Verantwoordelijk en actief leren met een persoonlijk hulpje. (gepersonaliseerd aan de slag met talent) Weerslag interview directeuren
Kennisrotonde, Onderwijsinnovatie met ICT Plan voor kennisontwikkeling
Alle directeuren zijn ten behoeve van de film geïnterviewd, de schriftelijke weerslag is hieronder te lezen.
Interviews met de vier directeuren. HSV: dhr. de Best De Bras: mevr. de Spaey De Octaaf: dhr. Hal De Repelaer: dhr. Bijlsma
Pagina | 2
Kennisrotonde, Onderwijsinnovatie met ICT Plan voor kennisontwikkeling
Waarom doet de school mee aan dit project? HSV: De basisschool HSV is een vooruitstrevende school die als motto heeft: ‘ Samen leren voor de toekomst’.Toen we hoorden van het project met de PDA’s zagen we direct grote mogelijkheden. In een wereld waarin kinderen steeds meer vertrouwd raken met mobiele telefoons, computers en MP3‐spelers lopen we als school op dit moment een beetje achter de feiten aan. Dit project bood daarom een uitstekende gelegenheid om de achterstand te verkleinen. De Bras: De Verkenner sluit aan op onze manier van werken, waarbij we uitgaan van de eigen ontwikkeling van leerlingen. Daarbij leren kinderen ook veel buiten de school en dan is de Verkenner een prachtig hulpmiddel om informatie van thuis en school te combineren. De Octaaf: We hadden al wat met ICT, op deze school lopen we best voorop en zijn snel in het handelen om kansen te grijpen daarom past dus ook in de zogenaamde Octaafstijl. Verder sluit dit naadloos aan bij mijn visie op onderwijs, namelijk de wakkere tijd van een kind uitbreiden met leeractiviteiten. De Repelaer: Op onze school is de laatste jaren heel veel geïnvesteerd in ICT. Dit o.a. onder begeleiding van mensen van ABZHW. Toen zij ons vroegen om mee te doen met het verkenner project waren wij meteen enthousiast omdat we vele mogelijkheden zagen om in groepen te werken met de PDA. Voor ons nieuw, hoewel wij er al wel mee in aanraking zijn gekomen in Londen waar op een workshop ook werd verteld over ‘The Dudley PDA project’.
Welke effecten zijn zichtbaar binnen de klas, de school en buiten de schoolmuren? HSV: Kinderen gaan met speels gemak om met het apparaat en zijn daarom ook snel vertrouwd met de werking. Al snel werd gebruik gemaakt van het overseinen van bestanden via Bluetooth. Het surfen op het web om dingen op te zoeken en zelfs werd de PDA gebruikt als telefoon via Skype… Het vangen van beelden die gemaakt zijn met de digitale camera beheerste de meeste kinderen al redelijk snel. Buiten school blijken kinderen (en de ouders) vooral gebruik te maken van de navigator. Er gaat huiswerk op de PDA mee naar huis. Pagina | 3
Kennisrotonde, Onderwijsinnovatie met ICT Plan voor kennisontwikkeling
Opvallend is dat kinderen veel van elkaar leren en ook snel weten bij wie ze moeten zijn als ze vast lopen. Buiten de schoolmuren loop je wel tegen de beperking aan dat een toegang tot internet ontbreekt. Maar als eerste verkenning met het gebruik van de PDA zien we mogelijkheden voor de toekomst! De Bras: Kinderen zetten de Verkenner bewust in in hun leerproces ( plannen in agenda, notities maken, verslagen maken,hulpmiddel bij verslaglegging van excursies,inzet van programmatuur bij leerstijl, uitwerking van gezamenlijke opdrachten, die via smartboard teruggekoppeld worden)),communicatie tussen leerlingen wordt geïntensiveerd( leren van en met elkaar),leerkrachten leren van de kinderen. De kinderen leren hun ouders ermee om te gaan. Er is meer uitwisseling van opdrachten op school en ervaringen thuis.(leervraag over dieren wordt gekoppeld aan bezoek dierentuin ).Ervaringen van het weekend worden d.m.v. de Verkenner in de kring gedeeld (foto's). De Octaaf: Er zijn zachte effecten zichtbaar: samenwerken, de kick van het kunnen, ‘Learners become teachers’ en het is goed voor onze visueel ingestelde leerlingen. De harde effecten kunnen we nu pas goed gaan meten, door middel van het onderzoek dat door de Universiteit van Leiden plaatsvindt. Verder valt op dat onze leerlingen meer uitgedaagd worden, de kinderen maken zelf oefenstof op de Verkenner over bijvoorbeeld de tafelsommen. Deze oefenstof gebruiken ze dan om jongere kinderen verder te helpen en om thuis te oefenen. De Repelaer: Het effect van de Verkenner uit zich op verschillende gebieden. Wat wij merken in de groep is dat kinderen meer samenwerken door de Verkenner, elkaar meer helpen. Het leesplezier is toegenomen, er is meer ouderbetrokkenheid, samenwerkend leren is versterkt en leerlingen hebben vaardigheden opgedaan die ze normaliter nog niet hadden opgedaan.
