Vereende krachten jaarverslag 2015

Vereende krachten – jaarverslag 2015

Jaarverslag Huis van de Techniek Gevestigd: Zeelandlaan 2, 4538 CA Terneuzen Ingeschreven bij KvK onder nummer 22044668

2


Inhoudsopgave Inleiding ........................................................................................................................... 5 Bestuurlijke terugblik........................................................................................................ 6 Bestuur .................................................................................................................................................... 7 Personeel ................................................................................................................................................. 7

Financieel resumé ............................................................................................................. 8 Participanten ........................................................................................................................................... 8 Begroting 2016 ........................................................................................................................................ 8

Communicatie ................................................................................................................ 10 Website(s) ............................................................................................................................................. 10 Nieuwe website ..................................................................................................................................... 11 Websites activiteiten ............................................................................................................................. 11 Digitale nieuwsbrief............................................................................................................................... 12 Social media .......................................................................................................................................... 12 Free publicity traditionele media .......................................................................................................... 13 Betaalde publicaties .............................................................................................................................. 13

Projecten ........................................................................................................................ 14 Zeeuwse Meiden & Techniek ................................................................................................................ 14 Fishing for Litter / de wereld van plastic ............................................................................................... 18 Kinderkunstweek – Polderpeil............................................................................................................... 18 André Kuipers College Tour ................................................................................................................... 18 Techniek Experience.............................................................................................................................. 18 BTZ – Beroepenoriëntatie Techniek Zeeland ........................................................................................ 19 Minizonnebootrace ............................................................................................................................... 19 Wetenschapsknooppunt ....................................................................................................................... 19 Talent in Zicht - Techniektoernooi ........................................................................................................ 19 Opening Industrieel Museum Zeeland – STEM ..................................................................................... 20 Wetenschapsdag ................................................................................................................................... 20 Workshop Contacten met bedrijven voor Technasium ........................................................................ 20 Ontdekkasteel ....................................................................................................................................... 20 Techniekcijfers....................................................................................................................................... 20 Bedrijf+School ....................................................................................................................................... 23 Techniekbus........................................................................................................................................... 26 Bedrijf+School over de grens ................................................................................................................ 26 Cursus Techniek Ambassadeurs ............................................................................................................ 27

Nieuwe uitdagingen ........................................................................................................ 28 Optimalisatie techniekpromotie, Huis van de Techniek ....................................................................... 28 Ontdekkasteel als digitaal leerplatform ................................................................................................ 28 Grenzeloze Techniek ............................................................................................................................. 28

Financieel verslag ........................................................................................................... 29 Bijlage – Zeeuwse Onderwijscijfers Techniek ................................................................... 30

3


Samenvatting In 2015 heeft de transformatie plaatsgevonden naar het Huis van de Techniek. Niet alleen de naam is gewijzigd maar ook in de statuten zijn een aantal aanpassingen gedaan. De volledige – Zeeuwse – onderwijskolom is nu vertegenwoordigd in het bestuur, naast ook de overheden die de drie regio’s vertegenwoordigen. Het bedrijfsleven heeft in de nieuwe statuten een grotere vertegenwoordiging gekregen waarbij nu ook de rol van de voorzitter statutair is gekoppeld aan iemand die het bedrijfsleven – onafhankelijk – vertegenwoordigt. Vanzelfsprekend is ook – zoals u al heeft kunnen vaststellen – de huisstijl helemaal nieuw en beschikken we ook over een volledig nieuwe website. 2015 vormde tevens het laatste jaar van de businessplanperiode 2011-2015. Bestuur en directie hebben zich ingespannen om voor de periode 2016 – 2020 een nieuw businessplan op te stellen. Borging van de (unieke) faciliteiten was hier de leidraad, maar ook juist ruimte voor ambitie met nieuwe initiatieven en ontwikkelingen. Aansluiting aan de thema’s kiezen, leren en werken voor techniek vormt hierin het logische aanknopingspunt naar het Nationaal Techniekpact. Naast al deze bestuurlijke activiteiten was de hoofdtaak uiteraard de koppeling van het onderwijs en het Zeeuws bedrijfsleven. Gezien de gerealiseerde contacten is dat ook in 2015 – ondanks de nodige budgettaire druk - weer uitstekend gelukt. Ruim 22.000 leerlingen kwamen in 2015 in contact met het bedrijfsleven.

4


Inleiding U leest het jaarverslag van het Huis van de Techniek 2015. Ik kan u melden dat ik niet alleen vereerd ben om – namens het Zeeuwse bedrijfsleven – de rol van voorzitter te mogen vervullen (van deze betrekkelijk kleine organisatie), maar dat ik met name onder de indruk ben van het enorme aantal contacten wat in onze provincie tot stand wordt gebracht tussen onderwijs/leerlingen en docenten enerzijds en het bedrijfsleven anderzijds. Dit is uiteraard van groot belang voor de toekomst. Niet alleen van de Zeeuwse bedrijven, maar ook van de Zeeuwse economie en samenleving. Van ons allen dus. Alhoewel ook de Zeeuwse samenleving steeds internationaler wordt blijft een vaste kern van goed opgeleide werknemers van essentieel belang. Daarom ondersteunt het Zeeuws bedrijfsleven ook de activiteiten van Huis van de Techniek. Onze toekomst ligt mede in handen van de huidige leerlingen. Weliswaar kiezen veel jongeren in onze provincie voor een technisch profiel, maar wie wat dieper kijkt ziet dat er met name bij de meisjes nog veel potentieel is en zij zich nog onvoldoende bewust zijn van de uitstekende bijdrage die juist zij kunnen leveren aan het Zeeuws bedrijfsleven. De uitdaging voor de komende jaren zal zijn om meer meisjes geïnteresseerd te krijgen voor een technische opleiding en werkkring en tegelijkertijd ook jongens te laten zien dat een keuze voor techniek een keuze voor mooie toekomst is. Ik lever daaraan – namens het bedrijfsleven in de provincie – graag mijn bijdrage. Namens het bestuur van Huis van de Techniek, Han Haarmans | voorzitter

5


Bestuurlijke terugblik In 2015 zijn de bestuurlijke wijzigingen doorgevoerd die daarvoor al in de statuten waren voorbereid:  

 

Het Huis van de Techniek kent nu statutair een onafhankelijke voorzitter die afkomstig is uit het bedrijfsleven; Het bedrijfsleven wordt verder vertegenwoordigd door vier personen, daarbij wordt er gestreefd naar een regionale spreiding waarbij zowel het ‘grote bedrijfsleven’ als het MKB vertegenwoordigd is. Ook is het streven om ook de verschillende bedrijfssectoren een stem te geven in het bestuur; De overheden blijven, zoals voorheen, vertegenwoordigd door drie wethouders uit de drie verschillende regio’s; Het onderwijs is binnen het Huis van de Techniek vertegenwoordigd door de hele onderwijskolom, dus zowel primair, als secundair als beroepsonderwijs (mbo en hbo) hebben hun stem in het bestuur.

Het bestuur beschouwt het als een belangrijke stap voorwaarts dat nu alle denkbare stakeholders verenigd zijn binnen het bestuur van het ‘Huis van de Techniek’. Voor de vaststelling van de begroting 2017 zal ook het participantenoverleg worden uitgenodigd. Op deze wijze streeft het bestuur naar een maximale inbreng van de stakeholders die alle activiteiten ook financieel mogelijk maken. Ook in dit verslagjaar heeft de directie tweemaal moeten besluiten om de reserveringen van de Techniekbus te stoppen. Het beschikbare budget bleek niet meer toereikend om alle aanvragen te kunnen honoreren. Een luxeprobleem, waarvan we hopen dat er met de realisatie van het ‘Huis van de Techniek’ een ruimer budget beschikbaar zal komen voor o.a. de bedrijfsbezoeken, die essentieel zijn voor techniekoriëntatie. In 2015 hebben meer leerlingen gebruik gemaakt van de Techniekbus in vergelijking tot 2014. Dit komt met name door het project Fishing for Litter en het STEM-project. Er hebben in Zeeland weer honderden bedrijfsbezoeken plaatsgevonden. Hieruit blijkt dat uitbreiding van het aantal stakeholders/participanten van belang is voor de dekking van alle kosten die voortvloeien uit de activiteiten. De samenwerking met het project Talent in Zicht (primair onderwijs) heeft als belangrijke doelstelling om wetenschap en techniek een steviger basis te geven in het curriculum van de Zeeuwse basisscholen. Alhoewel onze provincie zeer goede voorbeelden kent van techniek in het basisonderwijs is het algemene beeld nog altijd dat leerkrachten (opgeleid als alpha) het niet eenvoudig vinden dit op een goede manier vorm te geven. Talent in Zicht en Huis van de Techniek ondersteunen – samen met de Pabo van de HZ – deze ontwikkeling.

6


Concluderend is het bestuur van mening dat 2015 opnieuw een succesvol jaar is geweest. Het bestuur ziet veel perspectief om middels de gemaakte afspraken de bundeling van middelen en capaciteit het techniekonderwijs in Zeeland nog beter te profileren. In 2016 zal er nog veel aandacht dienen te gaan naar de (financiële) borging van de activiteiten in de lopende businessperiode tot en met 2020.

