VERGEVING IN DE PRAKTIJK

SCRIPTIE HBO BEROEPSOPLEIDING ECLECTISCH ENERGETISCH NATUURGENEESKUNDIG T HERAPEUT

VERGEVING IN DE PRAKTIJK Een literatuurstudie naar manieren om te kunnen vergeven, met een vertaalslag naar de E.E.N.®-praktijk.

Nicolle Moonen Herenlaan 162 5708 ZS Helmond 06-45292495 Registratienummer: 298 Ingeleverd: 22 januari 2013

Instituut E.E.N.® Thornerweg 3a 6097 NC Panheel 0475 - 57 29 88

Vergeving in de praktijk

Voorwoord Ik heb lang moeten nadenken over een scriptie onderwerp. Terwijl mijn medestudenten allang een thema in hun hoofd hadden, wist ik maar niet waar ik het over zou gaan hebben. Maar ergens in het derde leerjaar, tijdens een slapeloze nacht, kreeg ik opeens een ingeving: ´de kracht van vergeving´, dat zou mijn onderwerp worden. Omdat ik toch niet kon slapen, kwamen er die nacht meteen een heleboel ideeën en het onderwerp kreeg enigszins vorm. Echter, toen ik de volgende ochtend de syllabus van het Instituut erop nasloeg, ontdekte ik daar een voorbeeld van een scriptie titelpagina met de naam: ´de kracht van vergeving´. Het onderwerp was dus al beschreven, met exact dezelfde titel die deze scriptie had moeten krijgen. Daar gaat mijn onderwerp, dacht ik, net nu ik zo’n goed thema heb. Gelukkig kreeg ik de goedkeuring van Mariet om het onderwerp op mijn eigen manier toch uit te werken. Het is logischerwijs niet te voorkomen dat een zelfde thema door meerdere studenten wordt bestudeerd. Dat is voor het Instituut ook geen bezwaar. Elke invulling van een thema is weer anders, omdat elke student het vanuit een andere invalshoek en vanuit een ander referentiekader benadert. Het onderwerp is dus gebleven. De titel heb ik uiteindelijk nog wel veranderd omdat de huidige titel ´Vergeving in de praktijk´ beter past bij de inhoud van deze scriptie. Vergeving is heel actueel in deze tijd. Het onderwerp krijgt tegenwoordig niet alleen veel aandacht in de religieuze en spirituele literatuur, maar ook steeds meer in populaire tijdschriften. De noodzaak om te vergeven wordt elke dag wel onderstreept door het nieuws. Bijna elk uur hoor je op de radio wel iets over (zinloos) geweld. Oorlog en opstand is van alle dag: Egypte, Syrië, vrouwen in India. Of dichter bij huis: de zaak Dutroux of de gemolesteerde grensrechter Richard Nieuwenhuizen. Daarbij vallen veel slachtoffers. Maar ook in het ´gewone leven´ gebeurt er dagelijks wel iets dat je pijn doet, of uit je evenwicht brengt. Door te vergeven, kun je loslaten en een pijnlijk verleden achter je laten. ‘’Als je toegeeft aan gevoelens van haat en wrok veroorzaak je daarmee voor jezelf en anderen alleen maar ellende, in dit leven en in de levens die je nog voor de boeg hebt.’’ (Dalai Lama, 2001)

Het schrijven van deze scriptie heeft mij enorm geholpen om anders naar mijn omgeving te kijken, als mens en als therapeut. Ik ben dan ook erg dankbaar dat ik deze scriptie heb mogen schrijven. Ik heb daardoor heel veel wijze en leerzame literatuur onder ogen gekregen.

Een woord van dank is hier op zijn plaats voor Peter, mijn partner. Hij heeft me de tijd en ruimte gegeven om te kunnen schrijven, terwijl hij een aantal taken in huis heeft overgenomen, zodat alles toch gewoon door kon gaan. Ook heeft hij de moeite genomen om mijn verhaal te lezen en heeft me nuttige tips voor verbetering gegeven. Hij heeft hierdoor zelf ook al veel over vergeving geleerd. Samen geven we zo vorm aan vergeving in de praktijk.

1


Inhoudsopgave Voorwoord.............................................................................................................................................. 1 Samenvatting ........................................................................................................................................ 4 1

Inleiding .......................................................................................................................................... 5 1.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 5 1.2 Onderwerp................................................................................................................................... 5 1.3 Doelstelling.................................................................................................................................. 5 1.4 Probleemstelling ......................................................................................................................... 6 1.5 Afbakening .................................................................................................................................. 6 1.6 Aanpak ......................................................................................................................................... 6 1.7 Tenslotte ...................................................................................................................................... 6

2

Nicolle Moonen ............................................................................................................................. 7 2.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 7 2.2 De mens Nicolle ......................................................................................................................... 7 2.3 De spirituele Nicolle ................................................................................................................... 8 2.4 De E.E.N.-therapeut in opleiding Nicolle ................................................................................ 9 2.5 Persoonlijke overtuiging .......................................................................................................... 10

3 Theorie rondom vergeving ............................................................................................................. 11 3.1 Inleiding ..................................................................................................................................... 11 3.2 Definitie ...................................................................................................................................... 11 3.2 Principe ...................................................................................................................................... 12 3.3 Misvattingen .............................................................................................................................. 12 3.4 Belang ........................................................................................................................................ 13 3.5 Moeilijk ....................................................................................................................................... 14 3.6 Excuses ..................................................................................................................................... 15 3.7 Tenslotte .................................................................................................................................... 15 4 Vergevingsmodellen ....................................................................................................................... 16 4.1 Inleiding ..................................................................................................................................... 16 4.2 Christelijke vergevingsmodellen ............................................................................................ 16 4.3 Psychologische vergevingsmodellen .................................................................................... 18 4.4 Spirituele vergevingsmodellen ............................................................................................... 20 4.5 Vergevingssessie van het Instituut ........................................................................................ 22 4.6 Tenslotte .................................................................................................................................... 23

2


5 Eclectisch model voor vergeving .................................................................................................. 24 5.1 Inleiding ..................................................................................................................................... 24 5.2 Eclectisch vergevingsmodel ................................................................................................... 24 5.3 Zelfonderzoek ........................................................................................................................... 24 5.4 Bewustwording ......................................................................................................................... 26 5.5 Keuze ......................................................................................................................................... 27 5.6 Vergeving .................................................................................................................................. 28 5.7 Bevrijding ................................................................................................................................... 29 5.8 Tips voor begeleiding .............................................................................................................. 30 5.9 Conclusie ................................................................................................................................... 31 6 Gedicht .............................................................................................................................................. 32 Bibliografie ........................................................................................................................................... 33 Internet bronnen.................................................................................................................................. 33 Bijlagen ................................................................................................................................................. 34 Bijlage 1. Numerologie ................................................................................................................... 34 Bijlage 2. Het werkblad Oordeel over je naaste ......................................................................... 36 Bijlage 3. Begeleidingshandleiding voor The Work van Byron Katie ...................................... 37 Bijlage 4. Overzicht zieletaal ......................................................................................................... 38 Bijlage 5. Document vergeving ..................................................................................................... 39 Bijlage 6. Oefening in het loslaten van verwachtingen ............................................................. 41 Bijlage 7. Oefening om te vergeven door schrijven ................................................................... 42

3


Samenvatting Vergeven is een belangrijk onderdeel van de E.E.N.®-therapie. In de eerste module maak je als student gelijk kennis met het instrument vergeving. Is het mogelijk dat slechts het opzeggen van de vergevingssessie van het Instituut ervoor kan zorgen dat mensen genezen c.q. helen? Of werkt vergeving op een dieper niveau? Hoe kun je die kennis dan gebruiken als therapeut? In deze scriptie worden diverse theorieën en methoden van vergeven binnen de Westerse cultuur onderzocht. Daarmee verkrijg je meer inzicht in het proces van vergeving. Vervolgens wordt met dat inzicht een gemakkelijk bruikbaar model opgezet dat je in de E.E.N.®-praktijk kan gebruiken om cliënten, maar ook jezelf als therapeut, gemakkelijker te laten vergeven. Een persoonlijke crisis heeft ervoor gezorgd dat ik me spiritueel ben gaan ontwikkelen. Daardoor ontstond de behoefte om die ontwikkeling meer professioneel te gaan inzetten. Dit leidde tot de keuze voor de opleiding tot E.E.N.-®-therapeut. Deze opleiding heeft ervoor gezorgd dat ik een praktijk heb kunnen starten, waarin al mijn voorgaande opleidingen en cursussen samenkomen. Gedurende de opleiding ben ik tot het inzicht gekomen dat een therapeut meer iemand is die faciliteert dan iemand die ´geneestóf alleen maar ´behandelt´. De cliënt heeft zelf de verantwoordelijkheid voor zijn eigen leven. Ik geloof heel erg in het zelfgenezend vermogen van het lichaam en de kracht van de eigen gedachten. Je creëert wat je denkt. Vergeven kan daarbij een belangrijk instrument zijn. De definitie van vergeven is: ´vergeven is een innerlijk proces waarbij je jezelf bevrijdt van belemmerende ervaringen uit het verleden, door jezelf niet meer als slachtoffer te zien en af te zien van het toerekenen van schuld aan de ander´. Er bestaan een aantal misvattingen over vergeven. De belangrijkste is dat vergeven over de ander gaat. Het is belangrijk om te kunnen vergeven om in de heelheid te komen en het verleden achter je te kunnen laten. Vergeven is niet moeilijk, maar de stap ernaar toe soms wel. Hierbij worden soms oneigenlijke excuses aangevoerd, die je als therapeut moet kunnen herkennen. Er zijn veel verschillende vergevingsmodellen. Binnen het kader van de scriptie zijn drie stromingen te onderscheiden: Christelijke, psychologische en spirituele vergevingsmodellen. Vergeleken met de definitie kun je concluderen dat Christelijke vergevingsmodellen de nadruk leggen op verzoening en het principe dat vergeving over de ander gaat. De psychologische modellen zien vergeving als een innerlijk proces, maar gaan uit van een schuldige dader en houden daarmee het idee van slachtoffer zijn in stand. De spirituele vergevingsmodellen zien vergeving eveneens als een innerlijk proces. Echter, deze modellen stellen het ego wel terzijde doordat ze je naar binnen laten kijken en je laten inzien dat je eigen gedachten en oordelen de oorzaak zijn van de pijn die je ervaart. Vergeving in de spirituele modellen heeft dus niets met de ander te maken. De vergevingssessie van het Instituut is bovenal een energetische manier van vergeven en gaat er impliciet vanuit dat vergeving over jezelf gaat. Uit de besproken modellen komen een aantal gezamenlijke aspecten naar voren die belangrijk zijn in het innerlijke vergevingsproces. Als je de belangrijkste aspecten van vergeving in een model zet, ontstaat een eclectisch vergevingsmodel dat uit de volgende vijf fasen bestaat. 1. Zelfonderzoek Herkennen en erkennen van de eigen schadelijke gedachten over een gebeurtenis uit het verleden. 2. Bewustwording Vasthouden aan negatieve gedachten is schadelijk voor je. 3. Keuze De bereidheid vinden om het ego terzijde te schuiven en bewust kiezen voor vergeving. 4. Vergeving De vergevingssessie van het Instituut uitspreken. 5. Bevrijding De bevrijding van vergeving ervaren. De eindconclusie bij het tot stand komen van dit model is dat vergeven boven alles een innerlijk transformatieproces is: door het loslaten van de oordelen over de ander, laat je de oordelen over jezelf los, waardoor je jezelf bevrijdt uit de gevangenis van slachtofferschap in welke vorm dan ook en thuiskomt in de liefde van je ware zelf.

4


1 Inleiding ‘’Wie anderen niet kan vergeven, maakt de brug kapot waar hij zelf nog over heen moet’’. (auteur onbekend)

1.1 Inleiding In dit hoofdstuk wil ik de doelstelling van de scriptie beschrijven evenals de probleemstelling. Vergeving is een wijds begrip waar al veel over geschreven is en dat al vanuit diverse invalshoeken is bestudeerd. Daarom zal ik het onderzoeksveld afbakenen, zodat het werkbaar blijft voor het schrijven van deze scriptie. Vervolgens zal ik de aanpak van de scriptie beschrijven. Maar ik begin dit hoofdstuk met de reden waarom ik het onderwerp vergeving heb gekozen. 1.2 Onderwerp Het was niet eenvoudig om een scriptieonderwerp te vinden dat voor mij voldoende diepgang in zich had om de hbo-opleiding tot E.E.N.®-therapeut mee af te sluiten. Het vertrouwen was er wel dat als er eenmaal een onderwerp zou zijn, de scriptie wel op papier zou komen. Alleen welk onderwerp, dat gaf wel wat hoofdbrekens. Eén ding was wel meteen zeker, het zou geen onderwijsverslag worden. Vanaf het begin is het idee ontstaan om een interessant thema uit te werken. Het liefst een thema dat bruikbaar is in de praktijk van de E.E.N.®-therapeut. Vergeven is een belangrijk onderdeel van de E.E.N.®-therapie. In de eerste module maak je gelijk kennis met het instrument vergeving. Vanaf het begin van de opleiding rees bij mij echter de vraag of het opzeggen van een ´versje´, de woordelijke vergevingssessie van het Instituut, ervoor kan zorgen dat mensen genezen c.q. helen. Is het zo eenvoudig? De geneeskracht van het woord? Omdat de werking van deze manier van vergeving niet concreet voor mij was, was het ook moeilijk om aan anderen uit te leggen. Daardoor werd vergeving door mij in een eerste consult vaak niet direct opgepakt, maar bracht ik het pas in een vervolgconsult aan de orde. De positieve resultaten van de vergevingssessie waren bij mijn oefencliënten echter wel overduidelijk aanwezig. Dus het werkt wel. Maar hoe? Dat is een mooi onderwerp om uit te zoeken, voor mij als therapeut en voor deze scriptie. 1.3 Doelstelling In deze scriptie worden diverse theorieën en methoden van vergeven onderzocht. Daarmee wordt meer inzicht in het proces van vergeving verkregen. Met dat inzicht zal dan een praktische methode of gemakkelijk bruikbaar model worden opgezet dat je in de E.E.N.®-praktijk kunt gebruiken om cliënten, maar ook jezelf als therapeut, gemakkelijker te laten vergeven. De doelstelling heb ik als volgt geformuleerd: Het onderzoeken van manieren om te vergeven om te komen tot een praktisch vergevingsmodel dat een E.E.N.®-therapeut kan gebruiken in zijn praktijk bij het begeleiden van vergevingsprocessen. Mijn persoonlijk doel van deze scriptie is om meer ´grip´ te krijgen op het vergevingsproces, om de cliënten in mijn praktijk (nog) beter te kunnen begeleiden. Met name die cliënten die het heel moeilijk vinden om te vergeven.

5


1.4 Probleemstelling De titel van de scriptie is ´Vergeving in de praktijk´. Dit kun je tweeledig opvatten. In eerste instantie wordt met ´praktijk´ de therapeutische praktijk bedoeld. In tweede instantie wordt met ´praktijk´ ook de praktische uitvoering c.q. uitoefening van vergeving bedoeld. Het is in deze scriptie vooral de bedoeling om vergeving in alle opzichten praktisch te benaderen. Uit de hierboven geformuleerde doelstelling volgt al min of meer de probleemstelling. In deze scriptie wordt onderzocht hoe vergeving werkt en welke manieren van vergeving er zijn. De probleemstelling kun je dan als volgt formuleren: Welke manieren van vergeving zijn er en hoe vertaal je die naar de E.E.N.®-praktijk? Uit de probleemstelling volgt dat de scriptie in eerste instantie is bedoeld voor medestudenten en E.E.N.®-therapeuten. Maar de scriptie zal zo worden geschreven dat neutrale lezers, die geïnteresseerd zijn in het onderwerp, de scriptie ook kunnen lezen. 1.5 Afbakening Het onderzoek voor deze scriptie zal bestaan uit een literatuurstudie, eventueel aangevuld met ervaringen uit de eigen praktijk. Over vergeving is heel veel geschreven, vanuit uiteenlopende invalshoeken. Het is dan ook onmogelijk om al deze invalshoeken mee te nemen in deze scriptie. Omdat de doelstelling is om te komen tot een praktisch vergevingsmodel, zal de literatuurstudie dan ook worden beperkt tot literatuur waarin vergeving praktisch wordt benaderd. Verder zal mijn literatuurstudie zich ook beperken tot het bespreken van vergeving in de westerse cultuur. In andere culturen wordt ook over vergeving besproken. Maar mijn kennis daarvan is te gering om me daarin te verdiepen en dit ook nog uit te werken in deze literatuurstudie. Dat is een aparte studie waard. 1.6 Aanpak De scriptie zal als volgt worden opgebouwd. Eerst volgt er in hoofdstuk twee informatie over mijzelf en de vorming tot therapeut. Omdat deze scriptie manieren van vergeving wil vinden die je kunt gebruiken in de eigen praktijk, is het zinvol om eerst iets te vertellen over het ontstaan van mijn therapeutschap en mijn praktijk in wording. Om een eenduidig begrip van vergeving te verkrijgen zal er in hoofdstuk drie een definitie van vergeving worden geformuleerd. Er wordt ingegaan op wat vergeving nou eigenlijk is en zeker ook wat het niet is. Er zal dieper worden ingegaan op het principe en het belang van vergeven. Daarna wordt nog besproken waarom vergeven in sommige gevallen zo moeilijk is. De definitie dient als leidraad om een aantal modellen van vergeving uit te werken. Dit komt in hoofdstuk vier aan de orde. Daarbij worden modellen uit verschillende stromingen besproken, evenals de woordelijke vergevingssessie van het Instituut. De bruikbaarheid van de modellen wordt getoetst aan de definitie zoals gesteld in hoofdstuk drie. In hoofdstuk vijf worden de modellen van hoofdstuk vier gecombineerd tot één praktisch model. Daarbij zullen ook oefeningen en energetische, natuurgeneeskundige middelen worden benoemd die het proces van vergeving kunnen ondersteunen. Hiermee wordt antwoord gegeven op de vraag in de probleemstelling. Ik besluit de scriptie in hoofdstuk zes met een gedicht van Gerald Jampolsky. 1.7 Tenslotte Om de scriptie persoonlijk te houden, heb ik ervoor gekozen om geen rapporttaal te gebruiken. Daarom spreek ik over ´je´ en ´jij´, in plaats van grammaticaal voortdurend de voltooide tijd te kiezen. Ik denk dat ik met deze persoonlijke benadering meer recht aan de sfeer van de opleiding doe. Verder spreek ik in de scriptie over ´de cliëntén ´hij´. Uiteraard geldt dat waar je dit leest, het ook over een ćliënte´ en een ´zij´ kan gaan. Maar voor de leesbaarheid van de scriptie kies ik er niet voor om overal steeds ´hij/zij´ te vermelden.

