VERKIEZINGSMANIFEST CDA BRUNSSUM 2010 – 2014 VERTROUWEN IS ONS SLEUTELWOORD VERTROUWEN IN DE BURGERS VAN BRUNSSUM
Wij hebben vertrouwen in de Brunssumse gezinnen Gezinnen zijn de kleinste verbanden waarin waarden en normen worden voorgeleefd en de basis voor algemene ontwikkeling wordt gelegd. Brunssum telt heel veel ouders die dit in hun gezinnen prima doen. Op basis van eigen verantwoordelijkheid. Daar hebben zij de gemeente niet voor nodig. Zij zorgen daarmee voor een stevig fundament onder onze samenleving. Dank je wel daarvoor. Wat kan de gemeente doen? Alles wat helpt om die gezinstaak op een goede manier te kunnen uitvoeren. Een goede combinatie van arbeid en opvoeding mogelijk maken, zorgen voor een goede spreiding van scholen voor basis- en voortgezet onderwijs, stimuleren van voor- en vroegschoolse educatie én gezinsondersteuning bieden als het op eigen kracht tijdelijk niet lukt. CDA Brunssum juicht de op handen zijnde realisatie van het Centrum voor Jeugd en Gezin toe. Een echte stap vooruit waardoor een betere samenwerking tussen alle partijen die iets met kinderen en jeugd van doen hebben positief bevorderd wordt. En wat goed is voor gezinnen is goed voor Brunssum. Dat is een kernpunt waar CDA Brunssum voor staat.
Wij hebben vertrouwen in de Brunssumse scholen en leraren Goed onderwijs is van invloed op de toekomst van Brunssum. Het is belangrijk dat jongeren met een startkwalificatie van school komen, want daardoor kunnen ze geschoold werk verrichten op de arbeidsmarkt. En dat verhoogt de kansen op werk. Brunssum kent heel veel leraren, directeuren en onderwijsondersteuners die het in hun scholen prima doen. Op basis van eigen verantwoordelijkheid. Daar hebben zij de gemeente niet voor nodig. Zij zorgen daarmee voor een stevig fundament onder onze samenleving. Dank je wel daarvoor. Wat kan de gemeente doen? Alles wat helpt om die onderwijstaak goed te kunnen blijven uitvoeren. Zorgen voor goede onderwijshuisvesting, zorgen voor een goede spreiding van scholen, zorgen voor het bij elkaar brengen van “kindpartijen” in zgn. brede scholen, zorgen voor leerlingenvervoer, zorgen voor een goede samenhang van leerlingenzorg en onderwijs en zorgen voor het benutten van kansen die de rijksoverheid biedt. Door de terugloop van leerlingen zal het aantal scholen krimpen. Maar die krimp biedt ook de kans om de kwaliteit op peil te houden of te verhogen. De kwaliteit van de gebouwen en de kwaliteit van de leraren. CDA Brunssum zal elke beleidsontwikkeling stimuleren en ondersteunen die kwalitatief goed onderwijs bevordert. Dat is een kernpunt waar CDA Brunssum voor staat. 1
Wij hebben vertrouwen in de Brunssumse zorgverleners In Brunssum werken honderden mensen in de zorgsector. Fysiotherapeuten, verplegers, huisartsen, psychologen, pedicures, tandartsen, chirurgen, dierenartsen, etc. Brunssum kent dus heel veel zorgverleners die het in hun instelling prima doen. Op basis van eigen verantwoordelijkheid. Daar hebben zij de gemeente niet voor nodig. Zij zorgen daarmee voor een stevig fundament voor onze samenleving. Dank je wel daarvoor. Wat kan de gemeente doen? Alles wat helpt om die zorgtaak goed te kunnen blijven uitvoeren. Het bij elkaar brengen van diverse zorgverlenende partijen op de voormalige locatie van het Deltacollege past in dit streven. Er komen als gevolg van de vergrijzing steeds meer mensen die aangewezen zijn op zorg. Dat mag niet ten koste gaan van de kwaliteit van de zorg. En die kwaliteit is mede gebaseerd op de aanwezigheid van de menselijke maat in de zorg en op het versterken van de persoonlijke relatie tussen patiënt en hulpverlener. Geen grootschaligheid, maar maatwerk op wijk- en buurtniveau. Dat is een kernpunt voor CDA Brunssum.
Wij hebben vertrouwen in het vermogen van burgers en bedrijven om te werken aan een duurzamer Nederland Heel veel Brunssumse burgers en bedrijven leveren een bijdrage aan een duurzamer Nederland. Ze gaan zuinig om met gas, water en licht, ze scheiden hun afval en zorgen ervoor dat hun directe leefomgeving op orde is. Dat doen ze op basis van eigen verantwoordelijkheid. Daar hebben ze de gemeente niet voor nodig. Zij geven op hun manier invulling aan het begrip rentmeesterschap en zorgen daarmee voor een stevig fundament voor onze samenleving. Dank je wel daarvoor. Wat kan de gemeente doen? Alles wat helpt om het duurzaamheididee bij burgers en bedrijven te stimuleren. De gemeente kan in haar eigen gebouwen een voorbeeldfunctie vervullen. Ze kan energiebesparende maatregelen treffen, ze kan investeren in alternatieve energiebronnen, ze kan vervuiling en vervuilers aanpakken, ze kan belangrijke elementen van het landschap en de natuur beschermen en behouden met het oog op de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. Duurzaamheid is een kernpunt voor CDA Brunssum.
Wij hebben vertrouwen in een samenleving waaraan mensen hun bijdrage leveren Het merendeel van de Brunssumse burgers kan prima voor zich zelf zorgen. Ze hebben een baan of zijn met pensioen. In hun vrije tijd is een deel van hen actief betrokken bij een van de vele verenigingen die Brunssum rijk is. En dat alles op basis van eigen verantwoordelijkheid. Daar hebben zij de gemeente niet voor nodig. Zij zorgen daarmee voor een stevig fundament onder onze samenleving. Dank je wel daarvoor. Wat kan de gemeente doen? Zorgen voor (liefst tijdelijke) vangnetten. Het Brunssumse beleid dient gericht te zijn op meedoen. Meedoen via regulier werk of meedoen via vrijwilligerswerk. Daar moeten alle inspanningen op gericht zijn. Meedoen versterkt de eigenwaarde en het zelfvertrouwen. Dat is goed voor de individuele burger en dus goed voor Brunssum. Dat is een kernpunt voor CDA Brunssum. 2
STEMWIJZER: Als u ….
de C van CDA een belangrijke letter vindt
CDA Brunssum
een grondtoon van christelijke waarden kunt missen als kiespijn
Andere keuze
normen en waarden belangrijk vindt
CDA Brunssum
vindt dat ieder individu baas is in zijn eigen koninkrijk
Andere keuze
het bestaan van andere culturen als grondrecht beschouwt
CDA Brunssum
andere culturen wil buitensluiten
Andere keuze
beseft dat u als burger naast rechten ook plichten hebt
CDA Brunssum
alleen geïnteresseerd bent in uw rechten
Andere keuze
trots bent op cultuur, natuur en evenementen van Brunssum
CDA Brunssum
van mening bent dat Brunssum weinig bijzonders te bieden heeft
Andere keuze
denkt in kansen en mogelijkheden
CDA Brunssum
uitgaat van bedreigingen en belemmeringen
Andere keuze
beseft dat de bevolkingskrimp om moedige besluiten vraagt
CDA Brunssum
in Brunssum alles liever bij het oude laat
Andere keuze
begrijpt dat (eu)regionale samenwerking een must is
CDA Brunssum
denkt dat Brunssum het middelpunt van de aarde is
Andere keuze
vindt dat het woordje “wij” meer aandacht verdient
CDA Brunssum
“ik” het belangrijkste woord in uw woordenboek is
Andere keuze
instemt met het CDA-inzicht dat samen leven samen zorgen is CDA Brunssum denkt dat de overheid uw geluksfabriek is
Andere keuze
SAMEN LEVEN SAMEN ZORGEN CDA Christen Democratisch Appel 3
Waar staat onze C voor? Voor verbondenheid met het evangelie als bron van christelijke inspiratie Voor christelijke inspiratie die de ondertoon vormt bij alle afwegingen Voor een werkelijkheid waarin mensen verbonden zijn Voor de gerichtheid om tegenstellingen naar samenhang te brengen Voor het zoeken naar menswaardige oplossingen voor vraagstukken van samenleven Voor een visie waarin ieder individu zijn broeders hoeder is Voor een geloof in de kracht van gemeenschappen van mensen Voor een mensopvatting waarbij zorg voor onze naaste en onze omgeving vanzelf spreekt
Waar staat onze D voor? Voor ons respect voor democratisch genomen besluiten Voor het samen met andere partners zoeken naar oplossingen Voor het betrekken van burgers bij het ontwikkelen van beleid Voor het afwegen van besluiten op basis van algemeen belang Voor het durven nemen van besluiten ook als bevolkingsgroepen weerstand bieden Voor de volkspartij die we zijn met steun onder alle bevolkingsgroepen en sociale klassen
Waar staat onze A voor? Voor het appel op individuele verantwoordelijkheid Voor het appel op normen en waarden Voor het appel op gemeenschapszin Voor het appel op meedoen aan de samenleving Voor het appel op gespreide verantwoordelijkheid Voor het appel op gerechtigheid en solidariteit Voor het appel op rentmeesterschap
4
SAMEN LEVEN SAMEN ZORGEN In de afgelopen 4 jaar heeft CDA Brunssum een constructieve rol gespeeld in de gemeentelijke politiek. Het CDA maakte samen met de PVDA, de VVD en het PAK deel uit van de “regering van Brunssum”. En die “regering” heeft het prima gedaan. Samen hebben ze voor een positieve bestuurssfeer gezorgd en samen hebben ze moedige besluiten genomen om Brunssum voor te bereiden op de toekomst. Die besluiten hebben geleid tot ingrijpende plannen voor het Centrum, voor Treebeek en voor de ontwikkeling van Brunssums Oostflank. Samen hebben ze ook gezorgd voor een betrouwbaar financieel beleid. Brunssum is financieel gezond en dat is knap als je kijkt naar de financiële toestand van sommige omliggende gemeenten. Er ligt dus een goed fundament. Maar er moet nog veel gebeuren, Brunssum is niet af. Veel projecten die in de afgelopen periode zijn voorbereid, staan op het punt te worden uitgevoerd en/of afgerond. En tegen de achtergrond van de bevolkingskrimp en de economische crisis wordt dat geen gemakkelijke opgave. De gemeentelijke financiën zullen onder druk komen te staan en hetzelfde zal gelden voor de werkgelegenheid, de woningvoorraad, de invulling van de openbare ruimte en de bestaande voorzieningen. Er zullen ook nu moedige besluiten genomen moeten worden. U als kiezer heeft door uw stem de kans CDA Brunssum opnieuw in de “regering” te brengen. Als u verbonden bent met de bron van christelijke inspiratie, gericht bent op kansen en mogelijkheden en beseft dat betrouwbare en kundige bestuurders nu meer dan ooit gevraagd zijn, is de keuze voor CDA Brunssum een goede keuze. In dit programma vindt u onze visie op de toekomst van Brunssum en daaruit kunt u afleiden dat CDA Brunssum zich constructief opstelt, doordacht handelt en op een goede manier aandacht voor de burger heeft.
