Verantw oordelijk en actief leren met een persoonlijk hulpje. (gepersonaliseerd aan de slag met talent)

Kennisrotonde, Onderwijsinnovatie met ICT Plan voor kennisontwikkeling

Verantw oordelijk en actief leren met een persoonlijk hulpje. (gepersonaliseerd aan de slag met talent) P lan kennisontw ikkeling

Pagina 1 Versie: Juli 2006


1. Gegevens aanvrager Onderw ijsinstelling Naam

RKBS De Bras

Website schoolorganisatie

www.nldata.nl/rkbsdebras

Brinnummer

27PX

Contactpersoon Naam

Mevrouw Sietske de Spaey

Functie

Directeur

Telefoon Emailadres

Titel

Verantw oordelijk en actief leren met een persoonlijk hulpje. (gepersonaliseerd aan de slag met talent)

2. Vraagstuk en achtergrond

Achtergrond Anders dan in het projectvoorstel “ Leren met een persoonlijk hulpje” 1 beperkt het projectplan zich niet tot RKBS De Bras. Een drietal andere scholen wil groeien naar een situatie waarin kinderen actief en zelfstandig leren en herkent zich in de uitdaging zoals die is geformuleerd door de Bras die wellicht het best samengevat kan worden met een tweetal vragen: · hoe help ik leerlingen hun eigen leerweg te vinden en te plannen en · wat kan onze school doen om de leerlingen de meest uitdagende leeromgeving te bieden en toegang te geven tot alle noodzakelijke informatie. Niet alle scholen werken dit op dezelfde wijze uit. De Bras heeft heel bewust gekozen voor het “nieuwe leren” en de daarbij behorende cruciale rol voor de leerling zelf in zijn leerproces; De Rijswijkse Prins Maurits school is een Jenaplanschool; zelfstandig werken en samenwerkend leren zijn basis werkvormen in de school. De Octaaf is een SBO school die zelfstandig werken tot een van de speerpunten van haar ontwikkeling heeft benoemd. Als laatste heeft de “international department” van de Haagse School Vereniging zich aangemeld voor deelname aan dit project. De HSV heeft er voor gekozen om zelfstandig werken meer en meer te laten plaatsvinden, naast de meer traditionele klassikale onderwijsmethode. Zelfstandig, verantwoordelijk en actief leren is wat de vier aanvragende scholen met elkaar bindt; de uitwerking, zoals gezegd, verschilt. Een tweede verandering t.o.v. het eerder ingediende projectvoorstel is dat op de Bras inmiddels de ontwikkeling van Mijn W erk 2 een digitaal instrument voor het zelfstandig plannen van werk door leerlingen in een vergevorderd stadium is. Mijn Werk kent naast een planningsmodule diverse onderdelen die met elkaar een eportfolio vormen. Mijn Werk is op dit moment in een pilotfase. In het schooljaar 20062007 wordt Mijn Werk voltooid en zal het een webbased applicatie zijn. De medeaanvragers van “Verantwoordelijk en actief leren met een persoonlijk hulpje” willen met name de module waarin leerlingen zelfstandig hun werk plannen, uitvoeren en verantwoorden, in hun school uitproberen. De Bras en ontwikkelaar ABZHW stellen het programma Mijn Werk voor deze scholen in het kader van dit project ter beschikking. 1

Zie bijlage 4

2

Zie bijlage 1



De eerste ervaringen met Mijn Werk laten zien dat toegang tot Mijn Werk, waar en wanneer leerlingen dat willen, een succesfactor is. Dit betekent dat leerlingen onbeperkt toegang moeten kunnen hebben tot het systeem en relevante data.

Het vraagstuk De kernvraag van het vraagstuk dat wij willen inbrengen luidt: Hoe kunnen zelfstandig opererende, mobiele leerlingen die door hun leeractiviteiten formeel en informeel kennis verzamelen 3 , gesteund w orden door het gebruik van I CT. Om deze vraag in een juiste context te zien is het misschien goed om te kijken naar een voorbeeld, dat zeker op de Bras, maar ook bij de andere deelnemende scholen plaats kan vinden.

“Juf, vanmorgen vond ik een jonge vogel in de tuin, waarschijnlijk uit het nest gevallen. Hij zit nu bij ons in een kooi en we gaan proberen hem groot te laten worden om dan vrij te laten. Maar ik zou eerst wel eens willen weten wat voor soort vogel het is en hoe ie nou bij ons in de tuin kwam” Hier begint de zoektocht van de tienjarige Stella. “Heb je een plaatje of een foto van dat vogeltje” vraagt de juf? “Dan is het gemakkelijker om meer informatie te vinden.” “Nee, maar mag ik er een digitale foto van gaan maken.” “Natuurlijk mag dat, maar wanneer wil je dat gaan doen?” “Ik zal eens in mijn planning kijken. Nou vandaag heb ik eigenlijk al rekenen gepland en ook geschiedenis. Dan wilde ik gaan lezen en met Johan verder werken aan ons project. Maar ja, ik moet dat vogeltje eigenlijk ook een beetje eten brengen.” “Nou, Stella, dan gaan we maar eens kijken hoe je dat kunt oplossen. Wat is het belangrijkste wat je als eerste moet doen?” “nou eerst die foto maar eens….” Zo begint het leergesprek tussen de juf en Stella. De juf helpt Stella om goed in beeld te krijgen wat ze nu eigenlijk wil leren over de gevonden vogel, hoe ze aan informatie kan komen, met wie ze eventueel samen zou willen werken etc. Een van de aangedragen ideeën is een bezoek aan de plaatselijke Natuur en vogelwacht. Stella stuurt haar vader op zijn werk een mailtje, waarin ze hem vraagt of pa en ma in het weekend mee willen gaan naar de Natuur en vogelwacht. Hier kan Stella de foto laten zien van de vogel die ze heeft gevonden, samen met de beheerder uitzoeken welke vogel het is en vragen stellen over de leefwereld van de vogel. De resultaten worden volgens afspraak met de juf verwerkt in een artikel voor de nieuwsbrief van de school en een presentatie voor andere kinderen in de school. De achtereenvolgende kenmerken van het leerproces van Stella eerder genoemd in het projectvoorstel zijn: · · · · · · 3

Zelfsturend Creatief Samenwerkend Producerend Mobiel Formeel en informeel

De vier aanvragende scholen willen het informele leren dat vooral buiten de school plaatsvindt en

levenslang blijft plaatsvinden een grotere rol laten spelen in het leren van kinderen binnen de school.



Dat Stella uitstekend gebruik kan maken van ICT bij de uitwerking van haar opdracht hoeft geen verder betoog. Wel zal ze in de praktijk aanlopen tegen een aantal zaken die nogal wat organisatie vragen: · · · · · · · · · · · ·

Nakijken of de digitale camera beschikbaar is en reserveren Mail sturen naar vader Naar huis om de foto te maken Nagaan of iemand mee wil werken aan de opdracht Afspraak maken met de Natuur en vogelwacht Foto meenemen, geprint of digitaal Vragen opstellen Beheerder interviewen Mogelijk foto maken van levende vogel Internet raadplegen voor meer informatie over de vogel Verslag uitwerken Presentatie maken

Normaal gesproken heeft Stella hiervoor een digitale camera, een telefoon, weer de came ra, een (tape)recorder of blocnote, een computer met internettoegang, tekstverwerker en PowerPoint nodig. Dus een aantal verschillende apparaten en diverse momenten van ge bruik. In de meeste scholen is het momenteel zo dat niet altijd een computer beschikbaar is. Bij een computerratio van 1 op 5 heeft een leerling statistisch gezien 20% van zijn tijd de beschikking over een computer. In de praktijk is dit door roostertechnische zaken aanmerkelijk minder. Wanneer elke leerling een eigen handheld computer ter beschikking heeft is dit praktische probleem opgelost, waarmee een hinderpaal voor het vlot en goed kunnen werken uit de weg is geruimd. Met andere woorden: breng de techniek bij de lerende i.p.v. de lerende naar de techniek: “anywhere and anytime learning with any device and any content”. Hiermee wordt de ambitie om elk talent te laten tellen realiteit. De vier aanvragende scholen w illen graag onderzoeken of het gebruik van mobile devices, die voortdurend ter beschikking staan van de lerende een positief effect heeft op het leren van het kind. 4

In dit plan wordt diverse malen de term mobile devices gebruikt. Hierbij wordt gedacht aan meerdere mogelijkheden: 1. PDA 2. Smart Phone 3. Laptop 4. Mogelijk de nieuwe Origami In een bijlage bij dit plan wordt opgesomd aan welke minimale specificaties alle mogelijke oplossingen moeten voldoen.

