Nummer 14 | 10 april 2008 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie
Pagina 5 De kracht van het koppelen
Pagina 4 Frisian Flag groeit door Link 16
Pagina 6 Brandweer van Kamp Holland
Pagina 7 De boer op voor meisjesschool
Cultuuromslag nodig voor maatwerk werving DEN HAAG - De Defensieorganisatie die, ook voor de instroom van personeel, vooral standaardprocessen kent, zal zich meer moeten richten op het bieden van maatwerk. Dat vergt een cultuuraanpassing. Dit meldt staatssecretaris Jack de Vries aan de Tweede Kamer in het Actieplan Werving & Behoud. Afgelopen vrijdag zijn de voorstellen bekend gemaakt. “Een open personeelssysteem, het horizontaal op niveau instromen, maatwerkafspraken met individuen en zo nodig de snellere doorstroming van vrouwen en allochtonen zijn nog geen gemeengoed in de defensieorganisatie. Het zal de nodige tijd en inspanningen kosten voordat het personeel deze nieuwe aspecten gewoon vindt”, meldt De Vries. Op dit moment kent Defensie ruim zesduizend vacatures, terwijl de wervingsresultaten teruglopen en het aantal dienstverlaters de instroom overtreft. Het negatieve saldo van 2006 (748), is vorig jaar opgelopen tot 1341. In de eerste twee maanden van dit jaar zijn er 460 militairen meer vertrokken dan er binnenkwamen.
Archieffoto
NAVO-TOP IN TEKEN VAN SAAMHORIGHEID BOEKAREST - Minister Van Middelkoop is met het oog op de nieuw overeengekomen aanpak in Afghanistan zeer tevreden over de saamhorigheid binnen het Atlantisch bondgenootschap. Volgens hem ontstaat er nu langzamerhand een stabiele situatie. “De gezamenlijke benadering van Afghanistan waarbinnen de NAVO samenwerkt met andere
internationale organisaties als de Verenigde Naties, de Europese Unie en de Wereldbank, is echt aan het groeien”, zei de bewindsman vorige week op de NAVO-top in de Roemeense hoofdstad Boekarest. De NAVO-landen kwamen een nieuwe strategie overeen voor de problemen in Afghanistan. De al-
liantie gaat in een grotere civiele aanpak nauwer samenwerken met de VN, de EU en de Afghaanse overheid. Die benadering is gericht op diplomatie, ontwikkelingssamenwerking en defensie en wordt in heel Afghanistan uitgangspunt van het beleid. De Nederlanders, Canadezen en Britten passen dit in het zuiden al toe. Premier Jan Peter Balke-
De Vries op werkbezoek in Chili SANTIAGO - Staatssecretaris Jack de Vries heeft afgelopen week een werkbezoek gebracht aan Chili. De reis was bedoeld om de banden met het Zuid-Amerikaanse land aan te halen en Nederlandse bedrijven te helpen opdrachten in de regio te krijgen. De Vries was onder meer aanwezig op de wereldvermaarde luchtvaartsalon FIDEA. Deze beurs in Santiago is toonaangevend voor de militaire en civiele luchtvaart en de grootste in haar soort in ZuidAmerika. Met zijn aanwezigheid ondersteunde de bewindsman de Nederlandse bedrijven op de tentoonstelling. Daarnaast had hij ontmoetingen met de Chi-
leense defensieminister José Goñi (r), staatssecretaris van luchtvaart Raul Vergara en de bevelhebber van de luchtmacht generaal Rcardo Ortega Perrier. Chili is momenteel de grootste afnemer van afgestoten Nederlands defensiematerieel. De afgelopen jaren kocht het land vier fregatten, achttien F-16’s en landmachtuitrusting.●
nende is blij dat de NAVO deze strategie nu voor de rest van het land heeft overgenomen. “We moeten het draagvlak onder de Afghaanse bevolking voor de Taliban wegnemen. We moeten de Afghanen een perspectief bieden via meer onderwijs en betere gezondheidszorg.” Lees verder op pagina 2
“Hoewel op de korte termijn rekening moet worden gehouden met een verdere afname van de vulling, verwacht ik snel verbeteringen”, stelt de bewindsman. Daarvoor zijn de nodige maatregelen opgesteld. Om te beginnen de invoering van een wervingsbonus, het uitbreiden van het aantal parttime wervers van vijftig in 2008 naar 150 vanaf 2011 en de vermindering van de uitval bij keuring en selectie naar maximaal veertig procent in 2010. Verder het terugdringen van het opleidingsverloop van gemiddeld 35 procent in 2007 naar dertig procent in 2010 en 25 procent in 2013 en het verhogen van het aantal loopbaanbegeleiders van vijftig in 2008 naar tweehonderd in 2010. Het volledige Actieplan is te vinden op www.mindef.nl
Lees verder op pagina 3
MILITAIRE WAARNEMERS LANGER IN SOEDAN DEN HAAG - Nederland verlengt zijn bijdrage aan de VN-vredesmissie in Soedan. Dat heeft het kabinet op 4 april besloten. Het betreft vijftien militaire waarnemers en een dito aantal politiefunctionarissen. Ons land draagt sinds maart 2006 bij aan de United Nations
Mission in Sudan (UNMIS). Deze begon in 2005 met in totaal zo’n tienduizend militairen en politiefunctionarissen die toezicht hielden op het vredesakkoord tussen Noord- en Zuid-Soedan. De meeste Nederlandse waarnemers zitten in het zuiden. Verder werken bij de hoofdkwartieren in Khartum en Juba nog enkele stafofficieren. Soedan kampt al tientallen jaren met geweld en de gevolgen van een burgeroorlog. De strijd woedde tussen het islamitische noorden, voornamelijk in handen van de regering in Khartum, en het zuiden dat deels christelijk deels animistisch is, en waar vooral de verzetsbeweging SPLM de dienst uitmaakte. Dit zuidelijke gedeelte kent inmiddels een vorm van autonomie. Tevens heeft de president van Zuid-Soedan zitting genomen in de regering in Khartum. Volgens het vredesakkoord komen er dit jaar nationale verkiezingen. Of ZuidSoedan volledig onafhankelijk kan worden, moet een in 2011 te houden referendum uitwijzen.●
10 april | Pagina 2
Vrolijk moment tussen de Georgische president Viktor Joesjtjenko (l), premier Balkenende en NAVO SG De Hoop Scheffer.
Bij de aanvang van de NAVO-top werd een minuut stilte gehouden voor de omgekomen militairen van het bondgenootschap. Foto: NAVO
NAVO-TOP HAKT KNOPEN DOOR Vervolg van pagina 1
Vlnr: President Hamid Karzai van Afghanistan, Jaap de Hoop Scheffer en Ban-ki Moon, secretaris-generaal van de Verenigde Naties,.
MILITAIREN GEWOND BIJ BALUCHIVALLEI URUZGAN - Drie militairen van 113 Pantsergeniecompagnie (zwaar) van 43 Gemechaniseerde Brigade zijn op 3 april aan de zuidrand van de Baluchivallei gewond geraakt, twee van hen licht. Dat gebeurde toen een bermbom ontplofte tijdens een patrouille. De Bushmaster waarin de drie zaten, raakte zwaar beschadigd. De gewonden werden voor behandeling naar het militaire hospitaal op Kandahar Airfield gebracht.●
Landmacht discussieert over Darfur EDE - In Ede vond vorige week het jaarlijkse ‘Operational Seminar’ plaats, een driedaagse planningsoefening voor brigadegeneraals en kolonels van de landmacht. Het congres, de zesde editie, was georganiseerd door het Opleidings- en Trainingscom-
mando. Het thema luidde: Darfur (Soedan). Prominente gast was prof. drs. Jan Pronk (zie foto) die boeiend over zijn ervaringen als VN-vertegenwoordiger in het land vertelde. Zijn inzichten vormden een waardevolle aanvulling op de discussies. De deelnemers aan het Operational Seminar werkten diverse planningsopdrachten op strategisch en operationeel niveau uit en presenteerden die vervolgens. Onder leiding van brigadegeneraal b.d. Peer de Vries werd levendig gediscussieerd over de gekozen oplossingen. Als slotakkoord benadrukte de commandant der Landstrijdkrachten, luitenant-generaal Rob Bertholee, het belang van het Operational Seminar.●
BOEKAREST - De NAVO hakte belangrijke knopen door tijdens de top in Boekarest. Er is een harde garantie dat Oekraïne en Georgië lid kunnen worden, maar nu nog niet. Ook Macedonië kan toetreden zodra het de naamkwestie - Griekenland ziet in de naam Macedonië een verhulde claim op de gelijknamige Griekse provincie - met Athene heeft geregeld. Naar verwachting zullen de ministers van Buitenlandse Zaken van de 26 NAVO-lidstaten in december weer kijken naar de vraag of Oekraïne en Georgië in de wachtkamer van de NAVO mogen plaatsnemen. De Franse president Nicolas Sarkozy zegde 700 man toe, voor het oosten van Afghanistan.
