het onderwijs stond hoog op de agenda bij de jonge universiteiten, dat zag je ook in Maastricht. De andere universiteiten hadden een achterstand, maar dat heeft voor hen stimulerend gewerkt. De laatste jaren is de UT simpelweg te weinig bezig geweest met vernieuwingen in het onderwijs.’ Een nieuw idee dat lang-

zaamaan zichtbaar wordt, maar nog verder uitgewerkt moet worden is de vormgeving van het onderwijs van de UT volgens de drie O’s: die van onderzoeker, ontwerper en organisator. Brinksma: ‘Die rollen passen bij het ondernemende karakter van deze universiteit. Het idee is dat studenten vanaf het begin van hun studie in staat worden gesteld een of meerdere O’s te ontwikkelen. Zoals bijvoorbeeld bij de bachelor informatica, waar een stuk onderzoek is ingebed in het onderwijs. Die opzet oogstte bij de accreditatie veel lof.’ Het zijn volgens de rector deze drie rollen die in het UT-onderwijs nadrukkelijk zichtbaar moeten zijn en samen het onderscheidende profiel van de UT-student bepalen. ‘In de werkgroepen van Route’14 (het UT-ontwikkelingsplan 2014, red.) wordt erover nagedacht, maar toegegeven, het mag wel wat zichtbaarder. Het idee erachter is dat de student door deze opzet wordt geprikkeld en uitgedaagd en gemotiveerder en dus sneller door de studie gaat. Dat werkt rendementsverhogend en daar wordt iedereen beter van.’ De kwaliteit van ons onderwijs zou een vanzelfsprekend onderdeel van onze cultuur moeten zijn, vindt Brinksma. ‘Maar hoe effectief zijn we er met z’n allen mee bezig? Er is sprake van versnippering. Als we vernieuwend willen zijn, moeten we samen nadenken over de uitgangspunten. En niet ieder voor zich. Natuurlijk, de laatste jaren hebben medewerkers zich hard ingezet voor hun eigen opleiding. Maar het is nog belangrijker om verder dan de eigen opleiding te kijken en ook buiten de UT. Best practices? Nou, we weten lang niet alles van elkaar. In het onderwijs zullen we een zelfde slag moeten maken als in het onderzoek. De uitnodiging om daaraan bij te dragen wil ik bij dezen neerleggen.’ De rector vertelt dat hij zelf als hoogleraar altijd actief is geweest in beide sectoren. ‘Door onderwijs te geven kreeg ik juist ideeën voor het onderzoek en omgekeerd. Het is een positieve wisselwerking. Ik wil geen generaliserende opmerkingen maken, maar voor sommige docenten is het onderwijs wel een sleur geworden die maar weinig energie geeft. Uiteraard is het ook een kwestie van personeelsbeleid. In functiebeoordelingen zal nadrukkelijker naar de rol in het onderwijs gekeken moeten worden. Dat wordt nu ook wel gedaan, maar het kan beter. Aan Amer ikaanse topuniversiteiten is juist het onderwijs een heel belangrijk evaluatiepunt.’

ut Nieuws week

8/9

Donderdag 26 nove

ut-studenten op studiereis naar naar singap

Wereld van ve Achtentwintig studenten van studievereniging Stress (technische bedrijfskunde, bedrijfskunde en bedrijfsinformatietechnologie) en vier docenten nemen deel aan InnovAsia, een studiereis die maandag 9 november begon en duurt tot volgende week dinsdag. Op het programma staan werkbezoeken aan twintig bedrijven in Singapore, Ho Chi Minh City en Hanoi. Student en delegatieleider Martijn van Nistelrooij hield voor het UT-nieuws een logboek bij. Tekst: Martijn van Nistelrooij Op dit moment zitten we in Ho Chi Minh City, de grootste stad en het economisch centrum van Zuid-Vietnam (Hanoi is de hoofdstad). Nog een weekje en dan zit het erop. De studiereis begon veertien dagen geleden met een vlucht van ongeveer 12 uur naar Singapore. Dat leverde voor iedereen een jetlag op, ondanks de goede service aan boord, het lekkere eten en drinken en de vriendelijke stewardessen. In het hotel halen we onze shirtjes, korte broeken en slippers uit de koffer. We bezoeken eerst de beroemde Botanische Tuinen van Singapore. Het lukt iedereen vrij snel te acclimatiseren. In de zon, met plaatselijke delicatessen binnen handbereik, worden

de eerste indrukken van Singapore uitgewisseld. Alles ziet er strak uit, geen vuil of stofje te zien. Er staan flinke boetes op overtreding van de wet. Eten of drinken in de metro kost je al gauw een paar honderd euro en dat geldt ook voor spugen op straat. Woensdag 11 november beginnen we met de bedrijfsbezoeken, met als eerste de VDL-groep. De focus ligt daarbij steeds op innovatie. Aan de hand van de vier subthema’s network, culture, corporate social responsibility en strategy proberen we erachter te komen in hoeverre het bedrijf innovatief te werk gaat. Andere bedrijven die wij in Singapore aandoen zijn onder andere Akzo

Nobel, Semba Ship (een grote scheepswerf), Vopak (pijpleidingen) en Océ, het bedrijf dat we maandag 16 november bezoeken, enkele uren voor de overname door Canon. We bekijken ook de Singapore Management Univer sity en IHC Merwede, een Nederlandse multinational die g rote hamers en boorinstallaties ontwikkelt voor bijvoorbeeld de scheepvaart. IHC Merwede had een mooie borrel voor ons geregeld. Het weekend van 14 en 15 november is gereserveerd voor een rondleiding door Singapore en een bezoekje aan Sentosa Island en Singapore Zoo. Tijdens de boottocht over de Singapore River, de fietstocht door het zakencentrum van de stad en de busritten naar enkele tempels, China Town, Little India en een plaatselijke markt, vertelt onze gids - een Vlaamse vrouw die al jaren in de stad woon- interessante feiten over Singapore. We eten in een klein restaurant aan het water en gaan daarna naar de New Asia Bar, een club op de 70e verdieping van een wolkenkrabber. Het uitzicht op de skyline van Singapore is wederom indrukwekkend. Eerder deze trip bekeken we de omgeving vanuit de Singapore Flyer, het hoogste reuzenrad ter wereld. Woensdag 18 november nemen we afscheid van twee begeleiders en stap-

kblad van de Universiteit Twente

ember 2009

Graduate School mikt op topstudenten De selectie van studenten voor De Twente Graduate School, die vanmiddag haar officiële aftrap heeft in de Horstring, moet voor een groot deel nog beginnen. Dat selectieproces verschilt per graduate programma, maar de opleidingen mikken hoe dan ook op de beste studenten. Hoogleraar Philip Brey zegt kritisch te kijken naar ‘indicators’ die garant staan voor academisch succes.

pore en vietnam

erschil pen al vroeg in de ochtend op het vliegtuig naar Ho Chi Minh City. Het is wel even schakelen na al die indrukken. Wie weet wat deze metropool van zes miljoen inwoners ons zal brengen? Het verschil met Singapore is enor m, dat is direct al duidelijk. Het voormalige Saigon is op het eerste gezicht een complete chaos. Auto’s, scooters en talloze kraampjes bepalen het straatbeeld. De mensen doen maar wat, zo lijkt het. Hun Engels is niet al te best, maar iedereen is erg vriendelijk en behulpzaam. Donderdag 19 november bezoeken we een productieafdeling van Philips. Met goedkope arbeidskrachten worden hier tl-buizen gemaakt. Erg indrukwekkend. Benieuwd naar de lokale keuken en nog een beetje vermoeid van het stappen van de vorige avond, zien we gebakken vis, gebraden kip, vissoep, grote garnalen en natuurlijk rijst en noodles op ons bord verschijnen. Het bezoek aan Philips is niet het enige Nederlandse tintje aan de dag. ’s Avonds is er een borrel van the Dutch Business Association, de zakenclub van alle Nederlandse ondernemers in Ho Chi Minh City. De volgende dag zijn we om vier uur ’s morgens al op de been. We volgen eerst de supplychain van een bloemenveiling, doen een bedrijfsbezoek bij IBM en sluiten af met een drankje

en een diner op de residentie van de Consul Generaal van Ho Chi Minh City. We vullen onze vrije uurtjes met het vastleggen van onze bevindingen. Het weekend staat in het teken van eten, drinken, shoppen en gokken. Tonnen aan Dongs (omgerekend enkele euro’s) worden vergokt tijdens het paardenrennen, nieuwe horloges en kledingstukken worden aangeschaft op de plaatselijke markten. Een goed diner in een van de duurste hotels in Ho Chi Minh City is het hoogtepunt van de zaterdagavond. Het lopende buffet biedt onbeperkt kreeft, kaviaar, kangoeroe, eend en oesters. Wijn vloeit rijkelijk. Sommigen gaan daarna nog de stad in, anderen zoeken het hotel op. Zondag 22 november ziet er qua programma ook goed uit. Hoogtepunt zijn de Cu Chi tunnels, (foto links, tweede van boven). Dit is het kilometerslange gangenstelsel van de Vietcong (de communistische verzets- en guerrillagroep in Zuid-Vietnam ten tijde van de Vietnamoorlog). We krijgen schietles met de AK-47s en M60s. Medio deze week - woensdag 25 november - vertrekken we naar Hanoi, de hoofdstad van Vietnam. Daar bezoeken we Heineken, Ned Deck Marine en Namvang. Zie ook www.innovasia. waarbenjij.nu

Brey presenteert vanmiddag tijdens de kick-off van de Graduate School het programma ‘Ethics and Technology’. De hoogleraar techniekfilosofie is enthousiast over het nieuwe initiatief. ‘Met name voor het behoud van talentvolle studenten en het aantrekken van talent uit het buitenland is dit een goede ontwikkeling.’ Zelf koos Brey bewust voor een PhD-opleiding in Amerika, die model staat voor de Twentse Graduate School. ‘Dat vond ik destijds al aantrekkelijk. Ik volgde een vierjarig programma aan de University of California, waarvan de eerste twee jaar vooral bestonden uit intensieve colleges voor promovendi. De laatste twee jaar schreef ik mijn proefschrift.’ Brey ondervond dat het onderwijs in kleine klassen het niveau in brede linie omhoog dreef. ‘Het werkte

Philip Brey. Foto: Arjan Reef

erg stimulerend, je moet toch in korte tijd dat proefschrift zien te schrijven.’ Het graduate programma Ethics and Technology omvat een tweejarige master en een driejarig PhD-gedeelte. Al in de master krijgen de studenten een aangepast programma dat voorbereidt op de PhD-fase. ‘De formele eis nu is dat als je het PhDgedeelte in wilt, gemiddeld een 8 moet hebben of een 7,8 voor de vakken en een 9 voor het afstuderen.’ Niet alleen de cijfers worden bekeken. ‘Bij toelating tot het graduate programma speelt alles wat een indicator kan zijn voor academisch succes, een rol. Heeft een kandidaat bijvoorbeeld een honours programma gevolgd? Is hij of zij organisatorisch actief geweest? Congressen

bezocht? Of al iets gepubliceerd? Dat hoeft niet in een wetenschappelijk tijdschrift te zijn, maar het schrijven van artikelen laat wel initiatief zien’, aldus Brey. Verder spelen voor hem zaken als extra curriculaire activiteiten een rol, maar ook internationale reiservaring en het niveau van het Engels. ‘We streven ernaar om bij alle potentiële studenten een toets af te nemen. Voor ons programma gaat het om een lees- en schrijftoets, omdat je voor Ethics and Technology goed in staat moet zijn om veel literatuur te verwerken.’ Jaarlijks zullen zo’n vijftien tot twintig studenten instromen in de reguliere master Philosophy of Science, Technology and Society. Brey denkt dat drie tot zes

studenten daarvan geschikt zijn voor het graduate programma. ‘Dat is inderdaad niet veel, maar we verwachten dat het PhD-programma straks een aanzuigende werking zal hebben.Voor gewone promotieplekken hebben we nu al vaak meer dan honderd sollicitaties uit de hele wereld. Goede studenten zullen sneller op onze master afkomen als ze daarna vooruitzicht hebben op een promotieplek.’ Overigens verwacht de hoogleraar techniekfilosofie nog wel de nodige aanpassingsproblemen op financieringsgebied. ‘Volgens de wet zijn promovendi in Nederland werknemers, maar in dit graduate model lijken ze meer op studenten. Dat botst dus met de wet, vooral als we de studenten beurzen zouden willen geven. Ons financiële systeem is hierop niet aangepast. De komende jaren zullen daarom de nodige veranderingen moeten worden aangebracht.’ De kickoff van de Twente Graduate School is vanmiddag om 13.30 uur in de Horstring, kamer N-109 en toegankelijk voor studenten in hun laatste bachelorjaar of eerste masterjaar. Zes graduate programma’s worden gepresenteerd: Computational Science (Geurts), Fluid Physics (Lohse), Novel Nanomaterials (Zandvliet), Advanced Optics (Vos), Dependable and Secure Computing (Stoelinga) en Ethics and Technology (Brey).

