Strategische agenda

Congres 18-11-2010

Strategische agenda 2010 — 2011 November 2010

1. Inleiding 2. Leden doen mee 3. Strategische projecten 3.1. Beïnvloeden politieke condities 3.2. Verbeteren prestaties en performance 3.3. Vereniging Bijlage: Schematische weergave voorgestelde veranderingen

3

Strategische agenda 2010 — 2011 1. Inleiding In 2009 zijn we met een strategische agenda gestart. Daarop staan de projecten die binnen de vereniging en de werkorganisatie prioriteit krijgen. De ‘Strategische agenda 2010’ bestaat uit negen dossiers: – drie hebben een politieke focus en hoge actualiteit. Dat zijn: ‘de nieuwe Woningwet & de Europese staatssteundiscussie’, ‘de Heroverweging’ en het project ‘Financiële Positie’; – vier projecten gaan over onze prestaties en professionaliteit: ‘De sector staat voor zijn opgave’, ‘Investeren in energie en duurzaamheid’, ‘Kwaliteit bedrijfsvoering’ en ‘Governance & Integriteit’; – de onderwerpen ‘Contributiestelsel’ en ‘Op weg naar een excellente vereniging’ richten zich op de vereniging. We hebben als bestuur de voortgang op inhoud en proces geëvalueerd. Ook hebben we vooruitgekeken naar 2011. Dit heeft geresulteerd in een besluit tot aanpassingen van inhoud en vorm van de strategische agenda voor komend jaar, die wij hierbij aan het Congres ter goedkeuring voorleggen. Het schema op de laatste pagina geeft een kort overzicht van de wijzigingen. We hebben bovendien besloten een verkenning naar de toekomst van corporaties in gang te zetten. Die komt naast de nieuwe strategische projecten in deze agenda, maar heeft niet de hoge urgentie van de andere projecten op deze agenda. 2. Leden doen mee We werken de onderwerpen van de strategische agenda zoveel mogelijk samen met leden uit, onder meer in klankbordgroepen. De meeste projecten hebben een vaste klankbordgroep, die regelmatig input geeft. Via de klankbordgroepen zijn al meer dan honderd corporaties bij de projecten betrokken. In de digitale communities kan iedereen reacties geven en zelf discussies starten. De communities komen langzaam op gang. Bestuursleden zijn regelmatig te gast op bijeenkomsten van leden. Elk project heeft een begeleidend ‘bestuurlijk team’ van minstens twee bestuursleden. 3.

Strategische projecten

3.1

Projecten met als doel beïnvloeding van de politieke condities — deze hangen onderling nauw samen

a. Heroverweging en kabinetsformatie De Rijksoverheid gaat de komende jaren flink bezuinigen. Ook de volkshuisvesting wordt aangeslagen. Vanuit Aedes hebben wij daarop vóór, tijdens en na de verkiezingen en de formatie actief gelobbyd, vanaf de vorming van de partijprogramma’s tot aan het afronden van het regeerakkoord. Overal waar dat mogelijk en nuttig was, trokken we op met bondgenoten.

4

Het is gelukt met de Woonbond en de VNG allianties te sluiten. Tijdens dit hele proces hebben we doorlopend contact gehad met direct betrokkenen (die ‘one handshake away’ zijn). Onze inzet tijdens het proces, in het bijzonder tijdens de formatie, was erop gericht: 1. te voorkomen dat lagere middeninkomens in de knel zouden komen en geen betaalbare woning meer zouden vinden; 2. een integrale aanpak van de woningmarkt te bevorderen; 3. de investeringen van de corporaties op niveau te houden en daarmee de werkgelegenheid en de belastinginkomsten; 4. sociale en ruimtelijke segregatie en achteruitgang van de leefbaarheid te voorkomen; 5. investeringen in energiebesparende maatregelen op peil te houden; 6. te voorkomen dat het vermogen uit de volkshuisvesting naar de algemene middelen (de Rijkskas) vloeit. Het nieuwe kabinet komt met maatregelen die onze zorgen over de financiële situatie van de sector niet wegnemen. Wij blijven wijzen op de grote impact van de kabinetsvoornemens (ook op andere gebieden) voor onze huurders. Het huurbeleid (inflatievolgend voor het gereguleerde deel en maximaal 5 procent boven inflatie voor inkomens boven 43.000 euro) en de heffing van 760 miljoen euro zullen een desastreuze invloed hebben op de kasstromen en daarmee de investeringen van corporaties. Invoering van een kooprecht kan leiden tot zeer ongewenste gevolgen voor bijvoorbeeld wijkaanpak en herstructurering. Deze maatregelen komen duidelijk voort uit een macrofinanciële benadering, die geen recht doet aan de verschillen tussen regio’s en tussen corporaties. De dreigende gevolgen zijn ernstig. Ons hoofddoel is nu dan ook om deze gevolgen duidelijk te maken aan de hand van praktische voorbeelden, cijfermatig goed onderbouwd. Uiteraard zoeken we daarin waar mogelijk weer de verbinding met de VNG en de Woonbond, maar ook met andere wellicht op het eerste gezicht minder voor de hand liggende partners als de IVBN en de VEH. Nu het regeerakkoord er ligt, stopt dit project en krijgt het een vervolg in twee nieuwe strategische agendapunten: ‘Huur- en betaalbaarheidsbeleid’ en de ‘Funding’ van corporaties. b. Financiële positie woningcorporaties Doel van het strategisch project ‘Financiële positie’ blijft het borgen van de financiële positie van de corporaties, zodat deze in staat blijven gezamenlijk de maatschappelijke opgave te realiseren. Financiële soliditeit van de sector moet gewaarborgd blijven op middellange en lange termijn. De hierover gevoerde discussies hebben tot gevolg dat het bij verschillende bij de woningmarkt betrokken partijen duidelijk is geworden dat een duurzame corporatiesector niet in stand is te houden met een inflatievolgend huurbeleid. Onze focus ligt de komende periode op de uitwerking van de administratieve scheiding binnen de gegeven kaders en de financiering van DAEB en niet-DAEB, waarbij de investeringen van corporaties in zowel DAEB als niet-DAEB gehandhaafd kunnen blijven.

5

Na een stevige lobby heeft de Belastingdienst in overleg met het Ministerie van Financiën besloten dat het Bodemplaatarrest niet van toepassing is voor woningcorporaties. We hebben een integraal businessmodel laten ontwikkelen dat we in de lobby richting formatie hebben ingezet en dat we gebruiken om de effecten van de kabinetsmaatregelen te analyseren. We hebben de resultaten van het duurzaam businessmodel ook gebruikt in de brief aan de informateur. En we gebruiken het nog steeds in contacten met onder meer Kamerleden. Het model kan ook individuele corporaties behulpzaam zijn voor het analyseren van de opties die ze in hun bedrijfsvoering hebben. c. Huur- en betaalbaarheidsbeleid In de door het Congres onderstreepte visie van het Aedes-bestuur staan algemene uitgangspunten voor de woningmarkt en het huur- en betaalbaarheidsbeleid. We zijn nu bezig deze visie verder uit te werken. Daarbij houden we uiteraard nauw rekening met het draagvlak onder onze leden. Vanzelfsprekend kijken we ook naar de politieke haalbaarheid. En waar mogelijk werken we samen met andere belanghouders op de woningmarkt, zoals de Woonbond, de IVBN en de VNG. Het zal steeds beter inzichtelijk worden welke effecten diverse varianten van het huurbeleid hebben op huurders, corporaties en overheden. Wij zullen het Congres van april 2011 een uitgewerkt huur- en betaalbaarheidsbeleid voorleggen. d. Herziening Woningwet en AmvB We hebben als Aedes intensief en veelvuldig gesprekken gevoerd met personen die betrokken zijn bij de herziening van de Woningwet en de algemene maatregel van bestuur, zowel op ambtelijk, bestuurlijk als politiek niveau. Via netwerkbijeenkomsten, de community Europa en via Aedesnet hebben we belangstellende Aedes-leden op de hoogte gehouden en hen gemotiveerd ook hun relevante contacten aan te spreken. Wij maken, gezamenlijk met de Woonbond en de VNG, op alle niveaus duidelijk dat invoering van een 33.000 euro-inkomensgrens aanzienlijke problemen dreigt op te leveren voor de toewijzing van woningen aan grote groepen mensen met een middeninkomen. Invoering van de AmvB op korte termijn dreigt zelfs tot chaos te leiden. Op politiek niveau hebben onze inspanningen in die zin succes gehad, dat invoering van de ministeriële regeling ter uitvoering van de Europese Beschikking herhaaldelijk is uitgesteld. Op 28 oktober 2010 is de Tweede Kamer uiteindelijk akkoord gegaan met invoering per 1 januari 2011. Onze inspanningen in dit dossier gaan door en blijven van strategische aard. De inspanningen zullen er de komende tijd op worden gericht dat bij invoering van nationale regelgeving zo veel mogelijk rekening wordt gehouden met de positie en bedrijfsvoering van corporaties. De praktische consequenties voor leden worden opgepakt binnen het dossier ‘Kwaliteit bedrijfsvoering’.

6

3.2

Projecten met als doelstelling de prestaties en performance van corporaties te verbeteren

a. De sector staat voor zijn opgaven, corporaties werken regionaal Doelen zijn: – bevorderen van regionale samenwerking; – helpen kennis en ervaringen te delen; – verhogen van de bewustwording; – verhogen van de maatschappelijke prestaties van corporaties en de legitimiteit van de door hen gemaakte keuzen; – voorkómen van onnodige overheidsbemoeienis (in het bijzonder van het Rijk). Oorspronkelijk was ons voornemen om voor het bereiken van deze doelen pilots te starten. In diverse regio’s zijn corporaties echter al zo ver in hun regionale samenwerking, dat we al een stap verder kunnen zetten. We zijn nu met corporaties en deskundigen in overleg om meer zicht te krijgen op de in de regionalisering relevante aandachtspunten. b. Investeren in duurzame energiezuinige woningen Inspanningen om de prestaties van corporaties op het gebied van duurzaamheid op de kaart te zetten, hebben effect gehad. Ook is de periodieke monitoring van de prestaties geëffectueerd en start — ter ondersteuning van leden — het netwerk van energieconsulenten. Dit jaar wordt de aandacht voor energiebesparing in de branche structureel ingebed. Het plaatsen van het energiedossier op de strategische agenda heeft zijn effect gehad. Een goed moment om de activiteiten binnen het reguliere dossier voort te zetten. c. Kwaliteit bedrijfsvoering Dit jaar zijn we ter bevordering van de kwaliteit van de bedrijfsvoering gestart met diverse regionale bijeenkomsten (opdrachtgeverschap), workshops (Duurzaam Businessmodel), masterclasses (risicomanagement) en een routeplanner maatschappelijk ondernemen. We hebben besloten dit project volgend jaar een nieuwe en verscherpte focus te geven: ‘Corporaties: Efficiënt & Euro(pa) wise’. Binnen dit thema staan operationele thema’s centraal als professioneel opdrachtgeverschap, werkgeverschap, klant & omgeving en bedrijfseconomische sturing (waaronder control, risicomanagement en benchmarking). Een aantoonbaar professionele bedrijfsvoering is voor corporaties van groot belang om hun positie als maatschappelijke onderneming te kunnen legitimeren. Juist omdat corporaties werken met maatschappelijk bestemd vermogen, moeten zij aan de samenleving laten zien daar verantwoord, dat wil zeggen doelmatig en efficiënt, mee om te gaan. De onderwerpen efficiency, sturing op (positieve) kasstromen en beheersing van bedrijfskosten hebben door een groot aantal oorzaken sterk aan belang gewonnen: – teruglopende inkomsten; – oplopende lasten; – de implementatie van Europese regelgeving; – verscherpt toezicht;

7

– – –

dreigende politieke ingrepen op de woningmarkt; de zwaardere eisen die de kapitaalmarkt stelt aan de financiële condities en bedrijfsvoering van niet-DAEB-activiteiten; het risico dat ze vormen voor een geloofwaardige belangenbehartiging: negatieve incidenten stralen af op de hele branche.

d. Governance en integriteit De afgelopen periode is een aantal voor de governance belangrijke piketpalen geslagen, waaronder het opstellen van een herziene beloningscode voor bestuurders. Daarmee is een einde gemaakt aan de salarisdiscussie binnen en buiten de branche. De Monitoringscommissie Governancecode heeft zeer recent aanbevelingen gedaan voor actualisering van de bestaande code. We gaan deze bespreken binnen de vereniging en met medeopdrachtgever VTW. Te zijner tijd zullen we het Congres voorstellen doen voor een eventuele aanpassing van de code. Het bestuur heeft besloten tot een beleidslijn voor de lidmaatschapseis dat leden van Aedes uiterlijk 1 januari 2011 gevisiteerd moeten zijn. We hebben een handboek integriteit gepresenteerd, waarvoor veel belangstelling bestaat. En er zijn voor leden bijeenkomsten over governance georganiseerd. Op basis van het voorgaande beschouwen we de activiteiten over governance en integriteit niet langer als een strategisch project. Ze gaan daarom tot de reguliere werkzaamheden behoren. e. Investeren in Wonen en Zorg: een actuele vraag voor corporaties (nieuw) Zorg is de komende kabinetsperiode een belangrijk dossier. Het kabinet heeft een extra bijdrage van 1 miljard euro voor de ouderenzorg toegezegd. Tegelijkertijd neemt het kabinet zich voor de uitgaven op de zorg zoveel mogelijk in de hand houden. Corporaties kunnen hierbij een belangrijke rol spelen. Als 10.000 ouderen door extra investeringen van corporaties minimaal zes maanden langer zelfstandig kunnen blijven wonen, levert dit gedurende de komende kabinetsperiode tot 320 miljoen euro op aan bezuinigingen in de AWBZ. Hiermee is zorg een onderwerp van strategisch belang geworden. Daarom willen we allereerst samen met Aedes-leden onderzoeken of en hoe zij investeringen op het snijvlak van wonen, zorg en welzijn kunnen opvoeren en onder welke condities. Het opvoeren van investeringen in wonen-zorg-welzijn is alleen mogelijk als tegelijkertijd andere bijdragen van corporaties aan de overheidsbezuinigingen verlaagd worden. We gaan daarover het overleg met de rijksoverheid aan. Gezien het toegenomen belang van het thema ‘Investeren in wonen, zorg en welzijn’ hebben we besloten dit thema toe te voegen aan de strategische agenda.

