Van Gogh Village Nuenen Algemeen Jaarverslag 2013
www.vangoghvillagenuenen.nl
1
Korte terugblik op 2013 We zien de toekomst met vertrouwen tegemoet. Met deze stelling roepen we op z‟n zachtst gezegd tegenstrijdige reacties op. Zo heeft 2013 ons financieel gezien geen goed jaar gebracht. Er was een lange winter en een warme zomer, die lang heeft aangehouden. Beide geen stimuli om het Vincentre te bezoeken. Ook het aantal arrangementen heeft flinke last van de huidige economische situatie. Toch zien we de toekomst met vertrouwen tegemoet! Want 2013 is ook het jaar dat er heel veel in de toekomst is geïnvesteerd. Met het speciale Van Gogh-jaar 2015 op komst is veel energie gestoken in het werven van buitenlandse touroperators om naar het Brabant van Van Gogh te komen. Vincentre en de buitenlocaties hebben daarin een grote rol gespeeld. Eind 2013 werden de eerste contracten getekend voor 2015, inclusief de nodige boekingen in 2014. Met het thema “Van Gogh 2015: 125 jaar inspiratie” wordt door 4 grote musea in Nederland en België enerzijds en alle erfgoedlocaties anderzijds herdacht dat Van Gogh 125 geleden is overleden. Speciale tentoonstellingen en allerlei activiteiten op de locaties gaan er voor zorgen dat er in 2015 meer bezoekers komen en de bekendheid in Brabant zodanig is gestegen dat we in latere jaren daar ook de vruchten van zullen plukken. Drijvende kracht achter Vincentre zijn en blijven onze vrijwilligers. Dit compliment komt hen voor de volle 100% toe! Met veel gastvrijheid, professionaliteit en respect treden zij de bezoekers tegemoet. Lovende woorden in het gastenboek zijn daarvan het levende bewijs. In menige taal krijgen we dankbetuigingen. Ook de binnen- en buitenlandse touroperators valt de gastvrijheid direct op als zij Nuenen bezoeken. Hun kritische beoordelingen leveren steeds weer hoge cijfers op: Nuenen is absoluut de moeite waard om te bezoeken, zeker ook vanwege de professionele en gastvrije vrijwilligers. Het wordt druk in 2014. Met veel voorbereidingen voor het komende Van Gogh-jaar 2015. En naar verwachting ook al met meer bezoekers.
Simone van der Heiden, Directeur.
Jan Kees Lemkes, Voorzitter.
www.vangoghvillagenuenen.nl
2
Missie Nuenen op de kaart zetten als Van Gogh Village. Voor een zo breed mogelijk publiek (zowel lokaal als internationaal) realiseren van een beleving die inzicht geeft in de mens Vincent van Gogh, zijn werk en zijn leven. Daarin profileert zijn Nuenense periode zich als één van de belangrijkste periodes in zijn leven en werken.
Het Vincentre In 2013 zijn er geen grote aanvullende verbeteringen in Vincentre aangebracht. De vaste expositie is nog wel uitgebreid met het paneel „Vincent na Nuenen‟. Dit op verzoek van bezoekers, die graag willen weten waar Vincent na Nuenen nog meer is geweest. Het aantal headsets voor de audiotour is nog wel iets toegenomen. Een investering met het oog op 2015. De realisatie en exploitatie van het Vincentre is mogelijk dankzij de bijdragen van onze hoofdsponsors-Partners, sponsors, particuliere en businessvrienden. Hoofdsponsors-Partners: RABOBANK DOMMELSTREEK - COOPERATIEFONDS PACCAR FOUNDATION EUROPE - DAF TRUCKS GEMEENTE NUENEN FAMILIE JAN VAN GEMERT BAN BOUW BV Sponsors: Lions Club Nuenen Glasbedrijf Smits BV Prins Bernhard Cultuurfonds Stichting Bedrijf en Cultuur Nuenen En vele particuliere Vrienden en BusinessVrienden.
www.vangoghvillagenuenen.nl
3
Wisselende tentoonstellingen Vincentre Schildersvrienden van Van Gogh Verjaardagen zijn er om te vieren. Om die reden gaat de 160e van Van Gogh dit jaar in Vincentre niet ongezien voorbij. Er werden zelfs twee exposities geopend en de vaste collectie werd uitgebreid.