In handen van een echte stoelmasseur UT-medewerkers kunnen vanaf december bijna dagelijks terecht voor een stoelmassage in het Sportcentrum. Twee masseurs zijn hiervoor speciaal aangetrokken: sportmasseur Anje Hovenkamp en fysiotherapeut Thorstein Selmer. De twee hebben een aparte cursus gevolgd tot stoelmasseur. Even een kwartiertje masseren en je kunt weer soepel en ontspannen aan het werk. Dat is de gedachte achter de stoelmassage. Hoewel het fenomeen niet nieuw is op de UT, is het aantal uren dat deze massage wordt aangeboden sinds kort fors uitgebreid. ‘De beschikbare uren waren continu volgepland’, vertelt Anje Hovenkamp. ‘Daarom is besloten om de sessies uit te breiden. Ik ben hier speciaal voor aangetrokken.’ Stoelmassage is compleet anders dan een behandeling op een massagetafel, vertellen Hovenkamp en Selmer. ‘Op de stoel houd je je kleren aan en in principe komt er geen olie aan te pas. De houding is bovendien anders, dus dat vraagt om een speciale druktechniek.’ Hovenkamp vindt zelfs dat mensen meer ontspannen raken door een stoelmassage dan door een reguliere massage. Hoe dan ook is de activiteit geschikt voor iedereen die behoefte heeft aan een stukje ontspanning, maar vooral medewerkers met nek- schouder- en armklachten zullen erbij gebaat zijn. ‘En met die klachten kampen veel mensen’, aldus Hovenkamp. ‘Dat heeft vaak te maken met de werkhouding en stress.’ Een stoelmassage kan dan uitkomst bieden. ‘Je hoofd is na vijftien minuten masseren weer lekker leeg. En echt waar, mensen lopen gewoon anders na zo’n behandeling.’ Medewerkers kunnen regelmatig bij Hovenkamp en Selmer terecht, maar het is niet de bedoeling dat dat 5meerdere keren per week gebeurt. ‘Sommige mensen met klachten zijn tijdelijk gebaat bij een wekelijkse afspraak. Maar als de klachten aanhouden, dan verwijzen we door naar een fysiotherapeut. Stoelmassage is geen behandeling voor langdurige pijnklachten.’ De stoelmassage wordt alle dagen, behalve woensdag, aangeboden in ruimte 15 van het Sportcentrum.Via de website www.utwente.nl/gezondensterk/activiteiten kunnen medewerkers zich inschrijven.

Thorstein Selmer en Anje Hovenkamp verzorgen de stoelmassage in het Sportcentrum. Foto: Arjan Reef

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

10

Donderdag 26 november 2009

telematicastudent wint scriptiepriJs logica

Alle omgevingsinformatie op je mobieltje Een mobiele telefoon die in real time vertrektijden toont van treinen en bussen. En die op weg naar het perron de laatste aanbiedingen van winkels in de buurt laat zien. Telematica student Freek Uijtdewilligen ontwierp zo’n toepassing tijdens zijn afstuderen. Daarmee won hij de Logica Working Tomorrow Graduate Award juryprijs en publieksprijs voor de meest innovatieve afstudeeropdracht. In de toekomst kun je alle informatie over je omgeving krijgen door simpelweg een mobiele telefoon heen en weer te bewegen. Freek Uijtdewilligen geeft een korte demonstratie in het Theatercafé. Hij houdt zijn telefoon omhoog richting de bar en direct verschijnt een icoontje op zijn scherm: Theatercafé. Na een klik maakt het icoontje plaats voor de aanbieding van de dag: appeltaart met slagroom. En dat is nog maar één voorbeeld van wat mobiele telefoons in de toekomst kunnen. Tijdens zijn afstuderen bij Logica ontwikkelde Freek voor de Nederlandse S p o o r we g e n de NS Navigator. Hij zocht een manier om reizigers op

een station snel de laatste informatie te geven over bijvoorbeeld vertrektijden, overstappen, kaartjes kopen en winkels. De telematicastudent borduurde daarvoor verder op het bestaande concept augmented reality. Een voorbeeld daarvan is de mobiele applicatie Wikitude die met behulp van GPS informatie ophaalt van online encyclopedie Wikipedia over bijvoorbeeld winkels en bezienswaardigheden in de buurt. Binnen stations en andere gebouwen werkt GPS niet, dus moest Freek een andere manier van plaatsbepaling zoeken. De oplossing vond hij in de combinatie van wifi accespoints (draadloos internet) en oriëntatiesensoren in

de mobiele telefoon. Volgens de student is er een groot verschil met bestaande technieken: ‘Zij doen niets met wie jij bent en waarom jij op die plek staat. Mijn systeem doet dat wel. Bij een temperatuur van boven de 25 graden zou je automatisch een seintje kunnen krijgen over aanbiedingen van ijsjes binnen straal van twintig meter. Of je krijgt een seintje als je de trein dreigt te missen.’ Maar zitten mensen op zoiets te wachten? Freek: ‘Dat moet nog onderzocht worden. Je kunt zeggen: Het is slecht als mensen constant rondlopen met een telefoon. Maar ze lopen toch al de hele dag met zo’n ding in de hand te bellen en sms’en. En je hoeft er natuurlijk geen gebruik van te maken.’ Er gaan wel een paar jaar overheen voordat de toepassing gemeengoed wordt, denkt Freek. ‘Het is één van de nieuwere trends en de verwachtingen zijn groot. Maar het is erg gericht op de toekomst.’ Er zijn inmiddels wel brillen op de markt met augmented reality, maar die zijn groot, onhandig en kosten zo’n tienduizend euro.

Freek Uijtdewilligen demonstreert zijn mobiele applicatie. Foto: Arjan Reef ADVERTENTIE Eindelijk echt

inspiratie gevonden

Word ook buddy ! www.buddynetwerk.nl of bel 070-3649500

HUISFEEST. Voor de 27ste keer organiseert studentenhuis Huize Heilige Hubertus vrijdag 27 november het grote huisfeest. Thema van dit jaar luidt ‘den Gulden Stag’. Vanaf 22.00 uur ligt de loopbrug aan de Noorderhagen open voor alle feestgangers. Jaarlijks trekt het Hubertusfeest honderden studenten die verkleed uit hun dak gaan. Zie www.hubertusfeest.nl.

ADVERTENTIES

Webspace nodig? Gratis Windows Server 2008 web hosting en .nl domeinnaam Ga naar: http://www.gratiswindowshosting.nl

11 en 12 december Amsterdam RAI

Ontdek jouw mogelijkheden bij de overheid Voor meer informatie en gratis entree ga je naar

www.carrierebeursoverheid.nl

Doneer op: www.heifer.nl/boerzoektkoe Giro 4663

Helpt u een boerengezin aan een onafhankelijke toekomst?

Studenten 50% korting

Neem een abonnement ■ Surf naar volkskrant.nl/studenten

(dit aanbod geldt alleen voor uitwonende studenten t/m 27 jaar)

volkskrant.nl/studenten

Mediapartners:

De Carrièrebeurs Overheid is een activiteit van

een onderdeel van de

Ben jij een High Potential? www.dekortstewegnaardetop.nl BestGraduates wordt georganiseerd in samenwerking met onderstaande topwerkgevers

Partners van BestGraduates 2010

BestGraduates is een activiteit van

onderdeel van de

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

11

Donderdag 26 november 2009

9'4-'0$+,&' 70+8'45+6'+669'06' 9'6'05%*#22'.+,-2'4510''. 2QUVFQERQUKVKQPUQP&GRGPFCDNG5[UVGOUCPF 0GVYQTMU  'NGEVTKECN'PIKPGGTKPI/CVJGOCVKEUCPF%QORWVGT 5EKGPEG 769+569QOGP+P5EKGPEG'PIKPGGTKPICPF 6GEJPQNQI[6GPWTG6TCEM  7PKXGTUKV[QH6YGPVG 2J&RQUKVKQPU$C[GUKCP$KQOGVTKEUHQT(QTGPUKEU

 'NGEVTKECN'PIKPGGTKPI/CVJGOCVKEUCPF%QORWVGT 5EKGPEG

6*'$'#76;1(# /7.6+%7.674#.%1//70+6; *#00#.#0)' +06'40#6+10#.4'%47+6/'06 1((+%'4 5%

2J&RQUKVKQP/GCP(KGNF#RRTQZKOCVKQP6GEJPKSWGU HQT/CTMQX/QFGNU  'NGEVTKECN'PIKPGGTKPI/CVJGOCVKEUCPF%QORWVGT 5EKGPEG 2J&UVWFGPVKPVJG&WVEJ2QKPV1PGRTQLGEV n*+24+05o  'NGEVTKECN'PIKPGGTKPI/CVJGOCVKEUCPF%QORWVGT 5EKGPEG

10&'456'70'0&$'*''452'4510''.
999769'06'0.8#%#674'5

trouwen, kracht en integratie. Zie voor de verdere informatie en aanmelding de volgende website van het Career Development Centre: http://www.utwente.nl/cursusaanbod/thema/ontwikkeling/beheersing/st4/.

bezoek synagoge. Zie ook: www.utwente. nl/spe.

Wetenschapswinkel: Groene Voetbalclub

Elke zondag een gratis kaasplankje, dinsdag een gratis pubquiz vanaf 21:00 uur, woensdag gratis film i.s.m. de Belletrie. Programma: 2-12 In Bruges; 9-12 Rudo y Cursi. Woensdag ook 20 cent korting op speciaal bier van fles en donderdagavond is het pullenavond. Met Oud & Nieuw zijn wij ook geopend. De Vestingbar wordt gerund door vrijwilligers en we zijn altijd op zoek naar meer collega’s. Lijkt het je leuk om iets te doen met tappen, beveiliging, DJ-en of met de techniek, kom een keer langs of stuur een mailtje naar [email protected]. Ervaring is niet nodig, enthousiasme wel.

Sc Everstein, een voetbalvereniging in de gemeente Vianen, wil de meest duurzame en groene voetbalclub van Nederland worden. Aangezien met de huidige accommodatie de post ‘energie’ een groot deel van de jaarlijkse kosten beslaat, is het doel van de club dan ook te formuleren als: ‘kostenreductie door energiebesparing. Lijkt het je wat om Sc Everstein te ondersteunen bij het behalen van haar doel? Meer informatie: www.wewi. utwente.nl of Aleksandra Berezowska, Bastille 214, tel. 3942, wewialgemeen@ disc.utwente.nl. Dit project is uitvoerbaar als bachelorthese bij CT of WB, waarbij het pakket ‘duurzaam bouwen’ een zeer nuttige aanvulling is. Wetenschapswinkel: Belemmeringen Buurtbemiddeling

Om escalaties te voorkomen probeert Travers buurtbemiddeling uit Zwolle, samen met vrijwillige buurtbemiddelaars, onderlinge burenruzies en ergernissen op te lossen. De organisatie merkt echter dat mensen die te maken krijgen met een conflict buurtbemiddeling laat of helemaal niet inschakelen. Om deze reden wil Travers onderzoek laten doen naar belemmeringen bij het inschakelen van de buurtbemiddeling en manieren om deze belemmeringen tegen te gaan. Dit onderzoek is een Masteropdracht bij Veiligheid & Gezondheid en zal begeleid worden door dr. Ellen Giebels. Er is een kleine vergoeding beschikbaar. Informatie: www.wewi. utwente.nl of Aleksandra Berezowska, Bastille 214, tel. 3942. Cursus Persoonlijke Profilering

I

3HUVRQHHOVDGYHUWHQWLHLQWHUQ871LHXZV[ZHHNLQGG

nfo

De ruimte voor mededelingen op deze INFO-pagina’s is beperkt. De redactie wijst indieners van kopij erop dat hun mededelingen alleen worden geplaatst indien deze kort en bondig zijn. Aanleveren in Word, e-mail (info@ utnws.utwente.nl) bij de redactie op kamer 217 (Vrijhof). Lengte: maximaal 100 woorden, platte tekst (geen tekens, niet vet, niet onderstreept, woorden en/of zinnen niet in hoofdletters. Tekst zo veel mogelijk achter elkaar (geen returns gebruiken). Lever uw mededelingen zoveel mogelijk in één bestand aan en mail dit in één keer door naar de redactie. Info kopijsluiting voor de krant van donderdag: maandag 14.00 uur. Kopij die later arriveert wordt in de wacht gezet voor de week daarna. Kleine wijzigingen zijn mogelijk tot dinsdagmiddag 14.00 uur.