Bestuur Het bestuur van HvdT was in het verslagjaar 2015 als volgt samengesteld:

Naam

Functie

Namens

Dhr. H. Haarmans Dhr. A.P. de Buck Dhr. C. L. Liefting Dhr. M. van Neutigem Mevr. S. Verburg Dhr. H. Hiel Dhr. H. Sinke Dhr. M. Nelen Dhr. A. Vis Dhr. K. Terlage Dhr. D. Alssema Dhr. R.M.A. Molenaar Mevr. M. van Groeningen

Voorzitter Secretaris Penningmeester Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid Lid Adviserend

BZW HBO Gemeente Terneuzen BZW BZW BZW BZW MBO PO VO Gemeente Goes Gemeente Veere Provincie Zeeland

Personeel De stichting Huis van de Techniek had in het kalenderjaar 2015 één medewerkster in dienst (mevr. A. Hazen, 0,9 fte). Eén persoon (D. Schipper, 0,8 fte) heeft zijn werkzaamheden verricht op detacheringsbasis. Daarnaast zijn er nog vier personen op freelancebasis (0,8 fte) betrokken. Hiermee bedroeg de totale personeelsinzet 2,5 fte. Dit is een vermeerdering van 0,3 fte t.o.v. het voorgaande verslagjaar.

7


Financieel resumé Participanten De realisatie 2015 was 18% lager dan de realisatie van 2014. Helaas heeft dit zich ook vertaald in het aantal activiteiten en beschikbare faciliteiten. Scholen hebben dit met name gemerkt door het verminderde budget voor de Techniekbus. Het totaal aantal ritten heeft desondanks toch kunnen stijgen door enerzijds het vervoer tbv activiteiten en anderzijds door het gegeven dat de bus vaker werd ingezet voor korte ritten (die dus goedkoper zijn).

Participanten Ondernemers Overheid Onderwijs

Het verminderde budget was ook van invloed op de inzet van de flexibele medewerkers. Deels kon dit gecompenseerd worden door de activiteiten die voortvloeiden uit de projecten die in samenwerking met Zeeuwse partners werden uitgevoerd. Het bestuur verwacht dat met de realisatie van het ‘Huis van de Techniek’, het aantal participanten en daarmee het beschikbare budget weer zal groeien. Het verslagjaar 2015 is afgesloten met een negatief resultaat wat grotendeels veroorzaakt is door een fiscale tegenvaller. Deze tegenvaller kan worden opgevangen door een beroep te doen op de reserves. Het bestuur zal in 2016 een voorstel bespreken om (een deel van) de reserve statutair te reserveren als transitievergoeding en bestemmingsreserve.

8


Begroting 2016 begroting 2015

Inkomsten 1

realisatie 2015

structurele bijdragen € € € € €

97.500 26.842 120.000 60.000 304.342

€ € € € €

80.500 21.853 120.000 40.000 262.353

€ € €

sponsoring bijdrage scholen niet-participerende gemeenten

€

15.000

€ €

10.000 25.500

€

5.575

€

5.000

€ €

27.737 33.312

€ €

15.000 20.000

3

detachering

€

4.950

€

5.592

€

2.500

4

overige inkomsten

5

subsidie

€

9.500

€

11.368

€

7.500

Provincie Zeeland oPORTunities stichting STOeB Interreg

€

50.000

€

58.497

€

€

5.562

30.000 PM PM PM

Primair Onderwijs Zeeland

€ € €

28.000 20.000 98.000

€ € €

9.917 20.000 93.976

€ €

15.530 45.530

€

21.580- €

-

€

23.643-

onderwijs overheden ondernemers incidentele bijdrage 2015 tgv HvdT

2

begroting 2016

realisatie 2015

1

Organisatiekosten huisvestingskosten kantoorkosten algemene kosten Huis vd Techniek (personeel) landelijk platform onvoorzien/reservering

€ € € € € € €

88.099 5.500 6.850 46.700 25.000 1.675 2.374

2

Basisfunctionaliteiten PR&Communicatie Huis vd Techniek (huisstijl) Huis vd Techniek - ontw. Website Huis vd Techniek - comm.campagne Onderhoud Web-sites B+S - Techniekbus B+S - TechiekAmbassadeurs stroomlijnen, afstemmen en samenwerken Techniekcijfers Girls Future

€ €

165.145 18.500

€ € € € € € €

21.700 16.700 2.875 69.600 21.920 10.450 3.400

€ € € € € € €

6.795 4.123 2.990 82.035 12.045 24.163 1.405

Nieuwe initatieven Collegetour André Kuipers Fishing for Litter Wetenschapsknooppunt UCR Techniek Pact 25 juni

€ € € €

41.588 8.340 8.920 8.688

€ € € € €

55.055 13.665 12.565 2.111 10.737

€

2.113

111.500 24.726 240.000

€ 376.226

€ € € € € € €

begroting 2016

97.854 7.443 4.039 59.814 25.000 1.558

€ € € €

81.768 7.500 6.850 67.418

€ 150.224 € 16.668

€ € € € € € € € € € €

188.145 16.830 2.500 4.000 3.880 7.700 80.150 20.970 13.675 1.200 37.240

€

96.670

€ € € € € € € € €

3.600 20.360 15.730 7.670 7.500 7.500 7.840 12.030 14.440

€ € € € € € € € € €

61.530 2.750 20.880 6.680 8.970 11.960 2.920 1.250 4.420 1.700

sponsoring Techniekbus

d) Nucleair Fonds

3

3.1 6

begroting 2015

Uitgaven

BTW-heffing

3.2 3.3 3.4 3.5

Totaal

€

420.712

€

406.601

€ 428.113

3.6 3.7 3.8 3.9

Resultaat

€

-

€

31.727- € negatief*

4 4.2

die in 2015 in zijn geheel is opgenomen.

€ €

5.400 10.240

€ €

4.396 9.468

€ € €

67.840 2.750 20.520

€ € €

60.368 3.910 27.237

€ € € € €

12.980 22.670 2.250 2.250 4.420

€ € € € €

806 21.188 2.522 1.647 3.058

58.040

€

74.826

0 4.1

* Negatief saldo is m.n. veroorzaakt door de terug te betalen BTW over de subsidie Meiden&Techniek

Doorontwikkeling Ontdekkasteel Techniek Experience (Week vd Industrie) Collegetour Havo/VWO STEM Zeeuws Vlaanderen project Waterschap project FOOD project TA's Zeeuws Techniekkampioenschap Kinderkunstweek

4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9

Ondersteuningsprojecten Thoolse Techniekdagen Beroepen Oriëntatie Techniek - Zeeland Wetenschapsknooppunt UCR De Zeeuwse havens Mini - Zonneboot / Solar Bedrijventour Techniek Kanaalzone Met de monteur op stap Week van de Procestechniek Wetenschapsdag Gesubsidieerde projecten Provincie Zeeland oPORTunities STOeB 2.0

€

€

PM PM PM PM

Interreg

Zeeuwse meiden (incl Glossy) Interreg B+S TopTechniek Zeeuws Vlaanderen Talent in Zicht Nucleair Fonds

€ € € € €

50.000 2.680 2.680 2.680 -

Totaal

€

420.712

€ € € € €

64.229 1.700 4.054 4.843 -

€ € € €

-

€ 438.328

€

428.113

De inkomsten worden voor een zeer belangrijk deel gerealiseerd door de participanten van het Huis van de Techniek. Het Businessplan 2016-2020 ligt ten grondslag aan de afspraken die gemaakt zijn met de participanten. Voor de nieuwe businessplan periode zijn (opnieuw) alle onderwijsinstellingen aangesloten. Bij de gemeenten zijn het merendeel van de bijdragen 2011-2015 gecontinueerd. Gesprekken met een aantal andere gemeenten worden nog gevoerd. Dit is ook de situatie bij het bedrijfsleven. Er zijn een aantal belangrijke toezeggingen tot en met 2020. Desalniettemin wordt er, met steun van BZW en PORTiZ, gesproken met de een groot aantal potentiële participanten om de ambities uit het Businessplan te kunnen realiseren.

9


Communicatie Met de realisatie van het ‘Huis van de Techniek’ is begin 2015 een communicatie- en webplan ontwikkeld. Als basis staat het vernieuwde logo en de nieuwe huisstijl die in 2015 doorgevoerd is naar uitingen en middelen van het HvdT. Begin 2016 wordt de omzetting naar de nieuwe huisstijl afgerond. De mediamix van Huis van de Techniek bestond in 2015 uit:

Website(s) Huis van de Techniek beschikt over een drietal websites, om verschillende soorten informatie voor de verschillende doelgroepen toegankelijk te maken. In 2013 is intern gesproken over het koppelen/samenvoegen van de sites of het maken van een herindeling van de sites. Om de websites (beter) te kunnen monitoren en inzichtelijk te krijgen welke informatie het meest wordt bekeken, maakt Huis van de Techniek gebruik van Google Analytics. Hiermee krijgt HvdT een volledig beeld over o.a. de bezoekersaantallen, de herkomst van de bezoekers (direct, verwijzing of zoekmachine), de pagina’s die zij bezoeken en de tijd die ze op de website verblijven. Door deze gegevens over een langere termijn te analyseren kan er ingespeeld worden op het gedrag van de bezoekers en kunnen verbeteringen in de website(s) aangebracht worden. Website

technocentrumzeeland.nl bedrijfplusschool.eu techniekportalzeeland.nl TOTAAL

Unieke bezoekers 2015 3.271 7.148 1.400 11.819

Unieke bezoekers 2014 2.342 3.870 655 6.867

Aantal Bezoeken 2015 3.894 8.601 1.524 14.019

Aantal Bezoeken 2014 2.924 5.864 701 9.489

Pagina Pagina weergaven weergaven 2015* 2014* 7.183 6.277 27.966 31.713 1.622 1.956 36.771 39.946

*Het totaalaantal bekeken pagina’s binnen de website door de eerdergenoemde bezoekers

10


Naar aanleiding van de statistieken (van 01-01-2015 t/m 31-12-2015) kunnen de volgende conclusies worden getrokken:  

 

Er zijn 3.894 mensen die technocentrumzeeland.nl hebben bezocht, waarvan 3.271 unieke bezoekers. Het aantal mensen dat de site bedrijfplusschool.eu hebben bezocht is gestegen met ruim 3.200 unieke bezoekers. Operationeel waren voor de realisatie van Huis van de Techniek technocentrumzeeland.nl, bedrijfplusschool.eu en techniekportalzeeland.nl. Met de komst van huisvandetechniek.nl verdwijnen technocentrumzeeland.nl en techniekportaalzeeland.nl.

