Verkiezingsprogramma ChristenUnie Geldermalsen Gemeenteraadsverkiezingen 2010
Politiek die je raakt in de kern!
Werkgroep ChristenUnie Geldermalsen Januari 2010
1
Inhoud
Pagina
1. Inleiding
3
2. Speerpunten
5
3. Rol van de gemeente
6
4. Duurzame leefomgeving
9
5. Mobiliteit
13
6. Veiligheid
14
7. Economie
15
8. Bloeiende samenleving
18
2
1. Inleiding ChristenUnie Geldermalsen: politiek die je raakt in de kern! ChristenUnie Geldermalsen zet in op ‘‘politiek die je raakt in de kern”. Daarmee willen we zeggen dat politiek iedereen aangaat en dat we concreet iets willen betekenen voor de elf dorpskernen in onze gemeente. Als christenen geloven we dat ieder mens door God is gemaakt om tot bloei te komen: leven tot Zijn eer én in liefde omgaan met de medemens en Gods schepping. Dit zijn geen abstracte begrippen, maar juist zaken die tot uiting komen in ons dagelijks bestaan en in de keuzes die we maken. Wij geloven dat dit tot uiting komt in de zorg die we voor elkaar kunnen dragen in gezinnen, scholen, kerken, bedrijven, sportclubs of verenigingen. Daarin willen we dus ook investeren. Lokale politiek lijkt op het eerste gezicht erg ingewikkeld en ver van je af te staan, maar eigenlijk gaat het over hele dagelijkse dingen, in onze directe leefomgeving. Stabiel De ChristenUnie neemt voor het eerst deel aan de gemeenteraadsverkiezingen van Geldermalsen en wil een stabiele betrokken partij zijn. Stabiliteit kom voort uit de bijbel als leidraad, Gods principes veranderen ook niet. Wij zien allemaal de negatieve gevolgen van de individualisering. Juist in moeilijke tijden willen wij als christelijk-sociale partij de handen uit de mouwen steken, stabiliteit, veiligheid en zekerheid brengen voor u en voor de gemeente Geldermalsen. Daarbij zijn we niet alleen uit op korte termijn resultaten, maar ook op zaken die voor de lange termijn goed zijn voor Geldermalsen. Wij vinden het belangrijk dat u ziet dat wij onze beloftes nakomen. Daarbij hebben wij de intentie om zaken waar mogelijk persoonlijk terug te koppelen. Dit alles doen we vanuit onze persoonlijke betrokkenheid bij onze samenleving en vanuit onze christelijke overtuiging. Betrokken De ChristenUnie is niet afstandelijk, koud, ongeïnteresseerd, maar betrokken, persoonlijk, warm, sociaal. Daarom zullen wij opkomen voor de kwetsbaren, ons inzetten voor jeugd en gezin en aandacht schenken aan de problematiek rond de WMO. Daarbij is persoonlijke aandacht, echte interesse en luisteren erg belangrijk. We hebben oog voor mensen en hun relaties. Niemand leeft voor zichzelf en niemand mag aan zijn eigen lot worden overgelaten. We zetten ons daarom in om situaties van overlast, eenzaamheid, verslaving en armoede tegen te gaan en te voorkomen. De ChristenUnie wil alles doen wat in haar vermogen ligt om mensen tot hun recht te laten komen. Dat kunnen we niet alleen. Als inwoners van Geldermalsen zijn we als mensen en samenlevingsverbanden op elkaar aangewezen. Gezinnen, scholen, kerken, bedrijven en organisaties (sportclubs, verenigingen e.d.) vormen de basis van de samenleving. Daarin wil de ChristenUnie investeren. Het is een belangrijke taak van de gemeente Geldermalsen om criminaliteit en overlast tegen te gaan. Met elkaar kunnen we iets doen tegen ongewenst gedrag op straat en vervuiling van onze leefomgeving. Religieuze en culturele verschillen kunnen in de praktijk lastig zijn, maar als we elkaar de ruimte geven en elkaar respecteren, dan kan diversiteit de gemeenschap versterken. Wij willen ons inzetten voor de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging en voor het bijzonder onderwijs. Daarnaast willen wij ons inzetten voor duurzame economische ontwikkeling. Goede zorg voor de schepping, dus voor mens, natuur, het landschap en milieu, heeft onze grote aandacht en betrokkenheid.
3
Fundament We geloven dat ieder mens door God is gemaakt om tot bloei te komen. Mensen komen tot bloei als ze hun talenten gebruiken in werk en gezin, als ze zich voor elkaar verantwoordelijk voelen en zorg dragen voor elkaar. We zetten ons daarom in om onmenselijke situaties van verslaving, armoede en eenzaamheid tegen te gaan en te voorkomen. We zijn niet… een belangenclub voor de christenen in de gemeente Geldermalsen. een splinterpartij die overal tegen is. een kopie van andere christelijke partijen. We zijn wel… Een enthousiaste groep inwoners van de gemeente Geldermalsen met frisse ideeën. Persoonlijk betrokken bij plaatselijke ontwikkelingen vanuit onze chrstelijke overtuiging. Bewogen om mensen: niemand leeft voor zichzelf en niemand mag aan zijn lot worden overgelaten. Veel leesplezier, laat uw stem horen op 3 maart 2010!
Werkgroep ChristenUnie Geldermalsen Januari 2010
4
2. Speerpunten ChristenUnie Geldermalsen gaat met de volgende speerpunten de verkiezingen in:
Transparant Besturen
Overtuigend Zorgen
Geldermalsen krijgt een transparant huishoudboekje. Er komt meer helderheid over hoe subsidies tot stand komen, de hoogte van onderhoudsbudgetten, de hoogte van lokale belastingen (bv. OZB) en de inhuur van adviesbureaus.
Geldermalsen heeft een volwaardig, toegankelijk en laagdrempelig loket voor zorg, inclusief zorg-wonen, doelgroepenvervoer en ouderenadvisering. Dit loket handelt zaken af en is geen doorverwijsloket.
Geldermalsen stelt scherpere prioriteiten inzake de grote projecten (Stationsomgeving, Centrum, Plantage, Randweg). De gemeente gaat ze ontvlechten, vereenvoudigen en scherper prioriteiten stellen inzake realisatie. Geldermalsen gaat slimmer en intensiever regionaal samenwerken in Rivierenland. Meer werkzaamheden worden regionaal georganiseerd: economische en toeristische promotie, de inkoop van ICT-diensten, veiligheidsbeleid, verkeer, waterbeheer. Bestuurlijk uitgangspunt, ook in crisistijd: realiseren wat je hebt beloofd, maar nooit beloven wat je niet kunt waarmaken.
Geldermalsen krijgt een lokale aanpak schuldhulpverlening, met onder meer een cursus budgetbeheer en uitbreiding van de eerste opvang. Mensen met schuldproblematiek worden in onze eigen gemeente ondersteund. De in Geldermalsen wonende en werkende Oosteuropeanen krijgen gerichte begeleiding. De gemeente stelt een vast aanspreekpunt voor deze groep aan, in nauw contact met de betreffende werkgevers. De zorg- en welzijnsvoorzieningen voor ouderen – ook in de kleine kernen! - groeien, om in te spelen op de vergrijzing. Vrijwilligerswerk is hierbij essentieel, de gemeente faciliteert structureel.
Duurzaam Geldermalsen
Koester de dorpen
Geldermalsen realiseert een Natuur en Milieu Educatief centrum, passend bij de identiteit van onze gemeente, met educatie over groente- en fruitteelt , landschap, voeding en gezondheid.
Geldermalsen krijgt eén gemeentelijk loket voor elk dorp, samen met ‘dorpsbudgetten’, om beter samen te werken met dorpsraden, snellere service te verlenen en bewoners meer verantwoordelijkheid te geven.
Geldermalsen maakt het groen rond de dorpen toegankelijker , via extra aanlegpunten voor kano’s, vrijliggende fietspaden en speelvoorzieningen.
Er komt een snelle verbeterslag van de trottoirs in de dorpen, om de gevaarlijke oversteekplaatsen, slechte verharding en obstakels weg te werken.
Bedrijven die zich in Geldermalsen vestigen, leveren een bijdrage aan de kosten voor infrastructuur, die nodig is voor het bedrijfsleven, via een opslag op de grondprijs van bedrijventerrein.
Meteren, waar in 2020 zo'n 8000 mensen wonen, krijgt een volwaardig buurtwinkelcentrum. Hierdoor wordt De Plantage levendiger en aantrekkelijker voor senioren.
Geldermalsen stimuleert bedrijven om duurzaam en innovatief te ondernemen, bijvoorbeeld door deel te nemen in samenwerkingsprojecten als Fruitpact. Geldermalsen wijst inwoners en bedrijven bij bouwaanvragen op milieusubsidies voor bijv. zonnepanelen en biedt ondersteuning voor het aanvragen hiervan aan.
