MEER MAATWERK VOOR UITRUSTING

Nummer 24 | 3 juli 2008 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 Veteranendag trekt 55.000 bezoekers

Pagina 5 Redden en evacueren

Pagina 4 Effecten EUFOR in Goz Beida al merkbaar

Pagina 6 Leiding geven een vak apart

MEER MAATWERK VOOR UITRUSTING SOESTERBERG - Er komt een catalogus met daarin alternatieven voor de persoonlijke gevechtsuitrusting (PGU) zoals die nu door Defensie wordt verstrekt. “Daar waar mogelijk laten we het assortiment beter aansluiten bij dat wat de mannen en vrouwen willen”, zei staatssecretaris Jack de Vries gisteren bij de eerstesteenlegging van het nieuwe gebouw voor het KPU-bedrijf in Soesterberg. Een aantal artikelen - zogenoemde look-alikes uit de markt wordt in de nabije toekomst toegestaan. Het betreft meestal spullen in het grijze gebied tussen wat handig en wat noodzakelijk is. Het Commando Landstrijdkrachten heeft alvast toestemming gekregen om er een begin mee te maken. De smockjas wordt met ingang van TFU-7 door Defensie verstrekt aan de Afghanistangangers. Andere alternatieven komen in de KPU-catalogus te staan. “Ik vind het belangrijk dat we aandacht besteden aan de uitstraling van het PGUassortiment en dat we aansluiten bij de ontwikkelingen in de markt”, aldus de staatssecretaris. De Vries onderstreepte in zijn rede het belang van goede dienstverlening op het gebied van kleding en persoonsgebonden uitrusting. “Juist onder de huidige moeilijke omstandigheden en tijdens de voorbereidende oefeningen verdienen onze militairen de beste uitrusting in de juiste hoeveelheden.” Lees verder op pagina 2

Links: Eerste luitenant Jarin Elsinga (44 Painfbat) met de zogenoemde smockjas.

Rechts: De smockjas wordt met ingang van TFU-7 door Defensie verstrekt aan de Afghanistangangers. Foto: Arief RorimpandeyAVDD

OM ZIET AF VAN VERVOLGING CHORA-MILITAIREN ARNHEM - Het Openbaar Ministerie in Arnhem heeft laten weten af te zien van vervolging tegen militairen die betrokken zijn geweest bij gevechten rond de Afghaanse plaats Chora vorig jaar juni. Het geweld dat zij toepasten, is volgens het OM binnen de grenzen van het oorlogsrecht en de geldende geweldsinstructie gebleven. Commandant der Strijdkrachten, luitenant-generaal Peter van Uhm toont zich verheugd over de uitspraak en roemt de professionaliteit van het betrokken personeel. Tijdens de zware gevechten die Nederlandse en Afghaanse troepen leverden met de Taliban sneuvelden burgers door zowel moordpraktijken van de

MINISTERIËLE TOURNEE DOOR AFRIKA DEN HAAG - Minister Eimert van Middelkoop heeft vorige week Nederlandse troepen in verschillende Afrikaanse landen bezocht. Na Hr.Ms. Evertsen in de Keniaanse haven Mombasa stonden Ethiopië, Soedan en Burundi op het programma. De verschillende VN-missies in de regio en bilaterale samenwerkingsprojecten vormden daar onderwerp van gesprek. De vertrekkende militairen en politiemensen van het Nederlandse detachement van United Nations Mission in Sudan (UNMIS), kregen onder toeziend oog van Van Middelkoop de VNmedaille uitgereikt. Het detachement telt 29 militairen en vier politiemensen. Een aantal van

hen ziet toe op naleving van het staakt-het-vuren tussen rebellenlegers en de regeringsmilitairen in het zuiden van Soedan. Een ander deel voert projecten uit om de lokale politie te versterken. Nederland doet sinds april 2006 mee aan UNMIS. Van Middelkoop prees de creativiteit waarmee de Nederlan-

ders hun missie uitvoeren. “Waar de formele opdracht ophoudt, denken jullie verder.” Zo introduceerde het detachement op eigen initiatief een systeem voor het afnemen van vingerafdrukken. Daarnaast werd een trainingsprogramma voor de verkeerspolitie gestart. Lees verder op pagina 2

Vakantieschema Defensiekrant DEN HAAG - Vanaf deze week gaat de Defensiekrant over op het vakantieschema. Dat betekent dat de volgende vier edities verschijnen op 17 juli, 31 juli, 14 augustus en 28 augustus. Vanaf 4 september hervatten we de normale frequentie van eenmaal per week.●

terroristen als door acties van ISAF. Van laatstgenoemde kan het OM met zekerheid vaststellen dat dit niet door verwijtbare nalatigheid is gebeurd. Volgens Van Uhm toont deze uitspraak aan dat “onze militairen, ondanks de zeer moeilijke en zware omstandigheden, het Nederlandse en internationale recht hebben gerespecteerd.” De CDS betreurt het dat zowel aan militaire zijde als bij de burgerbevolking slachtoffers vielen. Maar de val van Chora had tot veel ergere consequenties kunnen leiden. “Dankzij de moedige inzet van zowel Nederlandse als Afghaanse militairen is de burgerbevolking van Chora dit lot bespaard gebleven. Ik ben trots op de militairen die dagelijks onder zeer zware omstandigheden hun werk uitvoeren. Het is dankzij hun inzet dat de Nederlandse normen en waarden overal ter wereld kunnen worden uitgedragen.” Hoewel de toestand rond Chora volgens de generaal nog steeds zeer fragiel is, bestaat er inmiddels een groot aantal vaste checkpoints in de Choravallei, van waaruit Nederlandse en Afghaanse eenheden permanent patrouilleren. Ook is er op bestuurlijk gebied vooruitgang geboekt en kozen de inwoners van Chora onlangs op democratische wijze hun districtshoofd. Ofschoon het dorp nog een lange weg te gaan heeft, boekt men er grote vooruitgang. De gebeurtenissen van juni 2007 hebben daarin volgens Van Uhm een belangrijke rol gespeeld.●

ZORGLOKET MOD VOLLEDIG OPERATIONEEL DEN HAAG - Het Zorgloket voor Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers (MOD) is vanaf 1 juli volledig operationeel. Hiermee wordt een belangrijke stap gezet in de verdere verbetering van de zorg aan militaire oorlogs- en dienstslachtoffers. Het “ontzorgen” van deze bijzondere doelgroep staat daarbij voorop. Het Zorgloket MOD is ondergebracht bij het Algemeen Burgerlijke Pensioenfonds. In de afgelopen tijd is veel aandacht besteed aan de verbetering van de zorg voor militaire oorlogs- en dienstslachtoffers. Daaronder worden verstaan (oud)beroepsmilitairen, dienstplichtigen en reservisten die tijdens buitengewone of daarmee vergelijkbare omstandigheden als gevolg van de uitoefening van de militaire dienst invalide zijn geraakt. Als onderdeel van een breed civiel-militair samenwerkingsverband is hierbij een centrale rol weggelegd voor het Zorgloket MOD. Naast een coördinerende taak geeft het invulling aan de materiële zorg- en re-integratiebehoefte van de oorlogs- en dienstslachtoffers. Lees verder op pagina 2

Meer geld in loonzakje DEN HAAG - Defensiepersoneel krijgt met ingang van deze maand twee procent salarisverhoging. Dat geldt ook voor de gewezen defensiemedewerkers met een FLO-, UKW of wachtgelduitkering. Het extraatje vloeit voort uit het laatste arbeidsvoorwaardenakkoord. Dit werd op 1 maart 2007 van kracht en loopt tot 28 februari 2009.●

3 juli | Pagina 2

Koninklijke onderscheiding voor Canadese CDS

Uitbreiding P&O-selfservice; voor uw gemak! DEN HAAG - Binnen Defensie voert u als medewerker of leidinggevende momenteel al een aantal personeelszaken via de startpagina P&O-selfservice uit. Door selfservice kunt u steeds meer personeelszaken, op ieder gewenst moment, digitaal afhandelen. Maandag 7 juli worden de volgende verbeteringen en nieuwe mogelijkheden ingevoerd: VERANDERINGEN SELFSERVICE VOOR MEDEWERKERS Loonstrook digitaal Defensiemedewerkers kunnen voortaan via selfservice hun loonstrook raadplegen. Uiteindelijk (na opbouw in de tijd) zal het mogelijk zijn loonstroken van maximaal 12 maanden geleden op te vragen. De papieren versie blijft vooralsnog bestaan. Wijzigingen in persoonsgegevens Defensiemedewerkers kunnen via selfservice hun bank- of girorekening, waarop het salaris en de uitbetaalde dienstreizen worden gestort, wijzigen. Dit geldt alleen (!) voor bank- en girorekeningen in Nederland. Daarnaast kunnen defensiemedewerkers voortaan gegevens over hun gezinssituatie toevoegen aan het overzicht van persoonsgegevens in selfservice. Deze gegevens worden in de toekomst voor iedereen gebruikt om te beoordelen of aanspraak op bepaalde verlofsoorten (bijvoorbeeld ouderschapsverlof) en op de verhoogde buitenlandtoelage mogelijk is. Vernieuwde weergave functiegegevens Het is al mogelijk voor defensiemedewerkers om functiegegevens in te zien via selfservice. Deze functiegegevens zijn nu in een vernieuwd overzicht weergegeven. VERANDERINGEN SELFSERVICE VOOR LEIDINGGEVENDEN Getuigschrift opstellen Defensiemedewerkers (of oudmedewerkers korter dan één jaar uit dienst) vragen voortaan een getuigschrift aan bij hun (voormalig) leidinggevende in plaats van bij de personeelsdienst. Deze leidinggevende stelt vervolgens zelf via selfservice een getuigschrift op en verstuurt dit per post of reikt het persoonlijk uit. Mandatering uitgebreid De mogelijkheid tot het instellen van mandaten voor afhandeling van personeelszaken is uitgebreid. Het is voor-