A

lgemeen

Workshop 3: ‘Opkomen voor jezelf; grenzen aangeven en nee durven zeggen’

Op 3 en 17 december 2009 biedt Bureau Studentenbegeleiding de volgende workshop in de serie: ‘Contacten, durven, doen’. Voor je het weet zit jouw agenda weer helemaal vol. Of ben je weer in gesprek met die studiegenoot die je eigenlijk zo irritant vindt. Jouw vriendin belt op en je past je plannen aan omdat zij met een (leuk) idee aankomt. Een huisgenoot loopt je kamer binnen en blijft kletsen terwijl je toch iets heel anders in gedachten had voor dat half uurtje. Deze workshop is bedoeld voor mensen die moeite hebben om nee te zeggen en eigen grenzen aan te geven. Tijdens de workshop kun je zelf oefenen met de situaties die je lastig vindt. Er is voldoende ruimte voor gesprek en



uitwisseling van ervaringen. De workshop is vooral praktisch gericht op aanpak van je moeilijkheden. Voor meer informatie en inschrijving lees verder: Rode Balie (Bastille 207), telefoon 053-4892035, [email protected], www.utwente.nl/studentenbalie/rode_balie. Lezing: 20 jaar na de val van de Muur

Op 9 november 1989 valt de Berlijnse Muur. Een historisch moment vol bevrijdingseuforie, met beelden van Trabantjes die naar het Westen rijden en als Volkswagen terugkomen. Het communistische oostblok verdwijnt. In deze lezing wordt stilgestaan bij deze grote gebeurtenis. Wat was de aanleiding, wat is er nadien in Europa veranderd, en hoe valt die verandering te waarderen? Lezing georganiseerd door Studium Generale door: Prof. dr. Hans Renner. Di. 1 december, 19:30-21:00 uur. Vrijhof/Amphitheater. Lezing: De wetten van Kepler

In 1609 publiceerde Johannes Kepler (15711630 zijn Astronomia Nova, een revolutionaire theorie over de planeetbewegingen. Een verschil van acht boogminuten bracht hem tot de meest radicale stap uit de geschiedenis van de astronomie: hij verwierp het 2000 jaar oude idee dat planeten in perfecte cirkels bewegen, en ontwierp een model op basis van ellipsen. Deze nieuwe astronomie was voor Kepler niet alleen een exact wiskundig model, maar ook de uitdrukking van Gods wiskundige blauwdruk van de Schepping. Lezing georganiseerd door Studium Generale door: Dr ir. Fokko Jan Dijksterhuis. Do. 3 december, 16:00-17:15 uur. Vrijhof/Agora. Cursus Bodycheck@Work

Begin 2010 start een nieuwe cursus voor alle UT medewerkers, die met behulp van hun eigen lijf beter willen functioneren in lastige situaties. Bodycheck@Work is bijv. aan te raden als je last hebt van: nervositeit, gespannenheid, slapeloosheid, spanningshoofdpijn, piekeren of vermoeidheid. Er zijn vier bijeenkomsten van 3.5 uur, elk met een eigen thema: zekerheid, ver-

In januari 2010 start de volgende cursus Persoonlijke Profilering voor vrouwen die zich beter willen profileren en onderscheiden. Het programma is sterk gericht op de praktijk van de deelneemsters en hun ervaringen. De trainers richten zich op het ervaringsgerichte leren door het inbrengen van oefeningen die worden gekoppeld aan het theoretische kader (van praktijk naar theorie). Daarbij maken zij o.a. gebruik van theatertechnieken. De onderwerpen zijn: - inzicht in eigen kwaliteiten en valkuilen; - de principes van persoonlijke effectiviteit; - aanspreken en professioneel presenteren. Informatie/ aanmelding: via http://www.utwente.nl/cursusaanbod/ thema/ontwikkeling/effectiviteit/pe1/.

O

raties

Prof. dr. J.W. Drukker, benoemd tot hoogleraar Designgeschiedenis aan de faculteit Construerende Technische Wetenschappen, over ‘Things to come: een economisch-historische visie op de toekomst van het industrieel ontwerpen’, donderdag 3 december 2009, 16:00 uur, De Vrijhof, Amphitheater. Prof. M.J.A.M. van Putten, benoemd tot hoogleraar Klinische Neurofysiologie aan de faculteit Te ch n i s ch e Natuurwetenschappen, over ‘ Kleine signalen van grote waarde’, donderdag 10 december 2009, 16:00 uur, De Horst, zaal C101. Prof. dr. W.G. Scanlon, benoemd tot professor of Short Range Radio Communications aan de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica, over ‘Short range radio improves our health, safety and sustainability’, donderdag 17 december 2009, 16:00 uur, De Vrijhof.

S

pe

‘Prayer is not an old woman’s idle amusement. Properly understood and applied, it is the most potent instrument of action.’ (Mahatma Gandhi). Zondag a.s gaan we naar de moskee in Enschede. Wil je nog mee? Meld je dan snel aan via [email protected]. Maandagavond 20 uur is er de gespreksgroep ‘wat bezielt je?’ Geïnteresseerd? Neem contact op met Janneke Bekhof via de website of mail. Om alvast in je agenda te zetten: 9 december

V

estingbar

M

edisch centrum

Campus huisartsenpraktijk, open voor nieuwe patiënten. www.campushuisarts.nl, tel. 053-4898000. # Tandarts H. Huizinga. Behandeling volgens afspraak. Inschrijving dagelijks. Openingstijden: ma.do. van 08:00-16:00 uur, tel. 053-4894600. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping. # Fysiotherapeut R. Polman. Behandeling volgens afspraak. Openingstijden: ma.-vr. van 07:30-21:00 uur, tel. 053-4894181 of 06-17366657. Gebouw Langezijds 17 tweede verdieping, [email protected], www. fysiotherapie.nl.

A

lle faculteiten

Promoties

H. Fernandes (TNW) over ‘Instructive elements for bone tissue engineering’, 26 november 2009, 13:15 uur, SP2. Ir. J.M. Wesselink (EWI) over ‘A rapid prototyping system for broadband multichannel active noise and vibration contol’, 26 november 2009, 15:00 uur, SP2. Ir. B.D. van Rooijen (TNW) over ‘Structural and functional insights into interactions of oligomeric α-synuclein with lipid membranes’, 26 november 2009, 16:45 uur, SP2. J.K. Knudsen (MB) over ‘Environmental policy integration and energy: conceptual clarification and comparative analysis of standards and mechanisms’, 2 december 2009, 13:15 uur, SP2. Drs. A.B.H. Bos (GW) over ‘On pre-test sensitisation and peer assessment to enhance learning gain in science education :using ICT to relieve teachers’ tasks’, 2 december 2009, 15:00 uur, SP2. Drs. M.A.C. Dekker (EWI) over ‘Flexible access control for dynamic collaborative environments’, 2 december 2009, 16:45 uur, SP2. Ir. L.J.H. Janssen (MB) over ‘Management of the dutch development cooperation’, 3 december 2009, 13:15 uur, SP2. Mw. N. Stavitski (EWI) over ‘Silicide-to-silicon specific contact resistance characterization: test structures and models’, 3 december 2009, 15:00 uur, SP2. Ir. M.P.J. Tiggelman (EWI) over ‘Thin film barium strontium titanate capacitors for tunable rf front-end applications’, 3 december 2009, 16:45 uur, SP2. Z. Kotanjac (TNW) over ‘Development of packed bed membrane reactor : for the oxidative dehydrogenation of propane’, 4 december 2009, 13:15 uur, SP2. R.G. Santana Tapia (EWI) over ‘Assessing business-it alignment in networked organizations’, 4 december 2009, 15:00 uur, SP2. Mw. F. Costantini (TNW) over ‘Supported organic, nanometallic, and enzymatic catalysis in microreactors’, 4 december 2009, 16:45 uur, SP2. Ir. S.M. Louwsma (EWI) over ‘Time-interleaved analog-to-digital converters’, 9 december 2009, 15:00 uur, SP2. M.N. Khalid (GW) over ‘IRT model fit from different perspectives’, 9 december 2009, 16:45 uur, SP2. S. Unnikrishnan (EWI) over ‘Micromachined dense palladium electrodes for thin-film solid acid fuel cells’, 10 december 2009, 13:15 uur, SP2. Mw. ir, I.A.T. de Kort (CTW) over ‘Designing a strategic plan development approach for integrated area development projects’, 10 december 2009, 15:00 uur, SP2. Pri Agung Rakhmanto (MB) over ‘The political economy of market liberalization policies in indonesia’s oil sector’, 10 december 2009, 16:45 uur, SP2.

TENAFTESTUDEREN/PDEWEBSITEVANHET#34- WWWUTWENTENL
ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

12

Donderdag 26 november 2009

Afstudeeronderzoek Benchmarking OK

In het project Benchmarking OK werken de acht Universitair Medische Centra van Nederland en de Universiteit Twente samen. Door van elkaar te leren over de integrale bedrijfsvoering van operatiekamercomplexen – kwaliteit van zorg, kwaliteit van arbeid, veiligheid en doelmatigheid – wordt gewerkt aan betere prestaties op de OK’s. Binnen het project Benchmarking OK bestaan verschillende mogelijkheden voor een afstudeeronderzoek: b.v. op het terrein van OK-planning, strategische personeelsplanning, ontwerpen v/e ‘ideale’ OK (best practice management), verbruik en toelevering van materiaal, kwaliteit van zorg, etc. Het afstudeeronderzoek wordt uitgevoerd vanuit het Erasmus MC in Rotterdam. Stagevergoeding EUR 250 p/m. Informatie: Lizette Berkx, projectleider Benchmarking OK, 010–7032528/06–24342635 of e.berkx@ erasmusmc.nl (zie ook www.benchmarking-ok.nl).

C

TW

Afstudeercolloquia IDE

Recent: M. Endert over ‘Het ontwerpen van een individualiseerbare werkplek voor leerlingen op het middelbaar onderwijs’, 24 november 2009. M.J. Bos over ‘A sound beam product for bang & olufsen; the application of a new technology in a new market’, 1 december 2009, 11:00 uur, C101. Afstudeercolloquia ME

F. Schermers over ‘On acoustic intensity ratios and their application on sound absorption’, 27 november 2009’, 13:30 uur, HR C101. G. Tuin over ‘Propeller-rudder interaction’, 4 december 2009, 14:00 uur, ZH 286.

E

WI

Afstudeercolloquium CS

K. van der Heiden over ‘Environmental awareness software for JaClean’, 1 december 2009, 16:00 uur, CU C238. Afstudeercolloquia EE

C. Hai Li over ‘Quadrature power amplifier for RF applications’, 30 november 2009, 16:00 uur, SP7. B. Julsing over ‘Aspects of modeling the human tongue and lips: first steps in the development of a functional model to predict patient specifically the influences of

,!.$%,)*+#/.'2%3$%2"%345523+5.

%$surgical interventions’, 10 december 2009, 16:00 uur, HO T4. Afstudeercolloquium ES

R. van Brandenburg over ‘Providing indentification for multiple simultaneous TV users applying IMS and RFID’, 10 december 2009, 16:00 uur, SP7.

G

W

Klinische gezondheidspsychologie (292308)

PSY/MPS. Rectificatie van de onderwijsmededeling van 28 september. Het tentamen van dit vak, dat gepland is op do. 28 januari 2010, wordt verplaatst naar vrijdagmiddag 29 januari 2010. Colloquia MCS

N. Bomers over ‘Public opinion on direct and indirect policy measures: predictive power of personal factors/publieke opinie ten aanzien van direct en indirect alcoholbeleid: de voorspellende kracht van persoonlijke factoren’, 27 november 2009, 16.30 uur, HO B1216. M. Kelder over ‘Kennis in de praktijk brengen’. In dit onderzoek wordt er d.m.v. het kennis- en informatiestroomproces model een beeld geschetst van kennisnetwerk de Oosthof, een samenwerkingsverband van drie dierenartsenpraktijken in het Oosten van Nederland, 30 november 2009, 13.00 uur, HO B1220.

VOOR "3+0! STUDENTEN /P  EN  APRIL  VINDT IN .IJMEGEN DE DE EDITIE VAN HET ,ANDELIJK#ONGRESDER"ESTUURSKUNDEPLAATS(ET THEMAVANDITJAARISk/VERHEIDBIJDETIJDpSMS k$)3#533)%!!.l VOOR MODERN BELEIDl7AT ZIJN DÀ UITDAGINGEN VAN DE STE EEUW EN HOE MOET DE .EDERLANDSE OVERHEID DIE UITDAGINGEN AAN GAAN7ELKEOVERHEIDISBIJDETIJD4IJDENSDAG  ZULLEN STUDENTEN WETENSCHAPPERS EN PROFES SIONALS ZOWEL PLENAIR ALS IN INTERACTIEVE WORK SHOPS DISCUSSIÂREN OVER DE VERSCHILLENDE MAAT SCHAPPELIJKE UITDAGINGEN WAAR DE .EDERLANDSE OVERHEIDMEETEMAKENKRIJGTDEKOMENDEJAREN /NDERANDERE7IMVANDE$ONKVOORZITTER722 EN0AUL3CHNABELDIRECTEUR3#0 ZULLENEENBIJ DRAGE LEVEREN AAN HET PLENAIRE PROGRAMMA $E TWEEDE DAG IS BEDOELD VOOR DE AMBITIEUZE STU DENTENSTAATINHETTEKENVANPERSOONLIJKEONT WIKKELING EN LOOPBAANPLANNING !AN DE HAND VAN LEZINGEN EN MASTERCLASSES LEREN STUDENTEN ZICHZELF BETER KENNEN EN HUN CARRIġRE TE PLAN NEN /OK WORDT BEKEKEN HOE ZIJ BIJVOORBEELD ALS BELEIDSMEDEWERKER BELANGENBEHARTIGER OF ADVISEUR DE UITDAGINGEN VAN DE STE EEUW AAN KUNNENGAAN6OORMEERINFORMATIEOVERTHEMA PROGRAMMAENINSCHRIJVINGWWWLCBNL

B

Afstudeercolloquia CBA

S.G. Bluemink over ‘Measure what you want to achieve, key performance indicators at modusLink Apeldoorn’, 4 december 2009, 15:45 uur, HO 9118. M. Üçer over ‘Cultural differences between the Netherlands and Turkey which influence business cooperation’, 7 december 2009, 15:45 uur, SP7. R.J. Salentijn over ‘Social media as a marketing tool; Tapping the customers creativity to determine the effects of the incorporation of social media within the marketing program’, 9 december 2009, 15:45 uur, SP6. H.C. Baarspul over ‘Do Employees Behave Differently in Public- VS. Private-Sector Organizations? A State of the Art Review’, 11 december 2009, 16:30 uur, HO 9118. J.A. Kok over ‘Labeling the Tea Sectors in Ha Giang and Lai Chau’, 16 december 2009, 16:45 uur, CU B101.

!&345$%%2#/,,/15)!).& 2 3IRCHIA $OCTORAAL OVER k'05 PROGRAMMEREN ENTOEPASSINGHIERVANOPRADARSCANCONVERSIEl  DECEMBER UUR #5# *7 TE 7INKEL $OCTORAAL OVER k!PPLYING #OMPOSITION&ILTERSTO#l DECEMBER  UUR ,!