Prioriteit voor goedkope en passende woningbouw voor starters en senioren, en voor ‘blijven wonen in de eigen kern’, via onder meer flexibele bouwvoorschriften. Geldermalsen faciliteert realisatie van een rouw- en trouwcentrum in Beesd. Goede verbindingen tussen Tricht Oost en West na de spoorverdubbeling, voor langzaam en autoverkeer. 5
Prioriteit voor goedkope en passende woningbouw voor starters en senioren, en voor ‘blijven wonen in de eigen kern’, via onder meer flexibele bouwvoorschriften.
3 Rol van gemeente Trends en ontwikkelingen De positie van de gemeente wordt steeds belangrijker. Het Rijk en de provincies decentraliseren allerlei taken naar het lokale niveau. Die vele en vaak nieuwe taken vragen om een goed toegerust ambtenarenapparaat en een efficiënte uitvoering. Mede daardoor is er ook een tendens naar schaalvergroting. Naast de traditionele herindeling werken ook zelfstandige gemeenten steeds meer samen, in gemeenschappelijke regelingen en in nieuwere constructies als het Samen En Toch Apart-model (SETA). Ook door ontwikkelingen als de veiligheidsregio en de inzet van veel provincies is de druk tot intergemeentelijke samenwerking toegenomen. De gemeente moet kunnen aantonen dat zij in staat is tot effectief en efficiënt handelen. Periodieke bestuurskrachtmetingen en allerlei bench marks (onderlinge vergelijkingen tussen gemeenten) krijgen steeds meer voet aan de grond. Daarbij wordt nog wel eens vergeten dat niet alles in cijfers uit te drukken valt. De visie van de ChristenUnie De gemeentelijke organisatie zoals wij die voor ogen hebben is niet onberekenbaar, bureaucratisch, afstandelijk en op zichzelf gericht, maar betrouwbaar, dicht bij de mensen en dienstbaar. Raadsleden werken aan een goede aansluiting van het beleid bij de behoeften van de burgers. Daarvoor moeten ze regelmatig met hen in gesprek zijn. Ook de burgemeester, wethouders én ambtenaren moeten voor de juiste uitvoering van het beleid goede voeling houden met de bevolking. Een dienstbare overheid zoekt zoveel mogelijk participatie van de bevolking en weet intussen goed waar haar eigen verantwoordelijkheden liggen. Een dergelijk overheid geeft vertrouwen, want wie vertrouwen wil krijgen, moet vertrouwen geven en betrouwbaar zijn. Met de decentralisatie komen veel taken terecht op gemeentelijk niveau. Dat past bij visie van de ChristenUnie. De gemeente staat het dichtst bij de burger en voor die zaken die bij uitstek de burger treffen is dit het beste niveau van uitvoering en verantwoording. Het Rijk moet daar ook voldoende middelen voor geven. De gemeente heeft haar eigen set van taken, waar zij greep op moet kunnen houden. Tegelijkertijd zoekt de ChristenUnie altijd de constructieve samenwerking met omliggende gemeenten, de regio en de provincie.
Grote projecten Geldermalsen heeft de afgelopen jaren veel tijd en moeite geïnvesteerd in belangrijkste grote projecten: e Stationsomgeving, Centrum, Plantage, Randweg incl. 2 Lingebrug. Er is nu een onbalans ontstaan: er zijn teveel projecten gestart, de projecten zijn onderling teveel verweven geraakt, de werklast voor de gemeentelijke organisatie en de invloed van projectontwikkelaars zijn te groot. De grote projecten dreigen de alledaagse werkzaamheden van de gemeente te overwoekeren, iets wat nooit mag gebeuren. De primaire taken van de gemeente zijn voor de inwoners immers het meest belangrijk. De ChristenUnie vindt dat de gemeente een betrouwbare partner moet zijn en blijven in deze projecten: er zijn verwachtingen gewekt richting bewoners, bedrijven, investeerders en andere belanghebbenden. Deze verwachtingen moet de gemeente zoveel mogelijk nakomen. ChritenUnie vindt dat er dringend behoefte is aan de volgende maatregelen: - onderling ontvlechten van projecten, zodat meer flexibiliteit ontstaat; - versoberen van projecten, om besparingen te realiseren; - scherper prioriteren, afgestemd op de beschikbare financiële middelen, de uitvoeringsrisico’s, de personele capaciteit binnen het gemeentehuis en last but not least het politieke draagvlak. De plannen Garstkampen, Stationsomgeving en Plantage dienen kostendekkend te zijn: de onderdelen die opbrengsten genereren dienen minimaal de niet-rendabele onderdelen te compenseren. Het centrumplan kan niet geheel kostendekkend zijn, omdat er een omvangrijke opwaardering van de openbare ruimte nodig is, 6
waar geen kosten tegenover staan. De vastgoedontwikkelingen in het centrumplan dienen hieraan mee te financieren, omdat deze locaties er mede van profiteren. De bouw van het Multifunctioneel Centrum Geldermalsen is al diverse malen uitgesteld, omdat de exploitatie niet kostendekkend gemaakt kan worden. Wij pleiten voor versobering van de bouw, gecombineerd met redelijke huren voor de gebruikers. Bestuurlijk uitgangspunt, ook in crisistijd, moet zijn en blijven: realiseren wat je hebt beloofd, maar nooit beloven wat je niet kunt waarmaken.
Transparant besturen Regionale samenwerking Geldermalsen moet consequent zijn: als gemeente hebben we enorm belang bij een veel betere regionale samenwerking in Rivierenland, daarom moeten we er veel meer in investeren. Geldermalsen ligt middenin de regio Rivierenland, een regio met grote economische kansen, maar ook bedreigingen als verkeersdruk, wateroverlast, verschraling van voorzieningen en verrommeling. Tegelijkertijd zien we dat de samenwerking in de regio Rivierenland niet goed van de grond komt: er is geen krachtig trekkende gemeente (Tiel is daarvoor niet groot en sterk genoeg), er is teveel diversiteit (Bommelerwaard is geörienteerd op Den Bosch) en de bestuurders zijn onderling teveel verdeeld. Slimmer en daadkrachtiger samenwerken in de regio Rivierenland (9 gemeenten) is voor Geldermalsen broodnodig. Geldermalsen kan hierin krachtdadig optreden, onder andere door samen met de gemeente Tiel het voortouw te nemen, de provincie Gelderland te bewegen een stuk regie te voeren inzake de samenwerking, ervoor te pleiten het bestuur af te slanken en één persoon als trekker voor te dragen. Er dient een compleet regionaal bureau te komen, dat zich naast haar huidige taken (o.a. Avri en GGD) onder meer richt op archiefbeheer, inkoop van facilitaire diensten, mobiliteitsbeleid, economische promotie, veiligheid en waterbeheer. Hierdoor wordt het mogelijk dat diensten die zich nu met deze werkzaamheden bezighouden, worden samengevoegd. Eén loket voor elk dorp ChristenUnie Geldermalsen vindt dat de gemeentelijke betrokkenheid bij de 11 dorpen in onze gemeente helderder kan worden vormgegeven. De gemeente moet meer doen dan reageren op initiatieven van belangengroepen uit de individuele dorpen en op locatie bijeenkomsten organiseren. Er is een structurele aanpak nodig. Wij stellen voor ‘Dorpsbudgetten’ in te stellen, gecombineerd met ‘dorpsmanagers’: sterkere krachtenbundeling per dorp, samenwerking gemeente – bewoners, om bewoners, organisaties en bedrijven bij elkaar te brengen, om snel te kunnen werken bij vergunningverlening, om de betrokkenen eigen budget te geven en hierover verantwoordelijkheid te geven. Tegelijkertijd kan de gemeente de inwoners van de dorpen oproepen zich te organiseren. Het is wenselijk dat elk dorp een duidelijk herkenbaar aanspreekpunt heeft voor de gemeente, in de vorm van een dorpsraad, vereniging of anderszins. Gemeentelijke dienstverlening Voor de gemiddelde inwoner van Geldermalsen is het gemeentehuis een ingewikkelde organisatie. Er zijn diverse loketten, met elk weer andere processen, contactpersonen en voorwaarden. De gemeente Geldermalsen speelt hier inmiddels op in: zij is haar dienstverlening aan de burger aan het moderniseren. Er is een Klantcontactcentrum gerealiseerd, waardoor de toegankelijkheid is verbeterd. Deze lijn moet worden doorgetrokken. De ChristenUnie vindt dat de gemeente haar toegankelijkheid verder zou moeten verbeteren via twee lijnen: online dienstverlening en ruimere telefonische bereikbaarheid. Via deze twee kanalen zouden burgers en bedrijven ook buiten de openingstijden van de balies afspraken moeten kunnen maken, formulieren moeten kunnen invullen en informatie kunnen opvragen. Op termijn is een regionaal telefonisch front office van de Rivierenland-gemeenten denkbaar.