4

In hun boek Smartphone and Next Generation Mobile Computing, stellen Pei Zheng and Lionel M. Ni van de Michigan State University: “The next wave of mobile computing embodies a far broader

spectrum than traditional voicecentric mobile wireless communication with cell phones. The trend of convergence of communication, computing, and consumers electronics is reflected by the strong demand of converged multifunctional smart phones that incorporate cell phones, PDA functions, and portable audio/video device into a single device, which in turn opens up enormous opportunities with regards to business and consumer applications and services. This wireless world will eventually enable ubiquitous access anytime, anywhere, from nu devices. Second, a galaxy of “smart” wireless mobile devices will be deeply embedded into environments to enable pervasive mobile intelligence everywhere.”



Naast de kernvraag kan een aantal te onderzoeken subvragen worden onderscheiden: 1. bij welke leeractiviteiten kiezen de leerlingen voor welk apparaat? 2. welke activiteiten worden door leerlingen spontaan ontwikkeld door het gebruik van mobile devices? 3. heeft het gebruik van mobile devices hetzelfde positieve effect op de motivatie van de lerende als uit vergelijkbare projecten in Engeland blijkt? 4. heeft het gebruik van mobile devices hetzelfde positieve effect op de ouderbetrokkenheid als uit vergelijkbare projecten in Engeland blijkt? 5. welke stappen zijn nodig om te komen tot een succesvolle implementatie? 6. welke verschillen doen zich voor in het gebruik door zowel leerlingen als leerkrachten op de verschillende scholen? 7. doorbreekt het leren met mobile devices de schoolmuren? 8. hoe worden de mobile devices gebruikt door leerlingen en leerkrachten voor het plannen van hun leeractiviteiten met behulp van het programma Mijn Werk? 9. bevordert een mobile device informeel leren? 10. wordt de mobiliteit van lerende daadwerkelijk vergroot door het gebruik van mobile devices 11. heeft het gebruik van mobile devices effect op het socialiserende aspect van leren. M.a.w. gaat een leerling met een mobile device meer samenwerken met anderen dan wanneer hij achter een desktop computer of zonder ICT werkt? 12. aan welke criteria moet software voldoen om prettig te kunnen werken op een mobile device De uiteindelijke onderzoeksvragen zullen worden geformuleerd in samenspraak tussen de betrokken scholen en de studenten van de Universiteit van Leiden, die het onderzoek voor een groot deel zullen uitvoeren. Omdat het voor de hand ligt om voor elke betrokken school een deelproject te starten, waarbij recht gedaan kan worden aan het karakter van de school, zal ook gekeken worden welke specifieke vragen het best bij welke school passen. 3. Doel van het project

3.1 Het doel van project is gerichte kennisontwikkeling op zowel praktisch als theoretisch ni veau rond: · het gebruik van mobile devices door de leerlingen en · het gebruik van mobile devices door mentoren. Naar wij verwachten zal er kennis beschikbaar komen rondom · ·

· · · · ·

Spontaan gebruik van de mobile device door de leerlingen Bewust gebruik van de mobile device door de leerlingen d.m.v. toegepaste software. Hierbij kan worden gedacht aan office applicaties, specifiek voor mobile devices ontwikkelde software zoals die te vinden is op o.a. http://www.handheldlearning.co.uk. Ook de webversie van Mijn Werk valt onder deze categorie. Welke (nieuwe) didactische werkvormen passen het best bij het verantwoordelijke actief leren va kinderen met gebruik van handhelds De ergonomische aspecten van het gebruik van mobile devices in het onderwijs Hoe gebruikt de leerling een mobile device bij m.n. informeel leren Een antwoord op de vraag of de mobiliteit van de lerende daadwerkelijk vergroot wordt door het gebruik van mobile devices De vraag of het gebruik van handheld computers en het mee naar huis nemen van deze apparaten de motivatie voor het leren verhoogt.



3.2 De veranderingen. Voor de lerende: Een van de belangrijkste veranderingen voor de lerende bij scholen die het leren zelfstandig(er) en actiever willen laten zijn, is een grote toename van mobiliteit in het leren. Zoals al eerder aangegeven is deze mobiliteit en de daaraan gekoppelde noodzakelijke connectiviteit aan diverse fysieke en virtuele netwerken van de lerende, een basisprincipe voor het leren op zowel de Bras als de andere drie scholen. Naar verwachting zal het gebruik van mobile devices hier een positieve bijdrage aan leveren. Zo zal afhankelijk van de beschikbaarheid van een draadloos netwerk de leerling op elk gewenst moment en op elke gewenste plaats binnen de school en op het schoolplein toegang hebben tot het internet. Leerlingen die met de Smartphones werken zullen via GPRS o.i.d. altijd connectie hebben. Ook voor het verzamelen en uitwisselen van informatie is de mobile device een steun voor de leerling. Hiermee wordt samenwerken en het gebruiken van elkaars kennis gestimuleerd, waardoor nieuwe kennis ontstaat. Ook is de leerling in staat altijd en overal inzicht te hebben in, en te werken aan zijn portfolio in Mijn Werk. Het gebruik van mobile devices zal ook verdieping en verbreding van de kennis v.d. leerlingen tot stand brengen. Immers zij hoeven niet te wachten tot er een excursie wordt geregeld, maar kunnen zelf contacten leggen en na schooltijd met hun onderzoeksvraag doorgaan. Ook ouders kunnen actief betrokken worden bij de informatieverwerving door zoals in het voorbeeld van Stella in het weekend naar een vogelwacht te gaan. Voor de leerkrachten: Voor de mentor op de Bras geldt ook dat hij/zij voortdurend de beschikking heeft over up to date informatie over de leerlingen. Dit is van belang in een complexe onderwijssituatie waarbij de lerende contact heeft met veel verschillende mentoren. Veel van de voortgang van het primaire proces en de evaluatie daarvan geschiedt op scholen als de Bras via monitoring en observaties. Voor de mentoren zal het inbrengen van de observaties direct via de PDA een enorme verlichting betekenen. Voor de overige drie scholen geldt dit in andere mate. Alle scholen zullen bij het gebruik van Mijn Werk kiezen voor de leerling planning module. Of ook gebruik gemaakt wordt van de overige mogelijkheden van Mijn Werk is een nader te bepalen keus van de school zelf. Invoering van het gebruik van mobile devices in de vier scholen zal bij allemaal gevolgen hebben voor de school en/of klassenorganisatie. De veel grotere zelfstandigheid van leerlingen in het zoeken van oplossingen en het maken van keuzes voor (tijdelijke) samenwerkingsverbanden vraagt een andere houding van leerkrachten dan wat zij meestal gewend zijn. Zij zullen veel meer een rol krijgen als coach en facilitator. Dit zal niet voor alle deelnemende scholen en leerkrachten een vanzelfsprekende stap zijn. Het moet dan ook in de voorbereidende team besprekingen duidelijk zijn dat dit een gevolg is van de keus die wordt gemaakt om meer nadrukkelijk te kiezen voor zelfstandig leren door de kinderen. De inzet van mobile devices zal daarbij als een universeel hulpmiddel dienen om meer flexibele en individueel gerichte kansen te creëren voor alle leerlingen. Een van de belangrijkste veranderingen voor de leerling bij de overgang naar verantw oordelijk en actief leren is dat hij door het gebruik van mobile devices altijd de beschikking heeft over datgene w at hij nodig heeft om kennis te zoeken, te vinden, te verzamelen, te arrangeren en te verw erken tot nieuw e kennis voor zichzelf en anderen. Een van de belangrijkste veranderingen voor de leerkracht is de rolverandering. Van kennisbron naar coach en facilitator. Een gevolg hiervan is een behoorlijke verandering van de organisatie; van het geven van onderw ijs naar het creëren van een uitdagende leeromgeving, w aarin leerlingen zelf op zoek gaan naar oplossingen met alle ten dienste staande middelen. 5

5

Zie “Leren van jongeren” Prof. Dr Wim Veen en Frans Jacobs M.A.