Ons motto: Samen Leven Samen Zorgen 1. 2. 3. 4. 5.
samen zorgen voor een goed bestuur van Brunssum samen zorgen voor een sociaal Brunssum samen zorgen voor burgers die meedoen samen zorgen voor de openbare ruimte en voor werk samen zorgen voor een solide financieel beleid
Waarom samen? Samen omdat we de problemen niet alleen kunnen oplossen. En die problemen worden met name veroorzaakt door het verschijnsel krimp. Krimp is een kwaadaardig virus dat zich van gemeentegrenzen niets aantrekt en onderhuids ontstekingen veroorzaakt in vrijwel alle vitale onderdelen van een gemeente en een regio. Ontstekingen in de woningsector, in de sector van de openbare ruimte, in de sector van maatschappelijke voorzieningen, in de sector van de werkgelegenheid, in de sector van veiligheid en in de sector van de gemeentelijke financiën. Samen is dus geen vrijblijvend modewoord, maar een bittere noodzaak om ons hoofd boven water te houden. We kunnen gewoonweg niet zonder de andere gemeenten in Parkstad, we hebben de medewerking van onze burgers nodig en we bereiken niets zonder de medewerking van maatschappelijke partners als schoolbesturen, woningverenigingen, zorginstellingen en kerken. Daar liggen onze kansen. Een stem op CDA Brunssum is dus een stem om samen kansen voor Brunssum te benutten.
5
1. Samen zorgen voor een beter bestuur Als het gaat om de manier waarop Brunssum bestuurd wordt, heeft CDA Brunssum 6 zaken hoog in het vaandel staan. Al deze zaken hebben te maken met respect voor de burger. A. Als het gaat om dienstverlening en dienstbaarheid. De gemeente is er voor u en niet andersom. CDA Brunssum constateert dat er anno 2010 goede stappen gezet zijn. Er is een gemeentewinkel die servicegericht is. Er is een klachtenmeldpunt, dat klachten niet alleen registreert, maar er ook iets mee doet. Er is een burgerhandvest, dat aangeeft welke prestaties u mag verwachten van de gemeente. Goede zaken die we kritisch blijven volgen. Maar er liggen nog kansen genoeg! Kans 1: Digitale dienstverlening. Brunssum neemt in het digitaal dienstbaarheidsklassement een bescheiden plaats in. Via http://monitor. overheid.nl kun je zien dat Brunssum een 325ste plaats inneemt (van 441 deelnemende gemeenten). De gemeente heeft dus nog kansen genoeg om van de Brunssumse burger een digitale burger, een E-Burger te maken. En daar moeten we naar toe. Onze kinderen groeien immers met computers op! Kans 2: Mediation 1. Gemeenten die werk maken van mediation voorkomen escalatie en juridisering. Dat spaart niet alleen geld (in 2009 was dat in Brunssum een kostenpost van tienduizenden euro’s), maar betekent ook minder bureaucratische rompslomp en een betere dienstverlening. Het inzetten van mediationvaardigheden in de dagelijkse praktijk houdt in dat er vooraf wordt gebeld met burgers als er ingrijpende zaken staan te gebeuren of als er problemen dreigen te ontstaan. Vaak wordt daarmee al veel ergernis of verwarring weggenomen. Bij bezwaren of klachten van burgers nemen medewerkers snel en persoonlijk contact op met burgers, waarbij de medewerkers hun mediationvaardigheden in de praktijk toepassen. Mediationvaardigheden dragen zo bij aan het verbeteren van de dienstverlening. Kans 3: Mediation 2. Er ligt een kans om binnen de Parkstadgemeenten samen te werken bij het invoeren van (pre)mediation als onderdeel van een betere dienstverlening. De voordelen van de gemeentelijke samenwerking zijn dat kennis en ervaring gedeeld kunnen worden en dat trainingen en opleidingen efficiënt kunnen worden ingekocht. Elke gemeente stelt binnen deze samenwerking haar eigen programma van trainingen en opleidingen samen en kan daarin dan haar eigen keuzes maken. Het getuigt voor CDA Brunssum van respect voor de burger als de gemeenten hun uiterste best doen om een gang naar de rechter te vermijden. B. Als het gaat om de voortdurende peiling van uw tevredenheid. De gemeente doet haar werk goed als u tevreden bent. En tevreden kunt u pas zijn als de gemeente een betrouwbare en servicegerichte partner blijkt te zijn. Ook hier zijn goede aanzetten aanwezig. Er is een jaarlijkse verantwoordingsdag, er is een Parkstadmonitor en klanttevredenheid wordt op allerlei manieren onderzocht. Kans 4: Parkstadmonitor. De Parkstadmonitor 2007 gaf Brunssum diverse rapportcijfers. Brunssum als woonplaats kreeg een 7,1. De gemeentelijke dienstverlening werd met een 6,6 beoordeeld, de gemeentelijke informatievoorziening met een 5,7, de waardering voor het gemeentebestuur kreeg een 5,4. We zijn inmiddels 2 jaar verder en in 2009 komen nieuwe gegevens beschikbaar. Natuurlijk hopen we dat er op diverse gebieden vooruitgang is geboekt. Dingen kunnen immers altijd beter. Vooruitgang, dat is een kernpunt waar CDA Brunssum voor staat.