6


2 Nicolle Moonen 2.1 Inleiding Omdat ik met deze scriptie manieren van vergeving wil vinden die ik kan gebruiken in de eigen praktijk, wil ik hier iets over mezelf en over mijn praktijk vertellen. Ik wil ingaan op mijzelf als mens, wat ik verbind met bepaalde aspecten van mijn numerologie (zie bijlagen 1).Daarna bespreek ik mijn spirituele kant en de keuze voor de E.E.N.®-opleiding. Vervolgens vertel ik over mijzelf als therapeut en komt de eigen praktijk aan bod. Als laatste wil ik mijn persoonlijke overtuiging delen. 2.2 De mens Nicolle Ik ben geboren op 14 oktober 1968 in Limburg. In de numerologie is mijn kindgetal het karmagetal 14/5. Mijn ware aard is dat ik een grote interesse voor details heb. Een 5-kind met veel energie. Opgegroeid in de hectiek van een middenstandsgezin in een kleine dorpsgemeenschap. Het getal voor het gezin is 10: vaders wil is wet. Ik was ook een echt pappa-kindje en ik heb nog steeds een bijzondere band met mijn vader. Ik ben ook een zondagskind, zonder al te veel tegenslagen in mijn jeugd. Wel met wat fysieke klachten op zijn tijd, wat in mijn numerologie tot uiting komt in het karmagetal 14/5 bij ´blokkade´. Ik heb dan ook een hele ziekenhuis historie als kind, waarbij ik de Eerste Hulppost meerdere malen heb mogen aanschouwen. Over het algemeen kan ik zeggen dat ik een fijne jeugd heb gehad, waarin ik al snel zelfstandig was omdat mijn ouders het druk hadden met het eigen bedrijf. Ik was een lieve, mooie puber, braaf en een voorbeeld voor anderen, zo getuigt het getal 6 in de numerologie. Ik ben altijd een gemakkelijke leerling geweest, die zonder veel moeite door de schooltijd is gekomen. Bijna altijd bij de besten van de klas. Dat heeft er ongewild toe geleid, mede ingegeven door de goed bedoelde aansporing van mijn vader, dat dit op een gegeven moment een persoonlijke doelstelling is geworden. ‘’Voor velen van ons zijn onze ouders de mensen die we het moeilijkst kunnen vergeven’’ (Jampolsky, Lichtsignalen, 1993).

Perfectionisme, altijd de beste willen zijn. Altijd het beste uit jezelf halen. Dat gaat net zo lang goed, totdat je jezelf enorm tegenkomt. Mijn getal in de numerologie voor de confrontatie is 24/6: je ervaart alles om je heen als lief en aardig en dat levert nog wel eens een teleurstelling op omdat je soms te naïef bent. De mensen die ik aantrek zijn liefdevolle mensen, maar ook mensen die misbruik maken van de liefde. Opkomen voor mezelf en vanuit mijn hart werken is belangrijk (totale confrontatie 15/6). Deze confrontatie kwam tijdens de eeuwwisseling. Na 16 jaar liep mijn relatie stuk. En ik kon het in eerste instantie gewoonweg niet geloven. De persoon met wie ik 16 jaar lief en leed had gedeeld, met wie ik een zoon op de wereld had gezet, liet mij zo maar in de steek. Dat kon toch zo maar niet? Dit gebeurde in dezelfde periode dat ik de Ziekte van Cushing kreeg. Bij mij waren de fysieke symptomen van Cushing een hoge bloeddruk, een volle maangezicht en vetophoping op de romp, maar meer nog had ik last van de psychische kenmerken die lijken op manische depressiviteit. Deze ziekte tegelijkertijd met een relatiebreuk is de oorzaak geweest van een persoonlijke crisis. De Ziekte van Cushing wordt veroorzaakt door een goedaardig gezwel op de hypofyse, het commandocentrum. Voor mijn gevoel, had ik op dat moment geen controle meer over mijn leven. Zoals Louise Hay beschrijft: Geestelijke onevenwichtigheid. Overproductie van schokkende ideeën. Een gevoel overweldigd te zijn. (Hay, 2010) Op dat moment werd ik gedwongen om voor mezelf te kiezen en moest ik stappen ondernemen om mijn leven weer vanuit mijn hart te kunnen leven. Een scheiding en een ernstige ziekte waren er dus voor nodig om mij op mijn levenspad te brengen. Mijn levensles (12/3) is om te leren naar buiten te brengen wat ik denk. Ik heb behoefte aan expansie en het zelf doen. Ik zit veel in mijn denken en ik wil graag meer naar mijn gevoel. Mijn levensdoel (12/3) is overwinning van dualiteit en handelen vanuit wilskracht!

7


2.3 De spirituele Nicolle Op zoek naar zingeving in mijn leven, mede ingegeven door de persoonlijke crisis, ben ik de zoektocht naar mezelf gestart. Die zoektocht werd een spirituele zoektocht. Daarbij heb ik een aantal wegwijzers op mijn pad gehad, die ik nog steeds heel dankbaar ben dat ze in mijn leven zijn gekomen. Mijn eerste wegwijzer is de spiritueel lerares Inge. Zij heeft me duidelijk gemaakt dat een crisis in je leven vaak als functie heeft om je weer op je levenspad te krijgen: het doel waarvoor je op aarde bent gekomen. Ze raadde me aan om spirituele boeken te lezen, te gaan mediteren en Reiki te proberen. Ik ben begonnen met een meditatiecursus om het piekeren en tobben te stoppen. In die tijd ben ik ook spirituele boeken gaan lezen. Belangrijke titels die mij destijds veel inzicht hebben gebracht, zijn:  Het licht zal je bevrijden – Milanovich & Mc Cune  De Celestijnse belofte – James Redfield  Emed, zijn leven aan gene zijde – W.A.H. Mulder-Schalekamp  Een blik in het hiernamaals – Jozef Rulof  Omgang met Gods geestenwereld – Johannes Greber  Je kunt je leven helen – Louise L. Hay Mijn tweede wegwijzer is mijn Reiki Master Elly. Bij haar ben ik de Reiki opleiding gaan doen. Dat traject heeft een aantal jaren geduurd en heeft me zeer veel inzichten gebracht. Ik heb geleerd om weer bij mijn gevoel terug te komen en voor mezelf te kiezen. Uiteindelijk ben ik ingewijd tot Reiki Master 3b. Hoewel ik de Reiki opleiding in eerste instantie voor mezelf heb gedaan, voelde het heel goed om anderen daarmee te kunnen helpen.

De derde wegwijzer is het medium Jaco. Nieuwsgierig geworden door de literatuur en zelf in het bezit van een sterke intuïtie, ben ik de opleiding Mediumschap gaan doen. Door mijn mediumschap heb ik geleerd hoe ik mijn gevoelens en ingevingen bewust kan inzetten. Ik heb geleerd om contact te leggen met mijn gids(en), met overleden dierbaren en met engelen. In eerste instantie was ik er wel sceptisch over, maar door de overweldigende ervaringen ben ik helemaal in mijn kracht gekomen. Ik heb geleerd dat ik word gesteund en ervaar die steun ook dagelijks. Dit heeft mij doen groeien in mijn spiritualiteit. Ik kan nu vertrouwen op mijn innerlijke stem en de eigen wijsheid die in me is. Ik heb vervolgens ook een opleiding Transhealing gedaan. Je leert in trance contact op te bouwen met je healing gidsen en krijgt vervolgens van je gids door waar te helen. Als Reiki Master en medium/transhealer ben ik begonnen om mensen te behandelen en te begeleiden. Maar ik voelde me al snel onvoldoende uitgerust om therapeutisch werk te doen. Ik heb absoluut het vertrouwen dat de universele energie een goede energie is. Ook vertrouw ik erop dat de universele energie daar werkt waar het nodig is. Ik vind het voor mezelf echter belangrijk om meer kennis te hebben van de fysieke en psychische systemen die je in werking zet met een energetische behandeling. Met name het gebrek aan de basale medische kennis hield me tegen. Ik was medisch onvoldoende op de hoogte wat ik precies deed. Een ander aspect was het onvoldoende in staat zijn om nazorg te geven. Een cliënt krijgt van jou een Reiki behandeling, maar ben je dan ook in staat om ongewenste of heel heftige effecten in goede banen te leiden? Wat als de cliënt in een depressie komt, of in een regressie schiet die hij niet goed kan afsluiten? Hoe ik daarmee moet omgaan heb ik niet geleerd in mijn Reiki opleiding. Met name bij mijn mediumschap voel ik me heel vaak maar een passief onderdeel van het proces en te zeer afhankelijk van mijn gidsen en begeleiders. Ik weet dat ze er altijd zijn en me altijd helpen. Maar ik moet de doorgekregen informatie wel op de juiste wijze interpreteren. Het is maar de vraag of

8


dat altijd goed gaat. Bovendien ondergààt de cliënt de behandeling alleen maar en wordt deze niet gestimuleerd om zelf aan zijn heelwordingsproces te werken. Zeker als medium, beantwoord je voornamelijk vragen. Waar ik het belangrijk vind om juist vragen te stellen, zodat de cliënt zelf het antwoord leert te vinden. Ik wilde dus meer onderbouwing voor mijn therapeutische werk, meer diepgang. Ik vind het belangrijk dat ik weet hoe ik een juiste diagnose kan stellen, evenals het opstellen van een goed behandelplan. Dat ik weet hoe ik cliënten moet begeleiden en de juiste nazorg kan verrichten. Dat heeft me doen zoeken naar een opleiding waarin ik dat alles zou kunnen leren en waar ik me ook nieuwe therapeutische vaardigheden zou kunnen eigen maken. Ik heb via internet een aantal opleidingen vergeleken. Uiteindelijk is de keuze op het Instituut E.E.N.® gevallen vanwege de invulling van de opleiding, de veelzijdigheid van de lesstof, het protocol (meten = weten), de erkenning, de basis medische vakken, maar zeker ook het goede gevoel tijdens de open dag. 2.4 De E.E.N.-therapeut in opleiding Nicolle Vanaf het eerste moment heb ik me thuis gevoeld op de opleiding. De warmte van het Instituut spreekt me erg aan. De lesstof sluit aan bij mijn behoefte aan kennis. Ook de combinatie theorie / praktijk is voor mij de juiste mix gebleken om de aandacht er al die avonduren bij te houden. De eerste module (A1) was voor mij meteen een heel belangrijke. De leer van de chakra´s en de energievelden gecombineerd met het SanoConcept bewerkstelligde bij mij een soort déjà vu. De E.E.N.®-energetica waren voor mij helemaal nieuw, maar ik kon al gauw de energetische werking ervan waarnemen en inzetten. Ik nam de kennis op als een spons. De module A1 is ook de module waarin het principe van vergeving wordt behandeld evenals de numerologie. Dit zijn voor mij de belangrijkste peilers van mijn therapie. De vaardigheden van het pendelen en de polsdiagnostiek had ik me al gauw eigen gemaakt, hoewel het er in eerste instantie naar uitzag dat dit ik de polsdiagnostiek maar niet onder de knie zou krijgen. De voedingsleer en voedingsintoleranties zijn de belangrijkste leerpunten uit module A2. Mijn eerste cliënten waren voornamelijk mensen met een voedingsintolerantie. Die kreeg ik op mijn pad, tot ik zelf de kuur heb gedaan om mijn eigen voedingsintolerantie voor koemelk op te lossen. De les over klankschalen was interessant, maar voor mezelf heb ik daar meer verdieping in nodig, wil ik dat ook echt gaan toepassen. De module A3 Egyptische Natuurgeneeskunde opende voor mij de deur naar heel oude kennis. Ik werk graag met de Ankh en heb ook al de minor V2 Ankh therapie gedaan. Wie ik ook met de Ankh behandel, voelt de krachtige energie die ervan uit gaat. Module A4 ging over de inrichting van de gezondheidszorg in Nederland en belangrijke wetgeving voor de gezondheidszorg. Uiteraard is het als therapeut heel belangrijk om hiervan kennis te hebben. Maar de veelal theoretische module A4 voelde toch meer als een noodzakelijk kwaad. Daarom was module B1 erg welkom om het tweede jaar mee te starten. Hier worden de Bach Bloesems en de Schϋssler celzouten behandeld. De Bach Bloesems ondersteunen de E.E.N.®-therapie. De gemeten bloesems vertellen heel veel over een cliënt. Ik zet ze meestal in bij cliënten die erg met hun emoties overhoop liggen. De Schϋssler celzouten adviseerde ik in het begin niet zo vaak, maar gebruikte ik meer als achtergrondinformatie, omdat deze ook veel vertellen over het karakter van een cliënt. Hiervoor geldt: onbekend maakt onbemind. Pas nadat cliënten er zelf een paar keer naar gevraagd hebben en ik ook de positieve resultaten zag, ben ik de Schϋssler celzouten vaker gaan adviseren. De grootste openbaring was module B2, de lichthealing. Door te oefenen met de lichthealing en deze zelf te ondergaan, heeft deze module heel veel oud zeer opgeruimd. Het is een fijne methode om ervaringen op te sporen die ons functioneren in het huidige leven belemmeren. Vervolgens kun je deze ervaringen verwerken door ze te vergeven. Het is een krachtig instrument, dat je terugbrengt bij je herinneringen zonder pijnlijke emoties nog eens diep te moeten ondergaan. Voor mij is de lichthealing een van mijn belangrijkste therapievormen geworden. Ik boek er bij mijn cliënten geweldige resultaten mee. Ik vind het een heel mooi proces om te begeleiden en ik krijg van mijn cliënten positieve reacties terug over de manier waarop ik de lichthealing geef. Met name de rust

9


van mijn stem zorgt ervoor dat mensen heel snel meegaan in de lichthealing. Het volgende citaat is een terugkoppeling van een van mijn cliënten hierover: ‘’ Wat me ook bezig hield was het verhaal van "de lift", het verhaal waar jij mee begon toen ik op het bed lag met mijn ogen dicht. Toen ik daar in ging staan, en op de knop van de 3de verdieping drukte van mijn lagere school (de 3de klas) ... De rustige stem die jij hebt tijdens de sessie, deed mij heel veel goed omdat ik me daaraan heb overgegeven en me daardoor ook erg op mijn gemak voelde. Ik voelde me steeds verder wegzakken in het verhaal. Als het ware beleefde ik de film van toen weer helemaal opnieuw. Een rustige stem met zoiets werkt voor mij het prettigst dan” . De afronding van de therapeutische vakken kreeg gestalte in module B3, de All-round. Belangrijkste instrumenten daaruit zijn voor mij de ademhalingsoefeningen en de mudra´s. De oefeningen zijn erg praktisch en gemakkelijk uit te voeren waardoor ik ze aan cliënten kan meegeven om zelf thuis mee aan de slag te gaan. De eerste twee jaren vlogen voorbij en ik voelde me steeds meer groeien in mijn zelfvertrouwen als therapeut. Daarmee werd de behoefte steeds sterker om professioneel met de therapie aan de slag te gaan. Ik wilde heel graag een ruime praktijk, op de begane grond, die voldoet aan alle eisen die een beroepsvereniging eraan stelt en liefst aan huis. Dat was wel even lastig, want dat betekende dat we moesten verhuizen. En daar had niet elk gezinslid evenveel zin in. We hebben toen gezocht naar een plek waar we ons allemaal thuis zouden voelen. Toen we eenmaal ons huidige huis hadden gevonden, waar iedereen een eigen ruime plek heeft gekregen, was de beslissing snel genomen. Het derde jaar was het jaar van de basis medische vakken: anatomie, pathologie en farmacologie. Dit was de medische kennis waar ik naar op zoek was. Het was een lang jaar met alleen maar theorie en heel veel, echt heel veel leren. Nu, als vierdejaars met het diploma medische basiskennis op zak, ben ik alweer twee jaar kleinschalig bezig met mijn praktijk. Dat doe ik naast mijn reguliere baan. Ik heb zo af en toe al wat cliënten, maar nog niet genoeg om er voldoende (bij-)verdiensten uit te halen. In de toekomst hoop ik hier een keer een voltijdbaan van te maken. Naast de E.E.N.®-therapie geef ik ook workshops voor spirituele ontwikkeling. Mijn communicatiestudie en alle andere opleidingen en cursussen komen nu in mijn therapeut-zijn samen. De naam van mijn praktijk is Lumen. Dit betekent licht. Licht in de betekenis van verlichting met betrekking tot fysieke klachten en mentale klachten zoals zorgen en piekeren. Maar ook verlichting in spirituele zin, op een hogere trilling komen. Het is ook licht aan het eind van de tunnel, hoop, kans op een comfortabeler leven. Licht in het donker, hulp als je het even niet ziet zitten. Maar ook licht in de zin dat het niet altijd even serieus hoeft te zijn, met humor op z'n tijd. Maar niet lichtzinnig, of lichtvoetig. Met twee voeten in de klei, volledig in de aardse realiteit. 2.5 Persoonlijke overtuiging Hiervoor heb ik besproken wie ik ben als mens en als spirituele therapeut. Gedurende de opleiding ben ik tot het inzicht gekomen dat een therapeut meer iemand is die faciliteert dan iemand die ´geneestóf alleen maar ´behandelt´. De cliënt heeft zelf de verantwoordelijkheid voor zijn eigen leven. Als therapeut help je een cliënt op weg, reik je middelen aan waarmee hij aan de slag kan en soms geef je de cliënt net even dat extra zetje dat hij nodig heeft om in beweging te komen. Ik geloof heel erg in het zelfgenezend vermogen van het lichaam en de kracht van de eigen gedachten. Je creëert wat je denkt. In mijn praktijk heb ik gezien dat vergeving een heel krachtig instrument is om het lichaam aan te zetten tot genezing. Hoe dat werkt, bespreek ik in het volgende hoofdstuk.