taan mogelijk mandaten in te stellen voor onder meer het afhandelen van aanvragen in DIDO (dienstreizen en woon-werkverkeer). Een nieuw ingestelde mandatering wordt dezelfde dag actief. Niet alleen leidinggevenden, ook het DienstenCentrum Human Resources (DC HR), kan voortaan op verzoek mandateringen instellen of beëindigen. Dat gebeurt alleen dan wanneer leidinggevenden daar zelf niet toe in staat zijn door onvoorziene en langdurige afwezigheid als gevolg van bijvoorbeeld ziekte. Het DC HR checkt eerst bij de bevoegd leidinggevende of het verzoek legitiem is, voordat een mandaat wordt ingesteld of gewijzigd. GEEN TOEGANG TOT SELFSERVICE? DAN DEFENSIEFORMULIEREN! Als u geen toegang tot selfservice heeft, blijft u voor de afhandeling van de bovenstaande personeelszaken papieren defensieformulieren gebruiken, die u bij het DC HR indient. In de aangepaste Wegwijzer P&O voor medewerkers, welke onder meer bij uw personeelsdienst is te verkrijgen, kunt u uitgebreid nalezen wat u dan kunt doen. Voor medewerkers werkzaam in het buitenland verandert voorlopig niets. MEER INFORMATIE EN VRAGEN? Voor een overzicht van alle selfservice mogelijkheden raadpleegt u de Wegwijzer P&O voor medewerkers, onder meer te vinden op de Startpagina P&O-selfservice. Inhoudelijke informatie over P&O-processen en instructies voor het invullen van de selfservice vindt u in het informatieprogramma (On Demand), te bereiken via de button Help op de Startpagina P&Oselfservice. Voor vragen op P&O-gebied kunt u contact opnemen met het DC HR in Enschede: Maandag t/m donderdag 07.00-18.00 uur en vrijdag 07.00-17.00 uur Telefoon 0800 - CALLSDD (225 57 33) Telefoon intern *06 - SDD (733) (optie 3) Telefoon buitenland 0031 -704 143 300 (optie 3) Fax 053 - 481 99 98 / *06 - 581 199 98 Postadres mpc 39r, Postbus 295, 7500 AG Enschede.●

Vervolg van pagina 1

MEER UNIFORMITEIT SOESTERBERG - “Het is goed dat er een Defensiebreed look-a-likebeleid komt”, vindt eerste luitenant Jarin Elsinga, van 44 Pantserinfanteriebataljon RI JWF. “Je hebt nu vaak dat eenheden er totaal verschillend bij lopen. Door een catalogus bij het KPUbedrijf beschikbaar te stellen, zal er veel meer uniformiteit zijn.” Om te voorkomen dat militairen noodgedwongen eigen spullen kopen omdat Defensie ze niet levert, heeft staatssecretaris De Vries extra geld en capaciteit beschikbaar gesteld. “Veiligheid is een leidend criterium als het gaat om de militaire uitrusting. Daarnaast is eenheid van tenue van groot belang. Is de uitrusting een allegaartje, dan straal je als eenheid geen gezag uit”, zei hij. Als artikelen niet zijn opgenomen in de catalogus, mogen ze ook niet worden gebruikt. “En dat gaan we goed in de gaten houden”, aldus de staatssecretaris. Sergeant Elzo Klei (44 Painfbat) ziet een hele verbetering. “Bepaalde uitrusting is nu verouderd of spreekt onze jongens te weinig aan. Het is alleen

Defensie zo gek nog niet DEN HAAG - Van bedrijven met meer dan duizend werknemers mag Defensie zich scharen in de categorie beste werkgevers. Dit blijkt uit een onderzoek van bureau Effectory samen met Volkskrant Banen. Het resultaat werd 23 juni bekend. Van de 1700 bedrijven die werden gevraagd om deel te nemen aan het onderzoek reageerden er 351 positief. Hiervan zijn er 154, waarvan 61 met meer dan duizend werknemers, in de score opgenomen. De rest eindigde te laag of is gediskwalificeerd om-

Ver volg van pagina 1

Rondreis Afrika DEN HAAG - De operatie van de Verenigde Naties in Soedan is niet zonder risico. Nederlandse waarnemers kwamen vorig jaar onder vuur te liggen en werden achtervolgd, omdat zij executies hadden waargenomen. Van Middelkoop: “Al met al een serieuze missie, die een beroep heeft gedaan op jullie professionaliteit en creativiteit, maar ook op jullie incasseringsvermogen.” In Burundi bezocht de minister een kazerne van het leger die met Nederlandse hulp wordt opgeknapt. Ontwikkelingssamenwerking ondersteunt de opbouw van kazernecomplexen van politie en leger met geld. Defensie begeleidt deze projecten met militaire Security Sector Reform adviseurs. Doel is onder meer om voormalige rebellen te integreren in de nationale krijgsmacht en politie.

jammer dat we op dit moment nog niet weten welke producten die in de KPU-catalogus komen, uiteindelijk door Defensie worden verstrekt en welke je zelf mag kopen.” Door ervaringen van het personeel en de technologische ontwikkelingen wordt het assortiment voortdurend geëvalueerd en doorontwikkeld. De Vries wees onder meer op de gevechtslaarzen. “Uit ervaring is gebleken dat verbetering mogelijk was. Daarom is recent een contract voor nieuwe gevechtslaarzen gesloten, waarvan de eerste dit najaar worden geleverd. Voor de langere termijn zijn we bezig met een heel nieuw schoenenconcept, waarbij militairen worden uitgerust met meerdere typen schoeisel en sokken, zodat alle terrein- en klimatologische omstandigheden zijn afgedekt.” Met ingang van 1 januari volgend jaar wordt defensiebreed een systeem van overwegend bruikleen ingevoerd. Het betekent dat Defensie dan niet alleen verantwoordelijk is voor het verstrekken van de juiste kleding en uitrusting aan militairen en burgers, maar ook - overwegend - voor het in stand houden van die spullen.”Daar waar het in stand houden nu nog deels of, in sommige gevallen, geheel een verantwoordelijkheid is van het individu, trek ik deze naar mij toe”, aldus De Vries.●

dat men het onderzoek probeerde te manipuleren. Van de organisaties met meer dan duizend man in dienst, eindigde Defensie op een gedeelde 33ste plaats en valt daarmee met een cijfer van 7,3, in de categorie zilver. Hierin kwamen ook negentien andere organisaties terecht met meer dan duizend werknemers. In de categorie goud, met scores van 7,65, zijn 33 bedrijven beland. Veertien daarvan hebben meer dan duizend werknemers. Met als beste Loyens& Loeff, dat een 8,2 haalde.●

Nederland gaat daarnaast meer hulp bieden bij het opleiden van militairen en politiemensen. Minister Bert Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) en Van Middelkoop hebben daartoe vorige week donderdag een overeenkomst gesloten met de Burundese regering. “Professionalisering van leger en politie zijn een voorwaarde voor stabiliteit in Burundi. Het land is geteisterd door een jarenlange burgeroorlog tussen Hutu’s en Tutsi’s, waarvan honderdduizenden mensen het slachtoffer zijn geweest. Er is nu eindelijk hoop op duurzame vrede”, aldus Koenders.●

OTTAWA - De Canadese Chef Defensiestaf, generaal Rick Hillier, is door koningin Beatrix benoemd tot Commandeur in de Orde van Oranje Nassau met de zwaarden. De Nederlandse ambassadeur, Karel de Beer, reikte de onderscheiding uit op het ministerie van Defensie in Ottawa, in aanwezigheid van onder anderen prins Floris en prinses Aimée. De Beer benadrukte in zijn toespraak dat generaal Hillier een centrale rol heeft gespeeld in de

coöperatie tussen beide landen. Hij had vooral een belangrijk aandeel in de operaties van de International Security and Assistance Force (ISAF) in Zuid-Afghanistan. Canada en Nederland delen een gezamenlijke visie en benadering ten opzichte van peace building in de wereld, zoals aangetoond door de nauwe samenwerking op de Balkan en nu in Afghanistan. Hillier heeft zijn bevel op 2 juli neergelegd. Hij is opgevolgd door generaal Walt Natynczyk.●

Vervolg van pagina 1

integratietraject ook na ontslag kan worden voortgezet. Iedere (postactieve) militair die zich wendt tot het Zorgloket - of hiernaar wordt doorverwezen krijgt een zorgcoördinator toegewezen die hem/haar begeleidt zolang dat nodig is. Uitgangspunt is dat daarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van dan wel samengewerkt met bestaande hulpverleners. Bijvoorbeeld interne dienstencentra als de Militaire Geestelijke Gezondheidszorg, het Dienstencentrum Bedrijfsmaatschappelijk Werk en het Dienstencentrum Re-integratie (DCR). Het DCR is verantwoordelijk voor de begeleiding van een militair die langer dan een half jaar ziek is tot het (eventuele) ontslag. Gedurende de ziekteperiode wordt natuurlijk eerst gestreefd naar herstel en re-integratie. Wanneer ondanks alle inspanningen blijkt dat de betrokken militair definitief dienstongeschikt is, volgt ontslag, met aansluitend een ‘warme aanmelding’ bij het Zorgloket. Door dossieroverdracht van de re-integratiebegeleider van DCR aan de zorgcoördinator kan de ingezette begeleiding naadloos worden gecontinueerd en aangevuld met zorg en voorzieningen vanuit het Zorgloket MOD. Met als doel het oorlogs- en dienstslachtoffer zoveel mogelijk in een positie te brengen om privé en maatschappelijk goed te kunnen functioneren.●