7
Benutten Burgerpanel Geldermalsen heeft een Burgerpanel. Een goede zaak, zou houdt de gemeente de vinger aan de pols bij haar inwoners en kan zij snel een indruk krijgen van mogelijke nieuwe keuzes. Het zou goed zijn deze groep inwoners, maar ook maatschappelijke organisaties, een vaste plaats te geven in de voorbereiding van relevante besluiten.
Financiën Gemeentelijke belastingen De ChristenUnie vindt dat het gemeentebestuur zich terughoudend moet opstellen waar het gaat om het verhogen van de lastendruk voor de inwoners. Efficiëntieverbetering moet een voortdurend proces zijn om de lokale lastendruk binnen de perken te houden. De gemeente heft verschillende lokale lasten aan de burgers, die in totaal ongeveer 10% van alle gemeentelijke inkomsten genereren. Het gaat om o.a. rioolrecht, hondenbelasting, toeristenbelasting, OZB, afvalstoffenheffing, kosten voor begraven, etc. De gemeente moet terughoudend zijn in het verhogen van deze lasten en de burgers inzicht geven in de kostendekkendheid van deze heffingen. De gemeenteraad moet haar kaderstellende taak inhoud geven door voor bovengenoemde heffingen de gewenste dekkingsgraad vast te leggen. De OZB is de belangrijkste belasting die de gemeente ‘vanaf haar eigen grondgebied’ mag heffen. De hoogte van de OZB-tarieven is bij uitstek een politieke afweging. De ChristenUnie vindt dat bij de vaststelling van de OZB-tarieven de volgende onderdelen moeten worden betrokken: De financiële positie van de gemeente Het ambitieniveau van de gemeente Het totaalplaatje van de eigen belastingen en heffingen, in relatie tot andere gemeenten. De tarieven van de OZB mogen geen sluitpost van de begroting vormen waarmee naar believen tekorten kunnen worden gedekt. De jaarlijkse aanpassing van de OZB-tarieven moet plaatsvinden op basis van heldere beslisregels. Een stijging van gemeentelijke belastingen kan alleen gebeuren indien strikt nodig en wanneer belasting niet meer kostendekkend is ten opzichte van de eraan gekoppelde werkzaamheden door de gemeente. Kwijtschelding Als de financiële draagkracht van burgers daartoe aanleiding geeft, behoort kwijtschelding van verschuldigde belasting(en) en heffingen in individuele gevallen tot de mogelijkheid. Dit beleid is belangrijk in de strijd tegen sociaal isolement en armoede. De gemeente moet zich inspannen om het kwijtscheldingsbeleid bekend te laten zijn bij de groepen waarvoor het bedoeld is. Subsidies De gemeente geeft aan een groot aantal instellingen subsidies. Financiële ondersteuning van maatschappelijke activiteiten is een hulpmiddel om de samenleving tot bloei te laten komen. De ChristenUnie staat dan ook positief tegenover het subsidiëren van bijvoorbeeld sportverenigingen, culturele activiteiten en – voorzieningen, met de volgende uitgangspunten: Er moet helder worden vastgelegd wat de bedoeling is van gemeentelijke financiële ondersteuning en welke effecten van de subsidie verwacht worden. De gemeente moet regelmatig de hoogte van structurele subsidies, die elk jaar worden gegeven, evalueren. Subsidies mogen daarnaast alleen gegeven worden voor activiteiten die algemeen toegankelijk zijn. De te subsidiëren activiteiten/voorzieningen moeten duidelijk omschreven zijn. Subsidies betekenen in beginsel een aanvulling op eigen financiële middelen. Verenigingen zullen altijd reële contributies moeten heffen.
8
4. Duurzame Leefomgeving Visie van de ChristenUnie Wij zijn beheerders van Gods schepping, niet de verbruikers ervan. Hoewel veel milieu- en klimaatbeleid op Europees, of zelfs op wereldniveau gemaakt wordt, kan ook de gemeente een bijdrage leveren. Allereerst via haar voorbeeldfunctie. Sommige gemeenten zijn al ‘millenniumgemeente’ of hebben ambitieuze plannen om in het volgende decennium ‘klimaatneutraal’ te zijn. De gemeente kan haar gebouwen energiezuinig maken, groene stroom en gas inkopen of in de kantine duurzaam geproduceerde producten aanbieden. Daarnaast kan de gemeente lokale klimaatinitiatieven ondersteunen, zoals het plaatsen van windmolens of het benutten van aardwarmte en het bevorderen van energiebesparing bij het bedrijfsleven en het midden- en kleinbedrijf. Verduurzaming is niet gemakkelijk, maar wel noodzakelijk. Soms is het lastig draagvlak te vinden. Niemand wil een kolencentrale in de achtertuin, maar vaak ook geen windmolen. Soms is het financieel moeilijk, maar duurzaamheid mag geen sluitpost zijn op de begroting. Het is de taak van de gemeentelijke overheid zulke belangenafwegingen te maken. Niets doen is geen optie meer. De verschillende belangen zoals groen, water, wonen, en wegen overvragen de beschikbare ruimte. Het wordt steeds belangrijker dat de overheid duidelijke ruimtelijke keuzes maakt. De belangen van bestaande en nieuwe ruimtevragers moeten goed worden afgewogen. De overheid moet daar zijn werkwijze op aanpassen. Integraal en gebiedsgericht werken zal opgezet en uitgebouwd moeten worden. De overheid heeft daarbij niet meer alle kaarten in handen, maar treedt vaak op als overlegpartner of als regisseur in het speelveld met andere partijen.
Bouwen en wonen Trends en ontwikkelingen Ruimte is een schaars goed. Wonen, bedrijvigheid, landbouw en natuur strijden om een plekje op de Nederlandse kaart. De druk is niet overal even groot. Toch is het goed om na te denken over het ruimtevraagstuk. Keuzes die we nú maken, zijn bepalend voor de leefomgeving van toekomstige generaties. Het gaat om een evenwichtige keuze tussen ecologie en economie. Gemeenten moeten hun regierol in het ruimtelijke ordeningsbeleid oppakken. Op die manier kunnen zij vanuit de lokale samenleving sturing geven aan het ruimtevraagstuk, zowel kwantitatief als kwalitatief. De visie van de ChristenUnie De ChristenUnie vraagt aandacht voor de kwaliteit van onze leefomgeving. Lange tijd ging het bij ruimtelijke ontwikkelingen vooral om kwantiteit en dat was ook nodig: er moest gebouwd worden om tegemoet te komen aan de vraag naar onder andere huisvesting en bedrijventerreinen. De recente economische en demografische ontwikkelingen geven echter ruimte om te investeren in kwaliteit - door te kiezen voor zoveel mogelijk behoud van het groene buitengebied, maar ook van waardevolle groene ruimten in de kernen: de aanwezigheid van groene open plekken binnen de kernen kan veel bijdragen aan de woonkwaliteit en het besef van ‘wonen tussen het groen’. - door de verrommeling van het buitengebied tegen te gaan. De ChristenUnie pleit voor landschapontwikkelingsplannen en landschapsfondsen. Ook zijn we een warm voorstander van herstructurering van bedrijventerreinen en clustering in regionale terreinen. - door extra aandacht te geven aan de openbare ruimte, aan duurzaam bouwen, flexibele bouwvoorschriften en levensloopbestendig wonen. - door te bouwen voor de vraag. Het huisvestingsbeleid van de gemeente moet gericht zijn op verschillende doelgroepen. In het bijzonder noemen we de één-persoons-huishoudens (jongeren, alleengaanden, ouderen), een groep die de komende jaren flink zal toenemen.