*Direct verkeer zijn bezoekers die zelf de url van de website intoetsen, verwijzingsverkeer is wanneer mensen op een link klikken en zoekverkeer wordt via zoekmachines (en zoektermen) doorverwezen naar de website. Het onderdeel campagnes is wanneer er via URL-maker van Google een speciale link wordt gemaakt die bijvoorbeeld naar mensen wordt meegestuurd. Hiermee kan heel gericht gemeten wordt hoeveel mensen doorklikken aan de hand van een verstuurde e-mail of dergelijke.

Nieuwe website Op 31 december 2015 is www.huisvandetechniek.nl gelanceerd. De site is fris, overzichtelijk en biedt meer informatie over de werkzaamheden en activiteiten van het Huis van de Techniek. Het komende jaar zal de site uitgebreid worden met functionaliteiten (zoals integratie social media en de koppeling met activiteiten).

Websites activiteiten Steeds meer activiteiten beschikken over een eigen website met informatie over het project, doelstellingen en de mogelijkheid tot aanmelden voor de activiteit. Met deze zogenoemde ‘subsites’ communiceert Huis van de Techniek directer naar scholen en leerlingen.

11


Momenteel beschikken de volgende activiteiten over een eigen site die eigendom en in beheer zijn bij Huis van de Techniek:  GirlsFuture (www.girlsfuture.nl);  Beroepenoriëntatie Techniek Zeeland (www.btz-zeeland.nl);  Zeeuwse Havens (www.zeeuwse-havens.nl); Online video  Minizonnebootrace (www.minizonnebootrace.nl); Zowel eigen producties als  Solar Olympics (www.solar-olympics.nl); filmpjes van anderen – over  Ontdek Kasteel (www.ontdekkasteel.nl). techniekpromotie – overzichtelijk in beeld Digitale nieuwsbrief Huis van de Techniek heeft in 2015 zeven nieuwsbrieven verstuurd, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen de ‘reguliere’ nieuwsbrief en een editie voor het bestuur. Ook is er in december een speciale editie voor het basisonderwijs verschenen. In de nieuwsbrief is er aandacht voor actualiteit, activiteiten en initiatieven waarbij Huis van de Techniek betrokken is.

Social media Huis van de Techniek communiceert met haar verschillende doelgroepen in toenemende mate ook met behulp van sociale media. Op deze manier worden projecten, activiteiten en publicaties actief onder de aandacht gebracht van onze stakeholders. Social media worden niet alleen gebruikt ter profilering, maar zijn ook belangrijk middelen voor het verkrijgen van interessante informatie. Onder andere artikelen, evenementen en nieuwsberichten komen snel onder de aandacht. Met de realisatie naar Huis van de Techniek zullen in 2016 de social media-accounts worden omgezet naar de nieuwe naam en huisstijl. Hierbij dient het communicatie- en webplan als basis voor de nieuwe online marketingstrategie.

Facebook Voor de glossy GirlsFuture is een Facebookpagina aangemaakt (facebook.com/girlsfuture). Deze pagina dient ter verlengstuk van de Glossy. Op de pagina worden – net als in het magazine – interviews, artikelen en feitjes gedeeld die interessant zijn voor meisjes.

Twitter Het Twitteraccount wordt gebruikt voor de verspreiding van nieuws – zowel eigen als nieuws van derden – gerelateerd aan technisch onderwijs, techniekpromotie, activiteiten en interessante artikelen. Naast het verspreiden van content, verkrijgt HvdT via het medium ook op een snelle wijze informatie omtrent o.a. (technisch) nieuws en evenementen.

(Online) Video Online videodiensten worden veelal gebruikt in combinatie met social media en (eigen) websites. 12


Een bekend platform is YouTube, dat meer dan een miljard gebruikers heeft. Dat is bijna een derde van alle internetgebruikers wereldwijd. Iedere dag worden er honderden miljoenen uren aan video’s bekeken (bron: YouTube.com). Online video wordt hierdoor een steeds belangrijker onderdeel van de middelenmix, waar HvdT op in speelt. Naast de (zelfontwikkelde) promotievideo De Muziek van Techniek, worden er ook regelmatig korte video’s gemaakt over projecten. Om deze op een laagdrempelige manier aan te bieden en te verspreiden heeft HvdT haar eigen accounts aangemaakt op YouTube en Vimeo. Door middel van het YouTube-account zijn ook afspeellijsten aangemaakt met inspirerende en/of informatieve filmpjes van derden. Docenten hoeven op deze wijze niet zelf op zoek naar materiaal, maar kunnen alles vinden via de HvdT-account.

Free publicity traditionele media Er wordt regelmatig contact gezocht met plaatselijke media omtrent projecten of activiteiten van HvdT en haar partners. De belangrijkste communicatiegedachte hierachter is het bewust maken van ouders, leerlingen en docenten van het steeds groter wordende tekort aan goed geschoolde technici en het beïnvloeden van de attitude. Free publicity vindt plaats middels het versturen van persberichten, maar ook door persoonlijk contacten met regionale media.

Betaalde publicaties Naast het versturen van persberichten, worden er ook betaalde publicaties geplaatst (advertorials) in zorgvuldig gekozen bladen. Het voordeel hiervan is dat de tekst toegespitst kan worden op de lezer en HvdT zelf invloed heeft op hetgeen geplaatst wordt. In 2015 is er beperkt samengewerkt met regionale/ commerciële bladen.

13


Projecten HvdT kent een aantal lang lopende – succesvolle - projecten die bekend zijn onder het grote publiek, zoals bijvoorbeeld Bedrijf+School en Techniek Ambassadeur. Andere projecten, zoals de Wetenschapsdag, De Zeeuwse Havens en Zeeuwse Meiden & Techniek hebben in 2015 een vervolg gekregen of zijn verder uitgebouwd. Er zijn 2015 geen nieuwe projecten geïnitieerd.

Zeeuwse Meiden & Techniek

In 2012 is het project Zeeuwse Meiden & Techniek geïnitieerd. Dit vanuit de constatering dat in Zeeland relatief weinig meisjes op vmbo-, mbo- en hbo-niveau voor een technische opleiding kiezen. Landelijk is dat ook het geval, maar in Zeeland ligt het aandeel meisjes nog lager. Voor een deel is dit te verklaren doordat er in Zeeland sommige – onder meisjes populaire – technische opleidingen niet worden aangeboden, zoals mbo-opleidingen op het gebied van gezondheidstechnische beroepen en ambachten. Het aandeel meisjes op havo/vwo met een technisch profiel is daarentegen wel hoog. Maar eenmaal het vo-diploma op zak, kiest een groot deel niet voor een technische vervolgstudie. Meisjes houden graag alle opties open, zo blijkt uit een studie van het VHTO. Met een technisch profiel kunnen ze na de Zeeuwse meiden havo/vwo nog alle kanten op. Ze hebben dus niet specifiek voor Sinds 2011 is het aantal techniek gekozen. meisjes in technische In 2015 zijn de volgende activiteiten uitgevoerd:  

opleidingen c.q. met technische profielen met 268 toegenomen

Verder uitbouwen van de Zeeuwse database met rolmodellen; Aandacht voor meisjes in lopende techniekpromotieprojecten;

14


     

Klankbordsessies met vo-meisjes over Meisjes en Techniek en de invulling van de glossy GirlsFuture; Uitgave van twee edities van GirlsFuture; Beheren van de Facebookpagina GirlsFuture; Beheren van de website GirlsFuture.nl; Interviews met technische studenten (t.b.v. de glossy en Facebookpagina); BTZ-workshop Ontwerp je eigen GirlsFuture pagina in november 2015 met ruim 150 deelnemers.

15


16


De glossy wordt in toenemende mate ook gebruikt voor voorlichtingsavonden en tevens opgevraagd door scholen (en bedrijven) van buiten de provincie.

Foto is eigendom van PBT/Techniekpact/fotograaf: Frans Stroo

GirlsFuture editie havo/vwo/mbo - januari 2015 editie vmbo – november 2015 Doelgroep editie havo/vwo/mbo: meisjes in havo 4/5 en vwo 4/5/6 met technisch profiel en technische mbo-opleidingen, hun ouders en docenten Doelgroep editie vmbo: meisjes in vmbo 2, die voor de keuze staan om een sector te kiezen, hun ouders en docenten Inhoud: interviews met rolmodellen (vrouwelijke technici, meisjes in technische opleidingen), leuke weetjes, doe-dingetjes, gadgets, wedstrijd, open dagen, stripjes, cijfers, GirlsFashion en een horoscoop.