NICATIEVANDOFEBISVERPLAATSTNAARERFEBS OCHTENDS  #/--5.)#!4)%/.$%2:/%+ 6OOR" STUDENTEN4#7GENERATIE  /P VERZOEKVANDEDOCENTENISBESLOTENHETVAK#/:   %# OP TE SPLITSEN IN  VAKKEN VAN  %# (ET VOORDEEL VAN HET OPSPLITSEN IS DAT DE CIJ FERADMINISTRATIENUOVERZICHTELIJKERWORDTVOORDE STUDENTENDOCENT)NHETVAKKENPAKKETWORDTDE OUDE VAKCODE VERWIJDERD (IERVOOR IN DE PLAATS KOMENDETWEENIEUWEVAKKEN NAMELIJK 4HEORIEDEEL #OMMUNICATIEONDERZOEK  %# EN  0RAKTIJKDEEL #OMMUNICATIEONDERZOEK "ACHELOR  %#  $E VERPLICHTE VOORKENNISEISEN GELDENVOORBEIDENIEUWEVAKKEN(ETWORDTDRIN GENDGEADVISEERDOMEERSTHETTHEORIEDEELTEVOL GENENVERVOLGENSHETPRAKTIJKDEEL

or graduate, to join our community of 50 entrepreneurs. VLT is the business develop39-0/3)5-53%23500/24 S. Kleine-Vennekate over ‘Circular!&345$%%2#/,,/15)5--4% migrament support programme for individuals (ETbuild SYMPOSIUM HET VAK 5SER tion between the EU and third countries’, 4 and teams, who -ASTER want#3to a VAN ‘high-tech & 9ANG -ASTER OVER k$ESIGN AND 6ALIDATION OF 3UPPORT DAT STOND INGEROOSTERD OP WO  JAN IS december 2009, 15:45 uur, SP7. high-growth” Our programme 1UALITY OF #ONTEXT #OMPUTATIONAL -ODELl  company. VERPLAATST NAAR DI  JAN AS IN ZAAL #UBICUS DECEMBER UUR 7! " offers weekly training sessions on Fridays, 345$%.4 !33)34%.43#(!0 -%%,//034!'% We now welcome Afstudeercolloquium CPA and many other facilities. candidates for planned toDEstart !FDELING ).& ZOEKT EEN STUDENT ASSISTENT DIE IN the 4#7group !CHMEA 6ASTGOED BEHOORT TOT GROOTSTE VASTGOEDVERMOGENSBEHEERDERS VAN .EDERLAND N. Cocić over ‘Failure of the publicDEPERIODEJANTMJUNI DAGDEELPERWEEK private January 28, 2010. Want to know more? Come MEEWERKT AAN HET LEERDOELENPROJECT $IT PROJECT 6OOR DE AFDELING #OMMUNICATIE ZOEKEN WE EEN partnership in serbia’, 30 november and talk VAN to LEER us atSTAGIAIREDIEMEEDRAAITMETALLELOPENDEACTIVITEI the information meeting HEEFT2009, ALS DOEL HET EXPLICIET FORMULEREN DOELENVOORCAVAKKEN4AKENVANDESTUDENT TEN)NDEPERIODEVANAFFEBLIGTHETACCENTOPDE 15:45 uur, CA B305. on Monday, December 7, 20.00 hrs (coffee ASSISTENTBETREFFENHETMAKENVANOVERZICHTENPER INTEGRATIEVANDETWEEVASTGOEDBEDRIJVEN!CHMEA VAK VAN BESCHIKBARE INFORMATIE HET HER FORMU EN )NTERPOLIS 7E UT ZIJN OA BEZIG MET HET ONTWIK from 19.30), Faculty Club, Campus. VLT LEREN VAN LEERDOELEN HET ONDERHOUDEN VAN CON KELEN VAN EEN WEBSITE ORGANISEREN EEN KENNIS Afstudeercolllquium GZW is BEWAKEN executed by the UT and GAAN Saxion and coTACT MET DOCENTEN EN HET VAN DE VOORT MAKINGSEVENEMENT ALLE UITINGEN OMZETTEN #47 GANG VAN HET PROJECT7E VRAGEN EEN STUDENT DIE NAAR DE NIEUWE HUISSTIJL EN BETREKKEN MEDEWER funded by the European Fund for Regional COMMUNICATIEF VAARDIG IS EN GOED IS IN SCHRIJVEN KERSVIAINTRANETZOVEELMOGELIJKBIJDEONTWIKKE TW selftests for VANTEKSTEN$ESTUDENTKRIJGTEENTRAININGINHET H.J. Hofland over ‘IVD therapy Development. LINGENMBTDEFUSIEENOFINDEMARKT$ESTAGI More information and FORMULEREN VAN LEERDOELEN "ELANGSTELLING -AIL AIREKRIJGTEENOFMEERDEREEIGENPROJECTENTOEGE management in chronic conditions: a 2OMKEMA lite- OPLEIDINGSCOÍRDINATOR meeting registration, see: (ANS ROM WEZEN EN HELPT VERDERwww.ventureMET DIVERSE VOORKOMENDE KEMA EWIUTWENTENL  )NFORMATIE WWWINTEGRANDNL rature-!34%2-%#(!42/.)#! review’, 11 december 2009, 10:45 uur, labtwente.com. WERKZAAMHEDEN OPDRACHT!- 02/'2!--%2%. Vrijhof 6. Afstudeercolloquium CES

C

7""ENPREMASTER/PVRJANISEREENINFOR MATIEDAGVOORDE-ASTER-ECHATRONICA$EDAGIS BEDOELDVOOREJAARSSTUDENTENENPRÀ MASTERSTU DENTENDIEZIJNGEħNTERESSEERDINDEAPARTE-ASTER -ECHATRONICA MAAROOKVOORSTUDENTENDIEOVER WEGEN TE KIEZEN VOOR DE SPECIALISATIE -ECHANICAL !UTOMATION BINNEN DE -ASTEROPLEIDING 7" 7E GEVEN INFORMATIE OVER HET STUDIEPROGRAMMA EN HETTYPEWERKDATJEKUNTGAANDOENNAAFSLUITING VANDEZESTUDIES$EVOORLICHTINGISDAAROMOPDE LOCATIESVANHETBEDRIJF$EMCONIN/LDENZAALEEN HIGHTECHBEDRIJF ACTIEFOPHETGEBIEDVANMECHAT RONISCH ONTWERPEN  $IT BEDRIJF VERZORGT OOK HET TRANSPORT DELUNCHENDEBORREL-EERINFORMATIE IS TE VINDEN OP HTTPWWWCEUTWENTENLRTWEB EDUCATION-SC?INFO?HTM

Afstudeercollquia IE&M

6OOR ")4 ).& 4%, " STUDENTEN $E HERKANSING 0ROGRAMMERENISNIETINJANUARIMAAROPAPRIL lSOCHTENDS

T

NW

#/,,%'% ).,%)$).' !2"%)$3 %. /2'!.)3! 4)%039#(/,/')% 6%20,!!434

-EDEDELING NAAST 039 " OOK BEDOELD VOOR 0REMASTEREN-INOR039(ETRESERVECOLLEGEDATIS

GEPLAND OP DONDERDAG  MAART  KOMT TE VER A.M. Sinnema over ‘Order lead time reducAfstudeercolloquia TN VALLEN%XTRAVERROOSTERDWORDTEENCOLLEGEWOENS DAGMAART HETUURWEDEROMIN7! W tion of a distribution centre’, 3 december 2009, 15:45 uur, SP4. M.M. Kruize over ‘E-beam patterning '7 P.E. Heeres over ‘An improved LGD model for approach towards non-local andreev reflecNW SP4. !&345$%%2#/,,/15)5-%$-the hire purchase and financial portfolio of tion’, 3 december 2009, 14:00 uur, Volkswagen bank’, 4 december 2009, 15:45 R.P.B. Laarman over ‘Magnetically coated + +EMNA "ACHELOR OVER k+ENNISPRODUCTIVITEIT +ENNISONTWIKKELING ALS SOCIAAL COMMUNICATIEF 4.7 uur, SP6. noble metal nanorods: application and PROCESl  DECEMBER   UUR -ALIEBAAN !&345$%%2#/,,/15)5-4. R.H.V. ,%%234/%,6//2$2!#(44%#(.)3#(% Olthof over ‘Risk management of caloptical characterization’, 11 december 2009,  5TRECHT 342/-).'3,%%2 lable bonds’, 9 december 2009, 13:45!&345$%%2#/,,/15)5-039 uur, CU 16:00 uur, HO T4.- 4EERHUIS $OCTORAAL OVERk4HE RESTART BEHAVI " PREMASTER EN ANDERE BELANGSTELLEN OUROFAWAXYCRUDEOILl DECEMBER  B101. 7" T.W. Driessen over ‘Droplet separation and DEN -A  DEC  IS DE LEERSTOELVOORDRACHT "* $IEPERINK -ASTER OVER k2ETROACTIVE INTERFE UUR (/4 P.J.A. Wolbers over ‘Care for walk-in: coalescence on a one dimensional grid’, 14 4ECHNISCHE 3TROMINGSLEER TIJDENS HET  UUR IN RENCEorgaIN ANATOMICAL LEARNING USING A VIRTUAL LEA nizing(2#3PREKERIS)R"ERNOLD,EFERINKWERKZAAM a walk-in based preoperativeRNINGENVIRONMENTl DECEMBER UUR assessdecember 2009, 15:00 uur, OH 210. BIJ 3TORK &OOD 3YSTEMS 4ITEL k4OEPASSINGEN VAN #5" MAAKINDUSTRIEl $EZE VOOR ment 3TROMINGSLEER clinic inIN DEuniversity medical centre !&345$%%2#/,,/15)!4#7 DRACHTISEENVERPLICHTONDERDEELVANHET" PRO Utrecht’, december 2009, GRAMMA11  !CADEMISCHE VORMING EN STAAT15:45 uur, VOOR ANDERE BELANGSTELLENDEN 5 WORDT VAN . 2EIMERT -ASTER OVERk/VERVECHT IN BEWEGING N109. OPEN HARTEUITGENODIGDHIERBIJAANWEZIGTEZIJN /NTWIKKELING EN EVALUATIE VAN EEN WEBSITE VOOR !&345$%%2#/,,/15)5-)/

Colloquium BW

2 0ELGRUM OVER k0REPARING FOR THE &UTURE ,ANDSCAPEl DECEMBER UUR .

G

T

INTERMEDIAIRSINDEWIJK/VERVECHTl DECEMBER  UUR #5" 4(OFSTEDE-ASTER OVERk)NCLUSIVE)NNOVATION$E INVLOED VAN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDER NEMENOPDEINNOVATIEKRACHTENPERFORMANCEVAN EEN ORGANISATIEl  DECEMBER   UUR 30 !! *ONGE 6OS -ASTER OVER k:ELFREDZAAMHEID BIJRAMPEN%ENONDERZOEKNAARWATMENSENZELF DOENTIJDENSEENRAMPOMDESCHADETEBEPERKENl DECEMBER UUR 30 + "ERKEL -ASTER OVER k$ETERMINANTEN VAN PER SOONLIJKGEZONDHEIDSMANAGEMENTDOORSENIORENl DECEMBER UUR 30 7 3LEIDERINK -ASTER OVER k3AMENWERKEN AAN JEUGDZORGOPMAATl JANUARI UUR #5 "

T.M. Keuper over ‘Effectiviteit van digitale compliance-trainingen. De case: STOAS%7) ABN AMRO’, 18 december 2009, 10:30 uur, WI CA C-009.

E

M

TIONOFA#O0T MULTILAYERFILM DEPOSITEDONA(& CLEANED3IWAFER WHICHHASTHESMALLESTPOSSIBLE PERPENDICULAR MAGNETIC DOMAIN STRUCTURE A ZERO EXTERNAL FIELDl  DECEMBER   UUR (/ 4 - 7ASSINK $OCTORAAL OVER k$ESIGN OF AN !UTONOMOUS2OBOTIC(OUSEHOLD!RMl DECEM BER UUR 30 ! +LEIN -ASTER OVER k)MAGE 2EGISTRATION ON 0HOTOSOF$IABETIC&EETl DECEMBER  UUR (/4

345$%.45.)/.

VentureLab Twente (VLT) invites you, ambitious entrepreneurial professional, PhD

ADVERTENTIE

S

tudieverenigingen

S.V.A.T. Astatine

Do. 26 november: HerfstBOSS borrel. # Vr. 27 november: studentenoverleg. # Di. 1 december: workshop 'Jouw Potentieel'. # Wo. 2 december: excursie naar de KMA. # Ma. 7 december: sinterklaas. # Wo. 9 december: sinterkerst. # Wo. 16 december: Dies Astatine. # Meer informatie: www.astatine. utwente.nl.