8

3.3

Projecten die urgent zijn voor de vereniging.

a. Contributiestelsel Het Congres van 27 april 2010 heeft besloten om voor een goede uitwerking van het nieuwe contributiestelsel meer tijd te nemen. Daarom is invoering uitgesteld tot 1 januari 2012, parallel lopend aan de kerntakendiscussie. De leden spreken zich op het Congres van 18 november 2010 wel uit over de contributie 2011 (statutaire verplichting). b. Op weg naar een excellente vereniging Logisch volgend op de invoering van de nieuwe verenigingsstructuur is de afgelopen periode gewerkt aan het functioneren van de vereniging. Dat is gebeurd aan de hand van vragen als: welke vereniging willen wij zijn, wat verwachten leden van hun branchevereniging, wat mogen leden van het lidmaatschap verwachten en welke eisen stelt de vereniging aan haar leden? Inmiddels is verbinding gemaakt met andere strategische projecten zoals ‘Governance en Integriteit’, ‘Kwaliteit Bedrijfsvoering’ en ‘Contributiestelsel 2012’. Inhoudelijk en procesmatig sluiten deze projecten nauw aan. Resultaat hiervan is bijvoorbeeld het besluit de bestaande lidmaatschapseis over visitatie strenger te handhaven.

9

Bijlage: Schematische weergave voorgestelde veranderingen

Continueren: Financiële positie

Focus op de administratieve scheiding en financiering van DAEB en nietDAEB en start onderzoek naar de verkoopmogelijkheden van corporatiewoningen (toevoegen Funding, resultaat van Heroverweging en formatie).

De sector staat voor haar opgave

Herziene doelen, aanpak en focus: bewustwording, delen kennis en ervaringen met het doel de legitimering van corporaties op regionaal niveau te versterken.

Kwaliteit bedrijfsvoering

Herziene doelen, aanpak en focus: verhogen van de efficiency van bedrijfsvoering, (met name financieel), risicomanagement, professioneel opdrachtgeverschap en benchmarking. Rol: agenderen en faciliteren.

Op weg naar een excellente vereniging

Wat verwachten leden van de vereniging en wat betekent dit voor de kerntaken van Aedes? In aansluiting hierop voorbereiden van de besluitvorming over de herziening van de contributie op het Congres in april 2011.

Continueren met beperkte horizon: Herziening Continueren met gelijkblijvende doelen en focus tot en met besluitvorming woningwet en invoering van de wet. AmvB Heroverweging Continueren tot en met het regeerakkoord. Hieruit komen twee nieuwe en formatie strategische projecten voort: ‘Betaalbaarheid’ en ‘Funding’.

Beëindigen Governance en Integriteit

Investeren in duurzame en energiezuinige woningen Contributiestelsel Nieuwe projecten: Investeren in Wonen en Zorg Huur- en betaalbaarheidsbeleid

Beëindigen van het project op basis van resultaten Congres november 2010 en vervolgens implementeren, monitoren en als reguliere werkzaamheden voortzetten. Beëindigen van het project na opleveren van visiedocument en de implementatie (energieconsulenten). Monitoring voortzetten als reguliere werkzaamheden. Wordt onderdeel van strategisch agendaprojec t ‘Excellente vereniging’.

Starten met als focus zorgvastgoed en ander maatschappelijk vastgoed en de gevolgen van de wijziging van de AWBZ en WMO voor corporaties. Focus op zowel het prijsbeleid als de betaalbaarheid, de grondslagen daarvoor en de rollen/verantwoordelijkheden van overheden en corporaties.

Congres 18-11-2010

Beleid aan Aedes gelieerde organisaties Inleiding Het Algemeen Bestuur van Aedes heeft eind 2009 de werkorganisatie opdracht gegeven om de huidige aan Aedes gelieerde organisaties (meestal aangeduid als ‘de ringorganisaties’) onder de loep te nemen, evenals het vigerende beleid rondom deze organisaties. De ringorganisaties worden beschreven in het jaarverslag van Aedes: AVE services, aeDex, SMLO, Raeflex, WoonEnergie, DIGH en WoonQuest. Aanleiding voor deze specifieke aandacht was dat een aantal ringorganisaties waarin Aedes een financieel belang heeft een aantal jaar na startdatum nog niet op eigen benen staat. Vragen van leden in het Congres van april 2010 over de rol van en financiering door Aedes vormden een extra reden voor onderzoek. Deze notitie beschrijft de resultaten van dit onderzoek en de daaruit voortgekomen aanscherping van het beleid rondom de ringorganisaties. De notitie wordt ter informatie aangeboden aan het ledencongres. Ontstaan ringorganisaties en beleid tot juni 2010 In juni 2010 heeft het Algemeen Bestuur een aanscherping van het beleid geformuleerd. Tot die tijd was het beleid als volgt. – Ringorganisaties dienen het branchebelang door bij te dragen aan professionalisering van de bedrijfsvoering en/of voordelige condities voor woningcorporaties; de organisaties zijn vaak op initiatief of met steun van leden ontstaan. – Ringorganisaties zijn organisatorisch apart van Aedes gepositioneerd (in de vorm van een stichting of bv), maar wel financieel en/of bestuurlijk verbonden. – Aedes fungeert als kraamkamer. Na verloop van tijd hebben de organisaties een eigen plek in de markt of ze sluiten zich aan bij marktpartij(en). – Voorfinanciering door Aedes moet in beginsel door de organisaties zelf worden terugverdiend (bij initiatieven die een belangenbehartigingsdoel dienen, zoals Raeflex, waren kosten voor Aedes ingecalculeerd). Leden betalen zelf voor het gebruik van de voorziening. Resultaten ringorganisaties afgelopen jaren Zodra ze zelfstandig konden bestaan, heeft Aedes de afgelopen jaren de zeggenschap losgelaten van ringorganisaties en heeft zich geconcentreerd op de financiële relatie, totdat ook dat niet meer nodig was. In de afgelopen jaren is een aantal ringorganisaties op die manier geheel verzelfstandigd (aeDex/IPD, DIGH). Andere initiatieven bleken voor de corporatiebranche wel degelijk van belang, maar bleken financieel (nog) niet succesvol. Daarom heeft Aedes voor een aantal daarvan voorzieningen moeten treffen (zie jaarverslag 2009), omdat de door Aedes geïnvesteerde bedragen door de betreffende ringorganisaties niet geheel kunnen worden terugverdiend.

2

Altijd al was voorzien dat niet iedere investering in een nieuw initiatief door Aedes op termijn volledig zou worden terugverdiend. In het huidige tijdsgewricht zijn dergelijke investeringen echter geen vanzelfsprekendheid meer. Bovendien kost de aansturing van ringorganisaties tijd en inzet van Aedes, terwijl er behoefte is aan focus door Aedes op de kernactiviteiten. Daarom heeft het Algemeen Bestuur in juni 2010 het beleid rondom ringorganisaties aangescherpt. Aanscherping beleid ringorganisaties – In principe geen nieuwe ringorganisaties meer, focus op kernactiviteiten Aedes. – Beperking van uitgaven en financiële risico’s. Dit betekent dat nieuwe kansrijke initiatieven ofwel passen binnen de kernactiviteiten van Aedes en van daaruit worden uitgevoerd, of dat het oppakken van het initiatief wordt overgelaten aan marktpartijen. De gevolgen van de aanscherping voor de huidige ringorganisaties zijn per organisatie bekeken. Gevolgen huidige ringorganisaties Door de in de jaarrekening 2009 getroffen voorzieningen is het financiële risico van Aedes in de ringorganisaties nu marginaal. Op onderdelen worden de komende tijd nog revenuen verwacht. Een aantal ringorganisaties heeft inmiddels al een zelfstandige positie. Met andere organisaties is de afspraak gemaakt dat Aedes geen nieuwe investeringen of leningen verstrekt.

Congres 18-11-2010

Contributie Volgens de statuten van Aedes betalen leden contributie aan de vereniging. De contributie wordt jaarlijks door het Congres op voorstel van het bestuur vastgesteld. De contributie voor 2011 komt aan de orde in het Congres van 18 november 2010. In het Congres van 27 april 2010 hebben de leden ingestemd met het voorstel van het bestuur om het contributiestelsel in 2011 nog ongewijzigd te laten en ons binnen de vereniging eerst te richten op verhoging van de kwaliteit en efficiëntie (beter doen, maar wel voor minder geld). Tot medio 2011 richten we ons op het herijken van de kerntaken van Aedes (wat moet Aedes voor de leden doen). Door het bestuur wordt (in samenspraak met en gefaciliteerd door de werkorganisatie) met leden gediscussieerd over de vraag welke activiteiten Aedes oppakt en uitvoert binnen de drie kerntaken die elke branchevereniging vervult: belangenbehartiging, binding/ ordening en services. Wat doen we wel, wat doen we niet. Op welke wijze en tegen welke condities: contributie of retributie. Dit is een onderdeel van de strategische agenda. De uitkomsten van de kerntakendiscussie zijn direct terug te vinden in de begroting 2012. Het bestuur heeft aan het Congres toegezegd voor de begroting van 2011 en 2012 meer kwaliteit te leveren voor minder geld. Het bestuur heeft zich als taak gesteld om op de contributieinkomsten in de komende jaren per jaar 5 procent te bezuinigen. De bezuiniging is deels ingevuld door de gevolgen van fusies 2010 en 2011 niet in de contributietarieven te verwerken. Tegenover verlies als gevolg van opzeggingen hebben we afgelopen jaar ook weer enkele oudleden opnieuw mogen verwelkomen. Dat zorgt voor meer inkomsten. Wat er als gevolg van de regeling voor 2011 aan contributie-inkomsten is geraamd, staat vermeld in de begroting 2011. Deze begroting ligt eveneens in dit Congres ter goedkeuring voor. Op grond van de uitgangspunten die we met elkaar hebben vastgesteld in het Congres van april komt het bestuur voor 2011 met het voorstel voor de volgende contributieregeling. Inhoud van het stelsel ongewijzigd Aedes kent een contributieregeling, gebaseerd op het aantal verhuureenheden van de leden. De regeling onderscheidt tien grootteklassen. Elke grootteklasse kent een vast bedrag en voor het meerdere een bedrag per woning in die klasse. Door de opbouw van de regeling, waarbij naarmate de leden meer verhuureenheden hebben het bedrag per woning afneemt, hebben fusies als gevolg dat het totale contributiebedrag zou afnemen. Om het totaal te ontvangen contributiebedrag op peil te houden, werden daarom de contributiegevolgen van fusies tot en met 2004 verwerkt in de contributie en gingen middelgrote en kleinere leden door deze doorberekening onevenredig meer betalen. Dit werd ongewenst geacht. Om die reden is destijds besloten de fusie-effecten over de jaren 2005-2008 ten laste van de reserves van Aedes te brengen en niet in de tarieven te verwerken. Om de reserves niet teveel uit te putten is de afgelopen twee jaar voor het fusie-effect gewerkt met een opslag van 0,64 euro per verhuureenheid.

2

Als gevolg van de toegezegde bezuinigingen is voor de contributie 2011 deze opslag verlaagd naar 0,61 euro per verhuureenheid. De gevolgen van fusies per 1 januari 2010 respectievelijk 2011 zijn niet in de contributie verwerkt en zijn door bezuinigingen opgevangen. Omdat ook Aedes te maken heeft met prijsstijgingen vindt over de contributie een jaarlijkse prijscompensatie plaats op basis van een indexatie op grond van de loonkostenontwikkeling (bron: CBS Macro Economische Verkenningen).Voor 2011 is dat 3 procent. Om die reden zal de contributiefactuur ten opzichte van 2010 niet met 5 procent naar beneden gaan. Dit levert voor 2011 inclusief de verlaagde fusietoeslag de volgende tabel op.

ondergrens

bovengrens vast bedrag

klasse 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

0 250 500 1.000 2.000 4.000 8.000 16.000 32.000 64.000

< < < < < < < < < >=

250 500 1.000 2.000 4.000 8.000 16.000 32.000 64.000

in €

variabel bedrag in €

2.620 2.775 5.610 10.665 21.895 42.515 72.160 112.965 135.155 174.090

0,61 11,07 11,07 10,64 8,30 6,53 5,08 1,36 1,19 0,85

Voorbeeld ter toelichting op de toepassing van de tabel Heeft een corporatie 4.100 zelfstandige woningen en 200 garages, dan worden voor de contributie 4.200 eenheden geteld (garages tellen als halve eenheid). De corporatie valt daarmee in klasse 6. Over 3.999 (‹ staat voor minder dan 4.000) wordt als vast bedrag 42.515 euro in rekening gebracht en over het meerdere (201 eenheden) per eenheid een bedrag van 6,53 euro. Technische uitvoeringsregels contributieregeling Aedes

1.

Peildatum lidmaatschap

De contributie wordt in rekening gebracht aan rechtspersonen die op 1 januari van 2011 bestaan (leden die fusies uiterlijk op 1 januari 2011 aangaan, worden als gefuseerde organisatie aangeslagen, mits vóór 1 oktober 2010 gemeld).

2.

Peildatum bezit

De peildatum voor de samenstelling van het bezit waarover de contributie voor 2011 wordt berekend is 31 december 2009. Dat moment is gekozen omdat alle leden op 1 oktober 2010 over de jaarstukken van 2009 zullen beschikken en dus zonder veel moeite de benodigde gegevens

3

kunnen verstrekken. Om te voorkomen dat op het moment van begroten voor het daaropvolgende jaar de vereniging wordt ‘verrast’ door fusies (hetgeen een lagere contributie-inkomst tot gevolg heeft) die ingaan per 1 januari van dat nieuwe jaar, dienen corporaties ingevolge de in de ledenraad vastgestelde contributieregeling, voorgenomen fusies vóór 1 oktober 2010 te melden. Hiertoe zijn de leden eind augustus aangeschreven.