Hoe hebben jullie het project bij de ouders geïntroduceerd? HSV: Ouders zijn op verschillende manieren op de hoogte gesteld. Via de nieuwsbrief en op een speciale ouderavond hebben we een uitleg gegeven van het project. We hebben ze hierbij gewezen op de website Lopend Leren. De Bras: Pagina | 4
Kennisrotonde, Onderwijsinnovatie met ICT Plan voor kennisontwikkeling
De ouders zijn al in een vroeg stadium ( toen nog niets gehonoreerd was) geïnformeerd, dat we met een Verkenner zouden willen werken. Vervolgens is naar ouders gecommuniceerd (schriftelijk ) dat de aanvraag gehonoreerd was en hoe we de Verkenner zouden gaan verdelen ( d.m.v. loting) en wat we van de ouders en kinderen verwachtten. Dit werd in een contract vastgelegd. Voor desbetreffende ouders worden ( indien nodig ) bijeenkomsten georganiseerd. Alle informatie over het project kan gevonden worden op de site. Er is ook een helpdesk voor ouders opgezet waar ze met hun vragen heen kunnen. Daarnaast is er een groep ouders die meedenken over verdere uitbreiding van het gebruik van de Verkenner. De Octaaf: We hebben de kick‐off een feestelijke gebeurtenis gemaakt waar naast de kinderen ook de ouders aanwezig waren. Ze vonden het allemaal erg gaaf, maar ook eng, stel je toch eens voor dat de Verkenner gejat/verkocht of geruild zou worden? Gelukkig is dat allemaal erg meegevallen: er is er één stuk en één is kwijt! Bij aanvang was het wel lastig om aan de ouders aan te geven wat de doelen waren van dit project, gelukkig is dat veel duidelijker sinds de Phatpad software gebruikt wordt. Het enige dat nu nog speelt is dat het lastig is om de ouders er goed bij te betrekken. De Repelaer: Via brieven en de website hebben wij de ouders van te voren geïnformeerd dat wij aan het project mee zouden doen. Vlak voordat het project in de groep van start ging is er een ouderavond georganiseerd waarop we alle ouders van de kinderen die meededen met het project uitgenodigd hebben om de ouders te informeren en te laten zien wat er zou gaan gebeuren. We hebben een gezamenlijke (feestelijke) aftrap van het project met de vier scholen gehad die te volgen was via een webcam verbinding.
Hoe innovatief is dit project? HSV: Het is bijzonder innovatief. En dat vraagt ook heel wat van de medewerkers. Het is geen gespreid bedje en dat vertaalt zich soms in teleurstellingen. De software voor PDA’s is minimaal en al zeker niet specifiek toegesneden op het onderwijs. Maar dat het terrein ontgonnen moet worden is ons wel duidelijk. Wellicht dat de PDA’s het niet zullen halen, maar dan heeft het ons wel duidelijk gemaakt waar we wel van gebruik willen maken. Het overal en altijd beschikking hebben over waardevolle kennis heeft de toekomst. In welke vorm dat wordt gegoten weten we nog niet, maar we zijn door dit project op het goede spoor gezet. Pagina | 5
Kennisrotonde, Onderwijsinnovatie met ICT Plan voor kennisontwikkeling
De Bras: Op dit moment is er geen andere basisschool die met de Verkenner werkt. We hebben diverse mogelijkheden van inzet gezocht namelijk bij het leesonderwijs, ondersteuning van leerlingen van het speciaal basisonderwijs en bij het tweetalig onderwijs, en als mogelijkheid de Verkenner in te zetten in de eigen leervragen. De Octaaf: Volgens mij zeer innovatief, er zijn maar vier scholen die op deze wijze onderzoeken wat de mogelijkheden zijn. Ik vertel op alle mogelijke manieren over dit onderzoek en wek op deze manier interesse en haal bij veel mensen de argwaan weg. De Repelaer: Het is een uniek project in Nederland. Omdat op onze school de Verkenner wordt ingezet bij het aanvankelijk leesonderwijs wordt het in feite nog unieker omdat kinderen van 6/7 jaar met de Verkenner gaan werken.