Expositie Schildersvrienden Ze komen alle vier uit Eindhoven: Dimmen Gestel, Antoon Hermans, Anton Kerssemakers en Willem van de Wakker. Van Gogh leert hen nog beter schilderen. Het worden zijn vrienden en zijn verdienstelijke amateurschilders. In het Vincentre worden 12 kunstwerken van deze vier schildersvrienden getoond. Dit is mogelijk gemaakt door de stichting De Vrienden van Vincent van Gogh & Nuenen, samen met het Eindhoven Museum.
Anton Kerssemakers
Willem van de wakker
Antoon Hermans
Dimmen Gestel
Expositie sieraden Kunstenares Frans Beelen vervaardigt kleurrijke sieraden met textiel als basis. Juist geen schildersmateriaal, maar wel de vormen, kleuren en dynamiek van Van Gogh, die leiden tot een geheel eigen interpretatie. In februari 2012 werkte ze als Artist-inResidence in het atelier van het Van GoghHuis in Zundert. Ze zocht naar een eigen interpretatie van het prachtige werk van Vincent. Veel inspiratie deed zij op uit zijn brieven en van de zwart-wit foto's uit "De wereld van van Gogh" (Emmy Andriessen) en van zijn echte werk in het van Goghmuseum in Amsterdam.
www.vangoghvillagenuenen.nl
4
Door de ogen van Paul Huf “Fotografeer de plekken waar Van Gogh geleefd en gewerkt heeft en die van belang zijn geweest voor zijn ontwikkeling. Ga daarbij uit van van je eigen visie. Als Van Gogh fotograaf zou zijn geweest, hoe zou hij dan de plaatsen waar hij woonde in beeld hebben gebracht”. Dat is de opdracht van KLM aan fotograaf Paul Huf. Precies 100 jaar na het overlijden van Van Gogh maakt Huf in 1989/90 de serie „Oog in Oog‟. Hij fotografeert menig locaties waar Van Gogh als kunstenaar heeft gewerkt. De foto's stralen een sfeer uit die doet denken aan de tijd van toen. De foto's zijn afkomstig uit de Hammerstein Collection. Patrick Hammerstein was een persoonlijk vriend van Huf en uitgever van het bijbehorende boek EYE to EYE. In het najaar hebben de grote foto‟s in heel Vincentre gehangen. De kleine foto‟s hingen in de winkel. Van de 53 foto‟s zijn er 12 verkocht.
Familie Van Gogh, toen en nu Op 6 december opende Sylvia Cramer van Gogh samen met Ton de Brouwer de tentoonstelling over de inspanningen door de familie Van Gogh met betrekking tot de nalatenschap van Vincent. Toen en nu. Vanaf het overlijden van broer Theo neemt zijn vrouw Jo Bongers de verplichting op zich om de collectie kunstwerken en brieven bijeen te houden. Tot in het heden, waar de familie nog steeds betrokken is bij actuele onderwerpen. In de tussentijd is er een nauwe relatie met Nuenen ontstaan. Zo werden tentoonstellingen in Nuenen voorzien van de echte kunstwerken en zowel het Documentatie-centrum als Vincentre zijn door de familie geopend. Een bijzondere band!
www.vangoghvillagenuenen.nl
5
Organisatie Bestuur Eind 2013 hebben de bestuurders Ton de Brouwer, Frans van den Bogaard en Ad van Rooij aangekondigd per 1 januari 2014 af te treden.