3.

Basisgegevens

Het bezit dat voor de contributieberekening in aanmerking komt, is bij het NRV opgevraagd aan de hand van de ‘kerngegevens volkshuisvesting en prognoses’ die volgens het BBSH moeten worden opgesteld. Deze gegevens vormen de basis voor de berekening van de contributie voor ledentoegelaten instellingen. Leden die geen toegelaten instelling zijn, zijn gevraagd dezelfde informatie aan te leveren. De contributie wordt gebaseerd op het aantal verhuureenheden dat het lid in eigendom danwel in beheer heeft. Indien het eigendom van (een deel van) het in beheer zijnde bezit bij een ander Aedes-lid zit, dan is de eigenaar contributieplichtig.

4.

Weging

De opgegeven samenstelling van het bezit wordt als volgt gewogen: – elke zelfstandige verhuureenheid wordt gelijkgesteld met een contributiebasiseenheid; – elke wooneenheid in een verzorgingshuis wordt gelijkgesteld met een halve contributiebasiseenheid; – elke overige woongelegenheid wordt gelijkgesteld met een halve contributiebasiseenheid; – elke standplaats wordt gelijkgesteld met een halve contributiebasiseenheid; – elke woonwagen wordt gelijkgesteld met een halve contributiebasiseenheid; – elke bedrijfsruimte/winkel wordt gelijkgesteld met een halve contributiebasiseenheid; – elke garage wordt gelijkgesteld met een halve contributiebasiseenheid; – elke overige bezitseenheid (maatschappelijk vastgoed) wordt gelijkgesteld met een halve contributiebasiseenheid.

5.

Contributiereductieregeling

Aedes kent een contributiereductieregeling voor corporaties die samen, ofwel een rechtspersoon hebben opgericht en waarbij de eenheid van bestuur en concentratie van beleid in die rechtspersoon is ondergebracht, of waarbij dit blijkt uit een personele unie. Deze leden worden voor de contributie behandeld als ware zij gefuseerd. Geassocieerden Naast leden kent Aedes een groep van 60 geassocieerden. Dat zijn organisaties werkzaam op het gebied van de volkshuisvesting, niet winst-beogend maar zonder verhuureenheden. Zij hebben belang bij de ledeninformatie en betalen om die reden een bijdrage. Voorgesteld wordt het bedrag dat geassocieerden gaan betalen te verhogen met de jaarlijkse prijscompensatie, afgerond van 665 euro tot 685 euro.

Het Congres wordt gevraagd de contributie voor 2011 vast te stellen.

Begroting Aedes 2011 Congres 18 november 2010

Aedes vereniging van woningcorporaties Postbus 611 1200 AP Hilversum

Begroting Aedes 2011

EXPLOITATIEREKENING AEDES BEGROTING 2011 Bedragen x € 1.000 2011

2010

Kosten Werkorganisatie 11.065

10.979

Huisvesting

Personeel

1.192

1.102

Algemeen

1.888

2.272

192 -82

190 -88

Interne projecten Dekking gelieerde organisaties

14.255

14.455

1.745

2.445

Activiteiten Belangenbehartiging Deelbelangen

620

740

Corporatiedag

230

230

Internationale zaken

375

385

Communicatie en persvoorlichting Vereniging Aedes Magazine

50

0

730

775

565

620

Publicaties

10

20

Periodieken

75

90

335

385

Aedesnet Media

985

1.115 18.990

20.145

Financiële lasten

0

0

Aandeel in verlies deelnemingen

0

0

Buitengewone lasten

0

0

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

0

0

18.990

20.145

Som der kosten

Totaal

EXPLOITATIEREKENING AEDES BEGROTING 2011 Bedragen x € 1.000 2011 Opbrengsten Contributies Belangenbehartiging Netwerken Corporatiedag

2010

15.405 130 230 150 Aedes Magazine Publicaties Periodieken Aedesnet

Media Infodesk Internationale zaken Beleggingen

15.950 130 220 150

1.535 495 165 410

1.735 495 155 455 2.605

2.840

75 195 200

70 195 590 18.990

20.145

Financiële baten

0

0

Aandeel in winst deelnemingen

0

0

Buitengewone baten

0

0

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening

0

0

18.990

20.145

Som der opbrengsten

Totaal

BEGROTING 2011 Bedragen x € 1.000 LASTENVERDELING NAAR ACTIVITEITEN Totaal 2011

Totaal 2010

BELANGENBEHARTIGING 1.1 Positionering 1.2 Performance

25% 24%

Totaal BELANGENBEHARTIGING

49%

50%

7% 20% 1% 11%

7% 22% 1% 11%

5% 1% 4% 2%

6% 1% 0% 2%

51%

50%

100%

100%

PLATFORM 2.1 2.2 3.1 3.2

Vereniging Deelbelangen Infodesk Gedrukte Media

3.3 3.4 3.5 4.2

Digitale Media Corporatiedag Communicatie en persvoorlichting Internationale zaken

Totaal PLATFORM

Totaal LASTEN Totaalbedrag LASTEN (€ 1.000)

18.990

20.145

Inhoudsopgave toelichting begroting 2011 Toelichting algemeen

pag. 11

Toelichting op de begrotingsposten

pag. 15

1. Saldo-exploitatie

pag. 15

2. Personele lasten

pag. 15

3. Huisvestingslasten

pag. 15

4. Algemene bedrijfskosten

pag. 15

5. Contributie

pag. 16

6. Bijdragen in belangenbehartiging

pag. 16

7. Bijdragen in binding en ordening

pag. 16

8. Bijdragen in services

pag. 16

9. Opbrengsten uit beleggingen

pag. 17

10. Overige inkomsten

pag. 18

Toelichting op de activiteiten

pag. 19

1. Belangenbehartiging

pag. 19

2. Binding en ordening

pag. 27

3. Services

pag. 29

11

Toelichting algemeen 1. Inleiding In de vergadering van 2 november 2010 heeft het Algemeen Bestuur de begroting 2011 van Aedes vastgesteld. De leden wordt in het Congres van 18 november 2010 gevraagd deze begroting goed te keuren. Dit is de tweede begroting van het huidige bestuur. In deze begroting wordt de vernieuwing die we het afgelopen jaar met elkaar hebben ingezet verder zichtbaar. In de verenigingsbegroting is aangegeven op welke strategische dossiers in 2011 wordt ingezet. Daarnaast zijn de reguliere activiteiten weergegeven. In het Congres van 27 april 2010 hebben we met elkaar besloten de kwaliteit en efficiëntie te verhogen, door met minder middelen een kwalitatief en effectief beter resultaat te boeken. Aan de directie is voor de begroting van 2011 en 2012 taakstellend opgedragen op de bestaande onderdelen van de organisatie meer kwaliteit te leveren voor minder geld. Daarbij is besloten om op de contributie-inkomsten in de komende jaren per jaar 5 procent te bezuinigen. De bezuiniging is deels ingevuld door de jaarlijkse prijscompensatie en de gevolgen van fusies per 1 januari 2010 en 1 januari 2011 niet in de contributietarieven te verwerken. Daarnaast heeft het bestuur ook op andere onderdelen kritisch gekeken naar de uitgaven en waar mogelijk en verantwoord ook bezuinigd. Dit is in de begroting op de betreffende onderdelen toegelicht. In dat Congres is tevens besloten om het contributiestelsel pas in 2011 te herijken. Dit als resultaat van de discussie wat Aedes doet voor de leden. Invoering is dan ook uitgesteld tot 1 januari 2012, parallel lopend aan de kerntakendiscussie. 2. Kerntakendiscussie: wat doet Aedes voor mijn lidmaatschap? Tot medio 2011 wordt door het bestuur met leden de discussie gevoerd over de vraag wat Aedes aan activiteiten oppakt en uitvoert binnen de drie kerntaken die elke branchevereniging vervult (belangenbehartiging/lobby, binding/ordening en services). Wat doen we wel, wat doen we niet (meer)? Op welke wijze en tegen welke condities worden de activiteiten gefinancierd: via contributie of retributie? De uitkomsten van de kerntakendiscussie verwachten wij in het voorjaarscongres te agenderen en deze zijn daarna terug te vinden in de begroting 2012. 3. De vereniging Het elan in de vereniging en de binding met de leden komt langzaam maar zeker terug. Dat merken we aan de reacties van leden, de sfeer in de congressen en andere bijeenkomsten. Op weg van een vereniging van ‘wij-zij-denken’ en ‘weten wat goed voor u is’ naar ‘onze vereniging’, waar je natuurlijk lid van bent, die ruimte geeft aan diversiteit aan opvattingen maar ook grenzen stelt. Die tendens wil het bestuur het komend jaar actief doorzetten. Er blijven ook in 2011 voldoende middelen beschikbaar voor het faciliteren en stimuleren van regionale netwerken en het organiseren van deelbelangen in de vereniging. De congressen moeten interactiever. Het bestuur zet tevens in op meer contacten tussen bestuur en leden. Enkele ‘oud’-leden, zoals Beter Wonen Vechtdal en Woonconcept, hebben inmiddels besloten weer lid te worden. Aan de andere kant vertrekken ook een tiental leden.

12

Soms (zeven) omdat ze als kleine organisatie geen meer-waarde ervaren van de activiteiten van Aedes die zij meer gericht zien op middelgrote en grotere organisaties. In een enkel geval (vijf), omdat we binnen de vereniging nu willen doorpakken op de eerder gemaakte afspraken, in concreto voldoen aan de verplichting tot visitatie. Daarnaast zijn er ook leden die in een vorige fase een grote betrokkenheid met Aedes hadden en nu wat meer afstand voelen. Het spreekt voor zich dat vanuit accountmanagement, directie en bestuur aandacht is voor deze leden met als doel de afstand tot Aedes te verkleinen. 4. De strategische agenda van Aedes De strategische agenda bevat die vitale onderwerpen, waarvan het bestuur meent dat deze veel bestuurlijke aandacht vergen de komende periode. Doe lokaal wat kan, regel alleen centraal waar we elkaar vinden of waar centraal een meerwaarde geeft. Dit uitgangspunt hanteert het bestuur bij de invulling van de strategische agenda. Een update van de strategische agenda, die het Congres moet goedkeuren, staat geagendeerd voor het Congres van 18 november. Kortheidshalve verwijzen wij naar de voorstellen op dat onderwerp. 5. Bestaande activiteiten blijven van belang Het is niet zo dat onderwerpen die niet voldoen aan de criteria om als een strategisch project te worden benoemd van minder belang zijn voor de branche en de vereniging. Andere dossiers in de belangenbehartiging, werkgeverszakendossiers (bijvoorbeeld de ontwikkelingen rond de pensioenen en CAO), activiteiten voor binding en ordening en services, zijn wel degelijk belangrijk maar vergen niet dezelfde extra bestuurlijke aandacht en urgentie als de onderwerpen die zijn geplaatst op de strategische agenda. Deze activiteiten zal Aedes ook in 2011 blijven verrichten. Dat zullen we in elk geval doen totdat de ‘kerntakendiscussie’ aangeeft dat dit niet meer nodig is. Wel was voor het bestuur de uitkomst van het ledenonderzoek 2010 aanleiding om voorafgaand aan die uitkomsten op een aantal bestaande onderdelen kwalitatieve verbetering aan te brengen. De resultaten van het ledenonderzoek leveren bottom-up input van directeur-bestuurders en MT-leden/ vestigingsdirecteuren op de prestaties van de werkorganisatie. Deze nulmeting, ingegeven vanuit de nieuwe besturingsfilosofie en de nieuwe verenigingsstructuur, geeft inzicht in de sterktes en zwaktes van Aedes en levert input voor behoud- en verbeteracties. Zoals verbeteringen op het gebied van arbeidszaken, het proces van belangenbehartiging, het accountmanagement bij grote leden. 6. Ontwikkeling in de werkorganisatie Per 1 september 2010 heeft het bestuur Jan Boeve benoemd als nieuwe algemeen directeur van Aedes. Hij volgt daarmee Aalko van der Veen op die als interim-directeur een jaar leiding heeft gegeven aan het veranderingsproces. Inmiddels zijn de verhoudingen tussen bestuur en werkorganisatie grotendeels uitgekristalliseerd. Als gevolg van de daling in contributie-inkomsten is voor een bedrag van 700.000 euro aan besparingen gerealiseerd in de begroting van 2011, maar zijn in de begroting kosten op onderdelen gestegen of vallen opbrengsten lager uit. Het resterende deel van de één miljoen euro wordt gevonden in efficiëntere en effectievere werkwijzen en processen. Voor 2012 geldt eenzelfde taakstelling in contributie-inkomsten die zijn weerslag zal hebben op de

13

werkorganisatie van Aedes. Het bestuur blijft zich daarbij inzetten voor (verdere verbetering van) de kwaliteit van de werkorganisatie. Gewerkt wordt aan een langetermijnplan voor de werkorganisatie. Besparing is nu nog niet zichtbaar in de formatie van de werkorganisatie, wel in de besparing op inhuur van personeel. 7. Prioriteit bij toedelen contributiemiddelen De opbrengsten van contributies in 2011 zullen lager zijn door de taakstelling in contributieinkomsten en opzeggingen van leden en nieuwe fusies die op of vóór 1 januari 2010 plaatsvinden. Daardoor zal er voor de activiteiten van de vereniging minder beschikbaar zijn. Daarbij kiest het bestuur ervoor dat voor de kernfunctie van de vereniging, de belangenbehartiging/ lobby, het merendeel van de contributie beschikbaar blijft. De totale uitgaven van Aedes worden gedekt door contributie- en andere inkomsten, zoals abonnementsgelden en advertentie-inkomsten voor Aedes-Magazine en Aedesnet. De aanwending van de contributiegelden zal er als volgt uitzien.