3.3 De bijdrage van de betrokken partijen. In de aanpak met vier scholen die elk een verschillend karakter kennen is het van belang om te werken met een stuurgroep en per school een werkgroep. In de stuurgroep zitten vertegenwoordigers van de deelnemende scholen (de directies of de voorzitters van de school werkgroep), de algemeen projectleider, een vertegenwoordiger van het onderzoeksteam van de Universiteit Leiden, een vertegenwoordiger van de Hogeschool INHOLLAND en externe adviseurs, w.o. professor Chanowsky en een vertegenwoordiger van ICT op school. Binnen de stuurgroep vindt de kennisuitwisseling tussen de verschillende innovatieve aan pakken in de scholen plaats. De groep is verantwoordelijk voor de evaluatie en monito ring. De stuurgroep heeft als opdracht de ‘lessons learned’ uit de verschillende innovatieve aan pakken met elkaar te verbinden en de tot stand gebrachte producten te beoordelen. De stuurgroep zal haar vorderingen (waaronder innovatieve content), ter beschikking stellen aan het veld via diverse kanalen. Daarnaast zal de stuurgroep zorg dragen voor publica ties, workshops en andere vormen van veld benadering. De kennis zal voornamelijk ontwikkeld worden op de vier betrokken scholen. Hierbij spelen de leerlingen de grootste rol. Verder is er uiteraard een belangrijke rol weggelegd voor de betrokken leerkrachten. Het bestuur van de SCOLucas zal met name een adviserende en ondersteunende rol vervullen. ABZHW zal de projectleiding verzorgen en zal tevens een rol spelen als ontwerper van toepassingen, adviseur en verzorger van de technisch infrastructuur. ABZHW heeft veel kennis en ervaring bij het uitvoeren en ondersteunen van onderwijskundige vernieuwingsprojecten gerelateerd aan ict. Tevens heeft ABZHW een grote ervaring in het ontwerpen en bouwen van innovatieve educatieve toepassingen met gebruik van ICT. De Hogeschool INHOLLAND speelt vooral een rol in het begeleiden van de studenten die in deze specifieke setting een bijdrage leveren, in het beschrijven en mede vormgeven aan een nieuwe didactiek, gerelateerd aan het werken met mobile devices. Pabo studenten zullen een rol spelen bij de ondersteuning van de leerlingen en leerkrachten op het gebied van onderzoek naar en ontwikkeling mogelijke toepassingen. Zij doen dit in het kader van een educatief partnerschap, zoals beschreven in de publicatie “Making school innovation work”, zie bijlage 5. De studenten van de Universiteit Leiden zullen vooral een rol spelen in het onderzoeken en beschrijven van de opbrengsten van het project. De afdeling O&I van de SCOLucas ondersteunt de scholen van de SCOLucas bij veranderingsprocessen. Deze rol kan O&I zeker ook bij dit project vervullen. Hierdoor ontstaat het onderstaande organisatieschema:



Stuurgroep

Deelproject De Bras

Onderzoek studenten Universiteit Leiden

Onderzoek, advies en ontwikkeling ABZHW

Werkzaamheden studenten Pabo

Afdeling O&I SCOLucas

Deelproject International department HSV

Deelproject Prins Maurits School

Deelproject De Octaaf

3.4 De eerste resultaten. Wij hopen het project te starten in september 2006. Na een zorgvuldige voorbereidingsfase kan een daadwerkelijke start worden gemaakt in januari 2007. Voor de uitvoering van het project zal een jaar beschikbaar zijn. Dit betekent dat de (eind)resultaten in december 2007 beschikbaar moeten zijn.

3.5 Kennis verspreiding. De beschikbare kennis zal op diverse manieren beschikbaar worden gesteld. Zeker zal een rapport worden uitgegeven met daarin de belangrijkste uitkomsten van zowel het empi risch als het literatuur onderzoek. Dit rapport zal zowel digitaal als in boekvorm ter be schikking worden gesteld. Daarnaast lijkt een of meerdere symposia een geschikt middel om zowel kennis te vergaren als kennis te verspreiden. Vanzelfsprekend zal via een aantal internetsites, zoals de Kennisrotonde, de sites van de deelnemende scholen, SCOLucas en ABZHW regelmatig verslag worden gedaan van de stand van zaken van het project, door bijvoorbeeld weblogs. 4. Doelgroep Leerlingen en leerkrachten zijn de hoofdrolspelers in het project. Zij moeten met de mobile devices aan de slag. Zij ontw ikkelen de kennis. De beschreven kennis is ter beschikking voor alle geïnteresseerde onderwijsinstellingen in binnen en buitenland. De leerlingen en leerkrachten worden bij het project betrokken door hen allemaal een handheld computer ter beschikking te stellen. Van hen wordt verlangd dat zij bij het leren zoveel mogelijk gebruik maken van de mogelijkheden van de handheld computer. Maar ook dat zij de beperkingen van de handheld aangeven. Soms zal het gebruik van een desktop wellicht te prefereren zijn, zoals bij tekstverwerking. Uit de eerste onderzoeksresultaten van een soortgelijk project in het Engelse Dudley is gebleken dat de leerkrachten een grote behoefte hebben aan scholing in het gebruik van mobile devices. Het ontbreken van scholing is op een aantal van de betrokken Engelse scholen een faalfactor geweest. Leerkrachten zagen af van het gebruik en van stimulering van het gebruik door leerlingen door onzekerheid en onbekendheid met de mogelijkheden. Specifieke training van leerkrachten in het gebruik van handheld computers is dus een belangrijk aandachtspunt. Hierbij moet –naast een eerste instructie vooral ook worden



gedacht aan training on the job zoals het tripple trap traject concept van ABZHW 6 , educatief partnerschap met studenten en leerlingen van de betrokken scholen, collegiale consultatie en gebruikersbijeenkomsten. Uit het Engelse onderzoek blijkt tevens dat dit voor leerlingen in veel geringere mate geldt. Veelal lossen zij problemen onderling op door gebruik te maken van elkaars kennis.

5. Samenw erking P rins M auritsschool Kerklaan 144 2282 CN Rijswijk Contactpersoon: Dhr. A.Teune directeur website www.pmsrijswijk.nl De Octaaf SBO Cantateplein 27 2553 VD DEN HAAG Contactpersoon: Benedict Hal directeur website www.octaafsbo.nl HSV I nternational Department Kon. Sophiestraat 24a 2595 TG Den Haag Contactpersoon: J. Pletser, Head International Department website www.hsvdenhaag.nl Bestuur SCO Lucas, contactpersoon Huub van Blijswijk, voorzitter CVB Ondersteuning van het plan, advisering, Hogeschool I nHolland, contactpersoon Hans Pronk Samenwerkingspartner. Hogeschool INHOLLAND heeft in hetzelfde gebouw als de Bras een opleidingslocatie van de Pabo, die zich vooral richt op het nieuwe leren. Samen met de Bras en de SCOLucas wordt hier het concept “Opleiden in de school” gestalte gegeven. Hierbij treden de studenten op als educatief partner van de leerkrachten. Lid stuurgroep. A BZHW , contactpersoon Koos Eichhorn ABZHW is verbonden aan o.a. de SCOLucas en de Hogeschool INHOLLAND. ABZHW geeft beleidsadviezen aan schoolbesturen, scholen voor primair en voortgezet onderwijs, hogescholen en andere organisaties die te maken hebben met de implementatie van ICT in het onderwijs. Kernactiviteiten van ABZHW zijn advisering, scholing, implementatie en innovatie. ABZHW zal de projectleiding van het project op zich nemen, namens de deelnemende scholen. Binnen ABZHW bestaat ruime ervaring op het gebied van leiding geven aan en implementatie van innovatieve educatieve projecten. Voor het project stelt ABZHW het door haar ontworpen en in ontwikkeling zijnde pro gramma Mijn Werk ter beschikking. Gedurende het project zal dit programma worden aangepast aan de eisen en wensen van de scholen. Tevens zal het programma webbased worden gemaakt. Tegelijkertijd zal –indien nodig onderzocht worden of het mogelijk is speciale voorzienin gen te treffen waarmee sommige veel gebruikte (leerling)applicaties geschikt kunnen wor den gemaakt voor het gebruik op handheld computers. Lid stuurgroep De afdeling Onderw ijs & I dentiteit van de SCOLucas, contactpersoon Rikie van Blijswijk Deze stafafdeling van de SCOLucas ondersteunt scholen bij het proces van onderwijskundige innovatie.