Directie Het takenpakket van de directie ligt in het verlengde van de taken van de voorgaande jaren, met een steeds grotere nadruk op marketing, sales en communicatie. Door samenwerking met Van Gogh Brabant, het NBTC, Amsterdam Marketing, KLM en de alliantie Van Gogh Brabant, Efteling, Eindhoven 365 en Jeroen Bosch heeft dit gedurende het jaar geleid tot: Deelname aan de mega FAM trip 2013 met zo‟n 60 touroperators uit China, Japan, Rusland en Brazilië. (In samenwerking met Van Gogh Brabant, NBTC, Amsterdam Marketing, KLM en Eindhoven365). Circa 40 deelnemende touroperators van de FAM trip zijn op site-inspection geweest in Van Gogh Village Nuenen. Diverse site-inspections van touroperators, riviercruise- maatschappijen, hotelketens en reisorganisaties uit Nederland, Duitsland, België, Japan, Amerika, Zwitserland etc. 3 keer aanwezig op internationale beurzen voor touroperators. Map Pro Paris, WTM Londen en Travel Workshop Brussel. (Gerealiseerd in het kader van de samenwerking Van Gogh Brabant en Van Gogh Europe. Enkele keren begeleiding en interviews voor persreizen en journalisten. Concreet heeft dit per eind 2013 al het volgende resultaat opgeleverd: Een contract met de Amerikaanse touroperator Globus/Cosmos voor 26 weken per jaar 1 of 2 bussen vanaf 2015. Opgenomen in het wereldwijde online boekingssyteem van Kuoni tours. Riviercruise maatschappij Amstours/Uniworld komt jaarlijks in april een tiental dagen. Contract afgesloten met Kamstra Travel voor 2014 en 2015. Opgenomen bij Busidee, zowel op de site als op de beurs. Vermeld in het boekje en deelname aan Holland Pass. Opgenomen in SNP-aanbod.
www.vangoghvillagenuenen.nl
6
Vrijwilligers De groep vrijwilligers is verder gegroeid naar 190 vrijwilligers. In de gehele groep van vrijwilligers zien we een sterke onderlinge samenhang. Het Vincentre vervult ondertussen ook een duidelijke sociale-maatschappelijke rol in Nuenen. Het werk is leuk, je kunt voorkeur voor werkzaamheden uitspreken, de sfeer is goed, je leert er nieuwe mensen kennen, en de vrijwilligers worden op professionele wijze begeleid en geïnformeerd. Gedurende het jaar zijn diverse informatiebijeenkomsten voor vrijwilligers geweest, met name gericht op de werkwijze in het Vincentre. Ook diverse gidsen voor groepen hebben een opleidingsprogramma Engels gidsen gevolgd. Traditiegetrouw werd in december tijdens een feestelijke eindejaars-bijeenkomst in het Vincentre terug gekeken op hetgeen bereikt is en vooruitgeblikt naar 2013. Alle vrijwilligers ontvingen het bekende, en keurig verzorgde tasje met eindejaarsgeschenken.
Uitstapje naar Kröller-Müller Museum In het voorjaar kregen Zundert, Etten-Leur, Tilburg en Nuenen door de stichting Van Gogh Brabant een uitstapje aangeboden naar het Kröller-Müller Museum. Een combinatie van „nuttig om te weten‟ plus een „dank-je-wel voor al je inspanningen‟ plus een „kennismaken met je collega‟s elders‟. Van Gogh Brabant zorgde voor de reis en de entree, Van Gogh Village Nuenen zorgde voor de lunch.
01/01/2013
31/12/2013
Aantal vrijwilligers Vincentre Directie en bestuur Aantal leden Atelier Nuenen
140 8 42
145 * 8 41
Totaal aantal vrijwilligers Totaal nieuwe vrijwilligers per jaar Totaal vertrokken vrijwilligers per jaar
190
194 21 17
*waarvan 95 balie-, winkel-, horeca- of overige medewerkers 19 operationele sleutelhouders 31 gidsen De „Vincentre-vrijwilligers‟ die ook lid zijn van het „Atelier‟ zijn slechts eenmaal opgenomen en wel in de eerstgenoemde groep.
Diensten vrijwilligers 309 dagen Vincentre geopend 2512 diensten door balie-, winkel-, horecamedewerkers en sleutelhouders 439 gidsdiensten 106 schooldiensten en educatiebegeleiding 87 extra diensten (buiten de reguliere tijden) www.vangoghvillagenuenen.nl
7
Aantal bezoekers Dit jaar bleef het bij 17.500 bezoekers. Helaas minder dan verwacht. De lange winter en de lange zonnige zomer troffen ons. De recessie zorgde voor minder groepen of arrangementen. Een indicatie van de verdeling van het aantal bezoekers: 82% volwassenen 6% kinderen 7% kinderen in schoolverband (museumschatjes) 5% vrienden en relaties. Ongeveer 10 % hiervan zijn buitenlandse bezoekers.
