Veranderen in facilitaire organisaties

Veranderen in facilitaire organisaties Handvatten voor succesvol veranderen

Breukelen 15 december 2009 Pauline Jansen

Veranderen in facilitaire organisaties

Even voorstellen…. Helderheid verschaffen Mensen meenemen Verbinden Nieuwsgierig

Actie Samen

Mens en organisatie Zorgvuldigheid

Leren Reflectie

Pauline Jansen adviseur Facility Management

© Twynstra Gudde 15-12-2009

2


Agenda 1. Inleiding en kennismaken 2. Weerstand bij individuen 3. Weerstand bij facilitaire organisaties 4. Kleurentest 5. Praktijkcasus 6. Handvaten en afsluiting


3


Kennismaken

Als facilitair verandermanager vind ik veranderen een uitdaging omdat….


4


Weerstand bij individuen


5


Weerstand Weerstand is een indirecte uiting van een gevoel van onbehagen of zorg bij de medewerker. Vaak is het een onbewust protest tegen de ideeën of de werkwijze van de organisatie en/of leidinggevende.


6


Vormen van weerstand – Niet meewerken, geen antwoord geven – Overal tegen zijn – Het nut er niet van inzien – Grapjes maken, belachelijk maken – Verdedigend reageren op kritiek, feedback


7


Hoe kun je weerstand herkennen? Lage Lageen enverborgen verborgenweerstand weerstand

Hoge Hogeen enverborgen verborgenweerstand weerstand

•• •• •• ••

•• •• •• ••

vermijding vermijdingof ofontkenning ontkenning weg-rationaliseren weg-rationaliseren verschuilen verschuilen … …

ziekmelden ziekmelden geruchtenvorming geruchtenvorming pocket pocketveto veto … …

Lage Lageen enmanifeste manifesteweerstand weerstand

Hoge Hogeen enmanifeste manifesteweerstand weerstand

•• •• •• ••

•• •• •• ••

afstandelijk/nuchter afstandelijk/nuchterreageren reageren weinig weinigenthousiasme enthousiasme traag reageren traag reagerenof ofcynisme cynisme … …


openlijke openlijkecompetitie competitie intimideren, intimideren,dreigen dreigen stakingen en stakingen enobstructie obstructie … …

8


Wat kun je aan weerstand doen? Lage Lageen enverborgen verborgenweerstand weerstand

Hoge Hogeen enverborgen verborgenweerstand weerstand

•• •• •• ••

•• •• •• ••

informeren informeren realiteit realiteittonen tonen erbij betrekken erbij betrekken … …

confronteren confronteren bespreekbaar bespreekbaarmaken maken onderzoeken onderzoeken … …

Lage Lageen enmanifeste manifesteweerstand weerstand

Hoge Hogeen enmanifeste manifesteweerstand weerstand

•• •• •• ••

•• •• •• ••

erbij erbijbetrekken betrekken luisteren luisteren overtuigen overtuigen … …


bemiddelen bemiddelen conflict conflicthanteren hanteren forceren forceren … …

9


Mensen verschillen sterk Onveranderlijken

Aantal

‘Tegenstanders’ - neutraal

•

In hoeveel belasting zij kunnen verdragen

•

In toevallige omstandigheden waarin zij verkeren

•

In tolerantie voor onzekerheid en ambiguïteit

•

In ervaringen uit het verleden met verandering

•

In persoonlijkheid, drive, enthousiasme

•

Etcetera….

- nog geen mening - fel contra

‘Voorstanders’

- ...

- neutraal - niet tegen - fel pro - ...

Vernieuwers

Vroege volgers

Conservatieven

Veel veranderaars richten zich teveel op de hele groep

Tijd © Twynstra Gudde 15-12-2009

10


Waardering van weerstand Negatief – Werkt belemmerend – Kost veel energie – Verziekt de sfeer

Positief – Men is 'betrokken' – Je raakt mogelijk een gevoelige snaar – Fungeert als bescherming voor betrokkenen


11


De energie of de weerstand: wat beweegt mensen hier Wat beweegt mij?

Wat remt mij?

Geel

- Ambiguïteit/instabiliteit/pressie - Het steekspel - Hoog in de boom/belangrijkheid

- Gelabeld worden/gestigmatiseerd raken/ voorspelbaar zijn - Er niet bij horen/gezichtsverlies - Laag bij de grond/details

Blauw

- Duidelijkheid/zakelijkheid - Puzzels/uiteenrafelen - Iets concreets tot stand brengen

- Relativeren/er is geen werkelijkheid - Emotionaliteit/vage toestanden - Onzekerheid/open eindes

Rood

- Iets leuks/aangenaams/aantrekkelijks - Samen zijn/familiegevoel/erkenning - Mensen in de knel helpen/inspireren

- Individualiteit/macho gedrag - Onzorgvuldigheid/op de man spelen - Moeilijk gedoe/problematiseren

Groen

- Verwondering - Uitproberen/nieuwe dingen of inzichten - Uitdaging/grenzen verleggen

- Politieke spelletjes/macht/verborgen agenda’s - Aan mensen sleuren/ongevraagde confrontaties - Perfectioneren/routine

Wit

- Onzekerheid/dubbelzinnigheid - Innovatie/mogelijkheden - Mysteries en paradoxen

- Clichés/saaiheid/middelmaat - Regels/inflexibiliteit - Bevoogding/wollen dekens/groepsdwang


12


Weerstand bij organisaties


13


Onder tafel ziet het er vaak heel anders uit


14


Veranderen: aandacht voor het onzichtbare - Historisch ingesleten gewoonten - Formele – informele organisatie - Verschil tussen denken en doen, plannen en uitvoeren - Persoonlijke belangen versus organisatiebelangen - Normen en waarden van mensen - Emoties/gevoel – uitspraken/beloftes - Etc.