6

Zie www.abzhw.nl Pagina 9 Versie: Juli 2006


Universiteit Leiden, contactpersoon Rob Martens Intentie tot samenwerking en begeleiding van studenten UvL voor onderzoek; lid stuurgroep. De heer Thijs Chanow ski, emeritus hoogleraar Nieuwe Media Ondersteuning en advisering; lid stuurgroep. NI VOZ, contactpersoon de heer Luc Stevens, emeritus hoogleraar orthopedagogiek; Ondersteuning en advisering; lid stuurgroep. Kennisrotonde, contactpersoon Marieke van Osch Ondersteuning en advisering; lid stuurgroep. M icrosoft Nederland, contactpersoon Henk Lamers, projectleider Partners in Learning. Partners in Learning is een structureel samenwerkingsverband van een aantal innovatieve schoolbesturen (PO en VO), de VBS, APS IT diensten en Microsoft. De SCOLucas is een van de “Partners in Learning”. Het Innovative Teachers Network ( http://www.innovativeteachers.nl) is beschikbaar als een platform voor disseminatie van de opgedane kennis. Ondersteuning en advisering. Nederland Breedbandland, contactpersoon Marieke van de Ree Interesse



6. P lanning

Omschrijf zo exact mogelijk het project in fasen en omschrijf daarbij welke kennis de fase op gaat leveren. Beschrijf zo precies mogelijk waarom, wie, wanneer, wat en waar er acti viteiten uitgevoerd worden om antwoorden te vinden. (Voorstel zie vraag 4.1 en 5.3)

Onderzoek door studenten UvL, inzet Pabo studenten Zes bijeenkomsten stuurgroep Tussentijdse evaluatie Tussentijdse presentatie verloop pro ject Eindevaluatie Presentatie onderzoeksresultaten

Fase, kennisontw ikkeling

start

1. Kennismakingsbijeenkomst alle betrokkenen 2. Inrichten en bemensen projectorganisatie. Opbrengst: a. Benoeming projectleider. b. Stuurgroep met als doel het adviseren van de di verse werkgroepen en de projectleider. c. Vier werkgroepen; per deelnemende school wordt een werkgroep ingericht met daarin verte genwoordigd leden van het team, leerlingen, ict coördinator, deelprojectleider en algemeen pro jectleider.

einde

September 2006 Oktober Oktober 2006 2006


december

Handheld learning conferentie

november

oktober

september

augustus

juli

juni

mei

april

maart

februari

januari

december

november

oktober

september

actieomschrijving Kennismakingsbijeenkomst alle betrok kenen Inrichten en bemensen projectorgani satie Uitwerken projectplan en maken deel projectplannen training van betrokken leerkrachten (gebruikersbijeenkomsten) Start uitvoering project


3. Uitwerken projectplan en maken deelprojectplannen

inclusief communicatieplan. Opbrengst: (deel)projectplan(nen) waarin aandacht wordt besteed aan de volgende onderdelen: a. Bepaling onderzoeksvragen per school b. SWOT analyse c. Nadere inventarisatie beschikbare kennis in binnen en buitenland d. Technisch onderzoek naar handhelds en voorstel tot aanschaf van meest adequate oplossing per project e. Opstellen tijdsschema voor uitvoering f. Uitvoering deelplannen met uitgewerkt tijdschema g. Communicatie h. Monitoring i. Onderzoek j. Voorstel globaal exploitatieplan voor voortzetting project na afloop van de pilotfase k. Evaluatie l. Verslaglegging m. Eindrapportage 4. Start training van betrokken leerkrachten studenten en overig betrokken belangstellenden d.m.v. regelmatige gebruikersbijeenkomsten. Opbrengst: a. Goede voorbereiding voor het project; de training zal bestaan uit een aantal aspecten, t.w. i. technische mogelijkheden van een handheld computer ii. didactische toepassingen van handheld computers iii. uitwisseling van ervaringen iv. verkennen van mogelijkheden, al dan niet “out of the box” opm. bij de uitvoering van de training zal waar mogelijk gebruik worden gemaakt van kennis en ervaringen van leerlingen. 5. Start uitvoering project Opbrengst: o.a. kennis omtrent a. Gebruikservaringen door leerlingen en leerkrachten b. Aanzet tot nieuwe didactiek c. Innovatie van het gebruikte curriculum d. Implementatie traject e. Welk type computer het best past bij welke activiteiten f. Motivationele aspecten van het gebruik van handhelds bij leerlingen g. Effect van gebruik op informeel leren

Oktober 2006

December 2006

November 2006

December 2007

Januari 2007

December 2007

Opm. de te ontwikkelen kennis zal nader worden gespecificeerd en omschreven in de deelprojectplannen. De inbreng van de onderzoekers van de UvL zal hierbij een grote rol spelen. 6. Onderzoek door studenten UvL en werkzaamheden Oktober studenten pabo 2007 7. Zes bijeenkomsten stuurgroep Oktober 2006

December 2007 December 2007



8. Tussentijdse evaluatie

9. Eindevaluatie 10. Presentatie onderzoeksresultaten

December 2006 Maart 2007 Juni 2007 Oktober 2007 December 2007 December 2007

7. Concrete resultaten en effecten in de onderw ijssituatie Effect kennisontw ikkeling op onderw ijsvernieuw ing in eigen school De vier deelnemende scholen streven alle naar een grote mate van zelfstandigheid bij het leren door de leerlingen. Hoewel niet alle vier de scholen dit streven op dit moment in even grote mate hebben gerealiseerd, is het een gemeenschappelijk doel. RKBS De Bras heeft het nieuwe leren omarmd; het zelf bepalen van de leerroute door de leerling is een principieel gegeven in het leerconcept. Gezien het innovatieve karakter van dit leerconcept is nog lang niet alles bekend over de beste leerstrategieën, wijze van ondersteuning van leerlingen, het aanbieden van uitdagende leeromgevingen en coachingsmethoden, de best mogelijke integratie van formeel en informeel leren etc. Ook voor de overige 3 scholen, die naar aard en karakter overigens als het ware model staan voor een aantal stromingen in het Nederlandse onderwijs, geldt dat zij hun onderwijsmethode willen veranderen. De grootste innovatie daarbij is dat de leervraag van de individuele leerling en het zelfstandig vinden van een antwoord hierop, het speerpunt is. De kennis die naar verw achting zal ontstaan tijdens de uitvoering van het project zal effect hebben op de ondersteuning van dit onderw ijskundige innovatieproces. Beïnvloedt de toepassing van altijd en overal aanw ezige I CT ondersteuning en toegang tot informatie het leren van de leerling positief? Bevordert het gebruik van mobile devices samenw erking tussen leerlingen tijdens het formele en informele leren? Draagt het “ bezitten” van een handheld door de leerling bij tot een uitdagende leeromgeving? Deze kennis zal uiteindelijk leiden tot een aanpassing van de didactiek.

Overdraagbaarheid naar andere onderw ijsinstellingen In het project zijn vier scholen vertegenwoordigd die min of meer exemplarisch zijn voor het Nederlandse onderwijsveld: · Een school waar nieuw leren centraal staat · Een traditionele vernieuwingsschool · Een SBOschool die leerlingen meer zelfstandig wil laten werken · Een PO school (weliswaar internationaal) die van klassikaal onderwijs stappen zet richting meer zelfstandig werken De uitkomsten van de deelprojecten zijn daarmee zeer breed toepasbaar in het onderwijsveld. Bijna elke school kan zijn voordeel doen aan aspecten van het onderzoek. Juist de brede aanpak met naar verwachting kennis rondom implementatie, opleiding, vernieuwde didactiek, organisatie en financiële haalbaarheid draagt bij tot een grote overdraagbaarheid van kennis.



8. Verspreiding van kennis en eventuele pilotproducten De uiteindelijke kennis zal beschikbaar worden gesteld via een multimediale eindrapporta ge, al dan niet ondersteund door een rapportage in boekvorm. Regelmatig zal verslag worden gedaan van de stand van zaken. Hiervoor zal gebruik worden gemaakt van: · Website Kennisrotonde · Websites van de betrokken scholen · Website van ABZHW · Website van INHOLLAND academy · Website van SCOLucas · Website Innovative Teachers Network · Een weblog, waarin ook kan worden gereageerd op de ontwikkelingen, vragen kunnen worden gesteld en suggesties kunnen worden gedaan door belangstellen den · Het blad “Leerkracht”, een uitgave van SCOLucas t.b.v. het personeel en relaties. · Publicaties in vakbladen · Afsluitend congres, waarbij mogelijk een publicatie komt in de vorm van een boek en/of CD. De resultaten zullen om niet ter beschikking worden gesteld aan derden. Het geestelijk ei gendom berust bij de deelnemers aan het project. Het genoemde programma Mijn Werk dat een onderdeel vormt van het project, wordt door ABZHW aan de deelnemende scholen in het project gratis ter beschikking gesteld. De eigendomsrechten van Mijn Werk berusten bij ABZHW.