6
C. Als het gaat om de mate van betrokkenheid van de burger. In hoeverre zijn burgers betrokken bij de ontwikkeling van het beleid. Er zijn de afgelopen jaren goede stappen gezet. De wijkteams en de adviesraden vormen een goed voorbeeld van het betrekken van burgers bij het ontwikkelen en uitvoeren van beleid. De in te richten denktank is een ander voorbeeld. Kans 5: Maak geen beleid over burgers, maar met burgers. Benut de betrokkenheid en ervaringsdeskundigheid van burgers. Wijkteams moeten een groter budget krijgen zodat ze meer dingen zelf kunnen regelen. Adviesraden moeten meer invloed krijgen op de beleidsontwikkeling. En om de jeugd te betrekken bij het gemeentelijke beleid zou de gemeente iets kunnen doen met projecten als “De Kindergemeenteraad” voor het basisonderwijs en “Wegwijs op het Gemeentehuis” voor het voortgezet onderwijs. Het principe achter beide projecten is dat leerlingen leren door zelf te doen. Voor CDA Brunssum een mooie kans om actief burgerschap onder jongeren te bevorderen. Kans 6: Geef maandelijks een mooie stadskrant uit. Fris, sprankelend, een positieve toon en met veel foto’s. Zodat burgers op de hoogte zijn wat er allemaal speelt. Dat is heel wat anders dan de droge opsomming die nu wekelijks in het Parelnieuws te lezen is. Dat is echte dienstverlening naar burgers toe. Kans 7: Stimuleer burgerparticipatie 1. Voeg een extra paragraaf burgerparticipatie toe aan raads- en collegenota’s. Op die manier worden ambtenaren en politici er toe aangezet om na te denken over burgerparticipatie, waardoor burgers vroegtijdig bij plannen betrokken worden. Dat is een kans die CDA Brunssum wil inkoppen! Kans 8: Stimuleer burgerparticipatie 2. Ontwikkel een databank waarin burgers hun kwaliteiten en competenties kunnen vermelden, zodat de gemeente hen kan raadplegen als dat gewenst is. Dat is een kans die CDA Brunssum de moeite waard vindt. Kans 9: Stimuleer burgerparticipatie 3. Ontwikkel een internetburgerpanel. Veel burgers hebben geen zin of tijd om naar vergaderingen op het gemeentehuis te komen, maar willen naar ons idee best deelnemen aan een internetburgerpanel. En dat kan verrassende uitkomsten opleveren. En je weet zo weer een groep burgers te betrekken bij de gemeentelijke zaak. En dat is op zich al winst. D. Als het gaat om het beperken van onnodige overheidsbemoeienis. Verbetering van de dienstverlening betekent voor CDA Brunssum vooral ook vermindering van administratieve lasten voor burgers en ondernemers. Kans 10: Minder onnodige overheidsbemoeienis. CDA Brunssum zal zich sterk maken voor een weloverwogen vermindering van allerlei regels. Dit mede ter bevordering van een goed ondernemersklimaat. Weloverwogen betekent dat vermindering van regels niet ten koste mag gaan van veiligheid. Dat is een kernpunt waar CDA Brunssum voor staat. Bij de volgende onderdelen liggen o.i. kansen: - De invoering van het gedereguleerde VNG-model APV. Hierdoor hebben gemeenten de mogelijkheid horecabedrijven een vrijstelling te verlenen voor de horecaexploitatievergunning. Deze vergunning staat in de top 10 van grootste ergernissen van ondernemers. - Het terugdringen van bewijslast bij aanvragen algemene en bijzondere bijstand - Het versnellen van aanvraagprocedures bij aanvragen algemene en bijzondere bijstand - De controle op rechtmatigheid bij aanvragen algemene en bijzondere bijstand 7
E. Als het gaat om veiligheid. Veiligheid is een basisbehoefte van mensen. Continue aandacht voor veiligheid is dus vanzelfsprekend. In haar nieuwe beleidsplan veiligheid 2010-2014 borduurt de gemeente voort op het veiligheidsplan 2004, maar stelt wel enkele nieuwe kernpunten vast. Ik spreek hier met name over de focus op preventie en over de focus op samenwerking met andere veiligheidspartners. Ook zijn in het nieuwe Integrale Veiligheids Beleid prioriteiten benoemd rondom het thema wijk en leefbaarheid en het thema criminaliteitsbestrijding. Kortom, veiligheid heeft handen en voeten gekregen. Kans 11: Inbraakpreventie. CDA Brunssum kan zich prima vinden in de gestelde prioriteiten, maar mist de aandacht voor inbraakpreventie. Hier laat de gemeente een mogelijkheid liggen om aan de voorkant van een veiligheidsprobleem bezig te zijn. Het zou toch mooi zijn als een groot deel van de Brunssumse huizen over een veiligheidskeurmerk zou beschikken. Natuurlijk is dit in de eerste plaats een verantwoordelijkheid van de burgers zelf, maar de gemeente zou hierin een actievere en meer stimulerende rol kunnen spelen. Dat is een kernpunt waar CDA Brunssum voor staat. Kans 12: Wijkagent. Als wijken en leefbaarheid in het vastgestelde veiligheidsbeleid prioriteit hebben gekregen, moet de wijkagent een belangrijke veiligheidsfactor in die wijk zijn. Ook als de politie te maken krijgt met bezuinigingen. CDA Brunssum zal zich voor deze prioritering sterk maken. Wij zijn absoluut voor de 80% norm. Dat wil zeggen dat de wijkagent voor 80% is vrijgemaakt voor wijkwerkzaamheden. F. Als het gaat om regionale samenwerking. Naar het oordeel van CDA Brunssum is regionale samenwerking van steeds groter belang. De problemen waar Brunssum mee te maken heeft, zijn immers regionale problemen. Brunssum kan in zijn eentje geen duurzame oplossingen vinden voor de gevolgen van krimp en vergrijzing. Door met de Parkstadgemeenten samen te werken, kan er meerwaarde ontstaan op het gebied van vervoer, economie, ruimtelijke ordening, woningbouw en zorg. Die meerwaarde uit zich uiteindelijk in 3 K’s: 1. (verbeteren van) 2. (verminderen van) 3. (het verruimen van)
kwaliteit, kwetsbaarheid en kansen.
Kans 13: Samenwerken met meer slagkracht. Dat betekent dat je als gemeentebestuur je verantwoordelijkheid moet nemen ook als de consequentie van (regionale) samenwerking is dat je gemeentelijke invloed moet afstaan. Samenwerking met slagkracht verdient een kans. Die kans op meer slagkracht hebben we al benut door over gemeentegrenzen heen een partner te zoeken op het gebied van sociale zaken. Die zoektocht heeft er toe geleid dat we samen met Landgraaf en Onderbanken de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand in handen hebben gegeven van de Intergemeentelijke Sociale Dienst BrunssumOnderbanken-Landgraaf (ISD BOL). Die kans op meer slagkracht hebben we ook benut door over gemeentegrenzen heen een partner te zoeken voor de uitvoering van het heffen en invorderen van gemeentelijke belastingen en het uitvoeren van de Wet Waardering Onroerende Zaken (WOZ). Die zoektocht heeft er toe geleid dat 6 gemeenten uit Parkstad, te weten Brunssum, Heerlen, Landgraaf, Onderbanken, Simpelveld en Voerendaal de uitvoering in handen hebben gegeven van de GBRD oftewel de Gemeenschappelijke Belasting- en Registratie Dienst. 8
En samenwerking op het gebied van veiligheid heeft meer slagkracht gekregen door het initiatief van 19 Zuidlimburgse gemeenten om te komen tot het instellen van een Regionale Brandweer Zuid Limburg. Het “Pact van Parkstad” is voor CDA Brunssum een logische vervolgstap. Hier moet de bestaande bestuurlijke samenwerking tussen de 7 Parkstadgemeenten meer slagkracht krijgen door de uitvoering van de Strategische Agenda van Parkstad in handen te leggen van een nieuw te vormen uitvoeringsorganisatie. Voor CDA Brunssum is de afweging bij het aangaan van samenwerkingsverbanden steeds: “DENK GROOT WAAR HET MOET en DENK KLEIN WAAR HET KAN.
De gemeenteraad (foto 2006) is het hoogste bestuursorgaan van elke gemeente. U heeft de kans om via uw stem de samenstelling, deskundigheid en wijsheid van deze raad te bepalen.
9
2. Samen zorgen voor een sociaal Brunssum CDA Brunssum vindt dat elk mens telt en dat iedereen zijn capaciteiten moet benutten om een maatschappelijke bijdrage te leveren. In het overgrote deel van de gevallen lukt dat onze burgers op eigen kracht. Maar in bepaalde gevallen niet. En dan is ondersteuning en hulp van de gemeentelijke overheid een noodzaak. De kwetsbaren in de samenleving kunnen op CDA Brunssum rekenen. Maar werk blijft de beste vorm van sociale zekerheid. Het sociale gezicht van Brunssum wordt voor een belangrijk deel bepaald door de omvang en de sterkte van haar sociale vangnet. De bestaande economische crisis heeft een directe relatie met sociale zaken. Door deze crisis zullen meer mensen aangewezen zijn op een vangnet. Of dat vangnet nu WMO heet, of WWB, of WSW of WAJONG. Bij al die vangnetten ontstaat er druk op de beschikbare budgetten. Bij de WMO door een te verwachten toenemende vraag. Bij de overige genoemde wetten door een toename van het klantenbestand. Er ligt voor de gemeente Brunssum en voor de partijen - zoals ISD BOL - die uitvoering geven aan deze vangnettaken een grote uitdaging te wachten. Waar ziet CDA Brunssum kansen liggen binnen de Sociale Pijler? Kans 14: Verbinding van de sociale wetten met de W.M.O. Een goede afstemming tussen deze wetten biedt meer mogelijkheden om er voor te zorgen dat niemand aan de zijlijn hoeft te staan. Daar waar werken in de vorm van betaalde arbeid niet tot de mogelijkheden behoort, kan er gezocht worden naar andere mogelijkheden van maatschappelijk participeren. Het gaat er simpelweg om dat iedereen naar vermogen participeert, of in een betaalde baan of anderszins. CDA Brunssum gelooft in een aanpak die niet de uitkering, maar het werk centraal stelt. Uitkeringen zijn een middel om een periode te overbruggen, maar geen doel op zich. Iedereen kan werken en hoe minimaal ook een bijdrage aan de samenleving leveren. Uitgangspunt is steeds de mogelijkheid van de klant. Alle uitkeringsgerechtigden hebben capaciteiten en talenten om te werken. Dat hoeft niet direct full-time te zijn, maar kan simpelweg beginnen met 2 uur werken gedurende twee dagen. De gedachte hierachter zou kunnen zijn: “Als je thuis koffie kunt inschenken, kun je het ook in een verzorgingscentrum”. Mensen komen door deze aanpak weer in beweging, wennen aan arbeidsritme, ervaren collegialiteit en tanken daardoor eigenwaarde en zelfvertrouwen. Kortom, meedoen is belangrijk voor een goede aansluiting op en verbondenheid met de samenleving. Kans 15: Effectievere inzet van re-integratiegelden door: - de inspanning van reïntegratiebedrijven afrekenbaar te maken - de reïntegratiebudgetten alleen in te zetten voor moeilijk bemiddelbaren - mensen te laten scholen voor werk waar vacatures voor zijn - om- en bijscholing te stimuleren Kans 16: De economische ontwikkelingen van Brunssum. Het Masterplan Centrum, het Masterplan Treebeek en de ontwikkeling van de Oostflank zijn van strategische betekenis voor Brunssum. Ze helpen mee om de leefbaarheid en vitaliteit van Brunssum en de Brunssumse samenleving duurzaam op peil te houden. Brunssum bouwt de komende 10 jaar aan zijn toekomst. Dat biedt kansen voor Brunssumse bedrijven en voor Brunssumse ondernemers en ook kansen op werk voor die Brunssummers die nu aan de kant staan. Als je weet wat op je afkomt, kun je die mensen door gerichte scholingstrajecten voorbereiden op een passende werkplek. Opleiding en scholing zijn volgens CDA Brunssum de beste vorm van sociale zekerheid die je kunt bieden.