10


3 Theorie rondom vergeving 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk wil ik de theorie over vergeven bespreken. Ik zal ingaan op het principe en het belang van vergeven. Daarna wil ik aangeven waarom vergeven in sommige gevallen zo moeilijk is. Maar voordat we het over vergeven kunnen hebben is het belangrijk om te definiëren wat vergeven is. Daarom behandel ik eerst een aantal definities uit het woordenboek, de literatuur en uit Module A1 van de opleiding tot E.E.N.®-therapeut, om zo te komen tot een werkbare definitie voor deze scriptie. 3.2 Definitie Als je in de literatuur naar een definitie van vergeving zoekt, kom je voornamelijk beschrijvingen tegen van wat vergeving niet is of wat vergeving doet. Wat vergeving is, lijkt moeilijk te definiëren. In het woordenboek staat de volgende beschrijving van vergeven: ver-ge-ving [zelfstandig naamwoord]• het niet meer kwalijk nemen vb:je moet niet kwaad blijven, maar hem vergeving schenken synoniem: vergiffenis Willem de Vink zegt over vergeven: ‘’Het is de ander zijn schuld niet toerekenen’’. (Vink, 2012) En Carl Thoresen zegt: ‘’Vergeven is het opgeven van het recht om kwaad te zijn’’. (Thoresen, 2000) Een meer wetenschappelijke benadering is de definitie van Enright en Coyle: ‘’Vergeven is de overwinning van het negatief affect en oordeel ten opzichte van de dader, niet door het recht op dat affect te ontkennen, maar door de dader met medelijden, welwillendheid en liefde te zien, erkennend dat hij of zij het recht hierop verspeeld heeft’’. (Enright-Coyle, 1998)

Een definitie die regelmatig terugkomt in de literatuur is deze van psychiater Gerald Jampolsky: ‘’Vergeven is het loslaten van alle hoop op een beter verleden’’. In zijn boek ´De kracht van liefde van vergeving´ zegt hij het volgende hierover. ‘’Vergeving is de bereidheid een pijnlijk verleden te laten varen. Het is het besluit niet langer te lijden, je hart en ziel te genezen. Het is de keuze geen waarde meer te hechten aan haat of woede. Het is het loslaten van het verlangen anderen of jezelf pijn te doen om iets dat al in het verleden ligt’’. (Jampolsky, 2000) Willem Glaudemans geeft als definitie: ‘’Vergeven is een innerlijk proces. Het is een daad van liefde voor jezelf, de bevrijding van een pijnlijk verleden dat je in het heden nog parten speelt’’. Hij gaat daarbij nog een stap verder. Volgens hem is vergeven onschuld zien. Hij noemt dat zelf ontschuldigen. ‘’Het is niet de daad of de dader die vergeven moet worden, maar onze veroordeling ervan. Het is de reactie van onszelf op de situatie en de daad van de ander, die ervoor heeft gezorgd dat we ontstemd zijn geraakt en niet de daad op zichzelf, hoe ernstig die ook lijkt te zijn. Vergeven is onschuld zien’’. (Glaudemans, 2002) De definitie van het Instituut in Module A1 luidt: ‘’Vergeving is de geneeskracht van het woord, het opent geblokkeerde chakra’s, laat energie weer stromen en verbreekt alle energetische en karmische banden die op basis van ego (macht en onmacht) zijn gelegd’’. (E.E.N., 2008)

11


Belangrijke punten uit bovenstaande bij het definiëren van vergeving zijn:  vergeven is een innerlijk proces;  vergeven gaat over jezelf, niet over de ander;  het gaat over loslaten, het verbreken van banden die in het verleden zijn gelegd maar waar je nu nog steeds last van hebt;  vergeven is het afzien van het denken in schuld. Als je de ander niet meer als dader ziet, ben jij niet langer meer een slachtoffer. Hieruit volgt de volgende definitie voor deze scriptie: Vergeven is een innerlijk proces waarbij je jezelf bevrijdt van belemmerende ervaringen uit het verleden, door jezelf niet meer als slachtoffer te zien en af te zien van het toerekenen van schuld aan de ander. 3.2 Principe Zoals in de vorige paragraaf genoemd, is een belangrijk principe van vergeven dat het over jezelf gaat en niet over de ander. Tegelijkertijd is dat ook een principe wat in de praktijk niet altijd even gemakkelijk is uit te leggen. Vergeving gaat toch per definitie over de ander want je hebt iemand anders toch iets te vergeven. Die ander heeft jou iets aangedaan. Het liefst wil je rechtvaardigheid en genoegdoening. Je wil dat de ander boet voor zijn daden, of je wil dat hij sorry zegt. In zoń geval zoek je vergeving buiten jezelf. Je bent dan afhankelijk van de ander om zijn schuld te erkennen, om sorry te zeggen. Maar in werkelijkheid is geen enkel excuus goed genoeg en trek je de oprechtheid in twijfel. En hoe kun je vergeven als de ander geen berouw toont of niet meer in (jouw) leven is? We veroordelen onszelf tot levenslang als we vergeving afhankelijk maken van de ander. Daarom is het ook maar goed dat vergeving een innerlijk proces is. Je hebt jouw bevrijding dan ook zelf in de hand. Je kunt er zelf aan werken en je hoeft niet te wachten tot de ander zichzelf overwint en een stap in jouw richting zet. Vergeven is niet naar de dader gericht, maar juist naar binnen, want alleen daar kan de bevrijding door vergeving plaatsvinden. Eigenlijk is het proces van vergeving een innerlijke schoonmaakactie. Je reinigt jezelf van oude pijn en belemmerende ervaringen. Je bevrijdt jezelf uit de gevangenschap van woede, wrok, verdriet en haat, omdat je ervaren hebt dat die gevoelens je niet gelukkig maken. Je kunt er zelfs ziek van worden. Een ander principe van vergeven is dat vergeving plaatsvindt over tijd en over grenzen. Omdat vergeven een innerlijk proces is, is het ook mogelijk om te vergeven zonder dat de ander erbij is. Je kunt dus een innerlijke vergeving doen voor anderen die elders wonen, maar ook voor overledenen. Zo kun je, als innerlijk proces, ook situaties vergeven, traumatische gebeurtenissen uit het verleden, of je lichaam en in principe dus alles waar je nu nog steeds last van hebt. Het maakt niet uit of dit grote of kleine ´verwondingen´ betreft. Het is altijd goed om te vergeven. 3.3 Misvattingen Waarom is het principe, dat vergeven over jezelf gaat, zo moeilijk uit te leggen of te bevatten? We hebben hier te maken met een ego dat enorm in de weg zit. Het is het ego dat vindt dat je inbreuk maakt op het gevoel van rechtvaardigheid als je de ander vergeeft. Dat komt doordat het ego uitgaat van een aantal mogelijke misvattingen. Het is belangrijk om deze misvattingen te kennen, om tot een goed begrip van het ware principe van vergeven te komen. Hieronder volgen een aantal belangrijke:  

 

De belangrijkste misvatting is dat vergeving over de ander gaat en niet over jezelf. Daarmee wordt vergeven een naar buiten gericht proces, in plaats van een innerlijk proces. Vergeven is zeker niet het bekennen van ongelijk. Als je de ander vergeeft, lijkt het erop dat je toegeeft dat jij ongelijk hebt en dat de ander gelijk heeft. De ander komt er dan mee weg. Maar vergeven wil niet zeggen dat je ongelijk bekent, het wil alleen maar zeggen dat je ervoor kiest niet langer de wrok en de pijn met je mee te dragen die door de ander veroorzaakt is. Vergeven is niet bagatelliseren. Net doen alsof het je niet raakt. Dan ga je vergeven uit de weg, terwijl je van binnen misschien wel kookt. We stoppen onze gevoelens weg. En daar kunnen we dan juist weer ziek van worden. Vergeven is niet tolereren. Je hoeft het gedrag van de ander absoluut niet door de vingers te zien. Je kunt verkeerd gedrag een halt toe roepen en tegelijkertijd de pijn die je ervan ondervonden hebt en je oordelen loslaten door te vergeven.

12


 



  



Vergeven is niet goedpraten. Met goedpraten ontken je wat er is gebeurd. Je geeft aan dat er verzachtende omstandigheden zijn die het gebeurde minder erg maken. Maar ook dan stop je jouw gedachten en gevoelens weg. Wegstoppen zorgt ervoor dat je niet kunt vergeven. Vergeven is niet vergeten. Dit is een oude uitspraak over vergeven. ´Zand erover´. We kunnen echter niet vergeven, als we datgene wat ons is overkomen zo snel mogelijk proberen te vergeten. Ook dan ontkennen we onze gevoelens. Vergeten staat vergeven juist in de weg. Vergeten zou wel de uitkomst van vergeven kunnen zijn. Maar is geen absolute noodzaak. Vergeven is niet begrijpen. Je hoeft de dader en zijn motieven niet te begrijpen om hem te kunnen vergeven. Vergeven is een innerlijk proces. Als je de dader nooit zult kunnen begrijpen, zou dat betekenen dat je nooit zou kunnen vergeven. Dan ben je levenslang gevangen in je pijnlijke emoties. Vergeven is niet de lieve vrede bewaren. Ook hier geldt dat je dan je gevoelens ontkent. Het is goed om je boosheid, woede, pijn en andere emoties te uiten. Juist dan kun je tot vergeven overgaan. Vergeven is niet verzoenen. Vergeven doe je voor jezelf. Als verzoening de uitkomst is, dan is dat mooi meegenomen. Maar het is niet het doel van de vergeving zelf. Vergeven is niet de ander weer moeten gaan vertrouwen. Vergeven maakt je vrij van de verwachtingen over de ander. Daarna kun je besluiten, als bescherming voor jezelf, om de ander geen vertrouwen meer te schenken. Doordat je niets meer verwacht, word je ook niet meer teleurgesteld. Vergeven doe je niet uit superioriteitsgevoel. Je vergeeft niet om de ander te kleineren of om jezelf beter te vinden. Dan is er sprake van arrogantie en ben je de ander nog steeds aan het veroordelen.

3.4 Belang In mijn praktijk gebruik ik wel eens het voorbeeld van de rugzak. Alle ervaringen in je leven die je niet goed hebt verwerkt en niet hebt vergeven, stop je in je emotionele rugzak. Die rugzak wordt steeds zwaarder en op het laatst ga je gebukt onder het gewicht ervan en de pijn die dit veroorzaakt. Dan is het toch verstandig om die rugzak een keer van je rug te halen en te kijken wat je er allemaal in hebt gestopt. Door te vergeven maak je jezelf vrij van de ballast die je gedurende je hele leven in je rugzak hebt gestopt. Je kunt het verleden niet veranderen. Maar je kunt wel veranderen hoe je er in het nu mee omgaat. “Vergeven verandert het verleden niet, maar verbreedt de toekomst”- P. Boese

Hiermee kom ik meteen op het belang van vergeven. ‘’Vergeving maakt je vrij van het verleden en vrij voor de toekomst. Om echt in de heelheid te komen, is het belangrijk dat je de pijn van vroeger uitwist. Vergeven is definitief een punt zetten achter het verleden. (Stolp, 2005) In Module A1 van de opleiding wordt dat mooi verwoord: Áls we de scherven van gisteren krampachtig blijven vasthouden, blijven we onszelf keer op keer verwonden. Vergeven is het zich ontdoen van deze scherven, zodat we onszelf kunnen helen’’. Haat, wrok en zelfmedelijden maken ons ziek. Het zijn negatieve emoties die blijven vastzitten in ons energetisch systeem. Waar haat en wrok is, is geen ruimte voor liefde. We kunnen onszelf niet met licht vullen, als we in het donker blijven zitten. Negatieve emoties blokkeren de doorstroming van energie. We kunnen dit meten in de chakra´s. En als de chakra´s geblokkeerd raken, dan worden we vroeger of later ziek. (E.E.N., 2008) Jampolsky zegt hierover het volgende. ‘’De bijwerking van het vasthouden aan haatdragende gedachten kan een zeer negatieve invloed hebben op ons welzijn. Je kunt er de volgende klachten aan over houden: hoofdpijn, rugpijn, nekpijn, maagpijn en maagzweerachtige symptomen,

13


neerslachtigheid, lusteloosheid, ongedurigheid, lichtgeraaktheid, gespannenheid en overgevoeligheid, slapeloosheid en rusteloosheid, ongerichte angsten en ontevredenheid. Er zijn maar weinig mensen die ooit middelen innemen waarvan ze weten dat ze schadelijk zijn. Maar we zijn minder kieskeurig als het om onze gedachten gaat die ons schade berokkenen’’. (Jampolsky, 2000) Vergeving is de krachtigste manier om deze gedachten en onze klachten te genezen. Ons immuunstelsel kan sterker worden als we vergeven. Vergeving is dan ook een geschenk voor jezelf. Vergeven heeft een heilzame werking. Door te vergeven kun je je letterlijk lichter voelen. Dat krijg ik ook terug van cliënten met wie ik een vergevingssessie heb gedaan. Vergeving laat geblokkeerde energie weer stromen. Het is een belangrijke stap op weg naar de heelheid. Ook Nelson Mandela zag het belang van vergeving in toen hij in 1995 werd aangesteld als eerste zwarte president. De sfeer tussen blank en zwart was destijds dusdanig verstoord dat een ´bijltjesdag´ onvermijdelijk leek. In plaats van het gebruikelijke oorlogstribunaal, richtte hij de Commissie van Waarheid en Verzoening op. Door niet te kiezen voor vergelding luidde Nelson Mandela een nieuw tijdperk in. Iedere oorlogsmisdadiger mocht bij de Commissie amnestie aanvragen. In ruil hiervoor moest hij in het openbaar volledige openheid geven van zijn daden. De dader kon om vergeving vragen en de slachtoffers konden vergeving schenken. Vergeving en verzoening in plaats van vergelding. Alleen zo is er een gezamenlijke toekomst mogelijk. Dit is een mooi voorbeeld dat ook een natie zichzelf kan vergeven. 3.5 Moeilijk Vergeving gaat per definitie over het ogenschijnlijk onvergeeflijke. Hoe vergeef je de nazi´s of de daders van 9/11? Het volgende verhaal is een voorbeeld dat vergeven niet moeilijk hoeft te zijn. Het is het verhaal van Bill Cody die als Poolse Jood in een concentratiekamp heeft gezeten. We woonden in de Joodse wijk van Warschau, mijn vrouw, onze twee dochters en onze drie zoontjes. Toen de Duitsers onze straat bereikten, zetten ze iedereen tegen de muur en openden met machinegeweren het vuur. Ik smeekte hen dat ze mij zouden toestaan samen met mijn gezin te sterven, maar omdat ik Duits sprak, deelden ze mij in bij een ploeg dwangarbeiders. Toen moest ik voor mezelf beslissen, of ik mijzelf wel of niet zou uitleveren aan de haat jegens de soldaten die dit op hun geweten hadden. In feite was het een gemakkelijke beslissing, werkelijk waar. Ik was advocaat. In mijn praktijk had ik al heel vaak gezien, wat haat kan uitrichten aan het lichaam en aan de geest van mensen. De haat had zojuist zes mensen gedood, die mij het allerliefst waren in mijn leven. Ik besloot daarom op dat moment om de rest van mijn leven – of dat nu lang of kort zou duren – iedereen lief te hebben die ik zou ontmoeten. (Stolp, 2005) Of vergeven moeilijk is, daar wordt in de diverse literatuur verschillend over gedacht. Vanuit de kerkelijke traditie wordt gezegd dat je moet vergeven en vergeten. Maar als dit alleen op basis van wilskracht moet gebeuren, dan is het een bijna onmogelijke opdracht. Je kunt niet zomaar een knop omdraaien in je hoofd of in je hart, al zou je het heel graag willen. Hans Stolp, die pastor is, spreekt zelfs van een bijzondere weg van zware en langdurige innerlijke arbeid. Soms wordt vergeven gezien als een proces waarbij je de dader vergeving schenkt en hem daarmee onder ogen moet komen. In zoń geval is vergeven niet gemakkelijk en zeker niet vanzelfsprekend. Als slachtoffer moet je niet alleen de pijn onderkennen, maar ook de gevolgen ervan. Vervolgens moet je je afvragen of je jouw wraakgevoelens wil loslaten en de dader onder ogen wil komen. Het komt dan op de ontmoeting aan, of het proces van vergeven kans van slagen zal hebben. Dit kan voelen als een zwaar examen, waarvan je het resultaat maar moet afwachten. Tegenstanders beweren het tegendeel. Als we ons realiseren dat vergeven een innerlijk proces is en over onszelf gaat, dan hoeft vergeven niet moeilijk te zijn. Vergeven is dan heel dichtbij omdat je alles in je hebt wat er voor vergeving nodig is: je vermogen om oordelen en wrok los te laten en je bereidheid en openheid om vergeving te ontvangen. Vergeven is dan eenvoudig als we niet geloven in de misvattingen van het ego dat rechtvaardigheid en genoegdoening verlangt.