Zorgloket DEN HAAG - Onder meer regelt het Zorgloket MOD de uitvoering van de (militaire) regelgeving voor de oorlogs- en dienstslachtoffers en de in dit verband te verrichten medische beoordelingen. Om de situatie voor de doelgroep te vergemakkelijken, heeft men de betaling van de verschillende uitkeringen en pensioenen geïntegreerd, zodat sprake is van één uitkering, met één specificatie en inhouding van premies en belasting. Ook worden, voor zover van toepassing, de medische beoordelingen van de WIA-aanspraak en het militair invaliditeitspensioen gecombineerd uitgevoerd door een arts van UWV en ABP. De betrokkene hoeft dus maar één keer te verschijnen. Wanneer flankerende zorg en/of bijzondere voorzieningen (zoals re-integratie en schuldhulpverlening) aan de orde zijn, wordt bij voldoende geloofwaardigheid van de relatie met de dienstinzet ook deze zorg vanuit het Zorgloket MOD ingevuld. Voor de inzet van re-integratiediensten maakt men gebruik van de dienstverleners waarmee Defensie contracten onderhoudt voor het actieve personeel. Dit heeft als belangrijk voordeel dat een eerder begonnen re-

Belastingdienst maakt fietsregeling toch leuker DEN HAAG - De aanschaf van een rijwiel volgens de fietsregeling heeft belastingtechnisch gezien geen gevolgen meer. Eerder werden bij de berekening van het fiscaal voordeel de vakantie-uitkering en eindejaarsuitkering verlaagd. Evenals voor de regeling inhouding vakbondscontributie. Onlangs bleek echter dat de belastingdienst dit niet vereist. Vanaf juni zijn de inhoudingen gecorrigeerd en uitbetaald. Het maakt het aanschaffen van een ligfiets, mountainbike, racefiets, hybride, stadsfiets of welk model dan ook, behalve een kinderfiets, weer net iets aantrekkelijker. Met een maximum van N 749,- wordt de aankoop via het brutosalaris in één keer verrekend. In ruil voor de verlaging van het brutoloon wordt belastingvrij een vergoeding uitbetaald. Het betreft dus geen volledige teruggave, zelfs niet als het aankoopbedrag lager uitvalt dan de N 749,-. Stel iemand schaft een fiets aan voor N 700,- en hij zit in het belastingtarief van 33,6 procent, dan bedraagt het voordeel ongeveer N 235,-. De overige N 465,- betaalt de defensiemedewerker zelf. De tweewieler moet overigens wel worden gebruikt voor woon-

werkverkeer of een deel daarvan, al is het maar één kilometer. Iemand die voor dat doel een rijwiel aanschaft, kan eenmaal in de drie jaar aan de fietsregeling deelnemen. Voor de volledige regeling: intranet.mindef.nl/portaal/pp/Personeel/pb/Salaris/Fietsregeling. Foto: Monique van Rijen-Bos●

BARETUITREIKING DOOR IGK ROOSENDAAL - Inspecteur-generaal der Krijgsmacht, vice-admiraal Michiel van Maanen, heeft vorige week een bezoek gebracht aan het Korps Commandotroepen (KCT) in Roosendaal. Om een indruk te krijgen van de werkzaamheden, knelpunten, oplossingen en de sfeer sprak hij met een brede delegatie van het personeel. Later op de dag maakte Van Maanen zich verdienstelijk door samen met commandant KCT luitenant-kolonel Kees Vollaard de groene baret uit te reiken aan 25 nieuwe commando’s (zie foto). Deze ceremonie werd onder andere bijgewoond door de Britse militair attaché, kolonel der Mariniers Heal.●

3 juli | Pagina 3

Links: “We kunnen als samenleving geen mensen op risicovolle missies sturen, zonder hen voortdurend te laten weten en voelen dat ze er niet alleen voor staan”, aldus Balkenende in de Ridderzaal.

VETERANENDAG TREKT 55.000 BEZOEKERS

Rechts: Marinereservist Rik Oostenveld, speldt Jacobus Kooman, een veteraan die als korporaal bij de Aan- en Afvoertroepen op Sumatra en Java diende, een van de vijftienduizend witte anjers op.

Links: Brigadegeneraal prins Willem-Alexander neemt het defilé af, geflankeerd door premier Balkenende (2e li) en minister Van Middelkoop (li) en mr. Boele Staal (re) voorzitter Comité Nederlandse Veteranendag.

Rechts: De Prins van Oranje reikt een draaginsigne gewonden uit aan korporaal Bas van Mourik. Links: Veteranen ontmoeten elkaar op het Malieveld. Rechts: Ongeveer twintig vliegtuigen verzorgden een flyby over de Hofstad. Naast deze F-16’s waren dat ook historische toestellen en helikopters.

DEN HAAG - Op het station van de Hofstad druppelen zaterdagochtend 28 juni de eerste veteranen binnen. Marinereservist Rik Oostenveld, speldt Jacobus Kooman, een veteraan die als korporaal bij de Aan- en Afvoertroepen op Sumatra en Java diende, een van de vijftienduizend beschikbare witte anjers op. Kooman begint meteen te vertellen, over vroeger. Verder heeft hij zin in deze dag. “Als het maar een beetje droog blijft”, zegt hij. TEKST: MONIQUE VAN RIJEN-BOS FOTO’S: PETER WIEZORECK

Het lijkt wat het weer betreft niets te worden met die vierde editie van de Nederlandse veteranendag in Den Haag. Donkere wolken hangen boven de stad wanneer rond acht uur in de ochtend gemeentewerkers de route van het defilé met hekken afzetten. De veteranen die richting Malieveld lopen, kijken hoopvol naar boven. Maar nee, het

blijft niet droog. Als premier Jan Peter Balkenende de genodigden, onder wie ongeveer driehonderd veteranen, in de Ridderzaal toespreekt, begint het te spetteren. Gelukkig klaart het daarna snel op en trekt de veteranendag, editie 2008, uiteindelijk toch nog 55.000 bezoekers. Die vormen een juichende en applaudisserende haag wanneer tachtig detachementen voorbijtrekken. Niet alleen drieduizend veteranen, ook achthonderd actief dienende mannen en vrouwen, dertien muziekkorpsen en heel wat oude en nieuwe voertuigen komen langs. Een minstens tachtig jaar oude veteraan pinkt een traan weg. “Dit is zó mooi”, zegt hij met een brok in zijn keel doelend op al het toegestroomde publiek. Trots exerceert hij verder zo recht mogelijk als zijn stramme lijf toelaat. “Ik hoop dat dit eerbetoon van de Nederlandse bevolking voor militairen voortaan vanzelfsprekend is”, voegt hij er nog aan toe vóór hij uit het zicht verdwijnt, richting de Prins van Oranje, die in het uniform van brigadegeneraal van de Koninklijke Landmacht het defilé afneemt. ‘ALTIJD NAMENS ONS’

Wat dat eerbetoon betreft hoeft deze veteraan zich geen zorgen te maken, al geeft Balkenende toe dat Nederland er lang over deed zijn veteranen

de aandacht en waardering te geven die hun toekomt. “Té lang”, zegt hij, opmerkend dat de Indiëen Nieuw-Guineagangers en de Korea-veteranen, in de strijd om erkenning, het pad moesten banen door een woud van onverschilligheid en bureaucratie. “Aan hen komt de eer toe dat ze het voor latere generaties veteranen gemakkelijker hebben gemaakt begrip te vinden. Respect voor de inzet van veteranen is de noodzakelijke ruggensteun die wij geven aan de mensen die namens ons aan de frontlijn staan van recht en vrijheid. Zonder onze betrokkenheid gaat het niet. We kunnen als samenleving geen mensen op risicovolle missies sturen, zonder hen voortdurend te laten weten en voelen dat ze er niet alleen voor staan. Dat ze in persoonlijk opzicht kunnen rekenen op onze steun. Dat geldt voor de veteranen. En voor de militairen die op dit moment werken aan vrede en veiligheid, in Afghanistan, Bosnië, Somalië, Tsjaad en andere landen. Ook zij zullen eens veteraan zijn.” “U deed wat u kon om orde, vrede en veiligheid te versterken. Met moed. Soms met de moed der wanhoop. Maar altijd namens ons”, richt Balkenende zich tot de voormalig militairen, of gemilitariseerde burgers, die het Koninkrijk dienden onder oorlogsomstandigheden of tijdens vredesmis-

sies. “Omdat wij in Nederland de overtuiging hebben dat wie een betere wereld wil, daar zelf actief aan moet bijdragen. Met woorden èn daden. Hoe moeilijk dat vaak ook is. En al weten we dat er risico’s aan verbonden zijn. We denken vandaag óók aan uw kameraden die in dienst van het Koninkrijk het leven hebben verloren of gewond zijn geraakt.” Die laatste categorie staat na afloop van de bijeenkomst in de Ridderzaal even in het middelpunt. Op het Binnenhof reikt de Kroonprins een draaginsigne gewonden uit aan korporaal Bas van Mourik, die in 2007 in Uruzgan letsel opliep. Minister van Defensie Eimert van Middelkoop speldt het op bij Libanonveteraan Prins. Bosniëveteraan Hessels krijgt het zijne uit handen van Commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm. Stilstaan bij het offer van kameraden hoort bij veteranendag. Daar horen echter ook vrolijke momenten bij. Daarvoor moeten de veteranen vooral op het Malieveld zijn, waar zij tussen het ruimschoots aanwezige amusement herinneringen kunnen ophalen. Soms sombere en ingrijpende, soms hele vrolijke, die zelfs na zoveel jaar nog een schaterlach teweegbrengen.●