Aanwending contributie 2011 (Totaal € 15,4 miljoen)

Services; €1,5 miljoen; 10%

Overige kosten; €0,2 miljoen; 1%

Belangenbehartiging €9,0 miljoen; 58%

Binding en Ordening; €4,8 miljoen; 31%

Belangenbehartiging Binding en Ordening Services Overige kosten

De contributie is goed voor 81 procent van de inkomsten van Aedes (15,4 miljoen). Van de contributie wordt 58 procent besteed aan belangenbehartiging, 31 procent aan binding/ ordening en 10 procent aan services. De rest van de inkomsten van Aedes (19 procent) komt voornamelijk uit retributie (Infodesk, abonnementen op publicaties) en bijdragen van derden. Omdat de contributie in 2011 zoals beloofd door bezuiniging lager uitpakt, is er voor de

14

activiteiten van de vereniging minder geld beschikbaar. Daarbij kiest het bestuur ervoor dat voor de kernfunctie van de vereniging — de belangenbehartiging — het merendeel van de contributie beschikbaar blijft, maar dat meer dan voorheen kritisch wordt gekeken naar efficiëntie en rendement. In de begroting wordt voor de contributie rekening gehouden met de gebruikelijke indexatie op grond van de loonkostenontwikkeling (bron: CBS Macro Economische Verkenningen) voor 2011, dit jaar 3 procent.

15

Toelichting op de begrotingsposten 1.

Saldo-exploitatie

De totale exploitatie 2011 neemt 1.155.000 euro af ten opzichte van 2010. Dit is 155.000 euro meer dan de taakstellende bezuiniging in de begroting 2011. Het saldo-exploitatie komt uit op nihil. 2.

Personele lasten

De formatie in 2011 bedraagt 118,6 fte en dat betekent een daling van 0,1 fte. Ten opzichte van 2010 stijgen de totale personeelskosten met 86.000 euro. De brutoloonsom stijgt met 239.000 euro als gevolg van een aantal duurdere functies. Voor de gratificaties van de directieleden gelden geen vaste afspraken meer, waardoor deze kosten zijn verlaagd met 59.000 euro. Per saldo stijgen de lonen en salarissen met 180.000 euro. De sociale lasten stijgen met 48.000 euro, de pensioenlasten stijgen met 55.000 euro. Op outsourcing ICT is in totaal 39.000 euro bespaard. Voor outsourcing facilitair geldt dat de kosten 85.000 euro lager zijn als gevolg van de herverdeling van taken en werkzaamheden binnen facilitair. Daarnaast zijn de werving en selectiekosten verlaagd met 77.000 euro. Dit is enerzijds het gevolg van gewijzigde marktomstandigheden (eenvoudiger om te werven) en anderzijds als gevolg van de afgesproken bezuinigingsdoelstelling en zijn de overige personeelskosten 4.000 euro hoger. 3.

Huisvestingslasten

Vastgesteld is dat besparingen op huisvestingskosten voor de begroting 2011 niet mogelijk zijn. De huisvestingskosten stijgen ten opzichte van de begroting 2010 met 89.000 euro, Dit wordt veroorzaakt door de toename van de servicekosten en de afschrijvingskosten op investeringen in huisvesting voor 64.000 euro respectievelijk 14.000 euro. Voor het afstoten van een gedeelte van het gehuurde pand is 11.000 euro begroot, de huuropzegging van een met Aedes verbonden organisatie betekent dat de opbrengsten met 10.000 euro afnemen. De kosten van huur en onderhoud van het kantoorgebouw zijn 10.000 euro lager. 4.

Algemene bedrijfskosten

Op zoek naar bezuinigingen is vastgesteld dat voor de begroting 2011 een bedrag van 222.000 euro aan besparingen mogelijk is. De algemene kosten dalen ten opzichte van de begroting 2010 met 384.000 euro. Bij de afschrijvingslasten is rekening gehouden met de investeringsbegroting van ICT en de facilitaire organisatie. De investeringen en daaruit voortvloeiende afschrijvingslasten zijn 76.000 euro lager. Voor telefonie en porti worden 45.000 euro respectievelijk 20.000 euro minder kosten verwacht in 2011. Verder levert o.a. een nieuw contract een besparing op van 42.000 euro op kosten van catering. De kosten van ICT zijn 46.000 euro lager door minder support. Overige besparingen zijn gerealiseerd op functietraining (35.000 euro), loopbaanbegeleiding (25.000 euro) en diverse kleine posten.

16

5.

Contributie

De contributie wordt bepaald op basis van het aantal verhuureenheden. Voor de berekening van de contributie 2011 wordt uitgegaan van het aantal verhuureenheden per 31 december 2009. Om de contributieregeling te agenderen in het spoor van de kerntaken van Aedes (wat doet Aedes en wat mag het kosten) is door het Congres besloten de contributieregeling voor 2011 nog niet aan te passen en de contributie op eenzelfde wijze te berekenen als in 2010. Wel is besloten 5 procent te bezuinigen op de contributie. 6. Bijdragen in belangenbehartiging De bijdragen bestaan uit de inkomsten geraamd van de bestuurlijke functies die bestuur en directie in andere organisaties vervullen, zoals WSW, SPW en FLOW. Deze zijn begroot op 30.000 euro. Verder wordt een bijdrage verwacht van FLOW van 100.000 euro ten behoeve van aan werkgeverszaken gerelateerde activiteiten. 7. Bijdragen in binding en ordening De netwerken vervullen een belangrijke rol in zowel de binding met en tussen leden als in de belangenbehartiging. In het aantal netwerken en deelnemers zal geen wezenlijke verandering plaatsvinden. Voor 2011 is een bijdrage van 230.00 euro begroot, een toename ten opzichte van 2010 van 10.000 euro. De twee ledencongressen worden betaald uit de contributie. 8.

Bijdragen in services

8.1 Infodesk Het aantal vragen die leden aan de Aedes-Infodesk stellen stabiliseert, evenals het aandeel vragen waarvoor leden betalen. Het aandeel van specialistische vragen hierin neemt toe. Dit beeld zal zich in 2011 voortzetten. De opbrengsten zijn 5.000 euro hoger dan voor 2010 was begroot en bedragen 75.000 euro voor 2011. 8.2

Gedrukte media

8.2.1

Aedes-Magazine

Door opzeggingen van abonnementen nemen de opbrengsten hiervan met 10.000 euro af en komen uit op 715.000 euro. Het aantal abonnementen is over de jaren als gevolg van fusies licht dalend. In tegenstelling tot de trend van stijgende advertentieopbrengsten de afgelopen jaren zijn de opbrengsten van advertenties als gevolg van de crisis fors gedaald met 190.000 euro en bedragen 820.000 euro, dit effect is in 2010 al aan de orde. Per saldo zijn voor 2011 de opbrengsten 200.000 euro lager dan in 2010 werd begroot.

8.2.2

Publicaties

Voor 2011 is net als in 2010 een target van 80.000 euro aan opbrengsten geraamd voor de uitgaven van publiekskranten. Daarnaast zijn 160.000 euro opbrengsten begroot voor het CAO-boekje onder voorbehoud dat er in 2011 een nieuwe CAO wordt afgerond. In totaliteit zijn de opbrengsten ten opzichte van 2010 onveranderd en bedragen 495.000 euro.

17

8.2.3

Periodieken

Bij periodieken worden opbrengsten verwacht voor een bedrag van 165.000 euro. Dit is 10.000 euro meer dan in 2010 en bestaat uit een stijging van abonnementen en losse verkopen van Compact van 25.000 euro en een daling in abonnementsopbrengsten MaediaSelect van 15.000 euro. 8.3

Digitale media

8.3.1

Aedesnet

De opbrengsten van Aedesnet nemen in 2011 af en komen uit op 410.000 euro. Dit betekent een daling in opbrengsten van 45.000 euro die voor een bedrag van 40.000 euro het gevolg is van lagere advertentie-opbrengsten en voor 5.000 euro is veroorzaakt door minder digitale abonnementen Aedesnet. 8.4

Evenementen

8.4.1

Corporatiedag

Net als in 2009 wordt een Corporatiedag georganiseerd die naar verwachting 150.000 euro opbrengsten zal genereren. De Corporatiedag vervangt sinds 2010 het jaarlijkse AedesCongres dat daarvoor was opgenomen onder de vereniging. Daarnaast is er het ledencongres dat is begroot onder verenigingszaken. 9. Opbrengsten uit beleggingen De beleggingsopbrengsten bestaan uit directe opbrengsten van de beleggingsportefeuille (dividend en couponrentes) en renteopbrengsten van deposito’s en vorderingen. De verwachte directe beleggingsopbrengsten voor 2011 zijn onveranderd ten opzichte van 2010 en bedragen 90.000 euro. De opbrengsten van deposito’s zijn het gevolg van de contributies die aan het begin van het jaar worden weggezet en in de loop van 2011 worden besteed, evenals de kosten voor het aantrekken van krediet in het geval er onvoldoende liquide middelen zijn. Door de daling van de contributieinkomsten worden minder inkomsten uit deposito’s verwacht, terwijl door een verbeterde liquiditeitspositie in 2011 geen noodzaak zal zijn voor het aantrekken van krediet, zoals in voorgaande jaren. Per saldo zullen daardoor de opbrengsten van deposito’s 10.000 euro hoger zijn dan in 2010 en komen uit op 50.000 euro. De betere liquiditeitspositie heeft o.a. te maken met liquiditeiten die in 2010 van de Stichting NWR zijn ontvangen. Dit betekent enerzijds dat de renteopbrengsten over de vordering op de stichting NWR per saldo 40.000 euro lager zijn begroot dan in 2010 en uitkomen op 60.000 euro. Anderzijds zal het niet nodig zijn om koersresultaten uit de beleggingsportefeuille vrij te maken. Dit betekent dat er 300.000 euro minder opbrengsten zijn begroot voor 2011. De renteopbrengsten op leningen van met Aedes verbonden organisaties zijn op nihil begroot, in 2010 was dit nog 60.000 euro. Dit ligt in lijn met het feit dat op het leeuwendeel van de uitstaande leningen al ten laste van 2009 voorzieningen zijn getroffen. In totaal bedragen de opbrengsten uit beleggingen 200.000 euro, een daling ten opzichte van 2010 van 390.000 euro.

18

10.

Overige inkomsten

De inkomsten die hier zijn geraamd zijn onveranderd ten opzichte van 2010 en betreffen meerjarig afgesproken subsidiebijdragen die van verschillende instanties worden verwacht voor het ontwikkelingsproject in Zuid-Afrika dat Aedes sinds 1998 ondersteunt. Bij paragraaf 1.2.2 is hierop een en ander toegelicht.

19

Toelichting op de activiteiten 1.

BELANGENBEHARTIGING

De belangenbehartiging voor leden vormt een primaire kernfunctie van onze branchevereniging. Binnen de begroting is daarvoor ook de grootste post, 9,2 miljoen euro, gereserveerd. In 2009 is gestart met het opstellen van een strategische agenda. Qua focus en noodzakelijke middelen heeft deze agenda prioriteit gekregen binnen de vereniging en werkorganisatie. De strategische agenda 2010 was uitgesplitst in negen projecten. Enkele projecten hebben te maken met de beïnvloeding van de politieke condities (herziening Woningwet, heroverwegen wonen en positie sector en financiële positie), terwijl de overige dossiers meer te maken hebben met prestaties en performance, de reputatie van corporaties (sector staat voor haar opgave, ontwikkeling kwaliteit bedrijfsvoering, governance en integriteit, en investeren in duurzame en energiezuinige woningen) of urgent zijn vanuit de vereniging (op weg naar een excellente vereniging en contributiestelsel). Inmiddels heeft het bestuur de voortgang op de inhoud en het proces geëvalueerd en heeft vooruitgekeken naar 2011. De evaluatie en vooruitblik hebben geresulteerd in een aantal door het bestuur voorgestelde wijzigingen. De wijzigingen zijn mede ingegeven door de gewijzigde politieke situatie en procesevaluatie van de strategische dossiers naar aanleiding van de resultaten in 2010. Zo zijn sommige strategische projecten samengevoegd of beëindigd en zijn nieuwe projecten opgestart. Ook is op sommige strategische projecten de focus aangepast zodat er actueler, scherper, meer resultaatgericht en met meer slagkracht aan de beoogde doelstellingen gewerkt gaat worden. 1.1 Strategische agenda 2011 De door het bestuur vastgestelde strategische agenda bevat die vitale onderwerpen, waarvan het bestuur meent dat deze de komende periode veel bestuurlijke aandacht vergen. De strategische agenda is ingedeeld langs drie programma’s, Positionering, Performance en Platform, en bevat in 2011 de volgende projecten.

Positionering –

Heroverweging en formatie (tot en met het regeerakkoord), daarna overgaand in drie projecten: o financiële positie/funding; o betaalbaarheid/huurbeleid (nieuw); o herziening Woningwet en Amvb.

Performance – – –

De sector staat voor haar opgave. Kwaliteit bedrijfsvoering. Investeren in Wonen en Zorg (nieuw).

20

Platform –

Op weg naar een excellente vereniging (nader toegelicht bij hoofdstuk ‘Binding en ordening’).

1.2 Het programma Positionering Corporaties nemen verantwoordelijkheid bij het huisvesten van grote delen van de bevolking. Daarbij hoort lokale legitimatie en een werkbaar landelijk kader. Enkele activiteiten die met positionering te maken hebben, betreffen een strategisch project en zijn dus in deze paragraaf te vinden. Strategisch wil zeggen dat zij de belangrijkste beleidsonderwerpen bevatten waar het bestuur zich de komende periode op richt. Daarna worden de belangrijkste overige projecten kort getypeerd waar Aedes het komende jaar actief op is en resultaten wil boeken.