Daardoor kunnen de Amerikanen manschappen vrijmaken om de 2500 Canadezen in de provincie Kandahar te steunen. Dat was voor Canada een voorwaarde om nog tot 2011 in Afghanistan te blijven. Sarkozy meldde ook dat hij vastbesloten is om Frankrijk na 42 jaar absentie te laten terugkeren in de militaire structuur van de NAVO. President Charles de Gaulle trok zijn land daar in 1966 uit terug, uit protest tegen de in zijn ogen overheersende rol van de Verenigde Staten in de verdragsorganisatie. GEEN DOORBRAKEN
De ontmoeting tussen de NAVO en de Russische president Vladimir Poetin heeft geen “verpletterende doorbraken” opgeleverd, aldus secretaris-generaal Jaap de
Hoop Scheffer. Volgens hem is er vooral sprake van een groot meningsverschil over de geplande toenadering van Oekraïne en Georgië tot de NAVO. Ook over Kosovo en de Amerikaanse plannen voor een raketschild in Polen en Tsjechië tegen een mogelijke ra-
Betere afstemming nodig bij risicovolle activiteiten DEN HAAG - Het uitvoeren van risicovolle activiteiten vereist een betere afstemming. Dat is één van de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Die onderzocht het ongeval met dodelijke afloop tijdens de Landmachtdagen in Wezep op 2 juni
GROTERE ROL EUROPA IN NAVO BREDA - “We constateren dat er een kloof is tussen de woorden en daden van NAVO-partners op het gebied van veiligheid”, concludeerde voormalig minister van Defensie Joris Voorhoeve donderdag 3 april na afloop van het symposium Europe’s contribution to security - Funding or fighting?. Welke bijdrage kan Europa leveren op het gebied van veiligheid in NAVO-verband of aan de Europese Unie? Deze vraag stond centraal tijdens het symposium georganiseerd door de Faculteit Militaire Wetenschappen van de Nederlandse Defensie Academie (NLDA). Sprekers uit binnen en buitenland gaven hun visie op de rol van de Europese landen in toekomstige veiligheidsvraagstukken en de ontstane spanningen tussen de NAVO-partners. NAVO en EU, merendeels met dezelfde leden, kampen met een groeiend verschil tussen ambitieniveau en de beschikbare middelen. Zowel in de presentaties als forumdiscussies werden mogelijke oplossingen voor deze problematiek aangedragen. In het panel van deskundigen zaten onder meer professor Julian Lindley-French, ambassadeur Daan Everts, professor Rob de Wijk en PCDS luitenant-generaal Freek Meulman. “In Europa hebben we meer dan twee miljoen militairen. Hiervan worden er slechts 50.000 uitgezonden. Landen als Groot-Brittannië, Denemarken en Nederland leveren verhou-
dingsgewijs veel troepen”, zei Voorhoeve, als hoogleraar Internationale Veiligheidsstudies verbonden aan de Faculteit Militaire Wetenschappen. De verdeeldheid tussen partners is pijnlijk, vond hij. “Alleen door de financiële en personele lasten onderling te delen én intensief samen te werken, kan de NAVO als samenhangende partij in conflictsituaties optreden.” Lindley-French, ook verbonden aan de NLDA, viel hem daarin bij. “Alle partners zullen hun steentje moeten bijdragen. Dat is onvermijdelijk als de NAVO de missie in Afghanistan tot een fatsoenlijk einde wil brengen. Ook moet er meer samengewerkt worden tussen de NAVO en de EU in het opbouwen van militaire capaciteiten samen met civiele middelen.” Tekstbijdrage: ELNT Desirée van Put●
Correctie DEN HAAG - De Defensiekrant van vorige week vermeldde in het artikel over de Defensie Topsportselectie abusievelijk dat taekwondoka Ferry Greevink een ticket voor de Olympische Spelen op zak had. Dit moest natuurlijk zijn schermer Bas Verwijlen. Onze excuses.●
Convenant tussen Groningen en RMC Noord GRONINGEN - De commandant Regionaal Militair Commando Noord, kolonel drs. Ben Hendriksen RC, en de Groningse burgemeester drs. Jacques Wallage hebben op 2 april een samenwerkingsconvenant getekend. Dit bevat afspraken over de structurele samenwerking tussen de Veiligheidsregio Groningen en Defensie, alsmede de positie van het RMC Noord. De ondertekening vond plaats
in de Euroborg te Groningen, na afloop van de overhandiging van het eerste exemplaar van de risicowijzer Groningen door Wallage aan minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Guusje ter Horst. Eén van de afspraken die in maart 2006 al is geëffectueerd, behelst het plaatsen van een militaire adviseur in de regio die deel uitmaakt van het regionale operationele team dat tijdens groot-
schalige incidenten en crises wordt ingezet. Een recent voorbeeld van de goede samenwerking betreft de bijdrage die de Koninklijke Landmacht vorig jaar in ’t Zandt aan de politie leverde bij het opsporen van een pyromaan. Na Noord & Oost Gelderland is Groningen de tweede regio die het convenant ondertekend heeft.●
ketdreiging uit Iran zijn de NAVO en Rusland het oneens. Wel zegde Poetin toe dat de NAVO materieel (maar geen wapens) over Russisch grondgebied mag vervoeren ten behoeve van de troepenmacht ISAF in Afghanistan.●
Hendriksen en Wallage ondertekenen het convenant met op de achtergrond de Officier Veiligheidsregio LTZE1 ing. Hendrik Vink en de directeur Hulpverleningsdienst H.J. Morssink.
vorig jaar. Sergeant Michel Meijers verongelukte toen tijdens een demonstratie waarbij hij uit een helikopter afdaalde. Staatssecretaris Jack de Vries nam het rapport afgelopen dinsdag 8 april in ontvangst. “Zowel bij de nabestaanden, collega’s als de defensieleiding bestaat grote behoefte aan een duidelijk beeld van de toedracht van het ongeval”, zei hij. De Vries vindt de conclusies helder. Tijdens de voorbereiding van de demonstratie was er onvoldoende afstemming over de te volgen procedure, waardoor het dodelijke voorval kon gebeuren. Dit is een van de conclusies van de Raad, onder voorzitterschap van prof. mr. Pieter van Vollenhoven. De oorzaak van het ongeluk lag volgens de Raad in het feit dat de helikopterpiloot het sein kreeg dat ‘alle lijnen los’ waren. Hij vloog daarna weg zonder dat was vastgesteld dat die draden niet vastzaten. Bij gevaarlijke activiteiten dient vooraf duidelijk te zijn welke handelingen er volgen en hoe personeel die uitvoert. Daarbij moet ook goed worden afgestemd wat de vereiste tekens zijn om die acties te mogen uitvoeren. Dat is onvoldoende gedaan. Daardoor kon het gebeuren dat één van de afdaallijnen zodanig werd doorgesneden, dat die niet naar beneden viel, maar aan de helikopter bleef hangen. Deze snijfout is mede in de hand gewerkt door onbekendheid mét en het ontbreken ván richtlijnen met betrekking tot het doorsnijden, zo concludeert de Raad. De Onderzoeksraad beveelt de minister van Defensie aan zeker te stellen dat voorafgaand aan risicovolle activiteiten gedetailleerde afstemming plaatsvindt. Ook adviseert de Raad eenheid te brengen in de procedures bij de verschillende krijgsmachtdelen.●
Foto: Hennie Keeris
10 april | Pagina 3
BEHOUD VAN PERSONEEL Uit de Kamerbrief
Generaal-majoor der Mariniers Ton van Ede.
WERVINGSBONUS “Alle defensiemedewerkers kunnen hun steentje aan de werving bijdragen. Betere ondersteuning, aanmoedigingen en beloningen kunnen al op korte termijn resultaat hebben. Daartoe zal nog dit jaar een wervingsbonus worden geïntroduceerd. Elke werknemer die een militair of iemand in een schaarse categorie aanbrengt krijgt een financiële bonus (ongeveer 1000 euro) als de kandidaat met succes de initiële opleiding of een vergelijkbaar traject heeft doorlopen. De bonus komt de werving ten goede en levert tegelijk een buddy op vanaf de belangstellingsfase tot aan het einde van de opleiding tot militair. (…) Defensie zal nog dit jaar met een pilot beginnen en eind 2009 zullen de resultaten daarvan worden geëvalueerd.”