A.s. woensdag staat alles in het teken van Sinterklaas, beginnend met een Sintborrel 's middags en dan 's avonds de traditionele Kantelpietavond. Verder is er volgende week ook de activiteit ‘Bolletje Prof’ op dinsdag en op donderdag een lezing van het Actuarieel Instituut. W.S.G. Isaac Newton

Flevonice Geef alles! www.ijsstrijd.nl

/NS REISG ACHTERDE 7E ZOEK HETJEGA BIJ HET B HET (ANS .EWTONB BORRELEN DE BIOSC NAAR4HA #ONCEPT INSCHRIJVI

3'$!%$

(ET KAN SAMENSTE (URK 3E -ARLEEN 0OOLEN & #OMMIS OM  WO  FEB  /P WO GEREIKT$ WORDTGER WAAROP H TEERTHEM

0!2!$/+

6ANAVOND ,EES JE D KOM DAN DEN DE " EEN COM SIEFOTO N ZORGEN ER TE HANGE 0ARADOKS 0ARADOKS PARADOKS

$)-%.3)

DECIS DE#ONGA VAN DO  $EZEWOR  /P  DEZEDAG VEN  +O TISKOPKO WWWDIM

73'!"

7ODE +OMKIJK OFGEEFJE ISDE+AR ALSEENSC ISWELKOM VASTAFM KUNJEJE VELDTIJDE VANONDE

7IL JIJ MEEWERKEN AAN DE #REATE 4OMORROW HET

W.S.G. Abacus

20 februari 2010

73')3

"%34552345$%.45.)/. Bestuur Student Union

3KILLS is #ERTIFICATE HET #AREER #ENTRE -AIL De Student Union voorOF AAN maart op zoek 2EMON RLNTROMP UNIONUTWENTENL  +ANS naar twee nieuwe bestuurders. Zoek jeAAN een MAKEN OP EEN GRATIS 35!# $OE MEE HET 35!# TEVREDENHEIDSONDERZOEK WWWSTUDENTUNI nieuwe uitdaging? Ga naar: www.studenONNLPORTAL$E35%"6ZOEKTEENNIEUWECOÍR !&345$%%2#/,,/15)!")4 DINATOREVENEMENTEN-EERINFORMATIEVACATURE Bureau Onderwijszaken MB tunion.utwente.nl of stuur jouw sollicitatie BANK VAN DE 3TUDENT 5NION  )N DE 5NION 3HOP naar: [email protected]. * .IEUWERTH $OCTORAAL OVERk+NOWLEDGE SHARING KANVANAFNUWEERGEKOPIEERDENGEPRINTWORDEN  :IN IN EEN CIABATTA KALKOEN HAM OF IN ILLYde KOF I.v.m. BETWEENFIVE$UTCH 'ERMANEUREGIOlSONTHESUB de kerstvakantie is BOZ MB gesloten # De Student Union lanceert binnenkort JECT OF HEALTHCARE PROJECTSl  DECEMBER  FIE +OM NAAR DE 5NIONBAR
 $E "ASTILLE HEEFT van do. 24 december 2009 t/m vr.&),/3/&)%6!.$%#/--5.)#!4)% 1 janunieuwe website. Onder de volgende link kan UUR 7! TIJDENS DE FEESTDAGEN AANGEPASTE OPENINGSTIJDEN '"ONGERS$OCTORAAL OVERk4HERELATIONBETWEEN :IEHTTPWWWSTUDENTUNIONUTWENTENLBASTILLE ari 2010. Dit heeft tot gevolg dat er"van 24 je een voorproefje van de nieuwe website SERVICE INTERFACE PATTERNS IN A 3ERVICE /RIENTED 4#7 $E INDELING VAN DE WERKCOLLEGES ZOALS OPENINGSTIJDEN$EBEAMERUITLEENVERLOOPTVIA !RCHITECTUREANDTHEMANAGEABILITYOFTHESERVICE ZE OP HET ROOSTER STAAN IN WEEK  OPhttp://www.studentunion.utwente. DO  JAN DE 5NION3HOP 4EL     )NFO 3TUDENT december 2009 t/m 1 januari 2010 geen colvinden: INTRODUCTION PROCESSl  DECEMBER   ISGEWIJZIGD$EVERROOSTERINGISNUALSVOLGT 5NION "ASTILLEKAMER TEL  loquiaUUR 30 kunnen plaatsvinden, de gebouwen nl/portal. /CHTENDGEDEELTE SYMPOSIUM E TM EHeb UUR IN je suggesties/opmerkingen? -"AKKER$OCTORAAL OVERk4HE5SEOF+NOWLEDGE ZAAL 2AVELIJN 3TUDIO -IDDAGGEDEELTE SYMPO 345$)%6%2%.)').'%. op de UT zijn dan gesloten. Aankondigingen Mail naar: [email protected]. #8 colloquia voor de eerste week van januari December as. is er de ‘borrel met de rector’ in 2010 (4 januari t/m 8 januari 2010) dienen de Horst met als thema ‘Onderwijskwaliteit’. uiterlijk vr. 4 december 2009 (week 49) bij Heb je een pittige stelling, mail deze naar: BOZ aangemeld te zijn. Aankondigingen [email protected]. # Ben jij een colloquia voor de tweede week van januari echte teamplayer of wil jij er één worden? 2010 (11 januari t/m 15 januari 20100 dieDoe mee aan Skills Certificate. Zie: www. nen uiterlijk vr. 11 december 2009 (week 50) skillscertificate.nl. bij BOZ aangemeld te zijn.

VentureLab Twente looks for more (future) ‘high-tech high-growth’ entrepreneurs

%INDHOVE ISEENMA SCHE MA HUN STUD OMDETIT EEN GELDP SCHRIJFJE +OMDAN #UBICUS NL

Op ma. 30 november vindt de halfjaarlijkse algemene vergadering plaats. Tijdens deze vergadering wordt terug gekeken op het afgelopen halfjaar en wordt er over verschillende zaken vergaderd. De vergaderstukken zijn in te zien in de Newtonkamer. Aansluitend op de ALV is er een borrel in Diepzat # Volgende week komt Sint Nicolaas een bezoekje brengen in de borrelkelder Diepzat. Heb jij een brief/mail gehad om een mooi gedicht te maken? Kom deze dan voordragen op do. 3 december. Meer informatie: www.isaacnewton.nl of bel (053) 489 2531. S.V. Stress

Kom vanmiddag vanaf 16:00 uur een biertje met ons drinken tijdens de MBorrel in MBasement, Zilverling. # Op 2 december gaan we tijdens een inhousedag op bezoek bij Stork Aerospace in Papendrecht. Stork Aerospace ontwikkelt en produceert complexe lichtgewicht structuren en elektrische

#5,4552 3(/4

/PZO 4WENTE 3 3/,/ E VAN3(/4 TEPUNTEN "EIDE ORK 2ONNY"U DE KRACHT UURINDE ISOPENV VOORSTUD

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

13

Donderdag 26 november 2009

27 November, VriMiBo # 30 November, Lunchlezing Info-Support over Security # 1 December, Sinterklaasborrel # 2 December, "Suit Up!" Feest # 4 December, VriMiBo # 8 December, Console Gaming Night # 9 December, Thales excursie.

ADVERTENTIE

7a^_[c^Zi gdcYadeZc bZijlkgV\Zc dkZg`Vc`Zg

s.v. arago

Aankomende maandag vindt de 39e Dies der S.V. Arago plaats. Komt allen vanaf 15.45 uur naar Hogekamp T4 om een lezing van prof. W.J. Caspers bij te wonen en daarna de borrel. Tevens is het de gehele dag feest in de AK. # De mastervoorlichting is volop bezig, komende woensdag is de eerste trackvoorlichting, die van Material Science, vanaf 12.30 uur. # Overig: 3 december: BRAK borrel; 4 december: Sinterklaas; 9 december: trackvoorlichting Optics & Biophysics en FyFy Bowlingtournooi; 16 december: trackvoorlichting Fluid Physics; 17 december: BACO Sinterkerstborrel. Verder elke vrijdag een VriMiBo, deze week getapt door de BRAK.

C

ultuur

7ZaYZ @L;@Vc`Zg>c[da^_c/  %-%%"%''++''\gVi^h

Belletrie filmhuis

A.s. wo. 2 december draait de film ‘In Bruges’ in de filmzaal van de Vestingbar. Twee huurmoordenaars worden na een mislukte opdracht naar Brugge gestuurd om onder te duiken. De één probeert daar wat cultuur op te snuiven terwijl de ander zich enorm verveelt en zijn leven overdenkt. Dan blijkt dat ze toch niet naar Brugge zijn gestuurd om van de mooie stad te kunnen genieten. Aanvang: 21:00 uur. Toegang: gratis.

6ahjbZi`Vc`ZgiZbV`Zc`g^_\i! ]ZZ[ijVa\ZcdZ\odg\Zc# 7a^_[YVVgdbc^ZigdcYadeZcbZi kgV\Zcd[dcYj^YZa^_`]ZYZc dkZgjlo^Z`iZ!bVVgWZadch# L^_]ZaeZcj\gVV\kZgYZg#

systemen voor de lucht- en ruimtevaartindustrie. # De TIMES local qualifications komen er weer aan. Op 8 december gaan 6 teams zich over een case van Accenture buigen. Meer informatie en inschrijven via de stress-site. dimensie

Zit jij straks in het achtste bestuur van Dimensie? T/m vr. 27 november kan je je sollicitatiebrief opsturen naar bestuur@ dimensie.utwente.nl. Meer informatie: via e-mail, telefoon of kom langs in de bestuurskamer. # Kom do. 2 december en vr. 3 december (onder het genot van een kop warme chocolademelk) je schoen zetten bij Dimensie. De goede sint maakt za. 5 december een tussenstop in de Rubix om al deze schoentjes van een verrassing te voorzien. # De schoenen mogen 7 december weer worden opgehaald tijdens de ‘Waffeln und Gluhwein’ van de WuK, in de pauze (12:30 tot 13:30 uur). C.t.s.g. alemBiC

2+9+16 December: workshop presenteren. # 3 December: reguliere borrel. # 7 December: schaatsen met de Sportcie. # 9 December: excursie naar Zeton. # 10 December: workshop presenteren. # 11 December: symposium door Majulah studiereis. # 17 December: kerstdiner. # Op de Alembickamer kun je altijd langskomen met vragen. # C.T.S.G. Alembic. Tel: 053 489 2866. Website: www.alembic.nl. inter-aCtief

P

akkerij

aegee-ensChede

Vanochtend is er een bezoek aan Twence georganiseerd door dispuut Quenouille # Vanavond geven zij als afsluiting van de CyQlus een feest met als thema duurzaamheid. # Volgende week dinsdag is er een gewone kroegavond. # Sociëteit Asterion is geopend op dinsdag- en donderdagavond vanaf 21:30 uur. # Wil je meer informatie of lid worden? Bel 053-4321040, mail naar [email protected] of kijk op www. aegee-enschede.nl. audentis

Vanavond, do. 26 november, is de tweede Senaatinteresseborrel, zodat er in februari een nieuwe groep de verenging kan gaan besturen. # Op ma. 1 december volgt de Sintesjaars, waarbij alle eerstejaars jaargroeperingen surprises en gedichten voor elkaar maken en zichzelf zullen profileren. # Volgende week donderdag gaan we met alle leden van Audentis op de verenigingsfoto. Deze wordt tijdens de viering van de 29e Dies Natalis uitgereikt. # Meer informatie: www.audentis.nl of bel of mail de Senaat. (053-4328384 of [email protected]). C.s.v. alpha

Vanavond is er een buitengewone sociëteitsavond in Sociëteit Flux. # Zondag vindt er een Interkerkelijk KoffieVerbruiksuurtje plaats. # Maandag organiseert het sociëteitsbestuur een tappersborrel. # Dinsdag organiseren de Vuige Bastards een sin-

ADVERTENTIE

terklaasfeest. # Woensdag bent u, zoals gebruikelijk, om 12.30 uur welkom bij de ChOOSE-bidstond in vergaderzaal 5 van de Bastille. # Geïnteresseerd in C.S.V. Alpha? Kom langs in Flux op de derde verdieping van de Pakkerij, bezoek csvalpha.nl of mail naar [email protected].

I

nternationaal

Studentenrestaurant

esn tWente

Which team will win the UEFA Champions League? Place your bets with Theo, and win some cash. Half of the money will go to Unicef, supporting children’s education in Bhutan. Bets can be place until December 1, 2009. # Celebrate Sinterklaas, a typical Dutch event, with ESN. Sinterklaas will visit us on Thursday, December 3, 19:30-22:00 hrs in the Atrium (Bastille). Please check the ESN website and Facebook page for more information. Sign up with the ESN board members during the weekly drink on Tuesday. aegee-ensChede

This morning there will be a visit to Twence with the Quenouille CyQclus # Tonight they will organise a smashing party in our pub with theme will be durability. # Next Tuesday there will be a regular pub evening. # Our pub Asterion is opened Tuesday- and Thursday night from 21:30 hrs. # More information about AEGEE? You can call us on 053-4321040, send an e-mail to board@ aegee-enschede.nl or take a look at our website, www.aegee-enschede.nl.