3 juli | Pagina 4

GOZ BEIDA - Nog maar kort is de ‘European Union Force’ actief in het Centraal-Afrikaanse Tsjaad, maar nu al zijn de gevolgen merkbaar. “Aanwezigheid in het gebied, niet alleen overdag maar vooral ook ’s avonds en ’s nachts, vormt de meest effectieve manier van optreden bij dit soort missies”, zegt majoor der mariniers Tjarko Leungen, detachementcommandant van de verkenningseenheid die Nederland ter beschikking heeft gesteld van EUFOR. Sinds vorige maand zijn de mariniers operationeel. Van de aanwezigheid van het IersNederlandse EUFOR-bataljon in Goz Beida lijkt meteen al een gunstige werking uit te gaan op de veiligheid van de burgerbevolking en vluchtelingen. Sinds het optreden tegen plunderende rebellen in deze stad in oostelijk Tsjaad hebben zich hier geen incidenten meer voorgedaan. De Nederlandse mariniers laten zich tijdens het uitvoeren van hun verkenningstaken zoveel mogelijk zien in Goz Beida en omgeving. Leungen: “Door bovendien vaak met de bevolking te praten en goede contacten te onderhouden met hulporganisaties doen we veel kennis op. Incidenten zoals de overval door rebellengroepen worden meestal voorafgegaan door bepaalde voortekenen en geruchten. Door goed op de hoogte te blijven van wat er leeft, kunnen we beter op ontwikkelingen anticiperen.” Alleen al door veel contact en een hoge mate van zichtbaarheid voorkomen de mariniers menige escalatie. Onderdeel van hun verkenningswerk is het inrichten van observatieposten, zoals in de heuvels rond Goz Beida. Daar hebben ze zelfs op afstand goed zicht op wat zich in de stad afspeelt. “Wij zijn nu vooral Goz Beida en de directe omgeving nauwkeurig in kaart aan het brengen”, zegt Leungen, eraan toevoegend dat het prioriteit heeft de stad zo uitvoerig goed te leren kennen. “We willen precies weten waar alle compounds van bijvoorbeeld hulporganisaties zich bevinden.” Overigens moet elke marinier ook andere plekken in de stad feilloos kunnen vinden en snel bereiken. In combinatie met goede verbindingen zijn Leungen en zijn mannen zo in staat hun Ierse collega’s effectief te ondersteunen. Foto’s: Ruud Mol-AVDD●

Links: BVS10 Vikings in de bergen rond Goz Beida

Rechts: Majoor der mariniers Leungen: “Aanwezigheid in het gebied is de meest effectieve manier van optreden bij dit soort missies.”

EFFECTEN EUFOR IN GOZ BEIDA AL MERKBAAR Links: Goz Beida en de directe omgeving worden nauwkeurig in kaart gebracht.

De mariniers houden de activiteiten in Goz Beida dag en nacht in de gaten. Sinds het begin van de voetpatrouilles en de aanwezigheid van gepantserde Viking rupsvoertuigen vertonen gewapende bendes zich er niet meer.

OLYMPISCHE TOPSPORTERS UITGELUID DEN HAAG - De Olympische Spelen in Beijing beginnen pas op 8 augustus, maar Defensie heeft de zes Chinagangers uit haar eigen topsportselectie alvast uitgeluid. Tijdens een feestelijke bijeenkomst op de Prinses Julianakazerne in Den Haag werden ze in bijzijn van hun makkers van het sportieve keurkorps en familieleden toegesproken door staatssecretaris Jack de Vries. Uiteraard wenste de bewindsman ze alle succes van de wereld toe. De zes Olympiagangers van de Defensie Topsportselectie zijn de judoka’s Mark Huizinga, Guillaume Elmont en Deborah Gravenstijn; Dennis Bekkers (taekwondo), Gregory Sedoc (atletiek) en schermer Bas Verwijlen. De laatste moest de Haagse fuif aan zich voorbij laten gaan, omdat hij zich in het buitenland aan

het voorbereiden is op het binnenkort te houden Europees kampioenschap. Hoewel ze niet tot de Defensie Topsportselectie behoort, werd de schijnwerper ook op Esther Workel gericht. De burgermedewerker van het Commando Dienstencentra zit op de Spelen als stuurvrouw in de boot van de Holland Acht roeiploeg. De Olympiërs kregen een Oranje vlag aangeboden met handtekeningen en sportieve aanvuringen van in Uruzgan geplaatste militairen. De aanwezige judoka Daniëlle Vriezema van de Defensie Topsportselectie, die daar dit voorjaar clinics gaf, had het dundoek meegenomen uit Afghanistan. Op hun beurt laten de zes DTS’ers een ‘onbeschreven’ exemplaar in Peking door atleten signeren. Als ze weer terug zijn in ons land, wordt de

vlag naar de Nederlanders in Uruzgan gestuurd. Als het meezit, verschijnen in Peking méér DTS’ers aan de startstreep. Maar dan moeten Caimin Douglas, Bram Som en Marjolein de Jong (allen atletiek) zich

in de komende weken wel voor ’s werelds belangrijkste sportevenement kwalificeren. Met zes man mag de defensieafvaardiging in de Chinese hoofdstad er echter ook wezen. Het leek misschien wat vroeg om ze afgeRechts: V.l.n.r. Mark Huizinga, Gregory Sedoc, Deborah Gravenstijn, staatssecretaris Jack de Vries, Dennis Bekkers, Guillaume Elmont en Esther Workel.

Links: Judoka Deborah Gravenstijn bij de ‘Uruzgan’vlag. Foto’s: Herman Zonderland

lopen week uit te wuiven, maar dat kon niet anders. Samen met hun burgercollega’s zijn ze op donderdag 3 juli toegetreden tot de officiële Nederlandse equipe voor de Spelen. Die valt onder de sportkoepel NOC*NSF waardoor

de atleten met een vaste baan, zoals de DTS’ers, nauwelijks nog bij hun werkgever opdraven. Een rol spelen ook de (buitenlandse) trainingskampen waarmee ze zich in de komende tijd op de Spelen voorbereiden.●

3 juli | Pagina 5

Boven: “En wat is uw naam?” Militairen proberen zicht te houden op welke Almeerders gered zijn.

KRIJGSMACHT HELPT BIJ OEFENING VERDRONKEN PLAS

REDDEN EN EVACUEREN

ALMERE - De bewoners van de Almeerse wijk Noorderplassen Oost traineren de evacuatie opzettelijk. De één is zijn kat kwijt, een ander wil zogenaamd nog wat spullen pakken. Het hoort er allemaal bij. De oefening Verdronken Plas moet namelijk net zo verlopen als een echte ramp. Wie geen natte voeten wil, stapt snel in een van de gereedstaande viertonners. Met de complimenten van de Koninklijke Landmacht die vorige week het gros van de militaire steun verleende.

niet zo groot. Deskundigen schatten zo’n één keer op tienduizend jaar. Samen met reservemajoor Sicco Smit (KL) is Goossens verantwoordelijk voor de militaire inzet en die valt niet tegen. Om de wijk Noorderplassen Oost, inclusief de verderop gelegen Kruiden- en Literatuurbuurt te ontruimen, rukt 210 Transportcompagnie (onderdeel van 1 Logistieke Brigade - red.) met viertonners uit. De genie stuurt 105 Brugcompagnie naar het hoogwatergebied. De pontons en boten spelen onder meer een rol bij het redden en evacueren van de vele bewoners.

TEKST: ANDRÉ TWIGT - FOTO’S: PETER WIEZORECK

NACHTMERRIE

Om ervoor te zorgen dat de gemeente Almere in geval van watersnood beslagen ten ijs komt, heeft men ramptype 14 uit de kast getrokken: overstromingen. De provincie Flevoland is omgeven door heel veel water. Het ni-

veau binnen en buiten de dijken, verschilt maar liefst vijf meter. “Mocht er wat gebeuren, dan zie je alleen de daken nog”, illustreert majoor Ron Goossens (KLu). Volgens de regionaal veiligheidsofficier (OVR) is dat risico overigens

“Hou jij het nog droog buuf”, grapt de ene mevrouw tegen de ander. Het is lachen geblazen in de Stuurboordstraat, waar iedereen samenkomt. Er hangt iets van overmoed in de lucht. Daar hield de politie al rekening mee. Voor een ordelijk verloop van de volksverhuizing blijft een pelotonnetje ME in de buurt. Een stevige diender houdt de Almeerders bij de les. “Beetje tempo dames en heren. Naar de vrachtwagens alstublieft. We hebben nog meer te doen.” Wonen aan het water is fijn. Tot onophoudelijke regenval de dijken verzadigt en een doorbraak je stekkie verandert in een nachtmerrie. Vele honderden mensen Met de viertonner worden de bewoners uit de wijken gehaald en vervolgens per bus naar de sporthal verderop gebracht. Hier wacht de maaltijd.

