Van Armoedebestrijding naar Welvaartscreatie Een uitdaging aan de Raad van Gemeente Breda. In de raadsvergadering van 7 december hebben wij oa gehoord: dat het armoedebeleid versoberd moet worden dat er verschillende meningen zijn mbt de voorgenomen bezuinigingen langdurigheidstoeslag dat er nagedacht moet worden over de Breda-pas dat het de intentie is van het college om te gaan van generieke maatregelen naar maatwerk dat het huidige re-integratiebeleid gefaald heeft. dat cliënten nogal eens klachten hebben over de bejegening van hun casemanagers
Tientjes is een organisatie vanuit de doelgroep die deze bezuinigingen betreft. Wij maken dagelijks de armoede-realiteit mee. Mensen in onze situaties zijn noodgedwongen experts in bezuinigen en besparen. En Tientjes richt zich op oplossingen. Vandaar dat Tientjes aan de raad en het college een aantal concrete voorstellen wil doen:
Voorstel omtrent de langdurigheidstoeslag (ldht) Aantal inwoners Breda: 171.916 Aantal uitkeringsgerechtigden: 13.020 Aantal inwoners onder de 120% bijstandsniveaugrens 9.434 (wij hopen dat de werkende armen hierbij in zitten, maar konden daar nergens gegevens over vinden. Evenmin over het aantal ZZP-ers en kleine zelfstandigen die onder de minimumgrens leeft. ) (Bron: CBS 2009, 3e kwartaal en Stimulanz 2008)
Hoogte langdurigheidstoeslag (ldht) * gehuwden/samenwonenden ontvangen € 500,- per jaar * alleenstaande ouders ontvangen € 450,- per jaar * alleenstaanden ontvangen € 350,- per jaar (Bron: site gemeente Breda) Even voor het gemak: het gemiddelde is 500 + 450 + 350 = 1300 : 3 = 433,33
1
Confronteer mensen met het feit dat de ldht verdwijnt en ze zullen het lijdzaam accepteren. Confronteer mensen met het feit dat er geen geld meer is om deze uit te keren en vraag hoe ze dat op zouden willen lossen, en mensen gaan meedenken. Dat is wat wij hebben gedaan: mensen gevraagd hoe het op te lossen zou zijn. Het antwoord is even simpel als het idee ze het zelf te vragen: Laat ouderen hun volledige ldht behouden. Geef overige mensen de kans deze (ongekort) zelf te verdienen. Het gaat over 9.434 mensen. Stel dat het 10% van deze mensen lukt om zelf de ldht te verdienen: 943 x 433,33 = 408.633,33 betekent dit een besparing van 4 Ton. Dat betekent dat je op de rest minder hoeft te bezuinigen. Als het de helft van de mensen lukt om de ldht zelf te verdienen gaat het over 4717 x 433,33 = 2.044.017,60.
Geef je daarnaast mensen de ruimte om 100 euro meer te mogen verdienen dan de ldht nu is, dan is de kans groter dat er meer mensen op een creatieve manier in beweging komen (en dat kost voor de gemeente niets!) Resultaat: positieve financiële prikkel om in beweging te komen. Minder regels in plaats van minder geld. Geen stress en onrust in de stad maar activiteit en creativiteit.
