Van zorglogistiek naar health operations management Dag van de zorglogistiek Maarssen, 13 december 2012 Jan Vissers EUR/iBMG
Inhoud presentatie
1. 2. 3. 4. 5. 6.
De zorglogistieke opgave Zorglogistiek en zorgpaden Stromingen in zorglogistiek Zorglogistiek 2.0 Een 2.0 voorbeeld: Managed Outcomes Uitdagingen
1 De zorglogistieke opgave
De opgave •
Klant centraal plaatsen in organiseren van de zorg
• Klant meer invloed geven op invulling zorgproces, en rekening houden met zijn beleving
•
Externe druk om duidelijkheid vooraf over het traject van de klant, en om uitkomsten van zorg aan een traject te koppelen
•
Externe druk op zorginstellingen om meer zorg te verlenen voor minder geld
Zorglogistiek kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren. Maar …….
Zorglogistiek Zorglogistiek is het zodanig organiseren van het zorgproces voor de patiënt dat vanaf het ontstaan van de zorgvraag tot het einde van de zorgvraag: – het traject logisch voor de patiënt is ingericht – aan doelstellingen van goede service is voldaan •
snelle toegang en korte wachttijden
•
zo veel mogelijk gecombineerd in zo min mogelijk bezoeken van de patiënt
•
met urgentie zorgvraag is rekening gehouden
– zorgvraag en zorgaanbod goed op elkaar zijn afgestemd – zo doelmatig mogelijk wordt gewerkt Zorglogistiek vereist altijd een afweging van deze doelen!
Zorglogistiek en context Ontwikkeling markt -demografie -positie specialismen
Strategische positionering -welke markten -welke patiëntengroepen
Doelen op gebied van service Klant verwachtingen en wensen
Financieringssysteem -DBC prijzen
Doelen t.a.v. van doelmatigheid
Interne organisatie maatschappen Opleiding Arts-assistenten
PATIËNTENLOGISTIEK poli capaciteit
röntgen
capaciteit
specialist capaciteit
operatie capaciteit
verpleeg capaciteit
Afspraken met verwijzers
Afspraken met ketenpartners
patiëntenstroom besturing Urgentie criteria
Contracten zorgverzekeraars diagnostische fase
therapie fase
Sectorale verschillen •
Kortdurende zorgprocessen: ziekenhuizen, revalidatie, GGz, thuiszorg – Keuzemogelijkheden klant – Strak plannen en uitvoeren – Doorlooptijden
•
Langdurende en chronische processen: GGz, VVT, VG – Zorgplan in overleg met cliënt – Regie in principe bij de klant – Veel aandacht voor relationele aspecten – Kwaliteit van leven
2 Zorglogistiek en zorgpaden
Zorgpaden • Een belangrijke ontwikkeling: – Druk vanuit zorgverzekeraars om aanbod van instelling in de vorm van zorgpaden weer te geven – Mogelijkheid om proces te relateren aan uitkomsten van zorg – Afwegen van prijs en prestatie
•
Maar hoe verhouden zorgpaden zich tot zorglogistiek? – Is dat hetzelfde? – Hoe kan je zorgpaden benutten voor zorglogistiek en hoe kan zorglogistiek bijdragen aan zorgpaden?
•
Een zorglogistiek theoretisch uitstapje: – Vormen van zorglogistiek – Niveaus van afstemming vraag-aanbod
Onderscheid naar soort logistiek • unit logistiek: gericht op leveren maximale prestatie met beschikbare capaciteit doelmatigheid! service?
•
keten logistiek: gericht op minimaliseren doorlooptijd van het zorgproces voor een specifieke doelgroep service! doelmatigheid?
•
netwerk logistiek: combinatie van beide perspectieven service èn doelmatigheid!
Units, ketens en netwerk onderzoek en behandel units/capaciteiten chirurgie trauma oncologie
poli
vaten
afd. OK
Rön
rest
interne geneeskunde diabetes
doelgroepen/ketens
poli
IC
Lab afd.