1.2.1

Strategische projecten in programma Positionering

Financiële positie woningcorporaties Aedes zet het komend jaar zwaar in om, gelet op de dreigingen, de financiële positie van haar leden te borgen. Zodanig dat deze in staat zijn en blijven samen de maatschappelijke opgave te realiseren en met financiële soliditeit voor de middellange en lange termijn. Dat spitst zich toe op de volgende subdoelen: – het continueren en verbeteren van de financiële positie; het veiligstellen en verruimen van de financiering (toegang financiële markten); – – het verbeteren van de fiscale condities; – het ontkrachten van de mythe van het vermogen; het zichtbaar maken van de effecten van het kabinetsbeleid en ervoor zorgen dat – corporaties hetzelfde verhaal vertellen over de financiële positie en aangeven wat daarvoor nodig is (financiële reikwijdte). Daarbij zal de focus de komende periode liggen op de administratieve scheiding en financiering DAEB en niet-DAEB en het onderzoeken van de verkoopmogelijkheden van corporatiewoningen aan zittende bewoners en aan een fonds met participatie van pensioenfondsen en/of andere beleggers.

Huur- en betaalbaarheidsbeleid Aedes zet zich in 2011 in voor een door de leden gedragen uitwerking van het huur- en betaalbaarheidsbeleid, waarbij rekening wordt gehouden met de politieke haalbaarheid en de visie van relevante stakeholders (onder meer de Woonbond). Uitgangspunt is de in de visie van het bestuur van Aedes neergelegde uitgangspunten om te komen tot een beter functionerende woningmarkt (huur en koop) en rol van het huur- en betaalbaarheidsbeleid daarin.

Herziening Woningwet en Amvb De herziening van de Woningwet (en de ministeriële regeling) raakt het wezen van de sector, de dagelijkse praktijk en de toekomst van de leden. Het betreft een cruciaal thema. Een herziene Woningwet bepaalt in belangrijke mate het speelveld waarbinnen de corporaties kunnen opereren. Aedes zet zich in 2011 in voor de volgende resultaten: – invoering van regels inzake staatssteun op een wijze die recht doet aan positie en bedrijfsvoering van corporaties;

21

– –

1.2.2

helderheid over geldende normen en samenhang in regelgeving; aansturen op wetgeving waar corporaties mee uit de voeten kunnen, gericht op de zelfstandigheid van de corporatie (baas over investeringsbeslissingen; geen preventief extern toezicht), erkenning dat wonen lokaal/regionaal is (geen centraal bepaalde opgave met heffingen), het extern toezicht beleggen bij een onafhankelijke Autoriteit die corporaties ook materieel de mogelijkheden biedt om te voorzien in de woonbehoefte van de doelgroepen en te investeren in de kwaliteit van buurten en wijken (financiering niet-DAEB veiligstellen).

Overige projecten in het programma positionering

Europa Daar waar mogelijk oefent Aedes invloed uit, zodat Europese regelgeving dan wel nationale implementatie daarvan leden zo min mogelijk belemmert in hun werkzaamheden. Daarnaast wordt ernaar gestreefd mogelijkheden die Europa biedt in kaart te brengen en deze waar mogelijk te benutten. In 2011 zal daarbij ook nadrukkelijk worden gekeken naar subsidiemogelijkheid en de bewustmaking en benutting van Europese staatssteunregels op decentraal niveau. In 2011 wordt ook gekeken naar de mogelijkheid voor Aedes om over een vaste vertegenwoordiging in Brussel te kunnen beschikken.

Richtlijn jaarverslaglegging In opdracht van de Raad voor de Jaarverslaglegging is de afgelopen twee jaar een werkgroep, waarin Aedes participeert, bezig geweest om de bestaande richtlijn voor toegelaten instellingen volkshuisvesting te herzien en te updaten. Er ligt nu een nieuwe zogenaamde ontwerprichtlijn, die na raadplegen/becommentariëring naar verwachting definitief geldig wordt voor het boekjaar 2011. Aedes draagt zorg voor adequate informatie en ondersteunt hiermee de implementatie. Aedes participeert in 2011 in het Glazen Huis (prijs voor het meest transparante jaarverslag) en draagt zorg voor promotie en communicatie over Het Glazen Huis, jaargang 2011.

Faciliteren tussenvormen Aedes faciliteert en stimuleert verschillende tussenvormen en onderhoudt daartoe onder meer een relatie met Opmaat, als belangrijkste speler op de markt.

Huurbeleid/Huurrecht (regulier) Centraal staat het voorkomen van nieuwe belastende regelgeving, het volgen en becommentariëren van wetgevingsprocessen, informatie en kennisoverdracht aan corporaties over o.a. woningtoewijzing, Huurtoeslag enz. Daarnaast worden producten en instrumenten aangeboden die corporaties bij hun relatie met de huurders ondersteunen.

Herziening huisvestingswet (woonruimteverdeling) Aedes behartigt de belangen van leden bij de parlementaire behandeling van de nieuwe Huisvestingswet, die in december 2009 naar de Tweede Kamer is gestuurd. Dit wetgevingstraject is vertraagd door het controversieel verklaren van het wetsvoorstel. De wet zal door deze vertraging naar verwachting niet voor 1 januari 2012 in werking kunnen

22

treden. Bij voortgang in het wetgevingstraject zullen leden in 2011 uitgebreid geïnformeerd worden over de ins en outs van de nieuwe wet. Ook zal een handboek woonruimteverdeling verschijnen.

Public Affairs Het primaire doel van Public Affairs is de actieve beïnvloeding van de wijze en het moment van invoering van wetgeving, die de sociale volkshuisvestingssector raakt in haar bedrijfsvoering. Zo volgen wij actief de Kameragenda’s, worden Haagse contacten/activiteiten georganiseerd zoals gesprekken met kamerleden en met medewerkers van de Eerste Kamer en de Tweede Kamer en andere relevante contacten. Kenmerkend voor Public Affairs is het hoge ad hocgehalte. De politieke agenda is wispelturig en gericht op de korte termijn. Hierdoor laten veel activiteiten zich moeilijk vooraf inplannen.

Internationale zaken Aedes onderhoudt al sinds jaren diverse contacten met buitenlandse zusterinstellingen. Buitenlandse collega's, parlementsleden en ook delegaties van overheidsinstellingen doen regelmatig een beroep op Aedes om hen te informeren over de wijze waarop in Nederland sociale huisvesting is georganiseerd. In 2011 zullen de activiteiten niet afwijken van 2010 en in het bijzonder gericht zijn op het volgende. – Bezoek buitenland. De netwerken van Aedes worden regelmatig ingezet om contact te leggen voor corporaties die buitenlandse collega's willen bezoeken. – Antillen. De nieuwe relatie tussen Nederland en de Antillen heeft zijn weerslag gekregen in een aanpassing van de MG Buitenland waardoor er meer mogelijkheden voor activiteiten van corporaties zijn ontstaan. Aedes blijft daarbij een actief coördinerende rol spelen. – Zuid-Afrika. Aedes ondersteunt de volkshuisvesting in Zuid-Afrika in samenwerking met en met inzet van DIGH. Er bestaat een bijzondere samenwerkingsrelatie (MoA) met VROM en VNG in Nederland en met het National Department of Human Settlements, NASHO en de Social Housing Foundation in Zuid-Afrika. Het bestuur heeft besloten het huidige beleid voor 2011 voort te zetten met de nadruk op kwaliteitsverbetering van corporatiepersoneel en het via projectmanagement vlot trekken van de woningproductie. In 2011 is een evaluatie voorzien van de resultaten op grond waarvan de activiteiten al dan niet worden voortgezet.

Werkgeverszaken Aedes gaat in 2011 verder met de ontwikkeling van passende, marktgerichte arbeidsvoorwaarden die bijdragen aan de gewenste resultaten van de leden. Dit uit zich in de inzet van de CAO van 2011 maar ook in de ondersteuning en begeleiding in de verdere professionalisering van HRM in de branche. Bij dit proces worden leden betrokken en geraadpleegd. Ook faciliteert Aedes de ontmoeting P&O’ers in de branche. Daarnaast heeft Aedes de wens om de bestuurlijke invulling rondom het pensioenfonds te versterken en strak te kijken naar de kwaliteit en de kosten van de huidige regeling. Tot slot ondersteunt en begeleidt Aedes activiteiten om de positie van corporaties op de arbeidsmarkt te verbeteren.

23

1.3 Het programma Performance Onder Performance wordt verstaan de verdere professionalisering van de corporaties in bestuurlijk opzicht, in de dagelijkse uitvoering van het werk als opdrachtgever, als verhuurder en als verantwoordelijke voor de ontwikkeling en het beheer van hele woongebieden. Een deel van de activiteiten die met performance te maken hebben, ziet het bestuur als strategische projecten. Deze zijn als eerste in deze paragraaf te vinden. De overige meer reguliere projecten in dit programma zijn daarna kort toegelicht.

1.3.1

Strategische projecten in het programma Performance

De sector staat voor haar opgave, corporaties werken regionaal Aedes helpt haar leden bij het versterken van de legitimering van corporaties op een regionaal niveau, door samenwerking en afstemming met overheden en andere maatschappelijke partners. Daartoe zet zij zich in om kennis en ervaringen te delen en de bewustwording te vergroten. Het resultaat moet zijn dat leden zelf op regionale schaal actief werken aan de legitimiteit van hun maatschappelijke prestaties en van de gemaakte keuzen, zodanig overtuigend dat op rijksniveau geen behoefte ontstaat om hierin te sturen. Dat vertaalt zich onder meer in de volgende activiteiten: ruchtbaarheid geven aan de basisgedachte achter dit dossier en werken aan bewustwording, het organiseren van bijeenkomsten voor leden om kennis en ervaringen uit te wisselen, het verzamelen en verspreiden van informatie over regionalisering in binnen- en buitenland, het oprichten van een denktank waarin gerenommeerde personen meedenken en adviseren, een methodiek ontwikkelen waarmee corporaties gezamenlijk regionale doelen bespreken en het op maat ondersteunen van leden in de regio door accountmanagers van Aedes om regionale samenwerking verder gestalte te geven.

Kwaliteit bedrijfsvoering Aedes focust in 2011 op het stimuleren en faciliteren van het verhogen van de efficiency van de bedrijfsvoering van corporaties met specifieke accenten op operationele thema's zoals het ‘in control’ zijn en sturing van de financiële bedrijfsvoering, risicomanagement, professioneel opdrachtgeverschap en benchmarking. Een bewijsbaar professionele bedrijfsvoering bij corporaties is van groot belang om de positie als maatschappelijke onderneming te kunnen legitimeren. Juist omdat corporaties werken met maatschappelijk bestemd vermogen moeten zij aan de samenleving laten zien daar verantwoord, dat wil zeggen effectief en efficiënt, mee om te gaan. Daarnaast staan de kwaliteit van de bedrijfsvoering en beheersing van faalkosten maatschappelijk nog steeds ter discussie en vormen een risicofactor voor een geloofwaardige lobby. Negatieve incidenten stralen af op de hele branche. Bovendien verscherpen teruglopende inkomsten en oplopende lasten de druk op kasstroomsturing en kostenbeheersing. Ook is te verwachten dat voor niet-DAEB-activiteiten vanuit de kapitaalmarkt zwaardere eisen worden gesteld voor de financiële conditie en bedrijfsvoering. In 2011 zal ook het ‘duurzaam businessmodel’ voor individuele leden verder beschikbaar komen. In de aanpak staat centraal om in platformverband van elkaar te leren, best practices uit te wisselen en kennis te ontsluiten. Het gaat daarbij om faciliteren en stimuleren niet om dwingende voorwaarden in de vereniging te stellen.

24

Investeren in wonen en zorg Naast de reguliere activiteiten op het thema wonen en zorg wordt een nieuw strategisch project gestart met een korte horizon en een sterke focus op de actuele politieke en maatschappelijke vragen rond zorgvastgoed en ander maatschappelijk vastgoed in relatie tot de investeringscapaciteit van corporaties. Door de stelselwijziging WMO en de voorgenomen bezuinigingen op de zorg neemt de druk op corporaties toe om een actieve rol te spelen bij het langer zelfstandig wonen en bij het overnemen van zorgvastgoed. De belangen en de financiële impact zijn groot. Aedes wil samen met haar leden tot keuzes komen of corporaties hun investeringen in wonen en zorg (en andere vormen van maatschappelijk vastgoed) kunnen opvoeren en zo ja onder welke condities. Voor het beantwoorden van deze vraag stelt Aedes samen met betrokken leden een plan van aanpak op, gericht op afronding uiterlijk januari 2011. Is er wel voldoende investeringscapaciteit bij corporaties? Welke risico’s hangen er samen met die investeringen, ook op de langere termijn en welke kansen staan daar tegenover? Onder welke condities kunnen corporaties op een aanzienlijk grotere schaal in wonen en zorg en in zorgvastgoed investeren?

1.3.2

Overige projecten in het programma Performance

Governance en integriteit De afgelopen periode is een aantal voor de governance belangrijke piketpalen geslagen, zoals het opstellen van een herziene beloningscode voor bestuurders waarmee een einde gemaakt is aan de salarisdiscussie binnen en buiten de branche. De Monitoringscommissie Governancecode doet binnenkort een aantal aanbevelingen voor actualisering van de bestaande code. Hierover zal uitgebreid met leden worden gesproken en dit onderwerp wordt mogelijk geagendeerd in het voorjaarscongres 2011. Het bestuur van Aedes zet in 2011 in op een verdere bewustwording en ondersteuning van leden op het punt van integriteit en governance, niet op nieuwe lidmaatschapsverplichtingen.

Bedrijfstakinformatie en benchmarks Aedes zet, conform de door veel leden geuitte wens, in op een vervanging van de huidige bedrijfstakinformatie door een vorm te kiezen waarin zoveel mogelijk wordt samengewerkt met het CFV en het WSW. Zo worden leden niet onnodig door verschillende instanties om dezelfde gegevens gevraagd. Tevens wordt onderzocht of de bedrijfstakinformatie efficiënt is in te zetten voor het verbeteren van bestaande benchmarks of het ontwikkelen van nieuwe, die laagdrempelig, maar van voldoende kwaliteit zijn.

Kennisplatform Maatschappelijk Ondernemen (KMO) Naast de aandacht voor efficiënte bedrijfsvoering werkt Aedes in 2011 verder aan de kennisontwikkeling en kennisuitwisseling over effectief maatschappelijk ondernemen. Het Kennisplatform Maatschappelijk Ondernemen (KMO) heeft als doel het maatschappelijk ondernemen in de dagelijkse praktijk van corporaties concreter en tastbaarder te maken, met het accent op het managen van de relatie met stakeholders.