Hoe kunnen de mensen dit doen? Er is op talrijke plekken krapte op de arbeidsmarkt: RVN (het bedrijf dat in Breda de huis aan huis bezorging verzorgt) heeft continu plaats voor 10 mensen om huis aan huis te verspreiden, BN de Stem zoekt altijd bezorgers, je kunt denken aan vakantiewerk en kleine stukwerk baantjes. Ook voor volwassenen is daar voldoende geld mee te verdienen om tot die 450 euro te komen. Naast kleine part-time baantjes die mogelijkheden bieden en mensen in beweging laten komen, kun je kijken naar huiskamer ondernemingen. Daag mensen uit dit voor zichzelf en voor elkaar te doen: ze komen in beweging. En misschien wel meer dan die 10%. Prikkel. Beloon inspanning. Daarmee is er meteen een opstap naar ons volgende voorstel:
2
Vermarkt talent Creëer omstandigheden waarin ondernemende Bredanaars de ruimte krijgen om een deel van hun uitkering zelf te verdienen door een ondernemersklimaat te organiseren waarin mensen worden gestimuleerd hun (parttime)onderneming op te zetten binnen de bijstand. De boodschap die nu geuit wordt is: bezuinig op de onderkant van de samenleving. Met nog minder geld móeten mensen wel aan het werk. Dit is niet waar. (zie de begeleidende brief) Een ander inzicht waar we langzaamaan bij uit komen is: verminder de regels. Dát gaat werken. Hieronder de bedragen die de gemeente nu (netto) uitkeert aan bijstand U bent tussen de 27 en 65 jaar Bedrag per maand zonder vakantiegeld
Bedrag per maand inclusief vakantiegeld
Vakantiegeld per maand
€ 619,58
€ 652,19
€ 32,61
U bent een Alleenstaande ouder€ 867,41
€ 913,06
€ 45,65
€ 1.304,37
€ 65,22
U bent alleenstaande
U bent gehuwd
€ 1.239,15
(Bron: http://etten-leur.rechtopbijstand.nl/inhoud?pid=61*) Er zijn in Breda 13.020 uitkeringsgerechtigden waarvan 6080 arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, 3270 WW-uitkeringen en 3670 bijstandsgerechtigden. (bron CBS 2009, 3e kwartaal)
*We hebben aangenomen dat uitkeringen landelijk gelijk zijn en op de genoemde site van Etten-Leur stond het mooi in een staatje
Wij hebben niet precies de verdeling uitgezocht en hebben gerekend inclusief vakantiegeld en met gemiddelden: 652,19 + 913,06 + 1304,37 = 2869,62 : 3 = 956,54 Breda geeft uit aan uitkeringen: elke maand: 3670 x 965,54 = 3.510.501,80 netto uit. Per jaar: 42.126.021,= (en we realiseren ons: bruto is het meer, maar die cijfers hebben we niet, het is maar voor het voorbeeld)
3
FTE De gemiddelde bijstandsuitkering waarmee we in dit document werken is 956,54. Je kunt zeggen: dat is 1 FTE bijstandsnorm (netto) Op het moment dat je met deze waarde gaat werken, kun je uitstroom uit de bijstand gaan meten in FTE: Als iemand 0,1 FTE uitstroomt is dat een uitstroom die een waarde van 95,65 vertegenwoordigt. Als iemand 0,3 FTE uitstroomt, hebben we het over 3 x 95,65 = 286,95 Om mensen te stimuleren in beweging te komen is het aantrekkelijk om mensen activiteits-bonus te geven. Betekent als iemand bv 400 verdiend, zou je de uitstroom van 0,3 FTE (= 286,95) kunnen handhaven, zodat iemand 113,05 extra over houdt. Hiervoor moeten uiteraard bedragen voor worden vastgesteld. Uitstroom Als van de 3670 bijstandsgerechtigden 1 % elke maand 150 euro zou verdienen met eigen activiteiten, waarvan ze 54,35 mogen houden (uitstroom van 0,1 FTE) , gaat dit over een besparing van 36,7 x 95,65 = 3510,35 per maand en dat is 42.124,26 op jaarbasis Als 10 % dit zou doen, bespaar je maandelijks: 367 x 95,65 =35.103,55 op jaarbasis betekent dat: 421.242,60. Ruim 4 ton. Als mensen 400 verdiend krijgen, en volgens ons rekenvoorbeeld voor 0,3 FTE uit zouden kunnen stromen (lees: ze verdienen 400. Stromen 0,3FTE uit = waarde van 286,95, ze mogen dan 113,05 zelf houden) bespaar je voor 1% van de doelgroep: 36,7 x 286,95 = 10531,07,= per maand 126.372,78 op jaarbasis Met 10% van de doelgroep wordt dit 367 x 286,95 = 105.310,65 per maand is 1.263.727,80 . Ruim een miljoen. Hoe gaan mensen dat geld verdienen? Hiervoor zijn allerlei mogelijkheden. Mensen hébben ideeën over hun eigen Ding. De een wil foto’s maken, de ander truien breien en dat zijn misschien niet allemaal fulltime ondernemingen, misschien het grootste deel wel niet, maar geef mensen de kans hun talent te vermarkten en er komt beweging. Mensen vinden dit leuk, zijn bezig met hun eigen ding en verzinnen dingen die je als gemeente niet kunt bedenken. En gaan ze ten gelde maken als ze de kans krijgen en de begeleiding hier naar toe. Wat ons steeds opvalt is dat wanneer er over ontwikkelingshulp wordt gesproken, de oplossing is: geef mensen geen vis maar een hengel. Bevorder zelfredzaamheid, eigen initiatieven en zo voort. Het betreft dan de bestrijding van armoede… In Nederland werkt dat niet anders! Armoede is armoede en mensen hébben initiatieven en ideeën. Leer mensen vissen!! Geef mensen kansen hun talenten ten gelde te maken.