17


Fishing for Litter / de wereld van plastic Dit project is georganiseerd door Natuur&Zo - Zeeland in samenwerking met Bio Base Europe, Portaal van Vlaanderen en Huis van de Techniek. Het project belichtte de problematiek van plastic afval wat voor een aanmerkelijk deel in zee terecht komt en op die manier het milieu zwaar belast. 47 basisscholen (1445 leerlingen) werden met de Techniekbus vervoerd. Vanuit Sint Maartendijk, Ouwerkerk en Burgh Haamstede tot Sluis en Hulst, kortom uit heel Zeeland kwamen de leerlingen naar het Bio Base Training Center.

Kinderkunstweek – Polderpeil De Kinderkunstweek stelt – voor leerlingen in het basisonderwijs - de beeldende kunst centraal. Beeldende kunst vereist van kunstenaars niet alleen creativiteit, maar ook materialenkennis, technisch inzicht en technische vaardigheden. Argumenten dus te over voor deze bijzondere samenwerking tussen de culturele en technische wereld. Vijftien scholen (450 leerlingen) schreven zich in voor een rondrit met de Techniekbus langs het Land-art-project Polderpeil met de grote, betonnen bollen van de Duitse kunstenaar Michael Beutler.

André Kuipers College Tour In samenwerking met Wetenschapsknooppunt Zeeland, HZ-Pabo, Talent in Zicht is het gelukt om de ‘Andre Kuipers College Tour’ driemaal in Zeeland te laten landen. Waar oorspronkelijk het aanbod was voor één college hebben we kunnen bewerkstelligen dat er sessies zijn georganiseerd voor Walcheren, Oosterschelde-regio, ZeeuwsVlaanderen en Tholen. Daarmee hebben 717 leerlingen (33 scholen) kennis kunnen maken met de ‘bovenaardse’ verhalen en wetenschappelijke beschouwingen van Nederlands beroemdste astronaut.

Techniek Experience In vervolg op een eerder project in 2012 is in 2015 de draad opgepakt om de ZeeuwsVlaamse leerlingen (vmbo-2) kennis te laten maken met de (sector) procesindustrie waarbinnen logistiek, maintenance en uiteraard de procestechnologie een belangrijke bron van kennis zijn. Ruim dertig bedrijven hebben deelgenomen aan dit project wat liep vanaf herfstvakantie 2015 tot januari 2016. In totaal hadden 346 leerlingen zich aangemeld.

18


BTZ – Beroepenoriëntatie Techniek Zeeland Voor de elfde keer is in Goes de BTZ georganiseerd. Dit jaar namen er ruim 900 leerlingen deel (vmbo-2) aan de workshops op het gebied van Mobiliteit en Logistiek, Bouw-Wonen en Interieur en HiTech (elektrotechniek, installatietechniek, metaal). De BTZ is een initiatief van de Zeeuwse vmbo-decanen, diverse brancheorganisaties, bedrijven, Bouwmensen Zuid-West, Scalda en Huis van de Techniek (coördinatie en facilitering). Voor de informatie, communicatie en registratie van de deelnemers is de website btz-zeeland.nl ontwikkeld. Via deze website ontvingen alle deelnemers en begeleiders ook een verzoek tot deelname aan de online evaluatie. Ruim veertig procent van de deelnemers heeft positief gereageerd op dit verzoek. Het uiteindelijke ‘rapportcijfer’ voor de BTZ bedraagt in 2015 een 6,8 (leerlingen) en een 7,8 (begeleiders).

Minizonnebootrace Portaal van Vlaanderen was in het voorjaar 2015 het decor waar de Minizonnebootrace plaats vond. Twaalf scholen hadden hiervoor 299 leerlingen ingeschreven die van zeer nabij kennismaakten met de havens en scheepvaart.

Wetenschapsknooppunt In regio’s waar universiteiten gevestigd zijn, zijn er door deze instellingen ‘Wetenschapsknooppunten’ opgericht. Een wetenschapsknooppunt heeft als doelstelling om po-leerlingen kennis te laten maken met onderzoek en wetenschap. Door bundeling van krachten tussen Roosevelt Academy, RPCZ en HvdT is het mogelijk gebleken om ook in Zeeland een Wetenschapsknooppunt op te richten bij de Roosevelt Academy met behulp van de financiële ondersteuning van de KNAW.

Talent in Zicht - Techniektoernooi Samenwerking tussen Talent in Zicht, Scalda, HZ-Pabo en Huis van de Techniek leidde in 2015 tot de organisatie van Zeelands eerste ‘Techniektoernooi’. Acht basisscholen (16 teams) streden in het voorjaar 2015 in Vlissingen wie Zeeland mocht vertegenwoordigen op het landelijke Techniektoernooi, wat ieder jaar in het Open Lucht Museum in Arnhem wordt gehouden. Vier teams hebben uiteindelijk voor de eerste keer de Zeeuwse trots hoog gehouden.

19


Opening Industrieel Museum Zeeland – STEM Na jarenlange voorbereiding is in Sas van Gent het Industrieel Museum geopend. Ter gelegenheid hiervan zijn negentien (Zeeuws-)Vlaamse scholen ingegaan op de uitnodiging van Samen Handen Ineen om kennis te maken met het Industrieel Museum. Huis van de Techniek heeft hiervoor het vervoer van de 680 leerlingen en hun leerkrachten gefaciliteerd.

Wetenschapsdag De Wetenschapsdag 2015 in de Zeeuwse Bibliotheek was een groot succes. Het Huis van de Techniek was aanwezig met Ontdek hoe mooi techniek is. Drie Techniek Ambassadeurs gingen met jonge bezoekers aan de slag met een activiteit die te maken heeft met hun beroep. Bij elkaar hebben de Techniek Ambassadeurs rond de 500 kinderen én hun ouders laten ervaren hoe mooi en verrassend techniek is.

Workshop Contacten met bedrijven voor Technasium Leerlingen vanaf leerjaar 4 van het Technasium moeten zelf contacten leggen met bedrijven om Onderzoek & Ontwerp opdrachten binnen te halen. In dit kader heeft Huis van de Techniek ook in 2015 voor scholen uit het Technasium Netwerk Zuid-West Nederland workshops verzorgd over de contacten met bedrijven. In rollenspellen oefenden de leerlingen hoe je telefonisch en persoonlijk contact legt met bedrijven aan de hand van een script. De feedback van zowel docenten als leerlingen was erg positief.

Ontdekkasteel In 2015 zijn er geen nieuwe modules ontwikkeld voor het Ontdekkasteel. Er is door samenwerking met Creative Kids Concepts (Goes) wel een efficiënte oplossing gevonden voor de nabestelling van materialen. Gebruikers van het Ontdekkasteel kunnen nu via de website direct materialen nabestellen bij Kids Creative Concepts.

Techniekcijfers In het kader van haar informatiefunctie brengt Huis van de Techniek (HvdT) jaarlijks de Zeeuwse Technische Onderwijs Cijfers overzichtelijk in beeld.

20


Enkele opvallende zaken:

Techniek 

In Zeeland wordt al jaren relatief meer voor techniek gekozen dan in de rest van Nederland. Dit is het geval op alle onderwijssoorten met uitzondering van het mbo, daar ligt het in schooljaar 2015-2016 2% lager dan landelijk het geval is en op het VWO, daar ligt het op landelijk niveau.



Zeeland verliest tijdens de doorstroom (vmbo naar mbo, havo naar hbo en mbo naar hbo) meer techniekstudenten aan onderwijsinstellingen buiten Zeeland dan dat ze techniekstudenten uit andere regio's trekt.



Van de doorstroom vmbo naar -technisch mbo zijn het vooral leerlingen van Tholen en Schouwen-Duiveland die buiten Zeeland verder gaan leren.



Het percentage Zeeuwse havisten dat doorstroomt naar een technische hbo studie binnen Zeeland (versus de groep die dat buiten Zeeland doet) groeit.

Techniek naar onderwijssoort 

Vmbo: het percentage leerlingen dat voor techniek kiest daalt al jaren, zowel in Zeeland als in de rest van Nederland. In Zeeland kiezen relatief wel meer leerlingen voor techniek dan in de rest van Nederland (15% tegenover 10% in schooljaar 20152016). Als we kijken naar gemeentelijk niveau dan wordt er in Zeeuws-Vlaanderen en op Tholen het meest voor techniek gekozen.



Havo: Het percentage Havisten met een technisch profiel is gestegen ten opzichte van vijf jaar geleden, zowel in Nederland als in Zeeland. 44% van de Zeeuwse leerlingen op de Havo heeft een technisch profiel in schooljaar 2015-2016, tegenover 42% landelijk. 21




Vwo: Het percentage VWO leerlingen met een technisch profiel is met 60% zowel landelijk als in Zeeland erg hoog te noemen. In Zeeuws-Vlaanderen en op Walcheren ligt dit zelfs nog hoger.



Mbo: Het aantal technische MBO-ers daalt in aantallen, zowel landelijk als in Zeeland. Omdat het hele MBO daalt, daalt het percentage technische MBO-ers in Zeeland niet, maar is dit gelijk gebleven over de laatste vijf jaar. Binnen de techniek stijgt het aantal voltijd studenten en daalt het aantal deeltijd studenten en BBL-ers.



Hbo: Het aantal technische HBO-ers groeit, zowel landelijk als in Zeeland. Een belangrijk deel van de groei wordt gerealiseerd door meisjes, in Zeeland nog meer dan landelijk. Ook binnen de technische hbo opleidingen zijn er meer voltijd studenten en minder studenten die duaal/deeltijd studeren.