‘Reddende engelen’ van Squadron 7 (MVK De Kooij) en de vliegbasis Leeuwarden (SAR) komen in actie om de door het water ingesloten bewoners van de pontons te halen.

zien hun woning bijna kopje onder gaan en zo’n 125 raken volgens het scenario gewond. Overvallen door het snel oprukkende water vluchten duizenden weg. Het verkeer verzadigt zelfs voet-, fietspaden en de busbanen. Bij enkele ongelukken raken auto’s te water. Daar heeft de aanwezige brandweer de handen vol aan. Veel bewoners krijgen niet de kans om weg te komen en zitten als ratten in de val op de vliering. Gelukkig houden de spuitgasten de kettingzaag in de aanslag. Oefenen doen ze op opstaande houten platen, die op pontons zijn gemonteerd. Van een afstandje lijkt die combinatie net op een ondergelopen woning. Terwijl de brandweer druk in de weer is de 150 bewoners van de ‘volgelopen’ huizen te ontzetten, komen verderop een Lynx boordheli van de marine en een AB412 (SAR) van de luchtmacht in actie. De reddende engelen uit Den Helder en Leeuwarden schieten te hulp bij het evacueren van ‘bevrijde burgers’. Die rol neemt personeel van ‘105’ voor zijn rekening. “De beloning voor een nacht doorwerken”, aldus luitenant-kolonel Nico van der Zee. De commandant van 101 Geniebataljon vertelt dat zijn eenheid een belangrijke rol speelt bij de Intensivering Civiel Militaire Samenwerking (ICMS). Op verzoek van de plaatselijke autoritei-

ten werden de boten en pontons eerder dit jaar nog in de Bommelerwaard gebruikt bij het aan elkaar lassen van hoogspanningskabels die door een Apache gevechtshelikopter waren losgetrokken. “Voor het personeel is zo’n inzet ontzettend leerzaam.” RESPONSTIJDEN

Het moeilijke bij de civiel-militaire samenwerking is de integratie en afstemming van de betrokken instanties, die eigenlijk alleen tijdens periodieke oefeningen wordt getraind. Desondanks verloopt de samenwerking tussen de hulpdiensten in Flevoland volgens Goossens goed. Dat komt mooi uit, want medio november wordt ‘Verdronken Plas’ op verzoek van de Task Force Management Overstromingen nog eens dunnetjes overgedaan. Dan zal blijken of Flevoland goed is voorbereid op ernstige wateroverlast. Uiteraard zal Defensie ook bij die gelegenheid van de partij zijn. Voor wat de ICMS betreft, vormt Flevoland niet de spannendste regio. Omvangrijke chemische industrie en grote havens zijn er niet. Wel ligt de provincie op de aanvliegroute van Schiphol en doorsnijdt de A6 het gebied. Op die drukke verkeersader gebeuren geregeld ernstige aanrijdingen. Verder vermeldt Goossens inventarisatie nog eventuele treinongevallen en calamiteiten op evenemententerreinen, waaronder attractiepark Walibi World. Mocht er iets gebeuren waarbij de regionale autoriteiten hulp van Defensie verlangen, dan “zijn we er gewoon”, aldus hoofd

De oefenleiding bracht zo’n 125 gewonden in het spel.

Sectie Operatiën bij het Regionaal Commando (RMC) Noord, luitenant-kolonel Ad Wagemakers. Met dien verstande dat de krijgsmachtdelen andere responstijden hanteren. “Voor een eerste uitruk hebben brandweer, politie en GGD een reactietijd van slechts een kwartier, wij zo’n acht uur.” Sowieso gaat veel tijd zitten in het opschalen. Politie, brandweer en ambulance hebben hulpverlening als hoofdtaak en zijn erop ingesteld om direct uit te rukken. Pas wanneer hun capaciteit is uitgeput, vragen ze Defensie om steun en moeten de militairen overschakelen naar calamiteitenbestrijding. Toch leert de ervaring dat de krijgsmacht doorgaans veel sneller dan die acht uur ter plekke is. Rademakers: “Loopt iets uit de klauwen, dan geeft de OVR in een vroeg stadium vaak al een voorwaarschuwing.” Wellicht dat de responstijd onder invloed van een nieuwe organisatiestructuur iets omlaag kan. Per 1 juli gaan taken op het gebied van de ICMS van de RMC’en over naar 13 (zuid) en 43 Gemechaniseerde Brigade (noord) én 11 Luchtmobiele Brigade (west). Het zou echter kunnen dat die opzet te zijner tijd weer bijstelling behoeft, want juist de veel gevraagde eenheden zitten bij 1 Logistieke Brigade en 101 Gevechtsteunbataljon. Rademakers: “Misschien moeten we daar nog maar eens naar kijken.”●

3 juli | Pagina 6

BUDEL (NBr.) - Leiderschap is een ‘hot item’ in de krijgsmacht. Er worden symposia over gehouden en na de zomer krijgt de Defensiestaf in Den Haag zelfs een Bureau Leiderschap dat allerlei zaken gaat coördineren. De dagelijkse leiding ligt bij kolonel Carel Bandse (luchtmacht), oud-directeur van de HRM Academie van Defensie. Ook al door het comfortabele salaris lijkt leider zijn een aantrekkelijke baan. Maar klopt dat? ‘It is lonely at the top’. In je eentje kun je het schudden. Wat maakt van iemand een goede ‘baas’? Waarin schuilt de kracht van leiderschap? Eén ding staat vast: met trucs kun je het wel vergeten.

Volgens luitenant-kolonel Peter Lenders hebben ondergeschikten een rol op het vlak van leiding geven.

LEIDING GEVEN: EEN VAK APART

‘JE HOEFT NIET PER SE GOED TE ZIJN’ De landmachtmilitairen luitenant-kolonel Peter Lenders en majoor drs. Walter van Bijlevelt weten veel van het onderwerp leiding geven én krijgen. De eerste vervulde al zestien functies in de KL en is nu hoofd van de Sectie Leidinggeven van de

School voor Leidinggeven en Opleidingskunde van de landmacht. Van Bijlevelt op zijn beurt zwaait de scepter over het Kenniscentrum Leidinggeven en Ethiek van dezelfde instelling. Wat is de belangrijkste kurk waarop leiderschap drijft? Majoor Walter van Bijlevelt. “Zonder de mensen, verreweg de belangrijkste ‘productiefactor’ van een organisatie, redt een leider het niet.”

TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: ROB GIELING

De steun en de inzet van je mensen, verreweg de belangrijkste ‘productiefactor’ van een organisatie. Want anders red je het nooit, stelt Van Bijlevelt. “Een leider heeft de bal aan de voet en stimuleert anderen het spel mee te spelen. Een beetje chef voelt zich in alle omstandigheden verantwoordelijk en gedraagt zich navenant. Als er wat fout gaat, verschuilt hij zich dus niet.” Iemand die de touwtjes in handen heeft, kan taken delegeren, maar houdt de verantwoordelijkheid altijd bij zich. Zo ‘speelt’ hij zich vrij om zijn ondergeschikten te begeleiden en de kans te geven zich te ontplooien. “Als je ze de ruimte geeft, denken ze met je mee”, meent Van Bijlevelt. Volgens Lenders blijft een baas altijd zichzelf, anders verliest hij aan geloofwaardigheid. Hij probeert mensen voor zich te winnen en ze te doordringen van de doelstellingen van de organisatie. Er is echter sprake van een wisselwerking. Een organisatie mag best iets van de werknemers verwachten, als het om leiding geven gaat. “Ze moeten gezag accepteren en hun leidinggevende ondersteu-

nen. Ook als het onderling even niet klikt”, aldus Lenders. In dat ‘spel’ kunnen medewerkers een loyaliteitsconflict krijgen. Dat is alleen te vermijden als hun normen en waarden grotendeels overeenkomen met de doelstellingen van het bedrijf, vindt Van Bijlevelt. Verder heeft een werknemer een eigen verantwoordelijkheid en kan hij daarop worden aangesproken. “In een volwassen werkklimaat kan iedereen kritische en goed gefundeerde feed back ontvangen, ook een chef”, aldus de majoor. VOETSTUK

Eerlijkheid, doelgerichtheid, moed, integriteit, een sociale antenne hebben. Dat zijn volgens Lenders en Van Bijlevelt de belangrijkste karaktereigenschappen van een leider. Verder vervult hij een voorbeeldfunctie, omdat het personeel zich aan zijn gedrag zal spiegelen. Veel mensen zetten een leider echter op een voetstuk en vinden dat hij bij wijze van spreken alles weet en kan. Fout, meent Van Bijlevelt. Een leider hoeft niet per definitie (heel) goed te zijn. Vanzelfsprekend heeft hij zwakke punten. Daarom verdient hij

als iedere gewone werknemer begeleiding, in zijn geval door superieuren. Door bijvoorbeeld aan een opleiding deel te nemen, laat hij zijn ondergeschikten blijken alles te doen om zichzelf te verbeteren. Niet iedereen mag trouwens zomaar leider worden. Daar moet volgens Van Bijlevelt een gerichte selectie en een gedegen opleiding aan voorafgaan. Heeft iemand de juiste karaktereigenschappen, dan mag dat vanzelfsprekend een voordeel heten. Maar zelfs een leider pur sang is nog geen schaap met vijf poten. Daarom krijgt hij steun van het personeel en zijn baas. In de visie van Van Bijlevelt gebeurt dat soms echter onvoldoende, waardoor de persoon in kwestie het risico loopt op disfunctioneren. Leiders en managers, het zijn volgens Lenders en Van Bijlevelt twee verschillende functies. “De eerste richt zich hoofdzakelijk op het inspireren van mensen; de tweede coördineert bedrijfsprocessen.” Moet je jaloers zijn op een leider? Nee, denken Van Bijlevelt en Lenders. Op het vaak aantrekkelijke salaris na dan misschien. “Commandanten als ge-