4
Tientjes begeleidt mensen hierin. Zowel in het uitzoeken van wat mensen willen, als in het werken aan overtuigingen (van: ik kan niks, durf niet, het mag niet naar hoe doe je dat dan?) Tientjes is een startende sociale onderneming. Ons doel is het uitdagen van mensen om werk te maken van passie en daar geld mee te verdienen. Wij beschikken over een professioneel team van coaches, trainers en een enorm netwerk met mensen uit alle hoeken van de samenleving. Daarbij werken wij vanuit een gedegen kennis van het nieuwe werken: het 4.0 denkraam, easycratie, zwermdenken, waardebepaling achteraf, laterale organisatie, gebruik maken van sociale media, sociaal kapitaal en sociale overwaarde.
Vanuit deze achtergrond doen wij Gemeente Breda een aanbod: Laat ons een experimentele groep van 10 enthousiaste bijstandsgerechtigde mensen begeleiden in een vrijwillig traject. Daarmee we kunnen laten zien dat het Tientjes-concept werkt. (vrijwilligheid is voor ons een voorwaarde, wij willen aantonen dat vrijwilligheid en eigen kracht beter werken dan gedwongen trajecten) Geef deze groep de (experimentele) ruimte om te verkennen hoe zij hun eigen geld kunnen gaan verdienen. Daarbij hoort de mogelijkheid tot part-time ondernemerschap en de mogelijkheid van uitstroom op basis van FTE in plaats van de alles of niets benadering. Van de daadwerkelijke besparingen die deze groep realiseert, willen wij een honorarium via no cure, no pay plus waardebepaling achteraf. Wij denken daarbij aan 10% van de besparingen in het jaar volgend op het traject. Met de uitnodiging aan de gemeente dit op te waarderen naar wat die het waard vond achteraf.