Foto: Hennie Keeris
Defensie kansrijk op arbeidsmarkt Vervolg van pagina 1
DEN HAAG - Er is geen werkgever die zoveel ontwikkelingsmogelijkheden heeft te bieden als Defensie. “We zijn al goed, maar het kan nog beter”, zegt de plaatsvervangend hoofddirecteur Personeel, generaal-majoor der mariniers Ton van Ede. Het Actieplan Werving & Behoud is in gang gezet door de toenmalige staatssecretaris Van der Knaap. Van Ede heeft de projectgroep geleid. “De staatssecretaris hechtte eraan om naast het goede werk dat al gebeurt, een aanjager aan te stellen om waar nodig verbeteringen aan te brengen. Dat heb ik dus nadrukkelijk niet alleen gedaan.” Het projectteam, dat naast Van
Ede bestaat uit kolonel Jan de van der Schueren en majoor Alice van Herwerden, is actief ondersteund door het complete veld dat zich met werving en behoud bezighoudt. Het is niet alleen werving, ook behoud van het zittende personeel komt nadrukkelijk in de brief naar voren. “Dat doen we op punten die de werknemer steeds belangrijker vindt, zoals het creëren van een goede balans tussen werk en privé, oog voor de tijd en de kosten die het opvoeden van kinderen met zich meebrengt. Meer aandacht voor het gezin achter de militair.” Veelvuldige uitzendervaring wordt straks beloond, in geld of als door een soort ‘voucher’ om een beurt over te slaan na een bepaald aantal uitzendingen. Dat moet nog wel nader uitgewerkt worden met de vakbonden. Verder komen er meer bindingspremies voor personeel in schaarse categorieën en tweehonderd loopbaanbegeleiders die met iedere defensiemedewerker, op basis van individueel maatwerk, afspraken maken over loopbaanmogelijkheden en toekomstontwikkeling. Maatwerk vormt het
Foto: Hennie Keeris
meest gebruikte woord in de aanbiedingsbrief. Niet zo vreemd, vindt kolonel De van der Schueren. “Omdat we nog niet altijd inspelen op de wensen van degenen die wij willen werven, krijgen we die mensen niet binnen. Neem het voorbeeld van een 30jarige die graag Algemeen Militair Verpleegkundige wil worden. Nu laten we daar een rekensom op los en kijken we of er wel voldoende rendement is tot het 35ste levensjaar. Daarmee vallen er kandidaten af , terwijl we juist zo’n behoefte hebben aan deze categorie. We zullen dus in bepaalde gevallen ook de leeftijdsgrenzen moeten durven aanpassen.” Een uitdaging daarbij is dat de wensen van de groep jongeren en de dertigers - in het plan omschreven als het personeel in de kwetsbare fase - verschillend zijn. “De jeugd zoekt uitdagingen, terwijl je rond de dertig in het spitsuur van het leven verkeert. Dan is er vooral behoefte aan balans tussen werk en privé”, schetst De van der Schueren. TRANSPARANTIE
Twee belangrijke groepen vormen de herintreders en reservisten. “We willen mensen die de dienst verlaten meer betrokken houden bij Defensie”, zegt Van Ede. “Nu is het borreltje, bedankje en klaar. We moeten dat anders doen en dat begint tijdens de actieve loopbaan. In het Flexibel Personeelssysteem (FPS) gaan we betere afspraken maken tussen organisatie en individu over die loopbaan en over ontwikkeling. Wederzijds vertrouwen en transparantie zijn daarbij sleutelbegrippen. Hoewel het FPS zich vooral richt op militairen geldt dat afspraken maken natuurlijk in dezelfde mate voor onze burgers. Als we dat goed doen, hoeven we elkaar niet te verrassen en kan een medewerker tijdig aangeven wat hij of zij wil, ook als wordt overwogen om te vertrekken. Daar moeten we niet onrustig van worden. Met goede afspraken en maatwerk kan de medewerker op andere gedach-
Foto: Hennie Keeris
ten worden gebracht of duidelijk worden gemaakt hoe bij vertrek de deur naar terugkeer open blijft. Voor het actief contact houden na het dienstverlaten zijn verschillende instrumenten toepasbaar, zoals het actiever betrekken van deze mensen bij reünies of het toezenden van de Defensiekrant.” Ook het concept voor de reservisten, met Reservisten Militaire Taken en Specifiek Deskundigen, gaat nog eens onder de loep, zegt Van Ede. De plannen zijn nog niet uitgewerkt, maar er wordt gedacht aan het inzetten van reservepersoneel op plaatsen waar door de uitzendingen tekorten zijn. Het bestand bestaat bij de Specifieke Deskundigen nu vooral uit officieren. “We kunnen meer gebruik maken van de capaciteit van reserveonderofficieren of -korporaals als tijdelijke krachten.” Voor het rendement van de inzet van reservisten zijn ook afspraken met werkgevers belangrijk. Zij hebben behoefte aan een vorm van compensatie, om het voor hen aantrekkelijk te maken reservisten beschikbaar te stellen. “Zo ver zijn we echter nog niet.” DRAAGVLAK
Generaal Van Ede en kolonel De van der Schueren benadrukken dat de schijnwerper voorlo-
pig nog wel op het onderwerp Werving & Behoud zal zijn gericht. “Dit is pas het begin”, waarschuwt Van Ede. “We gaan nu het land in en zullen alle mogelijkheden benutten om onze plannen verder uit te dragen en tot uitvoering te brengen. Omdat de voorstellen in belangrijke mate vanuit de organisatie zelf zijn aangeleverd, kunnen we op draagvlak bij de uitvoering rekenen. De versnelling moet nu worden ingezet, er is geen tijd om achterover te leunen. Daarbij moeten we de vinger aan de pols houden en meten wat de resultaten zijn. Er bestaan voldoende kansen. Als er één organisatie is waar zo’n plan kans van slagen heeft, is het Defensie. Het bedrijfsleven is jaloers op de kwaliteit en de loyaliteit van ons personeel. In onderzoeken eindigt Defensie steevast hoog als goede werkgever. Met de maatschappelijke relevantie van ons product en de kameraadschap die zo kenmerkend is voor Defensie, kunnen we ons op een krappe arbeidsmarkt daadwerkelijk onderscheiden. Die wervende kracht is belangrijk, maar nog belangrijker is het behoud van onze goede mensen. De sleutel tot succes ligt daarbij in het beter luisteren naar onze medewerkers en rekening houden met hun wensen, die variëren in de verschillende levensfasen; oftewel precies wat we met het FPS beogen.”●
TIJDELIJKE VRIJSTELLING VAN UITZENDING “Ik wil in 2008 voorbereidingen treffen om de waardering voor het uitzendverleden nadrukkelijker tot uitdrukking te brengen. Dit kan in de vorm van premie op grond van het uitzendverleden. Daarover zal ik met de centrales van overheidspersoneel nader overleggen in de aanloop naar een nieuw arbeidsvoorwaardenakkoord. Die premie kan ook een voucher zijn voor een tijdelijke vrijstelling van uitzending, bijvoorbeeld in geval er kinderen jonger dan een jaar zijn. Zeker wat vrijstellingen betreft is een zorgvuldige aanpak noodzakelijk. Ik stel daarom voor een dergelijke regeling als pilot vorm te geven.” ZORGLOKET THUISFRONT EN FAMILY SUPPORT “Vooral wanneer personeel wordt uitgezonden moet Defensie goed werkgeverschap tonen, niet alleen jegens de militairen, maar ook tegenover hun thuisfront. Onderzocht wordt of ondersteuning in het kader van maatschappelijke stages zinvol kan zijn en in hoeverre een zorgloket voor hulpvragen of praktische ondersteuning van het thuisfront (family support) uitkomst kan bieden.” AANDACHT VOOR SCHAARSE CATEGORIEËN “De uitzenddruk voor personeel in schaarse categorieën is vaak hoog. Om dit personeel te behouden, zullen nog dit jaar loopbaangesprekken worden gevoerd met alle betrokken militairen en zal gericht worden gebruikgemaakt van bindingsinstrumenten, waaronder bindingspremies. Het arbeidsvoorwaardenbeleid 2007-2009 biedt instrumenten om de bindingspremie gerichter te kunnen inzetten ten behoeve van individuele medewerkers die behoren tot een schaarse categorie. Zo kan de bindingspremie oplopen, is de maximumperiode voor de toekenning van de bindingspremie verlengd en is het maximum voor bindingspremies verhoogd. Per saldo kan zo 40 procent van de tot een jaarbedrag herleide bezoldiging in enig jaar worden toegekend als combinatie van functioneringstoelage, beloning en bindingspremie. Op langere termijn kan voor deze doelgroepen worden gedacht aan de ontwikkeling van specifieke loopbaanpatronen. Dit impliceert niet dat specialistisch personeel in alle gevallen meer algemene functies moeten vervullen. Dit personeel blijft daarmee beter behouden voor het eigen vakgebied. Voorstellen hiertoe zullen nader worden uitgewerkt.”●
10 april | Pagina 4
Na de M5 modificatie kunnen vliegers tijdens het vliegen grotere databestanden ontvangen.