14


Module A1 van de opleiding schrijft. ‘’Het is niet moeilijk om te vergeven, het is misschien moeilijker de moed op te brengen om te willen vergeven’’. (E.E.N., 2008)Een voorbeeld uit mijn praktijk onderschrijft deze stelling. Het gaat om een cliënt die mijn praktijk bezoekt in verband met faalangsten. Ze wil haar verleden wel achter zich laten, maar vindt het moeilijk om de schuldige te vergeven. Als ik haar vraag wat ze er moeilijk aan vindt, dan zegt ze dat het haar beangstigt. Het komt erop neer dat ze liever vasthoudt aan de zekerheid van haar negatieve zelfbeeld, dan de onzekerheid hoe ze zich na vergeving zal voelen. In zekere zin ontleent ze haar identiteit aan haar slachtofferrol. Het vergt dan heel veel moed om te kunnen vergeven. Voor deze scriptie hanteer ik het standpunt dat vergeven op zichzelf niet moeilijk is, als je weet wat het principe van vergeven is, namelijk een innerlijk proces dat om jou zelf gaat. Als je weet dat je met vergeven de banden uit het verleden losmaakt en zo vrij je eigen toekomst kunt creëren, dan is vergeven niet moeilijk. De moeilijkste stap is om de bereid te vinden om daadwerkelijk te vergeven. 3.6 Excuses Het blijkt vaak heel lastig om de stap tot vergeven te zetten. Je ziet de noodzaak tot vergeven wel, maar iets weerhoudt je ervan. Je ego staat dan in de weg. Het ego gaat dan een ´logische verklaring´ aanvoeren voor de onwil om te vergeven. Deze rechtvaardiging is niet meer dan een excuus om niet te hoeven vergeven. In zijn boek Het Wonder van Vergeving, zet Willem Glaudemans een aantal excuses op een rijtje. Hij noemt dit de bezwaren en voorwaarden van het gekwetste ego. Ik zal er hiervan een paar bespreken die ik tijdens de opleiding en in de praktijk ben tegengekomen.  Ik kan pas vergeven als de ander berouw toont of spijt betuigt.  Ik kan pas vergeven als de ander belooft het nooit meer te doen.  Als ik vergeef, geef ik de ander een vrijbrief om het nog eens te doen.  Als ik vergeef, ben ik de zwakke partij.  Als ik vergeef, kan de dader er mooi mee wegkomen, ontloopt die zijn straf en dat is niet rechtvaardig.  Ik kan pas vergeven als ik begrijp waarom de ander me dit heeft aangedaan.  De misdaad is op zichzelf te erg of te groot om te vergeven.  Ik kan pas vergeven als het ook zo voelt.  Ik kan de ander niet vergeven, want ik had zelf ook schuld aan de zaak.

Excuses zijn bezwaren van het gekwetste ego, die ervoor zorgen dat je denkt dat je niet hoeft of kunt vergeven. Het ego is heel sterk en laat zich niet zo maar terzijde schuiven. Het is goed om ons bewust te zijn van deze bezwaren en te onderkennen dat ze ons niet echt helpen. Vergeven stelt geen voorwaarden. Bovengenoemde uitspraken kunnen wel een verlangen zijn, maar nooit een voorwaarde om te vergeven. Je houdt jezelf in gevangenschap. Hoe groot is de kans dat de ander aan deze voorwaarden gaat voldoen? Het is dan een excuus om je wrok en pijn nog wat langer bij je te houden. (Glaudemans, 2002) 3.7 Tenslotte In dit hoofdstuk heb ik verteld wat vergeven is en dat het om een innerlijk proces over grens en tijd gaat. Ook heb ik een aantal misvattingen over vergeven opgenoemd, waarvan de belangrijkste is dat vergeven over de ander gaat. We hebben gezien dat vergeven belangrijk is om in de heelheid te komen en het verleden achter ons te laten. Vergeven is niet moeilijk, maar de stap ernaar toe soms wel. Hierbij kunnen soms oneigenlijke excuses aangevoerd worden. Als therapeut is het goed om hiervan bewust te zijn. Welke modellen je in de praktijk (als therapeut) kunt gebruiken, wordt in het volgende hoofdstuk besproken.

15


4 Vergevingsmodellen 4.1 Inleiding Ik heb uitgebreid stilgestaan bij wat vergeving is en wat het zeker niet is. In dit hoofdstuk wil ik bespreken hoe je kunt vergeven. Dit doe ik door het uitwerken van een aantal vergevingsmodellen. Ik maak een onderscheid tussen drie ´stromingen´ namelijk de Christelijke vergevingsmodellen, de psychologische vergevingsmodellen en de spirituele vergevingsmodellen. Omdat het onmogelijk is om alle vergevingsmodellen aan bod te laten komen, beperk ik me tot een aantal vergevingsmodellen die min of meer passen binnen de definitie van vergeving zoals gesteld in deze scriptie en die bovendien in de praktijk bruikbaar zijn. Ik besluit dit hoofdstuk met de bespreking van de vergevingssessie van het Instituut. 4.2 Christelijke vergevingsmodellen “Want indien gij de mensen hun overtredingen vergeeft, zal uw hemelse Vader ook u vergeven; maar indien gij de mensen niet vergeeft, zal ook uw Vader uw overtredingen niet vergeven” (Mattheus 6:14-15).

Vaak wordt vergeving geassocieerd met de bijbel en godsdienst. Er is vanuit de Christelijke literatuur dan ook veel geschreven over vergeving. De Christelijke vergevingsmodellen hebben een groot aantal gemeenschappelijke kenmerken. Ik zal hier de meest typerende kenmerken beschrijven. Een eerste kenmerk van de Christelijke vergevingsmodellen is dat vergeving als een verplichting wordt gesteld. Daarbij wordt vaak bovenstaande passage uit de bijbel aangehaald. Er gaat een bepaalde dreiging uit van deze tekst. Als je zelf niet kunt vergeven, zal God je ook niet vergeven. Zo krijgt vergeving een erg dwangmatig karakter en wordt het ingegeven door angst. De angst dat God jou zal straffen als je niet vergeeft. Dit kan nooit de bedoeling zijn van vergeven, maar ook niet van een God van Liefde. Wat deze passage zou kunnen betekenen, is dat als je een ander niet vergeeft, je jezelf afsluit van de liefde van God. Want waar duisternis is, kan geen licht zijn. Waar haat is, kan geen liefde zijn. Je doet jezelf dus tekort door niet te vergeven. Een tweede kenmerk van de Christelijke vergevingsmodellen is dat vergeving pas succesvol is als de relatie met de dader is hersteld. Er moet dus sprake zijn van verzoening. Echter in het vorige hoofdstuk hebben we gezien dat verzoening een resultaat van de vergeving kan zijn, maar geen voorwaarde voor vergeving is. Vergeven zou daarmee in vele gevallen ook een onmogelijke opgave worden. Niet elk slachtoffer wil zich verzoenen met zijn dader. En als degene die je wil vergeven overleden is, dan zou vergeving zelfs nooit meer mogelijk zijn. Een derde kenmerk van de Christelijke vergevingsmodellen is dat er wederzijds begrip nodig is om tot verzoening en daarmee tot vergeving te komen. De modellen stellen dat je jezelf moet verdiepen in de dader. Je moet proberen te achterhalen wat zijn achtergrond is en wat zijn motieven zijn geweest. Van zijn kant dient de dader berouw te tonen, want alleen dan kan verzoening plaatsvinden. Maar hoe doe je dat bij een seriemoordenaar? Wil jij jezelf wel verdiepen in de duistere gedachten en motieven van een seriemoordenaar? En is een seriemoordenaar wel in staat om berouw te tonen? Neem bijvoorbeeld de 32-jarige Anders Breivik, die op het eilandje Utoya bij Oslo anderhalf uur heeft geschoten op jongeren die daar waren voor een politiek zomerkamp. Tijdens de rechtszaak heeft hij zich op geen enkel moment verontschuldigd voor de 69 mensen die hij doodschoot. Hoe kom je dan tot vergeving binnen dit model? Als vergeving zo wordt gesteld, dan is vergeven een zeer moeilijke opdracht. Het probleem van de Christelijke modellen is dat ze ervan uitgaan dat vergeving over de ander gaat. Zoals in het vorige hoofdstuk besproken, is dit de belangrijkste misvatting over vergeving. Dat maakt de Christelijke modellen minder bruikbaar in de praktijk.

16


Een Christelijk model dat beter aansluit bij de definitie in deze scriptie is het model van Hans Stolp (pastor) dat hij heeft beschreven in zijn boek ´De Helende Kracht van Vergeving´. Op de achterkant van het boek staat de volgende tekst: ‘’Om te kunnen vergeven moet je bereid zijn alle pijn en woede te doorleven en los te laten. Anders wordt vergeven verdringen. Wij moeten de ander leren zien vanuit ons hoger ik, en niet vanuit ons lager ik. Ons hoger ik ziet het goede in de ander, ons lager ik (ons ego) bijt zich juist vast in het donker van de ander. Het leren vergeven vergt in wezen het gaan van een inwijdingsweg. Want alleen langs die weg leren wij ons te verbinden met ons hoger ik’’. Ik bespreek zijn model omdat dit een Christelijk model is, dat redelijk in de buurt van vergeving als innerlijk proces komt. Hans Stolp spreekt in zijn boek over het proces van vergeving als een inwijdingsweg. Deze inwijdingsweg kent zeven stappen: 1. De oefening tot bewustwording van jezelf en de oefening tot vergeving in het klein. 2. Het ontwikkelen van een echte interesse voor een ander. 3. De oefening om je de gevolgen van je negatieve woorden bewust te maken. 4. Verbittering en verharding loslaten om weer zacht en aanraakbaar te worden. 5. Het karma van anderen leren dragen en je de betekenis van Golgotha bewust worden (Jezus sterft aan het kruis om de zonden van de mensen weg te nemen). 6. Een groeiend verlangen om het kwaad met liefde te weerstaan en medewerker van Christus te worden. 7. De ervaring dat Christus werkzaam wordt in ons. Het uitgangspunt van het boek is het gegeven dat vergeving niet in een handomdraai mogelijk is, maar pas bereikt wordt na een lange tijd van hard werken aan jezelf, ofwel: vergeving wordt pas mogelijk door het gaan van de inwijdingsweg. Hoewel hij dus spreekt van een lange moeilijke weg, gaat hij er wel vanuit dat vergeving over jezelf gaat en niet over de ander. Hij ziet vergeving als een innerlijk proces waardoor je dichter bij Christus komt. Hij schrijft hierover: ’’Nadrukkelijk moet ik erbij zeggen dat die zo bijzondere ontroerende hulp van Christus nooit op onze tijd komt. Maar altijd op zijn tijd. En dat houdt in dat Christus eerst van ons vraagt om al onze innerlijke, geestelijke krachten aan te wenden om tot vergeving te komen. Pas dan, als we na een jarenlang innerlijk gevecht écht niet verder komen, en helemaal wanhopig zijn, pas dan komt Christus met genade en neemt onze lasten op zijn schouders’’. (Stolp, 2005) Het model sluit niet overal even goed aan op de definitie. Dit zie je bij stap twee die uitgaat van een ontwikkelen van een echte interesse voor de ander, waardoor je ontdekt wie de ander echt is. Volgens Hans Stolp leidt dit ertoe dat je jouw hart opent voor de ander en omgekeerd dat de ander zijn hart opent voor jou. Dit is natuurlijk niet voor iedereen mogelijk en gaat ervan uit dat vergeving over de ander gaat. Stap vier is de fase waarin je gericht met de donkere kanten in jezelf aan het werk zult moeten gaan. Dit kan betekenen dat je in die fase gerichte therapeutische hulp moet zoeken. Het is de fase waarin trauma’s bewust worden gemaakt om ze te kunnen genezen en loslaten. Deze stap geeft impliciet aan dat vergeving moeilijk is. Dat dit niet zo hoeft te zijn, getuigt het verhaal van de Poolse Jood Bill Cody die meteen besloot de Nazi’s te vergeven(zie hoofdstuk drie). Echter, over het algemeen genomen kan dit model voor Christelijke mensen heel goed bruikbaar zijn. Toen kwam Petrus bij Jezus en zei: Here, hoeveel maal zal mijn broeder tegen mij zondigen en moet ik hem vergeven? Tot zevenmaal toe? Jezus zei tot hem: Ik zeg u, niet tot zevenmaal toe, maar tot zeventig maal zevenmaal. Mattheüs 18:21-22

17


4.3 Psychologische vergevingsmodellen Binnen de psychologie is vergeving een betrekkelijk nieuw begrip. Eigenlijk is men vanuit de psychologie pas sinds een jaar of twintig gaan verkennen wat vergeving inhoudt. De psychologische modellen die daaruit zijn ontstaan, zijn zeer uiteenlopend en komen voort uit verschillende stromingen in de psychologie. In sommige modellen wordt vergeving benaderd als een eenmalige beslissing, maar in de wetenschap krijgt vergeving als geleidelijk proces de meeste steun. Vanuit psychologisch oogpunt wordt vergeving vaak gezien als een proces dat veel tijd en inspanning vergt, een gevecht waarin verdriet, wraak en vergeving om voorrang strijden. Het vergevingsproces bestaat uit een aantal fasen. De eerste fase begint met het bewust worden van de emotionele pijn die is ontstaan door een gebeurtenis in je leven. Dit is een belangrijke fase om vergeving daadwerkelijk te laten slagen. Pijn is volgens de psychologie vaak de drijfveer voor het zoeken naar een oplossing. Voor deze bewustwording heb je een bepaalde mate van zelfreflectie nodig: je moet onder ogen zien wat je is aangedaan en hoe dit jouw gevoelens, gedachten en eigenwaarde heeft beïnvloed. In de daarop volgende fase moet je als slachtoffer een keuze maken uit verschillende oplossingsstrategieën, waaruit het besluit om te vergeven kan voortkomen. Dit is een verstandelijke beslissing waarbij je afziet van wrok en straf, ook al kan er nog steeds sprake zijn van boosheid en onopgeloste situaties. Dit is echter niet meer bepalend voor jouw gedrag. Hierna volgen de fasen van jezelf en de dader anders bekijken en begrijpen. Evenals het ontwikkelen van een gevoel van mededogen, begrip en empathie voor de dader. Hierop kan eventueel een poging tot verzoening volgen, maar je kunt er kan ook van afzien als dat niet verstandig lijkt of onmogelijk is. Als de fasen op een goede manier doorlopen zijn, zou je als slachtoffer afstand moeten gaan nemen van de gebeurtenis, omdat deze verwerkt is. Onderzoek naar de psychologische effecten van vergeving heeft geleerd dat vergeving samengaat met een toename in hoop, eigenwaarde, begrip voor de dader en poging tot verzoening enerzijds; en een afname in angst, depressie, boosheid, verdriet en gevoelens van wraak anderzijds. (Loon, 2006) Psychologe Klaske van Loon heeft in 2005 haar afstudeerscriptie geschreven over vergeving. De titel is ´Vergeving, hoop voor genezing´, een literatuurstudie naar de effecten van vergeving op de geestelijke gezondheid. Zij heeft een model gemaakt, waarin de door haar bestudeerde theorieën over vergeving samenkomen. Omdat dit model een soort algemene deler is van de psychologische modellen, wil ik dit model hier bespreken. Het is een uitgebreid wetenschappelijk model, opgedeeld in vier fasen en twintig stappen. Fase 1: blootleggen 1. Onderzoek van de psychologische verdedigingsmechanismen. 2. Confrontatie met de boosheid om deze kwijt te raken en niet te verbergen. 3. Toelaten van gevoelens van schuld en schaamte als daar sprake van is. 4. Bewustwording van cathexis (mentale of emotionele concentratie op een persoon, voorwerp, een geestesproces of voorstelling). 5. Bewustwording van cognitieve herhaling van de gebeurtenis. 6. Inzicht in de mogelijkheid dat het slachtoffer zich en zijn positie gaat vergelijken met (die van) de dader. 7. Realisatie dat er door de schadelijke gebeurtenis een permanente en onomkeerbare verandering kan hebben plaatsgevonden. 8. Inzicht in een mogelijke verandering in de visie op ‘de rechtvaardigheid van de wereld’. Fase 2: beslissen 9. Een verandering van houding, inzicht dat oude oplossingsstrategieën niet werken. 10. Bereidheid om vergeving als een mogelijke oplossing te overwegen. 11. Besluit om te vergeven.

18


Fase 3: werken 12. Opnieuw bekijken wie de dader is, door hem in zijn context te zien. 13. Ontwikkelen van empathie ten opzichte van de dader. 14. Stilstaan bij medelijden met de dader, als daar sprake van is. 15. Acceptatie van de pijn. Fase 4: verdiepen 16. Het vinden van betekenis voor zichzelf en anderen in het lijden en het vergevingsproces. 17. Realisatie dat het slachtoffer zelf ook vergeving van anderen nodig heeft (gehad). 18. Inzicht dat men niet alleen is. 19. Realisatie dat men door de gebeurtenis een nieuw doel in het leven gekregen kan hebben. 20. Bewustwording van het afnemende negatieve gevoel en toenemende positieve gevoel ten opzichte van de dader en bewustwording van het emotioneel loskomen van de gebeurtenis. De twintig stappen van het vergevingsmodel zorgen voor een proces van innerlijke schoonmaak en verzachting van de pijn. Het model is met name bedoeld voor beroepsmatige begeleiders van een vergevingsproces en is minder praktisch. Het heeft met de Christelijke modellen gemeen dat het uitgaat van een schuldige dader en dat je daar begrip en empathie voor moet opbrengen. Door te blijven spreken van dader en slachtoffer, blijft het idee bestaan dat vergeving over de ander gaat. Het model draagt er niet toe bij dat je de dader geen schuld meer toerekent en voldoet in die zin niet aan de definitie. Het model benadert vergeving als een innerlijk proces, wat wel weer binnen de definitie past. Daarbij zijn belangrijke aspecten in dit model de stappen in fase één, namelijk het bewust worden van de pijn en het verdriet en de uitwerking daarvan op je leven. Een ander belangrijk aspect daarbij is de beslissingsfase (fase twee), wat ervan uitgaat dat vergeving een bewuste, vrijwillige keuze is. Naast het wetenschappelijke model van Klaske van Loon wil ik ook het meer praktische model van Edith R. Stauffer (Ph.D) beschrijven. Stauffer is opgeleid in de psychosynthese (integratie van verschillende psychische functies) door de grondlegger Roberto Assagioli. Haar boek met de titel Óver liefde en vergeving, de kracht van onvoorwaardelijke liefde´ is gebaseerd op de leer van de Essenen (zie blauwe kader), wat Stauffer probeert te combineren met de psychosynthese. In dit boek wordt op een heldere manier uiteengezet hoe belangrijk een doel in je leven is en hoe je eraan kunt werken om dit doel te realiseren. Het vergevingsmodel is een beperkt onderdeel van het boek. Het vergevingsmodel bestaat verkort weergegeven uit vijf stappen: 1. De wil om te vergeven en het uitspreken van de bereidheid. 2. Het uiten van emoties om het emotionele niveau schoon te maken. Dit neemt de meeste tijd in beslag. 3. Het loslaten van verwachtingen om het mentale niveau schoon te maken. Dit wordt gekoppeld aan de emoties die in fase twee naar boven zijn gekomen. 4. Het scheiden van verantwoordelijkheden. Je geeft dan de dader de volledige verantwoordelijkheid voor zijn gedrag en je neemt zelf de volledige verantwoordelijkheid voor je eigen gedrag. Dit maakt het energetische niveau schoon. 5. Spirituele genezing. Je vraagt een hogere instantie (bijvoorbeeld je Hoger Zelf) om alle resterende pijn en woede van je weg te nemen. Je laat je vullen met licht waardoor de liefde alle pijn, verdriet en onvervulde verwachtingen heelt. Wanneer je de liefde in je voelt, stuur je die door naar de persoon die je vergeven hebt, of naar zijn Hoger Zelf. (Stauffer, 2001)

19

De 'Essenen' is de naam van een Joodse religieuze groep mensen uit de tweede en eerste eeuw voor Christus. De Essenen leefden in gemeenschappen en volgens strikte regels. Na de opstand van de Romeinen wordt vreemd genoeg niets meer van hen vernomen. De ontdekking van de Judese rollen (Dode-Zeerollen) is van groot belang gebleken om de tot dan toe mysterieuze rol van een der oudste Christengemeenschappen te doorgronden. Uit hun geschriften is duidelijk naar voren gekomen dat zij een schakel vormen tussen de oudere tradities, zoals de Zaratoestrische en het nieuwe opkomende Christendom. Het leven van Jezus Christus is nauw verweven met de Esseense broedergemeenschap. Het vredesevangelie van Jezus Christus is een waarachtige en praktische leer die alle bronnen van natuurlijke genezing energie, harmonie en het universele weten omvat.