9
Voor wie bouwen we? Een essentiële vraag: voor wie bouwen we in onze gemeente? Voor de Randstad-bewoner of voor de eigen bewoners? Voor starters, voor gezinnen of voor senioren? Hoe verdelen we de taken tussen de gemeente, projectontwikkelaars, woningcorporatie en particulieren? ChristenUnie Geldermalsen kiest voor de volgende uitgangspunten. Eerste prioriteit voor starters en senioren, zij kunnen het minst goed een betaalbare woning vinden. In onze gemeente is grote behoefte aan enerzijds goedkope huur- en koopwoningen voor starters, anderzijs passende woningen voor ouderen. Blijven wonen in het eigen dorp moet in principe mogelijk blijven, dat kan alleen als er meer starters- en seniorenwoningen komen in de directe nabijheid van de dorpen. De gemeente moet strak de regie nemen over wie er bouwt en wat er gebouwd wordt: er moet meer ruimte komen voor projectleiding bij woningbouw in de gemeentelijke organisatie. We bouwen hoofdzakelijk voor de eigen bewoners, met daarbij een regionale opvangtaak, binnen de uitgangspunen van het Streekplan van provincie Gelderland. Geldermalsen is geen opvanggemeente voor inwoners uit de Randstad. De groene ruimte in en om de woonwijken is essentieel: dit is het belangrijkste handelsmerk van woongemeente Geldermalsen. Er moet ruimte zijn voor particulieren om eigen woningen te bouwen. bouw levensloop-bestendige woningen: waar mensen hun hele leven in kunnen blijven wonen, ook als ze zorgbehoevend zijn. Garstkampen en Plantage zijn de speerpuntlocaties, als het gaat om nieuwbouw van woningen in de komende tien jaar. De ChristenUnie vindt dat deze twee locaties afspiegelingen moeten zijn van bovenstaande uitgangspunten. Daarnaast dienen de kleinere kernen in onze gemeente bediend te worden. Het kan niet zo zijn dat een kleine kern geen woonruimte biedt aan haar jongere generatie en die in z’n geheel ziet wegtrekken. Dat is funest voor de sociale samenhang en voor de leefbaarheid. Investeer in de kleine kernen ChristenUnie Geldermalsen pleit voor duurzaam investeren in de kleine kernen. Juist de kleine dorpen geven onze gemeente veel kwaliteit, niet alleen op ruimtelijk, maar ook op sociaal gebied. Maar de kleine kernen zijn kwetsbaar: voorzieningen trekken weg, samen met jongeren die woonruimte zoeken en knelpunten binnen de kleine kern krijgen lang niet altijd de aandacht die ze verdienen. De volgende investeringen verdienen prioriteit: Er komt een snelle verbeterslag van de trottoirs in de dorpen, om de gevaarlijke oversteekplaatsen, slechte verharding en obstakels weg te werken. Lopen in je eigen dorp is een basisbehoefte van iedereen. Toch lijkt het wel of trottoirs soms gewoon vergeten worden. Ouderen, minder validen en bijvoorbeeld moeders met kleine kinderen hebben het echt lastig als de trottoirs er simpelweg niet zijn of als ze niet op orde zijn: gevaarlijke oversteekplaatsen, slechte verharding, obstakels. Juist prettig lopen maakt een dorp leefbaar en veilig. Realisatie van een rouw- en trouwcentrum in Beesd. In 2009 vond in Beesd een burgerinitiatief plaats over dit onderwerp: Vrouwen van Nu Beesd pleitte voor de komst van een rouwcentrum in Beesd, voor alle kernen aan de westkant van de A2. Er werden 825 steunbetuigingen gegeven, aan het voorstel op de plaats van de oude brandweerkazerne in Beesd een rouwcentrum te realiseren. Toch vond dit initiatief onvoldoende steun in de gemeenteraad. ChristenUnie Geldermalsen pleit voor het alsnog faciliteren van dit initiatief op een geschikte locatie in de dorpskern van Beesd. Goede verbindingen tussen Tricht Oost en West na de spoorverdubbeling, voor langzaam en autoverkeer. De op termijn geplande spoorverdubbeling tussen Utrecht en Geldermalsen heeft grote gevolgen voor de kern Tricht: door landelijke regels moeten de bestaande twee overwegen beiden te vervallen, omdat bij vier sporen uitsluitend ongelijkvloerse kruisingen zijn toegestaan.
10
Natuur, milieu en klimaat Trends en ontwikkelingen We kunnen er niet meer omheen: het klimaat verandert. Ook al zouden we met directe ingang de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen drastisch verminderen, dan nog zal de klimaatverandering de komende decennia doorgaan. Het begrip duurzaamheid heeft in dit kader een extra dimensie gekregen. Een uiterst belangrijk begrip, maar wel op de juiste manier te gebruiken: niet te veel meer praten en schrijven, aan de slag er mee! De visie van de ChristenUnie Wij hebben de schepping van onze Schepper ontvangen om deze op een juiste wijze te bebouwen en te bewaren. Dat mag niet op de korte termijn gericht zijn. Ook volgende generaties moeten kunnen voortborduren op door ons ingezette acties. Vanuit ons christelijk geloof, dat ons leert om God lief te hebben boven alles en onze naaste als onszelf, willen wij activiteiten gericht op milieu, natuurbeheer en klimaat ontplooien. Met onze naaste bedoelen wij niet alleen diegene die wij direct kennen. Ook mensen die elders leven (en vaak minder bedeeld zijn dan wij) moeten kunnen profiteren van de positieve gevolgen van ons handelen. Een goede verhouding tussen consumptie en milieu is daarbij essentieel. Dat betekent dat ook in financieel mindere tijden een daadkrachtig milieubeleid op peil moet blijven. Wij willen bevorderen dat millenniumdoelstellingen behaald worden zonder te vervallen in bemoeizucht en het voor de burger te willen oplossen. Waar wij zelf aan zet zijn geven wij het goede voorbeeld. Doordat veel milieutaken gedecentraliseerd zijn, hebben gemeenten een belangrijke rol bij de uitvoering van het beleid. De gemeente is op basis van de Wet Milieubeheer verplicht tot het vaststellen van een integraal milieubeleidsplan. Dit zal een helder en up-to-date plan moeten zijn. Duurzaam bouwen en ondernemen CU Geldermalsen wil in dit kader bedrijven stimuleren om duurzaam te bouwen en te ondernemen. De gemeente kan bedrijven en inwoners wijzen op mogelijkheden als zonnepanelen, koude/warmte-opslag en hen adviseren bij eventuele subsidieaanvragen hiervoor. Zwerfafval Zwerfafval is nog steeds één van de meest genoemde ergernissen onder de bevolking. De gemeente moet zoveel mogelijk maatregelen nemen om zwerfafval te voorkomen. Blijvende voorlichting hieromtrent is van groot belang. Handhavend optreden is noodzaak. Openbare ruimte: beheerplannen De kwaliteit van onze leefomgeving wordt sterk bepaald door de openbare ruimte, die meer is dan de restruimte na bebouwing. De gemeente heeft hierin een grote verantwoordelijkheid: zij beheert watergangen, wegen, lantaarnpalen, bruggen, bomenrijen, begraafplaatsen, pleinen en paden. Ook ondergrondse infrastructuur is deels in beheer bij de gemeente, zoals de riolering en overstortbakken voor regenwater. De jaarlijkse kosten van het beheer bedragen ruim 8 miljoen euro. De ChristenUnie stelt voor de volgende uitgangspunten te verweven in de beheerplannen: De gemeentelijke beheeractiviteiten zijn dusdanig een ‘kernactiviteit’ van de gemeente, dat hierop bezuinigen geen prioriteit dient te krijgen bij bezuinigingsrondes. De leefomgeving van de burgers en bedrijven dient simpelweg in orde te zijn! Bij nieuwbouwplannen, met name daar waar samenwerking met projectontwikkelaars en woningcorporaties speelt, is het van groot belang dat de rol van de gemeente en het publieke belang van de leefomgeving voldoende is geborgd. in de dorpen zorgen voor goede kwaliteit van voet- en fietspaden: dit is de dagelijkse infrastructuur voor grote groepen bewoners, die goede kwaliteit moet hebben. in de buitengebieden natuurvriendelijker (en dus goedkoper) onderhoud en beheer van groen. Het telefonisch en online melden van problemen door burgers en bedrijven via de Melddesk Openbare Ruimte moet mogelijk blijven, meldingen dienen snel opvolging te krijjgen. De burger dient gericht te worden geholpen in plaats van te worden doorverwezen. De gemeente dient actie te ondernemen richting de organisatie (waterschap, provincie e.d.) waar het betreffende probleem thuishoort.