10
Kans 17: Gemeente als sociaal ondernemer. Zorg dat je als gemeente sociaal ondernemerschap aan de dag legt. Dit kan op allerlei manieren. We zullen een aantal mogelijkheden aanduiden: - bij de gemeente Brunssum stroomt in de komende jaren heel wat personeel uit. Dat betekent dat er een kans ligt om de personeelssamenstelling een betere afspiegeling te laten zijn van de samenleving. In de praktijk gaat het dan om het aannemen van jongeren, allochtonen en arbeidsgehandicapten. - de ontwikkelingen m.b.t. de Masterplannen en de Oostflank betekenen dat er heel wat aanbestedingsprocedures gaan lopen. Het is mogelijk dat inschrijvers extra punten kunnen verdienen bij de gunning als ze mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aannemen of als ze extra aandacht schenken aan het creëren van leerwerkplaatsen voor jongeren. Dat zou ook kunnen door het invoeren van de zgn. 5% aanbestedingsnorm. Dit houdt in dat de verkrijger van een opdracht bij een aanbesteding van meer dan 225.000 euro verplicht is 5% van het totaal aanbestede bedrag in te zetten voor re-integrerende uitkeringsgerechtigden, Wajongers en andere herintreders op de arbeidsmarkt. - bij aanbestedingen van huishoudelijke hulp zouden inschrijvers extra punten kunnen verwerven als de bestuurders van de thuiszorginstelling zich houden aan de Balkenendenorm, die neerkomt op een jaarsalaris van maximaal € 181.000. Kans 18: Armoedebeleid. CDA Brunssum ziet armoedebestrijding als noodzakelijke investering voor de toekomst. Daarom stimuleert het de continue zoektocht naar moeilijk bereikbare minima. Er blijft door schaamte, onvermogen of onwetendheid nog te veel geld op de plank liggen waar mensen wel recht op hebben. En dat zou niet moeten!! CDA Brunssum zal zich daarom actief inzetten om minima te bereiken. De minimaeffectrapportages zijn een uitstekend hulpmiddel om de koers jaarlijks te kunnen bijstellen als dat nodig blijkt. Maar het moet wel lonend blijven aan de slag te gaan. Regelingen moeten niet zo ruim worden dat mensen geen prikkel meer hebben om werk te zoeken. Samen leven is samen zorgen. Kans 19: Schuldhulpverlening. Schuldhulpverlening maakt onderdeel uit van het Brunssumse armoedebeleid. Het is te prijzen dat Brunssum de regie op schuldhulp zelf in handen houdt. Daartoe is een convenant gesloten met partijen als het Centrum voor Maatschappelijk Werk en Welzijn, de Kredietbank Limburg, ISD BOL en woningverenigingen. Het is goed dat het CMWW de eerste intake verzorgt. Want schulden ontstaan niet vanzelf. Vaak spelen allerlei achtergronden mee, die ook aanpak behoeven. Schulden zijn vaak een symptoom van andere problemen als verslaving, onstabiele gezinssituatie, gebrek aan scholing en werkeloosheid. Het gaat dus niet alleen om financiële hulpverlening via de Kredietbank Limburg. Een belangrijk thema voor CDA Brunssum is de aandacht voor preventie. Hier ligt een kans voor de gemeente op actiever beleid. Meer voorlichting (op scholen) over financiën en de consequenties van schulden. Samen leven is samen zorgen. Kans 20: Behoud van ID-banen. De huidige ID-banen zijn belangrijk voor het sociale klimaat in Brunssum. De afgelopen jaren hebben stadswachten, conciërges en schoolassistenten een positieve bijdrage geleverd aan een beter Brunssum. Die bijdrage willen we behouden, ook als financiering onder druk komt te staan. CDA Brunssum zal zich daarom inzetten om de banen van de Brunssumse ID-ers te behouden. Samen leven is samen zorgen.
11
Wil het gemeentebestuur iedereen aan de slag hebben en houden dan moet niet alleen de bestaande lokale en regionale werkgelegenheid behouden blijven, maar ook worden ingezet op nieuwe werkgelegenheid (toerisme, recreatie, zorg) en andere activiteiten waarin mensen werkzaam kunnen zijn anders dan de gebruikelijke betaalde baan.
12
3. Samen zorgen voor meedoen De gemeenschap staat centraal. Het draait om de betrokkenheid van de burgers bij hun gemeente, hun werk, hun wijk, hun buurt, hun straat, hun gezin, hun familie, hun school, hun bedrijf, hun vereniging. Die betrokkenheid van de mensen is de kurk waar onze gemeente op drijft. We gaan met de zorg en ons welzijn een onzekere toekomst tegemoet. Dat wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de veranderingen in de AWBZ. Die veranderingen leiden er toe dat veel mensen tussen de wal en het schip dreigen te geraken. Vanuit dit gezichtspunt is het belangrijk dat de mens centraal staat. Mensen hebben vanuit christelijk perspectief een morele plicht elkaar te helpen. Geen zelfredzaamheid maar samenredzaamheid! A. Wet Maatschappelijke Ondersteuning Voor het meedoen aan de samenleving is sinds 1-1-2008 een wettelijke basis gelegd: de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). De kern van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning zit in het bevorderen van meedoen. Meedoen aan de samenleving. Door de toenemende vergrijzing zal het beroep op de WMO de komende jaren steeds groter worden, wat stevige financiële consequenties heeft. Dit gegeven vraagt strategisch inzicht bij de keuzes die gemaakt moeten worden, want de beschikbare middelen zijn kleiner dan de aanwezige behoeften. CDA Brunssum zegt: Geef het geld vooral uit aan zaken die een groot effect hebben op de zelfredzaamheid en de participatie van de burger. Op eigen kracht waar mogelijk, ondersteuning indien nodig. Bovendien wil CDA Brunssum zich inzetten voor een samenleving waarin mensen zorgen voor elkaar en elkaar een handje helpen en een duwtje in de rug geven als dit nodig is. Zodoende wordt de sociale verbondenheid bevorderd en daar wordt de woon-, werk-, leef- en zorgsituatie van mensen beter van. Samen leven samen zorgen! Kans 21: Agenda22. Het meedoen van mensen met een beperking bevorderen via de Agenda22-methode. Hierdoor gaat speciaal beleid voor speciale burgers veranderen in gewoon beleid dat rekening houdt met alle burgers op alle beleidsterreinen. De omstandigheden van burgers met een beperking worden daardoor een even natuurlijk onderdeel van de beleids- en planningsprocessen als milieu, veiligheid en gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Het zou mooi zijn als de gemeente Brunssum bij komende planontwikkelingen met name aan de voorkant van processen gebruik maakt van de gratis adviezen die deze ervaringsdeskundigen kunnen leveren.Dat is een kernpunt waar CDA Brunssum voor staat, want samen leven is samen zorgen! B. Wijkgerichtheid Om de afstand tussen burger en gemeente te verkleinen, zijn sinds 2006 wijkteams actief. De gemeente geeft hiermee aan belang te hechten aan het betrekken van burgers bij de beleidskeuzes in hun wijk. CDA Brunssum juicht deze ontwikkeling toe. Sociale netwerken vormen immers het cement van onze samenleving. Kans 22: Wijkgerichte aanpak 1. CDA Brunssum kiest voor gemeentebestuur zo dicht mogelijk bij de burgers. Naar onze mening zijn er veel mensen die zich willen inzetten voor hun directe leefomgeving als ze daarbij kunnen rekenen op professionele ondersteuning. Dat betekent dat er naar onze mening meer verantwoordelijkheid naar de wijkteams mag gaan. En meer verantwoordelijkheid betekent ook meer budget. Zie kans 22. Kans 23: Wijkgerichte aanpak 2. CDA Brunssum zou graag willen zien dat wijkteams meer verbinding met maatschappelijk werk hebben, waardoor eerder zichtbaar wordt of burgers buiten de boot dreigen te vallen. In feite spreken we hier over gemeenschapszorg. Kenmerkend voor deze zorg is dat professionals samen met vrijwilligers uit de wijk 13