Investeren in duurzame energiezuinige woningen Met het opleveren van een visiedocument op de Dag van de Duurzaamheid op 11 november

25

2010 wordt een strategisch punt gemarkeerd in het energiedossier. De aandacht voor energiebesparing is structureel ingebed in de branche. Het op de kaart zetten van de prestaties van corporaties heeft effect gehad, zoals in verbeterde condities van het WWS. De periodieke monitoring van de prestaties is geëffectueerd en ter ondersteuning van de leden start het netwerk van energieconsulenten. In 2011 zet Aedes in op het implementeren en ondersteunen van de energiebesparing bij corporaties en het bewaken en verder verbeteren van de condities in wet- en regelgeving.

Kwetsbare groepen Corporaties staan ervoor in om aan alle bijzondere doelgroepen onderdak te bieden. Samenwerking op lokaal niveau met gemeente en maatschappelijke organisaties is nodig om deze ambitie gestalte te geven. Dit is primair een lokale aangelegenheid. Aedes zal daaraan bijdragen door leden te ondersteunen en kennis uit te wisselen en daartoe de samenwerking met landelijke organisaties en initiatieven in te zetten. Dat gebeurt onder meer op thema’s als schuldenproblematiek en ketensamenwerking in wonen, leren werken en meedoen, zoals Kamers met kansen.

Wijkaanpak en maatschappelijk vastgoed Corporaties nemen ook onder moeilijkere omstandigheden hun verantwoordelijkheid voor de aanpak van wijken en buurten. Maatschappelijk vastgoed heeft daarin een belangrijke plaats. Voor de belangenbehartiging is het cruciaal de rol van corporaties in wijkaanpak en de huisvesting van kwetsbare groepen goed zichtbaar te maken. Aedes faciliteert daarnaast de inzet van leden. Niet door zelf kennisinstituut te zijn, maar wel door de productie en beschikbaarheid van kennis waar leden dat nodig vinden te stimuleren. Dat gebeurt onder meer in Corpovenistaverband waarin dertien leden participeren, samenwerking met KEI, SEV en NICIS en betrokkenheid bij ‘Bouwstenen voor sociaal’ en bij onderzoeksprogramma’s van Universiteiten en Hogescholen.

Wonen-zorg-welzijn Naast de strategische vragen rond investeringen in wonen en zorg die apart op de agenda staan, heeft de samenwerking met Actiz en andere partners in het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg een grote meerwaarde voor veel leden. Inzet in 2011 zal zijn om het kenniscentrum naast de praktisch toepasbare kennis voor leden, steviger te verbinden met de strategische agenda en de belangenbehartiging van de brancheorganisaties.

Bouwen en bouwregelgeving Gezien de economische situatie en de financiële maatregelen van de overheid staat de bouw (niet alleen) bij corporaties zwaar onder druk. De inzet van Aedes is gericht op het opheffen van belemmeringen en op het vergroten van de eigen effectiviteit van leden door vernieuwend opdrachtgeverschap, ketensamenwerking en risicomanagement. Bij de externe belemmeringen spelen naast de budgettaire aspecten ook zaken als het vereenvoudigen van vergunningen, het verlagen van de regeldruk van de bouwregelgeving, modernisering van het monumentenbeleid, transformatie van het bestaand vastgoed en krimp.

26

1.3.3

Toekomstverkenning

De corporatie over tien jaar Nieuw is het besluit om een studie te verrichten, of bestaand materiaal te analyseren hoe de corporatie er over tien jaar uit zou kunnen zien. Dit is niet direct een strategisch project, maar daarom niet minder interessant. Kijken naar een iets langere horizon dan de komende twee regeerperioden kan koerszettend zijn en perspectief geven.

27

2.

BINDING EN ORDENING

Naast de twee programma’s op het gebied van positionering en performance zoals toegelicht in het hoofdstuk over de belangenbehartiging bestaat er binnen de zogenaamde functie ‘Binding en ordening’, die elke branchevereniging heeft, een programma waarin Aedes als platform functioneert. 2.1 Het programma Platform De platformfunctie in de vereniging is een heel wezenlijke, ledenbindende activiteit.

2.1.1

Strategisch project in het programma Platform

Op weg naar een excellente vereniging, discussie over de kerntaken in de vereniging De komende periode tot medio 2011 wordt met leden de discussie gevoerd over de vraag welke activiteiten Aedes oppakt en uitvoert binnen de drie kerntaken die elke branchevereniging vervult (belangenbehartiging/lobby, binding/ordening en services). Wat doen we wel, wat doen we niet (meer)? Op welke wijze en tegen welke condities worden de activiteiten gefinancierd: via contributie of retributie? Dit zal resulteren in concrete voorstellen die in het voorjaarscongres worden geagendeerd. Deze activiteiten vallen onder het hoofdstuk ‘binding en ordening’ van de begroting.

2.1.2

Overige projecten in het programma Platform

Verenigingsaangelegenheden algemeen Door het vertrek van drie bestuursleden heeft de Kandidaatstellingscommissie een voordracht voorbereid voor drie nieuwe bestuurders. De benoeming van de nieuwe bestuurders is voorzien in het Congres van 18 november 2010. Daarnaast wordt het Congres voorgesteld een aftredend bestuurslid te herbenoemen. Het bestuur wil het komend jaar evalueren of bij aftreden van bestuursleden er aanleiding bestaat het Congres voor te stellen het vastgestelde aantal bestuursleden ( nu twaalf plus één) terug te brengen. Het bestuur acht daar op dit moment de tijd nog niet rijp voor.

2.1.3

Corporatiedag

Aedes organiseert vóór de zomer 2011 opnieuw de Aedes Corporatiedag. Deze dag is bestemd voor professionals die vooral betrokken zijn bij de bedrijfsvoering van de corporatie en staat in het teken van kennisdelen, inspiratie opdoen en netwerken. Naast bedrijfsvoering (business) zal de dag in het teken van een actueel thema staan. 2.2 Relatie met leden, faciliteren deelbelangen De diversiteit onder de leden van Aedes is groot, maar is ook een groot goed. Een lid heeft specifieke wensen en belangen en organiseert zich daarvoor in door dat lid gekozen verbanden. Aedes initieert en faciliteert de verbanden in de vereniging. Daarvoor is een substantieel budget in de vereniging beschikbaar. Faciliteiten bestaan uit inzet van medewerkers vanuit de werkorganisatie maar ook uit out of pocketkosten (voor activiteiten en vergaderfaciliteiten). Per situatie worden maatwerkafspraken gemaakt op grond van ingediende begrotingen van

28

de netwerken, zoals met het Convenant van het Noorden, het Kennisnetwerk GroningenDrenthe, het Samenwerkingsverband Limburg, Directeurenkring Zeeland, STUW, RWU, MKW, et cetera. De criteria die het bestuur in 2010 daarvoor heeft vastgesteld, worden ook in 2011 gehanteerd. Het budget voor 2011 is afgeleid van hetgeen in 2010 is toegezegd en daarnaast is rekening gehouden met enkele nieuwe initiatieven zoals regionale platformbijeenkomsten, een Aedes-café en ondersteuning van deelbelangen binnen de vereniging, die dat op dit moment nog onvoldoende hebben. De verbindende schakel in een netwerk, regio of samenwerkingsverband met leden is de account- en netwerkmanager. De relatie van het accountmanagement met de individuele leden is maatwerk: wat de één van de accountmanager verwacht, hoeft niet voor de ander te gelden.

29

3.

SERVICES

Ontwikkelingen binnen de vereniging en de branche laten een veranderende klantvraag zien. De vereniging ontwikkelt zich en de Aedes-services zullen zich daarin mee ontwikkelen. In 2010 zijn alle Aedes-services doorgelicht en herijkt vanuit het perspectief van de klant: ledenbehoefte en samenwerking met leden staan centraal, diversiteit wordt zichtbaar gemaakt en de Aedes-services zijn efficiënt en zoveel mogelijk kostendekkend georganiseerd. De conclusies zullen in 2011 vertaald worden in de aanpassing of ontwikkeling van verschillende producten. Hiervoor is een bedrag van 50.000 euro gereserveerd. Zie ook de paragraaf 3.2.2 en 3.2.3 Publicaties en periodieken. 3.1 Infodesk Voor 2010 wordt een verdere stabilisatie verwacht van het aantal vragen die leden aan de Aedes-Infodesk stellen. De trend van steeds verder afnemende vraag heeft zich in 2010 niet voortgezet. Het aandeel vragen waarvoor geen kosten in rekening worden gebracht, zal zich naar verwachting in 2010 stabiliseren. Dit betreft vooral vragen die direct gerelateerd zijn aan de specifieke belangenbehartigingsactiviteiten. Verder neemt het aantal zeer specialistische vragen toe. Beantwoording van deze vragen vergt meer tijd. Hierdoor blijven de kosten op het niveau van 2010 terwijl de inkomsten iets hoger uitvallen (75.000 euro). 3.2

Gedrukte media

3.2.1

Aedes-Magazine

Aedes-Magazine is en blijft ook in 2011 het belangrijkste schriftelijke medium dat leden informeert over de ontwikkelingen in de branche. Daarnaast is het magazine een belangrijk kanaal waarmee Aedes belanghouders op de hoogte houdt van de ontwikkelingen in de corporatiebranche. In 2010 is stevig ingezet op de vernieuwing van de formule en de inhoud van Aedes-Magazine. Deze vernieuwing zal in 2011 worden afgerond. Eind 2011 zal in een onderzoek aan lezers worden gevraagd of de vernieuwing aan hun verwachtingen voldoet. De economische crisis heeft in 2010 geleid tot een daling van de advertentieopbrengsten. Hierdoor is de exploitatie van Aedes-Magazine in 2011 niet meer sluitend.

3.2.2 en 3.2.3 Publicaties en periodieken In 2011 verschijnen – net als in 2010 – de Compact (vier tot vijf edities), Maedia-Select (tweewekelijks), de Huurkrant (eenmalig), de Woonkostenkrant (eenmalig) en diverse losse publicaties, al naar gelang de actualiteit dit vraagt. Beleidssignalen (tweewekelijks) en Corporatie-Informatie, al naar gelang de actualiteit, blijven met een e-mailsignalering naar de abonnees in digitale vorm op Aedesnet verschijnen. 3.3 Digitale media De afgelopen jaren zijn belangrijke stappen gezet in de (functionele) doorontwikkeling van Aedesnet. In 2011 komt het accent meer te liggen op de ontwikkeling van de kwaliteit en

30

vindbaarheid van content en het gebruik dat leden ervan maken. Het aantal bezoeken aan Aedesnet en het aantal abonnementen op de e-mailnieuwsbrieven en e-mailalerts (dagelijks) zal ook in 2011 een gestadig stijgende lijn laten zien. Spotlight wordt wekelijks uitgebracht. In 2010 is extra inzet voorzien voor audiovisuele producties en animaties. Ook de advertentie-inkomsten van Aedesnet en Werkaanwonen staan door de crisis onder druk, maar blijven in 2011 naar verwachting op peil.

Congres 18-11-2010

Sectorbrede Beloningscode voor bestuurders van woningcorporaties Het beloningsniveau bij organisaties die werkzaam zijn ten behoeve van een publiek belang is al geruime tijd onderwerp van het maatschappelijk debat. Ook de honorering van corporatiebestuurders is van deze discussie niet uitgesloten. Woningcorporaties zijn zich ervan bewust dat zij in dit opzicht een maatschappelijke verantwoordelijkheid dragen. Een en ander vormt aanleiding om de wijze waarop de beloning van bestuurders binnen de branche wordt geregeld kritisch te bezien. Mede in het licht van bovenstaande heeft een commissie onder voorzitterschap van Anton Westerlaken in opdracht van het Directeurencontact en de VTW in mei 2010 een nieuwe Sectorbrede Beloningscode voor bestuurders van woningcorporaties opgesteld. Daarbij is een maatschappelijk aanvaardbaar beloningsniveau leidend geweest. De commissie heeft aansluiting gezocht bij de systematiek voor beloning van bestuurders in de zorg. De regeling is, enerzijds, een herijking van de adviesregeling Izeboud, maar onderscheidt zich daarvan in een aantal opzichten wezenlijk: – de regeling is verplichtend van aard (‘pas toe’); – de bovenkant van de regeling is gebaseerd op het maximum dat maatschappelijk als aanvaardbaar wordt beschouwd; – een toetsingscommissie beoordeelt of in uitzonderlijke gevallen een beloning boven het maximum gerechtvaardigd is; – de mogelijkheden voor variabele beloning worden beperkt; – een eventuele vertrekregeling wordt gemaximeerd tot één jaarsalaris; – overigens is aangesloten bij de uitgangspunten voor de beloning van bestuurders in het Wetsvoorstel WNT. Het bestuur van Aedes heeft vóór de zomer, vooruitlopend op besluitvorming ter zake door het Congres, in een corpomail de leden opgeroepen om de code bij de benoeming van nieuwe bestuurders met ingang van 1 juli 2010 toe te passen. Overigens is het kabinet voornemens een voorstel Wet Normering uit publieke middelen bekostigde bezoldiging topfunctionarissen (WNT) in te dienen bij de Tweede Kamer. Het voorstel is mede gebaseerd op een advies van de zogeheten commissie Dijkstal over de beloning binnen sectoren die tot het semipublieke domein worden gerekend. Op basis van een viertal criteria kwam de commissie Dijkstal tot het advies dat ten aanzien van de beloning van topfunctionarissen voor woningcorporaties, evenals bijvoorbeeld voor topfunctionarissen in de zorg, een regime zou moeten gelden, waarbij beloning plaatsvindt op basis van een door de sector te ontwikkelen en door de vakminister goed te keuren beloningscode.