Het is een praktisch bruikbaar model dat voor een groot deel ook aan de definitie voldoet. Maar ook hier blijft het beeld van de schuldige dader in stand. Bovendien lijkt het erop dat je pas aan stap drie kunt beginnen als je jouw emoties hebt geuit in fase twee. Als je vergeven ziet als een keuze, dan kun je die keuze ook maken zonder dat je emoties naar buiten zijn gekomen. 4.4 Spirituele vergevingsmodellen Vergeving Niets is goed of fout. Wanneer je vanuit je hart leeft, valt er geen verkeerde actie te nemen. Zelfs al weet je dat je iets niet helemaal correct hebt aangepakt, is er geen reden om jezelf daar voor te straffen. Als je te snel oordeelt over de situatie, loop je de kans een belangrijke levensles te missen. Vergeef jezelf dan ook dat je vaak handelt vanuit de kennis van dat moment. Je kunt niets fout doen. De frequentie van Vergeving helpt je om bij je kracht te komen en jezelf te vergeven daar waar je een oordeel over jezelf hebt. © Janosh Art – www.janosh.com

De spirituele vergevingsmodellen hebben met elkaar gemeen dat ze niet uitgaan van een schuldige dader, maar dat we onze oordelen over de ander in onszelf moeten vergeven. Hierbij wordt de rol van het ego aan de kaak gesteld. Het is niet gemakkelijk om naar ons ego te kijken. Maar het is wel belangrijk. Alleen door bewust te worden van de krachten van het ego, kun je deze achter je laten en een andere keuze maken, namelijk de keuze van vergeving. Dit komt niet in alle spirituele modellen even sterk naar voren. Een praktische model om het ego onder de loep te nemen, vinden we in het werk van therapeute Byron Katie. Als 43 jarige kreeg Byron Katie een verlichtingservaring en sindsdien begeleidt ze mensen in hun bewustwordingproces. Ze schreef een handboek voor The Work Álle oorlog hoort op papier´. Het model is een simpel maar krachtig proces van onderzoek dat je leert om de gedachten die al het lijden in de wereld veroorzaken te herkennen en te onderzoeken. Het is een manier om te begrijpen wat je pijn doet en om de oorzaak van je problemen helder tegemoet te treden. Het wordt geen vergevingsmodel genoemd, maar dat is het in principe wel omdat het gaat om een innerlijk proces van het loslaten van pijn. Het model bestaat uit twee fasen. In fase één komt het ego aan het woord en in fase twee worden alle beweringen van het ego omgedraaid en bevraagd. Als eerste word je gevraagd om je mening en je gevoelens, je pijn en je verwijten zo duidelijk mogelijk op papier te zetten, zonder te relativeren. Dit gebeurt aan de hand van zes vragen: 1. Wie mag je niet graag? Wie irriteert je, maakt je boos, verdrietig of stelt je teleur? 2. Hoe wil je dat de ander verandert? Wat moet hij of zij doen of zeggen? 3. Wat zou de ander juist moeten doen of juist moeten nalaten? 4. Wat heb je van de ander nodig? Wat zou hij moeten doen om het jou naar de zin te maken? 5. Wat vind je van die ander? 6. Wat wil je nooit meer met die ander meemaken? In de volgende fase wordt je ego op de proef gesteld door vier vragen te beantwoorden: 1. Is het waar? 2. Kan ik echt weten of dit waar is? 3. Wat levert die overtuiging mij op? Hoe voel ik me wanneer ik die gedachte heb? Hoe handel ik naar die gedachte? 4. Wie zou ik zijn zonder die overtuiging?

Vervolgens worden deze beweringen omgekeerd naar het zelf, naar de ander en het tegenovergestelde. Dit moet worden beschreven met minimaal drie specifieke, echte voorbeelden hoe elke omkering waar is voor jou in deze situatie. Als je dit goed doet, kom je tot de ontdekking dat je de gebeurtenis met de ander gebruikt als projectie voor de aanval op jezelf. (Katie, 2001)

20


Met dit model kijk je in eerste instantie weliswaar naar de ander maar met het doel om daarmee je eigen oordelen en overtuigingen op het spoor te komen en dus naar binnen te kijken. Het vereist een eerlijk en diep zelfonderzoek zonder zelfveroordeling. Zo komt er een inzicht tot stand dat geneest. Dat zelfonderzoek is niet altijd even eenvoudig en kan het beste onder begeleiding plaatsvinden. Een voorbeeld van de vragenlijsten van fase één en twee zit in bijlage 2 en 3. Een ander spiritueel vergevingsmodel is het model van Neerlandicus en therapeut Willem Glaudemans. Sinds vele jaren houdt hij zich bezig met het onderwerp vergeving. Hij geeft lezingen, cursussen, workshops en trainingen over dit onderwerp. Zijn vergevingsmodel uit het boek ´Het wonder van vergeving´ voldoet helemaal aan de definitie van vergeving, zoals gesteld in deze scriptie. Daarom zal ik het model wat uitgebreider bespreken dan de voorgaande modellen. In zijn boek schrijft Glaudemans dat vergeving over jezelf gaat en niet over de ander. Hij gebruikt de term ónt-schuldigen´, de schuld eraf halen. Door de ander niet als schuldige dader te zien, ben je zelf geen slachtoffer meer. Glaudemans zegt hier zelf over: ‘’Het model is een bewustzijnsweg en gaat met emoties gepaard. Er zijn zeven ingangen tot vergeving. Het gaat erom om écht de onschuld te zien van de ander. Dan ben je aan het verhaal voorbij. Zie je de onschuld van de ander, dan betekent dat, dat je ook de onschuld bij jezelf hebt gevonden, anders kun je hem niet bij de ander zien’’. (Glaudemans, 2002) Het model van Willem Glaudemans is gebaseerd op Éen cursus in wonderen´, waarvan hij vertaler en eindredacteur was. Het bestaat uit drie fasen. Vergeven is volgens hem heel simpel: 1. Naar binnen kijken en daar de oorzaak vinden in onze oordelen, beelden en verhalen. 2. Bereid zijn deze los te laten en een andere keuze te maken. 3. Daarna wordt ons vanzelf een ander beeld, een andere blik, een inzicht geschonken (de omslag). En dat is de bevrijding die vergeving biedt. Onze bereidheid om een andere keuze te maken is in principe voldoende. Het is een grote kracht omdat we daarmee de kracht van de Liefde aanroepen. Onze bereidheid zal ons ontvankelijk maken voor het inzicht en de andere blik die de ervaring van vergeving brengt. Vervolgens onderscheidt Glaudemans zeven ingangen tot vergeving, waarin de genoemde drie fasen zich telkens afspelen. De zeven ingangen zijn: 1. Ik zie af van wraak en vergelding, ik kies voor acceptatie. 2. Ik zie af van haat en wrok, ik kies voor innerlijke gezondheid en vrede. 3. Ik zie af van slachtofferschap, ik neem verantwoordelijkheid en kies voor mijn innerlijke kracht. 4. Ik zie af van veroordeling en beschuldiging, ik ben bereid onschuld te zien. 5. Ik zie af van beperkende zelfbeelden, ik identificeer me met mijn onkwetsbaarheid. 6. Ik zie af van ongelijkwaardigheid, ik kies voor verbinding en wederkerigheid. 7. Ik zie af van afgescheidenheid, ik open me voor de bewustwording van eenheid.

Elke stap begint met de woorden ‘’ik zie af van…’’ Je hebt iets van je ego onderzocht en je bewust gemaakt en je bent bereid om ermee te stoppen, zodat je ontvankelijk kunt zijn voor iets anders. Dat andere wordt dan in het vervolg genoemd, ‘’ik kies voor…’’ Dat is de ommekeer van het eerste, waar je afscheid van neemt. Het is belangrijk dat als je ergens afscheid van neemt, je ook meteen uitzicht hebt op iets anders wat de open plek inneemt. Want als je weet wat de nieuwe situatie je gaat brengen, is het gemakkelijker om het oude los te laten.

21


Glaudemans zegt het volgende hierover in zijn boek. ‘’De bereidwilligheid is van belang in deze. Het uitspreken van de woorden ”ik zie af van”, kan meteen als een opluchting voelen. Soms moet dit een paar keer herhaald worden omdat het even duurt voordat je deze afspraak met jezelf maakt. Het is een commitment aan jezelf. Vergeven is een proces. De eigenlijke omslag vindt plaats in onze geest, in ons bewustzijn. Als we ons bewust zijn van wat we doen, bijvoorbeeld hoe vergiftigend het voor onszelf is te blijven haten, dan kan het de diep gevoelde reden zijn ermee op te houden. Haten is gewoonweg niet gezond. Dat is het inzicht dat ons kan bevrijden, omdat we dan werkelijk bereid zijn een andere keuze te maken. En die keuze vindt plaats in ons denken. Vergeven gaat over bevrijdend bewustzijn’’. (Glaudemans, 2002) De zeven ingangen hangen nauw samen en maken tezamen de vergeving compleet. Als er vergeven moet worden, zijn meestal alle zeven aspecten in een of andere vorm erbij betrokken, hoe bewust of onbewust ook. Maar elke ingang is ook op zichzelf effectief, en kan voldoende zijn wanneer de ingang totaal is doorgewerkt. Je merkt dan dat de andere aspecten vanzelf opgelost zijn. De zeven ingangen hebben allemaal onderlinge relaties en vertonen ook een duidelijke opeenvolging. Ingang vier is de belangrijkste, als er geen onschuld wordt gezien, is de vergeving niet compleet. Ingang vier is het werkelijke scharnier, de rest is belangrijk voorwerk en nawerk. De zeven ingangen komen in het boek uitgebreid aan de orde. Met oefeningen die telkens uit twee delen bestaan. Het eerste deel is gericht op zelfonderzoek ten aanzien van de gekozen ingang. Dit mondt uit in een afspraak met jezelf zodat je nee kunt zeggen tegen het aanbod van het ego. Het ego is immers het gekwetste ik en dat voelt pijn, haat, verdriet en kwaadheid. Dat stuk kan niet vergeven en zal vergelding en wraak willen. Maar we hebben wel de medewerking van het ego nodig voor een succesvolle vergeving. Daar zorgt het tweede deel van de oefening voor. Het tweede deel van de oefening maakt je ontvankelijk voor de omslag, doordat je voor jezelf een nieuwe keuze maakt en ja zegt tegen de keerzijde van het egostuk. Het is een zeer praktisch model dat vergeving als een innerlijk proces beschouwt, afziet van een schuldige dader en aandacht besteedt aan het loslaten van de aspecten van het ego. 4.5 Vergevingssessie van het Instituut Het Instituut heeft niet echt een vergevingsmodel, maar kent de vergevingssessie. In module A1 wordt gesproken over de geneeskracht van het woord. Door de juiste worden uit te spreken, vindt een energetische reiniging plaats. De woorden werken op alle chakra´s, energievelden en de meridianen. Door de woorden uit te spreken, reinig je de chakra’s en de meridianen zodat ze zich weer openen. De energie gaat stromen en je voelt je vrij en blij. WOORD haat wrok boosheid bitterheid onmacht schuldgevoel meedogenloosheid onrechtvaardigheid verwarring wantrouwen frustratie koppigheid eenzaamheidgevoel faalangsten angsten pijn verdriet verlatingsangst doodsangsten misbruik

CHAKRA zonnevlecht zonnevlecht zonnevlecht hartchakra zonnevlecht miltchakra hartchakra hartchakra voorhoofdchakra basischakra hartchakra keelchakra kruinchakra basischakra basischakra miltchakra keelchakra basischakra basischakra hartchakra

ENERGIEVELD leverenergie leverenergie leverenergie hartenergie leverenergie miltenergie hartenergie hartenergie kristalenergie nierenergie hartenergie longenergie kroonenergie nierenergie nierenergie miltenergie longenergie nierenergie nierenergie hartenergie

22


Voordat je een vergevingssessie doet, stel je eerst de diagnose door de chakra’s en de energievelden uit te testen met de pendel, conform het protocol van het Instituut. Zo kun je zien waar de blokkade zit. Afwijkingen corrigeer je met de betreffende Sano middelen. De uitkomst bespreek je met de betrokkene, daardoor wordt duidelijk op welke thema’s en emoties hij blokkeert en wie of wat er vergeven kan worden. Daarna doe je de vergevingssessie. Vergeving is de geneeskracht van het woord. Je zegt de helende woorden voor en degene die moet vergeven, zegt je na. De vergevingssessie gaat als volgt: Ik vergeef (naam) voor alles wat hij/zij mij heeft aangedaan en Ik vergeef mezelf voor wat ik (naam) heb aangedaan. Ik laat alle haat en wrok boosheid en bitterheid onmacht en schuldgevoel meedogenloosheid en onrechtvaardigheid verwarring, wantrouwen en frustratie koppigheid, eenzaamheidgevoel, faalangsten , angsten, pijn en verdriet ten opzichte van (naam) In dit leven of in eventuele vorige levens Volledig los en ZO BEN IK VRIJ. Ik vergeef: (naam) De module A1 geeft verder aan dat als iemand heel veel moeite heeft om iets te vergeven, het nodig kan zijn dat je toevoegingen moet doen. Of je kunt de betrokkene over de persoon in kwestie laten praten. Soms kan het ook zo zijn dat de persoon eerst zichzelf moet vergeven voordat hij de ander kan vergeven. (E.E.N., 2008) De vergevingssessie van het Instituut gaat uit van een innerlijk proces van loslaten. In het proces wordt niet expliciet gewerkt aan het principe van onschuld zien. Bewustwording is echter een heel belangrijk aspect in de therapie, waardoor je impliciet wel aan het loslaten van slachtofferschap werkt. Daardoor is dit een zeer krachtige methode, waarvan ik de werkzaamheid in mijn praktijk al vele malen heb mogen ervaren. Het is boven alles een energetische manier van vergeven. 4.6 Tenslotte In dit hoofdstuk heb ik een aantal vergevingsmodellen besproken. Hierbij zijn Christelijke, psychologische en spirituele vergevingsmodellen vergeleken met de definitie zoals in hoofdstuk drie is gesteld, evenals de vergevingssessie van het Instituut. Hierbij kun je concluderen dat Christelijke vergevingsmodellen de nadruk leggen op verzoening en het principe dat vergeving over de ander gaat. De psychologische modellen zien vergeving als een innerlijk proces, maar gaan uit van een schuldige dader en houden daarmee het idee van slachtoffer zijn in stand. De spirituele modellen gaan verder. Ze zien vergeving ook als een innerlijk proces. Deze modellen stellen het ego echter wel terzijde doordat ze je naar binnen laten kijken en je laten inzien dat je eigen gedachten en oordelen de oorzaak zijn van de pijn die je ervaart. De vergevingssessie van het Instituut doet dat impliciet ook en is bovenal een energetische manier van vergeven. E.E.N.® staat voor Eclectische Energetische Natuurgeneeskunde. Eclectisch betekent úit alle systemen het beste halen en er tevens de eenheid in zien´. Daarom wil ik in het volgende hoofdstuk van alle hierboven genoemde modellen één praktisch model maken, dat je als therapeut in je energetische praktijk kunt gebruiken. Daarbij wil ik ook oefeningen en natuurgeneeskundige middelen betrekken die je als ondersteuning kunt gebruiken.