9. Duurzaamheid De deelnemende scholen hebben allen uitgesproken dat zij de beoogde onderwijskundige innovatie richting verantwoordelijk, zelfstandig en actief leren door kinderen als een speerpunt van hun ontwikkeling beschouwen. In de deelprojectplannen zal een paragraaf worden opgenomen waarin de school beschrijft hoe zij verder zal gaan na afloop van de projectperiode. In de samenwerkingsovereenkomst met de scholen zal ook sprake zijn van een inspan ningsverplichting gedurende twee jaar. Dit betekent heel concreet dat de school uitspreekt zich minstens een jaar lang na afloop van de projectperiode door te gaan op de ingeslagen weg.



10. Financiering van kennisontw ikkeling Conform onderstaande begroting w ordt van de Kennisrotonde een bijdrage gevraagd van € 401.300,00 ; Uit eigen middelen w ordt een bedrag van € 157.840,00 bijgedragen. begroting plan kennisontwikkeling mobiel en actief leren omschrijving

aantal uren / aantal t.l.v. pro aantal jectbegroting uren ei gen bij drage

totaal uren

uurprijs totaal ge incl. BTW vraagde bij indien van drage toepassing / stuksprijs

deelproject de Bras

€

deelprojectleider

160

projectmedewerkers

640

totaal aantal uren Handheld computers (aanschaf of lease, nader te onderzoeken)

totaal eigen bijdrage

80

800 € 47,00

€ 37.600,00

80 € 550,00

€ 22.000,00

Aanpassen bestaand netwerk aan wireless access opslagpercentage overhead 15%

subtotaal

totaal kosten

€ 37.600,00 € 22.000,00

€ 44.000,00

P.M. € 5.640,00

€ 5.640,00

totaal deelproject De Bras

€ 87.240,00

deelproject Octaaf deelprojectleider

160

projectmedewerkers

640


40


800 € 47,00

€ 37.600,00

40 € 550,00

€ 11.000,00

€ 37.600,00 € 11.000,00

€ 22.000,00

P.M. € 5.640,00

totaal deelproject De Octaaf

€ 5.640,00 € 65.240,00

deelproject Prins Maurits School deelprojectleider

160

projectmedewerkers

640



begroting plan kennisontwikkeling mobiel en actief leren omschrijving



totaal uren

uurprijs totaal ge incl. BTW vraagde bij indien van drage toepassing / stuksprijs 800 €

70

47,00

€ 37.600,00

70 € 550,00

€ 19.250,00



subtotaal

totaal kosten

€ 37.600,00 € 19.250,00

€ 38.500,00

P.M. € 5.640,00

€ 5.640,00

totaal deelproject Prins Maurits school

€ 81.740,00

deelproject HSV deelprojectleider

160

projectmedewerkers

640


800 € 70

47,00

€ 37.600,00

70 € 550,00

€ 19.250,00


€ 37.600,00 € 19.250,00

€ 38.500,00

P.M. € 5.640,00

€ 5.640,00

totaal deelproject Prins Maurits school

€ 81.740,00

algemene projectkosten projectleiding ABZHW

300

120

280

€ 119,00

€ 35.700,00

€ 14.280,00

€ 49.980,00

onderzoeksleiding UvL

100

60

160

€ 119,00

€ 11.900,00

€ 7.140,00

€ 19.040,00

300

300

120

440

€ 119,00

€ 38.080,00

€ 14.280,00

€ 52.360,00

inzet studenten UvL inzet abzhw ontwerp en ontwik keling

320

€



begroting plan kennisontwikkeling mobiel en actief leren omschrijving


inzet (pabo) deskundigen, bij voorbeeld pedagoog/didacticus en begeleiding studenten inzet pabo studenten

140

60

0

300

totaal uren

uurprijs totaal ge incl. BTW vraagde bij indien van drage toepassing / stuksprijs 200

€ 119,00

300 €

€ 16.660,00

€


€

1.000,00

vergaderkosten stuurgroep

€ 3.000,00

totaal kosten

€ 7.140,00

€ 23.800,00

€

€

Attentie deelnemende studenten

subtotaal

€ 1.000,00

€ 3.000,00

scholingskosten:

€

training leerkrachten

€

8.000,00

bijwonen handheld learning conferentie Londen oktober 2006 (gebaseerd op deelname van max 10 personen)

€

7.500,00

publicaties en pr

€ 35.000,00

€ € 2.500,00

€ 401.300,00


€ 35.000,00 €

Totalen

8.000,00

€ 10.000,00 €

inbreng waarde Mijn Werk door ABZHW

2.000,00

40.000,00

€ 40.000,00

€ 157.840,00

€ 559.140,00


11. Opmerkingen Risicofactoren Risico’s

Slaagfactoren / maatregelen

M ensen Onvoldoende betrokkenheid bij leerkrachten, onvoldoende urgentiebesef bij leerkrachten

· · · ·

Onvoldoende kennis en vaardigheden m.b.t. gebruik van handheld computers

· · ·

Aansluiten bij reeds lopende innovatieve aan pakken. Leerkrachten een prominente en verantwoorde lijke rol geven. Leerkrachten vroegtijdig betrekken. Er worden succesvolle lopende aanpakken gese lecteerd. Training met en door leerkrachten en leerlingen Instellen gebruikersgroepen voor leerkrachten en indien noodzakelijk leerlingen Bezoek handheldlearning conferentie Londen

I mplementatie Onvoldoende competenties leerkrachten m.b.t. samenwerken, samen leren en samen reflecteren Onvoldoende competenties leerlingen m.b.t. samenwerken, samen leren en samen reflecteren Onvoldoende kennisuitwisseling tussen verschillende deelprojecten

· · · · · · · ·

Zorgen voor voldoende ondersteuning ‘on the job’ Leerkrachten met elkaar in contact brengen Ondersteuning door deskundigen Uitwisseling tussen deelnemende leerkrachten Zorgen voor voldoende ondersteuning in de on derwijssituatie Leerlingen uit verschillende aanpakken met el kaar in contact brengen Ter beschikking stellen van bruikbare platformen van kennisuitwisseling. Deelnemers met elkaar in contact brengen

Softw are Onvoldoende bruikbare software voor gebruik met handhelds

·

Ontwikkelen en bouwen maatwerk toepassingen Zoeken naar beschikbare software in binnen en buitenland Zonodig proberen zelf aanpassingen te doen aan bestaande software Contact zoeken met software ontwikkelaars

· ·

Goede garantieregelingen afspreken Reserve apparaten ter beschikking hebben

· · ·

Hardw are Robuustheid handheld computers Hardw are onderzoek: Om te komen tot een juiste hardwarekeuze in de juiste situatie is onderzoek noodzakelijk. In de bijlage Handheld functionaliteiten wordt aandacht gegeven aan de criteria om te komen tot een keuze. Deze criteria worden toegepast op alle in aanmerking komende handheld apparaten. Ook de manier waarop de apparaten didactisch worden ingezet zal een rol spelen bij de keuze. Hierdoor wordt uitdrukkelijk ook de mogelijkheid open gehouden om meerdere mogelijkheden (bijvoorbeeld Smartphone en PDA) naast elkaar te gebruiken. In Dudley is door RM een onderzoek gedaan naar PDA’s. Van zowel onderzoeksopzet als resultaten zullen we dankbaar gebruik maken. Een zelfde onderzoek zal door ons zelf

Pagina 18 Versie: april 2006


worden uitgevoerd naar Smartphones. Momenteel worden door medewerkers van ABZHW reeds een tweetal typen smartphones getest, t.w. de Qtec 9100 en de HP iPaq 6915. Telefoonkosten: Op dit moment zijn verkennende gesprekken gaande met telecomproviders om te komen tot een beperking van de telefoonkosten. Dit moet het resultaat opleveren tot een beperkt bedrag kan worden getelefoneerd, maar dat het gebruik van internet, email en GPS toepassingen onbeperkt zijn. Hiermee wordt voorkomen dat de school of de (ouders van) de leerling met onverwachte hoge telefoonrekeningen worden geconfronteerd.