Omzetverdeling De gerealiseerde omzet is grofweg in drie categorieën onder te verdelen. De omzet die aan de entreebalie gerealiseerd worden met verkoop entreebewijzen en winkelartikelen. De omzet die gerealiseerd wordt met directe verkoop in de horecacorner. De omzet die gerealiseerd wordt met vooraf geboekte arrangementen.
OMZETVERDELING 2012
2013
BALIE – WINKEL/ENTREE
49%
58%
HORECA
9%
9%
ARRANGEMENTEN
42%
33%
www.vangoghvillagenuenen.nl
8
Verdeling inkomsten/opbrengsten VERDELING INKOMSTEN 2012
2013
ENTREE - INKOMSTEN
28%
30%
WINKEL - INKOMSTEN
15%
19%
EXTRA INKOMSTEN ARRANGEMENTEN
20%
17%
HOREACA - INKOMSTEN
6%
6%
SPONSORING – SUBSIDIES - GIFTEN
31%
28%
Commercieel Arrangementen Er zijn diverse mogelijkheden voor een groep: alleen een bezoek aan het Vincentre, en/of aangevuld met een wandeling buiten met gids en/of aangevuld met een extra zoals horeca, schilderen of lunch/diner. Vooral het laatste wordt in goede samenwerking met Nuenense bedrijven uitgevoerd. Helaas heeft de stijgende lijn van de voorgaande jaren in 2013 geen stand gehouden. De omzet in 2012 was € 84.730,ten opzichte van € 60.484,- in 2013. Een daling van bijna 29%. Het uitgavepatroon bij zowel particulieren als bedrijven heeft duidelijk te lijden van de huidige economische situatie.
Fietsroute 325 kilometer lang is de Van Gogh Fietsroute, en daarmee de eerste gethematiseerde knooppuntenroute van Nederland. Van Gogh Brabant en Route-bureau Brabant presenteerden dit voorjaar een primeur voor Nederland. Voor het eerst wordt er met bebording aan het fietsknooppunten-netwerk een themaroute aangeduid.
Website Het aantal bezoekers en het aantal pageviews is in 2013 weer flink gegroeid ten opzichte van 2012.
www.vangoghvillagenuenen.nl
9
2012
2013
Unieke bezoekers
29.700
35.150
Totaal aantal bezoekers
38.800
43.750
194.000
330.450
Gem. aantal bezochte pagina's
5
7,5
Gemiddelde tijd op de site in minuten
3
2,4
Aantal pageviews
VVV-agentschap Het VVV-agentschap heeft de plaats in de winkelruimte van het Vincentre uiteraard behouden. De wandel- en fietskaarten voor Nuenen en de regio zijn het meest populair. In maart 2013 is de nieuwe website VVV Nuenen gelanceerd. Op verzoek van de gemeente Nuenen onderhouden wij deze site. Voor de bezoeker is de nieuwe site overzichtelijker en toegankelijker. Voor de beheerder zijn de werkzaamheden minder dan bij de vorige site, omdat organisaties van evenementen, winkeliers, hotels gestimuleerd worden zelf hun input op de website te plaatsen. In het eerste 10 maanden zijn er 15.000 bezoekers geweest, die 90.000 pagina‟s hebben bekeken.
Collectievorming Er zijn geen nieuwe kunstwerken verkregen.
Kunstfonds Stichting Van Gogh Village Nuenen en Stichting Vrienden van Vincent van Gogh & Nuenen hebben op 27 februari 2013 de stichting Kunstfonds Vincent van Gogh Nuenen opgericht, waarin alle verworven kunstwerken zijn opgenomen. Doelstelling van deze stichting is: het in eigendom verwerven van een kunstcollectie, het (laten) beheren, in stand houden en openbaar maken van deze kunstcollectie. De collectie van kunstwerken zal worden omschreven in een inventarislijst, die tenminste eenmaal jaarlijks wordt geactualiseerd.