VERBEELDING VIERT HOOGTIJ TIJDENS INTERNATIONALE VLIEGOEFENING
Twee keer per dag vliegen de Nederlandse F-16’s uit om in samenwerking met de bondgenoten een scala aan acties uit te voeren.
FRYSIAN FLAG GROEIT DOOR LINK 16 Opvallende verschijning zijn de zes Duitse F-4 Phantoms van Jagdgeschwader 71 ‘Richthofen’.
Boven: Voor 323 Tactes-squadron snijdt het mes aan twee kanten tijdens Frisian Flag. Het personeel doet ervaring op met een training naast de deur en tegelijkertijd met het organiseren van een grote internationale oefening
Frisian Flag stimuleert de internationale contacten.
LEEUWARDEN - Dankzij Link 16 krijgen de vliegers meer bliepjes op hun beeldscherm dan er in werkelijkheid zijn. Daardoor lijkt de luchtoorlog die boven het noorden van Nederland en Duitsland woedt stukken groter. Bij terugkeer op de vliegbasis Leeuwarden verdwijnt de illusie als sneeuw voor de zon. Want de internationale deelname aan de vliegoefening ‘Frisian Flag’ is ditmaal kleiner dan verwacht. TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: RENÉ KETTING-AVDD
Jammer genoeg haakten de Britten en Amerikanen af. Laatstgenoemden hebben technische problemen met hun F-15 Eagle en de F-16’s van de Engelse vliegbasis Lakenheath keerden recentelijk terug uit Irak. Maar met acht Belgische F-16’s, zes Duitse F4 Phantoms en vijf Franse Rafales op de flightline mag projectofficier kapitein-vlieger Ralph Oude Nijeweme zich nog steeds rijk rekenen. Samen met twaalf Nederlandse toestellen kiest dit gezelschap tweemaal per dag het luchtruim om zich boven de Waddenzee, het Lauwersmeer en de Noordzee te verdiepen in het conflict van de toekomst. Omdat niemand precies weet hoe dat eruit ziet, moeten de NAVO-luchtmachten van alle markten thuis zijn. De scenarioschrijvers speelden daarop in
met een gevarieerd rollenspel, waarin allerlei vormen van ’air to air’ en ’air to ground’ uit de verf komen, forward air control. inbegrepen. Smaakmaker dit jaar is de Koninklijke Marine. Voor het luchtverdediging- en commandofregat Hr.Ms.de Ruijter vormt Frisian Flag een prima gelegenheid om met behulp van de gevechtsvliegtuigen de eigen verdediging te testen. Dergelijke ‘uitstapjes’ geven de oefening body, hoewel de exercitie natuurlijk niet de allure heeft van overzeese hoogstandjes als Red Flag of Maple Flag. Desondanks geniet het product van eigen bodem genoeg bekendheid in de militaire vliegwereld. Al was het maar doordat Frisian Flag geen entreeprijs kent en de deelnemers ruime inspraak hebben op de samenstelling van het script. Een andere reden om mee te doen, is dat operaties in groter verband niet zomaar uit de lucht komen vallen. Voor het organiserende 323 Tactes-squadron speelt nog een punt. Als oefenleider ontvangt het alle input, waarmee achteraf haarfijn de sterke en zwakke kanten van de acties en wapensystemen worden uitgeplozen. “Tevens doen we kennis en ervaring op met het organiseren van een internationaal evenement”, voegt Oude Nijeweme toe. “Gelet op alle voorbereidingen is dat een kunst op zich.” TREIN
Volgens Oude Nijeweme hebben ook de pas ingestroomde vliegers veel baat bij Frisian Flag. Voor hen vormt de eerste grote luchtmachtoefening van dit jaar een mooie kennismaking met het opereren in een internationale omgeving. Meer vliegtuigen genereren meer vliegbewegingen en
radioverkeer en dus meer factoren om rekening mee te houden. Ook biedt oefenen in een breder verband betere mogelijkheden om rules of engagement toe te passen. Ofwel onder welke voorwaarden mag je het wapenarsenaal aan boord inzetten. Die beslissing vergt een intensieve communicatie tussen de vlieger, de gevechtsleiding én de mannen op de grond. “Ook houden we ons bezig met de praktische kant: oefenbommen afwerpen op de Vliehors.” De schietrange op Vlieland vormt op diverse dagen het middelpunt van de operaties in de lucht. In samenwerking met eenheden van de landmacht en de collega’s van 334 (transport)Squadron wordt onder meer een luchtlanding uitgevoerd. De gevechtsvliegtuigen verlenen daarbij ondersteuning. Tevens leggen ze zich toe op het uitschakelen van een wapentransport per goederentrein. Dat valt volgens Oude Nijeweme soms nog vies tegen. “Vanwege de vergrotingsfactor van de targeting pod kijk je als het ware door een rietje en heb je mazzel wanneer je hem meteen ziet rijden. Zo niet dan ben je genoodzaakt het hele traject af te speuren, wat tijd en brandstof kost.” Het verdient volgens de vlieger verder aanbeveling om de juiste wapens bij je te hebben. De AGM65 Maverick raket van de Belgen is perfect voor bewegende doelen, doordat je daarmee kunt bijsturen. LINK 16
Dat goed gereedschap het halve werk is, beseft hoofd Bureau Tactische Datalinks, majoor Bram Remmelzwaal, als geen ander. Mede dankzij hem doen verte-
genwoordigers van de Finse luchtmacht achter de schermen ervaring op met hun pas aangeschafte Link 16 simulatiesysteem. Op zijn beurt grijpt Remmelzwaal de gelegenheid aan om deze hardware bij de Koninklijke Luchtmacht te promoten. Al die bitjes genereren tactische informatie op de beeldschermen in de cockpit, alleen komt er geen AWACS of J-Stars (radarvliegtuig tegen gronddoelen, red.) aan te pas. De stroom nepgegevens geeft vliegers het idee deel uit te maken van een omvangrijker conflict, wat het omgevingsbewustzijn vergroot. Daarnaast voorziet de apparatuur in de behoefte die de Nederlandse krijgsmacht op het gebied van oefenen heeft. Wil een Patriot luchtverdedigingbatterij ’s nachts met een gevechtsvliegtuig trainen, dan valt dat moeilijk af te stemmen. Maar met het simulatiesysteem kun je doen alsof. Duidelijk een kwestie van train as you fight, vindt Remmelzwaal. Hij zou de simulatieapparatuur het liefst gisteren nog
willen aankopen. Per slot van rekening beschikt de KLu al langer over Link 16, hét netwerk voor data-uitwisseling tussen onder meer commandocentra, radarvliegtuigen en tactische vliegende eenheden. Daarop kan het simulatiesysteem uiteraard worden aangesloten. De kracht van Link 16 is dat iedere abonnee tegelijk over dezelfde informatie beschikt. Gevolg: minder omslachtig radioverkeer en meer overzicht. INSLAG
De ontwikkeling van het Amerikaanse systeem, dat stamt uit de Vietnamoorlog, verloopt in hoog tempo. Na de komende M5 modificatie kunnen Nederlandse F-16’s onder meer grotere databestanden ontvangen. Tijdens een missie op zes kilometer hoogte de geldende rules of engagement bekijken, behoort dan tot de mogelijkheden. De effecten van Link 16 zijn volgens Remmelzwaal ongekend. Zo toonde onderzoek aan dat de efficiëntie van in paren opererende gevechtsvliegtuigen met een factor tweeënhalf omhoog gaat. Dient het tweede toe-
Nieuw is de Rafale. Dit Franse toestel, gestationeerd op de vliegbasis Dizier, neemt dit jaar voor het eerst deel aan Frisian Flag.