Meisjes en techniek



Het aandeel meisjes in de techniek groeit in Zeeland maar loopt in schooljaar 20152016 nog steeds achter t.o.v. het landelijk percentage (22% versus 30%).



In aantallen zijn er in Zeeland nu tegen de 268 meisjes meer in de technische opleidingen dan in schooljaar 2011-2012. Dat houdt een stijging in van 21%.

ZEELAND Meisjes in technische opleidingen

Onderwijssoort VMBO HAVO VWO MBO HBO TOTAAL

20112012

20152016 27 375 561 175 149

24 491 580 185 275

Verschil -3 116 19 10 126

1.287

1.555

268

22




In Zeeland zijn vooral weinig meisjes op het technisch vmbo en mbo (Zeeland 4% en 7% versus landelijk 9% en 21%).



Op het mbo wordt een deel hiervan verklaard doordat hier niet alle technische opleidingen worden aangeboden die (landelijk gezien) redelijk wat meisjes trekken. Als alleen gekeken wordt naar de opleidingen die in Zeeland ook aangeboden worden is het percentage meisjes landelijk gezien 12% (in Zeeland 7%).



Op havo, vwo en hbo loopt het aandeel meisjes minder ver uiteen met het landelijk beeld.

De techniekcijfers onderwijs zijn opgenomen als bijlage.

Bedrijf+School Om meer jongeren te interesseren voor techniek en daarnaast het contact en kennisuitwisseling tussen scholen en bedrijfsleven te intensiveren, is in 2006 het project Bedrijf+School geïnitieerd. Bedrijf+School bestaat uit een database met Zeeuwse bedrijven en organisaties die op het gebied van techniek gastlessen, bedrijfsbezoeken, snuffelstages en docentstages verzorgen voor alle Zeeuwse scholen (van basisonderwijs tot hbo) en daarnaast technische werkopdrachten laten uitvoeren door studenten. De database is toegankelijk via bedrijfplusschool.eu. Voor het vervoer naar de bedrijfsbezoeken kunnen scholen gebruikmaken van de Techniekbus. Door deelname aan het Interreg-project Bedrijf+School Vlaanderen beschikt HvdT sinds 2014 over een website, gebaseerd op technieken en inzichten zoals deze ook worden gehanteerd bij bekende boekingssites voor hotels e.d.

Doelstelling Bedrijf+School Het tot stand brengen van meer en intensievere contacten tussen Zeeuws onderwijs en (technisch) bedrijfsleven en het interesseren van meer jonge mensen voor technische opleidingen en beroepen door gastlessen, bedrijfsbezoeken, docentstages, snuffelstages en technische opdrachten In 2015 vonden er 700 activiteiten plaats voor 22.500 leerlingen www.bedrijfplusschool.eu

De deelnemende bedrijven/organisaties van Bedrijf+School zijn als volgt verspreid over de regio’s.

23


Regio

2011 Aantal deelnemers

Zeeuws-Vlaanderen Walcheren De Bevelanden Schouwen-Duiveland & Tholen TOTAAL

Aantal deelnemende bedrijven 2012 2013 2014

2015

270

285

290

287

288

26% 25 % 33%

27% 25% 33%

27% 25% 32%

28% 25% 31%

27% 26% 32%

16%

15%

16%

16%

15%

100%

100%

100%

100%

100%

In 2015 staan 109 Vlaamse bedrijven in de database van Bedrijf+School.

Basisonderwijs Algemeen Secundair onderwijs Technische en beroepsgerichte opleidingen Hoger technisch en beroeps-gericht onderwijs

69

34

55

31

228

117 233

161

107

132

750

68 117

4

103

TOTAAL

39

Snuffelstage

64

Technische opdracht

Bedrijfsbezoek

31

Onderwijssoort

Docentstage

Gastles

Aantal bedrijven dat deze activiteit voor deze onderwijssoort wil verzorgen Activiteiten

95

292

Basisonderwijs; vooral de groepen 7 en 8. Algemeen Secundair onderwijs; opleidingen uit havo/vwo en Technasium. Technische en beroepsgerichte opleidingen; vmbo en mbo. Hoger technisch en beroepsgericht onderwijs; hbo en wo.

24


Omdat scholen en bedrijven direct contact leggen wordt het aantal activiteiten niet automatisch geregistreerd via Bedrijf+School. Er is een inschatting gemaakt van het aantal activiteiten in 2015 op basis van het aantal keren dat de Techniekbus is ingezet voor een bedrijfsbezoek en de resultaten van het digitaal onderzoek, uitgevoerd onder de bedrijven en scholen (begin 2016). Inschatting van het aantal activiteiten 2012 2013 2014 2015 Soort activiteit Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal Aantal activiteiten leerlingen activiteiten leerlingen activiteiten leerlingen activiteiten leerlingen Bedrijfsbezoeken 450 13.500 420 14.000 400 10.000 400 14.000 Gastlessen 150 3.000 175 3.500 150 3.000 200 5.000 Snuffelstages 1.000 1.500 500 1.000 Docentstages 20 20 10 10 Technasium/Techniek 40 800 75 1.500 75 1.500 100 2.500 Opdrachten ruim ruim Totaal ruim 600 bijna 700 Ruim 600 15.000 700 22.500 18.000 20.000

Er is in 2015 meer gebruik gemaakt van gastlessen, snuffelstages en technische werkopdrachten dan in 2014. De docentstages en bedrijfsbezoeken zijn min of meer hetzelfde gebleven in aantal. Niet alle bedrijfsbezoeken vonden plaats met de Techniekbus. Bedrijven in de nabije omgeving van de school worden ook wel te voet of per fiets bezocht. De tevredenheid over de activiteiten is (net als voorgaande jaren) groter onder de scholen dan onder de bedrijven. Ondernemers zijn het minst tevreden over de gastlessen en de bedrijfsbezoeken. Dit is vooral te wijten aan leerlingen met een ongeïnteresseerde houding. Positief is men over de mogelijkheid jongeren in contact te kunnen brengen met de praktijk en wel geïnteresseerde jongeren. Scholen vinden de activiteiten leuk en leerzaam, het geeft een goed beeld van de praktijk.

Rond de 80% van de Zeeuwse techniekdocenten is bekend met Bedrijf+School. Dat is vergelijkbaar met voorgaand jaar. Ongeveer de helft van de Zeeuwse techniekdocenten is bekend met de Techniek Ambassadeurs. Dit zijn met name vo- docenten. bron: onderzoek HvdT 2016

Als verbeterpunten voor B+S wordt vooral aangegeven:  Ondernemers: meer/beter communiceren.  Onderwijs: meer bekendheid aan geven, een gratis Techniekbus en een actuele bedrijvenlijst.

25


Techniekbus In 2015 zijn er 13.746 leerlingen vervoerd met de Techniekbus van school naar een bedrijf. Ten opzichte van 2014 is dit een stijging. Dit komt met name door het project Fishing for Litter en het STEM-project. Soort onderwijs PO + SBO (Primair & Speciaal Onderwijs) MBO VMBO HAVO/VWO HBO Totaal aantal ritten

2011 77 73 61 50 14 275

2012 116 75 77 69 24 361

2013 74 60 111 77 15 337

2014 57 41 80 77 22 277

2015 141 42 71 84 20 358

Bedrijf+School over de grens In 2013 is een samenwerking met Vlaamse collega’s gerealiseerd binnen Bedrijf+School. HvdT ondersteunt de Regionale Technologie Centra (RTC’s) in Oost- en West-Vlaanderen bij de ontwikkeling van het concept Bedrijf+School, Techniekbus en Techniek Ambassadeurs binnen deze provincies. Inmiddels zijn er 109 Vlaamse bedrijven geworven die hun medewerking willen verlenen aan deze vorm van beroepenoriëntatie. Ook is er een nieuwe website ontwikkeld: www.bedrijfplusschool.eu.

bedrijfplusschool.eu Zeeuwse scholen kunnen met ingang van 2014 ook over de grens een bedrijf gaan bezoeken in Oost- en West-Vlaanderen (B). Andersom zijn Vlaamse scholen welkom bij de Zeeuwse bedrijven.

Begin 2014 vonden de eerste grensoverschrijdende bedrijfsbezoeken plaats. Voor HvdT betekent dit Ook voor de project dat er met name gecommuniceerd moet worden naar de Zeeuwse bedrijven en grensoverschrijdende bezoeken scholen over het grensoverschrijdende karakter. Naast de grensoverschrijdende kan gebruik worden gemaakt samenwerking en kennisuitwisseling levert dit project voor HvdTvan metde name een nieuwe Techniekbus. website op.

26


Cursus Techniek Ambassadeurs Huis van de Techniek heeft in 2015 negen Techniek Ambassadeurs opgeleid, drie vrouwen en zes mannen. Dit zijn mbo- en hbo-technici, werkzaam bij de deelnemers van Bedrijf+School. De Techniek Ambassadeurs willen jongeren inspireren en enthousiasmeren om te kiezen voor een technische opleiding en beroep. Dit brengt het totaalaantal Techniek Ambassadeurs eind 2015 op 74. Techniek Ambassadeurs zijn in 2015 via HvdT onder andere ingezet tijdens de Wetenschapsdag, Zeeuwse Havens en de Girlsday. Verder zijn ze direct door scholen benaderd om onder andere gastlessen en bedrijfsbezoeken te verzorgen. De helft van de Zeeuwse techniekdocenten is bekend met de Techniek Ambassadeurs.