Welke problemen ben je tegengekomen? HSV: Eigenlijk teveel om op te noemen: Niet de goede PDA’s, software dat maar niet wil werken, begeleiding vanuit de PABO die maar niet op gang komt…Die drie punten zijn eigenlijk de rode draad in het verhaal van tegenslagen, maar zoals hiervoor al duidelijk is gemaakt, heeft er niet toe geleid dat we het project als mislukt beschouwen! De Bras: Die waren het meest van technische aard, zoals slechte toegang tot internet en programma's die vastliepen. Hierdoor haakten kinderen af. Op organisatorisch gebied merkten we dat het, door onze werkwijze op De Bras, ingewikkelder was om alle kinderen op de goede manier te ondersteunen. We werken niet klassikaal en alle Verkenners zijn verspreid over alle groepen en over diverse leeftijden. De zesjarigen hadden niet genoeg aan instructie via medeleerlingen, maar hadden meer gerichte aanbod nodig. Die moest dan ook georganiseerd worden, daarbij rekening houdend met ander aanbod op school. Pagina | 6
Kennisrotonde, Onderwijsinnovatie met ICT Plan voor kennisontwikkeling
We merkten ook dat we steeds meer behoefte aan content nodig hadden, die meer te maken hadden met het curriculum. In Engeland is dat al volop aanwezig, in Nederland niet. De Octaaf: De kinderen hebben meer sturing nodig dan vooraf verwacht, ze behoefte aan regie en opdrachten. Wat we nu aan het doen zijn is veel werken met Phatpad en we hebben veel verwachtingen van GPS. Verder zijn we nu druk bezig om de overige teamleden aan de slag te krijgen en niet alleen de twee collega’s die vanaf de start meegewerkt hebben. De Repelaer: Technisch hebben we weinig problemen ervaren. Alleen hebben we nog steeds problemen met de RedHalo software. Deze software zorgt ervoor dat de verkenner snel vastloopt. Dit zorgt vaak wel voor oponthoud, zeker bij jonge kinderen. Ook hebben we ervaren dat er weinig software beschikbaar is. Juist omdat we met jonge kinderen werken, die dus nog niet kunnen lezen, was het best lastig om te zoeken naar een manier om de Verkenner te introduceren en ermee te laten werken. Er moet veel gebruik gemaakt worden met icoontjes en plaatjes.
Wat is in jouw ogen goed onderwijs? HSV: Goed onderwijs begint bij het kind. Dat moet een eigenwaarde opbouwen in een veilige omgeving. Het moet zich welkom en gewaardeerd voelen. Het moet heldere structuren worden geboden waarbinnen het zich vrij kan en mag bewegen. In dit onderwijsklimaat moet het kind uitgedaagd worden om steeds de volgende stap te maken. Daarbij speelt de goed gekwalificeerde leerkracht een cruciale rol. Als daarnaast gebruik gemaakt kan worden van de modernste leermiddelen, de beste methodes, ondersteund door een goed functionerend zorgsysteem in een op de nieuwste technieken voorbereid ruim en schoon schoolgebouw, kunnen we goed onderwijs garanderen. De Bras: Onderwijs die gericht is op de ontwikkeling van leerlingen, waarbij een team van volwassenen (leerkrachten, ouders, stagiaires etc.) gezamenlijk verantwoordelijk is voor de leerprocessen van leerlingen. Daarbij zijn rooster, leerplan,groeperingvormen en huisvesting aangepast aan de ontwikkelingsvraag van het kind. Dat betekent dat ieder kind een eigen Pagina | 7
Kennisrotonde, Onderwijsinnovatie met ICT Plan voor kennisontwikkeling
leerarrangement heeft, waarin zijn persoonlijke ontwikkelingsvraag centraal staat. De leerling heeft in grote mate de regie over zijn ontwikkeling. De Repelaer: Er wordt op school gewerkt volgens het leerstofjaargroepen systeem waarbij wij uitgaan van convergente differentiatie. Dit betekent dat er doelgericht naar wordt gestreefd om alle leerlingen in de groep minstens een minimumdoel te laten bereiken, maar ook is convergente differentiatie gericht op het dichten van de kloof tussen goede en zwakke leerlingen. Wij denken dat de Verkenner voor onze school een praktisch hulpmiddel kan zijn bij onze onderwijsvisie.
Pagina | 8