kleinschalige zorg leveren. De mens is uitgangspunt en niet de systeemwereld van de zorg. Kans 24: Wijkgerichte aanpak 3. CDA Brunssum zou graag willen zien dat de gemeente Brunssum bewoners eigenaar zou maken van hun leefomgeving. Laat bewoners samen hun eigen buurtbegroting maken. Laat ze zelf prioriteiten stellen, want het gaat om hún directe leefomgeving. Zij weten zelf wat het beste is voor hun buurt. Buurtbudgetten brengen burger en politiek dichter bij elkaar. Zeker als de politiek energie steekt in de samenwerking en de burger echt als partner behandelt. Kans 25: Buurtbeheerbedrijf. De medewerkers van het buurtbeheerbedrijf zetten zich in om de leefbaarheid in de Brunssumse wijken te verbeteren. Ze zorgen voor het schoonhouden en onderhouden van de buurt. Bewoners van die wijken zouden hier terecht kunnen voor zaken als: transport en kleine verhuizingen, reparaties aan bestratingen of opritten, bezorging van foldermateriaal, tuinonderhoud, het schoonmaken van dakgoten, het opruimen van kelders of zolders, kortom klein kluswerk. Voor CDA Brunssum liggen hier niet alleen kansen voor leefbaarder wijken, maar ook kansen voor mensen die gebruik moeten maken van de Wet Werk en Bijstand of de Wet Sociale Werkvoorziening. Kans 26: Concept Buurtzorg. Buurtzorg is een landelijke netwerkorganisatie die thuiszorg levert. De organisatie werkt, anders dan de meeste thuiszorgorganisaties, met zelfsturende teams van hoogopgeleid personeel. Buurtzorg is in 2006 opgericht als reactie op de schaalvergroting in de thuiszorg en de opkomst van de zogenoemde stopwatchzorg. De organisatie bestaat inmiddels uit zo’n 45 teams die thuiszorg leveren aan zelfstandig wonende cliënten. Er is een hechte samenwerking met de huisartsen, het ziekenhuis en het sociale netwerk van de buurt. De zorg rond een cliënt wordt door zo min mogelijk verschillende medewerkers gegeven. Zij vormen de spil in het leven van mensen die zorg en ondersteuning nodig hebben. Ze kennen de wijk, de zorgaanbieders, de lokale welzijnsvoorzieningen, de mantelzorgers en de buren die ook graag iets willen doen. Met die kennis kunnen zij regelen dat mensen dié hulp krijgen die ze nodig hebben. Ze regelen bovendien dat alle zorg goed op elkaar is afgestemd. Zo kunnen mensen langer en prettiger in hun eigen buurt blijven wonen. De teams worden ondersteund door een landelijk kantoor in Almelo en kunnen de hulp inroepen van een coach. CDA Brunssum ondersteunt dit initiatief dat zorgt voor kleinschaligheid, voor persoonlijk contact en voor kwaliteit. C. Vrijwilligerswerk CDA Brunssum juicht de oprichting van de vrijwilligerscentrale toe. Vrijwilligers (inclusief mantelzorgers) zijn de ruggengraat van de Brunssumse samenleving. Veel maatschappelijk nuttige taken zouden blijven liggen als er geen mensen zijn die zich onbezoldigd willen inzetten voor hun medemens. En belangrijke Brunssumse evenementen (Parade, Parelloop, Tennistoernooi, Wielerronde, Troate Trekke, Carnavalsoptocht) zouden geen doorgang meer kunnen vinden als er geen vrijwilligers zouden zijn. Waardering en diep respect zijn dus op hun plaats. Kans 27: Waardering vrijwilligers. De gemeente zou de waardering voor vrijwilligers beter tot uitdrukking moeten laten komen. Daarvoor zijn talloze manieren te bedenken. Vergoeding voor kinderopvang, subsidies voor organisaties die vrijwilligers ondersteunen, het verstrekken van vrijkaartjes voor culturele evenementen, een jaarlijkse “dag voor de vrijwilliger” etc. Een bijzondere vorm van vrijwilligerswerk is het fenomeen van de maatschappelijke stage. Vanaf 1-8-2011 moet iedere jongere die een einddiploma wil halen op een school voor voortgezet onderwijs 72 uur maatschappelijke stage hebben gelopen. Voor CDA Brunssum is 14
dit een initiatief dat volledig bij onze uitgangspunten past, want wij geloven in een samenleving waarin mensen zich inzetten voor elkaar. Kans 28: Makelaarsfunctie maatschappelijke stage. In en rond Brunssum zullen vanaf 2011 jaarlijks zo’n kleine duizend jongeren ergens als stagiair aan de slag moeten. De gemeente vervult in dit spel de makelaarsfunctie. Zij zal er voor moeten zorgen dat er voldoende stagemogelijkheden zijn. Dat lukt alleen maar als er goed overleg plaats vindt met scholen, maatschappelijke instellingen en het bedrijfsleven. De gemeente zou zelf natuurlijk ook aan een flink aantal stagiairs een stageplek kunnen aanbieden. Niet alleen omdat jongeren er wat aan hebben, maar ook omdat de gemeente Brunssum ze straks hard nodig heeft, want volgens de ondernemingsraad van de gemeente gaat 40% van het huidige gemeentepersoneel in 2015 met pensioen. En dat betekent automatisch een flink verlies van kennis. CDA Brunssum houdt de vinger aan de pols, want samen leven is samen zorgen! E. Jeugd Als je het hebt over onze jeugd heb je het ook over onderwijs en verenigingen. In Brunssum is momenteel een dekkend aanbod voor basis- en voortgezet onderwijs. Of dat ook in de toekomst zo blijft, is ongewis. De daling van het leerlingenaantal kan voor scholen van voortgezet onderwijs tot fusies leiden, waardoor Brunssumse leerlingen wellicht buiten de gemeentegrens hun school moeten zoeken. Voor het basisonderwijs hoeven we niet bang te zijn. De keuze om in elke wijk een brede school te realiseren, leidt tot stabiele basisscholen voor nu en de toekomst. Kans 29: Onderwijs en zorg. Verbind onderwijs met zorg. Koppel elke school aan een ZAT-team. ZAT staat voor zorg-advies-team. In deze teams werken school, maatschappelijk werk, g.g.d. en bureau jeugdzorg samen als er situaties ontstaan waarin kinderen en/of ouders hulp nodig hebben. Zo’n ZAT-team is daarmee een soort Centrum voor Jeugd en Gezin in het klein. Een belangrijk hulpmiddel hierbij vormt de zgn. verwijsindex. Dat is een softwaresysteem waar de genoemde ketenpartners een melding kunnen plaatsen als zij zich zorgen maken over een kind. Op het moment dat er 2 meldingen zijn, wordt er actie ondernomen. Het systeem voorkomt dat er kinderen buiten het aandachtsveld vallen. Alweer een kernpunt voor CDA Brunssum, want samen leven is samen zorgen! Kans 30: Onderwijs en sport. Verbind onderwijs met sport. Sport bevordert de gezondheid, de integratie en speelt een rol bij het overdragen van normen en waarden. Sportbeleid moet dus verder gaan dan accommodatiebeleid. Het Rijk biedt mogelijkheden om combinatiefunctionarissen in te zetten bij basisscholen. Deze functionarissen kunnen gymnastieklessen verzorgen op de scholen en na schooltijd werkzaamheden verrichten bij sportverenigingen. Sport en bewegen leveren wellicht de belangrijkste preventieve bijdrage aan gezondheid. CDA Brunssum wil deze voorzet graag inkoppen! Een andere voorzet die CDA Brunssum graag zou willen inkoppen, is deelname van Brunssumse scholen aan het project Gymkids. In samenwerking met schoolbesturen zou dit project een mooie bijdrage kunnen leveren aan beter bewegingsonderwijs voor jonge kinderen. Kinderen met een goede motoriek hebben geleerd op hun lichaam te kunnen vertrouwen. Dat heeft een positieve invloed op zelfbewustzijn, zelfvertrouwen en eigenwaarde. Ook hiermee wordt een belangrijke preventieve bijdrage aan gezondheid geleverd. Kans 31: Centrum voor Jeugd en Gezin. Opvoeden en opgroeien zijn niet altijd even gemakkelijk. Daarom is het belangrijk dat er één centraal punt komt voor alle vragen over opvoeden en opgroeien. Een centraal punt waar alle organisaties die zich met kinderen en jeugd bezighouden één loket vormen waar burgers terecht kunnen voor informatie en 15