12. Bijlagen: · · · · ·

Impressie leerlinggedeelte Mijn Werk Handheld functionaliteiten Onderzoeksrapport PDA’s uit Dudley Projectvoorstel “leren met een persoonlijk hulpje” d.d. april 2006 Making school innovation work

13. Ondertekening Ondergetekende verklaart deze aanvraag namens alle partnerorganisaties van het sa menwerkingsverband in te dienen en dat hij/zij bekend is met de voorwaarden en proce dures van de Regeling Stimuleringsbijdrage Kennisontwikkeling Kennisrotonde. Aldus naar waarheid ingevuld, Naam ondergetekende Functie Plaats Datum

Handtekening

Het ondertekende aanvraagformulier kan gestuurd worden aan: Ict op school t.a.v. Bureau Kennisrotonde Bleijenburg 1 2511 VC Den Haag Bij eventuele vragen kunt u contact opnemen met de Kennisrotonde, telefoonnummer: 070 311 78 38

ã Ict op School 2004 Overname is toegestaan onder bronvermelding Ict op School, belangenbehartiging Website: www.ictopschool.net Email: [email protected]



Ict op School belangenbehartiging, is onderdeel van Stichting Kennisnet Ict op School. Stichting Kennisnet Ict op School is de publieke ICTondersteuningsorganisatie die zich richt op dienstverlening (Kennisnet) en belangenbehartiging (Ict op School). Sinds 1 februari is de juridische fusie tussen beide stichtingen een feit. De missie voor de nieuwe ICTondersteuningsorganisatie luidt: ‘Leren vernieuwen met ICT’.

Bijlagen: Bijlage 1: Impressie leerlinggedeelte Mijn werk

Kinderen plannen zelf hun leeractiviteiten. Daarbij kunnen ze kiezen uit verschillende vakgebieden. De leeractiviteit kan worden bepaald door een keuze uit een leerlijn, maar het kind kan ook, in overleg met de leerkracht, zelf de inhoud van de leeractiviteit bepalen. Nu gaat het kind de leeractiviteit verder uitwerken:



Het kind beschrijft hoe hij/zij het wil aanpakken. Hier kan het kind ook een leerstap kiezen uit de beschikbare leerlijn voor het gekozen vakgebied.

Met het kiezen van een leerstap uit de leerlijn krijgt het kind meer structuur in zijn leeractiviteiten (voor iedere leerstap is de opbouw uitgewerkt) en voor de leerkracht geeft het een goed overzicht van de leerstappen die het kind al beheerst. Een leerstap met een sticker betekent dat de stap al door het kind is afgerond. Het kiezen van een leerstap is niet noodzakelijk en ligt soms ook niet voor de hand. Denk hierbij aan vakgebieden zoals drama, creativiteit , wereldverkenning etc.

Het kind gaat nu zoeken in de database met de leerobjecten:



Het kind vult een trefwoord in en alle gevonden leerobjecten worden in een lijst getoond. Het kind kiest de leerobjecten die het wil gebruiken en voegt deze toe aan de leeractiviteit. Het kind kan ook zoeken naar kinderen die hem/haar kunnen helpen met de leeractiviteit:



Als het kind op een naam klikt, dan verschijnt het betreffende kind in beeld.

Als de leerling een bepaalde periode aan de activiteit heeft gewerkt, dan vult de leerling in hoe het is gegaan en worden de resultaten "geupload". De leerling geeft hier ook aan of het werk in de "etalage" mag worden gezet. Dit betekent dat het werk op het internet wordt gepubliceerd.



Het uploaden van de resultaten (bewijsstukken):

Afsluitend worden de resultaten met de leerkracht besproken.

Op/ met de handheld moet de leerling in staat zijn om: 1. 2. 3. 4. 5.

de planning te raadplegen te zoeken in de database met leerobjecten te zoeken naar kinderen die kunnen helpen met een bepaalde leeractivi teit verslag kunnen doen van de vorderingen w erkresultaten kunnen uploaden (foto's, spraak, video)



Bijlage 2: Handheld Functionaliteiten Algemene specificaties Het apparaat moet voldoen aan de volgende eisen: a) b) c) d) e) f) g) h) i) j) k) l) m) n) o)

Toegang verschaffen tot internet en MSN Zenden en ontvangen van emails Verzamelen van tekst, plaatjes, filmpjes en geluid accurate handschriftherkenning/omzetting wifi en bleutooth mogelijkheid tot geheugenuitbreiding voice recording compatible met Microsoft producten lange batterij capaciteit (8 uur) backup and service support licht gewicht en robuust met helder kleurenscherm secure access mogelijkheid om foto’s te maken (graag ook video) kunnen synchroniseren met server mogelijkheid om via bleutooth o.i.d. verbinding te leggen met de beamer om te kunnen presen teren p) niet meer kosten dan gemiddeld € 550, inclusief uitgebreide garantie en verzekering kind specifiek: a) b) c) d) e)

mogelijkheid om het scherm (uiterlijk) individueel aan te passen MP3 – of ipod om eigen muziek aft e spelen Toegang tot spelapplicaties multimedia mogelijkheid om ebooks te lezen

leerkracht specifiek a) moet management en administratie taken kunnen draaien b) contact kunnen maken met server c) mogelijkheid om ebooks te lezen Onderstaand schema zal mede gehanteerd worden om te komen tot een juiste keuze per deelproject.

Beschrijvin g

Mobiele telefoon

Windows Mobileapparaten bieden gebruikers van mobiele telefoons nieuwe mogelijkheden om in contact te blijven met anderen.

Tekstberichten versturen en ontvangen

Gebruik uw toestel om via tekstberichten te communiceren (sms, Short Message Service).

Email versturen en ontvangen

Met Pocket Outlook kunt u onder meer email versturen en ontvangen en uw persoonlijke gegevens beheren. Ook kunt u Voice



Beschrijvin g

Recorder gebruiken om audioberichten te versturen. Gegevens synchroniseren met een bureaupc

Windows Mobileapparaten bieden gebruikers van mobiele telefoons nieuwe mogelijkheden om in contact te blijven met anderen. Kunnen snel worden aangesloten op een computer om email, afspraken, contactpersonen, enzovoort te synchroniseren.

Blijf bij met uw agenda

In Pocket Outlook kunt u afspraken plannen, taken beheren en reageren op vergaderverzoeken.

Al uw contactpersonen bij de hand

Met Windows Mobile apparaten bieden gebruikers van mobiele telefoons nieuwe mogelijkheden om in contact te blijven met anderen. kunt u uw lijst met contactpersonen overal mee naartoe nemen. Bovendien hoeft u de gegevens alleen maar te synchroniseren met uw computer om de lijst uit Outlook over te zetten.

Worddocumenten onderweg lezen en bewerken

Een mobiele versie van Microsoft Word waarmee u bijvoorbeeld de spelling van uw documenten kunt controleren. Ook de opmaak, afbeeldingen en vele andere mogelijkheden van Word worden ondersteund.

Excelwerkbladen onderweg lezen en bewerken

Een mobiele versie van het spreadsheet en analyseprogramma Microsoft Excel die vrijwel alle standaardmogelijkheden van deze software ondersteunt. Honderd procent compatibel met Excel.

Het laatste nieuws bekijken op het web

In de Pocket Internet Explorer kunt u web en WAPpagina's bekijken en nieuwe bestanden en programma's van internet downloaden.

Digitale muziek beluisteren

U kunt digitale muziek en videobeelden van hoge kwaliteit afspelen op uw apparaat.

Chatten met vrienden en collega's

Mobiele versie van MSN Messenger voor het versturen en ontvangen van instant



Beschrijvin g

messages. Log in, kijk welke bekenden online zijn en ga chatten. Digitale afbeeldingen bekijken

U hebt uw digitaal vastgelegde herinneringen altijd bij u om ze aan vrienden te laten zien.

Thuis, op school of onderweg eBooks lezen

eBooks zijn digitale boeken die u op Pocket PCapparaten kunt lezen.

Onderweg in verbinding blijven met WiFi

Met Pocket PC's kunt u op een mobiel apparaat uitstekend gebruikmaken van WiFi; u kunt snel hotspots vinden waarmee u verbinding kunt maken.