Ketens en units: de opgave
•
Van unitdenken naar ketendenken
•
Van ketendenken naar denken in netwerken
• Verschuiving van aansturing meer naar ketens
Niveaus van afstemming • operationeel: één-op-één koppeling van klant aan capaciteit • tactisch: afstemmen patiëntenstroom en inzet van capaciteiten • strategisch: productievoornemens vertalen naar capaciteitsbehoefte
Besturingsraamwerk
besturingsniveau
beslissingsfuncties
5
strategische planning
markten en productgroepen langere termijn capaciteitsbehoefte (de)centrale capaciteiten besturingsfilosofie (servicelevels, benutting)
4
patiënt volume planning & control
contracten capaciteit per specialisme
3
capaciteiten planning & control
toewijzen capaciteiten specialismen & groepen regels voor capaciteitsinzet
2
patiëntengroep planning & control
criteria voor service patiëntengroep planningsregels patiëntengroep
1
patiënten planning & control
planning individuele patiënten op geleide van criteria patiëntengroep en regels capaciteitsinzet
Acta Hospitalia 2001-2 patient flows specialties &product range; patient groups as business units
STRATEGIC PLANNING
resources 2-5 years Strategic Planning collaboration & LT demandoutsourcing supply match 2-5 years shared resources
restrictions on types of patients
restrictions on types of resources
pag 33-51 feedback on realized patient flows
feed forward on impacts of changes in population & technology
feedback on targets for resource utilisation
feed forward on service level standards
feedback on capacity use by specialty & patient groups
feed forward on available capacity per patient group & specialty
feedback on capacity use readjustment service level standards
feed forward on batch composition & scheduling rules
PATIENT VOLUME PLANNING & CONTROL
resources 1-2 years Volume Planning & Control demand-supply rough cut capacity check 1-2match year target occupancy levels
patient flows volume contracts # patients per patient group; service levels
restrictions on total patient volumes
restrictions on amount of resources
RESOURCES PLANNING & CONTROL
resources 3months-1year Resources Planning &allocation Control expected # patients per of leading shared demand-supply patient group; capacity requirements resources; batching rules for specialty months-year per patient group shared resources patient flows
restrictions on detailed patient volumes
restrictions on resource availability
PATIENT GROUP PLANNING & CONTROL resources weeks-3months Patient Groupdemand-supply Planning & Control projected number of availability of specialist seasons patients per period capacity weeks-months patient flows
Zorgpaden
restrictions on the timing of patient flows
restrictions on the timing of resources
PATIENT PLANNING & CONTROL
resources days-weeks & Control Patient Planning demand-supply allocation of capacity peak hours to individual patients days-weeks
patients scheduling of patients for visits, admission & examinations
Zorgpaden en zorglogistiek in een lerende organisatie Doelstellingen en kaders vanuit organisatie
Veranderde inzichten logistieke organisatie
Performance
Logistieke organisatie: wanneer en hoeveel
- wachttijd - doorlooptijd - capaciteitsinzet
Verschillende DBC’s Veranderde inzichten zorgprogramma / klinisch pad
diagnose fase
therapie fase
Zorgprogramma / Zorgpad: wat en hoe
Expertgroep – inhoudelijke ontwikkeling
Outcomes
Zorgpaden en zorglogistiek •
Een zorgpad is een specificatie van een zorgproces; het plannen van een zorgpad is zorglogistiek – Het zorgpad specificeert wat er moet worden georganiseerd en met welke urgentie – Het professioneel plannen van een zorgpad vereist een vertaling van de specificaties in een operationeel zorgproces dat ook rekening houdt met no-show, uitval en spoed, en met instellingsbrede logistiek
•
Zorgpaden en zorglogistiek vormen een gouden combinatie – Werken complementair – Zorgpad zorgt voor de inhoud, zorglogistiek voor het goed organiseren en plannen
3 Stromingen in zorglogistiek
Populaire stromingen in logistiek • • • • • • •
Focused Factory (FF) Just in Time (JIT) Lean Management (LM) Six Sigma (6σ) Theory of Constraints (TOC) Enterprise Resource Planning (ERP) Supply Chain Management (SCM)
Populaire stromingen in logistiek
Principes
Voorbeeld Zorg
Focused Factory
Just in Time
Lean management
Theory of Constraints
Six Sigma
ERP
Strakke organisatie
Klantordergestuurd
Voorkomen van waste
Bottleneck benadering
Homogene groep producten Verbeteren leereffectiviteit
Fabricagetijd bepaalt doorlooptijd Geen voorraden
Waarde toevoeging
Statistische procesbeheersing
Master production schedule
Productiestraat
Inloop spreekuur Triage Reservering
Verbeteren doelmatigheid processen
Cataract operaties Knie-heup operaties Thorax centrum
Units/Ketens
Hierarchische planning
Optimale benutting OK en IC Verpleegduur verkorting
Verminderen no-show in polikliniek
Orderplanning systemen
Populaire stromingen in logistiek • • • •
Hebt u al green/black belts rondlopen? Bent u al een TOC ziekenhuis? Bent u al lean and mean? Hebt u al een kaizen blitz sessie gehad? • Bent u al lean healthcare gecertificeerd? • Wat is kern en wat ritueel? • Wat is hiervan kaf en wat koren? • Wat is toegevoegde waarde?