Eind 2015 heeft HvdT 94 Techniek Ambassadeurs opgeleid Technici, die jongeren willen informeren en inspireren over techniek. Door Zeeuwse scholen te ondersteunen m.b.v. gastlessen en bedrijfsbezoeken 74 zijn er nog altijd actief (de overige zijn verhuisd, andere functie of met pensioen)

27


Nieuwe uitdagingen Voor 2016 zijn onder meer de volgende projecten in voorbereiding.

Optimalisatie techniekpromotie, Huis van de Techniek Mede op initiatief van HvdT wordt er onderzocht op welke wijze de techniekpromotie in Zeeland verder kan worden geoptimaliseerd en verbeterd. Belangrijk facet daarbij is het streven naar de vorming van een Zeeuws loket/portal voor techniekpromotie, waarbinnen zo veel mogelijk partijen met elkaar zullen samenwerken. Bij dit initiatief zijn de volgende partijen betrokken: Samen Handen Ineen, BZWOnderwijscommissie, STOeB en Bio Base Europe Training Center. Nadrukkelijk is het de bedoeling van de initiatiefnemers om dit loket techniek breed, voor heel Zeeland en alle onderwijsvormen te realiseren. Hiertoe zijn er met vele betrokkenen gesprekken gevoerd. De gedachte is dat dit loket voor alle sectoren kennis, ervaring, functionaliteiten (Techniekbus, Techniek Ambassadeurs etc.) en ondersteuning kan bieden. Ook de scholen zullen zich met hun eventuele vragen over Loopbaan Oriëntatie eveneens kunnen richten tot dit loket.

Ontdekkasteel als digitaal leerplatform Na het digitaliseren van een aantal lessen in 2012, is het idee ontstaan om het Ontdekkasteel verder te digitaliseren. HvdT is met diverse partijen in gesprek om digitale lesmodules te ontwikkelen voor het Ontdekkasteel. Belangrijk uitgangspunt voor deze modules zal zijn de leerlingen kennis te laten maken met voor Zeeland essentiële sectoren. Denk aan modules over de Bio Based Economy en de Food-sector.

Grenzeloze Techniek In samenwerking met Vlaamse collega’s wordt er nagedacht over een nieuw Interregproject. Centrale doelstellingen zijn het verder intensiveren van de band tussen het technisch bedrijfsleven en het onderwijs en de vorming van Professionele Leergemeenschappen voor docenten van Lerarenopleidingen aan beide zijden van de grens.

28


Financieel verslag

29

Bijlage – Zeeuwse Onderwijscijfers Techniek bron: DUO, schooljaar 2015-2016 voorlopige cijfers http://www.duo.nl/organisatie/open_onderwijsdata/databestanden/default.asp VO: excl. VAVO en LWOO HBO: alleen Bachelor VMBO

leerjaar 3+4

BETREFT

schooljaar % Techniekstudenten 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016

SOORT ONDERWIJS HAVO VWO MBO

leerjaar 4+5

leerjaar 4+5+6

alle leerjaren

Nld

Zld

Nld

Zld

Nld

Zld

Nld

Zld

12% 11% 10% 10% 10% 10%

20% 19% 17% 17% 16% 15%

35% 36% 37% 39% 41% 42%

38% 39% 38% 39% 42% 44%

55% 55% 56% 57% 59% 60%

54% 53% 54% 56% 60% 60%

28% 27% 27% 26% 27% 28%

26% 26% 26% 26% 26% 26%

TOTAAL HBO alle leerjaren Nld Zld

Nld

Zld

16% 17% 17% 17% 18% 20%

26% 25% 25% 25% 26% 27%

29% 29% 29% 29% 30% 31%

29% 28% 28% 28% 30% 33%

% Techniekstudenten naar onderwijssoort in Zeeland en in heel Nederland 70% 60% 50% 40%

2011-2012

30%

2012-2013

20%

2013-2014

10%

2014-2015

0%

Nld

Zld

VMBO leerjaar 3+4

Nld

Zld

HAVO leerjaar 4+5

Nld

Zld

VWO leerjaar 4+5+6

Nld

Zld

MBO alle leerjaren

SOORT ONDERWIJS

Nld

Zld

Nld

Zld

HBO alle leerjaren TOTAAL

2015-2016


VMBO

schooljaar % Meisjes in techniek 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016

TOTAAL

Nld

Zld

Nld

Zld

Nld

Zld

Nld

Zld

HBO alle leerjaren Nld Zld

7% 8% 8% 9% 9%

5% 3% 2% 2% 4%

42% 43% 44% 45% 46%

40% 40% 39% 43% 44%

48% 48% 48% 49% 49%

44% 47% 47% 49% 47%

15% 16% 17% 18% 20%

5% 6% 7% 7% 7%

16% 16% 17% 18% 19%

9%

4%

46% 43% 50% 46% 21%

7%

20% 17% 30% 22%

leerjaar 3+4

BETREFT

SOORT ONDERWIJS HAVO VWO MBO

leerjaar 4+5

leerjaar 4+5+6

alle leerjaren

12% 12% 15% 15% 15%

Nld

Zld

25% 25% 26% 27% 29%

17% 18% 19% 20% 21%

% Meisjes in techniek per onderwijssoort in Zeeland en in heel Nederland 60% 50% 40%

2011-2012

30%

2012-2013

20%

2013-2014

10%

2014-2015

0% Nld

Zld

VMBO leerjaar 3+4

Nld

Zld

HAVO leerjaar 4+5

Nld

Zld

VWO leerjaar 4+5+6

Nld

Zld

Nld

Zld

Nld

Zld

2015-2016

MBO HBO alle leerjaren alle leerjaren

SOORT ONDERWIJS

TOTAAL

31


VMBO (excl. LWOO) leerjaar 3+4

HAVO

leerjaar 4+5

leerjaar 4+5+6

schooljaar 2011-2012

2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 Waarvan 2011-2012 techniek in 2012-2013 aantallen 2013-2014 2014-2015 2015-2016 Waarvan 2011-2012 techniek in % 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 Waarvan 2011-2012 meisjes in 2012-2013 aantallen 2013-2014 2014-2015 2015-2016 Waarvan 2011-2012 meisjes in % 2012-2013

HBO (excl AD & M)

alle leerjaren

Nld

BETREFT Aantal leerlingen / studenten

TOTAAL

SOORT ONDERWIJS VWO MBO

alle leerjaren

Zld

Zld

Nld

Zld

Nld

Zld

Alle

157.403

4.233

109.941

2.423

119.493

2.240

508.860

11.190

407.144

500.323 488.893 476.110 475.184 138.787 87.116 134.046 85.837 129.118 82.514 130.139 81.030 133.279 81.023 27% 27% 26% 27% 28% 22.063 7.814

10.382 9.725 9.611 9.386 2.943 2.746 2.519 2.491 2.467 26% 26% 26% 26% 26% 175

405.626 422.726 428.137 423.900 67.641 22.456 71.964 31.248 76.523 33.536 80.454 35.575 83.076 37.322 17% 18% 18% 19% 20% 11.077 2.601

4.269 4.183 4.104 4.152 824 725 691 653 617 19% 17% 17% 16% 15%

109.597 111.352 114.259 117.241 39.180 40.096 43.389 47.154 49.781 36% 37% 39% 41% 42%

2.318 2.417 2.535 2.585 935 872 943 1.071 1.134 39% 38% 39% 42% 44%

117.829 117.141 118.624 121.259 65.810 65.655 66.885 69.992 72.843 55% 56% 57% 59% 60%

2.224 2.118 2.142 2.096 1.198 1.193 1.196 1.282 1.259 53% 54% 56% 60% 60%

1.368 1.318 1.460 1.475 1.618 8%

27 13 15 24 24 3%

16.782 17.606 19.477 21.523 23.091 43%

375 340 403 470 491 40%

31.694 31.621 32.496 34.379 36.305 48%

561 565 581 599 580 47%

8%

44%

39%

48%

47%

45%

43%

49%

22.943 23.515 25.835 27.726

Alle

Zld

Nld

160.743 164.431 167.887 171.159 17.736 16.804 16.832 17.036 17.428 11% 10% 10% 10% 10%

Alleen "Zwse"*

Nld Alleen "Zwse"*

Nld

Zld

4.270

1.302.841

24.356

4.324 4.609 4.800 4.783 1.212 1.241 1.345 1.521 1.599 28% 29% 29% 32% 33% 149

1.294.118 1.304.543 1.305.017 1.308.743 329.154 328.565 332.747 344.775 356.407

23.517 23.052 23.192 23.002 7.112 6.777 6.694 7.018 7.076

25% 25% 26% 26% 27% 82.984

29% 29% 29% 30% 31% 1.287

188 165 180 185 6%

12.162 13.630 15.223 16.462 16%

3.082 3.461 3.794 4.201 12%

184 201 236 275 12%

85.650 90.578 98.435 105.202

16%

8.100 8.287 9.101 9.564 9%

25%

1.290 1.365 1.509 1.555 18%

17%

9%

7%

17%

10%

15%

26%

19%

49%

18%

10%

7%

18%

10%

15%

27%

20%

2013-2014

9%

2% 2%

2014-2015

9%

4%

46%

44%

49%

47%

20%

11%

7%

19%

11%

16%

29%

21%

2015-2016

9%

4%

46%

43%

50%

46%

21%

12%

7%

20%

11%

17%

30%

22%

32

VMBO, leerjaar 3 en 4 (en 5/6 VMBO-MBO) excl. LWOO Leerjaar/richting

Regio

TOTAAL

Nederland Zeeland Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren Schouwen-Duiveland TECHNIEK Nederland Zeeland in % van totaal VMBO Nederland