stel nu nog vaak als rugdekking, met Link 16 groeit het omgevingsbewustzijn zo hard dat beide onafhankelijk van elkaar een onderschepping kunnen uitvoeren. Voor de toekomst voorziet de majoor een toename van het aantal individuele gebruikers, vooral op de lagere niveaus. “En ga je Link 16 steeds meer in raketsystemen zien. Door informatie te koppelen aan de ingebouwde GPS ontstaat de mogelijkheid om een projectiel zelfs kort voor de inslag van koers te laten veranderen. Handig wanneer de situatie rondom een doelwit snel wijzigt.” Verder voorziet Remmelzwaal dat de invloed op en het belang voor vliegoperaties van Link 16 verder toeneemt. “Tijdens deze editie van Frisian Flag is dat nog ondenkbaar, maar over een paar jaar stijgt geen vliegtuig meer op wanneer het systeem plat ligt. Die kant gaan we gewoon op. Dat geef ik je op een briefje.”●
10 april | Pagina 5
NEDERLAND SPEELT SLEUTELROL BIJ ONTWIKKELING NIEUW NAVO-LUCHTAFWEERSYSTEEM
DE KRACHT VAN HET KOPPELEN BREDA - Met als drijfveer het groeiend arsenaal aan tactische ballistische raketten in de wereld, bouwt de NAVO aan een effectief luchtafweersysteem, het ‘Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence’-programma. ALTBMD stelt lidstaten in staat om ontplooide militaire eenheden in binnen- en buitenlandse operatiegebieden en vitale plekken als vliegvelden, havens en steden tegen een aanval met ballistische raketten te beschermen. Op dit moment vinden er uitgebreide computeroefeningen en simulaties mee plaats. Dat gebeurt in het ‘Integrated Test Bed’ van het onderzoeksinstituut van de NAVO in Den Haag, het ‘NATO Consultation, Command and Control Agency’. Deze organisatie werkt samen met het Nederlandse ‘Joint Kenniscentrum Air and Missile Defence’ (JAMD) op de Luchtmachtbasis De Peel. TEKST: JACK OOSTHOEK
Het Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence (ALTBMD) programma biedt de aangesloten landen de mogelijkheid hun netwerken van sensoren en wapen- en commandosystemen te koppelen. Door vervolgens hun ‘air and missile defence’-systemen in tijden van crisis snel op een bedreigde plek neer te zetten, kunnen aanvallen met ballistische raketten (maximale dracht van drieduizend kilometer) worden verijdeld. ALTBMD is, zoals min of meer aangegeven, geen offensief systeem. Evenmin vormt ze onderdeel van het raketschild dat de VS tegen de zin van Rusland in Polen en Tsjechië overweegt neer te zetten, zegt kolonel Peer Oppers, hoofd van de afdeling Geleide Wapens
en Force Protection Operaties van de luchtmacht. Samen met vertegenwoordigers van de commando’s Zee- en Landstrijdkrachten, vormt deze organisatie in het project de Nederlandse ‘brug’ met de NAVO. Die is overigens geen eigenaar van het systeem. De lidstaten bieden dat in tijd van nood aan de alliantie aan, zoals nu gebeurt met de Patriots en de maritieme AEGIS ‘platforms’. In de lopende virtuele beproevingen wordt onder meer nagegaan hoe Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence het beste kan worden ingezet en welke hiaten ze nog vertoont. Dat gebeurt door haar onder meer via een computerprogramma ‘onder vuur’ te nemen. RODE DRAAD
Aangezien ze nog relatief in de kinderschoenen staat, kunnen op dit ogenblik alleen ‘air and missile defence’-systemen aan ALTBMD worden gekoppeld. Het betreft onder meer die van Nederland en Duitsland, beide nauw bij het programma betrokken. Op (korte) termijn schuiven Frankrijk en Italië ook aan, omdat ook daar nieuwe ‘air and missile defence’-projecten op de tekentafel liggen. In Frankrijk gaat het om het SAMPT-luchtafweersysteem tegen ballistische raketten; in Italië om de opvolger van de Patriot, het Medium Extended Air Defence System. Overigens werken de Italianen daarin nauw samen met Duitsland en
...tegen een aanval met ballistische raketten te beschermen...
Een ballistische raket zoeft het luchtruim in. Foto: U.S. Navy
Links boven: Lancering van een SM 3 door de torpedobootjager USS Decatur. Foto: U.S. Navy Boven: De Amerikaanse kruiser Shiloh vuurt een Standard Missile 3 raket af om een inkomende ballistische testraket te onderscheppen. Foto: U.S. Navy
Rechts: Kolonel Peer Oppers, hoofd van de afdeling Geleide Wapens en Force Protection Operaties van de luchtmacht. Foto: René KettingAVDD
Amerika. Verder kunnen in de toekomst de Smart L Radar van de Nederlandse marine en installaties van andere bondgenootschappelijke zeemachten met de ALTBMD worden verbonden. Al met al loopt ‘gezamenlijkheid’ dus als een rode draad door het programma en dat onder het motto plug and fight, schetst Oppers. In een mogelijk scenario waarschuwt een marineschip op zee via de SMART L Radar voor een inkomende ballistische raket; onderschept de luchtmacht het projectiel met bijvoorbeeld een PAC III-raket, terwijl de landmacht rugdekking biedt met korte dracht wapens als het Future Ground Based Air Defence System (FGBADS). Verder is het in het licht van de gemeenschappelijkheid zaak de expertise over sensoren, wapenen commandosystemen in de landen van het ALTBMD-programma te bundelen, vult Oppers aan. Overigens hangt daarbij veel af van de inbreng van de deelnemende nationale industrieën. Veel bedrijven beschermen en beveiligen hun (raket)technologie, bang als ze zijn dat anderen ermee aan de haal gaan. Dat kan anders, wil Oppers maar zeggen. Het neemt allemaal niet weg dat ALTBMD op koers ligt. Het
fundament ervoor werd medio jaren negentig gelegd, bij de start van de door Nederland georganiseerde oefening Joint Project Optic Windmill (JPOW). “Voor die tijd, bijvoorbeeld tijdens de Golfoorlog toen geleide wapens van de luchtmacht bij Diyarbakir in Turkije stonden, werkten we al naast, maar nog niet mét elkaar”, aldus Oppers. Mede dank zij de voortschrijdende technologische mogelijkheden, kregen de internationale samenwerkingsplannen langzaam maar zeker gestalte. Intussen tonen tal van landen zich bereid erin te investeren. Vorige week nog vormde het ALTBMD programma onderwerp van gesprek tijdens de NAVOtopconferentie in de Roemeense hoofdstad Boekarest. SCHERPE RAKETTEN
Zoals het er nu uitziet, vindt er in september een grote exercitie met Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence plaats op De Peel, JPOW X geheten. In 2009 gevolgd door een DuitsNederlandse oefening in de Middellandse Zee bij Kreta. In het laatste geval komen er misschien scherpe raketten aan te pas. Naar verwachting bereikt het ALTBMD-programma in 2010 een zogeheten ‘operationele beginstatus’.●
10 april | Pagina 6
BRANDWEER KAMP HOLLAND KLOKJE ROND PARAAT
‘ONZE RUST PAKKEN WE ALS HET STIL IS’
...die wordt met een C-17 ingevlogen...
TARIN KOWT - Dagelijks landen of vertrekken vliegtuigen vol goederen en militairen vanaf Kamp Holland en is het een komen en gaan van diverse typen helikopters. Al deze vliegbewegingen worden nauwlettend in de gaten gehouden door het brandweerdetachement van de luchtmacht. Dag en nacht beschikbaar om uit te rukken bij calamiteiten, maar ook niet te beroerd om een verstopte riolering door te spuiten. vier maanden lang. Door de omstandigheden is de kans dat er iets misgaat bovendien vele malen groter dan in Nederland. Er wordt maximaal op Tarin Kowt gevlogen, met verschillende types.” Met zijn elven dragen de mannen zorg voor alle taken met betrekking tot brandveiligheid. Dankzij een goede planning weten ze zich prima te redden. De ploeg bestaat uit twee OSC’s, die de coördinatie regelen, en negen spuitgasten, verdeeld over drie groepen van drie man, die de brandweerauto’s bemannen. “Onze rust moeten we pakken op de momenten dat het stil is, maar als er een oproep komt zijn we er altijd van.” PITSTOP
Gestoken in goed beschermend, maar wel warm, brandwerend pak houden de mannen met hun MAC-11 de landingsbaan scherp in de gaten. TEKST: MARTIJN BRONKHORST FOTO’S: ARIEF RORIMPANDEY-AVDD
De landingsbaan en het helidek zijn essentieel voor het bestaan van het Kamp Holland en dus voor de missie. De baan wordt dan ook intensief gebruikt. Tijdens ‘spitsuren’ krioelt het in de lucht van vliegtuigen en helikop-
ters. Ondanks de strakke regie van de controletoren over alle vliegbewegingen, blijft het zaak op te letten. Want het landen op de dirt strip van Tarin Kowt is toch net even anders dan op de asfaltbaan van bijvoorbeeld de Vliegbasis Eindhoven. Er rust dus een verantwoordelijke taak op de schouders van de brandweermacht van Kamp Holland, die
langs de baan staat opgesteld om bij een calamiteit meteen in actie te komen. “Het werk hier heeft wel raakvlakken met Nederland”, erkent On Scene Commander (OSC) sergeant-majoor Piet. Maar hij zet er meteen een kanttekening bij. “Daar draaien we diensten van vierentwintig uur op, achtenveertig uur af. Hier elke dag het klokje rond, en dat ruim
De primaire taak van Fire Rescue TK is het stand-by staan bij het aftanken van de vele helikopters die dagelijks vanaf Kamp Holland het luchtruim kiezen om buitenposten te bevoorraden, of vuursteun te leveren aan coalitietroepen. Dit zogenoemde FARP’en (Forward Arming and Refueling Point) is geen ongevaarlijk klus. Binnenkomende helikopters worden met draaiende motoren bijgetankt en eventueel herbewapend. Het af- en weer aanzetten van de motoren kost simpelweg te veel tijd. “Je kunt het vergelijken met een pitstop in de formule 1”, verduidelijkt Piet. “Zodra de heli is geland, wordt er een grote slang ingestopt die hem afvult met kerosine. Alleen gaat het hierbij niet om tachtig liter, zoals bij een raceauto, maar om ruim tweeduizend bij een Apache, en om vierduizend bij een Chinook.” Die enorme hoeveelheid kerosine, in combinatie met een hete, draaiende motor kan het recept voor een ramp betekenen. “Vooral het aftanken van een Apache brengt gevaar met zich”, legt Piet uit. “Uit een onderzoek van TNO is gebleken dat die binnen negentig seconden kan uitbranden als-ie eenmaal vlamvat. Vandaar dat wij altijd paraat staan met de MAC-06, een brandweerauto met een capaciteit van vierduizend liter water en drie honderd liter schuim.”