ZWEEDSE GRIPEN OPNIEUW IN BEELD ALS OPVOLGER F-16 DEN HAAG - Staatssecretaris Jack de Vries heeft aan de lijst van potentiële opvolgers voor de F-16 nog een kandidaat toegevoegd. In een brief aan de Tweede Kamer voerde hij de Saab Gripen Next Generation op. Naast de Gripen zijn verder de Amerikaanse Joint Strike Fighter en de Advanced F-16, de Franse Rafale en de Eurofighter in de race. Met zijn brief voldoet de staatssecretaris aan de wens van Kamerlid Angelien Eijsink (PvdA) om bij de uiteindelijke keuze voor een nieuw gevechtsvliegtuig alsnog meer kandidaten te betrekken. De bij de evaluatie in 2002 afgevallen F-22 Raptor van Lockheed Martin en de F/A-18 E/F Super Hornet van Boeing laat de bewindsman buiten beschouwing. Beide toestellen passen niet in het profiel dat voor de vervanging van de F-16 werd opgesteld. Eerder wees Defensie ook de Saab Gripen af. Het Zweedse jachtvliegtuig vertoonde aanzienlijke te-

kortkomingen in bereik, zelfbescherming en bewapening. Saab maakte onlangs bekend dat er een nieuwe versie van de Gripen wordt ontwikkeld, de Gripen Next Generation. Informatie daarover is vooralsnog slechts uit open bronnen beschikbaar. Het pas uitgebrachte toestel zal de komende periode nader worden onderzocht, in het bijzonder om de ontwikkelingen in vergelijking met de evaluatie in 2001 te beoordelen.

geschakeld van onder meer de Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO) en het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium. De Algemene Rekenkamer monitort uiteraard het gehele verwervingsproces.

Bij eerdere kandidatenvergelijkingen was ook sprake van zorgvuldigheid en transparantie. Om de onafhankelijkheid van Defensie tijdens de evaluatie vorm te geven, heeft De Vries Rand Europe aangetrokken. Dit gerenommeerde onderzoeksin-

…naast de Gripen zijn de Franse Rafale…

PANIEKVOETBAL

In elk geval landmachtbazen doen het in de praktijk aardig. Dat bewijst het periodiek gehouden onderzoek naar de ‘werkbeleving’ van het personeel. Daarin werden vragen gesteld over de manier van leidinggeven en die leverden het cijfer zeven en een half op. “Te hoog voor paniekvoetbal, te laag om achterover te leunen”, tempert Van Bijlevelt het enthousiasme. Vooral de sociale aspecten van het leiderschap kunnen beter, vult Lenders aan. Hetzelfde geldt voor het ontwikkelen van leidinggevende capaciteiten. Oók bij burgers, een groep die in de vergeethoek dreigt te raken, of misschien wel zit. De Sectie Leidinggeven heeft alle uitkomsten van het onderzoek intussen tot speerpunten van het beleid gemaakt, samen met de aanbevelingen van de commissie ‘normen en waarden’ Staal. Die bracht aantoonbare incidenten op het vlak van leiderschap aan het licht. Lenders: “De mens achter de militair verdient nog meer aandacht.”●

stituut zal de actualisering nauwgezet volgen en daarover rapporteren. RAND Europe, onderdeel van de wereldwijd opererende RAND Corporation, doet onder meer evaluaties en audits naar beleids- en besluitvormingsprocessen bij publieke en particuliere bedrijven. De betrokkenheid ervan is een waarborg voor een zorgvuldige, transparante en objectieve vergelijking.●

ONAFHANKELIJKHEID

In zijn brief benadrukt De Vries dat Defensie wel degelijk in staat is onafhankelijk alle alternatieve toestellen op hun kwaliteiten te beoordelen. Om een definitief aanschafbesluit zo goed mogelijk te kunnen onderbouwen, heeft het ministerie daar alle belang bij. De bewindsman schrijft dat bij de aanstaande actualisering van de deelnemerslijst opnieuw externe deskundigen worden in-

neraals en kolonels zijn vaak eenzame mensen. Dat komt doordat wij in onze cultuur gezagsdragers uiterst kritisch bekijken. Gezag en verantwoordelijkheden scheppen toch afstand.”

…en de Eurofighter in de race…

3 juli | Pagina 7

De brandweer van vliegbasis Volkel assisteerde tijdens de demonstratie van de traumaheli bij een auto-ongeluk. Foto: Henri van Dijk

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

WONINGEN

VOLKEL VIERT SAMENWERKING VOLKEL - “Nu, als we elke keer de Traumaheli over zien komen, weten we wat erachter zit.” Aldus de familie Gevers uit Volkel, waar zaterdag de vliegbasis en de acute zorgregio Oost (AZO) met veel belangstellenden uit de omgeving de samenwerking tussen de vliegbasis en de traumahelikopter vierden. Door de verbouw van het Sint Radboudziekenhuis in Nijmegen enkele jaren geleden, verdween ook de landingsplaats voor de bekende gele helikopter tijdelijk. Op zoek naar een alternatief kwam de luchtmachtbasis in beeld. “Een heel logische keuze”, vindt commandant kolonel Wido van de Mast. Hoewel? Had helibasis Gilze-Rijen niet meer voor de hand gelegen als tijdelijk onderkomen?

“Dan zouden 750.000 Limburgers niet binnen de gestelde tijden kunnen worden bediend”, legt Lucien Engelen, directeur AZO, uit. “Net zoals de ambulance zogenoemde aanrijdtijden kent, hebben wij dat met vliegen.” Het personeel van de vliegbasis Volkel krijgt er nauwelijks extra werk door. “Een minimale belasting”, verklaart kolonel Van der Mast. “We leveren een platform en doordat we regelmatig paraat staan voor snelle inzet, zijn brandweer en brandstof altijd voorhanden. Volkel biedt met de kennis van vliegen zorg aan de zorg en dat is geweldig om te doen.” Het nieuwe Sint Radboud krijgt wel een eigen landingsplaats, maar gezien de situatie midden in het centrum van Nijmegen verwacht Engelen

dat Volkel de juiste plek blijft. Sterker nog, de samenwerking wordt verder geïntensiveerd. Het publiek vond het zaterdag in ieder geval allemaal prachtig. Behalve de traumaheli - die ’s middags daadwerkelijk voor een calamiteit moest worden ingezet - vonden er demonstraties van de brandweer en de bewaking (met honden) van de vliegbasis plaats. “Een fantastische dag. Het zat organisatorisch erg goed in elkaar. Onze kinderen hebben net als wij zelf erg genoten”, vertelt F. van Lieshout uit Odiliapeel. En dat de traumaheli voor overlast zorgt, is volgens Piet en Toos van Rijn (Volkel) helemaal niet aan de orde. “Als je hulp nodig hebt, is het alleen maar geweldig, dat je die zo snel mogelijk kan krijgen.”●

IN HET KORT VAN GALEN STEUNT GOED DOEL WILLEMSTAD - De commandant van Hr.Ms. Van Galen, kapitein-luitenant ter zee Wilko van Zanten, overhandigde eind vorige maand met vijf afgevaardigden van het schip 4.100 Antilliaanse guldens voor het project Yogatina. Dit valt onder het Kollegio Erasmo en richt zich op de opvang van twee tot vierjarige kinderen. De bemanning van het stationsschip zamelde het bedrag in met het organiseren van activiteiten aan boord, zoals ganzenbord en bingo. Van het geld worden nieuwe tafels en stoelen gekocht.●

KMS JAARDAG WEERT - De ‘KMS Jaardag’ editie 2008 vindt 28 augustus plaats in Weert. Tijdens deze feestelijke herdenking van de oprichting op 1 september 1951 strijdt een groot aantal nationale en internationale teams om diverse prijzen. Zeer tot de verbeelding spreekt de All Terrain March (ATM), met in de afgelopen jaren deelname van onderofficieren uit diverse landen. Dit is een verplaatsing in wedstrijdvorm door diverse soorten terrein over een parcours van ruim 20 km. De KMS-ATM staat open voor vijfkoppige teams in gevechtstenue, met minimaal tien kilo uitrusting. Tijdens de Open KMS Schietkampioenschappen strijden (aspirant) onderofficieren uit binnenen buitenland om de wisseltrofee. Meer info op de KMS Intranetpagina: intranet.mindef.nl/kl/KMS/index.aspx●

INDAMMEN BUREAUCRATIE DEN HAAG - Er zit vaart in het terugdringen van de bureaucratie bij Defensie. Secretaris-generaal drs. Ton Annink heeft alle directies en onderdelen onlangs het

rapport, getiteld ‘Orde in regels, regels in orde’ gestuurd. Daarin spoort hij hen aan samen te werken bij het indammen van de ambtenarij en de aanbevelingen over te nemen. Over ongeveer een halfjaar gaat Annink na in hoeverre dat is gebeurd. Voordat het rapport de defensieorganisatie inging, kreeg hij het in Den Haag aangeboden door projectleider Aart van Heusden.●