2011-2012

Zeeland Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren Schouwen-Duiveland in % van totaal VMBO Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren Schouwen-Duiveland % meisjes Nederland

2012-2013

2013-2014

2014-2015

2015-2016

M V TOT M V TOT M V TOT M V TOT M V TOT 82.189 75.214 157.403 83.633 77.110 160.743 85.922 78.509 164.431 87.946 79.941 167.887 90.048 81.111 171.159 2.235 1.998 4.233 2.239 2.030 4.269 2.189 1.994 4.183 2.139 1.965 4.104 2.170 1.982 4.152 814 750 1.564 772 713 1.485 762 660 1.422 786 674 1.460 772 710 1.482 603 476 1.079 617 519 1.136 607 559 1.166 555 539 1.094 544 528 1.072 111 113 224 121 101 222 96 69 165 56 51 107 51 49 100 590 549 1.139 596 582 1.178 577 579 1.156 595 575 1.170 659 575 1.234 117 110 227 133 115 248 147 127 274 147 126 273 144 120 264 16.368 1.368 17.736 15.486 1.318 16.804 15.372 1.460 16.832 15.561 1.475 17.036 15.810 1.618 17.428 797 27 824 712 13 725 676 15 691 629 24 653 593 24 617 11% 10% 10% 10% 10% 318 191 65 198 25

4 8 8 5 2

19% 322 199 73 203 27 21% 18% 33% 18% 12%

273 182 63 168 26

2 4 0 4 3

17% 275 186 63 172 29 19% 16% 28% 15% 12%

272 187 40 148 29

2 5 2 3 3

17% 274 192 42 151 32 19% 16% 25% 13% 12%

243 188 20 148 30

3 11 0 5 5

16% 246 199 20 153 35 17% 18% 19% 13% 13%

235 173 17 133 35

4 10 0 5 5

8%

8%

9%

9%

9%

Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren

3% 1% 4% 11% 2%

2% 1% 2% 0% 2%

2% 1% 3% 5% 2%

4% 1% 6% 0% 3%

4% 2% 5% 0% 4%

Schouwen-Duiveland

7%

10%

9%

14%

13%

Zeeland

15% 239 183 17 138 40 16% 17% 17% 11% 15%

HAVO, leerjaar 4 en 5, excl. VAVO Leerjaar/richting

Regio

2011-2012

2012-2013

2013-2014

2014-2015

2015-2016

M V TOT M V TOT M V TOT M V TOT M V TOT TOTAAL Nederland 53.617 56.324 109.941 53.231 56.366 109.597 54.143 57.209 111.352 55.455 58.804 114.259 56.899 60.342 117.241 Zeeland 1.183 1.240 2.423 1.133 1.185 2.318 1.148 1.269 2.417 1.218 1.317 2.535 1.275 1.310 2.585 Zuid-Beveland 407 493 900 413 482 895 436 504 940 452 515 967 471 524 995 Zeeuws-Vlaanderen 335 343 678 311 325 636 295 336 631 326 334 660 339 294 633 Tholen 0 0 0 Walcheren 376 327 703 348 331 679 358 373 731 366 381 747 383 407 790 Schouwen-Duiveland 65 77 142 61 47 108 59 56 115 71 80 151 82 85 167 TECHNIEK* Nederland 22.398 16.782 39.180 22.490 17.606 40.096 23.912 19.477 43.389 25.598 21.475 47.073 26.690 23.091 49.781 Zeeland 560 375 935 532 340 872 540 403 943 600 467 1.067 643 491 1.134 in % van totaal HAVO Nederland 36% 37% 39% 41% 42% Zeeland Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren Schouwen-Duiveland in % van totaal HAVO Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren Schouwen-Duiveland % meisjes Nederland Zeeland Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren Schouwen-Duiveland

170 174

119 130

181 35

94 32

39% 289 304 275 67 32% 45%

169 158

100 115

161 44

102 23

39% 47%

38% 269 273 263 67 30% 43%

176 146

119 126

182 36

130 28

39% 62%

39% 295 272 312 64 31% 43%

186 178

140 151

188 48

143 33

43% 56%

42% 326 329 331 81 34% 50%

195 204 0 194 50

163 129 0 168 31

44% 54%

46% 49%

43%

44%

45%

46%

46%

40% 41% 43%

39% 37% 42%

43% 40% 46%

44% 43% 46%

43% 46% 39%

34%

39%

42%

43%

46%

48%

34%

44%

41%

38%

* Technisch profiel: Natuur & Techniek en/of Natuur & Gezondheid

44% 358 333 0 362 81 36% 53%

VWO, leerjaar 4 t/m 6, excl. VAVO Leerjaar/richting

Regio

2011-2012

2012-2013

2013-2014

2014-2015

2015-2016

M V TOT M V TOT M V TOT M V TOT M V TOT TOTAAL Nederland 56.124 63.369 119.493 55.856 61.973 117.829 55.512 61.629 117.141 56.105 62.519 118.624 57.065 64.194 121.259 Zeeland 1.054 1.186 2.240 1.046 1.178 2.224 993 1.125 2.118 1.041 1.101 2.142 1.053 1.043 2.096 Zuid-Beveland 375 479 854 396 473 869 362 448 810 386 434 820 406 426 832 Zeeuws-Vlaanderen 264 275 539 250 282 532 237 293 530 253 285 538 238 279 517 Tholen 0 0 0 Walcheren 368 380 748 355 365 720 356 339 695 352 323 675 349 285 634 Schouwen-Duiveland 47 52 99 45 58 103 38 45 83 50 59 109 60 53 113 TECHNIEKPROFIEL Nederland 34.116 31.694 65.810 34.034 31.621 65.655 34.389 32.496 66.885 35.613 34.379 70.096 36.538 36.305 72.843 (NT en/of NG) Zeeland 637 561 1.198 628 565 1.193 615 581 1.196 683 599 1.285 679 580 1.259 in % van totaal VWO Nederland 55% 56% 57% 59% 60% Zeeland Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren Schouwen-Duiveland in % van totaal VWO Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren Schouwen-Duiveland % meisjes Nederland Zeeland Zuid-Beveland Zeeuws-Vlaanderen Tholen Walcheren Schouwen-Duiveland

212 162

219 150

225 38

166 26

53% 431 312 0 391 64 50% 58%

211 158

224 147

221 38

161 33

52% 65%

54% 435 305 0 382 71 50% 57%

209 154

218 172

221 31

167 24

53% 69%

56% 427 326 388 55 53% 62%

248 181 0 220 34

228 169 0 174 28

56% 66%

60% 478 351 393 63 58% 65%

251 166 0 227 35

230 159 0 163 28

58% 58%

60% 481 325 0 390 63 58% 63% 62% 56%

48%

48%

49%

49%

50%

47% 51% 48%

47% 51% 48%

49% 51% 53%

47% 48% 48%

46% 48% 49%

42%

42%

43%

44%

42%

41%

46%

44%

44%

44%


MBO

Regio

Schooljaren

- alle leerjaren

TOTAAL

2011-2012

Nederland Zeeland waarvan MBO niveau I Nederland Zeeland waarvan MBO niveau II Nederland Zeeland waarvan MBO niveau III Nederland Zeeland waarvan MBO niveau IV Nederland Zeeland waarvan BBL Nederland Zeeland waarvan BOL Voltijd Nederland Zeeland waarvan BOL Deeltijd Nederland Zeeland