Niet alleen bij helikopters wordt over de veiligheid gewaakt, ook bij landende en vertrekkende vliegtuigen. In maart stonden de mannen bij 255 vluchten stand-by. Met een crashtender kiest de brandweer op een strategisch punt langs de landingsbaan positie. Mocht een toestel in de problemen komen, dan kan de MAC11, een blusreus met tienduizend liter water en zeshonderd liter schuim aan boord, razendsnel ter plekke zijn om hulp te verlenen. “We verwachten elk ogenblik een tweede voertuig van dit type”, weet Piet te vertellen. “...die wordt met een C-17 ingevlogen...” RIOLERING
Naast al het vliegverkeer draagt het elftal zorg voor de brandveiligheid van Kamp Holland. Met de Tank Auto Spuit (TAS), een Mercedes-Benz Unimog, kunnen de mannen overal op het kamp komen om brandjes te blussen. In de twee maanden dat ze nu dienst draaien, hebben ze daarvoor nog niet in actie hoeven komen. Maar dat hun aanwezigheid geen overbodig luxe is, bewezen hun voorgangers eind januari toen een deel van de Australische keuken in vlammen opging. Zelfs als er geen brand hoeft te worden bedwongen, vervult de TAS een nuttige functie. “We gebruiken hem ook voor het schoonspuiten van de hokken van de bewakingshonden die bij de beveiliging van het Apachedetachement horen. Of om de grote waterbakken op het kamp van het Afghaanse leger bij te vullen.” Een ander minder fris, maar wel bijzonder noodzakelijk klusje is het doorspuiten van verstopte rioleringen, waar de TAS geregeld voor moet uitrukken. HITTESTUWING
Ook als de brandweerlieden zich niet bij een vuurhaard bevinden, krijgen ze te maken met extreem hoge temperaturen. De felle Afghaanse zon is een geduchte vijand voor wie zijn beroep uitoefent in een dik brandwerend pak. “Nu valt het nog wel mee”, zegt Piet. “Maar over een paar weken wordt het echt heet.” De brandweerauto’s veranderen
dan in heuse ovens. “Als het buiten met dertig graden goed valt uit te houden, is het in de cabine van een voertuig al snel vijftien graden warmer. Een collega werd onlangs al onwel vanwege de hitte.” Het gevaar van hittestuwing is alom aanwezig. Hierbij kan de warmte het lichaam onvoldoende verlaten. Volgens Piet zou het een hoop schelen als de wagens in de schaduw kunnen staan, bijvoorbeeld onder een overkapping. “Er wordt hard aan gewerkt om dit te realiseren. Verder proberen we deze problemen zo goed mogelijk aan te pakken door genoeg vocht in te nemen en op tijd voor aflossing te zorgen.” REGEN
Om de sleur te doorbreken, gaan de mannen creatief om met hun werkrooster. De drie groepen ruilen dagelijks van taak. Wie vandaag vliegwacht draait, heeft morgen dienst op de TAS. Ook wisselen de mannen regelmatig van groep, waardoor groepsvorming geen kans krijgt. “De sfeer blijft daardoor erg goed”, stelt Piet. “De onregelmatige diensten en de lange dagen kunnen een voedingsbodem zijn voor irritaties. Maar op deze manier voorkomen we dat.” Omdat het vakje ‘vrije tijd’ op het werkrooster de komende maanden niet bestaat, moeten de mannen tussen de bedrijven door hun rust-, ontspannings- en sportmomenten zien te pakken. “De enkele keer dat het hier regent, wordt de landingsbaan gesloten voor al het fixed wing vliegverkeer, omdat-ie dan verandert in een modderbaan. Niet dat we smeken om slecht weer, maar het is wel een kans voor ons om even tot rust te komen.”● Links onder: Dagelijks doen vele vliegtuigen Kamp Holland aan. En altijd is de brandweer van de partij. Rechts onder: Met de MAC-06 kan meteen actie worden ondernomen, mochten er op het FARP problemen ontstaan.
10 april | Pagina 7
DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of defensiekrant@ mindef.nl, onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.
Aan sommige vrij persoonlijke vragen zaten voor Ruud Smeehuijzen wat scherpe randjes.
Een panel van militairen en een vertegenwoordiger van ‘Save the Children’ beantwoorden vragen uit de zaal.
Brugklassers de boer op voor meisjesschool AMSTERDAM - Voordat de brugklassers van het Amsterdamse Fons Vitae Lyceum meedoen aan het project van Ruud Smeehuijzen, willen ze precies weten wat hem beweegt en vooral wat voor jongen zijn omgekomen zoon Timo was. Het gesprek in de gymzaal werkt zonder meer verhelderend, maar sommige, nogal persoonlijke vragen hebben voor Smeehuijzen wel wat scherpe randjes.
120.000 euro is iedere hulp welkom en de brugklassers van ‘Fons Vitae’ komen dan ook als geroepen. Maar voordat zij de actie gaan ondersteunen, volgt eerst een gesprek over de achtergronden ervan. Speciaal daarvoor komen vader Smeehuijzen en drie ploegleden van zijn omgekomen zoon naar de Reijnier Vinkeleskade 53 te Amsterdam. Tijdens het ruim drie kwartier durende interview is het soms muisstil. Ruud vertelt over hoe Timo zijn managementstudie afbrak, hoe tijdens de Landmachtdagen zijn interesse voor het leger werd gewekt en welke toekomstplannen hij had. “Na zijn
diensttijd wilde Timo overstappen naar de marechaussee of samen met zijn vriendin naar Hollywood reizen om achter de schermen bij de ‘film’ te werken.” Ook hoe hij dacht over de armoede in het zuiden van Afghanistan passeert de revue. De toedracht van de aanslag komt eveneens ter sprake. Sergeant Stefan doet het woord. Op het moment van de explosie stond hij pal achter Timo; die ving de ergste klap op en redde daardoor het leven van Stefan. De groepscommandant kwam er niet zonder kleerscheuren af. Hij verloor
het zicht in zijn linkeroog en verbrandde zijn onderarm. Jager 1 Maikel en korporaal Glen waren op het moment van de ontploffing ook dicht in de buurt. Maikel: “Timo was onze beschermengel en dat zullen we nooit vergeten.” De kinderen luisteren aandachtig. Aan hun gezichten valt af te lezen dat ze zich de omstandigheden van de aanslag niet helemaal kunnen indenken. Wel zijn ze na hun gesprek met Ruud en de militairen zeer gemotiveerd om de sponsoractie te ondersteunen. Maar voordat de klassen hun aanpak bekend maken, doet eerst Saskia Roggeveen De brugklassers van het Amsterdamse Fons Vitae Lyceum luisteren aandachtig naar wat Ruud Smeehuijzen en de militairen Stefan, Maikel en Glen te zeggen hebben.