advies. Dit centrum levert een meerwaarde op voor kinderen en/of ouders die hulp nodig hebben. Voor CDA Brunssum een schot in de roos. Samen leven, samen zorgen. Kans 32: Euregio. We leven in een Euregionale context. Op het bedrijventerrein Avantis ontmoeten Nederland en Duitsland elkaar. Door de nieuwbouw van een ultramodern ziekenhuis en een technische universiteit zullen veel van onze kinderen hier straks werk kunnen vinden. De provincie onderkent dit belang en subsidieert scholen die minimaal 1 uur per week buurtaalonderwijs willen geven. Voor de gemeente Brunssum ligt hier een kans om aan te sluiten bij dit project. De gemeente zou haar basisscholen moeten stimuleren minimaal 1 uur per week les in de Duitse taal te verzorgen. Dit vanwege de context waarin we leven. Onze jeugd van nu kan straks zijn geld wellicht “over de grens” verdienen. En beheersing van de buurtaal verbetert de kansen op de arbeidsmarkt. Samen leven is samen zorgen. F. Ouderen Dankzij de gestegen welvaart en de toegenomen kwaliteit van de gezondheidszorg leven mensen langer. In Brunssum waren er in 2008 op een totaal inwonertal van 29.541 inwoners 7647 mensen van 60 jaar en ouder. Dat is ongeveer een kwart van de Brunssumse bevolking. Veel ouderen zijn na hun pensionering nog steeds maatschappelijk actief of genieten van hun welverdiende vrije tijd. Het uitgangspunt is dat ouderen zo lang mogelijk kwaliteit van leven ervaren. Daar dient de gemeente haar beleid op af te stemmen. Zo lang mogelijk zelfstandig wonen is daar een onderdeel van. De behoefte aan zorg of ondersteuning bij ouderen ontstaat vooral als zelfstandig wonen en de eigen regievoering lastig worden. Om deze zelfstandigheid te handhaven is er meer nodig dan gezondheidszorg alleen. Ook aspecten als wonen, vervoer en welzijnsdiensten spelen daarbij een belangrijke rol. Kans 33: Er bestaat geen protype van “de oudere”. Er is dus ook geen uniforme behoefte aan ondersteuning. Vraaggerichtheid zou dus het uitgangspunt moeten vormen. Voor het aspect zorg zou dit vanuit de buurtzorggedachte invulling kunnen krijgen. Maar ook wonen en welzijnsdiensten zouden meer op vraaggerichtheid gebaseerd moeten zijn, ook al is dit voor betrokken partijen lastiger te organiseren dan een aanbodgericht programma. Kans 34: Seniorenvoorzieningen. De ouderenbonden geven aan dat er per wijk niet alleen voldoende zorgwoningen moeten zijn, maar ook ruimten voor zorg- en welzijnsdiensten. Ze verwijzen hierbij naar het voorbeeld van Brunssum Noord met Klaver Vier. Tevens zouden er meer kleinschalige zorgdependances moeten worden gerealiseerd zoals het Gregoriushuis. CDA Brunssum onderkent deze belangen en ziet hiervoor kansen bij de herinrichting van wijken als gevolg van de krimp. Kans 35: Ondersteun de ouderenbonden vertegenwoordigd in ”De Centrale van Bonden voor Ouderen” en stimuleer de Centrale tot deelname in de Cliëntenraad van de WMO. Het kan toch niet zo zijn dat een zo belangrijke bevolkingsgroep als de ouderen (kwart van de Brunssumse bevolking) niet vertegenwoordigd is in de Cliëntenraad van de WMO. Kans 36: Steunpunt mantelzorg voor de groep kwetsbare ouderen. Mantelzorg is een belangrijk onderdeel van de zorg. Het vormt het fundament van de zorg. De druk op de mantelzorgers is de laatste jaren sterk toegenomen; er komen steeds meer ouderen die bovendien steeds ouder worden. Steeds meer vrouwen werken buitenshuis. En het overheidsbeleid is erop gericht dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. Een grote groep mantelzorgers is door de toenemende druk zwaar belast. De Wmo is de eerste wet die mantelzorgers ondersteunt bij hun zorg voor anderen. Hierbij is een belangrijke rol weggelegd voor het ‘Steunpunt Mantelzorg’: de plek waar vraag en aanbod bij elkaar 16
komen, waar mantelzorgers belangrijke informatie vinden en terecht kunnen voor advies. Want natuurlijk moet er ook bij mantelzorg het een en ander geregeld worden. Bijvoorbeeld over de inhoud van de zorg. En dat de zorg opgevangen wordt als de mantelzorger een weekendje weg wil of om andere redenen tijdelijk niet kan zorgen. Het steunpunt werkt hiervoor samen met diverse vrijwilligersorganisaties. Het steunpunt geeft mantelzorgers ook de gelegenheid om regelmatig even bij elkaar te kunnen komen om over hun ervaringen te praten. CDA Brunssum pleit voor de inrichting van een gemeentelijk steunpunt mantelzorg. Kans 37: Betrek ouderen bij vrijwilligerswerk. Het is mooi als expertise van ouderen gebruikt wordt voor maatschappelijke doeleinden. Dat zijn kernpunten voor CDA Brunssum, want samen leven is samen zorgen! Kans 38: Bevorder zorg op maat (1), zorg op wijkniveau, buurtzorg. Er komen a.g.v. de vergrijzing steeds meer mensen die aangewezen zijn op zorg. Dat mag niet ten koste gaan van de kwaliteit van de zorg. En die kwaliteit is mede gebaseerd op de aanwezigheid van de menselijke maat in de zorg en op het versterken van de persoonlijke relatie tussen patiënt en hulpverlener. Geen grootschaligheid, maar maatwerk door Buurtzorg. De wijkverpleegkundige moet in ere hersteld worden. Zij zou de spil moeten zijn in de hulpverlening in de wijk. En dat volgens het principe: zorg bieden waar nodig en zelfredzaamheid herstellen waar mogelijk. Dat is een kernpunt van CDA Brunssum. Kans 39: Bevorder zorg op maat (2) voor onze allochtone burgers. Door de bestaande culturele verschillen is het voor veel oudere allochtone burgers moeilijk om gebruik te maken van de bestaande thuiszorg. Zij zijn simpelweg nog niet zo ver in hun integratieproces. Maar tegelijkertijd hebben ze wel (thuis)zorg nodig. CDA Brunssum zal de oprichting van “allochtone thuiszorg” daarom ondersteunen. Samen leven is samen zorgen. Kans 40: Bevorder gezondheid bij senioren. De seniorenmonitor 2008 van de GGD laat zien dat er bij onze 55 plussers nog veel gezondheidswinst te behalen valt met een betere leefstijl. Leefstijlfactoren die onze gezondheid in belangrijke mate negatief beïnvloeden zijn roken, overmatig alcoholgebruik, ongezonde voeding en weinig lichaamsbeweging. CDA Brunssum zal zich sterk maken voor beleidskeuzes die gezondheidsbevorderend zijn. G. Verenigingen Brunssum kent veel verschillende soorten verenigingen. Ongeacht leeftijd, cultuur of status bieden verenigingen hun leden allerlei faciliteiten om hun talenten, interesses of creativiteit te delen en samen hun hobby te beleven. De verenigingen hebben niet allen een sociale, maar ook een educatieve (opleiding, training), creatieve, recreatieve en prestatieve functie. Vaak presenteren deze verenigingen zich bij evenementen of eigen activiteiten aan de gemeenschap en dragen mede bij aan het realiseren van een prettige woon- en leefomgeving. Zij leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan het sociale weefsel van Brunssum. Verenigingen zijn voor elke gemeenschap van vitaal belang. Logisch dat verenigingen op steun van de gemeente kunnen rekenen. Kans 41: Blijf verenigingen ondersteunen. Zij verrijken de Brunssumse samenleving en zorgen door hun aanwezigheid in de wijk voor een aantrekkelijke woon- en leefomgeving. De omvang van de ondersteuning is daarbij afhankelijk van de rol die de verenigingen spelen in de Brunssumse gemeenschap. Samen leven is samen zorgen.