23


5 Eclectisch model voor vergeving 5.1 Inleiding In dit hoofdstuk wil ik op éclectische´ wijze de modellen van hoofdstuk vier combineren tot één model dat door de energetisch natuurgeneeskundig therapeut gemakkelijk in te zetten is in de (E.E.N.®-) praktijk. Ik zal eerst de diverse stappen van het model benoemen, die ik vervolgens uitgebreid zal toelichten. Per stap zal ik ook oefeningen en natuurgeneeskundige middelen benoemen die het proces van vergeving kunnen ondersteunen. Ik zal eindigen met tips voor het begeleiden van het vergevingsproces. 5.2 Eclectisch vergevingsmodel Uit de modellen van hoofdstuk vier komen een aantal aspecten naar voren die belangrijk zijn in het innerlijke vergevingsproces. Als eerste is dat het zelfonderzoek waardoor je jezelf bewust wordt van je pijn, boosheid of andere emoties. Vervolgens is het inzicht noodzakelijk dat het jouw eigen gedachten en oordelen zijn die jouw pijn veroorzaken en jou belemmeren in je functioneren. Het zijn ook je eigen gedachten en oordelen die je ziek kunnen maken. Het is dus goed om je bewust te worden dat vasthouden aan die gedachten en oordelen schadelijk voor je is. Omdat het over jezelf gaat, kun je dus ook zelf kiezen om dit te veranderen. Hiervoor zul je het ego, dat vraagt om genoegdoening zoals wraak en/of rechtvaardigheid, terzijde moeten schuiven. Als je kiest voor vergeving is de belangrijkste mentale stap naar vergeving al gemaakt. Om daadwerkelijk te vergeven, spreek je de vergevingssessie uit, waardoor vergeving ook op energetisch niveau plaats vindt. Het laatste belangrijke aspect is het gevoel van bevrijding dat na de vergeving zal volgen. Als je de belangrijkste aspecten in een model zet, bestaat het eclectisch vergevingsmodel uit de volgende vijf fasen. Deze zullen hierna verder worden uitgewerkt. 1. Zelfonderzoek Herkennen en erkennen van de eigen schadelijke gedachten over een gebeurtenis uit het verleden.

2. Bewustwording Vasthouden aan negatieve gedachten is schadelijk voor je.

3. Keuze De bereidheid vinden om het ego terzijde te schuiven en bewust kiezen voor vergeving.

4. Vergeving De vergevingssessie van het Instituut uitspreken.

5. Bevrijding De bevrijding van vergeving ervaren.

5.3 Zelfonderzoek De eerste fase in het model is die van het zelfonderzoek: Herkennen en erkennen van de eigen schadelijke gedachten over een gebeurtenis uit het verleden.

1. Zelfonderzoek

Je kunt alleen vergeven waar je jezelf bewust van bent. Als je een vergevingssessie doet voor ál het leed dat je ooit is aangedaan´ zal dat geen effect hebben. Het is goed om de persoon of de situatie voor ogen te hebben. Vergeven werkt dus alleen voor een concrete situatie of een concrete persoon.

2. Bewustwording 3. Keuze 4. Vergeving 5. Bevrijding

Herkennen Voor je met vergeving kunt beginnen is het daarom belangrijk dat je bewust wordt van de gebeurtenis in het verleden die er in het nu voor zorgt dat je pijn, verdriet, of andere negatieve gevoelens ervaart en/of waardoor je jezelf een slachtoffer voelt. Het is goed om de bijbehorende emotie te voelen en te erkennen, overigens zonder daarbij de ervaring nog een keer helemaal tot in het diepste van je ziel te hoeven ondergaan. Het is belangrijk te onderzoeken welke gedachten en oordelen je over de persoon of de situatie hebt en wat dit voor uitwerking op jezelf heeft.

24


Stel, je werd vroeger op school heel erg gepest. Het kan zijn dat je je daardoor als volwassene minderwaardig en onzeker voelt. Dit belemmert je in je carrière omdat je daarom geen leidinggevende functie durft te accepteren, terwijl je wel leidinggevende capaciteiten hebt. Dan is het jouw eigen beperkende gedachte, dat je minderwaardig bent, die je belemmert in jouw functioneren. De pestkoppen van vroeger weten dat allang niet meer. Jijzelf houdt het beeld van minderwaardigheid in stand. Wellicht herhaal je (onbewust) voortdurend de plagende woorden van vroeger in jezelf: ‘’Ik kan dat toch niet, want ik ben een nietsnut”. Je haalt jezelf neer met jouw eigen gedachten. Soms weet je niet eens dat jouw gevoel van minderwaardigheid is ontstaan door het pesten in je jeugd. Dit moet dan eerst bewust worden gemaakt. Erkennen Vervolgens is het belangrijk om te erkennen dat jij zélf de belemmerende factor bent. In dit voorbeeld is dit de erkenning dat jij je door jouw eigen oordeel minderwaardig voelt. Dan kun je boos blijven op die pestkoppen en misschien wel op wraak zinnen, omdat jij denkt dat zij jou belemmeren in je carrière. Maar terwijl de oorspronkelijke daders allang uit beeld zijn, ben jij nu jouw eigen dader geworden. Jij blijft jezelf de pijn aandoen van het je minderwaardig voelen. Of, je realiseert je dat jij degene bent die dit beeld van jezelf creëert en in stand houdt, en dat jij dus ook de enige bent die dit kan veranderen. Je bevindt je dan in een dramadriehoek, beschreven door Stephen B. Karpman. (Karpman, 2011) In de dramadriehoek onderscheid je drie rollen: de aanklager, de redder en het slachtoffer. Je speelt zelf één van de drie rollen, maar je kunt ook van rol wisselen. Je voelt jezelf het slachtoffer omdat jou iets is aangedaan. Als aanklager beschuldig je de dader voor wat hij jou heeft aangedaan. Als redder wil je jezelf helpen uit medelijden omdat je zo zielig bent. In geen enkele rol neem je echte verantwoordelijkheid voor je eigen innerlijke gedachten en oordelen. Het slachtoffer wijst naar de ander, de aanklager veroordeelt die ander en de redder houdt de behoefte aan hulp in stand.

Zolang je in de dramadriehoek blijft, blijf je jezelf als slachtoffer zien en vasthouden aan een schuldige dader. Dan blijft ook het idee in stand dat vergeving over de ander gaat. De kunst is om te erkennen welke rol je speelt en uit de dramadriehoek te stappen in de zogenaamde winnaardriehoek. Als je stopt met het denken dat iemand anders de dader is, dan stop je dus ook met het jezelf zien als slachtoffer. Dan stop je dus ook met je eigen daderschap en met de veroordeling ervan. Zo wordt vergeven ook daadwerkelijk een innerlijk proces. Erkennen dat jijzelf door je eigen gedachten en oordelen de veroorzaker bent van jouw pijn, negatieve emoties en belemmeringen is dus een belangrijk onderdeel in deze fase.

dramadriehoek

winnaardriehoek

25


Als E.E.N.®-therapeut kun je de ondersteunende middelen inzetten in deze fase:  Het stellen van de diagnose via de chakra’s en de energievelden om blokkades bewust te worden.  Gesprekstherapie om de ´rode draad´ uit je leven te achterhalen, eventueel met foto´s.  Een lichthealing koorden en/of subpersoonlijkheden geven om gebeurtenissen uit het verleden bewust te worden.  Spiegeloefeningen om beperkende gedachten bewust te worden: ‘’Wat zijn dat toch voor mensen die…” en het werkblad oordeel over je naaste van Byron Katie (bijlagen 2).  E.E.N.®-energetica voor analyse en bewustwording bijvoorbeeld Materie (10)  Bach Bloesems voor emoties en bewustwording. 5.4 Bewustwording De tweede fase in het model is die van bewustwording: Vasthouden aan negatieve gedachten is schadelijk voor je.

1. Zelfonderzoek 2. Bewustwording 3. Keuze 4. Vergeving 5. Bevrijding

Negatieve gedachten halen je omlaag. Negatieve emoties maken je ziek. Negatieve emoties blijven namelijk vastzitten in je energetisch systeem en blokkeren de doorstroming van energie in de chakra’s en de energievelden. Als de chakra´s geblokkeerd raken, dan worden we vroeger of later ziek. De klachten van niet verwerkte ervaringen kunnen zeer uiteenlopend zijn. In module A1 staat dat 95% van de ziekten psychosomatisch zijn. Dat wil zeggen dat ze ontstaan vanuit een wisselwerking tussen lichaam en geest. In de bijlagen is een lijst opgenomen van de zieletaal (bijlagen 4). De ziel is meester over het lichaam en spreekt tot ons via het gevoel, de intuïtie en het verstand. Via de zieletaal word je erop gewezen dat je iets uit te werken of te vergeven hebt.

Het is dus belangrijk om negatieve gedachten los te laten. Daarvoor moet je inzien dat de gedachten die je koestert schadelijk voor je zijn. Het bespreken van de zieletaal kan daarbij helpen. Als je bewust wordt dat de gedachten die je hebt jou ziek maken, zul je sneller inzien dat het belangrijk is om die gedachten los te laten. Behalve dat ze je ziek maken, belemmeren ze je ook in je persoonlijk groei. Zowel in het aardse bestaan doordat je jouw kwaliteiten niet ten volle benut, als ook in je spirituele groei. Je kunt nooit heel worden, als je blijft vasthouden aan negatieve gedachten. Waar haat en wrok heerst, kan geen liefde zijn. Waar duisternis is, kan geen licht zijn. Als je op zoek bent naar het licht in jezelf, je innerlijke leiding, de liefde, God, of hoe je het ook wilt noemen, dan zul je daar nooit contact mee kunnen maken, zolang je vasthoudt aan negatieve gedachten. Als E.E.N.®-therapeut kun je de ondersteunende middelen inzetten in deze fase:  Gesprekstherapie voor bewustwording.  E.E.N.®-energetica voor bewustwording.  Bach Bloesems voor bewustwording.  Document over vergeving lezen (bijlagen 5).  Inzichtkaarten en/of engelenkaarten (bijvoorbeeld Doreen Virtue)

26


5.5 Keuze De derde fase in het model is de fase van de keuze: De bereidheid vinden om het ego terzijde te schuiven en bewust kiezen voor vergeving.


Ego terzijde schuiven Dit is de moeilijkste fase want het ego geeft zich niet zo maar gewonnen. In deze fase moet je onderkennen dat je niet de daad van de ander moet vergeven, maar dat je jouw eigen gedachten en oordelen over de daad van de ander moet vergeven. De ander doet jou iets aan en dan moet jij jezelf vergeven! Nu lijkt het net alsof je zelf schuldig bent aan je eigen leed. Dat vindt het ego niet fijn en het zal in opstand komen. Daarbij oefent je omgeving ook nog eens druk op je uit. Jouw ego wordt door de mensen om je heen vaak nog eens bevestigd in zijn oordelen en in het idee dat jij het slachtoffer bent en recht hebt op je gevoelens van wrok en rechtvaardigheid. Dat maakt het dubbel zo moeilijk om het ego terzijde te schuiven.

Het lijkt tegenstrijdig dat je jouw eigen gedachten en oordelen moet vergeven, maar tegelijkertijd is dat juist het positieve eraan! Als de oorzaak binnen jezelf ligt, namelijk in jouw gedachten en oordelen, dan heb je ook zelf de macht om er iets aan te doen. Wanneer je vergeeft ben je dus bezig met jezelf te bevrijden van je oude oordelen, verwachtingen en verwijten. Dankzij het feit dat je zelf verantwoordelijk bent voor je oordelen, kun je ze dus ook zelf weer loslaten. Je hebt de regie volledig in eigen handen. Zo kunnen we ont-schuldigen. Door de ander te bevrijden van zijn schuld, bevrijd jij jezelf van je slachtofferschap. Want zolang je iemand in je leven als de schuldige boosdoener aanwijst, blijf jij een slachtoffer. Je hebt jouw kracht aan die ander uitgeleverd en voelt je machteloos. Als jij je kracht terug claimt en verantwoordelijkheid neemt voor je leven, bevrijd jij jezelf van slachtofferschap en de ander van diens schuld. Dan stap je over het ego heen.

Kiezen voor vergeving Vergeving is een keuze. Je verkiest vergeving boven het ego. Belangrijk aspect bij het terzijde schuiven van het ego is dat je een alternatief biedt. Hier kunnen de zeven ingangen van Willem Glaudemans behulpzaam zijn, afhankelijk van welke emotie of gedachte overheerst: 1. Ik zie af van wraak en vergelding, ik kies voor acceptatie. 2. Ik zie af van haat en wrok, ik kies voor innerlijke gezondheid en vrede. 3. Ik zie af van slachtofferschap, ik neem verantwoordelijkheid en kies voor mijn innerlijke kracht. 4. Ik zie af van veroordeling en beschuldiging, ik ben bereid onschuld te zien. 5. Ik zie af van beperkende zelfbeelden, ik identificeer me met mijn onkwetsbaarheid. 6. Ik zie af van ongelijkwaardigheid, ik kies voor verbinding en wederkerigheid. 7. Ik zie af van afgescheidenheid, ik open me voor de bewustwording van eenheid. Het kan zijn dat je met het kiezen van één ingang de hele vergeving kunt bewerkstelligen. Het is ook mogelijk dat je meerdere ingangen moet doorlopen. Voorwaarde voor een succesvolle vergeving is wel dat je ingang vier hebt omarmd.

27


In deze fase is het dus belangrijk om bewust te worden welke emotie jou belemmert en wat het resultaat zal zijn, als je voor vergeving kiest. De woordkeuze is ‘’Ik zie af van…’’. Dit is bewust zo gekozen. Het zorgt ervoor dat het een inspanningsverplichting is en geen resultaatverplichting. Als je dan toch nog een keer wraakgevoelens hebt of in je slachtofferrol vervalt, hoef je jezelf dat niet kwalijk te nemen. De bewustwording en opnieuw kiezen voor het alternatief is dan voldoende. Als de keuze voor vergeving is gemaakt, is het belangrijkste werk eigenlijk al gebeurd. Deze fase neemt wel de nodige tijd in beslag en zal wellicht niet in één keer gerealiseerd kunnen worden als iemand moeite heeft om over zijn ego heen te stappen. Het idee moet soms eerst even inwerken. Als E.E.N.®-therapeut kun je de ondersteunende middelen inzetten in deze fase:  De lichthealing koorden en subpersoonlijkheden om gebeurtenissen uit het verleden los te laten.  Oefeningen in het loslaten van verwachtingen: ´lie-ma-du-poeh-systeem´, schrijf-oefening (bijlagen 6 en 7).  Spiegeloefening voor bewustwording: de vier vragen van Byron Katie (bijlagen 3).  E.E.N.®-energetica voor inzicht en bewustwording bijvoorbeeld Vertrouwen (9) en Inzicht (28).  Dragen van edelstenen: bijvoorbeeld gele jade of gele avanturijn voor vergeving.  Uitspreken van ondersteunende affirmaties.  Document over vergeving lezen (bijlagen 5).  Ankh behandeling bijvoorbeeld loslaten blokkades uit het verleden. 5.6 Vergeving De vierde fase in het model is de fase van de daadwerkelijke vergeving: de vergevingssessie van het Instituut uitspreken.


Zoals gezegd, is met de keuze voor vergeving al een belangrijk deel van het werk gedaan. Hoewel sommige woorden uit de zeven ingangen van Glaudemans letterlijk terugkomen in de woorden van de vergevingssessie, is het goed om het proces compleet te maken door de vergevingssessie ook daadwerkelijk uit te spreken. De zeven ingangen kunnen namelijk niet één op één naar de chakra´s worden herleid. Het uitspreken van de woordelijke vergevingssessie realiseert de daadwerkelijke vergeving op energetisch niveau. Het uitspreken van de vergeving maakt vergeving ook een concrete daad.

De energetische vergeving komt zo tot stand. Door de geneeskracht van het woord worden geblokkeerde chakra’s geopend, de energie kan weer stromen en alle energetische en karmische banden die op basis van ego (macht en onmacht) zijn gelegd worden verbroken door het uitspreken van de vergevingssessie. Je zegt de helende woorden voor en degene die moet vergeven, zegt je na: Ik vergeef (naam), voor alles wat hij/zij mij heeft aangedaan en Ik vergeef mezelf voor wat ik (naam) heb aangedaan. Ik laat alle haat en wrok, boosheid en bitterheid, onmacht en schuldgevoel, meedogenloosheid en onrechtvaardigheid, verwarring, wantrouwen en frustratie, koppigheid, eenzaamheidgevoel, faalangsten , angsten, pijn en verdriet ten opzichte van (naam), in dit leven of in eventuele vorige levens, volledig los en ZO BEN IK VRIJ. Ik vergeef: (naam). Je controleert of de vergevingssessie is gelukt met de spiertest. Deze werkt op de onwillekeurige spieren. Tijdens het uitspreken van de vergeving houdt degene die de vergeving nazegt de duim en wijsvinger op elkaar, zodat jij die niet van elkaar kunt trekken. De duim staat voor het denken en de wijsvinger staat voor het gevoel. Als de vergeving is gelukt dan blijven duim en wijsvinger tegen elkaar. Je denken klopt dan met je gevoel en er is harmonie. Als de vergeving niet is gelukt, dan kun je duim en wijsvinger zonder enige moeite van elkaar trekken. (E.E.N., 2008)

28


Als de vergeving niet is gelukt, moet je terug naar fase drie van het eclectisch model. Dan is er toch nog iets waardoor het ego niet terzijde is geschoven. De bereidheid om te vergeven is dan nog niet helemaal gerealiseerd. Soms moet de persoon eerst nog zichzelf vergeven. Als E.E.N.®-therapeut kun je de ondersteunende middelen inzetten in deze fase:  E.E.N.®-energetica voor Mededogen (4) en Liefde (6)  Bach Bloesems voor emoties en bewustwording.  Dragen van edelstenen bijvoorbeeld gele jade of gele avanturijn voor vergeving  De energiekaarten van Janosh©.

5.7 Bevrijding De vijfde fase in het model is de fase van bevrijding: de bevrijding van vergeving ervaren.


Vergeving is een krachtig instrument om je van negatieve gedachten en van je klachten te bevrijden. Vergeven heeft een heilzame werking. Je voelt je lichter na een vergevingssessie. Dat gevoel is ook meer dan opluchting. Je hebt negativiteit opgeruimd, waardoor je de liefde weer hebt kunnen omarmen. Voor de een werkt vergeving meteen na het uitspreken van de vergevingssessie. Soms moet je het gevoel ook even laten ´landen´ en merk je in de dagen erop het effect pas. Het tijdsaspect maakt niet uit. Het resultaat wordt vanzelf merkbaar. Vergeving als innerlijk proces zorgt er ook voor dat je anders gaat denken over gebeurtenissen in je leven. Eenmaal voor vergeving gekozen, draagt er toe bij dat een volgende vergeving steeds gemakkelijker worden.