Metafoor van de ijsberg © Twynstra Gudde 15-12-2009

15


De organisatie als ijsberg Formele en zichtbare aspecten • Doelen • Structuur, procedures • Producten en dienstverlening • Waarneembaar gedrag • Zichtbare emoties • Directe communicatie

Informele en onzichtbare aspecten Persoonlijke belangen Onzichtbare weerstand

Onzichtbare emoties

ele n m r e o Inf uding ho ver

Angs ten

Overtuigingen

Ervaringen uit het verleden

Bron: French & Bell © Twynstra Gudde 15-12-2009

16


Specifiek aan veranderen bij FM

(1/2)

– Ondersteunende positie van facilitaire organisaties: – Verandering heeft effect op opdrachtgevers en eindgebruikers – Belangen en dus weerstanden in de facilitaire driehoek spelen altijd zwaar mee

– Facilitaire organisatie zit niet altijd goed aan tafel: – Risico op eenzijdig veranderen (efficiëntie/kostenreductie) – Volgen in plaats van leiden – Draagvlak en middelen lastig – Frequent ‘teruggefloten’ FB leidt makkelijk tot scepsis medewerkers


17


Specifiek aan veranderen bij FM

(2/2)

– Personele aspecten – Opleidingsniveau – Aard van het werk – Functieverblijfstijd – Afstand tussen management en medewerkers – Bij outsourcing en regieorganisaties: grote verandering voor individuele medewerkers

– Veel verschillende bronnen voor weerstand


18


De veranderaar


19


Kleurentest – Er is niet één goede manier van veranderen – Alle antwoorden zijn goed! – Vul de kleurenscan denken in (jouw visie op veranderen)

Wat zegt het scorebeeld over facilitair veranderaars?


20


Elke kleur heeft een eigen type veranderaar Geeldruk

Procesregisseur die zijn macht inzet

Blauwdruk

Expert projectmanager die formulering èn implementatie verzorgt, indien gemandateerd

Rooddruk

Coachende manager, HRM- of communicatie-expert die oplossingen suggereert

Groendruk

Procesbegeleider die mensen steunt

Witdruk

Patroonduider die zichzelf op het spel zet


21


De professionele bagage Geeldruk

Blauwdruk

Rood

Groen

Wit

Competenties

- Besturen - Beschouwen - Veerkracht tonen - Conflicten hanteren

- Organiseren - Presteren - Onderzoeken - Presenteren

- Beïnvloeden - Vertrouwen wekken - Faciliteren - Aandacht geven

- Faciliteren - Vertrouwen wekken - Spiegelen - Inzichten verwoorden

- Ondernemen - Beschouwen - Betekenis geven - Dialogiseren

Kennis

- Bestuurskunde, beleidsvorming - Netwerken en (machts-) relaties

- Inhoudelijke expertise - Projectmanagement, planning, beheersing

- HRM-denken - Motivatietheorieën

- Onderwijskunde - Werkvormen voor leersituaties

- Chaostheorie - Psychologie - Patroonherkenning

- Assertief - Prestatiegericht - Accurraat

- Sociaal - Betrouwbaar - Zorgvuldig

- Nieuwsgierig - Gevoelig - Altruïstisch

- Authentiek - Kwetsbaar - Recht voor zijn raap

Persoon- - Assertief lijkheid - Plichtsgetrouw - Zelfbeheersing


22


Verandercasus

Veranderen naar regiemodel in een ziekenhuis Welke veranderstijl past bij de facilitaire veranderopgave?


23


Handvaten voor veranderen

(1/2)

Gebruik de veranderkleuren: – Communicatie: gemeenschappelijke taal om collectief te praten en beslissen over veranderen zonder ‘scholenstrijd’ … – Diagnose: meervoudig kijken naar mensen, organisaties, vraagstukken.…, vooral als het complex is – Strategie: situationele keus voor een kansrijke ‘kleur’ voor een veranderaanpak. Wat past bij vraagstuk, bij organisatie, bij …..? – Veranderaar: besef van eigen voorkeursstijl, aannames, competenties, beperkingen ..…


24


Handvaten voor veranderen

(2/2)

– Scheiden echt individuele van organisatorische/structurele weerstanden – Individuele casus als zodanig behandelen – Aanpak afstemmen op groepen medewerkers

– Onderzoeken weerstanden in FM-organisatie – Uitvoeren veranderdiagnose (wat zit hier onder de tafel aan weerstanden en krachten) – Richt de veranderaanpak daar op in

– Aandacht voor relatie met facilitaire opdrachtgevers – Positie innemen en versterken –

Draagvlak en middelen

–

Meer grip op je verandering


25


Pauline Jansen [email protected]

www.twynstragudde.nl Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.

DOCSOpen nummer 532805


26

Veranderen in facilitaire organisaties

Recommend Documents