2

In afwijking van het advies Dijkstal stelt het kabinet zich vooralsnog op het standpunt dat voor corporaties het strengste regime van toepassing dient te zijn. Dat wil zeggen dat voor de sector het maximum beloningsniveau wordt gebaseerd op 130 procent van het brutosalaris van een minister. Daarbij kan de minister tevens de maximum beloning voor verschillende categorieën beneden dit maximum vaststellen. De commissie Dijkstal heeft geconcludeerd dat zorginstellingen verder van de markt opereren dan woningcorporaties. Niettemin kiest het kabinet dus voor corporaties voor een strenger regime dan voor de zorg. Aedes bepleit dat voor corporaties een regime van toepassing zal zijn, waarbij beloning plaatsvindt op basis van een door de sector te ontwikkelen en door de vakminister goed te keuren beloningscode. De Sectorbrede Beloningscode voor bestuurders van woningcorporaties vormt hiervoor een basis. De Governancecode Woningcorporaties bepaalt (Principe II.2) dat het bezoldigingsbeleid voor het bestuur door de raad van commissarissen van de corporatie wordt vastgesteld met inachtneming van de aanbevelingen van het advies arbeidsvoorwaarden statutair directeuren woningcorporaties (Izeboud) zoals periodiek aangepast. Aan het Congres wordt gevraagd te bekrachtigen dat de Sectorbrede Beloningscode een periodieke aanpassing is als bedoeld.

Het Congres wordt gevraagd te besluiten: – dat de Sectorbrede Beloningscode voor bestuurders van woningcorporaties een periodieke aanpassing van het advies arbeidsvoorwaarden statutair directeur woningcorporaties is als bedoeld in Principe II.2 van de Governancecode Woningcorporaties en daarmee onderdeel vormt van de lidmaatschapseisen van Aedes.

Congres 18-11-2010

Visitatie In deze notitie informeren we u over twee aspecten rondom visitatie. Tijdens het Congres wordt ruimte geboden om hierover vragen te stellen. Visitatie is voor Aedes een belangrijk thema. Aedes heeft er, in navolging van de conclusies van de commissie Sas, steeds voor gepleit dat corporaties visitatie als instrument voor zowel maatschappelijke verantwoording als leermiddel zou inzetten. Recente ontwikkelingen en beelden zijn van invloed op het draagvlak voor visitatie binnen de branche. Bij een deel van de leden is de totstandkoming van het visitatiestelsel, de oprichting van de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland (SVWN) en de hiermee samenhangende kosten voor corporaties onderwerp van discussie. Daarnaast uit een deel van de leden haar onvrede over het functioneren van de SVWN en de kwaliteit van de uitvoering van visitaties (niet het stelsel of de methodiek). Dit alles heeft een negatief effect op het draagvlak voor het visitatieinstrument. Het eerste punt bevat een aantal feiten rond de besluitvorming over visitatie binnen de vereniging. Daarbij komt ook de wijze waarop hierover binnen de vereniging is gecommuniceerd uitdrukkelijk aan de orde. Daarnaast heeft het bestuur de ambitie uitgesproken voortvarend in te zetten op een strengere handhaving van de lidmaatschapseisen. Het bestuur heeft hieraan inmiddels invulling gegeven door de lidmaatschapsverplichting tot visitatie in dit opzicht tot speerpunt te maken. Op grond van de AedesCode wordt van leden verwacht dat zij zich tenminste eenmaal per vier jaar laten visiteren. In deze notitie wordt in hoofdstuk 1 aangegeven welke lijn het bestuur zal hanteren waar het gaat om de handhaving van deze lidmaatschapseis. In hoofdstuk 2 wordt naast een voorgenomen sanctiebeleid tevens aangegeven in welke gevallen en onder welke voorwaarden er een mogelijkheid bestaat tot dispensatie van de verplichting.

2

1.

Feiten en achtergronden visitatie

Onderstaand een aantal feiten over de achtergrond van visitatie en de bekostiging hiervan door woningcorporaties. Ook staat hierin de betrokkenheid van Aedes ter zake beschreven alsmede de communicatie richting de leden. Gekozen is voor een zoveel mogelijk chronologische weergave.

Feiten a.

Vanaf 1998 heeft Aedes zich gericht op het ontwikkelen van instrumenten ten behoeve van maatschappelijke verantwoording door woningcorporaties.

b. Na een advies ter zake van de Adviescommissie Visitatie maatschappelijk rendement Woningcorporaties (commissie In ’t Veld) is in 2001/2002 een aantal pilotvisitaties uitgevoerd. c.

Op basis van ervaringen in genoemde pilots heeft Aedes vervolgens Raeflex stichting visitatie woningcorporaties in het leven geroepen. Raeflex heeft in de periode 2002-2005 op basis van vrijwilligheid enkele tientallen corporaties gevisiteerd.

d. In 2005 heeft de commissie Overheid Corporatie Burger (commissie Sas1) in opdracht van de ledenraad van Aedes aanbevelingen gedaan over maatregelen waarmee het maatschappelijk vertrouwen in corporaties kon worden bevorderd. De commissie adviseerde visitatie voor leden van Aedes te verplichten door middel van een verankering in de AedesCode. De commissie gaf hierbij aan dat visitatie extern, onafhankelijk en gezaghebbend diende te worden georganiseerd, waarbij voor corporaties keuze mogelijk zou zijn tussen meerdere aanbieders. Borging van een (minimum) kwaliteitsstandaard werd voorzien door middel van een systeem van accreditatie. e.

In 2005 heeft een aantal corporaties, verenigd in het Woonnetwerk, het initiatief genomen om een nieuwe visitatiemethodiek te laten ontwikkelen. In opdracht van de SEV heeft een auditraad onder voorzitterschap van Steven de Waal dit ter hand genomen. In een pilot bij een twintigtal corporaties is een visitatiemethodiek ontwikkeld. Begin 2008 is de visitatiemethodiek 3.0 door deze auditraad vastgesteld.

f.

In de tweedaagse vergadering van de ledenraad van september 20062 is besproken dat er één methodiek komt waaraan visitatie dient te voldoen. Daarbij is besproken dat wanneer een dergelijke methodiek is vastgesteld, Aedes en VROM in overleg zouden treden over de wijze waarop vorm wordt gegeven aan institutionele inbedding hiervan. Het gaat er hierbij om dat de methodiek wordt belegd bij een onafhankelijk orgaan of organisatie.

g. Met het vaststellen van de AedesCode heeft Aedes per 1 januari 2007 visitatie verplicht gesteld voor de leden3. Leden van Aedes laten zich tenminste eenmaal per vier jaar visiteren. De visitatie dient in ieder geval betrekking te hebben op het maatschappelijk

1

Rapportage commissie Sas, Aedesnet, d.d. 14 juni 2005. Besluit ledenraad 22 september 2006 (zie vergaderstukken Aedesnet 5 november 2008). 3 Besluit ledenraad 12 januari 2006 (zie vergaderstukken Aedesnet 5 november 2008). 2

3

presteren van corporaties, op de wijze waarop de corporatie belanghebbenden betrekt bij de beleidsvorming en op de wijze waarop het intern toezicht de eigen kwaliteit borgt. h. Conform de conclusies en aanbevelingen van de commissie Sas heeft Aedes bij verschillende gelegenheden aangegeven dat de bestuurlijke inbedding van het visitatieinstrument in voldoende mate onafhankelijk zou dienen te zijn. De ledenraad heeft dit op 5 oktober 2007 bekrachtigd met het besluit4 om de methodiek te beleggen bij een onafhankelijk orgaan of organisatie. Hierbij wordt melding gemaakt dat deze organisatie dient te worden ingericht volgens het uitgangspunt ‘lean and mean’.

4

i.

De ledenraad heeft op 10 januari 2008 besloten over het proces tot inrichting en bestuurlijke inbedding van visitatiemethodiek5. Besloten is om in overleg met WWI een onafhankelijke stichting op te richten, waarbij de kosten van het accreditatiesysteem worden gedragen door Aedes en WWI, en wel om de volgende redenen6: – leden van Aedes voelen intrinsiek de behoefte zich te verantwoorden door – middel van visitatie, terwijl de minister systeemeigenaar is en zich uit dien hoofde moet kunnen vinden in de methodiek; – het voor het draagvlak bij leden van belang is dat de lasten van een visitatiestelsel niet eenzijdig bij de branche worden neergelegd; – het voor het draagvlak evenzeer van belang is dat kosten worden beperkt: kosten ten gevolge van overhead mogen geen belemmering vormen om zich te laten visiteren.

j.

De ledenraad heeft op 26 juni 20087 ingestemd met de hiervoor beschreven lijn met betrekking tot de organisatie van de bestuurlijke inrichting en inbedding van visitatie. Vervolgens heeft door Aedes nadere afstemming plaatsgevonden met een aantal landelijke belanghouders. Daarbij hebben de begrippen extern, onafhankelijk en gezaghebbend, geïntroduceerd door de commissie Overheid, Corporatie, Burger (commissie Sas) en vervolgens een en andermaal door de ledenraad bevestigd, een centrale rol gespeeld. Bij eerdere bespreking van de bestuurlijke invulling van een op te richten stichting in de ledenraad is sterk de nadruk gelegd op de wenselijkheid van zogenoemde bestuurlijke lichtheid. Dit ook tevens met het oog op de kosten. In de statuten wordt uitgegaan van een begrotingsbijdrage (50-50) vanuit Aedes en het ministerie voor de eerste jaren.

k.

Op 2 oktober 20088 stemt de ledenraad in met het voorstel voor de oprichting van een stichting visitatie. Deze stichting stelt zich ten doel een geobjectiveerd en onafhankelijk stelsel van visitatie voor woningcorporaties in Nederland te ontwikkelen en in stand te houden respectievelijk te borgen. Uitgangspunt hierbij is dat op termijn de stichting financieel zelfstandig en onafhankelijk kan opereren. Inkomsten zullen primair worden gegenereerd uit visitaties zelf. Deze stichting zal ook inkomsten halen uit het verlenen van accreditaties en licenties. Op basis van de definitieve inrichting van de stichting en in

Besluit ledenraad 5 oktober 2007 (zie vergaderstukken Aedesnet 21 september 2007). Vergaderstukken ledenraad 21 februari 2008 (zie vergaderstukken Aedesnet 8 februari 2008). 6 Besluit ledenraad 10 januari 2008 (zie vergaderstukken Aedesnet 4 januari 2009). 7 Verslag ledenraad 26 juni 2008, d.d. Aedesnet 21 juli 2008. 8 Besluit ledenraad 2 oktober 2008 (zie vergaderstukken Aedesnet 26 september 2008). 5

4

overleg met de landelijke belanghouders zal een begroting worden opgesteld. De oprichting van de stichting zal worden uitgevoerd door een onafhankelijk adviseur, in samenwerking met belanghouders. In Aedes-Magazine nr. 1 van 2009 is hierover een artikel verschenen waarin wordt aangegeven dat een onafhankelijke stichting wordt opgericht voor het beheer van de visitatiemethodiek9. l.

Op 1 juli 2009 is de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland formeel opgericht. Hiervoor zijn statuten opgesteld en is (in samenwerking met Aedes) een conceptbegroting opgesteld. Deze wordt bestuurd door een statutair directeur, benoemd door de raad van toezicht. Toezicht wordt uitgeoefend door een raad van toezicht. Benoeming van leden van de raad van toezicht geschiedt door de raad op voordracht van Aedes, WWI, Woonbond en VTW en opereert autonoom. De statuten voorzien ook in een College van Deskundigen. Dit college is belast met het beheer en de ontwikkeling van de methodiek. Over de oprichting, bestuurlijke organisatie en werkwijze van de stichting is in de tweede helft van 2009 een drietal berichten verschenen op Aedesnet10.

m. Ten aanzien van de bekostiging van de Stichting hebben Aedes en WWI een bijdrage in de aanloopkosten voor de eerste drie jaar toegezegd11. Deze bijdrage komt neer op een totaalbedrag van ieder 204.000 euro. De Woonbond en de VTW hebben ieder 5.000 euro bijgedragen. n. Zoals in de uitgangspunten vastgelegd dient de stichting, juist met het oog op de beoogde onafhankelijkheid, op termijn in de eigen exploitatiekosten te voorzien. Hiertoe is een (concept-)begroting opgesteld, waarin naast inkomsten uit accreditatie- en licentieverlening inkomsten worden gegenereerd uit een opslag op de verrichte visitaties. In de (concept-)begroting waarmee de stichting van start is gegaan (voorafgaand aan formele oprichting) is uitgegaan van een opslag op visitaties voor corporaties van 2.500 euro (per visitatie). De totale bijdrage vanuit corporaties zou 250.000 euro per jaar zijn (uitgaande van gemiddeld 100 visitaties per jaar). o. Op 4 januari 2010 heeft de SVWN een brief12 verzonden aan alle leden van Aedes waarin zij zich presenteert en haar activiteiten en werkwijze kenbaar maakt. Daarnaast geeft de SVWN aan dat de kosten voor de exploitatie van de SVWN voor rekening komen van alle corporaties en dat nadere informatie hierover zal volgen. p. Gedurende het traject vanaf oktober 2009 zijn vanuit Aedes (en WWI) aarzelingen ontstaan over de door SVWN opgevoerde begroting en opbrengsten en hieruit voortvloeiende (hogere) kosten voor corporaties. In het najaar van 2009 respectievelijk begin 2010, heeft dan ook herhaaldelijk ambtelijk en bestuurlijk contact plaatsgevonden tussen Aedes en de stichting over de door de stichting opgestelde begroting en de wijze waarop corporaties bij dienen te dragen aan de bekostiging hiervan.