TECHNIEK

Nederland Ned alleen Zwse* Zeeland % van het totaal MBO

2012-2013

2013-2014

2014-2015

2015-2016

M 267.91 8

V 240.94 2

TOT 508.86 0

M 261.27 8

V 239.04 5

TOT 500.32 3

M 254.14 2

V 234.75 1

TOT 488.89 3

M 246.62 1

V 229.48 9

TOT 476.11 0

M 247.13 7

V 228.04 8

TOT 475.18 5

5.938

5.252

11.190

5.620

4.762

10.382

5.309

4.416

9.725

5.243

4.368

9.611

5.140

4.246

9.386

13.817 192

8.929 115

12.950 159

8.875 87

6.944 99

4.839 65

12.672 205

7.319 107

4.740 64

12.059 171

70.885 1.308

41.453 661

64.355 1.194

39.299 549

58.765 1.070

35.910 549

32.946 583

72.315 2.126 117.46 7

66.363 1.295 111.08 0

70.960 1.800 117.75 7

64.557 1.207 113.99 3

68.956 1.558 119.55 2

61.780 1.197 118.24 3

65.616 1.572 123.12 4

94.675 1.619 127.39 6 2.769 241.36 7

55.954 1.000

68.384 1.424 110.07 2

18.181 216 103.65 4 1.743 133.51 3 2.765 233.54 5

7.833 140

42.231 726

21.825 246 112.33 8 1.969 137.32 3 3.095 228.83 7

11.237 117

75.645 1.500

22.746 307 117.87 6 2.226 140.69 9 3.550 227.53 9

62.525 1.291 121.33 9

65.121 1.494 125.24 1

88.900 1.583 127.64 6 2.785 246.58 0

2.822

2.285

2.858

2.214

2.210

2.742

2.105

4.847

55.623 1.430 180.62 0 3.693

89.135 1.810 170.17 7 3.723

53.927 1.127 181.91 3 3.582

5.072 143.06 2 2.937 352.09 0 7.305

2.791

98.780 2.082 166.15 5 3.696

5.107 154.40 3 3.512 346.77 5 7.389

74.806 1.447 178.21 5 3.816

62.776 1.261 184.28 2 3.879

34.698 633 193.23 6 3.613

97.474 1.894 377.51 8 7.492

2.983

4.699

7.682

1.966

3.205

5.171

160 116.72 4

129

87 111.10 3

53

22.063

289 138.78 7

22.943

140 134.04 6

79.302 2.768

7.814 175

87.116 2.943

77.737 2.558

8.100 188

85.837 2.746

2.836

2.182

45.912 817 187.07 9 3.562

5.001 120.71 8 2.264 365.29 4 7.378

63.139 1.324 183.15 2 3.919

37.295 754 191.57 3 3.614

5.018 100.43 4 2.078 374.72 5 7.533

1.121

1.760

2.881

330

621

951

79

114

193

46 105.60 3

37

0 104.30 4

0 25.835

0 130.13 9

0 105.55 3

0

23.515

83 129.11 8

27.726

0 133.27 9

74.227 2.354

8.287 165

82.514 2.519

71.929 2.311

9.101 180

81.030 2.491

71.459 2.282

9.564 185

81.023 2.467

Nederland Ned alleen Zwse*

27%

27%

26%

27%

28%

17%

17%

17%

17%

17%

Zeeland

26%

26%

26%

26%

% meisjes techniek Nederland Ned alleen Zwse*

26%

16%

17%

18%

20%

21%

9%

9%

10%

11%

12%

36

Vereende krachten – jaarverslag 2015 Zeeland waarvan MBO niveau I Nederland Zeeland waarvan MBO niveau II Nederland Zeeland waarvan MBO niveau III Nederland Zeeland waarvan MBO niveau IV Nederland Zeeland % meisjes niveau I Nederland

6%

Zeeland

7%

7%

7%

2.949 27

249 0

3.198 27

2.386 1

354 0

2.740 1

2.216 0

193 0

2.409 0

3.151 21

1.529 1

4.680 22

3.379 16

1.925 1

5.304 17

41.361 794

2.565 23

43.926 817

37.490 697

2.403 11

39.893 708

32.639 575

2.066 12

34.705 587

28.915 492

1.788 17

30.703 509

27.369 422

1.814 9

29.183 431

25.505 667

1.907 38

27.412 705

24.295 553

1.941 40

26.236 593

23.702 447

1.865 21

25.567 468

24.332 440

1.950 18

26.282 458

25.843 527

2.126 31

27.969 558

46.909 1.280

17.342 114

64.251 1.394

46.932 1.307

18.245 137

65.177 1.444

47.046 1.332

19.391 132

66.437 1.464

47.906 1.358

20.568 144

68.474 1.502

48.962 1.317

21.861 144

70.823 1.461

Zeeland % meisjes niveau II Nederland Zeeland % meisjes niveau III Nederland Zeeland % meisjes niveau IV Nederland Zeeland waarvan BBL Nederland Zeeland waarvan BOL Voltijd Nederland Zeeland waarvan BOL Deeltijd Nederland Zeeland % meisjes BBL Nederland Zeeland % meisjes BOL Voltijd Nederland Zeeland % meisjes BOL Deeltijd Nederland

7%

60.750 1.516 54.858 1.181 1.116 71

8% 0% 6% 3%

13% 0% 6% 2%

8%

7% 5% 27%

7% 7% 28%

8% 2.722 27 19.001 146 340 2 4% 2%

63.472 1.543 73.859 1.327

53.138 1.290 57.139 1.213

1.456 73

826 55

9% 2.599 30 20.042 156 302 2 5% 2%

55.737 1.320 77.181 1.369

44.110 1.009 61.017 1.315

1.128 57

476 30

6% 2%

33% 5% 6% 3%

36% 6% 6% 2%

7% 4% 29%

7% 4% 30%

8% 6% 31%

9% 1.888 21 21.456 143 171 1 4% 2%

45.998 1.030 82.473 1.458

38.707 927 65.477 1.384

647 31

120 0

10% 1.774 24 24.001 156 60 0 4% 3%

40.481 951 89.478 1.540

39.377 914 66.145 1.368

180 0

31 0

10% 1.917 21 25.790 164 19 0 5% 2%

26% 11%

26% 11%

26% 10%

27% 10%

28% 11%

23%

27%

26%

33%

38%

3%

4%

3%

41.294 935 91.935 1.532 50 0

37

HBO, Bachelor

Regio 2011-2012

opleidingen alle leerjaren TOTAAL alle leerjaren

M Nederland Zeeland

waarvan voltijd Nederland Zeeland waarvan deeltijd Nederland Zeeland waarvan duaal Nederland Zeeland TECHNIEK

Schooljaren V

2012-2013 TOT

M

V

2013-2014 TOT

M

V

2014-2015 TOT

M

V

2015-2016 TOT

M

V

TOT

197.884 209.260 407.144 197.707 207.919 405.626 207.072 215.654 422.726 210.386 217.751 428.137 208.522 215.378 423.900 2.197

2.073

4.270

2.139

2.185

4.324

2.318

2.291

4.609

2.448

2.352

4.800

2.412

2.371

4.783

169.466 177.715 347.181 172.701 180.054 352.755 183.367 190.082 373.449 188.632 194.603 383.235 187.859 193.153 381.012 1.951

1.821

3.772

1.959

1.988

3.947

2.192

2.158

4.350

2.357

2.257

4.614

2.341

2.289

4.630

22.787

26.621

49.408

20.050

23.193

43.243

19.301

21.126

40.427

17.800

19.073

36.873

17.021

18.053

35.074

134

248

382

109

194

303

73

131

204

50

95

145

36

81

117

5.631

4.924

10.555

4.956

4.672

9.628

4.404

4.446

8.850

3.954

4.075

8.029

3.642

4.172

7.814

112

4

116

71

3

74

53

2

55

41

0

41

35

1

36

Nederland

56.564

11.077

67.641

59.802

12.162

71.964

62.893

13.630

76.523

65.231

15.223

80.454

66.614

16.462

83.076

Ned alleen Zwse*

19.855

2.601

22.456

28.166

3.082

31.248

30.075

3.461

33.536

31.781

3.794

35.575

33.121

4.201

37.322

1.063

149

1.212

1.057

184

1.241

1.144

201

1.345

1.285

236

1.521

1.324

275

1.599

Zeeland % van het totaal HBO Nederland Ned alleen Zwse* Zeeland % meisjes techniek Nederland

17%

18%

18%

19%

6%

8%

8%

8%

20% 9%

28%

29%

29%

32%

33%

16%

17%

18%

19%

20%

Ned alleen Zwse*

12%

10%

10%

11%

11%

Zeeland

12%

15%

15%

16%

17%

waarvan voltijd Nederland

50.289

10.593

60.882

53.730

11.679

65.409

57.078

13.191

70.269

59.958

14.823

74.781

61.589

16.106

77.695

907

144

1.051

950

180

1.130

1.072

199

1.271

1.234

236

1.470

1.281

274

1.555

4.762

398

5.160

4.767

405

5.172

4.702

374

5.076

4.331

345

4.676

4.211

313

4.524

45

1

46

36

1

37

19

0

19

10

0

10

8

0

8

waarvan duaal Nederland

1.513

86

1.599

1.305

78

1.383

1.113

65

1.178

942

55

997

814

43

857

Zeeland % meisjes voltijd Nederland

111

4

115

71

3

74

53

2

55

41

0

41

35

1

36

Zeeland waarvan deeltijd Nederland Zeeland

Zeeland % meisjes deeltijd Nederland Zeeland % meisjes duaal Nederland

17%

18%

19%

20%

21%

14%

16%

16%

16%

18%

8%

8%

7%

7%

7%

2%

3%

0%

0%

0%

5%

6%

6%

6%

5%

4%

4%

0%

0%

Zeeland 3% * Alleen de technische opleidingen die in Zeeland ook worden aangeboden.

Vereende krachten – jaarverslag 2015 VMBO-MBO TECHNIEK doorstroom van schooljaar 2014-2015 naar 2015-2016

VMBO naar MBO TECHNIEK in rest in Zeeland Nederland TOTAAL

Alle studenten in Nederland die doorstromen Niet Zeeuwse studenten Zeeuwse studenten uitgesplitst naar gemeente

Zeeland Goes Hulst Kapelle Middelburg Reimerswaal SchouwenDuiveland Sluis Terneuzen Tholen Vlissingen

HAVO naar HBO TECHNIEK in Zeeland

in rest Nederland

TOTAAL

MBO naar HBO TECHNIEK in in rest Zeeland Nederland

TOTAAL

483

24.204

24.687

201

9.588

9.789

85

4.523

4.608

28 455 73% 63% 94%

24.034 170 27% 37% 6%

9.481 107 42% 46% 66% 25% 31%

9.534 255 100% 100% 100% 100% 100% 0%

4.470 53 47%

4.495 113 100%

17% 37%

53 148 58% 54% 34% 75% 69%

25 60 53%

83% 63%

24.062 625 100% 100% 100% 0% 100% 100%

35% 93% 93%

65% 7% 7% 100% 18%

100% 100% 100% 100% 100%

50% 82% 56%

50% 18% 44%

75%

25%

100% 100% 100% 0% 100%

82%

39

Vereende krachten jaarverslag 2015

Recommend Documents