Bluetooth voor verbinding met accessoires

Standaard voor draadloze korteafstandsverbindingen tussen computers, Pocket PC's en andere apparaten.



Bijlage 3: onderzoeksrapport PDA’s Dudley (2006)

RM Dudley P DA Technical A ssessment on Behalf of Dudley LEA The technical assessment was carried out to provide an evaluation of the PDA hardware and software that Dudley LEA intends putting into the next trial schools. This included; ·

An examination of connectivity issues, how to setup and maximise the wireless configuration, what additional hardware and software might be needed to give PDAs Internet and intranet access in school.

·

An examination of the issues relating to moving files from the PDA to the school server and back again including file types and functionality.

·

An examination of the management and support issues that the PDAs may present and refine the previously issues requirements document accordingly.

·

A comparison of the PDAs in question with alternative devices on the market and alternative connectivity methods and make recommendations as which alternative might be worth investigating further.

The work was completed over a month long period to enable the evaluation of the reliability and battery life issues. The assessment started on 12 th April 2006 and lasted until the 26 th May 2006.

Hardw are evaluated Dudley LEA provided the following hardware; · ·

Fujitsu Siemans Pocket LOOX 720 Dell Axim X51v

No additional hardware or accessories were provided except that which came with the PDA.

Softw are evaluated The Fujitsu PDA has Windows Pocket PC 2003SE installed and the Dell has Windows Mobile 5 installed. No additional software has been provided. The LEA asked us to install and evaluate the suitability of the web browser called NetFront. Version 3.2 will be used with the Fujitsu and version 3.3 will be used with the Dell.

Evaluation procedure Four people were involved in the evaluation process. Each person had a PDA for two weeks and then swapped over and used the other one for a further two weeks. Each person recorded their experiences and answered a set of questions as set out below. The evaluation was principally a technical assessment of the suitability of the PDA for use in a Dudley Managed Service school, concentrating on what needed to be done to get the device to work and how easy and effective the process was. The evaluators considered the challenges that might be faced by staff and pupils in schools when using mobile technology and what issues may arise using the PDAs.



Evaluation Question Set Hardw are evaluation 1. How easy was the PDA to setup and use for the first time? 2. How robust is the PDA? 3. Do the data storage options with the PDA work well and easily? 4. Do any other hardware features work well and easily e.g. camera? 5. Does the battery last a sufficiently long time and if it runs out does the PDA have to be reconfigured? Softw are evaluation 1. Is the operating system easy to use? 2. Is the operating system customisable to suite your preferences? 3. Is it easy to back up and restore the configuration? 4. Is it easy to install new applications? 5. Are there any obvious shortcomings with the provided software accessories? Connectivity evaluation 1. How easy is it to connect to another device and copy/moves files from one to another? 2. How easy is it to setup a wireless connection to a school’s network? 3. What effect does using wireless have on battery life? 4. How easy was it to connect to a range of devices using the available connectivity mechanisms? 5. Can data be exchanged easily between the PDA and other computers?

Evaluation Results These are the combined comments made by the evaluators. Hardw are Dell A xim X51v

Very easy to setup and use for the first time with no technical knowledge necessary. It feels ergonomic, easy to hold and fairly solid. The screen is big and bright. There is a screen lock button at the side which is very handy. The USB cradle is easy to use and feels secure when connected. This PDA accepts takes Compact Flash and SD cards allowing for easy storage expansion but with 256Mb of internal memory this device is ready to use. The battery does run down even with the PDA switched off but no data is lost and the device doesn’t have to be reconfigured when it runs down completely. The battery does last several days when in normal use and will last over 3 hours when watching videos or playing music nonstop with a wireless internet connection on. Without the wireless card enabled battery life is considerably extended. The general construction is well thought out and it seems to be rather robust. The stylus removal is not so easy but this

Fujitsu Siemans P ocket LOOX 720

Very easy to assemble and start to use for the first time. The available USB cable and cradle w as simple to use and the USB cable provides a “ trough” function for attaching more devices. The P DA supports both the SD card and the larger Compact Flash storage cards. Both of these w ere very easy to use and install. The 1.2 mega pixel camera w ith flash function w orks very w ell w ith both stills and video mode although quality pictures are hard to produce. The flash mode is impressive because it has a “ short use” option w here the light does not stay on for longer periods of time, the shutter or capture speed could be faster though. The battery w ill increase it’s life as it is used more often w hich means w hen you charge it the first few times, it w ill last longer each time.



may be a good thing. Spare styluses can be purchased in packs however most PDA styluses will work with this device. The screen feels flimsy but didn’t fail during testing. A replacement screen can be purchased but costs 2/3 of the capital cost of the whole device. A belt clip and some sort of attachment to hold the device in the case whilst in transit would be good. The connection at the bottom of the PDA could have been better. A VGA monitor/projector cable is an optional extra making it easy to connect and display what’s on the screen. There is also a mirror function so you can see the PDA screen on a PC with the appropriate software installed.

The P DA has an internal battery protection device that w ill not lose your data if the cell is run dow n or even removed. This model seems to work very well, it’s standby time is long and battery life is better than expected. A belt clip and some sort of attachment to hold the device in the case whilst in transit would be useful. The stylus has no tether so could easily be lost, although it is possible to use without it and there is a spare one in the box. The buttons were bit awkward to use. The ones on the side are difficult to press. The flash on the camera was difficult to configure.

Softw are Dell A xim X51v This version of the operating system is very easy to use for the first time. It can be customised and personalised e.g. font size, display, networking and file media settings. It was able to meet the needs of a visually impaired user perfectly well. The backup software provides a full backup and restore function and use external devices or memory cards to store the backups. It is necessary to have administrator rights on the attached PC to install software on the PDA. If you have then it is easy to install and uninstall software. Most applications need to be installed in this way and wont run from a memory card. Some software that works on the previous version of the operating system didn’t work on this version. Some applications can be installed from a file on the memory card. The version of Internet Explorer with this PDA worked well and was able to dynamically adjust web pages to display appropriately however it still reports itself to web servers as an early version and so some sites won’t render at all. Opera was tried on this PDA which opened EasyLink and allowed a word document to be opened through it. It also tried to open the RM Management Console but failed. RM EasyMail also worked without problems with IE and Opera.

Fujitsu Siemans P ocket LOOX 720 The operating system is very easy to use for the first time. It can be customised and personalised easily. The builtin backup features work well providing a full backup and restore function allowing images to be saved to external storage locations. Providing you have administrator rights on the host PC it is easy to install applications. Removing them is easier. Using the supplied ActiveSync software it is possible to easily install software, copy files to and from the PDA and synchronise with Outlook. The builtin web browser works well with some sites and not so well with others. If the web server tests for the version of Internet Explorer it reports as an earlier version and access to some sites fails. The new DGfL Portal could be accessed with the builtin IE browser. As an alternative Netfront was installed. This again worked well with some sites but not so well with others. The browser Opera was installed which seemed the better of the three. This needs more specific testing to be conclusive. The builtin software makes it easy to launch applications and see which applications are still running. The FCS speedmenu application is useful and includes a screen lock option and an easy way to see what applications are

Handwriting recognition is very good Pagina 30 Versie: april 2006


either in transcriber mode or letter recognition mode. It is difficult to get a comfortable writing position however and the stylus is much smaller and thinner than a pencil or pen. Prolonged use of the PDA may cause pain in the back of the neck.

running.

There is no battery indicator present on the screen at all times which is a shame as this is a key factor the user has to be aware of. Having icons on the Start menu for recently used applications is useful. It would have been useful to have had Acrobat Reader installed however this is available free from the internet.

Connectivity Dell A xim X51v

The USB connection is easy to connect and it is possible to easily copy files to and from the device using the supplied ActiveSync softw are. W irelessly it is possible to transfer files to and from a standalone P C but it took a little w hile to get this device to open shared folders on the P C. Some times this w ouldn’t w ork at all. W ireless configuration w as involved but several netw orks could be configured. I t isn’t obvious how to set a proxy server. An attempt to package the ActiveSync 4.1 softw are for use on a CC3 station w asn’t entirely successful and w ould require more time. W ith ActiveSync it is also possible to synchronise w ith Outlook or directly w ith an Exchange server is the server is setup appropriately. Bluetooth and infrared w ere easy to setup and use to exchange files w ith other computers. Files formats are not changed unless ActiveSync is used. This may cause some problems reading and editing documents as the supplied pocket versions of W ord and Excel don’t have all the features of the full products.