D

iversen

kivi niria

Students Twente organiseert i.s.m. studievereniging Astatine en USG Innotiv een workshop ‘Jouw Potentieel’ op di. 1 december, 14:00-16:30 uur in LA 244. Tijdens de workshop zullen aan de hand van kernprofielen jouw mogelijkheden duidelijk worden. De specialisten van USG Innotiv kunnen jou vertellen welke functies en bedrijven bij jouw opleiding en profiel passen. Bij de workshop wordt ook een PPA-test (persoonlijke profiel analyse) aangeboden. Deze test laat zien wat voor type persoon je bent, hoe je jezelf ziet en hoe anderen jou zien. Max. 25 deelnemers. Kosten: EUR 5 (Kivi Niria/Astatine-leden)/EUR 10 (overigen). Aanmelden via Astatine of kiviniria@ utwente.nl. B.s.C. duitenBerg

Wo. 2 december organiseert Beleggingsstudieclub Duitenberg de Basiscursus Beleggen. Door een professional van de Rabobank worden de basisprincipes op basis van een praktijk voorbeeld uitgelegd. Deze cursus is voor iedereen toegankelijk en bovendien gratis, na aanmelding via [email protected]. De cursus start om 19:30 uur en vindt plaats in het Drienerburght Conferentiehotel en wordt afgesloten met een gratis borrel. Cd-uitleen

Nieuwe aankopen, voor iedereen te leen, nu gratis voor bibliotheekleden. Pop: 1.Tom Waits-Glitter And Doom; 2.El Pino And The Volunteers-The Long Lost Art Of Becoming Invisible; 3.Tori Amos-Midwinter Graces; 4.Voice Male-At The Movies; 5.Liesbeth List-Verloren En Gewonnen. Jazz: Tom BeekBig Time. Klassiek: Simeon ten Holt-Canto Ostinato voor Harp. Wereld: Les TriaboliquesRivermudtwilight. DVD: Beyonce-I Am Yours At Wynn Las Vegas. Deze en zo'n 60.000 andere CD's, DVD's, SACD's, LP's en nu ook Blu-Ray Discs, in de Openbare Bibliotheek. Koop en reserveer on-line. Zie: www.cd-uitleen.nl. Tel.: 053-4361130.

S

port

arashi

Zaterdag 14 november heeft Bas van Wel zijn Jiu Jitsu leraar A diploma gehaald. Hij deed op deze dag examen in Amersfoort, waar Bas en nog 3 andere leraren les moesten geven aan een groep van 12 man, waaronder 4 leden van de sportvereniging Arashi. Bas moest het lesonderdeel fightingsystem van Jiu Jitsu, fase 1 en 2 instrueren. Arashi heeft nu dus een officiële Jiu Jitsu leraar erbij en is daar maar al te trots op.

Maandag 30 november Roomschnitzel, Rundersaucijs, Vegetarische schnitzel Champignonsaus, Vleesjus Macedoine de legumes, Rodekool Pommes au part, Aardappelpuree Dinsdag 1 december Kipsaté, Rookworst, Vegetarische worst Satésaus, Vleesjus, Vegetarische jus Sambalboontjes, Augurken Nasi, Boerenkool Woensdag 2 december Hamburger Hawaï, Schouderkarbonade, Vegetarische burger Hotsaus, Jachtsaus Groentenmix, Spruiten Frites, Gekookte aardappelen Donderdag 3 december Kippenpoot, Rundergehaktbal, Gevulde aubergine Ketjap sesamsaus, zigeunersaus Doperwten, Koolrabi Nasi, Gebakken aardappelen Vrijdag 4 december Gebakken lekkerbek, Slavink, Vegetarische balletjes Remouladesaus, Uiensaus Wortelen, Boterbonen Pommes noisettes, Gekookte kriel

De Stek Maandag 30 november t/m vrijdag 4 december Hap aan de tap Winterstoofpotje Ardappelpuree en gestoofde appel Superhap Zalmlasagne Rauwkost

Faculty Club Laat u verrassen door de koks van de Faculty Club Een drie gangen wild menu voor  37,50.

For the English menu: www.utwente.nl/fb/catering/ studentenrestaurant Voor informatie + openingstijden: UT-Catering: www.utwente.nl/fb Reserveringen Faculty Club en De Stek online via www.utwente.nl

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

14

Donderdag 26 november 2009

Toernooizege judoka Arashi

Judoka Daphne Laméris schreef in Hengelo een internationaal toernooi op haar naam. Het trainingslid van Arashi won drie partijen in de gewichtsklasse tot 63 kilogram. Laméris won haar partijen met een ippon en een offerworp. In de derde en laatste partij kreeg ze meer tegenstand. Ze kwam eerst achter met een yuko, maar omdat haar tegenstandster tweemaal een straf kreeg voor ‘negatief judo’ herstelde het evenwicht zich in de partij. Met een waza-ari in het slot besliste de judoka de partij in haar voordeel.

Overwinning Cabezota De handbalsters van Cabezota versloegen afgelopen weekeinde in de uitwedstrijd Langeveen met 16-12. Met deze zege blijft de ploeg volop in de race voor de titel. De mannen verloren met 35-26 van DOS uit EmmerCompascuum.

Spektakel verzekerd

Neem 160 tafeltennissers, laat ze spelen op veertig tafels en spektakel is verzekerd. Het tweejaarlijkse Moekotte-toernooi van het organiserende Thibats was zondag tot de laatste plaats bezet. Flitsende rally’s op hoog niveau. Snel spel, maar ook steeds wisselen van tegenstander. Illustratief voor het aloude toernooi is dat elke deelnemer liefst tien partijen moet zien af te werken. Flink doorbuffelen dus. De organiserende vereniging ging er in F-licentie klasse met de hoofdprijs vandoor. Daarin was het mixduo Nam Nguyen en Floor Heijerman te sterk voor de concurrentie.

Harambee klopt Lutheria

Foto: Gijs van Ouwerkerk

Aanvaller in de warmte van het schaatspeloton Schaatser Joris van Dijk is een man van de lange adem en van kapot gaan in een peloton. Hij verruilde vorig seizoen het langebaanschaatsen voor het marathonschaatsen. Spijt van zijn overgang kent hij niet. De UT-student had het rijden van rondjes op tijd vorig seizoen wel gezien. Hij miste de warmte van een marathonpeloton en het tactische steekspel. ‘Misschien ben ik wel meer wielrenner dan schaatser’, zegt Van Dijk. Aan hem gaat geen nieuwe Sven Kramer verloren. ‘Dat rijden van rondjes op tijd zegt mij gewoon niet zo v e e l . Laat mij maar zestien of zeventien kilometer achter elkaar schaatsen in een grote groep. Lekker demarreren. Mooi man.’ Van Dijk is dit seizoen in het marathonveld onderaan begonnen in de C3 klasse. Maar afgemeten aan zijn resultaten is het plafond van deze Joris Van Dijk: ‘Dat rijden van rondjes op tijd zegt mij niet zo veel.’’ Foto: Gijs van Ouwerkerk

Naam:

Joris van Dijk

Leeftijd:

21 jaar

Studie:

technische geneeskunde

Sport:

marathonschaatsen

Club:

DSV De Skeuvel

geboren aanvaller nog niet in zicht. Halverwege de competitie staat hij verrassend derde in het klassement en met nog drie wedstrijden te gaan is er hoop op meer. Mogelijk zaterdag al als hij een marathon schaatst op de baan in Enschede. Zijn finest moment in het marathonschaatsen beleefde hij onlangs in Nijmegen. Van Dijk was de hele dag al in een aanvallende bui. Voortdurend wegspringen uit het peloton en vijftien ronden voor het einde alleen verder. Dat bleek te snel, want hij werd teruggepakt. Acht ronden voor het einde probeerde de aanvaller het opnieuw. Dit keer met meer succes. ‘Ik zag een jongen weg springen die al vaker had gewonnen. Ik ben achter hem aan gegaan, maar omdat ik er toen flink doorheen zat kon ik alleen maar aanklampen, zonder kopwerk te doen. Hij beet me toe dat

ik over moest nemen, maar dat lukte niet. Vervolgens heb ik het op een akkoordje gegooid. Hij de wedstrijd winnen en ik tweede’. Dat gebeurde. Ook al voelde Van Dijk in de slotmeters de kracht in zijn benen terugkeren. ‘Vlak voor de finish kon ik erop en erover en hem alsnog kloppen’, zegt hij, ‘maar dan had ik die jongen nooit meer in de ogen kunnen kijken. Deal is deal.’ Van Dijk is één van de zes marathonschaatsers van De

Skeuvel. Het aantal langebaanschaatsers binnen de club ligt veel hoger. ‘Het is een kleine wereld. Ook bij de Skeuvel’, zegt hij, ‘maar ik heb wel het idee dat de sport in de lift zit.’ Van Dijk hoopt met zijn oerHollandse naam ook op een oer-Hollandse winter met stevige vorst. ‘Er gaat natuurlijk niks boven natuurijs. Het hoeft niet eens een marathon te zijn. Gewoon buiten langs de rietkragen, heerlijk man.’ En Elfstedenkoorts? Van Dijk: ‘Die wedstrijd sluimert altijd in het achterhoofd van een marathonschaatser. Het wordt ook wel weer eens tijd. Tussen 1963 en 1985 zat ook een behoorlijk gat. Ik geef de hoop niet op.’ De Drienerlose sporter zegt geen lid te zijn van de Friesche Elf Steden. Dus zou L e e u w a rd e n deze winter het sein

Schutters naar campus In totaal veertig schutters doen op zondag 13 december mee aan het jaarlijkse toernooi van Studenten Handboogsportvereniging Sagittarius op de campus. Aan het toernooi in het sportcentrum is dit jaar voor het eerst de A-status toegekend. Dat betekent dat er wordt geschoten volgens de internationaal geldende regels van het mondiaal overkoepelende orgaan van de schietsport. op groen zetten, dan is hij er niet bij. ‘Officieel m i s schien n i e t , maar dan schaats ik ‘m wel illegaal. Dwars door het protocol heen. Zo’n kans laat ik me niet ontnemen.’ De re a l i teit van dit moment is dat Van Dijk zaterdag in Enschede zijn vierde marathon van dit seizoen schaatst en na de tweede plaats in Nijmegen in eigen huis voor de hoofdprijs gaat.

De volleybaldames van Harambee versloegen vrijdagavond Lutheria met 4-0. De setstanden: 25-10 25-23 25-12 25-19.

Bovenaan in Bommelasloop De atleten van de Dr ienerlose tr iatlonvereniging Aloha haalden een aantal hoofdprijzen op de Bommelasloop in Enschede. Zo was er op de 7,4 kilometer hardlopen een eerste plaats voor Jony Heerink in 33.42. Zij bleef clubgenote Anna Doding (37.45) voor, die als derde over de streep kwam. Verder maakte Jan-Roelf Heerssema afgelopen weekeinde indruk op de Euregio Zwemloop in Enschede. In zijn wedstrijd 500 meter zwemmen en vijf kilometer hardlopen- passeerde hij als eerste de finish in 25.19. Willem Schreurs hield het op één kilometer zwemmen. Hij veroverde de eerste plaats in een tijd van 13.45 minuten.

Duo schiet op snelheid Het duo Dennis de Vlieger en Nick Aldenkamp van schietvereniging Lichtgeraakt legden op een sterk bezet toernooi in Amersfoort beslag op de 22e plaats. In een veld van zestig schutters moesten zij binnen vier minuten zeventig doelen op verschillende afstanden raken. Als handicap droegen de schutters tijdens het lopen een zware munitiekist met zich mee.

Kronos mist podium De Drienerlose Atletiekvereniging Kronos heeft op een crossestafette in Nijmegen het podium net gemist. In een wedstrijd over vijftien etappes van een kilometer kwamen de vijf Kronauten Monique van Lier, Hanneke Weststeijn, Viktor Beelen, Johan van Dijk en Steven Mesman net tekort voor het ereschavot. Zij legden het parcours af in een tijd van 56.37 minuten.

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

15

Donderdag 26 november 2009

Kapot

Vloeistof

Als een olifant in een porseleinkast dendert Nina de la Croix door het leven. Maar hoe breekbaar is zijzelf? Met haar prachtige teksten, haar krachtige stem en haar innemende uitstraling neemt zij de bezoeker mee in haar eigen wereld. Het programma staat garant voor een flinke dosis humor en herkenning. Nina de la Croix werd door de Cabaret & Comedygids getipt als een van de opmerkelijkste aanstormende talenten 'een debutante die je in de gaten moet houden'. Nina de la Croix - Alles kan kapot, zaterdag 28 november om 20.30 uur in Theater Concordia in Enschede.

De dansvoorstelling Jetzt gaat over het kijken en beleven van dans. Want hoe bekijken bezoekers een voorstelling precies? De twee dansers gaan de dialoog aan met het publiek. Jetzt is een krachtige voorstelling met een knipoog, grappig en tegelijkertijd bloedserieus. Vooraf aan de voorstelling delen de dansers papieren uit in de foyer waarop de bezoeker in een paar zinnen het begin van de voorstelling mag voorspellen. Na de voorstelling ontvangt degene met de beste voorspelling een prijs. Vloeistof: Jetzt, maandag 30 november van 12.35 tot 13.35 uur in de Audiozaal in de Vrijhof.

Wereldfeest

Tekening

Zomerse muziek van over de hele wereld vult zondag beide zalen van Atak. Het poppodium staat dan in het teken van de tweede editie van het wereldse festival Viva Fiesta! De grote zaal wordt tijdens deze editie gevuld door Contrabanda, dat door het land reist met drie wereldbands: RotFront (Oekraïens), Zulu 9.30 (Spaans/Braziliaans) en Hotel (Nederlandse band met Mexicaans-Amerikaanse invloeden). Het café staat in het teken van dans, van Bollywood en buikdans tot Turkse volksdansen en Spaanse flamenco. Dansgroep Aziyade geeft tijdens Viva Fiesta ook Oriëntaalse workshops. Viva Fiesta! Zondag 29 november vanaf 15.30 uur in Atak in Enschede.

De beelden op de tekeningen van Roos van Haaften en Bérénice Staiger zijn niet in een oogopslag duidelijk. De werken bestaan uit meerdere delen, gemaakt met houtskool, potlood en verf. De kunstenaars dagen de kijker uit de verschillende elementen in een tekening te verbinden. Roos van Haaften maakt tekeningen en installaties met schaduwen waarin ze het raakpunt tussen de woonomgeving van mensen en dieren onderzoekt. In de tekeningen van Bérénice Staiger staan leefpatronen van mensen centraal. Roos van Haaften en Bérénice Staiger: Fox eat woman’s head, opening op donderdag 3 december om 16.00 uur in de Grote expositieruimte in de Vrijhof.