Door te vergeven bevrijd je dus jezelf. Een cursus in wonderen zegt het volgende hierover. ´Vergeving is het middel waardoor we ons weer zullen herinneren. Door vergeving wordt het denken van de wereld omgekeerd. De vergeven wereld wordt tot Hemelpoort omdat we door barmhartigheid eindelijk onszelf vergeven kunnen. Nu we niemand als gevangene van schuld vasthouden, worden wij bevrijd. Door Christus in al onze broeders te erkennen, herkennen we Zijn aanwezigheid in onszelf. Door al onze onjuiste waarnemingen te vergeten, en met niets uit het verleden dat ons tegenhoudt, kunnen we ons God herinneren. Verder dan dit kan leren niet gaan. Wanneer we klaar zijn zal God zelf de laatste stap zetten in onze terugkeer naar Hem.´ In plaats van Christus, kun je hier ook ´de liefde´ lezen. Door de liefde in anderen te zien, zie je ook de liefde in jezelf. Dan kun je herinneren wie je werkelijk bent en bij jezelf thuiskomen. (Foundation of Inner Peace, 1999) Een waar gebeurd verhaal geeft misschien nog het meest typerend aan, welke wonderen kunnen ontstaan door de kracht van vergeving. Er was eens een jongeman, Joey, die op negentienjarige leeftijd het huis uitging en de Joodse godsdienst de rug toekeerde. Zijn vader was vreselijk boos op zijn zoon en dreigde hem te verstoten als hij niet van gedachten zou veranderen. Joey veranderde echter niet van gedachten en vertrok. Hij zwierf de hele wereld rond op zoek naar zichzelf. Een paar jaar gingen voorbij totdat hij in een koffiehuis in India een vriend uit zijn geboorteplaats tegenkwam. Van hem hoorde Joey dat zijn vader vorige maand gestorven was. Dat was pas voor het eerst dat hij weer iets over zijn vader hoorde. Joey werd hierdoor geraakt en keerde daarom terug naar huis waar hij zich verdiepte in zijn Joodse afkomst. In zijn zoektocht besloot Joey naar Jeruzalem te gaan en kwam bij de Klaagmuur. Hij besloot een briefje aan zijn overleden vader te schrijven, waarin hij zijn liefde voor hem uitte en hem om vergeving vroeg. Toen Joey het briefje geschreven had, rolde hij het op en probeerde het in een van de spleten in de muur te stoppen. Daarbij viel er een ander briefje uit dezelfde spleet, dat voor zijn voeten terecht kwam. Joey pakte het op en nieuwsgierig rolde hij het open om het te lezen. Het handschrift kwam hem bekend voor. Het was een briefje van zijn vader, die God vroeg hem te vergeven omdat hij zijn zoon verstoten had en zijn diepe en

29


onvoorwaardelijke liefde voor Joey tot uitdrukking bracht. Dit was meer dan toeval en bracht een ommekeer in Joey teweeg. Vanaf dat moment besloot Joey dat hij het Joodse geloof serieus wilde bestuderen. Eindelijk kon hij zijn zoektocht beëindigen. Hij vond zichzelf nadat hij het pijnlijke verleden kon afsluiten. (Halbertstam-Leventhal, 2008) Het is niet gemakkelijk te accepteren dat een verandering in je manier van denken en oordelen zoń grote wonderen kan bewerkstelligen en de blokkades ten aanzien van je besef van liefde kan wegnemen. Maar Joeys verhaal geeft aan dat zelfs de dood dat proces niet in de weg kan staan. Het is net of het feitelijke gegeven van de gebeurtenis dat ooit zo veel leed heeft veroorzaakt, langzaam verdwijnt en plaats maakt voor de liefde die altijd al aanwezig was en er altijd zal zijn. (Jampolsky, 2000) Als E.E.N.®-therapeut kun je de ondersteunende middelen inzetten in deze fase:  E.E.N.®-energetica voor transformatie bijvoorbeeld Hier en Nu (13), Transformatie (26) en Totaalbalans (39).  Meditatie.  De lichthealing herstel van de Drie-Eenheid in jezelf. 5.8 Tips voor begeleiding Hier zal ik een aantal tips geven om een vergevingssessie te begeleiden. De tips komen voor een belangrijk deel uit het boek van Glaudemans omdat dit voor mij de grootste inspiratie is geweest voor het tot stand komen van het eclectisch model. Verder heb ik ook tips vanuit de lessen van het Instituut verwerkt, evenals tips vanuit mijn eigen (praktijk)ervaring. Goede begeleiding kan niet zonder innerlijke leiding. Begin een consult dus altijd met het afstemmen op degene die je moet begeleiden. Dit kan met de mantra van de opleiding, of met een eigen mantra. Begeleid nooit anderen als je jezelf niet goed of ziek voelt, of als je boos bent. Laat degene die je begeleidt zijn verhaal vertellen. Stel open vragen en moedig hem aan om bij zijn gevoel te komen. Vergeven gaat niet over het onderdrukken van gevoelens, integendeel. Het gaat erom te voelen tot de diepte die nodig is. De gevoelens hoeven niet te worden opgewekt. De bewustwording is voldoende. Niet verdringen en zeker niet erin verdrinken! Bij fase drie kies je voor vergeving door af te zien van de oude pijnlijke emotie. Het niet noodzakelijk dat de intentie ‘’Ik zie af van…, en ik kies voor…’’ hardop wordt uitgesproken of wordt opgeschreven. Maar de woorden uitspreken of opschrijven, maakt de vergeving wel krachtiger doordat ze een trilling in de aura brengen wat het vergevingsproces extra ondersteunt. Dit is zeker aan te raden bij mensen die moeilijk kunnen vergeven en het lastig vinden om het verleden écht los te laten. Geef dan ook heel expliciet de redenen aan waarom iemand bereid zou kunnen zijn om ergens vanaf te zien. Bijvoorbeeld haat maakt je ziek, wraak wordt een obsessie, als slachtoffer geef jij je kracht weg. Geef verder aan wat het alternatief is. De persoon die je begeleidt geeft iets op, dan is het goed om die leegte gelijk op te vullen met iets anders. In dit geval het positieve resultaat van vergeving. Gebruik al je kennis en ervaring die je in de opleiding hebt opgedaan, maar zeker ook in het dagelijks leven. De ervaringsdeskundige is vaak de beste therapeut. Maak dus gebruik van je innerlijke wijsheid. Pas hierbij wel op voor projectie oftewel overdracht en tegenoverdracht. Soms projecteert een cliënt een gebeurtenis uit het verleden op zijn therapeut. Andersom kan jij ook jouw verleden en oordelen projecteren op degene die jij begeleidt. Hou dit gescheiden door objectief te blijven en schakel ook jouw ego zo veel mogelijk uit. Als laatste tip: Hecht als begeleider niet aan je model of methode, want het is niet de methode die genezing bewerkstelligt, maar de liefde waarmee je die toepast.

30


5.9 Conclusie Met deze scriptie heb ik een praktisch model beschreven dat je als E.E.N.®-therapeut eenvoudig kunt inzetten in je praktijk. Ik realiseer me dat ik binnen het kader van deze scriptie de fasen van het model niet zo diep heb kunnen uitdiepen als dat ik wellicht had gekund en had gewild. Maar ik denk zeker dat er een bruikbaar model ligt, dat inzicht geeft in het proces van vergeven en daardoor vergeven in de praktijk gemakkelijker kan maken. Ik heb bij elke fase een aantal ondersteunende middelen en oefeningen beschreven. Deze dienen slechts als voorbeeld waar je aan zou kunnen denken als therapeut. Natuurlijk is deze lijst verre van compleet en kun je vanuit je eigen specialisaties nog andere middelen in elke fase inzetten. Mijn persoonlijke doelstelling van de scriptie was om meer ´grip´ te krijgen op het vergevingsproces. Door de diverse modellen van vergeving te combineren tot één model heb ik meer inzicht gekregen in het proces van vergeving. Doordat ik nu beter begrijp hoe vergeving werkt, heb ik nog meer vertrouwen in het instrument vergeving gekregen. Dat sterkt ook mijn vertrouwen als therapeut, waardoor ik vergeving nu ook bewust kan inzetten. Het eclectisch model biedt houvast om cliënten te begeleiden. De extra vergevingsoefeningen die ik in de literatuur ben tegengekomen zijn een aanvulling op de middelen van het Instituut. Het model heeft mij ook als mens geholpen. Het heeft me geleerd anders naar gebeurtenissen te kijken. Ik heb geleerd om minder snel te oordelen en vaker naar binnen te kijken. Wat zegt een gebeurtenis over mij? Wat kan ik ervan leren? Daardoor kan ik beter relativeren en schiet ik minder snel in mijn emotie. Voor mij is de slotconclusie van deze scriptie: Vergeven is boven alles een innerlijk transformatieproces, door het loslaten van de oordelen over de ander, laat je de oordelen over jezelf los, waardoor je jezelf bevrijdt uit de gevangenis van slachtofferschap in welke vorm dan ook en thuiskomt in de liefde van je ware zelf.

31


6 Gedicht Met het volgende gedicht sluit Gerard Jampolsky zijn boek ´De kracht van liefde en vergeving´ af. Het gedicht verwoordt zo mooi wat vergeving is, dat het ook een prima afsluiting voor deze scriptie is. (Jampolsky, 2000) Vergeving Vergeven is een recept voor geluk. Niet vergeven is een recept voor lijden. Zou het kunnen dat alle pijn, ongeacht zijn oorzaak, een component van vergeving in zich draagt? Vasthouden aan wraakzuchtige gedachten, anderen je liefde en mededogen onthouden, heeft beslist invloed op onze gezondheid en ons immuunstelsel. Vasthouden aan zogenaamde gerechtvaardigde woede, maakt inbreuk op het ervaren van de vrede van God. Vergeven betekent niet dat je met de daad instemt; het betekent niet dat je grensoverschrijdend gedrag goedkeurt. Vergeven betekent dat je niet langer in het van angst vervulde verleden leeft. Vergeven betekent dat je de wonden niet meer openkrabt, waardoor ze blijven bloeden. Vergeven betekent leven en liefhebben, volkomen in het hier en nu, zonder de schaduwen van het verleden. Vergeven betekent vrij zijn van woede en aanvalsgedachten. Vergeven betekent elke hoop op een beter verleden laten varen. Vergeven betekent niemand van mijn liefde buitensluiten. Vergeven betekent het genezen van het gat in je hart, dat veroorzaakt werd door verbitterde gedachten. Vergeven betekent het licht van God zien in iedereen, ongeacht hun gedrag. Vergeven doe je niet voor de ander maar voor jezelf; voor de fouten die je maakt en de schaamte en schuld waar je nog steeds aan vasthoudt. Vergeven is in diepste zin jezelf vergeven dat je je hebt afgescheiden van een liefhebbende God. Vergeven betekent God vergeven en het vergeven van onze mogelijke misvattingen over God: dat we ooit in de steek gelaten of alleen zijn geweest. Vergeven, nu, op dit moment betekent dat je niet langer de koning of koningin van de Treuzelclub bent. Vergeven opent de deur naar het ervaren van Eenheid van Geest, één met iedereen en iedereen één met God. Het is nooit te vroeg om te vergeven. Het is nooit te laat om te vergeven. Hoeveel tijd kost vergeven? Dat hangt af van je overtuigingen. Als je gelooft dat het nooit gebeuren zal, gebeurt het nooit. Als je gelooft dat het een half jaar kost, kost het een half jaar. Als je gelooft dat het slechts een ogenblik kost, kost het slechts een ogenblik. Ik geloof met heel mijn hart dat er vrede zal komen op aarde als ieder van ons de verantwoordelijkheid neemt iedereen te vergeven, volkomen, onszelf daarbij inbegrepen.

32


Bibliografie Instituut E.E.N. (2008). Module A1, beroepsopleiding Eclectisch Energetisch Natuurgeneeskundig therapeut HBO niveau. Panheel: Instituut E.E.N. Enright, R.D. & Coyle, T.C. (1998). Researching the process model of forgiveness within psychological interventions. Philadelphia: Templeton Foundation Press. Glaudemans, W. (2002). Het wonder van vergeving. Deventer: Uitgeverij Ankh-Hermes bv. Halbertstam, Y. & Leventhal, J. (2008). Small Miracles: Extraordinary Coincidences from Everyday Life. Augusta: Lyons Press. Hay, L. L. (2010). Je kunt je leven helen. Groningen: Uitgeverij De Zaak. Jampolsky, G. (2000). De kracht van liefde en vergeving. Deventer: Uitgeverij Ankh-Hermes bv. Jampolsky, G. (1993). Lichtsignalen. Deventer: Uitgeverij Ankh-Hermes bv. Karpman, S. B. (2011). www.karpmandramatriangle.com. Katie, B. (2001). Alle oorlog hoort op papier; Handboek voor the Work of Byron Katie. Amsterdam: de Boekerij. Dalai Lama. (2001). De essentie van de wijsheid. 's-Gravenhage: BZZToH. Loon, K. v. (2006). Vergeving en de geestelijke gezondheid. Opgehaald van www.cmf-nederland.nl Foundation of Inner Peace. (1999). Een cursus in wonderen. Deventer: Uitgeverij Ankh-Hermes bv. Stauffer, E. R. (2001). Over liefde en vergeving; De kracht van onvoorwaardelijke liefde. Utrecht: Kosmos uitgevers. Stolp, H. (2005). De helende kracht van vergeving. Deventer: Uitgeverij Ankh-Hermes bv. Thoresen, C. E. (2000). Forgiveness : theory, research, and practice. New York: Guilford Publications. Vink, W. d. (2012). Vergeving. Opgehaald van www.willemdevink.nl.

Internet bronnen http://www.klassiek-homeopaat.info/Artikelen/artikel-194.html http://willemdevink.nl/index.php http://www.tekstnuitleg.nl/plusvergeven.html http://www.lydiavanderweide.nl/one/artikel.php http://www.sochicken.nl/jezelf/leren_vergeven.html http://www.cmf-nederland.nl/index.php http://www.dehoop.org/17156/hoe-kan-ik-vergeven.html http://users.telenet.be/antroposofie/diabasis/b14prok.htm http://www.thework.com http://www.willemglaudemans.nl http://www.confront.nl http://www.eencursusinwonderen.com

33


Bijlagen Bijlage 1. Numerologie

Nicolle Moonen (14-10-1968)

Trillingsjaar 11/2

Horizon 12/3

Werkwijze 19/1

Hogere Zelf

Totale confrontatie 15/6

Blokkade 14/5 Levensles 12/3 Innerlijk 13/4

Uiterlijk 12/3

Confrontatie 24/6

Puberteit 15/6

Onbewust

Bewust

Confrontatie 24/6

Gezin 10/1

Geestelijke kant

Kind 14/5 Aardse kant

34


Naam Nicolle Moonen (14-10-1968) Thema Kind Gezin Puberteit

Confrontatie

Uiterlijk

Innerlijk

Levensles

Totale confrontatie

Blokkade

Werkwijze

Horizon Trillingsjaar

Betekenis Je ware aard zoals je naar de aarde komt. Je hebt een grote interesse voor details, zoals kleine dieren, planten. Hoe je jouw gezin ervaart. Vaders wil is wet. Hoe je de puberteit ervaart. Je bent een lieve mooie puber, je bent braaf, een voorbeeld voor anderen. Hoe je de wereld ervaart t.a.v. denken en de liefde. Je ervaart alles om je heen als lief en aardig en dat levert nog wel eens een teleurstelling op omdat je soms te naïef bent. Hoe anderen je zien en wat je uitstraalt. Je bent spontaan, creatief en een gemakkelijke persoonlijkheid naar anderen toe. Hoe jij je voelt. Je gaat de confrontatie aan met mensen. Wil graag gelijk hebben en kunt koppig zijn. Wat je in dit leven wilt leren of uitwerken. Leren naar buiten te brengen wat je denkt. Behoefte aan expansie en het zelf doen, altijd in het denken. De mensen die je altijd aantrekt . Je trekt liefdevolle mensen aan, maar ook mensen die misbruik maken van de liefde. Opkomen voor jezelf en vanuit je hart werken is belangrijk. Datgene waarop je kunt blokkeren. Als je blokkeert kan dat gepaard gaan met fysieke problemen. Vluchten in de materie door iets te kopen voor jezelf. Hoe je het leven aanpakt en handelt. In je werken lijk je op je vader. De dingen doorzien en tot actie overgaan. Karmische band met vader. Het levensdoel. Overwinning van dualiteit. Handelen vanuit wilskracht. Waar je dit jaar aan werkt. Daadkracht en actie ondernemen.

35

getal 14/5 10/1 15/6

24/6

12/3

13/4

12/3

15/6

14/5

19/1

12/3 11/2


Bijlage 2. Het werkblad Oordeel over je naaste © 2012 Byron Katie International, Inc. Alle rechten voorbehouden. thework.com/nederlands Rev. 25 May 2012

Oordeel over je naaste • Schri jf het op • Stel vier vragen • Keer het om Denk aan een terugkerende stressvolle situatie, een situatie die gegarandeerd stressvol is, zelfs wanneer het slechts eenmaal gebeurd is en deze alleen terugkeert in jouw geest. Sta jezelf toe, voor je onderstaande vragen beantwoordt, mentaal terug te keren naar de tijd en plaats van het stressvolle voorval. 1. In deze situatie, tijd en locatie, wie maakt je boos, verwart je of stelt je teleur en waarom? Ik ben (emotie) op (naam) omdat…. Bijvoorbeeld: Ik ben boos op Paul omdat hij niet naar mij luistert over zijn gezondheid. 2. In deze situatie, hoe wil je dat hij/zij verandert? Wat wil je dat hij/zij doet? Ik wil dat (naam)………………… Bijvoorbeeld: Ik wil dat Paul inziet dat hij ongelijk heeft. Ik wil dat hij stopt met roken. Ik wil dat hij stopt met liegen over wat hij doet met zijn gezondheid. Ik wil dat hij ziet dat hij zichzelf ombrengt. 3. In deze situatie, wat voor advies zou je hem/haar geven? (Naam) zou wel/niet moeten…………. Bijvoorbeeld: Paul zou eens diep adem moeten halen. Hij zou moeten kalmeren. Hij zou moeten inzien dat zijn acties mij en de kinderen bang maken. Hij zou moeten weten dat gelijk hebben niet nog een hartaanval waard is. 4. In deze situatie, wat heb je nodig dat hij/zij denkt, zegt, voelt of doet zodat jij gelukkig bent? Ik heb nodig dat (naam)…… Bijvoorbeeld: Ik heb nodig dat Paul naar mij luistert. Ik heb nodig dat hij verantwoordelijkheid neemt voor zijn gezondheid. Ik heb nodig dat hij mijn meningen respecteert. 5. Wat vind je van hem/haar in deze situatie? Maak een lijstje. (Naam) is……………………. Bijvoorbeeld: Paul is onsportief, arrogant, luidruchtig, oneerlijk, gedraagt zich ongepast en leeft niet bewust. 6. Wat is het in of van deze situatie dat je nooit meer wilt ervaren? Ik wil nooit meer…………………………….. Bijvoorbeeld: Ik wil nooit meer dat Paul tegen me liegt. Ik wil hem nooit meer zien roken en zijn gezondheid ruïneren.