11
Rioleringsplan Er dient jaarlijks gerapporteerd te worden aan de gemeenteraad over het gemeentelijk rioleringsplan. Onder andere de effecten van zeer hevige regenval, moeten in kaart gebracht worden, zodat er tijdig op in gespeeld kan worden. Door het relatief schone regenwater ‘af te koppelen’ van het riool, kan het aantal vuil water overstorten worden gereduceerd. In de omgeving waar nog geen sprake is van een gescheiden rioolstelsel dient gekeken te worden naar mogelijkheden voor afkoppeling. Bij reconstructies van wegen, van parkeerterreinen en bij inbreidingsplannen dient hier specifiek op gelet te worden. Betrokkenheid van inwoners is hierbij een vereiste. De Linge De Linge is een andere beelddrager van onze gemeente. De landschappelijke kwaliteit van de Linge trekt jaarlijks een groot aantal dagjesmensen, die van de Linge genieten op de fiets, te voet, per kano of rondvaartboot. De oevers van de Linge zijn voor een groot deel privaat bezit. Hierdoor is het aantal vrij toegankelijke plekjes direct langs het water beperkt. De gemeente kan hierin mogelijk verbetering brengen, door een aantal geschikte locaties vrij toegankelijker maken. Het is wenselijk om meer routes en rustplaatsen voor fietsers en wandelaars te creëren, want deze vorm van recreatie past goed bij onze gemeente. Theetuinen in het buitengebied dienen optimaal gefaciliteerd te worden. Nieuwe grootschalige commerciële faciliteiten passen niet in dit plaatje. Toegankelijker groen De dorpen liggen wel in het groen, maar in en direct om de dorpen is het groen te weinig toegankelijk (vrijliggende fiets- en wandelpaden, speelplekken, kleinschalige pleisterplaatsen als theetuinen, etc). Vrijliggende fietspaden bestaan nauwelijks in de gemeente, m.u.v. landgoed Mariënwaerdt. ChristenUnie Geldermalsen pleit ervoor om rond de dorpen de aloude ‘dorpsommetjes’ in ere te herstellen, bv. over de historische ‘dorpspolderkades’. Natuur- en Milieu Educatief centrum De ChristenUnie is een groot voorstander van de realisatie van een Natuur en Milieu Educatief centrum (NMEcentrum) in onze gemeente. Het is voor kinderen niet meer vanzelfsprekend om bewust bezig te zijn met natuur, milieu, energie en ecologie. Daarom kan een NME-centrum een goede manier zijn om kinderen hierbij meer betrokken te maken. Het centrum kan de identiteit van onze gemeente versterken, door op een wervende manier informatie te geven over groente- en fruitteelt, landschap en historie. Vrijwilligers kunnen worden ingezet bij het geven van voorlichting op basis- en middelbare scholen. Ook speciale activiteiten zoals de Nationale Boomfeestdag kunnen vanuit dit centrum in samenwerking met bijvoorbeeld scholen worden georganiseerd. Het centrum kan voorlichting geven over gezond en duurzaam eten. Kinderen en jongeren hebben hier steeds minder kennis van. De beschikbaarheid van moestuinen kan hieraan een bijdrage leveren. ChristenUnie Geldermalsen pleit ervoor dat inwoners en bedrijven bij bouwaanvragen op milieusubsidies voor bijvoorbeeld zonnepanelen worden gewezen en dat de gemeente voor het aanvragen hiervan ondersteuning aanbiedt.
12
5. Mobiliteit Trends en ontwikkelingen Voor doelgroepen (meestal jongeren en senioren) wordt het openbaar vervoer goedkoper. Het scheiden van verkeersstromen (bijvoorbeeld auto’s en fietsen) vindt steeds meer ingang. In planologische ontwikkelingen wordt steeds meer rekening gehouden met de toenemende vraag aan mobiliteit door alle groepen in de samenleving. De mobiliteitsvisies van overheden worden steeds beter op elkaar afgestemd en maatschappelijke organisaties zien steeds meer hun verantwoordelijkheid om wezenlijke bijdrages te leveren. Voor de uitstoot van CO2 worden er door de Europese Unie steeds strakkere normen geformuleerd. Op het gebied van veiligheid worden de eisen die gesteld worden aan voertuigen op een steeds hoger niveau gebracht en anderzijds worden er maatregelen getroffen om de verkeersveiligheid op straat te verhogen. De visie van de ChristenUnie De overheid moet zorgen voor een goed niveau van infrastructuur voor wonen, arbeid, verkeer en telecommunicatie, zodat burgers activiteiten kunnen ontplooien en bedrijven hun werk kunnen doen. De ChristenUnie laat zich leiden door drie criteria: veiligheid (o.a. verkeersveiligheid), milieu (bescherming van de schepping: mensen, dieren, groen) en leefbaarheid (lawaai, CO2, hoeveelheid groen, etc.). Ruimtelijk beleid legt veelal de basis voor het mobiliteitsbeleid. Hoe integraler deze twee beleidsterreinen benaderd worden, hoe beter. Dit vergt een langetermijnvisie. Mobiliteit is zowel een groot goed als een probleem (vervuiling, lawaai e.d.). Het is zaak een goede balans te vinden en de (auto)mobiliteitsstromen te beheersen. Fiets- en wandelroutes in de dorpen Lopen en fietsen in je eigen dorp: een basisbehoefte van elke inwoner van onze gemeente. Toch is daar nu van alles mee mis: gevaarlijke oversteken, ontbreken van voetpaden, slecht wegdek, onlogische routes. Het ontbreekt her en der aan dit soort basisvoorzieningen. Juist prettig lopen en fietsen maakt een dorp leefbaar en veilig, dus hier ligt een makkelijk op te pakken kans voor de gemeente. ChristenUnie Geldermalsen stelt voor dat een quick scan plaatsvindt van de langzaam-verkeerssituatie in de dorpen, waarna de grootste knelpunten prioriteit krijgen in een ‘actieplan langzaam verkeer’ voor de dorpen. De door de gemeente geplande fietstunnel onder de “Perenrotonde” kan in dit kader gezien worden als een ‘luxe-investering’: deze investering kan beter uitgesteld worden, eerst is de inhaalslag in de ‘basics’ nodig. Het centrum van Geldermalsen dient optimaal bereikbaar te zijn voor fietsers en voetgangers. Daarvoor zijn extra investeringen nodig: verbetering van de kwaliteit van de fietspaden van en naar het centrum, inclusief uitbreiding van de kwaliteit en omvang van de stallingsruimte aan de rand van het centrum. Parkeerplaatsen Het centrum van Geldermalsen heeft extra parkeerruimte voor autobezoekers nodig. Nieuwe bouwprojecten in het centrum moeten in hun eigen parkeerbehoefte voorzien. Vooral aan de zuidrand van het centrum is behoefte aan uitbreiding van openbare parkeerplaatsen, de gemeente heeft hiervoor de locatie van de bibliotheek en van de Oranje Nassaustraat voor ogen. De locatie hertenkamp, die eerder in beeld was, is hiervoor ongeschikt. De gemeente wil naast genoemde twee locaties ruimte vinden voor nóg 150 parkeerplaatsen. De ChristenUnie vindt dit niet verstandig: de drempel voor autogebruik komt hiermee te laag te liggen. Kleine parkeerplaatsen voor speciale doelgroepen als gehandicapten zijn wel denkbaar. 30-km Zones De ChristenUnie ondersteunt de koers van de gemeente Geldermalsen op het terrein van 30-kilometer-zones. Ter bevordering van verkeersveiligheid worden in woonwijken bij voorkeur 30 kilometer zones aangelegd. Veiligheid in de woonwijken gaat voor alles, ook als hiervoor verkeersdrempels, wegversmalling of andere veiligheidsbevorderende maatregelen nodig zijn.
13
60- km Zones De kleinere dorpen in onze gemeente zijn in de loop der jaren steeds meer voorzieningen kwijtgeraakt. De voorzieningen concentreren zich in Geldermalsen en Beesd. Ze trekken veel autoverkeer aan, waardoor op de wegen tussen de dorpen groeiende verkeersstromen zijn ontstaan. De verkeersveiligheid is niet altijd voldoende. Het instellen van een 60 km-zone is hiervoor een goede oplossing, gecombineerd met herinrichting van de betreffende weg. Op delen van de buitenwegen met clusters van bebouwing is het instellen van een 30km-zone denkbaar. Bushaltes De gemeente is verantwoordelijk voor de kwaliteit en inrichting van de haltes voor openbaar vervoer op haar grondgebied. De ChristenUnie pleit voor het toegankelijk maken van alle bushaltes voor mobiliteitsbeperkten in de komende raadsperiode. Op diverse plaatsen is dit nu niet het geval. Doelgroepenvervoer De gemeente mag haar rol ten aanzien van het leerlingenvervoer en de Buurtbus niet uithollen, ook in tijden van bezuinigingen. Scholieren en ouderen die momenteel gebruik (moeten) maken van deze vormen van openbaar vervoer, moeten royaal bediend worden. Bedrijven betalen mee Nieuwe werkgelegenheid is nodig en belangrijk, maar de grond in Geldermalsen is schaars en de verkeers- en milieu-effecten van aanvullende werkgelegenheid zijn significant. ChristenUnie Geldermalsen stelt voor om aan nieuwe bedrijven, als zij zich vestigen in onze gemeente, een infrastructuurheffing te vragen. In veel andere gemeenten is een dergelijke heffing gebruikelijk. Het is redelijk de bedrijven hiervoor met bijvoorbeeld een infra-opslag van € 10,- per aangekochte m2 bedrijfsgrond te belasten. Deze bijdrage dient bestemd te worden voor investeringen in de infrastructuur van en naar de bedrijventerreinen.