9

Zie ook bericht Aedesnet, d.d. 24 januari 2009. Zie berichten Aedesnet d.d. 8 juli 2009, 10 november 2009 en 14 december 2009. 11 Besluit ledenraad 2 oktober 2008 (zie vergaderstukken Aedesnet 26 september 2008). 12 Brief SVWN aan leden Aedes, d.d. 4 januari 2010. 10

5

Naast de hoogte van het door te belasten bedrag is ook gesproken over de wijze van bekostiging. Aanvankelijk was de stichting voornemens jaarlijks één vast en uniform bedrag aan alle corporaties te factureren, los van het verrichten van visitaties. Omdat dit bij veel corporaties weerstand zou oproepen heeft de stichting na overleg met Aedes besloten een alternatieve wijze van opslag aan corporaties te vragen. In de week van 22 tot en met 26 februari 2010 zijn op bestuurlijk niveau intensieve gesprekken met de stichting gevoerd. De uitkomsten van deze overleggen hebben uiteindelijk geleid tot afspraken die door het Algemeen Bestuur op 2 maart 2010 zijn bekrachtigd. Met een brief13 laat het Algemeen Bestuur aan de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland weten dat Aedes zich kan vinden in de hoogte van de (naar beneden) bijgestelde begroting van de SVWN (550.000 euro) en dat een deel (470.000 euro) van deze begroting zal worden gedekt uit inkomsten van corporaties. Tevens is besproken dat de kosten voor corporaties maximaal inflatievolgend mogen zijn. Verder is besproken dat de bekostiging vanuit de corporaties zal bestaan uit een vast bedrag per visitatie conform een door de stichting opgestelde staffel naar rato van het aantal verhuureenheden. Daarnaast wordt aan corporaties jaarlijks een (vrijwillige) bijdrage van 500 euro gevraagd. Deze laatste periodieke bijdrage is met name bedoeld om pieken en dalen in de exploitatie van de stichting op te vangen. Deze pieken en dalen ontstaan als gevolg van het feit dat corporaties zich in een periode van vier jaar niet gelijkmatig laten visiteren. De SVWN heeft aangegeven zich in te spannen om inkomsten uit andere bronnen te verhogen. Ook heeft de stichting zich bereid verklaard om (op verzoek van Aedes) een aangepaste versie van de visitatiemethodiek te ontwikkelen voor kleinere corporaties (< 1.000 vhe) omdat zij kritiek hadden op de algemene methodiek (hoge werklast en kosten). q. Mede op basis van de afspraken met Aedes heeft de SVWN op 23 maart 2010 aan alle leden een brief verstuurd over de bekostigingssystematiek, met daarbij een betalingsverzoek. Enkele onjuistheden in de brief hebben in de dagen na de verschijning bij veel leden geleid tot vragen en irritatie. Aedes heeft hierop terstond actie ondernomen door de leden te informeren over de achtergrond van de brief van de SVWN en de rol die Aedes hierbij heeft gespeeld. Hiervoor is op 26 maart 2010 aan alle leden een Corpomail verstuurd. In deze mail wordt de achtergrond van de totstandkoming van de SVWN uitgelegd alsmede de bekostigingssystematiek. Hierin geeft Aedes aan dat de opzet er steeds op gericht is geweest om de SVWN kwalitatief goed en ‘lean and mean’ in te richten. Daarnaast geeft Aedes aan dat de SVWN uiteindelijk zelf verantwoordelijk is voor de eigen bedrijfsvoering en bekostiging. Aedes geeft tevens aan dat een bijdrage van corporaties een logisch gevolg is van eerdere besluitvorming in de ledenraad en in het belang is van een goed functionerend corporatiestelsel. r.

13

Tijdens het Aedes-Congres van 27 april 2010 is door leden aandacht gevraagd voor het aspect van kostenbeheersing van de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland en de werkzaamheden die zij uitvoert. Een aantal leden heeft hierbij aangegeven moeite te

Brief aan Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland d.d. 8 maart 2010.

6

hebben met de werkwijze van de stichting dat alle rapporten gecontroleerd worden. In het verlengde hiervan werden vraagtekens geplaatst bij de kosten van de stichting. Leden hebben aangegeven dat zij te weinig zicht hebben op de exploitatiekosten van de stichting. Tijdens het Congres heeft het bestuur van Aedes hierop gereageerd dat Aedes weliswaar geen directe verantwoordelijkheid draagt voor de wijze van opereren van de stichting, maar dat Aedes wel via geëigende kanalen invloed uitoefent wanneer dit noodzakelijk wordt geacht. Zo heeft Aedes er bij de stichting op aangedrongen transparant en goed gefundeerd te communiceren wat haar activiteiten en de hiermee samenhangende kosten zijn. Waar nodig biedt Aedes hiervoor ruimte in diverse media (Aedesnet/ Aedes-Magazine). s.

De reacties van het Congres (inclusief enkele suggesties ter verbetering) heeft Aedes vervolgens teruggekoppeld aan de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland14. Belangrijk punt hierbij is dat Aedes de SVWN nadrukkelijk heeft verzocht om actief te communiceren over haar werkwijze en de keuzes die zij hierin maakt. De SVWN heeft hierop actie ondernomen door op haar website inzicht te geven in de exploitatie en haar werkzaamheden. Naast meer transparantie en communicatie dringt Aedes er bij de SVWN op aan om haar werkwijze aan te passen en, in het verlengde daarvan kosten terug te dringen. Leden hebben aangegeven niet te willen betalen voor een stichting die alle visitatierapporten één op één controleert. De SVWN is van mening dat steekproefsgewijze controle van rapporten het uitgangspunt moet zijn. Aangezien de ontwikkeling van de methodiek en de accreditatiesystematiek nog niet is vervolmaakt, is het momenteel nog noodzakelijk dat op alle rapporten een kwaliteitstoets wordt uitgevoerd. De SVWN heeft aangegeven dat zij vanaf het voorjaar van 2011 verwacht te kunnen volstaan met een steekproefsgewijze controle.

t.

Op 1 juni 2010 heeft met de oprichters van de stichting en de directie van de stichting overleg plaatsgevonden over het algemeen functioneren van de stichting, de werkwijze, draagvlak en toekomstperspectief. Tijdens dit overleg heeft Aedes er opnieuw nadrukkelijk op gewezen dat het noodzakelijk is dat de stichting actief communiceert over haar activiteiten. Dit met het oog op het vergroten van het draagvlak.

u. Op advies van Aedes reageert de bestuurder van de SVWN in Aedes-Magazine van 21 juli 2010 op een kritisch artikel over de werkwijze en de hoge kosten van de SVWN in AedesMagazine van juni 201015. In haar reactie gaat zij in op de taken en werkzaamheden van de SVWN en maakt zij kenbaar dat de totale kosten van de stichting in 2010 390.000 euro bedragen en dat deze gedekt worden door de bijdragen van de visiterende bureaus en corporaties. In augustus, september en oktober 2010 hebben naar aanleiding van verschillende signalen van leden, visiterende bureaus en andere stakeholders gesprekken plaatsgevonden met het bestuur en de raad van toezicht van de SVWN over de hierboven 14 15

Brief aan Stichting Visitatie d.d. 10 mei 2010. Zie ook bericht Aedesnet; d.d. 27 juli 2010.

7

benoemde kwesties. Op basis van deze gesprekken heeft Aedes de mogelijkheden onderzocht om aan de bezwaren van leden tegemoet te komen. Gegeven de veranderde maatschappelijke context van waaruit visitatie oorspronkelijk is ontwikkeld, de aard en het gewicht van de bezwaren, en gezien het feit dat deze uiteindelijk een relatie hebben met het lidmaatschap, heeft Aedes besloten op korte termijn een tussentijdse inventarisatie van de visitatiepraktijk uit te voeren.

2.

Naleving visitatieplicht: dispensatie en sancties

De naleving van de visitatieplicht is aangescherpt met afspraken over dispensatie en sancties. In de AedesCode uit 2007 is vastgelegd dat leden zich eens in de vier jaar laten visiteren. De deadline voor visitatie is 31 december 2010. Achtergrond Het bestuur heeft eind juni 2010 aangekondigd dat ze actief de naleving van de visitatieplicht gaat bewaken. Steeds meer leden vragen om een strengere handhaving van de lidmaatschapseisen. De visie van het Algemeen Bestuur om hierin compromisloos te zijn, staat verwoord zowel in het Visiedocument als in de Strategische Agenda. Deze visie wordt breed gedragen in de vereniging, zoals onder meer blijkt uit de uitkomst van een klankbordgroepbijeenkomst begin juni 2010. In vervolg hierop heeft het Algemeen Bestuur de leden op 30 juni 2010 per brief geïnformeerd over naleving en handhaving van de verplichting om eens in de vier jaar een visitatie te ondergaan. Dispensatie Leden komen in aanmerking voor dispensatie voor visitatie in 2010, als zij al een overeenkomst met een visitatiebureau hebben, voor een visitatie die afgerond wordt in 2011. Het bestuur legt andere dispensatieverzoeken voor aan de commissie AedesCode. Daarna besluit het bestuur om wel of geen dispensatie te verlenen. Leden met minder dan 1.000 vhe hadden al eerder dispensatie gekregen tot einde 2011. Voor hen is een aangepaste visitatiemethodiek ontwikkeld. Hoe staat het ervoor? Een aantal corporaties met meer dan 1.000 verhuureenheden (vhe) was voor de zomer nog niet gevisiteerd. Inmiddels heeft 95 procent daarvan een visitatie gestart dan wel afgerond, of een visitatieafspraak gemaakt voor 2011 (en daarmee recht op dispensatie verkregen). De overige vijf procent dispensatieverzoeken wordt voorgelegd aan de commissie AedesCode. Sancties Vanuit de actieve naleving van de AedesCode volgen, voor leden die zich niet houden aan de visitatieplicht uit de AedesCode, sancties. Aedes zal een zorgvuldige werkwijze hanteren bij leden die in gebreke dreigen te blijven. Dit wil zeggen dat Aedes haar leden ruim op tijd van de juiste informatie voorziet, mogelijkheden biedt om alsnog de AedesCode na te leven en informeel signaleert alvorens over te gaan tot de onderstaande procedure.

8

Aedes zal de volgende procedure te hanteren bij leden die in gebreke blijven ten aanzien van de visitatieplicht uit de AedesCode. 1. De namen van leden die in gebreke blijven ten aanzien van de AedesCode en aan wie geen dispensatie is verleend, worden aan het begin van een nieuw kalenderjaar in eerste aanleg bekendgemaakt binnen de vereniging. Dit zal gebeuren via de ledenpagina van Aedesnet. Dit heeft te maken met het feit dat het primair aan de leden onderling is elkaar aan te spreken op naleving van de lidmaatschapseisen. Vermelding op deze pagina duurt in ieder geval totdat zij niet meer in gebreke zijn (totdat de opdracht voor visitatie is verleend). 2. De leden die halverwege het kalenderjaar nog steeds in gebreke zijn, worden door het Algemeen Bestuur geschorst. Publieke bekendmaking van deze schorsing geschiedt via media die publiek toegankelijk zijn. Vooruitlopend hierop zal het Aedes-bestuur na een voorgenomen besluit tot schorsing een externe commissie verzoeken het gevolgde proces ten aanzien van de schorsing van een lid, vanwege het niet naleven van de AedesCode, te toetsen. Het advies van deze commissie zal nadrukkelijk worden meegenomen bij verdere besluitvorming over vervolgstappen door het Aedes-bestuur. 3. Voor leden die op het eind van het kalenderjaar nog steeds in gebreke zijn, is geen plaats binnen de vereniging. Dit wil zeggen dat het Algemeen Bestuur het lidmaatschap eenzijdig opzegt per 31 december van het lopende jaar. 4. Corporaties zijn (weer) van harte welkom als lid van de vereniging wanneer zij aantoonbaar in compliance zijn met de AedesCode (dat wil zeggen een verplichting zijn aangegaan met een visiterend bureau voor een visitatie binnen een jaar).

Congres 18-11-2010

Kandidaat-bestuursleden Aedes De Kandidaatstellingscommissie voor de benoeming van nieuwe Aedes-bestuursleden heeft uit de negen aanmeldingen drie nieuwe leden voor het algemeen bestuur van Aedes geselecteerd. De commissie draagt de volgende directeur-bestuurders voor als nieuwe bestuursleden:

Elles Dost van Woonservice te Westerbork

Bert Keijts van Portaal te Baarn

Ruud van den Boom van Brabants Westhoek te Klundert

Aedes-leden zullen tijdens het Congres op 18 november 2010 over de voordrachten besluiten. Conform de regels is voor iedere vacature één kandidaat gesteld, daarom wordt voorgesteld hen de plaats in te laten nemen van respectievelijk Johan Krul, Margriet Drijver en Wim Moggré. Een corporatiebestuurder die zich eerder kandidaat heeft gesteld, maar niet is voorgedragen, kon de Kandidaatstellingscommissie verzoeken aan de voordracht te worden toegevoegd. Zo was het mogelijk een ‘tegenkandidaat’ te stellen. Van die mogelijkheid is geen gebruikgemaakt en daarmee is de voordracht definitief. Tijdens het Congres zal de voorzitter van de Kandidaatstellingscommissie, Ben Wouters, de gehanteerde procedure toelichten en stellen de kandidaten zich kort aan de leden voor.

Het Congres wordt gevraagd zich op 18 november 2010 over de voordracht uit te spreken.

Congres 18-11-2010

Herbenoeming Arjan Deutekom als bestuurslid Aedes Volgens het door het Algemeen Bestuur vastgestelde rooster van aftreden is Arjan Deutekom aftredend als bestuurslid van Aedes. Arjan is herkiesbaar voor een nieuwe periode van vier jaar en is daarvoor beschikbaar. Hij is tevens beschikbaar als lid van het Dagelijks Bestuur als opvolger van Margriet Drijver. De nieuwe kandidaat-bestuursleden worden door de Kandidaatstellingscommissie voorgedragen. Bij herbenoeming is dit de taak van het Algemeen Bestuur. Jaarlijks evalueert het Algemeen Bestuur, het afgelopen jaar onder onafhankelijke leiding, het functioneren van het collectief en van de individuele bestuursleden. De evaluatie geeft daarbij een antwoord op de vraag of in voorkomende gevallen volgens het rooster van aftreden bestuursleden voor herbenoeming in aanmerking komen. Op grond van de evaluatie draagt het Algemeen Bestuur Arjan Deutekom graag voor herbenoeming voor.

Het Congres wordt gevraagd Arjan Deutekom te herbenoemen als bestuurslid van Aedes.