Bij de zelfmoordaanslag op 15 juni 2007 in Tarin Kowt vonden niet alleen Timo, maar ook negen Afghaanse kinderen de dood. Om van deze trieste gebeurtenis toch iets positiefs te doen uitgaan, besloten Ruud en Karin Smeehuijzen in samenwerking met de kinderrechtenorganisatie Save the Children de bouw van een meisjesschool in Uruzgan te sponsoren. Voor het inzamelen van de benodigde
van Save the Children haar zegje. Zij vertelt dat de keuze op een school voor meisjes viel, omdat in Zuid Afghanistan slechts twintig procent van hen onderwijs krijgt. “Van de jongetjes is dat vijftig procent.” GROTE SPONSORDAG
Om de bouw symbolisch uit te beelden, stelt groep 1c voor tijdens een sponsorloop iedere deelnemer een baksteen te laten meezeulen. Die worden dan gebruikt om aan de finish een provisorisch bouwwerk neer te zetten. Andere klassen zien meer in T-shirts en koekjes verkopen of een groot concert met bekende artiesten op poten zetten. Een leraar hakt de knoop door: op 19 juni aanstaande houdt de school een grote sponsordag, waarop tegelijk allerlei activiteiten plaatsvinden. Die moet een slordige veertigduizend euro opbrengen. “Dat wordt heel wat koekjes bakken”, slaat een van de leerkrachten de spijker op de kop. “Ik zal maar vast een pak bakmeel gaan halen.” Wie het project van Ruud en Karin Smeehuizen en de stichting Save the Children wil ondersteunen, kan een donatie storten op giro 809, ten name van Timo.●
KORT
VIERING 260 JAAR REGIMENT GENIETROEPEN
WOENSDRECHT - Minister Eimert van Middelkoop heeft vorige week meegevlogen met een Pilatus PC-7 opleidingsvliegtuig van de luchtmacht. De tocht vormde het hoogtepunt van het werkbezoek dat hij die dag aan de Elementaire Militaire Vliegeropleiding (EMVO) op de vliegbasis Woensdrecht bracht. Daarbij liet de bewindsman zich informeren over onder meer de werving van vliegers, de selectieprocedure en de opleiding. Foto: Jolanda Dam-Bloothoofd●
MOUNTAINBIKEPLOEG ZOEKT SPONSORS DEN HAAG - Drie militairen van de marine en één van de luchtmacht doen medio augustus mee aan de ‘Vaude Trans
Te koop: Breda, Haagse Beemden, Merodelaan 2. Goed onderhouden 5-kmr woning met open haard, plavuizenvloer met vloerverwarming en besloten tuin op Z. Rustige wijk met weinig verloop. Nabij CLSK. Vr.pr. N 265.000,- k.k. Info: www.funda.nl of makelaar 076 - 565 60 56 of 06 - 519 857 15. Te koop: Leeuwarden, De Wijmerts 18. Vrijst. woning, aangeb. verl. garage, glazen carport en berging. Opp. 210 m2, opp. 413 m2, inh. 550 m3. Speelse woonkmr, serre, inb.app. en sanitair, 5-6 kamers. Vr.pr. N 399.000,- k.k. Open huis 12 april 11.00 15.00 uur. Zie www.funda.nl of 06 - 535 181 02. Te koop: Tilburg, Beusichemstraat 20, hoekwoning in kindvr. omg. Tuin op ZW 20m x6 m, schuur. Bjr 1983. Inh. 340 m3. Perc. 201 m2. Ind.: woonkmr, open keuken. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr. 2e verd.: zolder, vaste trap, w.m.a. Vr.pr. N 209.000,- k.k. Zie www. quattro.nl Te koop: Veldhoven, Blauwven 60, tussenwoning in jonge nwbwwijk, nabij scholen en winkels, gelegen aan park met speelgelegh. Bjr. 2004. Ind: woonkmr, open keuken, opensl. deuren naar speelse tuin. 1e verd: badkmr, 2 slpkmrs, 3e mog. CV boiler met zonnepanelen. Vr.pr. N 242.500,- k.k. info www.funda.nl of makelaar 040 - 222 16 61. Gezocht : Voor mijn dochter een studentenwoning/-kamer in Rotterdam van mei t/m juli 2008. E-mail: JBM.Miggelbrink@mindef. nl
DIVERSEN Gevraagd: Naam- en Ranglijsten der Officieren van de KL en KLu en naamboeken Officieren en Onderofficieren van de KM. Aangeb.: De Gouvernements Marine, 3 delen, door F. C. Backer Dirks. Delen 1 en 2 van de Parlementaire enquêtecommissie 1940-1945. Inf.: 0416 - 28 25 99 of
[email protected]
RECREATIE Schwarzwald’. Deze zesdaagse marathon op de mountainbike door het Zwarte Woud in Zuid-Duitsland, is circa 550 kilometer lang en telt zeven etappes. Het defensieteam zoekt onder meer in de krijgsmacht naar financiële of materiële ondersteuning. Meer informatie bij sergeant Wolf de Wilde op de marinekazerne Amsterdam, tel. 020 - 520 22 49/367 (*06 - 201 22 49/23 67). Email
[email protected]●
MINISTER KIEST HET LUCHTRUIM
WONINGEN
VUGHT - Het Regiment Genietroepen viert op 16 mei zijn 260-jarig bestaan op de Van Brederodekazerne in Vught. Dat betekent meteen het startschot voor de veteranencontactdag die vanaf 2008 jaarlijks gaat plaatsvinden. Deze manifestatie biedt de mogelijkheid voor actief dienende- en postactieve genisten om elkaar te ontmoeten. De viering vangt aan om 9.30 uur met een bijzonder Regimentsappèl. Daarna ontvouwt zich de traditionele sportdag waarin teams van geniecompagnieën tegen elkaar strijden. Er wordt ook een Genie-informatiedag opgezet onder het motto ‘kijken en doen’. Opgeven voor 30 april. Militairen worden automatisch door hun eenheid aangemeld. Meer informatie op: www. regimentgenietroepen.nl●
LMK ZOEKT STEMMEN AMERSFOORT - Mede in verband met een concerttournee naar Duitsland (samen met de drumfanfare van de Koninklijke Luchtmacht) wil het Luchtmacht Mannenkoor de gelederen versterken met tenoren, baritons en bassen. Zowel actief dienende militairen als zij die ooit het uniform hebben gedragen, kunnen hun stem laten horen. Elke woensdagmiddag vanaf 12.30 repe-
teert het LMK in de studio’s van het KLu orkest, op het bedrijvenpark ‘De Hoef’ in Amersfoort-Noord. Meer informatie: www.lmkweb.nl of bel met 033 - 245 78 91.●
SLOEPZEILEN DEN HELDER - Het Marinekampioenschap Sloepzeilen, dat al heel lang plaatsvindt op de rede van Den Helder, tooit zich dit jaar voor het eerst met de naam Open Militair Kampioenschap Sloepzeilen. Er wordt gezeild in de traditionele sloep WR 1 op het Marsdiep, waarbij de schippers en hun bemanningen gedurende vijf dagen de strijd aangaan met de natuurlijk elementen, zoals wind en stroom. Er staan acht wedstrijden op de rol, waarvan er minimaal drie moeten worden voltooid om de serie geldig te maken voor het kampioenschap. Bij het zeilen van vijf of meer races wordt het resultaat van de slechtste wedstrijd afgetrokken. De winnaar ontvangt het zilveren Vikingschip als wisselprijs.●
Te huur: 6 pers. Doerak 780 AK motorjacht v.a. N 350.- p.w. Borg en eigen risico, N 150,-. Voor verhuur vanuit Sassenheim (Kagerplassen) Ben Leijerweert, tel. 0252 375 230 of 06 - 522 811 17. Zie www.deboet.info en op defensie intranet onder DMO/Service/ontspanning. Te huur:6 pers. Doerak 780 AK motorjacht v.a. N 350.- p.w. Borg en eigen risico, N 150,-. Voor verhuur vanuit Brabant Pieter Schenk , tel. 0162 - 43 28 41, mobiel 06 518 987 64. Zie www.deboet.info en op defensie intranet onder DMO/Service/ontspanning.
SYMPOSIUM Het Korps Nationale Reserve start het 60-jarig jubileumjaar op 10 april met het symposium ‘Nationale Reserve 60 jaar vrijwillig paraat’ in het Officierscasino in Soesterberg. Centraal staat de samenwerking tussen de civiele en militaire overheid bij regionale of nationale (crisis-) situaties en de intensievere samenwerking met de operationele brigades van de Koninklijke Landmacht. Het symposium begint om 13.30 uur.●
10 april | Pagina 8
VIJF VRAGEN AAN...