6. Veiligheid Visie van de ChristenUnie Overheid en burgers werken samen aan een veilige en leefbare samenleving, elk vanuit hun eigen verantwoordelijkheden. De overheid staat voor een duidelijke handhaving van normen en waarden. Vertegenwoordigers van de lokale driehoek (burgemeester, politie en justitie) hebben daarin elk hun eigen taak en zorgen voor een nauwe, efficiënte en doeltreffende samenwerking. Zij dienen zich hiervoor te verantwoorden aan de gemeenteraad. Veiligheidsbeleid krijgt steeds meer aandacht: het Politiekeurmerk Veilig Wonen, de Handreiking Veilig Uitgaan, het Keurmerk Veilig Ondernemen, de Veiligheid-effectrapportage en de veiligheidsregio’s zijn voorbeelden. Het beleid van de politie is steeds meer afgestemd op kengetallen: een onrustige wijk krijgt daardoor extra aandacht, maar zodra de onrust weg is, is ook de extra aandacht weg. Structurele aandacht voor zo’n wijk en preventieve aanpak van de problemen moet dan vanuit de gemeente komen. Ad hoc beleid kan worden ingezet voor incidenten, het langere termijn beleid moet incidenten voorkomen. Het voorkómen van normoverschrijdend gedrag is belangrijk. Handhaving en preventie dienen in evenwicht te zijn. Partners in preventie zijn onder andere welzijnswerk, jeugdzorg, onderwijs en gezondheidszorg. Een partnership waar niet alleen overlegd wordt maar ook gehandeld. Effecten worden continue gemeten om verbeteringen te constateren en zo te continueren.
14
Probleemjongeren Criminaliteit en vandalisme is te allen tijde strafbaar en moet worden aangepakt. Wij vinden het daarbij belangrijk om de oorzaak van probleemgedrag te achterhalen en aan te pakken. Het is daarom belangrijk om in gesprek te blijven met de betreffende jongeren via de aangestelde jongerenwerker, scholen en ook via zogeheten ‘prachtouders’ (ouders van de jongeren met dezelfde etnische achtergrond). Aangerichte schade wordt op de jongeren verhaald. Niet van de ene wijk de ander in sturen maar continue volgen. Vandalisme Verhaal via actief beleid de kosten van vandalisme op de daders; publiceer regelmatig de resultaten hiervan en de omvang van schade ten gevolge van vandalisme. Politie Stimuleer de agent in de klas. Veel korpsen geven voorlichting aan kinderen geen prioriteit meer, maar het is belangrijk dat kinderen / jongeren een goed beeld krijgen van de wijkagent. Zorg voor zo laag mogelijke drempels voor het doen van aangifte. Gedoogbeleid Voor de ChristenUnie kan er geen sprake zijn van het gedogen van drugs, coffeeshops, drankketen, (illegale) prostitutie. Gedogen is geen oplossing, het creëert alleen maar weer nieuwe problemen. De overheid stelt duidelijk wat wel en niet mag en heeft oog voor onderliggende problemen. Hangplekken In bijna elk van de in onze gemeente gelegen dorpen zijn zogenaamde hangplekken, waar jongeren samenkomen. Jongeren hebben dit soort plekken nodig: ze hebben ruimte nodig, de ChristenUnie wil ze die ruimte bieden en daarbij waar nodig voorzieningen voor de jeugd realiseren. De woonomgeving moet voor jongeren een positieve uitstraling hebben. In woonwijken moet voldoende ruimte zijn om te spelen en te sporten en om elkaar te ontmoeten. Het gebruik van de hangplekken dient structureel gehandhaafd te worden. Niet-toelaatbaar gedrag van jongeren op hangplekken is een grote ergernis en verergert verder bij het ontbreken van handhaving. Kleine ergernissen Moet de gemeente zich bemoeien met het gedrag van de inwoners in de wijken? Ja, maar ze hebben ook een eigen verantwoordelijkheid. Wat nodig is, is serieuze samenwerking tussen beide partijen. Maar moet de gemeente zich druk maken over kleine ergernissen als hondenpoep, illegaal afval, negatief weggedrag, illegaal parkeren? Ja, toch wel: regels zijn er om gehandhaafd te worden, anders kunnen we ze beter direct schrappen! Via creatieve voorlichting kan de gemeente de kleine ergernissen bestrijden. De gemeente moet sociale controle aanmoedigen, o.a. door strikte handhaving van regels.
7. Economie Trends en ontwikkelingen Nederland zit in een stevige recessie. Hoe de economische ontwikkelingen in de komende jaren zullen zijn, valt onmogelijk te voorspellen. Naast bedreigingen zoals afnemende bedrijvigheid en toenemende werkloosheid, biedt deze situatie ook kansen om tot een duurzamere economie te komen. Mede door de toegenomen scholingsgraad van de beroepsbevolking en de stijging van de kosten van arbeid wordt de Nederlandse economie steeds meer een kenniseconomie. Dat leidt tot een verschuiving van industriële bedrijvigheid naar dienstverlening. Dat heeft zijn weerslag op locaties en inrichting van bedrijventerreinen. Op veel bedrijventerreinen heeft gebiedsmanagement zijn intrede gedaan. Vooral met het doel de veiligheid te vergroten. 15
Ondernemers stellen hoge eisen aan het vestigingsklimaat dat in de gemeente te vinden is. Een belangrijk element daarin is de fysieke en digitale bereikbaarheid van de locatie. Net als de beschikbaarheid van goed gekwalificeerde beroepsbevolking. De visie van de ChristenUnie Werk is een belangrijk middel om de gaven waarmee God de mens gesierd heeft, te ontplooien. Bovendien draagt werken bij aan het ontwikkelen van een positief zelfbeeld en is het een goed middel om een inkomen te verwerven waarmee voorzien kan worden in de eigen levensbehoeften en die van anderen. Investeer in de relatie met werkgevers Het gemeentebestuur van Geldermalsen dient te investeren in de relatie met de werkgevers, omdat zij een belangrijke rol en verantwoordelijkheid hebben in onze gemeente en ook voor de regio. Dit geldt zowel voor de (georganiseerde verbanden van) winkeliers in de dorpscentra als de bedrijven en kantoren op de grotere bedrijventerreinen, georganiseerd in de Bedrijfskring Groot Geldermalsen. Structureel overleg op zowel ambtelijk als bestuurlijk niveau, doorspreken van elkaars ambities en kansen kan een op termijn grote meerwaarde geven voor de gemeente. Land- en tuinbouw Landbouw blijft in Nederland een economische factor van betekenis. De sector heeft bovendien steeds meer oog voor het belang van duurzaamheid en is ook bereid een bijdrage te leveren aan een kwalitatief goed beheer van het buitengebied. De land- en tuinbouw is één van dé dragers van onze gemeente: Geldermalsen is fruitgemeente nummer één in Nederland. Deze bedrijfstak staat voor grote uitdagingen: schaalvergroting, internationale concurrentie, verbreding (nevenactiviteiten) en verdieping (biologische landbouw). De land- en tuinbouw verdient een helder toekomstperspectief, waarbij alle belangen in het buitengebied tegen elkaar zijn afgewogen. ChristenUnie Geldermalsen ondersteunt dan ook lopende initiatieven die deze sector ondersteunen, zoals het programma Fruitpact. Landbouwbedrijven in het buitengebied moeten veel ruimte krijgen om nevenactiviteiten te ontplooien, voor zover deze niet ten koste gaan van de kwaliteit van het buitengebied. Kleinschalige recreatie en toerisme kunnen meer ruimte krijgen, grootschalige faciliteiten als een bungalowpark, grote camping, pretpark en kuuroord passen niet bij Geldermalsen. Innovatieve ontwikkeling, bijvoorbeeld via een onderzoekscentrum voor de fruitteelt, verdient meer ruimte. Centrumfunctie Geldermalsen Het dorp Geldermalsen heeft een centrumfunctie voor de omliggende dorpen, met een gevarieerd aanbod aan winkels, enkele terrassen en goed bezochte markten. Er zijn door de gemeente inmiddels grote stappen gezet in het ‘Masterplan Centrum Geldermalsen’, dat een kwaliteitsimpuls voor het centrum biedt, gekoppeld aan het autovrij maken van de Markt, herontwikkeling van de deelgebieden Lingefront, Achter ’t Veer en Kostverlorenkade en herinrichting van de openbare ruimte. De ChristenUnie ondersteunt de verdere uitwerking van dit plan, omdat uitvoering essentieel is voor het behoud van de centrumfunctie van Geldermalsen. Daarbij tekenen we wel aan dat de diverse deelprojecten onderling zoveel mogelijk ontkoppeld moeten worden, zodat maximale flexibiliteit ontstaat. Werkgelegenheid en werkloosheid De ChristenUnie vindt dat de gemeente zou moeten bevorderen dat bedrijven stageplaatsen aanbieden aan hen die moeilijk een plaats kunnen vinden op de arbeidsmarkt. De gemeente moet daarbij zelf het goede voorbeeld geven. Duurzaam en innovatief ondernemen De ChristenUnie vindt dat de gemeente bedrijven zou moeten stimuleren om duurzaam en innovatief te ondernemen en daardoor in te spelen op nieuwe marktkansen en trends, bijvoorbeeld door deel te nemen in samenwerkingsprojecten als Fruitpact. Duurzaamheid en innovatie zijn van essentieel belang om de bedrijvigheid in onze regio ook op langere termijn in stand te houden en te laten groeien.
