Van nazorg naar voorzorg
implementeren van een strategische agenda
dr. Thomas Plochg Directeur NPHF Federatie voor Gezondheid NVAG Themabijeenkomst 22 januari 2015
1
1. Waarom een transitie van nazorg naar voorzorg?
2
Zorgstelsel als afvoerputje van de maatschappij
• Ziekmakende producten/diensten onvoldoende verwerkt in de prijs; • Kosten afgewenteld op de maatschappij, in casu de gezondheidszorg; • Oplossing betaalbaarheid zorgstelsel ligt dus buiten het zorgstelsel. Zie blog & lezing Jolande Sap n.a.v. Nationale Preventieconferentie 20 november 2014
3
Zorgstelsel herijken op gezondheidsproblemen van vandaag en morgen • Epidemie van multimorbiditeit en multiproblematiek; • Huidig systeem daarvoor niet geschikt; • Want, 1) niet meer te bemensen, 2) niet meer te betalen, en 3) gezondheid is niet te ‘produceren’ door een optelsom van expertises. Zie Plochg et al. OECD 2011; Plochg Eurohealth 2013.
4
2. Wat houdt de transitie van nazorg naar voorzorg in?
5
Wat is voorzorg? [1] Voorzorg is een mindset, waarin individuen of organisaties anticiperen op de mogelijk (nadelige) gevolgen van het eigen handelen zodat die op voorhand worden voorkomen of geneutraliseerd.
6
Wat is voorzorg? [2]
Nota bene: voorzorg is dus géén activiteit, maar veeleer een wenkend perspectief voor een duurzame en toekomstbestendige maatschappij, dus ook voor de gezondheidszorg. Het geeft focus en richting om het huidige op nazorg gebaseerde zorgstelsel te vernieuwen. 7
Karakteristieken (in theorie) 1. Gezondheidsdenken i.p.v. ziektedenken: – Health as the business of health care (zie Asch & Volpp NEJM 2012); – Positieve gezondheid (zie Huber BMJ 2011); – Posttraumatische stress syndroom vs posttraumatische groei (Nassim Taleb Antifragile 2012); – Individuele én collectieve gezondheid (zie Arah Med Health Care & Phil. 2008).
8
Karakteristieken (in theorie)
2. Systemisch denken: – Het grotere plaatje zien (holistisch); – Complex Adaptieve Systeemtheorie (zie bijv. Health Foundation 2010; Ahn et al. PLoS Med 2006).
9
Karakteristieken (in theorie) 3. Open connectiviteit • Kwaliteit van relaties/interacties voorop; • Empathie, menselijkheid; • Link naar participatie, zelfredzaamheid, zelfmanagement; • Je zelf kunnen positioneren in lokaal netwerk. 10
Voorbeelden • Preven1ef verpleegkundig huisbezoek programma aan jonge zwangeren met zeer veel problemen en risico’s; • Pharmafilter Reinier de Graaf ziekenhuis te Delft; • Granny Finest te Rotterdam; • Better in, better out; • Polar loop; • … Oproep: noodzaak om voorzorg met inhoudelijke voorbeelden te laden. 11
3. Hoe transitie de strategische agenda van nazorg naar voorzorg implementeren?
12
Professional/professie als primair aangrijpingspunt • ‘Voorzorg oriëntatie tussen de oren’ krijgen; • Theoretische analyse op basis van sociologie van professies.
13
Wat is een professional/professie? • Latijnse woord profiteri: betekent ‘openlijk verklaren’, ofwel ‘luid en duidelijk bekend maken’; • Professional heeft dus een missie en een boodschap; • In sociologie staat een ‘professie’ voor een speciaal soort beroep dat specifieke kenmerken bezit.
14
Beschrijving van kenmerken • Gespecialiseerd werk dat vraagt om de toepassing van kennis en vaardigheden uit een specifiek kennisdomein; • Exclusieve zeggenschap over de wijze waarop arbeid wordt verdeeld; • Beschermde arbeidsmarktpositie; • Formele training en scholing gecontroleerd door de beroepsgroep en geassocieerd met hogere opleidingen; • Ideologie die het goed doen benadrukt (maatschappelijke waarde). Nota bene: de werknemer heeft controle over (de organisatie van) zijn eigen werk.
Eliot Freidson 2001
15
Daarmee is het één logica om arbeid te organiseren
Vrij naar: Freidson 2001; Tonkens 2008
Professionalisering als perpetuum mobile van zorgvernieuwing • Professies kunnen de inhoud van hun werk transformeren, zo niet creëren: • Gezamenlijk bestuderen als een organisch systeem; • Continu agakenen/beschermen exclusiviteit kennisdomein → competitie tussen professies én andere beroepsgroepen (=domeinstrijd); • Legitimiteit verkrijgen en behouden; • Contextgebonden; • Onder druk wordt alles vloeibaar. 17
Personalised medicines
Welke zorgprofessional mag deze medicijnen voorschrijven!?
18
Kanaliseren van professionaliseringsprocessen
• Externe druk vergroten op professies vergroten; • Via professionele zelfregulering beleidsagenda laten annexeren. 19
Waar druk opbouwen?
GROOT denken, klein DOEN 20
• • • • • • • • • • • • •
Moderniseren opleidingscurricula; Voorzorg oriëntatie als professionele kernwaarde in beroepsprofielen; Nieuwe beroepen met een voorzorg oriëntatie in BIG register; Gerichte onderzoeksprogramma's; GERICHT R&D BELEID; Gericht vastgoed beleid; Herijken kwaliteit & toezicht; Financieel operationaliseren gezondhouden van mensen; 'Beleidsrijke' capaciteitsramingen; Zelf organiserende burger/patiënt; Maatschappelijk waarden debat; Sociale innovatie professionele instituten; ... 21
Werkwijze NPHF • Doel: beleidsontwikkeling/professionalisering op specifieke terreinen instrumenteel maken aan transi1e; • Projectgroepen; • VoorziLers; • Leden en experts van buiten; • Tweetrapsraket; • Eindproduct: ac1eagenda’s, ar1kelen, symposia e.d.; • Goed adresseren door juiste plek en 1ming. 22
Huidige NPHF projectgroepen 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Financieel Stelsel; Op1maliseren voorzorg in 3D; E-‐health en Gezondheid; Beroepen en opleidingen; Onderzoeksbeleid; Kwaliteit en Toezicht; Europa. 23
Dank voor uw aandacht Dr. Thomas Plochg NPHF Federatie voor Gezondheid T 030 2729851 M 06 12628292 Email
[email protected] www.nphf.nl
24