SCHIETKLAPPER HARSKAMP - De naam van adjudant John de Jong gonsde deze maand over de landelijke schietbanen. De militair van 50 Bataljon van het Korps Nationale Reserve liet zich in Harskamp op de Veluwe tot drie keer toe tot nationaal kampioen kronen. Dat gebeurde telkens op de discipline Groot Kaliber Geweer, te weten 3 x 20 schoten (3 houdingen, 300 meter); 30 schoten (300 meter) en evenzoveel schoten op achtereenvolgens 300, 400 en 500 meter. De Jong sprokkelde in totaal 282 van de maximaal 300 te behalen punten bij elkaar. Ook het schietteam van de landmacht pakte deze maand op genoemde onderdelen de nationale titel. In totaal behaalde de equipe 834 punten.●

KRANSLEGGING OP ARLINGTON WASHINGTON - Tijdens zijn bezoek aan Washington heeft de plaatsvervangend Commandant der Strijdkrach-

vermelding onder meer voor zijn persoonlijke coördinatie van de hulp van de Koninklijke Marine aan het zwaar getroffen Biloxi na orkaan Katrina. Als deken van het corps buitenlandse defensieattachés vergemakkelijkte hij bovendien de Amerikaanse toegang tot wat ‘een van de grootste militaire denktanks ter wereld’ wordt genoemd. Hijmans heeft zijn post op 20 juni verlaten voor een functie bij de Defensiestaf en wordt opgevolgd door commodore Tom de Bok.●

BOEKEN, TIJDSCHRIFTEN EN KRANTEN Den Haag - Vorige maand hebben de ministeries van Financiën, LNV en Defensie (Bedrijfsgroep IVENT i.o. Dienstencentrum Documentaire Informatievoorziening en Bedrijfsgroep Facility Services afdeling Inkoop&Contracten) raamovereenkomsten getekend met acht grote leveranciers op het gebied van boeken, tijdschriften en kranten. Op basis daarvan zal de Bedrijfsgroep Facility Services nadere afspraken maken die de Defensiebrede behoefte aan boeken, tijdschriften en abonnementen afdekken. Wie wil weten op welke wijze zijn onderdeel van het contract gebruik kan maken of daarover andere vragen heeft, kan contact opnemen met het Commando Dienstencentra BGFS/Inkoop&Contracten, telefoonnummer 070 - 316 40 10 of [email protected]●

Te koop: Anna Paulowna (NH), Zijperlaan 47, vrijst. woning, 500 m3, 494 m2, tuin op Z, inp. garage, vrij uitzicht, 5 fietsmin. van NS. Ind..: slpkmr, garage. 1e verd: L-vorm. woonkmr, open haard, balkon, keuken. 2e verd: 3 slpkmrs, badkr. 3e verd: bergzolder. Vr.pr.: N 339.000,- k.k. Info: *06 - 501 - 887 83, mob. 06 - 132 860 68 of www.era.nl Te koop: Assen, Kloosterveen Rozemarijntuin 15. Perfect onderhouden hoekwoning nabij kazerne. Bjr 2000. Ind. hal, toilet, tuinger. woonkmr, open keuken. 1e verd: 3 slpkmrs, badkmr. 2e toilet. Zolder. Zie www.funda.nl of bel 0592 - 33 84 10. Te koop: Groningen, Gorechtkade 19 A, 5-kmr app. met balkon op 1e et., 85 m2, vrij uitzicht, nabij centr. en UMCG. Kunststof koz., dubbel glas, nwe CV-install., badkmr, zolder. Ook zeer geschikt voor studenten (3). Vr.pr.: N 164.500,- k.k. Info: www.makelaarsbasis.nl of 06 - 537 826 75. Te koop: ’s Heer Arendskerke (bij Goes) Ridderstraat 22, vrijst. woonhuis. Ind.: woonkmr, keuken, slpkmr. Schitterende tuin (grote vijver, veranda, sauna). 1e verd. 3 slpkmrs en badkamer. Goed onderh. Prima locatie. Vr.pr. N 349.000,- k.k. Zie www.faasse-fermont.nl of bel 0113 - 25 05 55. Te koop: Heiloo, Rosendaal 1, villa met vrijst. dubb. garage en tuin aan het water. Veel privacy. Lichte zonnige woning. Met werkkmr, woonkmr, open keuken, schuifpui, tuindeuren, 2 slpkmrs, badkmr. Vr.pr. N 539.000,- k.k. Info www.vlieg.nl Te koop: Niekerk (Gem. Grootegast), Noorderkluft 19, 2/1 kapwoning met vrije voortuin, oprit, garage, carport, bwj 1992, rustige wijk, uitzicht op groen. Ind.: hal, toilet, woonkmr, open keuken, inb app., bijkeuken. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr, douche, 2e toilet, zolder + slpkmr, achtertuin op Z. Vr.pr.: N 199.000,- k.k. Zie www.funda.nl / www.vandervelde-hoen.nl Te koop: Tilburg (NB), Galderstraat 15, wijk De Reeshof, goed onderh. eengezinshoekwoning, Bjr ’89, rustige, kind-vr. locatie, nabij scholen, winkels, gezondheidscentra, 10 min. van vlb Gilze-Rijen. Open keuken, L-vorm woonkmr, badkmr, 3 slpkmrs. Zolder: mogh. 4e slpkmr. Voor- en achtertuin, berging, oprit en achterom, Vr.pr. N 217.500,k.k. Inl.www.makelaarsland.nl of www.funda.nl . Te koop: Utrecht, Project Koop-Studio, ruime lichte kamer (14m2), glazen schuifdeur naar eigen terras (en tuin) voor uw (stud.) zoon/dochter. Overige faciliteiten zijn gemeensch. Kosten eerste 3 jaar N 280,- incl p/m! (soortgel. kmr elders ca. N 330,- p/m) Nabij Majellapark. Info 06 - 176 945 94 of [email protected] Dir. te aanv. Te koop: Voorburg, v. Sevenbergestraat 43b. Ruim 2 kmr appartement ca 81m2 met afzonderlijke berging en eigen parkeerplaats. Centraal gelegen t.o.v. winkels, OV, uitvalswegen A12, A13 en A4. Vr.pr. N 186.000,- k.k. info www.funda.nl of makelaar tel. 070 - 303 03 77. Te koop: ’t Zand, nabij Den Helder, maisonnette uit 2004. Woonopp 115 m2 wv 15 m2 dakterras op Z. 1e verd: woonkmr, hal, wasruimte, keuken, toilet. 2e verd: 2 slpkmrs, badkmr, 2e toilet. Vr.pr.: N 182.500,- k.k. info www.makelaarspunt.nl of www.funda.nl.

DIVERSEN Te koop: Wapenschildjes uit diverse defensie onderdelen begin jaren 70. Per stuk N 5,-, of 3 voor N 10,00. I.v.m. het verlaten van Defensie per 1 juli a.s. E-mail: [email protected] Aangeboden/af te halen: Cape voor bij het avondtenue Koninklijke Marine. Lichaamslengte 1.80 - 1.90 m. KAPTMARNS/LTZ2OC; Tel: 06 517 218 60.

RECREATIE

ten, luitenant-generaal Freek Meulman, een krans gelegd bij het graf van de onbekende soldaat op de begraafplaats Arlington.●

ERKENNING VOOR DEFENSIEATTACHÉ WASHINGTON - Uit erkenning voor zijn verdiensten als defensieattaché in Washington heeft commandeur Michiel Hijmans (r.) van de VS de Defense Intelligence Director’s Award ontvangen. De Amerikanen prezen hem in de bijgevoegde

MEDAILLES VOOR OMLT STEENWIJK - Honderd militairen hebben 27 juni in Steenwijk de Herinneringsmedaille Vredesoperaties ontvangen. Ze zijn eind vorig jaar, begin dit jaar in Uruzgan ingezet als lid van een Operational Mentor and Liaison Team of het Rotatie Ondersteuningsteam. De commandant van 43 Gemechaniseerde Brigade, brigadegeneraal Kees van den Heuvel, reikte de medaille uit.●

Te huur: 4 pers. vakantiewoning in Duitsland. U kunt met meerdere honden bij ons een ontspannen weekend/vakantie doorbrengen. Ca. 60 m? groot en gelegen in Eemsland. Inl. of boekingen.: Peter en Ineke Houniet E-mail: [email protected] of www.vakantiewoninghouniet.eu Te huur: Zuid-West Frankrijk, een 4-pers. vakantiewoning met schitterend uitzicht, compl. inger. en v.v. alle gemakken. Zie www.laplanchette.nl of mail [email protected] Te koop: Doerak 780 (Open Kuip). Bjr 1980, in prima staat, 2007 boven en onderwaterschip geschilderd; 2e eigenaar, 2/4 slppln, toilet, koelkast, victron walstroom installatie met 2x165 Ah gebruiksaccu’s (2007), nieuwe kuipkussens, vakantieklaar. Vr.pr. N 25.900,-. Tel.: 06 - 446 961 63.

REÜNIE Gezocht Indiëveteranen: T.G. Hibma (81), diende als genieoff. van aug.1949 tot dec.1950, bij het Bat. KNIL in Bogor en bij de Geniedienst in Jakarta. Zoekt collega officieren die voor het eerst in Batavia beëdigd.zijn. Reacties: 078-614 55 96 of e-mail: [email protected]●

3 juli | Pagina 8

VIJF VRAGEN AAN...