16
Onderwijs Met de Wet maatschappelijke ondersteuning (prestatieveld 2) hebben gemeenten de opdracht gekregen preventieve ondersteuning te bieden aan jeugdigen en hun ouders bij het opgroeien en opvoeden. De gemeente dient dan ook te stimuleren dat er een ‘zorgnetwerk’ rond het basisonderwijs gerealiseerd is en blijft: lichte hulpverlening, spreekuren voor ouders en leerkrachten. Door een rijk aanbod van opleiding, cultuur en sport kunnen jongeren de vaardigheden en de kennis opdoen die zij nodig hebben in de maatschappij en op de arbeidsmarkt. Scholen moeten alle ruimte krijgen om zich te kunnen richten op hun kerntaak: het geven van goed onderwijs. Het is belangrijk dat kinderen onderwijs aangeboden krijgen op hun niveau en dat ze een diploma kunnen halen. Het onderwijs dient alle wettelijke mogelijkheden te benutten om spijbelen en schooluitval tegen te gaan. Ouders (en vooral ook de jongeren) moeten ervan doordrongen worden dat schooluitval veel minder kansen in de samenleving biedt door het ontbreken van startkwalificaties. Lokale samenwerking tussen onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven moet resulteren in een betere aansluiting op de arbeidsmarkt. Voor- en Vroegschoolse Educatie In het lopende WMO-beleid van de gemeente Geldermalsen is momenteel geen plaats voor een zogeheten ‘VVE consulent’. De ChristenUnie zou graag zien dat daar ruimte voor komt. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) is vooral voor achterstandskinderen van groot belang. Een goede aansluiting van dit taalonderwijs met het vroegschoolse onderwijs (groep 1 en 2 van het primair onderwijs) is van belang. Goede afspraken hierover met het onderwijs zijn belangrijk. Verder kan een gemeente actief de ‘doelgroepkinderen’ voor dit VVE beleid opzoeken. Dat kan op consultatiebureaus (actief stimuleringsbeleid om ouders aan te moedigen hun kind naar een peuterspeelzaal of kinderopvang te brengen die VVE aanbiedt), maar ook door afspraken met de kinderopvangaanbieders te maken om VVE daar aan te bieden als er kinderen aanwezig zijn die dit nodig hebben. Het Rijk stelt hiervoor geld ter beschikking aan gemeenten. Winkeltijden De ChristenUnie vindt dat de zondag een rustdag moet blijven. Dit betekent geen ruimte voor zondagopenstelling van supermarkten en koopzondagen in onze gemeente. Winkelcentrum Meteren Meteren is het sterkst groeiende dorp in onze gemeente. ChristenUnie Geldermalsen vindt dat onze gemeente moet voorsorteren op de toekomstige realisatie van een volwaardig wijkwinkelcentrum in Meteren: in 2020 wonen daar zo’n 8000 mensen (ten zuiden van de spoorlijn naar Tiel) en 10.500 in Geldermalsen (ten noorden van de spoorlijn). Die 8000 moeten zich behelpen met één discount-supermarkt (Aldi). De ‘noorderlingen’ hebben de luxe van 3 full-service supermarkten en een discounter(Lidl). Gevolg: de inwoners van Meteren blijven zich massaal door het centrum van Geldermalsen verplaatsen, naar schatting 3000 ritten per week. De Rijksstraatweg, die al zwaar belast is, wordt hierdoor onwenselijk zwaar belast. En de reële kans bestaat dat meer mensen in De Plantage een tweede auto aanschaffen, die de aanwezige parkeerruimte opsoepeert. Denk aan de ouderen, een belangrijke doelgroep van de nieuwe wijk, voor wie de fiets buiten de wijk geen alternatief is. Dit sluit niet goed aan bij de door de gemeente omschreven ambitie van ‘een aangenaam woongebied met een sterke eigen identiteit en hoge omgevingskwaliteit’.
17
8. Bloeiende samenleving Trends en ontwikkelingen Binnen de zorg merken we de gevolgen van het ‘marktdenken’. Deze zijn lang niet altijd positief. Ontwikkelingen als gevolg van het groeiend aantal ouderen (‘verzilvering’) zullen ook de komende jaren actueel zijn. Ook de gevolgen van ongezonde levensstijlen en verslavingen zullen merkbaar zijn. Nu we in een economische crisis verkeren, neemt ook de werkloosheid toe. Het voorkomen dat een jonge generatie ‘verloren’ gaat en omgaan met een ruime arbeidsmarkt zijn uitdagingen waarmee de sector ‘sociale zaken’ te maken krijgt. Daarnaast hebben we te maken met een groei in het aantal sociale regelingen waardoor de toegankelijkheid er voor de burger niet eenvoudiger op wordt. Ook de grotere vraag naar vrijwilligers en de toename van de alleenstaanden stelt ons de komende jaren voor de nodige uitdagingen. De visie van de ChristenUnie De ChristenUnie vindt het belangrijk dat er vanuit de overheid aandacht is voor de kwetsbaren in onze samenleving. De Bijbel geeft ons op diverse plaatsen aan dat Christenen oog moeten hebben voor de zwakkere medemens in onze samenleving. Bij het inzetten van het marktmechanisme moet steeds de positie en het belang van de zorgvrager centraal staan. Deze aandacht dient er ook te zijn wanneer schaalvergroting van instellingen wordt overwogen. De ChristenUnie zal zich steeds weer sterk maken voor de positie van chronisch zieken. De ChristenUnie is van mening dat er in een ‘samenleving met samenhang’ geïnvesteerd moet worden. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning biedt naar onze mening mogelijkheden om aan die in de samenleving noodzakelijke ‘sociale cohesie’ met elkaar te werken. De samenleving is er naar de mening van de ChristenUnie mee gebaat dat er aandacht is voor het publieke, voor het gezamenlijke, voor wat ons bindt. Wij willen vanuit de Bijbelse opdracht graag meewerken aan een samenleving waarin we ‘omzien naar elkaar’. Over de toenemende bureaucratisering in dit opzicht maakt de ChristenUnie zich zorgen. Het verenigingsleven, buurtwerk, jongerenwerk e.d. moet gestimuleerd worden. Belangrijke samenbindende voorzieningen als kinderboerderijen, volkstuinen en buurtwinkels moeten beschermd worden. De overheid dient een nadrukkelijke rol te blijven vervullen waar het gaat om zorg voor onze burgers en inkomensondersteunende maatregelen voor mensen die niet kunnen werken. Van groot belang is dat er een actief en uitnodigend beleid is, waardoor mensen via een werksituatie aan de slag kunnen. Zoveel mogelijk moet geprobeerd worden dat iedereen meedoet. Maar ook daar geldt weer dat wanneer dat niet mogelijk is de overheid er voor zorgt dat er in de sfeer van financiële vergoeding een goed, bekend en toegankelijk vangnet is. Toch wil de ChristenUnie hier niet een berustende houding innemen. Zo veel mogelijk moeten belemmeringen om een actieve bijdrage in onze samenleving te vervullen weggenomen worden. Kwetsbare burgers moeten in staat gesteld worden hun eigen levenspatroon vorm te geven. Na de invoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning is nog duidelijker geworden dat een sterk georganiseerd vrijwilligerswerk noodzakelijk is. Kwetsbaar zijn tenslotte ook de burgers die als gevolg van hun verslaving aan de onderkant van onze samenleving terecht dreigen te komen of zijn gekomen. Op dit onderdeel mogen we geen berustende houding innemen. We moeten voor een goede opvang zorgen en nog veel meer investeren in preventie om verslavingsproblematiek zoveel mogelijk te voorkomen. Sport Sport speelt in onze huidige samenleving een belangrijke rol. Veel mensen genieten van het beoefenen van een sport of het kijken er naar. De ChristenUnie ziet voor de gemeente vooral een faciliterende rol weggelegd. Daarnaast kan de sport een gunstige invloed hebben op het terrein van gezondheid, integratie, bevorderen gemeenschapszin e.d. Voor het faciliteren van de profsport ziet de ChristenUnie geen belangrijke bijdrage weggelegd voor de lokale overheid. De bestaande sportverenigingen dienen behouden te blijven. Fusie, om schaalvergroting te bereiken, is niet aan de orde: juist sporten in de eigen kern bevordert de leefbaarheid en de binding van mensen aan het eigen dorp. De gemeente kan ze faciliteren met sportaccommodatie: gebouwen, sportvelden, verlichting. Voor de 18