Colofon
Plaatsvervangend Hoofddirecteur Personeel Ton van Ede Generaal-majoor der Mariniers Ton van Ede werd vier maanden geleden door de toenmalige staatssecretaris Van der Knaap gevraagd met voorstellen te komen om een nieuwe impuls te geven aan werving en behoud van militairen. Het Actieplan Werving en Behoud, dat deze ‘aanjager’ met zijn kleine team heeft opgesteld, werd afgelopen vrijdag gepresenteerd.
ven. Ook voor iedereen: een betere loopbaanbegeleiding en meer maatwerk. Specifiek voor de soldaat: kansen op ontwikkeling, gericht op doorstroom bij Defensie. Voor de sergeant: betere ondersteuning in de balans van werk en privé, in de fase van de gezinsvorming. En voor de generaal: stimuleren van cultuurverandering die nodig is voor meer maatwerk.” Is het Actieplan Werving en Behoud een schakelarmband. Moeten alle losse voorstellen als geheel worden gezien of kunnen er gemakkelijk onderdelen uit worden gehaald? “Nee, het is meer een Pandora-armband. Oftewel, de band is de vulling van de organisatie. Daar kun je dingen wel of niet aan hangen. In het Actieplan is aangegeven welke maatregelen we aan die armband hangen. Het kan best zo zijn dat daar op termijn nog meer bij komt.” In een open personeelssysteem wilt u mensen horizontaal op niveau laten instromen. Betekent dit dat je zomaar sergeant majoor of majoor kunt worden? “We gaan beter gebruik maken van mensen die al een stap op de civiele arbeidsmarkt hebben gezet en die we kunnen interesseren om bij ons te komen werken; zeg maar de 30-plussers. Er liggen met name kansen bij de schaarse categorieën personeel. Ik begrijp heel goed dat deze oudere instromers niet altijd direct in alle operationele functies inzetbaar zijn. Maar er kan veel meer dan velen van ons soms denken.”
In het Actieplan Werving en Behoud wordt gesproken van een Wervingsbonus. Is dat net zo iets als de kaarten van Albert Heijn en Air Miles? “Er zijn inderdaad parallellen. Beide gaan uit van waardering en beide hebben iets te maken met werving en behoud. Bij AH ligt de focus vooral op het belonen en behouden van bestaande klanten; de werving van nieuwe klanten is een secundair doel. Bij Defensie ligt de nadruk met deze bonus op de werving van nieuw personeel, waarbij het eigen personeel gewaardeerd wordt voor de bijdrage die het daaraan levert. De bonus wordt later dit jaar ingevoerd en wordt uitbetaald nadat de initiële opleiding door de nieuwe medewerker met succes is afgerond.” Bij ieder actieplan vraagt de militair zich af: wat betekent het voor mij? Wat heeft dit voor gevolgen voor een twintigjarige soldaat, een dertigjarige sergeant en een vijftigjarige generaal? “Voor iedereen betekent het een betere bezetting op de werkvloer, bij eenheden, bij de ondersteuning en bij sta-
U bent - na de succesvolle reportage over de wintertraining van Luchtmobiel via GeenStijl.nl - van plan meer gebruik te maken van zogenoemde nieuwe media. Kunnen we binnenkort uw eerste blog verwachten op www. generaalmajoordermariniersvanede. nl? “Werving en Behoud is iets van ons allemaal. Iedereen kan een bijdrage leveren aan een betere vulling van de organisatie en dus bezetting op de werkvloer. Als het gaat om de informatievoorziening biedt Defensie al heel veel. Ik zal kritisch bezien of we dat als organisatie nog beter kunnen doen. Maar dat zal niet gebeuren via een blog van mij persoonlijk. Wel zal ik met de projectgroep werving en behoud ook de komende periode veel naar de werkvloer gaan en u zult regelmatig van ons horen via de Defensiekrant. Met vragen of opmerkingen over Werving en Behoud kan iedereen het beste terecht bij zijn of haar P&O dienst of commandant. Als dat niet voldoet hoor ik dat graag en weet de lezer mij wel te vinden!”●
De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink (070 - 318 83 35) Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77)
NIEUWE PATROUILLEPOSTEN GEVEN IMPULS AAN VEILIGHEID TARIN KOWT - In Uruzgan zijn de vooruitgeschoven posten Volendam en Poentjak ontmanteld. In de gebieden verrezen nieuwe posten van waaruit de Afghaanse politie nu de orde handhaaft. Het leger heeft de twee patrouillebases Worsley en Khyber betrokken. Voor de TFU vormt dit een belangrijke stap in het overdragen van de veiligheidstaken aan de Afghaanse veiligheidsdiensten. Operatie Pathan Ghar brak afgelopen februari het verzet van de Taliban in de omgeving van Deh Rawod. Hierdoor werd het mogelijk op de westoever van de rivier de Helmand twee nieuwe patrouilleposten neer te zetten. Bij Chutu, noordelijk van Kamp Hadrian in Deh Rawod, verrees Coyote; waardoor de patrouillebasis Volendam kon verdwijnen. Zuidelijker op de westoever, bij het plaatsje Tor Nasser, werd Phoenix neergezet. De twee nieuwe patrouilleposten maken het mogelijk om in de streek ten westen van Deh Rawod, waar men lange tijd geen controle op had, intensief te patrouilleren, waarbij de Battle Group samen met het Afghaanse leger optreedt. Sluiproutes van de vijand worden hierdoor afgesloten. Militairen van het
gaan inmiddels geregeld dit gebied in om ontwikkelingsprojecten mogelijk te maken. Ook ten noorden van Tarin Kowt breidt de inktvlek zich langzaam uit. In de mond van de Baluchivallei is door toedoen van de Australische Reconstruction Task Force (RTF) de post Khyber neergezet. Hier verblijven permanent Afghaanse militairen, die onder begeleiding van Nederlandse OMLT’ers (Operational Mentoring and Liaison Team) stevig in het gebied patrouilleren. Oostelijk hiervan werd de post Worsely gerealiseerd. Ten slotte is aan de noordkant van de Baluchivallei, in Chora, ook een basis onder leiding van de RTF neergezet. Die heeft de naam Locke gekregen, en stelt het Afghaanse leger in staat in de wijde omtrek van Chora op te treden. Tekstbijdrage: kaPRT
pitein Ilse Windt●
LEZEN & GAMEN
M-fregat: innovatief en veelzijdig DEN HAAG - In 1991 nam de Koninklijke Marine het eerste multipurpose fregat van de Karel Doormanklasse in dienst. Dit type kenmerkte zich door een innovatief ontwerp en zeer moderne sensor- en commandosystemen. Het was vooral ontworpen om de dreiging van de vijandelijke nucleaire onderzeeboten teniet te doen en moest tevens over luchtverdedigingcapaciteit beschikken. Na het uiteenvallen van de Sovjetunie zocht en vond Defensie alternatieve taken voor de M-fregatten. Ze opereerden in de NAVO-vlootverbanden, in het Belgisch-Nederlands eskader en als stationsschip in de West, waar ze menige drugssmokkelaar het leven zuur maakten. Daarnaast voerden ze humanitaire missies uit en namen deel aan internationale operaties. Herstructurering en bezuinigingen dwongen Defensie echter tot afstoting van materieel en wijzigingen in de samenstelling van de oppervlaktevloot.
Zes van de acht fregatten vonden gretig aftrek in het buitenland, twee bleven voor de marine behouden. Het boek Follow me beschrijft de geschiedenis van deze bijzondere schepen, vanaf het ontwerp tot aan de uitdienststelling. En zoals we van het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, die voor deze publicatie tekent, mogen verwachten, ziet het er gelikt uit. Auteur Gijs Rommelse mikt op een breed lezerspubliek en behandelt zulke thema’s als de bewapening, inzet en politieke besluitvorming over de afstoting. Per schip (plus naamgever) wordt een korte geschiedenis geschetst en het boek staat bol van de kleurenfoto’s. ‘Follow me - De M-fregatten van de Karel Doormanklasse is een luxe paperback van uitgeverij Van Wijnen. Hij telt 132 pagina’s en kost N 19,90. ISBN 978 90 5194 331 3.●
DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:
13 april: Japanse krijgskunst (met workshop) in het Legermuseum, Delft 18 april: ‘Hollywood in Concert’ met Lee Towers en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Naaldwijk 19 april: ‘Hollywood in Concert’ met Lee Towers en het
Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Venray 19 april: ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meyer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Arnhem 19 april: ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meyer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Dronten 20 april: Japanse krijgskunst (met workshop) in het Legermuseum, Delft
20 april: Traditionele krijgskunst uit de Indonesische archipel in museum Bronbeek, Arnhem 27 april: Japanse krijgskunst (met workshop) in het Legermuseum, Delft Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●
Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail:
[email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www.aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808