Conclusie stromingen • Elk van deze stromingen levert in de kern een bijdrage, maar kent ook beperkingen • Vaak zijn het uitvergrotingen van één principe van zorglogistiek • Geen van deze stromingen biedt hét antwoord Focus op onderstroom • • • •
patiënt en zorgvraag wat is nodig om het proces te organiseren met een afgesproken service level en een doelmatig gebruik van capaciteiten
4 Zorglogistiek 2.0
Zorglogistiek 1.0 en 2.0
Zorglogistiek 1.0
Zorglogistiek 2.0
inspiratie
Industrie
Zorg
Inhoud versus organisatie
Verbeteren organisatie Verbeteren inhoud en bij bestaande inhoud organisatie
Doelmatigheid Sterk accent op versus kwaliteit doelmatigheid
Kwaliteit voorop
Beleving klant
Betrekken bij ontwerp en uitvoering
Geen aandacht voor
2.0 = Health Operations Management
5 Een voorbeeld van zorglogistiek 2.0 Het Managed Outcomes project
Managed Outcomes •
• •
• • •
EU Framework Programme 7 Health project 20102012 Doelstelling: operations management and demand based approaches to healthcare outcomes and costbenefits Consortium van 10 partners in 6 EU landen: FI, G, GR, NL, SP, UK Focus op regionale zorgverlening Stelling: beter georganiseerde processen leiden tot betere uitkomsten Vier patientgroepen: diabetes type 2, CVA, hip osteoarthritis, dementie
Components of MO approach
3 Population
6 User Experiences 1 Operational model
Demand
Services
User journey
Resources
Outputs + Outcomes
2 Operations Management Practice 4 Regional Setting
5 Costs & Reimbursement
Research design Comparative analysis
FI
G
GR
NL
SP
UK
Diabetes
Operational model Performance
Stroke
Operational model Performance Patient survey
Patient survey
Osteo arthritis Operational model Performance Patient survey Dementia
Operational model Performance Patient survey
Stroke process performance
Demand
Services
User journey
Resources
Outcomes
Population structure
Design of services Service mix
Use of services
Use of resources
Clinical outcomes
Stroke incidence
Hyper acute service delivery
Length of stay
Unit costs of resources
Patient reported outcomes
Content of services Patient experiences
Costs of stroke services Costs & outcomes
Stroke process performance
Demand
Services
User journey
Resources
Outcomes
Population structure
Design of services Service mix
Use of services
Use of resources
Clinical outcomes
Stroke incidence
Hyper acute service delivery
Length of stay
Unit costs of resources
Patient reported outcomes
Content of services Patient experiences
Costs of stroke services Costs & outcomes
Clinical performance: 1 month mortality Mortality 1 month 14 12 10 8 6 4 2 0 Keski-Suomi (FI)
Erlangen (G)
Athens (GR)
Tilburg (NL)
Valencia (SP)
Brighton (UK)
Patient reported Outcomes (survey)
70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Keski-Suomi (FI)
Erlangen (G)
Athens (GR)
Tilburg (NL)
Status immediately after stroke (s.)
Valencia (SP)
Status at time of survey (s.)
Brighton (UK)
Costs of stroke services
9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 Keski-Suomi (FI)
Erlangen (FG) Diagnosis (S1)
Athens (GR)
Tilburg (NL)
Treatment Ischemic stroke (S3)
Valencia (SP) Rehabilitation (S4)
Brighton (UK)
Costs of stroke and health outcomes Costs versus outcomes 1 Valencia (SP) 0,9
Costs versus perceived health
0,8
Good practice
Brighton (UK)
0,7 0,6
Tilburg (NL) 0,5 0,4
Athens (GR)
0,3 Keski-Suomi (FI)
0,2 0,1
Erlangen (G)
0 0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
Costs versus clinical outcomes
0,7
0,8
0,9
Speed of delivery and health outcomes
Good practice
Multiperspective view on delivery system
Operational model
performance
Clinical
Regional health care delivery
data
Operational
User experience
6 Uitdagingen voor Zorglogistiek
Samenvattend
• Er is nog steeds veel winst te behalen met
• • •
verbeteren zorglogistiek binnen units (verpleegafdelingen, OK’s, diagnostische afdelingen) Grotere uitdagingen liggen in het goed logistiek organiseren van zorgpaden en transmurale ketens Dan moet echter breder ingestoken worden dan op doelmatigheid Door kwaliteit van zorg en patientbeleving mee te nemen ontstaat Zorglogistiek 2.0