grotere sportverenigingen is in sommige gevallen het gebruik van een kunstgrasveld efficiënter dan meerdere velden. Een kunstgrasveld is alleen dan een goede oplossing, als sprake is van intensief gebruik gedurende het gehele jaar. Cultuur Cultuur manifesteert zich op tal van manieren in onze samenleving. Kunst, musea, muziek, toneel e.d. zijn in onze samenleving niet weg te denken. Bovendien zijn we trots op het culturele erfgoed in de vorm van gebouwen, stadsgezichten en cultuurlandschappen. Cultuur is van groot belang voor de samenhang in de stad. Bibliotheken en buurthuizen (verenigingsleven!) moeten gestimuleerd en beschermd worden. De ChristenUnie is van mening dat de overheid in de voorwaardenscheppende sfeer een taak heeft. Telkens dient kritisch de vraag gesteld te worden of een gemeente ook professionele cultuur (in gebouw en accommodatie) moet ondersteunen. Preventie De gemeente kan processen van isolatie, polarisatie en radicalisering tegengaan door het (weer opnieuw) erbij betrekken van mensen die dreigen af te glijden of zich af te keren van de Nederlandse samenleving en democratische rechtsorde. Daarbij dient vooral gedacht te worden aan scholing, stages en werk. Dit is primair een zaak van het lokale bestuur, van preventie, signalering en interventie. Dat moet gebeuren samen met professionals als wijkagenten, jeugdwerkers en leraren en ingebed in het lokale beleid op het terrein van veiligheid, integratie, werk, jeugd e.d. Gemeentelijk loket Op het terrein van Sociale Zaken is het van belang dat Geldermalsen een zelfstandig, volwaardig en laagdrempelig toegankelijk loket behoudt, met een zo breed mogelijk pakket voorzieningen, op het terrein van bijstandsuitkeringen, bijzondere bijstand en scholing, inclusief zorg-wonen, doelgroepenvervoer en ouderenadvisering. Dit loket handelt zaken af en is geen doorverwijsloket. De zwaksten in de samenleving hebben vaak de slechtste mobiliteit, en hulpverlening dient "in de buurt" aangeboden te worden, dus ook de uitvoering van de Wwb, Wet werk en bijstand, waarin het UWV de centrale rol speelt. Schuldhulpverlening Schuldhulpverlening, een sterk groeiend probleem, dient meer aandacht te krijgen, doorverwijzing naar Tiel of Utrecht is hierbij niet acceptabel. Ook in Geldermalsen groeit het probleem van schulden. Door werkloosheid, ziekte, verkeerde leningen of persoonlijke omstandigheden kunnen mensen hun rekeningen niet meer betalen. In Geldermalsen heeft afgelopen jaren bijna een verdubbeling van het aantal aanvragen voor schuldhulpverlening plaatsgevonden (bron: beleidsplan WMO 2007). Daarom moet de gemeente haar loketfunctie in dezen uitbreiden: meer expertise, meer preventieve activiteiten, uitgebreidere eerste opvang. De gemeente is bij uitstek de partij die de doelgroep kent en het makkelijkst met hen in contact komt en blijft. Laagdrempelig inloopspreekuuur Verkenning realisatie noodfonds, i.s.m. maatschappelijke organisaties als kerken. Cursus budgetbeheer i.s.m. verenigingen, scholen en/of kerken. Sociale werkvoorziening Lander Lander dient ingericht te blijven als een leerwerkbedrijf voor mensen met een beperking. Niet alleen voor SWgeïndiceerden, maar ook voor anderen met een beperking zoals Wajong, WIA, WAO e.d. De doorstroming vanuit de WWB naar sociale werkvoorziening en beschermde banen dient gestimuleerd te worden Oost-Europeanen Er wonen en werken nogal wat Oost-Europeanen in Geldermalsen, in wisselend aantal, deels als seizoenswerker, deels als vaste kracht bij bijvoorbeeld de distributiecentra. 's Avonds en in de weekenden hebben ze weinig mogelijkheden. Deze groep mensen krijgt te weinig aandacht en begeleiding .Alcoholisme steekt de kop op. Hier ligt enerzijds een taak voor de werkgevers en vrijwilligersorganisaties (zoals bijv. kerken), anderzijds kan de gemeente meer betekenen voor deze doelgroep, door iemand aan te stellen die de behoeften van deze doelgroep inventariseert en het vaste aanspreekpunt voor deze groep wordt, in nauw contact met de betreffende werkgevers.
19
Sociaal ontmoetingspunt Zorg voor minimaal één ontmoetingspunt (sociale supermarkt) per dorp/buurt waar burgers kunnen kopen of iets kunnen regelen Belangrijk is dat er in een dorp een natuurlijke ontmoetingsplaats is. Dat kan een winkel zijn. Maar indien de winkel niet meer aanwezig is, moeten we op zoek naar andere oplossingen. Het is van groot belang dat deze ontmoetingsplaatsen er zijn. Centrum voor Jeugd en Gezin Het gezin is de basis van kinderen, ouders zijn primair verantwoordelijk voor de opvoeding van hun kinderen. Maar niet alleen het gezin moet een gezonde basis zijn, ook de directe omgeving waarin kinderen opgroeien en gezinnen functioneren: het sociale netwerk. De ChristenUnie wil zich inzetten voor het versterken van de kringen rond gezinnen, via onder meer het Centrum voor Jeugd en Gezin Geldermalsen, dat per 1 januari 2011 zijn deuren zal openen (planning medio 2009). Dit centrum gaat ouders en kinderen ondersteunen bij het opvoeden en opgroeien, via cursussen, hulpverlening en afstemming met andere organisaties. Door de komst van het centrum heeft de gemeente een belangrijk middel in huis om werk te maken van preventie en om de zorglijnen kort te houden en adequaat op te treden bij ontsporingen tijdens de opvoeding van de jeugd. In Geldermalsen. ChristenUnie Geldermalsen ondersteunt de oprichting van dit centrum en zal de voorbereidingen daartoe op de voet volgen. Voorlichting sociale faciliteiten Er zijn te veel regelingen die een hoog ‘niet-gebruik’ onder burgers kennen. De bestaande regels en het beleid in onze gemeente dienen beter in de etalage gezet te worden, voordat weer nieuwe regelingen worden opgezet. ChristenUnie Geldermalsen vindt dat in Geldermalsen meer werk gemaakt moet worden van voorlichting aan de burger over het grote aantal bestaande regelingen. Consultatiebureau voor ouderen Het aantal ouderen neemt fors toe, we moeten extra investeren om ze te kunnen blijven faciliteren in hun behoeften. De zorg- en welzijnsvoorzieningen voor ouderen – ook in de kleine kernen! – dienen te groeien, om in te spelen op de vergrijzing. Vrijwilligerswerk is hierbij essentieel, de gemeente dient dit structureel te faciliteren. De lopende verkenning van de mogelijkheden van een Consultatiebureau voor ouderen ondersteunt ChristenUnie Geldermalsen. Vrijwilligerswerk ChristenUnie Geldermalsen ondersteunt het Vrijwilligerssteunpunt Geldermalsen. Vrijwilligerswerk is een belangrijke schakel in het sociaal beleid van de gemeente. Mensen met een hulpvraag kunnen deels worden ondersteund door vrijwilligers. Vrijwilligers kunnen ook van grote meerwaarde zijn voor kinderopvangcentra en buitenschoolse opvang. Via vrijwilligerswerk kan buurtbeheer van speeltuinen, hangplekken, uitleenpunten voor sport en spel e.d. worden gestimuleerd. Gehandicapten Burgers die minder mobiel zijn, verdienen meer aandacht. Het ontbreken van vervoer kan een sociaal isolement tot gevolg hebben. De gemeente moet structureel in contact zijn met ouderen- en gehandicaptenorganisaties, kerken en bedrijven over de praktijkervaringen op dit terrein en dient maatregelen te organiseren die voor deze minder mobiele groep burgers noodzakelijk zijn
Tot slot De politiek kan natuurlijk niet alles oplossen. We hebben elkaar nodig. Samen kunnen we iets moois van Geldermalsen maken. Wij zullen daar van onze kant alles aan doen, daar kunt u van op aan. Afhankelijk van de zegen van God en met uw stem, willen wij onze verantwoordelijkheid nemen en ons steentje bijdragen. Wij rekenen op uw steun!
20