Beth Hart De Amerikaanse rocksongwriter Beth Hart heeft een van de mooiste en krachtigste stemmen uit de hedendaagse muziek. In 1999 scoorde zij haar eerste hit met de ballad 'LA Song'. Afgelopen najaar verscheen Beth Hart's nieuwe CD '37 days' en na een serie club- en festivaloptredens ging zij afgelopen najaar de Nederlandse theaters in. Dit najaar volgt de reprise van de succesvolle tournee. Tijdens deze 'In concert'-tournee zijn naast Beth's akoestische luisterliedjes ook haar up-tempo nummers te horen. Beth Hart in Concert, woensdag 2 december om 20.00 uur in het Rabotheater in Hengelo.

Oud-UT-medewerker Jan Maas exposeert in de Horst. Foto: Gijs van Ouwerkerk

oud-medewerker exposeert in horst

Prominente rol voor wetenschap in kunst Jan Maas is weer even terug in zijn vertrouwde ‘technische bolwerk’ de Horst. In de centrale hal hangen dertien tekeningen en schilderijen van de oud-onderzoeker en docent van de opleiding werktuigbouwkunde. Na zijn vervroegd pensioen volgde hij een deeltijdopleiding aan de AKI. In zijn werk heeft de wetenschap een prominente rol. Latifa van Heerde

Ruimtelijke vormen, hersenen en zenuwcellen. Kunstenaar Jan Maas (63) put voor zijn werk veel inspiratie uit zijn wetenschappelijke achtergrond. Zeven jaar geleden verruilde hij de UT voor een vervroegd pensioen. Regelmatig verdiept hij zich in bladen zoals Nature om ideeën op te doen voor zijn doeken. Nanotechnologie en neuroscience zijn voorbeelden van onderwerpen die hij in zijn werk terug laat komen. ‘Zenuwcellen kun je zo geweldig afbeelden’, zegt Maas terwijl hij wijst naar een blauw schilderij waar zenuwcellen als een soort aan elkaar geknoopte touwtjes zijn geschilderd (foto). Zijn stijl omschrijft Maas als figuratief: herkenbare figuren die niets te maken hebben met de werkelijkheid. Dat is heel anders dan in de wetenschap, legt de kunstenaar uit: ‘In de wetenschap moet alles maar te verifiëren zijn. In Theo Nijland’ door Theo Nijland. Het is een vrolijk spektakel vol onvergetelijke duetten. 20.00 uur. EUR 17.75/15.25/13.25.

Donderdag 26 november Atak, Enschede: Hutspot! Studenten Dansavond. Elke maand in het teken van een andere studentenhuis, 23.00 uur. EUR 2. Vrijdag 27, zaterdag 28 en zondag 29 november Het Vestzaktheater, Enschede: voorstelling ‘Kortsluiting’ van Haye van der Heyden door theatergroep Bergweg. Een stuk over liefde, loslaten, opstandigheid, ouderdom en het achteruitgaan van de geest. Vr. en za.: 20.30 uur. Zo.: 15.00 uur. EUR 10.

s ta d

Vrijdag 27 november Medialab Enschede, NVB Wagener, Enschede: onthulling van ‘De poot van Enschede’. Een speciaal voor het Havengebied gemaakt kunstwerk en de toegang tot de stad Enschede. 17.00 uur. Entree: gratis. Rabotheater, Hengelo: toneelvoorstelling ‘Geknipt om te leren’ naar het boek ‘Educating Rita’ met Johnny Kraaijkamp jr. en Celine Purcell. 20.30 uur. EUR 21.50. Eetcafé de Huifkar, Enschede: opening expositie ‘De vriendschap’ van kunstenaar Moritz Gloerich. Bewerkte foto’s afgedrukt op linnen. 16.00 uur. Entree: gratis. Zaterdag 28 november Mariakerk, Enschede: Oratoriumkoor Eigenwijs Twente zingt verschillende werken van Felix Mendelssohn. Begeleid door Projectorkest Twente. 20.00 uur. EUR 17.50/15.00/t/m 16 jaar gratis. Metropool, Hengelo: Babylon Revival met Cuby + Blizzards, The Headaches, Pink Apple Pie etc. 14.00 uur. EUR 25/20/10/5. Zie: www.babylonrevival.nl. Tot en met zaterdag 28 november CBK Concordia, Enschede: Volken de Vlas en Weerwaar, expositie met hergebruik materialen. Weerwaar is het Groningse collectief recyclekunstenaars. Di./wo./vr.: 10.0017.00 uur, do.: 10.00-20.00 uur en za.: 11.00-16.00 uur. Zaterdag 29 november Grote Kerk, Enschede: muziektheater ‘Mijn leven als

Dinsdag 1 december Rabotheater, Hengelo: Spirit of Mexico. Een dans- en muziekshow uit de Mexicaanse Jarocho, een smeltkroes van Afro-Cuba, Indianen en Spanjaarden. 20.00 uur. EUR 33.50.

Maandag 7 december Stadschouwburg, Enschede: theaterconcert van ‘Golden Earring’ (pop en jazz). 20.00 uur. EUR 34.

Donderdag 10 december Rabotheater, Hengelo: theatertour van Racoon. Voor deze tour hebben de vier Zeeuwen zich volledig geconcentreerd op de mooiste akoestische popliedjes. 20.00 uur. EUR 24.50. Zaterdag 12 december Prismare Theaterzaal, Enschede: beeldende voorstelling ‘Pax Islamica IV: Sawm’ door theatergroep De Nieuw Amsterdam. Over de lusten en lasten van een huwelijk, vasten en gelovigheid. 20.00 uur. EUR 16.75/14.25/12.75. Vrijdag 18 december Rabotheater, Hengelo: toneelvoorstelling ‘De Kersentuin’ door het Nationale Toneel. Een familie komt bijeen in een groot landhuis, het familiebezit dreigt geveild tot worden door oplopende schulden. 20.00 uur. EUR 21.50. Tot en met vrijdag 18 december Villa de Bank, Enschede: tentoonstelling ‘Shiftings’ van Chantal Spit en Jaring Lokhorst. Open: di. t/m za.: 12.00-17.00 uur. Entree: gratis. Zaterdag 19 december Atak, Enschede: Van Velzen, laatste show van de ‘Take Me In Tour’. Zijn album ‘Take Me in & Hear Me Out’ staat centraal. 21.00 uur. EUR 18.50.

kunst hoeft dat niet. Daar kun je je verbeeldingsdrang - die ik nog steeds heel sterk heb - de vrije loop laten. Dat geeft mij een groot gevoel van vrijheid.’ Eigenlijk had Jan Maas na de middelbare school graag naar de kunstacademie gewild. Een docent, die wel talent zag in de toen 18-jarige jongen, bracht hem op dat idee. Maar zijn ouders stonden er niet achter en dus werd het een studie chemie. ‘Maar ik heb daar nooit spijt van gehad hoor’, benadrukt de kunstenaar. De kunst zette hij op een laag pitje want er was nauwelijks tijd voor naast zijn drukke baan binnen de vakgroep materiaalkunde. Toch is zijn wens steeds blijven sluimeren. Op zijn 57ste kreeg hij de kans om met vervroegd pensioen te gaan. ‘Ik dacht: nu kan het nog, ik ben nog niet afgetakeld.’ Maas volgde de AKI en studeerde afgelopen mei af. Inmiddels brengt hij elke dag uren door in zijn galerie in een oude school in de wijk Roombeek. De expositie in de Horst is de eerste solo-expositie van Maas. ‘Dat voelt goed. Lekker terug zijn in mijn oude technische bolwerk.’ Maas benadrukt het belang van kunst in de technische omgeving zoals de Horst: ‘Daarmee lok je discussie uit tussen studenten. Door zulke gesprekken leren zij hun eigen intellectuele en emotionele betrokkenheid kennen. Dat is van belang voor de periode waarin zij hun eigen wetenschappelijke studie doorlopen.’ Expositie Jan Maas, van donderdag 18 november tot en met 31 januari 2010 in de centrale hal van de Horst. Donderdag 26 november Spiegel, UT: Architectuurcentrum Twente organiseert discussieavond ‘Krimp in Twente’ over de omvang, betekenis en kansen van krimp in Twente. 19.30 uur. Entree: gratis. Vrijdag 27 november Kleine Zaal, Vrijhof: Studium Generale organiseert training Retorica. Je leert belangrijke retorische basistechnieken. Door Prof.dr. Henk Procee. 9.30-17.00 uur. EUR 30/10.

campus

Maandag 30 november Audiozaal, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, dansvoorstelling ‘Jetzt’ door Vloeistof. Twee dansers gaan een dialoog aan met het publiek. Een krachtige voorstelling met knipoog als zelfkritiek. 12.35 uur. EUR 5/3/1. Zie deze pagina. Tot en met maandag 30 november Grote expositie ruimte, Vrijhof: tentoonstelling van Lyde de Graaf en Wil de Graaf. Ze presenteren duo fotowerken en tekeningen met als thema Nature Morte. Kleine expositieruimte, Vrijhof: studenten Industrieel Ontwerpen presenteren hun ontwerpen in deze expositie. De studie richt zich op het ontwerpen en ontwikkelen van verschillende producten. Dinsdag 1 december Amphitheater, Vrijhof: Studium Generale organiseert lezing ’20 jaar na de val van de muur’ door Prof. dr. Hans Renner. Behandeld wordt o.a. wat was de aanleiding en wat was de verandering? 19.30 uur. Entree: gratis. Woensdag 2 december Filmzaal Vestingbar/Belletrie Filmhuis: In Bruges. Zie inforubriek ‘Cultuur’. 21.00 uur. Entree: gratis. Donderdag 3 december Grote expositie ruimte, Vrijhof: opening expositie ‘Fox eats woman’s head’ door Roos van Haaften en Bérénice

Pro Deo Bij theatersport spelen theaterspelers de suggesties van bezoekers uit in korte geïmproviseerde scènes. Donderdag is de première voor de beginnende theatersporters van dit jaar. Gesteund door een gevorderde en een vergevorderde speler worden er vier teams samengesteld. Met als resultaat een enthousiaste groep spelers en vooral heel veel spanning. Spanning voor de spelers - het is hun eerste keer - en spanning voor het publiek om de nieuwe aanwinsten van Pro Deo te bewonderen. Pro Deo: Theatersportwedstrijd, donderdag 3 december van 20.00 tot 22.00 uur in het Amphitheater in de Vrijhof.

Staiger. Ben Kruisdijk, kunstenaar en docent aan de AKI opent de tentoonstelling. 16.00 uur. Entree: gratis. Zie deze pagina. Amphitheater, Vrijhof: Pro Deo neemt het op tegen Pro Deo in een theatersportwedstrijd. Première voor de beginners. Gesteund door gevorderde spelers worden er 4 teams opgezet. 20.00 uur. EUR 5/3. Zie deze pagina. Agora, Vrijhof: Studium Generale organiseert lezing ‘De wetten van Kepler: van cirkel naar ellips’ door Dr.ir. Fokko Jan Dijksterhuis. Hij bracht nieuwe astronomie. 16.00 uur. Entree: gratis.

Maandag 7 december Amphitheater, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, voorstelling door Oeloek (fysiek cabaret) ‘De Nacht van de Nasmaak’. Oeloek toont een wereld waarin mensen elkaar maar niet kunnen verstaan. Iedereen blinkt uit in onmacht en miscommunicatie, met alle gevolgen van dien. 12.35 uur. EUR 5/3/1. Amphitheater, Vrijhof: optreden van Bodurov (Jazz Podium Drienerlo). Hij speelt met zijn trio een mengeling van jazz, klassiek en Bulgaarse folk. 20.30 uur. EUR 5/3/1. Maandag 14 december Agora, Vrijhof: ‘Broodje Cultuur’, beeldconcert ‘Night Brigt Days’ door Hanneke de Jong en Jonas de Witte. 12.35 uur. EUR 5/3/1. Tot en met vrijdag 15 januari Spiegel: solo kunst expositie van Tessa Lieffering: experimentele tekeningen en houten paneeltjes. Spiegel, gang collegezalen 1 t/m 7. Open: ma. t/m vr.: 09.0017.00 uur. Kunstuitleen UT-medewerkers en -studenten kunnen een kunstwerk lenen (gratis) voor de werk- of studentkamer op de campus. Informatie: Tessa Lieffering, tst. 5746, e-mail: [email protected]. Open: di. en do., 12.00-13.30 uur, kamer 261 (centrale hal Universiteitsbilbliotheek, 1e verd. v/d Vrijhof).

ut Nieuws weekblad van de Universiteit Twente

1

Donderdag 26 november 2009

Studentenleven

Sauerkraut Vier dagen lang waren dertig leden van studievereniging Alembic (scheikundige technologie) in München voor de jaarlijkse ‘korte buitenlandse reis’. Groot verschil met de lange variant is dat er hiervoor geen bedrijfsbezoeken hoeven worden afgelegd en geen projecten hoeven te worden gedaan om de reis te bekostigen. Dus konden de chemici af met een ‘cultureel programma’, met daarop een bezoek aan de Technische Universität München en het Deutsches Museum. Uiteraard werd er ook cultuur ‘geproefd’. Op het menu stond overheerlijke Sauerkraut mit Bratwurst. We missen op de foto alleen de literpullen. Foto: Alembic

Over en... Koffie

Kip Korma Goed voor je karma Moeilijkheid:

Inleiding:

Na twee weken typisch Nederlandse gerechten kijken we deze week weer over de grens. We gaan naar India voor een lekkere Korma. Als er een keuken is die zich leent voor variatie en inspiratie, dan is het de Indiase keuken wel. We maken dit recept met hete currypasta, maar je kunt ook Madras, Tikka Masala of Tandoori nemen. Probeer ook eens wat varianten achter elkaar om de verschillen te proeven. Het recept van deze week is niet alleen gezond en voedzaam, het is ook nog eens snel en erg lekker. Kortom, deze week weer een instant studentenklassieker.