36


Bijlage 3. Begeleidingshandleiding voor The Work van Byron Katie © 2012 Byron Katie International, Inc. Alle rechten voorbehouden. thework.com/nederlands Rev. 8 Jun 2012

De Vier Vragen en Omkering Gebruik de onderstaande vier vragen en optionele subvragen bij het concept dat je onderzoekt. Sluit je ogen terwijl je de vragen beantwoordt, wees stil, en keer diep in jezelf terwijl je contempleert. De werking van het onderzoek stopt op het moment dat jij stopt met het beantwoorden van de vragen. 1. Is het waar? (Ja of nee. Bij nee, ga naar vraag 3) 2. Kun je absoluut weten dat het waar is? (Ja of nee) 3. Hoe reageer je, wat gebeurt er, wanneer je die gedachte gelooft? Contempleer het volgende:  Brengt die gedachte vrede of stress in je leven?  Welke fysieke sensaties en emoties komen naar boven wanneer je die gedachte gelooft? Sta  jezelf toe ze op dit moment te ervaren. (Kijk op de Emotie Lijst op www.thework.com)  Welke beelden zie je, van verleden of toekomst, wanneer je die gedachte gelooft?  Welke verslavingen of obsessies openbaren zich wanneer je getuige bent van de beelden en de gedachte gelooft? (Reageer je met iets van het volgende: alcohol, drugs, credit cards, eten, seks,televisie, etc.?).  Hoe behandel je die persoon, jezelf en anderen in deze situatie wanneer je de gedachte gelooft? 4. Wie zou je zijn zonder de gedachte? Sluit je ogen en observeer, contempleer. Wie of wat ben je zonder die gedachte? Keer de gedachte om. Stellingen kunnen worden omgekeerd naar het zelf, naar de ander en het tegenovergestelde. Vind minimaal drie specifieke, echte voorbeelden hoe elke omkering waar is voor jou in deze situatie.

37


Bijlage 4. Overzicht zieletaal © Instituut E.E.N.® te Panheel

aids allergie anorexie artritis astma billen blaren blauwe plekken bloeddruk laag bloeddruk hoog borsten brandwonden bronchitis buikkramp boulimie cholesterol cysten duizeligheid eelt epilepsie galsteen geslachtsziekte gewrichtsreuma griep hernia herpes labialis heupen incontinentie infectie irritatie ischias jeuk jicht kou vatten likdoorn lusteloosheid moeheid nierstenen oedeem ongelukken ontsteking oorsuizen parasieten Pfeiffer, ziekte van pijn prostaatproblemen schimmel spanning spierpijn stijfheid stotteren suïcide suikerziekte thymus tic trombose verlamming voedselvergiftiging wratten zeeziekte zenuwbehandeling

ontkenning van onszelf, schuldgevoel over seks voor wie zijn we allergisch, irritatie door iemand dichtbij zich het leven niet gunnen, extreme angst, zelfhaat, afwijzing zich niet geliefd voelen, kritiek, rancune verstikte liefde kracht weerstand, gebrek aan emotionele bescherming botsingen met het leven te weinig liefde als kind, verslagenheid, mij lukt niets oud onopgelost probleem wegstoppen, jezelf onder druk zetten koesteren laaiend van kwaadheid zijn ontstoken gezinssfeer angst, het proces stopzetten angst, paniek, vanuit zelfhaar: verwoed schrokken en uitkotsen angst om vreugde toe te laten, verstoppen van vreugde kanalen oude, pijnlijke beelden afdraaien zweverig en verward denken verharde begrippen, verstolde angst afwijzing van het leven, het gevoel hebben vervolgd te worden, strijd bitterheid, harde gedachten, veroordeling, trots schuldgevoel over seks, behoefte aan straf kritiek op autoriteit, zich op de kop gezeten voelen reactie op massa negativiteit en geloof, angst, geloof in statistiek zich niet gesteund voelen door het leven, besluiteloosheid branden van verlangen om te schelden, onuitgesproken bittere woorden te weinig vreugde toestaan jarenlange onderdrukte emoties, van emotie overvloeien verbittering, te weinig vreugde ongeduld schijnheiligheid, angst voor geld en toekomst willen weglopen behoefte om te overheersen koud zijn voor jezelf verhard gebied in denken niet willen ervaren weerstand, verveling voor wat we doen brokken onopgeloste woede bang om los te laten, bang om te verliezen niet voor onszelf kunnen opkomen, verzet tegen autoriteit, geloof in geweld boosheid weigeren om onze innerlijke stem te horen, koppigheid, niet willen luisteren macht weggeven aan anderen boos zijn dat we geen liefde en waardering krijgen, niet meer van jezelf houden schuldgevoel angsten, verzwakken van de mannelijkheid het heden laten beheersen door het verleden communicatieproblemen verlangen naar liefde stijf en star denken onzekerheid, te weinig zelfexpressie, niet mogen huilen alles in het leven zwart of wit zien, weigeren om een andere uitweg te zien wat had er kunnen zijn, niets heerlijks zoets meer zich door het leven aangevallen voelen zich bekeken voelen de stroom van vreugde afsluiten angst, schrik, ontsnappen aan emotionele bescherming andere mensen de macht laten nemen, zich weerloos voelen kleine uitingen van haat, geloof in lelijkheid angst voor de dood, gebrek aan zelfbeheersing nergens de tanden in kunnen zetten, uitgangspunten vernietigen

38


Bijlage 5. Document vergeving Onderstaand document heb ik zelf opgesteld naar aanleiding van de tekst over vergeving in Module A1. Dit document kun je meegeven aan cliënten die moeite hebben met vergeving, zodat ze er thuis zelf nog eens mee aan de slag kunnen. De kracht van vergeving© Instituut E.E.N.® te Panheel Door vergeving genees je jezelf. Vergeving is een krachtig middel naar zelfgenezing. Het is heel belangrijk om te vergeven want het is de manier om in balans te komen. Als je wrok blijft koesteren, vreet dat aan je. Dat is niet goed voor een mens. Je kunt er zelfs letterlijk ziek van worden, lichamelijke klachten krijgen. We zeggen niet voor niets dat we “iets op onze lever hebben” of “onze gal willen spuwen”. We kunnen ons niet met Liefde en Licht opvullen als we onszelf nog “vullen” met wrok, haat, schuld of zelfmedelijden. Liefde en schuld kunnen het niet zo goed met elkaar vinden in hetzelfde huis. Waar de één aanwezig is, is de ander verjaagd. Het heden hoeft niet langer te lijden onder de pijn van het verleden. Laten we daarom weer de onschuld over onszelf en anderen afroepen. Niet om enig gedrag goed te praten, maar om de deur naar onze vrijheid te deblokkeren. Vergeven is niet eenvoudig. Vergeven is zowel een van de meest heilzame, als een van de meest gecompliceerde innerlijke processen die er bestaan. We hebben het immers niet over kleinigheden. Vergeven gaat per definitie over het onvergeeflijke. Eenvoudig is het allemaal niet. En misschien willen we het ook wel, iemand vergeven die ons iets heeft aangedaan, maar daarmee is het nog niet gemakkelijk. Er kunnen blokkades zijn, die ons weerhouden om te vergeven. Bijvoorbeeld: 1. Vergeven is niet tolereren. Het heeft niets te maken met door de vingers zien van verkeerd gedrag. Integendeel. Vergeven zal juist helpen om je grenzen helder te stellen en je behoeften duidelijk te communiceren. 2. Vergeven is niet goedpraten. Goedpraten is eigenlijk een subtiele manier van ontkennen wat er gebeurd is. “Ach hij heeft een nare jeugd gehad”. Met het aandragen van verzachtende omstandigheden voor het gedrag van de ander verhinder je juist dat je kunt vergeven. 3. Vergeving doe je niet uit superioriteitsgevoel. Als je iemand vergeeft omdat je medelijden hebt of omdat je hem dom vindt, verwar je vergeving met arrogantie en veroordeling. 4. Vergeven is niet de lieve vrede bewaren. De zaak sussen, ruzies de kop indrukken, is niet de weg naar vergeving. Wie niet wil kijken naar wat er onder de oppervlakte borrelt, kan ook niet beginnen met vergeven. 5. Vergeven is niet vergeten. In werkelijkheid onthouden we natuurlijk prima wat er is gebeurd. Vergeten kan wel het resultaat zijn van een effectief vergevingsproces. 6. Vergeven is niet verzoenen. Ook al kan verzoenen een mooie uitkomst zijn. Ook iemand die is overleden, onbereikbaar is of die je niet kent, kun je vergeven. Toch is het belangrijk om te vergeven. Door vergeving kun je alles achter je laten en weer op eigen kracht beginnen te leven, zoals het oorspronkelijk bedoeld was. Vergeven is een cadeau voor jezelf. Jezelf vergeven is onvoorwaardelijke liefde voor jezelf voelen vanuit je hart. Vergeven doe je altijd voor jezelf. Vergeven gaat niet over de ander, maar het gaat altijd over jou. Het is het loslaten van pijn en onrecht uit het verleden. Het afleggen van de last die je meedraagt. Het is niet moeilijk om te vergeven, het is misschien moeilijker de moed op te brengen om te willen vergeven. Vergeving is een beslissing uit eigen vrije wil waar men een totaal ander mens van wordt. Het is zowel een verlichting als een opluchting. Het brengt een mens terug op het levensspoor. Het geeft je een toekomst die weer open ligt. Het is de beslissing niet langer als een slachtoffer te wachten totdat anderen iets “goedmaken”. Eerst jezelf vergeven. Dikwijls lukt het ons pas een ander te vergeven als we eerst onszelf kunnen vergeven voor ons aandeel in de situatie. Schuldgevoelens zorgen er dikwijls voor dat mensen zichzelf (onbewust) willen straffen. Daarom onthouden ze zich van intieme vriendschappen, ware vervulling, een bevredigende relatie, gemoedsrust, vitaliteit en zoveel meer. We kunnen de relatie met onszelf weer herstellen. We moeten dan bereid zijn onszelf voor al onze eerdere levenskeuzes te willen vergeven. Stem je op even af op je ware zelf en spreek je intentie uit dat je jezelf wil losmaken van de pijn uit het verleden. Kies er nu met je hart voor om jezelf niet langer te straffen door schuldgevoelens te hebben.

39


Het hardop zeggen van de onderstaande zinnen kan hierbij helpen.  Ik kies ervoor mezelf niet langer te straffen  Ik kies ervoor mezelf onvoorwaardelijk te vergeven  Ik kies ervoor mezelf te reinigen en te genezen van alle wonden  Ik begin nu een nieuw leven  Ik kies ervoor om alle lasten en pijn te laten gaan en ervan bevrijd te zijn Kijk wat er nu gebeurt. Stel je open voor de liefde, laat toe dat de liefde je geneest van alle emotionele wonden. Ook nu kan het zijn dat je niet echt een opluchting ervaart, omdat je het verlangen tot zelfbeschuldiging nog niet helemaal wilt opgeven. Dit kan voortkomen uit:  ervaringen vanuit het verleden;  angst voor straf;  dat je altijd de schuld op je hebt genomen;  dat anderen je onrechtvaardig hebben behandeld en zelf geen verantwoording willen nemen. Misschien moet je het een paar keer herhalen totdat het werkt. Herhaal de vergeving desnoods verscheidene dagen na elkaar totdat de laatste pijnresten losgelaten zijn en je een gevoel van opluchting en diepe gemoedsrust ervaart. Wat vergeving met je doet. Wanneer je vergeeft, gaat geblokkeerde energie weer stromen. Je lichaam gaat positief reageren en je krijgt gelijk een ruimer gevoel. Ons energiesysteem krijgt weer de juiste energie waardoor de kwaliteit van ons leven vooruit gaat. Vergeven brengt meteen verlichting en opluchting. Vergeving zorgt ervoor dat je weer verder kunt met je leven zoals het was bedoeld. Door vergeving accepteer je jezelf weer zoals je bent. Door zelfacceptatie kun je ook anderen weer accepteren zoals ze zijn. Door te vergeven, openen we onze vuisten en laten we de scherven van gisteren vallen zodat ze ons niet langer kunnen verwonden. Door te vergeven, bevrijden we onszelf uit de gevangenis van het verleden, zodat we eindelijk alles aan onszelf kunnen geven wat we altijd van anderen hebben geëist.

40


Bijlage 6. Oefening in het loslaten van verwachtingen ©Willem Glaudemans

lie-ma-du-poeh-systeem: Ik had LIEver gehad dat jij, MAar dat deed je niet, DUs ik laat die verwachting nu los. POEH! Deze simpele vergevingsoefening kun je doen voor directe irritaties, of voor verwondingen die je al jaren met je meedraagt: 1. Ontspan je. 2. Neem de persoon of de situatie in gedachten die jou nu dwarszit, waar je negatieve gevoelens over hebt. Kijk hier specifiek naar. Wat verlangde je van de ander wat hij/zij niet gegeven heeft? 3. Spreek die verwachtingen uit naar de persoon in je geest, eventueel met de gevoelens die ze in je oproepen. Nogmaals, de werkelijke persoon is hierbij niet aanwezig, het is een innerlijk proces van schoonmaak. 4. Draai dan elke verwachting om. Formuleer hem op een positieve manier, zodat je komt bij de onderliggende wens. Zeg niet: Ik had liever gehad dat je me niet geslagen had, want ons onbewuste kan het woord niet niet verstaan. Maar zeg: Ik had liever gehad dat ik me veilig kon voelen bij jou. Dan kom je bij je echte verlangen. 5. En laat dan de verwachting los, door deze uitspraak: Ik had liever gehad dat je X of Y (zie 4) had gedaan, maar dat deed je niet, of dat kon je niet, dus ik geef die verwachting over jou op. Ik laat hem hier en nu los. 6. Maak een armgebaar terwijl je dit zegt, dat uitdrukt dat je de verwachting van je afzet, loslaat, laat gaan, weggooit. En adem het uit, zucht erbij. Poeh!

41


Bijlage 7. Oefening om te vergeven door schrijven Schrijfoefening: Wat voel je en waar voel je dat? Neem de persoon die jou bezeerd heeft in gedachten en concentreer je sterk op hem of haar. Wat ervaar je in je lichaam als je sterk aan die persoon denkt? Wat voel je en waar voel je dat? Als je het gevoel dat je ervaart dermate vervelend vindt en je wilt dit gevoel loslaten, pak dan een schrijfblok en schrijf het volgende op: Opschrijven "Ik wil je nog één keer vertellen hoeveel pijn de ervaringen die ik met jou heb gehad mij hebben gedaan." Schrijf nu op welke nare ervaring je met die persoon hebt gehad en schrijf over de pijn die je daarbij ervaren hebt. Eindig je verhaal met: Daardoor kreeg ik een gevoel van ...... Vergeven om los te kunnen laten Wees je ervan bewust dat als jij deze situatie los wilt kunnen laten dat je zult moeten vergeven. Het is de enige manier om die last niet meer met je mee te dragen. Je verzet je anders (en misschien wel al heel lang) tegen een verleden dat je niet kunt veranderen. Acceptatie van wat er is geweest en wat onveranderbaar is kan helpen tot vergeving te komen. Schrijf vervolgens op: "Ik had liever gehad, dat je ........ had gedaan. "Dit alles deed je niet en daarom geef ik nu al mijn verwachtingen aan jou op." Zet hier een dikke streep onder. Adem enkele malen diep in en uit en zeg dan: "Ik (jouw naam) ..... geef jou (naam van de ander) ..... alle verantwoording voor jouw gedrag, je acties, je handelen en je gedachten." Zet hier weer een streep onder en vervolg met: "Ik (jouw naam) ..... , neem alle verantwoording voor mijn gedrag, mijn acties, mijn daden en gedachten." Zet ook hier weer een streep onder. Je kunt nu drie dingen doen: 1. De ander vergeven Maak straks een prop van je papier of verscheur het en gooi het in de prullenbak Kies een van de onderstaande zinnen en spreek die zin uit tijdens het zetten van de stap naar de prullenbak waar je je papier met volledige aandacht in gooit. 2. De ander nog niet vergeven Stop het papier in je tas en houd het de komende tijd bij je en kijk er van tijd tot tijd naar 3. Je hebt nog iets te doen (met of naar de ander) Het uitspreken naar de ander Hem of haar schrijven of ontmoeten of iets dergelijks Kies uit deze drie opties degene die jou het beste past. Als je besluit te vergeven: Wanneer je besluit te vergeven loop dan heel bewust naar de prullenbak en zeg hardop één van de volgende zinnen:  Ik vergeef je en laat je los  Bedankt voor de les  Ik neem de verantwoordelijkheid voor mijn gevoel  Ik laat mijn negatieve gevoelens voor jou los  Ik vergeef mezelf Bron: ConFront coaching & training

42

VERGEVING IN DE PRAKTIJK

Recommend Documents