LEZEN & GAMEN

LTZ2OC Wim Erkelens Cooke, projectleider Marinedagen die van 11 t/m 13 juli worden gehouden

te de Irakees, die door alle stress een maagzweer had opgelopen, niets anders dan ook Jordanië te verlaten om zijn heil te zoeken in Engeland. Pas daar vernam hij welke tol zijn familie in Irak betaalde voor zijn vrijheid. ‘Weg uit Irak’, uitgegeven door The house of books, telt 320 pagina’s, inclusief acht voorzien van foto’s. Het boek van Lewis Alsamari ligt in de boekhandel voor N 18,50. ISBN: 9789044320 688. Monique van RijenBos●

‘Weg uit Irak’ aangrijpend verhaal 1. U bent de met de Vlootdagen de derde in de rij. Is dat niet nadelig? “De Vlootdagen heten vanaf nu de Marinedagen! Elk jaar blijkt dat een groot aantal mensen geïnteresseerd is in de Koninklijke Marine. Er zitten dan ook geen grote schommelingen in de aantallen belangstellenden. Dit jaar verwachten we weer ergens tussen de 150.000 en 200.000 bezoekers.” 2. Welke (nieuwe) grote attracties kan het publiek dit jaar verwachten? “Nieuw is tijdens het demonstratieblok het deel waarin we een anti-drugsoperatie willen laten zien. Ook de terreinindeling wijkt af. Daarmee willen we de samenwerking benadrukken tussen vloot en mariniers. De NH90, de opvolger van de Lynx-helikopter, valt voor het eerst te zien en de Royal Navy brengt RFA Lyme Bay, een van haar modernste schepen, in. Verder is de USS Elrod te bezichtigen.” 3. Wat zijn de grootste logistieke uitdagingen? “Het aanvragen van alle middelen, variërend van helikopters tot een tank, van een tent tot voldoende voeding en accommodatie voor alle deelnemers; het realiseren van voldoende stroom- en watervoorzieningen, het coördineren en de opbouw van de diverse tenten.”

BAGDAD - Mijn hemel, wát een verhaal tekent Lewis Alsamari op in zijn boek ‘Weg uit Irak’. Het geeft niet alleen de gruwelen in Irak weer onder het bewind van Saddam Hoessein, maar ook hoe het was om in dit land militair te zijn. Geen wonder dat hij besloot te deserteren en met behulp van zijn oom Saad en enkele bedoeïenen het land uitvluchtte. Iets wat overigens geen al te makkelijke onderneming bleek. Met een onderweg opgelopen kogelwond in zijn been, ternauwernood ontsnapt aan de wolven en volledig uitgeput arriveerde Alsamari uiteindelijk in de Jordaanse hoofdstad Amman. Denk echter maar niet dat het geluk hem nu toelachte, ook al leek dat soms heel even zo. Spanningen, ongerustheid en angst beheersten zijn leven. Uiteindelijk rest-

vakbladen. Geen wonder, want het is goed toeven in het slechte gezelschap van de B-Compagnie, bestaande uit Preston Marlowe, Haggard, Sweetwater en Sarge. Wie nader wil kennismaken, neemt (thuis) een kijkje op http://badcompany. phosdev.se/ meetbadcompany/, dat is al de helft van de lol. Producer Carl Magnus van Electronic Arts heeft echt wat moois van deze zogenoemde First Person Shooter weten te maken en dat ligt hem ook aan het feit dat hij geheel van de grond af, speciaal voor de consoles (Xbox en PS-3), is gemaakt. De verhaallijn, het lijkt allemaal een beetje op de film Kelly’s Heroes, is prima en het wapenarsenaal fenomenaal. De AH-64 Apache kom je overal tegen, maar diens Russische concurrent Mil-Mi-24 Hind, de wat vreemd ogende Ka-52 Hokum en Mi-28 Havoc kunnen ook worden ingezet. Met Brothers in Arms: Hell’s Highway van concurrent Ubisoft in aantocht heeft EA in ieder geval al een stevige concurrent in de markt gezet. Battlefield: Bad Company is verkrijgbaar voor de XBox-360 en Playstation-3 en kost rond de 65 euro.●

Zeven winnaars Goed toeven in slecht gezelschap DEN HAAG - Waren we net weer gewend aan bordspellen door het uitvallen van de Xbox, valt samen met de gerepareerde console toch Battlefield: Bad Company op de mat. Met een spectaculaire presentatie in het Legermuseum beleefde deze game de vuurdoop in Nederland, met louter positieve recensies in de

DEN HAAG - Blijkbaar zijn er maar weinig Defensiemedewerkers die een Playstation-3 bezitten, anders valt het uitermate gering aantal inzendingen voor een gratis spel niet te verklaren. Voor het ene exemplaar van Assassin’s Creed voor de PC meldden zich liefst zo’n honderdvijftig gegadigden, nu nog geen tiende van dat aantal. Iedereen mag zich dus prijswinnaar noemen en dat is dan weer wel leuk. De drie exemplaren die Ubisoft beschikbaar heeft gesteld van Rainbow Six, Vegas-2, plus kaartschudmachine en T-shirt gaan naar: adjudant (KMar) Erik van de Weerd, C.F. Voermans (DMO) en Tonny van Maren (Dienst der Hydrografie). De ‘troostprijzen’: een compleet pakket van Assassin’s Creed voor de PS-3 zijn voor: korporaal Ronald van Leeuwen (330Hrstlcie), LTZ2OC René van Deutekom (Staf CZSK), Maarten Bax (DMO/LCW) en vaandrig Alain Vermeer (CLSK).●

URUZGANMEDAILLE VOOR LUCHTDOELARTILLERISTEN

DS-games te winnen

HELMOND - Tachtig militairen van het Commando Luchtdoelartillerie hebben afgelopen zaterdag in Helmond de Herinneringsmedaille Vredesoperaties gekregen. Dat als waardering voor hun werk in Uruzgan. De gedecoreerden behoorden tot de twee pelotons die afgelopen winter op verzoek van de commandant van de Task Force de wacht op Kamp Holland en Camp Hadrian in Uruzgan versterkten. Zodoende konden meer troepen op pad worden gestuurd. De medaille-uitreiking vond plaats als onderdeel van de viering van de nationale Veteranendag in de regio Helmond/Eindhoven.●

DEN HAAG - In Defensiekrant 26 worden drie games verloot voor de Nintendo DS. Het gaat om Assassin’s Creed. Omdat deze console populair is bij de militairen die zijn uitgezonden, komen alleen zij dit keer in aanmerking. Inzenden kan tot en met 25 juli op [email protected]. Met uw gegevens wordt vanzelfsprekend voorzichtig omgegaan.●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 5 juli: Openluchtconcert Marinierskapel, Zoetermeer 6 juli: Verhalen op Bronbeek in Museum Bronbeek, Arnhem 6 juli: Theatervoorstelling ‘Dutchie’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 8 juli: ‘Plazatour 2008’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Vlieland 8 juli: Alles over de Tachtigjarige Oorlog in het Legermuseum, Delft 9 juli: Theatervoorstelling ‘Dutchie’ in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 10 juli: ‘Plazatour 2008’ door het orkest van de

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink (070 - 318 83 35) Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected]

4. Valt verstopping op de wegen van en naar Den Helder te voorkomen? “De toevoerwegen richting Den Helder zijn beperkt. Daarom worden extra treinen ingezet door de NS en rijden er verlengde bussen van het station naar de Nieuwe Haven. Tevens is minder-validenvervoer beschikbaar.” 5. Is het moeilijk ieder jaar weer iets nieuws te bieden met de Vloot, eh sorry, Marinedagen? En wat doen we volgend jaar? “Vorig jaar zijn er wat veranderingen doorgevoerd die positieve reacties hebben opgeleverd, met name in het demoblok. Ook is er wat aangepast aan de terreinindeling. Dat laatste moeten we nu verder verbeteren. Daarbij vindt dit jaar een publieksonderzoek plaats, overigens tijdens alle Defensie Open Dagen, naar de beleving van het publiek. De Marinedagen zijn in 2009 van 10 tot en met 12 juli. We gaan pas actief nadenken over het programma, hoewel een aantal zaken altijd terug zal komen, als het thema bekend is. Met de evaluatie van deze Marinedagen (rond oktober) beginnen we alweer met de voorbereidingen van de volgende.”●

Colofon

Koninklijke Luchtmacht, Oosterend 10 juli: Concert van de Marinierskapel, Den Helder 11 t/m 13 juli: Marinedagen, Den Helder 11 t/m 13 juli: Lunchconcerten van de Marinierskapel tijdens de Marinedagen, Den Helder 12 juli: ‘Plazatour 2008’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Apeldoorn 13 juli: Optreden Fanfarekorps Koninklijke Luchtmacht ‘Bereden Wapens’, Nijmegen 15 juli: Alles over de Tachtigjarige Oorlog in het Legermuseum, Delft 15 t/m 18 juli: Vierdaagse van Nijmegen ‘Plazatour 2008’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Cuijk

18 juli: Defiléconcert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht ‘Bereden Wapens’, Nijmegen 18 juli: ‘Plazatour 2008’ door het orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Noordwijk 18 juli: Optreden van de Marinierskapel bij de intocht van de Vierdaagse, Nijmegen en omstreken 19 juli: De dappere dieren zomershow ‘Waakhonden van de Koninklijke Luchtmacht’ in het Legermuseum, Delft Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www.aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808