www.vangoghvillagenuenen.nl
10
Samenwerkingsverbanden
Van Gogh Brabant Onder de vlag van Van Gogh Brabant vestigen Zundert, Tilburg, Etten-Leur, Nuenen en het Noordbrabants Museum de aandacht op de Brabantse jaren van Vincent van Gogh en de invloed ervan op zijn verdere carrière. De stichting Van Gogh Brabant wordt gefinancierd door de provincie Noord-Brabant in het kader van Europese Culturele Hoofdstad 2018. Door het niet behalen van deze titel is versneld de aandacht gevestigd op het jaar 2015. Dan herdenken we dat Van Gogh 125 jaar geleden is overleden. In Europees verband wordt onder de titel “Van Gogh 2015: 125 jaar inspiratie” door musea en erfgoedlocaties nauw samengewerkt aan speciale reeks tentoonstellingen en overige activiteiten op de locaties. Nog in december 2013 kon de provincie Noord-Brabant een subsidie van 2 miljoen euro toezeggen voor de voorbereidingen in 2014 en de activiteiten in 2015. Het van Gogh Museum, het Kröller-Müller Museum, het Museum voor de Schone Kunsten BAM in Mons, België en het Noordbrabants Museum verzorgen een serie speciale tentoonstellingen. De erfgoedlocaties in Brabant zorgen vooral voor de beleving.
Van Gogh Europe De visie van Van Gogh Europe luidt: Het gezamenlijk toegankelijk maken van Van Gogh‟s erfgoed in Europa. In 2013 werden flinke stappen gezet om deze visie vorm te geven. Er zijn twee projecten in ontwikkeling: “Van Gogh 2015: 125 jaar inspiratie” Digitale Route. Het ontwikkelen van een digitaal platform waarin alle door Van Gogh geschilderde buitenlocaties worden gelokaliseerd, beschreven en digitaal toegankelijk gemaakt voor het publiek. Van Gogh Europe probeert voor dit project Europese subsidie te verkrijgen.
www.vangoghvillagenuenen.nl
11
Vrienden van Vincent van Gogh & Nuenen Het jaar 2013 was het eerste lustrumjaar voor de Vrienden. De volgende activiteiten zijn uitgevoerd: Oprichten van stichting Kunstfonds Vincent van Gogh Nuenen. Taken van dit fonds: beheren, conserveren, tentoonstellen en het in bruikleen geven aan Vincentre van de kunstwerken van de Brabantse vrienden van Van Gogh. Schenken van € 4.000,- voor de realisatie van een permanente expositieruimte in Vincentre t.b.v. de tentoonstelling De Brabantse Vrienden, geopend op 30 maart. Aankoop audiotour buiten voor grote groepen en speciale gelegenheden, Aanpassing/uitbreiding vaste expositie Vincentre: o.a. brief Vincent, hoek wevers. Aankoop schilderijenkast t.b.v. opslag eigen collectie. Verzorgen lezing van psycholoog Nico van Wageningen, auteur van het boek “Gezin van Gogh, een familiegeschiedenis in brieven”. Verzorgen van bezoek aan het Kröller-Müller Museum met bezoek aan de 2e Van Gogh tentoonstelling: “Vincent is back, Land van het licht”. Uitsturen van een 4-tal nieuwsbrieven. Voor meer details: zie het eigen Jaarverslag 2013. Dit is op te vragen bij de secretaris van De Vrienden: Urban van Gils, email:
[email protected]
www.vangoghvillagenuenen.nl
12
Bestuur (per 31-12-2013) A.H.A.M. de Brouwer J.C.A. Lemkes F.N. van den Bogaard A.G.M. Aarts Paul Silvis A.J. van Rooij J.T.P. Veldkamp
(voorzitter) (vice-voorzitter) (secretaris) (penningmeester) (bestuurslid) (bestuurslid) (bestuurslid)
Management Team S. B. van der Heiden W.P. Monté U.J.N. van Gils P. Silvis V.Hussaarts
(directeur) (dagelijkse leiding) (dagelijkse leiding) (manager financiën) (dagelijkse leiding)
“En het Brabant dat men gedroomd heeft, daar komt de werkelijkheid hier soms al heel dichtbij” Vincent van Gogh, brief 368, Nuenen 15 mei 1884.
www.vangoghvillagenuenen.nl
13