17
H. Kerken Nergens in Nederland komen zo veel verschillende kerkelijke organisaties voor als in Parkstad (de oorspronkelijke Oostelijke Mijnstreek). Parochies als het gaat om Katholieke Kerken, Gemeenten bij Protestante Kerken en Moskeeën als ingangen voor Islamitisch geloof. Al deze organisaties bieden plaats aan hun leden om het geloof op een gepaste wijze te belijden en alle belangrijke gebeurtenissen in het leven te vieren. Daarnaast hebben deze kerkelijke organisaties een belangrijke maatschappelijke en sociale functie. Ze bieden veel burgers houvast en handelingsperspectief. Het CDA, heeft duidelijk de C van Christelijk in haar naam staan en draagt dit ook concreet uit door het gezin en een opvoeding met christelijke waarden en normen centraal te stellen. In deze kleine samenlevingsvorm wordt het zorgen voor elkaar gepraktiseerd. Samen leven is samen zorgen! Kans 42: Versterk de relatie tussen kerkelijke organisaties en de W.M.O. Doelen en uitgangspunten van de WMO komen voor een belangrijk deel overeen met doelen en uitgangspunten van religieuze organisaties. Hierdoor kunnen ze elkaar goed versterken in het bevorderen van de leefbaarheid in de samenleving en het meer zorgen voor elkaar. Kerk en staat zijn weliswaar staatsrechtelijk van elkaar gescheiden, maar ze komen elkaar wel tegen in de samenleving. Er kan dus best samenwerking zijn. De gemeente gaat immers geen betrekkingen met een kerk aan omdat ze een specifieke kerkgenootschap wil steunen, maar omdat ze in een religieuze organisatie een partner vindt voor het realiseren van eigen doelstellingen. Kans 43: Heroverweeg de subsidieregeling. CDA Brunssum vindt dat kerken net als andere organisaties een subsidie moeten kunnen krijgen voor activiteiten die een maatschappelijk doel dienen. Kans 44: Religieuze vertegenwoordigers in de WMO-Clientenraad. Voor CDA Brunssum is het waardevol dat religieuze vertegenwoordigers participeren in de WMOClientenraad. Hun inbreng zou tot de volgende opbrengsten kunnen leiden: a. b. c. d.
het signaleren van knelpunten het informeren van achterbannen het informeren van de WMO-raad over het werk dat binnen kerkelijke organisaties gebeurt en dit werk koppelen en versterken binnen de WMO het adviseren van de gemeentelijke overheid over religie en WMO
I. Evenementen Brunssum kent allerlei aansprekende evenementen, die veel belangstellenden naar Brunssum trekken. Brunssummers mogen trots zijn op de Parade, de Parelloop, het Brunssum Open Tennistoernooi, de Wielerronde, het Internationale Damtoernooi, het Troatetrekke, de Carnavalsoptocht, enz. Deze evenementen bepalen voor een groot deel het beeld dat bij de inwoners van de Euregio gevormd wordt over Brunssum. Verder kunnen deze evenementen allerlei toeristische attracties aanvullen, waardoor Brunssum zich als toeristenplaats duidelijker kan profileren. Kans 45: CDA Brunssum onderkent het grote belang van deze evenementen. Zij leveren een positieve bijdrage aan zowel de leefomgeving van onze burgers als het imago van Brunssum in de regio. Logisch dat zij mogen rekenen op steun. Maar tegelijkertijd rust er ook een verantwoording op de organisatoren van deze evenementen om de benodigde budgettaire discipline aan de dag te leggen. De financiele bomen groeien immers niet tot in de hemel. Dat zijn kernpunten voor CDA Brunssum, want samen leven is samen zorgen! Kans 46: Aantrekkelijke evenementen zorgen ook voor meer bedrijvigheid. En 18
dat is weer van belang voor de economische ontwikkelingen van Brunssum op het gebied van toerisme. Aantrekkelijke evenementen trekken buitenstaanders en toeristen aan. Kans 47: Benut de sportieve evenementen om nog meer Brunssummers aan het bewegen te krijgen. Het is toch fantastisch dat in de aanloop naar de jaarlijkse Parelloop zo veel Brunssummers individueel of in groepen aan het lopen zijn. Stimuleer dit nog eens extra door doelgroepen te benaderen. Stimuleer ouderen met een 60+ loop, stimuleer rolstoelgebruikers, stimuleer gezinnen, stimuleer verenigingen, stimuleer politieke partijen, stimuleer buurten, stimuleer straten, stimuleer beroepsgroepen, etc, etc. Lopen kost weinig en draagt stevig bij aan een betere volksgezondheid. Een vergelijkbare strategie zou ook gebruikt kunnen worden bij andere sportieve evenementen zoals het 4 sterren tennistoernooi of de wielerronde. In de aanloop naar het tennistoernooi zouden de Brunssumse burgers toch gratis moeten kunnen deelnemen aan door de tennisclub te organiseren tennisclinics? En de wielerclub zou op eenzelfde manier toch veel Brunssummers aan het mountainbiken moeten kunnen krijgen? CDA Brunssum heeft in 2009 een voorbeeld gegeven door met een lopersgroep deel te nemen aan de Parelloop. Welke politieke partij volgt?
19
20
4.
Samen zorgen voor ruimte en werk
Deze pijlers gaan over de inrichting van de ruimte van Brunssums grondgebied en de economische impulsen die daarmee samenhangen. Belangrijke speerpunten in deze programma’s zijn de strategische projecten, de volkshuisvesting, de werkgelegenheid en het milieu. CDA Brunssum juicht het toe dat alle doelstellingen binnen het kader van de ruimtelijke pijler sinds kort in een allesomvattende structuurvisie zijn verwerkt. In deze structuurvisie staat hoe de gemeente tot het jaar 2025 om zal gaan met toekomstige ruimtelijke ontwikkelingen, zoals wonen, ondernemen, wijkvoorzieningen, verkeer en recreëren. Deze visie vormt de richtlijn voor alle toekomstige bestemmingsplannen en vrijstellingsmogelijkheden. Bovendien is deze Brunssumse visie op de inrichting van de ruimte afgestemd op de structuurvisie die op Parkstadniveau is ontwikkeld. Door de toenemende vergrijzing en ontgroening zal de samenstelling van de bevolking gaan veranderen. Dit heeft grote gevolgen voor de woningvoorraad, de economie en het voorzieningenniveau. In de Structuurvisie geeft de gemeente aan welke maatregelen zij zal gaan nemen om deze negatieve effecten zoveel mogelijk te beperken. Het zittende college heeft daarbij 2 speerpunten geformuleerd, die CDA Brunssum volledig onderschrijft: A. het versterken van de woon- en leefkwaliteit in Brunssum. Ontwikkelingen binnen de woningvoorraad, de werkgelegenheid, de voorzieningen, de sociaal-maatschappelijke structuur, de ruimtelijke structuur, de recreatie en het verkeer dienen met elkaar bij te dragen aan het bereiken van de voor de toekomst noodzakelijke woon- en leefkwaliteit. Kans 48: De krimp biedt mogelijkheden om bij het opnieuw indelen en beheren van de openbare ruimte te focussen op aspecten als leefbaarheid, duurzaamheid, veiligheid en bereikbaarheid. Je kunt voor de volgende generaties werken aan een Brunssum met een betere leefkwaliteit. Niet meer, maar beter!! Kans 49: Woningvoorraad opschonen. De huidige woningvoorraad heeft op onderdelen te weinig toekomstwaarde. Tegelijkertijd zitten we in een proces van bevolkingskrimp. In ieder geval zal dus voorkomen moeten worden dat de woningvoorraad groeit en de niet-courante woningen leeg komen te staan. Er ontstaat dan verpaupering met alle gevolgen van dien voor de leefbaarheid in de wijken. Het verdunnen van de woningvoorraad is dus een must om een kwalitatief betere voorraad te realiseren. In dit verband zullen vooral de niet-courante bestaande portiek-etagewoningen op den duur voor sloop in aanmerking komen. Brunssum zal dus samen met de woningcorporaties moeten starten met een structureel sloop- en vervangingsprogramma. Samen leven is samen zorgen! Kans 50: De krimp biedt mogelijkheden om bij het opnieuw indelen en beheren van de openbare ruimte te focussen op een meer groene structuur. Waar woningen stonden, kan groen de plaats innemen. Brunssum als tuinstad en parkstad. Om het groene karakter te bevorderen, onderscheidt CDA Brunssum drie groen-niveaus: -hoogwaardig, beschermd groen (o.a. Brunssummerheide, Bronnenbos) -cultureel-educatief groen (Schutterspark) en -buurtgroen (wandelen, sportvelden, speelterreinen voor kinderen, hondenuitlaatplekken) Kans 51: Strategische projecten. Vanuit het gezichtspunt van versterking van woonen leefkwaliteit zoals bovenstaand omschreven staan wij als partij achter de kansen die het Masterplan Centrum en het Masterplan Treebeek in zich dragen. Brunssum en de bewoners worden hier beter van. Dat de begroting van met name het Centrumplan niet 21
sluitend is, hoeft geen belemmering te zijn om te starten met de uitvoering.Voor dit tekort is ingezet op de verwerving van fondsen en subsidies. Kans 52: Betere balans in de woningvoorraad tussen starterswoningen, sociale huurwoningen, ouderenwoningen, zorgwoningen en koopwoningen. B. het versterken van de “schone” werkgelegenheid. Een leefbare woonomgeving vraagt om voldoende werkgelegenheid in de nabijheid van de woonomgeving. Want zonder werkgelegenheid heeft Brunssum onvoldoende toekomst. Werk bindt mensen nl. aan hun woonplaats of regio, want waar werkgelegenheid is, blijven mensen wonen. Daarom stimuleert dit college niet alleen de doorontwikkeling van bestaande bedrijvigheid, maar ook de ontwikkeling van nieuwe bedrijvigheid. Innovatief ondernemersschap (bijv. op het gebied van duurzame energie) dat hand in hand gaat met het behoud van de woon- en leefkwaliteit. Het toevoegen van "schone werkgelegenheid" is ook van grote betekenis om nieuwe bewoners aan te trekken, waardoor het proces van krimp verzacht kan worden. Essentieel daarbij is een goede bereikbaarheid en aansluiting op de regionale infrastructuur. De Buitenring is vanuit dit oogpunt o.i. onontbeerlijk voor de toekomstige ontwikkeling van Brunssum. Kans 53: Het scheppen van gunstige voorwaarden. Gunstige voorwaarden creëer je door te zorgen voor voldoende en aantrekkelijke bedrijventerreinen, door kleinschalige bedrijvigheid in de winkelcentra en woongebieden te stimuleren, door het voortdurend verbeteren van je ondernemersklimaat, door startende ondernemers te stimuleren, door het instellen van een bedrijvenloket en door goede ontsluitingen te realiseren. Kans 54: Ontwikkeling Oostflank en Buitenring. Vanuit het gezichtspunt van versterking van de “schone” werkgelegenheid staan wij als partij achter de kansen die samenhangen met de ontwikkeling van de Oostflank waarbij we het hebben over 1/3 deel van Brunssums grondgebied. De upgrading van dit gebied maakt Brunssum beter. Hier ligt het grootste potentieel gericht op economie(schone werkgelegenheid) en ecologie (landschapsherstel). De Oostflank moet Brunssums nieuwe banenmotor worden. En de Buitenring speelt voor CDA Brunssum een belangrijke rol bij deze gebiedsontwikkeling. Kans 55: Natuurspeelplaats Schutterspark. Speciale aandacht vragen wij voor de kansen die door de herinrichting van het Schutterspark ontstaan voor de aanleg en ontwikkeling van een zgn. natuurspeelplaats. Het zou toch geweldig zijn als het Schutterspark voor onze kinderen een voorbeeldplek zou worden voor natuurbeleving en natuureducatie. Kinderen groeien immers op in een wereld die steeds minder voeling met de natuur heeft. Brunssum zou zich hiermee op een geweldige manier kunnen profileren. Het Schutterspark, waarin plaats is voor een natuurspeelplaats die kinderen de mogelijkheid biedt met zand en water te kliederen, hutten, bruggen en vlotten te bouwen, over slootjes te springen, dammetjes aan te leggen, tuintjes te onderhouden, kikkers, padden en insecten te bekijken, aardappels te poffen, bessen te zoeken om jam te maken, speelwerktuigen te maken van natuurlijke materialen (bv. een klapbus), dieren te verzorgen, en wat dies meer zij. CDA Brunssum omarmt deze kans.