Fujitsu Siemans P ocket LOOX 720 Connectivity was easy to establish but the wireless settings are fiddly and easy to get wrong. Once connected this works in the same way as any PC device where one can map network devices with ease as well as “copy and paste” between local and remote folders. Using the wireless card builtin causes the battery to drain quicker by about 30%. When trying to access a shared folder on a server it is necessary to know server/share & domain names. This can therefore be a complex operation on a school network with thousands of shared folders. Bluetooth worked fine. Infrared worked fine including to and from a mobile phone. Using the USB cable or cradle together with ActiveSync made transferring files easy. Synchronisation of email and calendars is possible but only with Outlook. When transferring files of a recognised format some conversion occurs to make them render more appropriately. This doesn’t happen if the files are copied using a wireless connection or a memory card.

Transferring data to and from the internal memory seemed slow and it uses a lot of battery pow er. Using removable storage cards and card readers in P Cs overcomes this.



There could be a problem with the use of inferred as software could be installed to the PDA that would allow it to remote control televisions and video recorders and possibly the projectors in schools. Teachers might like this but not if the pupils work out how to do it. The builtin advanced diagnostics are very useful.

network

Conclusions Hardw are evaluation

Both devices were easy to setup and use by following the on screen instructions once the batteries were charged. Both devices seemed fairly robust but were not impact or destruction tested. The Dell Axim has a more vulnerable feeling screen. The Fujitsu Loox has a groove down both sides making it easier to hold whilst the Dell Axim has a matt finish making it seem less likely to slip through the fingers. The Dell Axim has a useful 256Mb of internal memory which is more than the Fujitsu. However both have SD and Compact Flash card slots for more data storage. Both devices have useable buttons but the Dell has a useful hardware screen lock. The Fujitsu has a camera, whilst the Dell doesn’t however the quality was disappointing. Connecting the devices to desktop computers or laptops via the supplied cables and cradles was easy in both cases. Both devices support a range of accessories including projection aids, GPS receivers, modems, etc. The Dell has a specific VGA cable for direct connection to a projector. Both devices’ batteries performed sufficiently well to make them suitable for classroom use. At worst they would last half a day and can run for over a week with intermittent light use. Recharging time is less than an hour in both cases. If class sets were in use a suitable charging mechanism might be worth investigating to reduce the number of wires involved. In both cases when the batteries did run down no data was lost.

Softw are evaluation

The Dell Axim came with Windows Mobile 5 and the Fujitsu had Pocket PC 2003 SE. Both are easy to use and can be learned easily. Both have some features that users have to become accustomed to if they haven’t used a Windows PDA before like running programs not closing when the cross in the top right is selected. The newer Windows Mobile 5 is easier to use in some ways but not significantly. Both operating systems are easy to customise for personal use, both devices can be backed up and restored easily and both have a selection of useful generic software applications including Pocket versions of Microsoft Office applications. The Dell had later versions of these applications plus a later version of Windows Media Player and also had a pocket version of PowerPoint than the Fujitsu doesn’t have. Installing new applications can be accomplished by copying the installer onto a removable memory card and then inserting the card into the device and then launching the installer. However not all applications have an installer in this format. The



alternative is to use ActiveSync which works fine on a standalone PC but would present numerous problems on a managed computer not least of which is the requirement to have administrator rights on the managed PC to complete the installation of the software on the PDA. Some of the thousands of applications that are available for download from the Internet haven’t been updated for Windows Mobile 5 but will install onto Pocket PC 2003 SE. This will probably change over the next 6 to 12 months. Many of these titles are free and add important usability features missing from the operating system like a battery meter permanently on display on the screen. Other than the software installation issues mentioned ActiveSync is also used to synchronise email and calendars with Outlook which is of no use if the desktop computers don’t use Outlook. There is an option to synchronise directly with an Exchange server if one is available and has been setup to allow this. The only useful feature of ActiveSync therefore is the ability to browse the PDA files system using an Explorer type interface however it might not be desirable. The easiest way to move files to and from the PDA is via a removable memory card although this bypasses the file conversion utilities provided for some applications. Both devices were tested with a number of web browsers including the builtin Internet Explorer, the free Minimo mozilla (Firefox equivalent) browser, Opera and NetFront. Each browser had its advantages and disadvantages. Some rendered sites better than others and some supported the Dudley specific web sites better than others. One supported Macromedia Flash and they all dealt with files downloads and connections to secure web sites in a slightly different way. In conclusion the supplied Internet Explorer browser was fine for most things but an alternative would be necessary for some sites that recognise IE as an early version and so won’t render the pages at all. Interestingly these sites tend to be those that use Microsoft technology on the server side. The NetFront browser specifically mentioned didn’t perform very well with version 3.2 on the Fujitsu but was considerably better with the trial version 3.3 on the Dell. This however still had trouble with some sites. Connectivity evaluation

Both devices can be setup to use infrared and Bluetooth to share files and use peripheral devices quite easily. Both devices also have 802.11b wireless cards builtin. These can be enabled and disabled with the press of a button in both cases which is important as the use of wireless shortens the battery life considerably. However the setup of the connections is fiddly at best. Three is a lot of scope for entering the wrong information and security keys have to be manually entered. It is quite tricky to enter the web browser proxy settings in the correct place. If the user wants to move from one wireless network e.g. school and home then they will have to reconfigure the device each time as the builtin free connectivity utilities in both cases only support one connection at a time. When the wireless is configured correctly both devices worked very well. It was easy to search for a shared folder on a school server but the user has to know the full path to the folder which is complicated as there are thousands of shared folders on each server. Again there is plenty of scope for finding this difficult.



Some of the devices tested were unable to connect to shared resources for no apparent reason.

Recommendations To make Windows based PDAs work well in a school environment the following are recommended; 1. The first Pocket PC viruses were discovered in 2004 and whilst they are not common antivirus software must be a prerequisite to connecting mobile devices to managed networks. Antivirus software for PDAs is available from Symantec, McAfee, Airscanner and Kapersky. Some vendors e.g. Airscanner also sell a personal firewall product for Pocket PC which might be of interest to staff users. 2. Wireless connectivity works when it is correctly configured. This needs to be automated via a additional program or script that the user can run or runs automatically 3. There are several web browsers available for Windows PDAs and whilst Internet Explorer is adequate in most circumstances at least one additional browser is needed. 4. To be an effective tool the PDA needs several applications and ‘plugins’ that are not preinstalled e.g. Flash, Acrobat Reader, battery monitor, Real Player etc. These need to be made available in an easy to install format or need to be pre installed. 5. Whilst the PDAs are easy to use from new there are a lot of configurations and applications that are necessary to make it productive. There would be an unmanageable support burden if the configurations and applications could not be managed. It is therefore recommended that a 3 rd party solution be sought to pre configure the devices and to maintain the integrity of the configurations. 6. Whilst the PDAs tested didn’t suffer any hardware failures and they all worked first time it is recommended that a maintenance agreement be sought to manage the repair and replacement of the devices. 7. Whilst attaching the devices to the network is possible and user and shared data can be exchanged between the devices and the network this is not easy to accomplish given the complexity involved. It is recommended that a 3 rd party application is sought that can ease this activity. 8. If large numbers of PDAs are to be used in schools then it is recommended that an investigation into charging devices be undertaken. Footnote

To connect one of the tested PDAs to an RM Community Connect3 network the following are necessary;

·

Wireless access points in the school

·

Wireless security settings specific to the school

·

A valid username and password for the school

·

The full network share names of all the folders the user might want to connect to

·

Proxy server settings for the web browser

·

Sufficient security enabled on the PDA to prevent a compromise of the managed network as per the unmanaged network connection policy e.g antivirus software Note: Microsoft ActiveSync has not been validated for use on CC3.



Bijlage 4: het projectvoorstel “ Leren met een persoonlijk hulpje” w aarop dit plan is gebaseerd. Deze bijlage kunt u vinden op de w ebsite van ABZHW , w w w .abzhw .nl Kies voor P rojecten > I CTE projecten > algemeen

Vervolgens ziet u in de linkerkolom een link naar het projectvoorstel.

Bijlage 5: M aking school innovation w ork; Deze bijlage kunt u vinden op de w ebsite van ABZHW , w w w .abzhw .nl (zie boven)


Verantw oordelijk en actief leren met een persoonlijk hulpje. (gepersonaliseerd aan de slag met talent)

Recommend Documents