Ingrediënten:

250 gram kipfilet 2 tenen knoflook 1 blik kikkererwten (uitgelekt en afgespoeld) 2 uien 2 appels 2 tomaten 2 blikken kokosmelk 1 pot hete currypasta (Patak's) 1 theelepel komijn ¼ theelepel peper

4 personen Zonnebloemolie 1 pak rijst

voor SPEK & BONEN

Bereiding:

Snijd de kipfilet in blokjes en marineer deze met de komijn, de peper en een scheut olie. Zet een minuut of tien weg. Snijd ondertussen de uien in grove stukken, snijd de tomaten in kwarten, verwijder de zaadjes en snijd de tomaten in blokjes. Schil de appels en snijd deze ook in blokjes. Verhit een hapjespan (of grote koekenpan) en doe er een scheut olie in. Bak de kipfilets ongeveer twee minuten op hoog vuur, doe de ui erbij, bak een minuut, doe de knoflook erbij en draai het vuur zachter. Voeg de tomaat toe en na een minuut de kikkererwten.Warm deze een paar minuten mee en doe de kokosmelk erbij evenals vier eetlepels currypasta (doe het lepel voor lepel en proef steeds of je het lekker vindt). Zet het vuur hoog tot de melk begint te koken, draai het zacht tot het zacht pruttelt. Laat een paar minuten staan. Kook ondertussen de rijst gaar. Voeg de appel aan de kip toe en warm een minuutje mee. Schep de rijst op de borden en verdeel de saus erover. Lekker!

Redactie: Joris van Hoof en Willem Pieterson Emailadres: [email protected]

Eet smakelijk! Drank:

Thee! Of een lekker fris biertje

Tip:

Dit is weer een typisch variatie gerecht. Je kunt de appel vervangen door mango of rozijnen. De kikkererwten of de kip kun je eventueel vervangen door (cashew)noten. Ook lekker, roer er een handje (verse) koriander door.

Wist je dat:

Korma verwijst naar gerechten die gegaard worden in yoghurt, room of (kokos)melk. Het is een soort curry. Dit is weer een term die nogal generiek gebruikt wordt voor ‘gekruid gegeten’ uit de Indiase keuken.

Weekblad van de Universiteit Twente

www.utnieuws.utwente.nl nummer 35 - Donderdag 26 november 2009

3

UT N I E U W S 7

Koffietour over de campus

8

Kwaliteitsimpuls nodig voor UT-onderwijs

Wereld van verschil

Eén Vidi voor Twente

Boodschap

Mireille Claessens (34) van de vakgroep Biophysical Engineering (faculteit TNW) krijgt een Vidisubsidie voor haar onderzoek naar het eiwit dat klontert in de hersenen van Parkinson-patiënten. Ze is dit jaar de enige UTonderzoeker die de op een na hoogste subsidie (acht ton) van NWO wist binnen te slepen. Ze krijgt met het geld de gelegenheid in vijf jaar een eigen onderzoekslijn te ontwikkelen. Als een patholoog de hersenen bekijkt van iemand die de ziekte van Parkinson had, ziet hij klonten van eiwit, legt Claessens uit. ‘In die klonten wordt met name één bepaald eiwit gevonden. Dit eiwit is georganiseerd in lange dunne staafjes die op een specifieke Vervolg op pagina 3

6

INTERNATIONAL

PAGE

De winnaars van de NWO-Spinozapremie 2009 tonen trots hun onderscheiding, van links af Marten Scheffer (Wageningen), minister Plasterk, Albert van den Berg (Twente) en Michel Ferrari (Leiden). Foto: Nienke Salomons

Ophef om promotie Er is commotie ontstaan rond het proefschrift dat onderzoeker Wiet Janssen volgende week verdedigt. In zijn dissertatie stelt de promovendus bij de Nikosvakgroep van de faculteit MB dat ontwikkelingshulp aan Afrika niet en zelfs contraproductief werkt. Hij uit daarbij forse kritiek op het beleid van de minister van Ontwikkelingssamenwerking. De UT schermt Janssen af voor de pers. Uit vrees voor negatieve publiciteit wil de communicatieafdeling van de UT niet dat Janssen nog voor zijn promotiedatum contact heeft met de pers over zijn onderzoek.

Dat van die stoelmassage lag er wel heel dik bovenop. Een forse bezuinigingsronde in aantocht, medewerkers die als gestreste kippen rondlopen, dus hoe bewaren we een beetje de rust in de tent? Natuurlijk, door die stresskippen een massage aan te bieden. Slim bedacht, maar we hadden ‘m wel door. Dan die koffietour. Daar moet flink over zijn gebrainstormd in de Vleugel. Kijk, je kunt mensen ontslaan, laten krimpen of overplaatsen, maar kom ze niet aan hun bakje troost. Da’s een soort van heiligschennis. En sinds het verbod op ons geliefde zelfzettertje smaakte het kopje koffie al niet meer echt lekker, dus vormde dat sowieso een flinke risicofactor. Hoe houden we het gepeupel in toom? Ah! Bied het volk een kneuterig koffierondje aan, voorzien van een gezellig praatje en een bonbonnetje, dan is men weer even zoet. Nou niet dus. Dat bonbonnetje is niet eens van Belgische makelij. En die koffiedeskundige kan nog zoveel op de plussen en minnen van het apparaat drukken, het blijft een niet te zuipen flauw aftreksel van iets dat in de verste verte niet op het geliefde kopje koffie lijkt. Vol spanning kijken we uit naar de volgende move die ons werkvolk tevreden moet houden. De laatste geruchten gaan over een of andere schoenactie, in verband met het naderende heerlijke avondje. En da’s nou wel weer leuk. Wij zetten onze laarzen maat 45 alvast klaar. Met op ons verlanglijstje: Lieve Sint, graag een Nespresso-apparaat. What else?

Diverse media hebben de UT benaderd voor een interview met Janssen. De universiteit zou echter niet zitten te wachten op Telegraaf-achtige krantenkoppen als ‘UT is tegen ontwikkelingssamenwerking’ en wil dat een discussie in de media pas na de (openbare) promotie op gang komt. Opmerkelijk is dat Janssen nog geen maand geleden een interview gaf over zijn onderzoek aan Het Financieele Dagblad. Zijn belangrijkste conclusies zijn bovendien te vinden op zijn eigen website www. ontwikkelingshulpanders. nl. Het proefschrift zou echter meer details bevatten waarin forse kritiek zit op het beleid van de Nederlandse regering. Verwacht wordt dat minister Koenders van Ontwikkelingssamenwerking allesbehalve gelukkig is met Janssens onderzoek. Wiet Janssen is een externe promovendus en heeft zijn promotieonderzoek zelf betaald. Zijn proefschrift verdedigt hij donderdag 3 december. Zie ook artikel op pagina 3

ALBERT VAN DEN BERG KRIJGT HOOGSTE NATIONALE WETENSCHAPSPRIJS

Wie een belangrijke boodschap te verkondigen heeft, zoekt daarvoor een geschikt

Winnaars ‘Spinoza’ samen in onderzoek

De drie winnaars van de Spinozapremie, onder wie UT-hoogleraar Albert van den Berg, gaan samen onderzoek doen naar migraine. Dat maakten ze gisteren bekend toen ze in Den Haag uit handen van minister Plasterk de belangrijkste nationale wetenschapsprijs kregen. Het is voor het eerst in de vijftienjarige geschiedenis van de Spinozapremie dat de winnaars een gezamenlijk onderzoek opzetten. Neuroloog Michel Ferrari uit Leiden, aquatisch ecoloog Marten Scheffer uit Wageningen en UT-prof Albert van den Berg zinspeelden in juni bij de bekendmaking van de Spinozapremies al op een samenwerking. Gisteren kwamen ze daar in de Nieuwe Kerk in Den Haag op terug. Alle drie de wetenschappers ‘leveren’ de komende vier jaar één onderzoeker die aan het vraagstuk migraine gaat werken. Ze willen vooral weten hoe een migraineaanval ontstaat. De kosten voor het project bedragen zo’n miljoen euro. Ferrari, deskundige op het gebied van migraine, zal de leiding nemen in het onderzoek. Zijn droom is het vinden van een medicijn.

Scheffer en ook Van den Berg hebben een meer ‘dienende functie’. De lab-ona-chiphoogleraar zou een methode kunnen ontwikkelen om de stof glutamaat in het hersenvocht te meten. Het vermoeden bestaat dat die stof iets met migraine te maken heeft. Scheffer levert een bijdrage met zijn wiskundige modellen van kantelpunten waarvan hij hoopt dat ze zijn toe te passen op de hersenen van migrainepatiënten. De Spinozapremie is de hoogste Nederlandse wetenschappelijk onderscheiding en wordt ook wel de ‘Nederlandse Nobelprijs’ genoemd.Volgens Albert van den Berg is de toekenning ‘het beste wat hem de afge-

lopen vijfhonderd jaar op werkgebied is overkomen’. ‘Tot een half jaar geleden waren Spinozawinnaars voor mij een soort halfgoden. Nu ben ik zelf een grote naam’, aldus de hoogleraar. De prijs bestaat uit een beeldje en een geldbedrag

podium. Een setting waar de nieuwsbrenger zijn toehoorders blindelings vindt, ze onverstoorbaar kan toespreken en nieuwsgierigen prikkelt tot luisteren. Rector Ed Brinksma rinkelt bijvoorbeeld in deze krant de alarmbellen. UT-nieuws als vehikel van indringende boodschappen. Zoals die van Ed. ‘We scoren niet meer dan gemiddeld. Dat past niet bij onze ambitie. Het moet anders.’ Deze wake up call wil hij graag delen met de gehele UT-gemeenschap. Lees dus vooral het artikel op pagina 7. Slecht nieuws brengen is lastig, maar soms bittere noodzaak. Voorbeeldje? Genoeg. Roken is slecht voor de gezondheid, bewegen is gezond en snoep gezond, eet een appel. Allemaal wetenschappelijk onderbouwde statements, dus vindt de bedenker een podium op sigarettenpakjes, in tv-spotjes en op posters in de wachtkamer van de tandarts. UT-promovendus Wiet Janssen heeft ook een boodschap. De jarenlange ontwikkelingshulp werkt niet, zo luidt de conclusie in zijn promotieonderzoek. ‘Het moet radicaal anders.’ Sterker nog: ‘Ontwikkelingshulp aan Afrika werkt zelfs contraproductief.’ Dat kan er behoorlijk inhakken bij politiek Den Haag. Uit vrees voor negatieve publiciteit wil de communicatieafdeling niet dat Janssen nog voor zijn promotiedatum contact heeft met de pers en schermt Janssen af voor de media. De UT is bang voor Telegraafachtige krantenkoppen. Vrees, angst? En dat voor een universiteit, waar de vrijheid van meningsuiting een groot goed is! Wij proeven hier regelrecht spreekverbod. Gelukkig hebben wij daar als redactie geen boodschap aan en koppen we onverstoorbaar: ‘UT legt wetenschapper het zwijgen op.’ Ha, heerlijk zo’n podium.

...sluiten

van 2,5 miljoen euro. Van den Berg gebruikt een deel van het geld om in 2010 vier maanden op sabbatical te gaan naar Harvard University. Verder zet hij het onderzoek voort naar de nanopil die in een vroeg stadium darmkanker kan opsporen.

Doorbraak UT-docent Ysbrand Wijnant, werkzaam bij de leerstoel Structurele Dynamica en Akoestiek van de CTW-vakgroep Technische Dynamica, kon de afgelopen maand twee octrooien op zijn naam noteren. Het eerste patent is aangevraagd voor een nieuwe meetmethode van de absorptie en transmissie van geluid. De onderzoeker spreekt van een doorbraak. ‘Wij kunnen nu geluidsabsorptie en -transmissie ten gevolge van willekeurige bronnen meten.’ Bij het meten van geluid spelen de geluidsdruk en de snelheid van luchtdeeltjes een rol. ‘Met een bestaande drukmicrofoon meet je de geluidsdruk. En met bijvoorbeeld een bestaande microflown meet je de snelheid van luchtdeeltjes. Met behulp van deze grootheden ben je in staat om absorptie en transmissie te meten bij een, en dat is het nieuwe, willekeurige geluidsbron. Achteraf is het zo simpel’, lacht Wijnant. ‘En qua applicatie is het een echte doorbraak.’ Het tweede octrooi is van een heel andere aard en beschermt de uitvinding om bandenlawaai aanzienlijk te reduceren. Artikel op pagina 5

Deze krant woensdagavond al digitaal lezen? GA NAAR: www.utnieuws.utwente.nl

UT-Nieuws stelling v/d week

Een vliegveld in Twente is goed voor de regionale economie GA NAAR: http://www.utnieuws.utwente.nl

Uitslag vorige stelling: Geen gedwongen ontslagen? Dat moet ik nog zien! EENS

73%

ONEENS

27%