22
Zo zou een stukje Natuurspeelplaats Schutterspark er kunnen uitzien. Kans 56: JFC. JFC (Joint Force Command) Headquarters Brunssum werd op 1 juni 1967 gevestigd in het voormalige complex van de Staatsmijnen Hendrik. Het hoofdkwartier droeg toen de naam Afcent. Sinds 2004 draagt het hoofdkwartier de huidige naam. Op de basis werken 26 NAVO-nationaliteiten. JFC is onlosmakelijk verbonden met Brunssum en is al vele jaren van groot belang voor de economie en werkgelegenheid in Brunssum. CDA Brunssum vindt het daarom belangrijk om JFC Headquarters in Brunssum te behouden. Daarbij kan het als een bijzonderheid worden gezien dat Brunssum het centrum is van de zorg voor internationale veiligheidheid. Samen leven is samen zorgen. Daar staat tegenover dat veel inwoners van Brunssum onnodig grote geluidsoverlast van de AWACSvluchten vanuit Geilenkirchen ondervinden. Onnodig omdat er door gebruik van andere motoren minder geluidsoverlast zal zijn. Uit een onlangs gepubliceerd rapport blijkt ook dat de geluidsoverlast een stuk minder kan worden als de landingsbaan in Duitsland verlengd en verlegd wordt. CDA Brunssum zal dit overlastprobleem bij voortduring onder de aandacht van de Haagse beleidsmakers blijven brengen. CDA Tweede Kamerlid Raymond Knops zegt daar het volgende over: ‘Ernstig geluidsoverlast zou dan verminderd kunnen worden met 42%. Geen nadeel voor Duitsland, wel een significant voordeel voor Nederland’. Knops vroeg de staatssecretaris daarom zich in te zetten voor deze oplossing. Vooralsnog lijken de Duitsers niet zonder slag of stoot hiermee akkoord te willen gaan. Knops spoorde daarom de staatssecretaris aan zich volledig in te zetten om dit voor elkaar te krijgen. De staatssecretaris zegde dit toe en bevestigde nog eens zijn streven om in 2012 een derde minder geluidsoverlast te hebben van de AWACS-vliegtuigen.
23
Kans 57: Verbeteren ondernemersklimaat (1) door het organiseren van een jaarlijkse ondernemersdag. Zo’n ondernemersdag kan allerlei positieve effecten bewerkstelligen. Je bevordert de contacten tussen ondernemers en de gemeente, bevordert ontmoeting tussen Brunssumse ondernemers onderling. Bovendien biedt zo’n dag kansen om beleid en beleidsvoornemens af te stemmen met het Brunssumse bedrijfsleven. En wat ook belangrijk is dat starters kunnen profiteren van de ervaring van gelouterde ondernemers. CDA Brunssum zal zich sterk maken voor de structurele invoering van een dergelijke dag. Kans 58: Verbeteren ondernemersklimaat (2) door startende ondernemers de helpende hand te bieden. De Brunssumse raad heeft in de begroting een bedrag van €50.000 opgenomen waarmee startkapitalen kunnen worden verstrekt. Dat is een verdienstelijk initiatief, maar CDA Brunssum ziet meer in het aanbieden van kredieten in de vorm van achtergestelde leningen. Als gemeente kun je hierdoor meer starters bedienen, want je krijgt je stimuleringsgeld in beginsel terug. Bovendien zien wij als CDA Brunssum kansen liggen in coaching en begeleiding. Dit soort ondersteuningsvormen zijn voor elk beroep van belang, dus ook voor het beroep ondernemer. CDA Brunssum onderkent dit belang en zal startersbeleid in deze geest stimuleren en ondersteunen. Kans 59: Stimuleren van duurzame economie. In de structuurvisie staat vermeld dat het toevoegen van "schone werkgelegenheid" van grote betekenis is om nieuwe bewoners aan te trekken, waardoor het proces van krimp verzacht kan worden. Het woord “schone” verwijst naar begrippen als schone energie en duurzaamheid. Voor CDA Brunssum is dit een belangrijk thema. Het heeft immers alles te maken met ons CDAuitgangspunt inzake rentmeesterschap. Vandaar dat we rondom het thema duurzaamheid een motie hebben ingediend die de gemeente oproept op dit gebied een voorbeeldfunctie te vervullen. Verder zien wij kansen om gebruik te maken van en af te stemmen op de ontwikkelingen in Avantis. Kortom, onderzoek de mogelijkheden en investeer in duurzaamheid (zonne-energie, aardwarmte, windenergie en waterkracht door verval van beken) Kans 60: Stimuleren van sociale economie. Een aantal Brunssummers heeft moeite om een plek te verwerven op de reguliere arbeidsmarkt. CDA Brunssum ziet in dit verband kansen liggen in het stimuleren van de zgn. sociale economie, economie die te maken heeft met zorg. We denken dan aan kansen in de vorm van zorgboerderijen, zorghotels, sociale projecten als Buurtbeheerbedrijven en educatieve projecten waar onderwijsinstellingen praktisch verantwoorde zorgopleidingen aanbieden. CDA Brunssum maakt ook op dit gebied werk van Brunssum.
24
5.
Samen zorgen voor solide financieel beleid
Gemeentelijk beleid in de vorm van plannen, maatregelen en voorzieningen kosten geld. Het grootste deel van dat geld ontvangt de gemeente van het Rijk. Een kleiner deel van het geld stroomt naar de gemeente middels lokale belastingen en heffingen. Uiteindelijk vult de belastingbetaler hoe dan ook de pot. Dat is de kern van de reden waarom het CDA zorgvuldig met de publieke middelen omgaat. Een goed beheer van deze middelen is een belangrijk uitgangspunt voor CDA Brunssum. Voor CDA Brunssum zijn er 5 belangrijke uitgangspunten als het gaat om de financiële vertaling van beleidskeuzes. A. Uitgangspunt is het werken met een sluitende begroting. We doen het simpelweg met de middelen die we hebben. B. We maken zorgvuldige afwegingen. Er moet sprake zijn van een maatschappelijk belang dat in redelijke verhouding staat met het financiële offer dat gebracht moet worden. In onze gemeente groeien geen eurobomen. C. Ons basisprincipe is dat structurele uitgaven door structurele middelen worden gedekt. Alleen zo kan er een solide dekking ontstaan voor meerjarige uitgaven. Incidentele mee- en tegenvallers worden op een andere wijze ingezet. D. Het financieel beleid dat het CDA voor ogen staat is gericht op het op peil houden en waar nodig versterken van het weerstandsvermogen van de gemeente. E. Gemeentelijke heffingen, rechten en leges dienen zoveel mogelijk kostendekkend te zijn. De gemeente is er namelijk niet om winst te maken over de rug van haar burgers. F. Lastenverhoging voor burgers, anders dan indexeringsaanpassing, zal een groot algemeen belang moeten dienen, voordat CDA Brunssum hier mee instemt.
25