5
Voorbeeldberekening: (Uiteraard moeten al deze bedragen nog omgerekend worden naar bruto bedragen. Deze weten wij niet. ) deelnemers VoorbeeldUitstroom Waarde/mnd Waarde/jr 10% 1 0,3 FTE 286,95 3443,40 344,34 2 0,3 FTE 286,95 3443,40 344,34 3 0,7 TTE 669,55 8034,60 803,46 4 0 FTE 0 0 0 5 0,1 FTE 95,65 1147,80 114,78 6 0,5 FTE 478,25 5739,= 573,90 7 0,3 FTE 286,95 3443,40 344,34 8 0 FTE 0 0 0 9 0,4 FTE 382,60 4591,20 459,12 10 0,6 FTE 573,90 6886,80 688,68 Totaal 3,2 FTE 3672,96 Aan te vullen met waarderingsgeld van de gemeente via waardebepaling achteraf. Bij WBA tellen andere zaken dan de concrete besparingen ook mee: een voorbeeldproject als dit zal het imago van Breda zeker goed doen. De aanzuigende werking van dit project, als mensen de successen en mogelijkheden hiervan gaan zien, zal zeker ook zijn uitwerking hebben op het bestand van de sociale dienst en andere uitkerende instanties. Daarnaast is er de sociale uitwerking: als 10 mensen in beweging zijn om hun passie te leven nemen ze daarin hun omgeving mee, hun gezin, vrienden, etc. Naast concrete, tastbare en in geld uit te drukken ROI biedt dit project ook een hoge SROI (Social Return On Investment) Tientjes heeft de kennis en mogelijkheden in huis om ook dit te berekenen en daarmee haar meerwaarde te onderbouwen. Even ter vergelijk: Gemeente Breda betaalde voor één re-integratie traject in de klassieke zin: 2.500 voor het aangaan van een traject en bij succesvolle uitstroom nog eens 2.500 (snelle rekensom: 10 trajecten aangaan: 10 x 2500,= 25.000 euro + 3 gelukt: 3 x 2500,= 7.500 euro, totale investering 32.500 voor hetzelfde resultaat) Waarom doen wij dit aanbod? Zie daarvoor de begeleidende brief!
6
De collectieve ziektekostenverzekering Zorgverzekeraars zijn commercieel ingesteld. Dat betekent dat onderhandelen over de prijs, vooral als je in het groot inkoopt, zeker de moeite is. Ons inziens moet het mogelijk zij om bij een zorgverzekeraar een collectiviteitregeling inclusief aanvullende verzekering af te sluiten voor het zelfde bedrag als er nu is zonder aanvullende verzekering. Een mogelijkheid die we hierin zien is om (vooruitlopend op de samenwerking tussen 5 Brabantse steden in het kader van de culturele hoofdstad) een zorgverzekeraar een voorstel te doen voor een collectief aanbod voor cliënten van diverse steden. Wij hebben, gewoon ter informatie en test, zorgverzekeraar Het Zilveren Kruis gebeld en zij waren meer dan geïnteresseerd in zo’n voorstel. Wij vermoeden dat er hier meer winst is te behalen. Door scherp in te kopen en de zorgverzekeraars met elkaar te confronteren kun je meer realiseren dan de nu voorgestelde bezuinigingen. Voor de cliënten van de Sociale Diensten levert dat op dat zij aanvullend verzekerd kunnen blijven zonden extra kosten. Voor gemeente Breda levert het op dat er geen extra druk ontstaat op de Bijzondere Bijstand door het wegvallen van de aanvullende verzekering.
De Bredapas Nav de actie die BN De Stem spontaan in de wereld heeft gezet, en ook door de enthousiaste betrokkenheid van zo vele ondernemers bij een project als Tientjes (bv tijdens ons 10-10-10 symposium), denken wij dat het mogelijk moet zijn om in overleg met betrokken ondernemers het aanbod van de Bredapas te verbreden in plaats van te versoberen. Wat kost het een bedrijf als het Chassé theater als ze op de laatste dag voor een voorstelling niet verkochte tickets beschikbaar stellen tegen een gereduceerde prijs aan mensen met een Bredapas? (vermoedelijk levert het zelfs op!) , hoe geliefd kan Pathé zich maken door in dit kader een aanbod te doen? En NAC, de diverse Bredase musea? Hier liggen ook mogelijkheden voor Stichting Betrokken Ondernemers Samen voor Breda. Volgens ons hoeven dat geen kosten voor de gemeente te zijn/blijven. Het vraagt wel enthousiast en actief onderhandelen. Maar er is bizar veel mogelijk en we leven ondanks alles wel in een tijd van gunnen.
7
Bejegening In de toekomst zal er meer maatwerk geleverd gaan worden, dat is de intentie van het college. Hiervoor zullen de casemanagers toegerust moeten worden met extra en specifieke vaardigheden gericht op communicatie en bejegening. De bejegening laat, getuige de rapportage van zowel rekenkamer als Cliëntenraad nogal eens te wensen over. De casemanagers zijn gedegen professionals op hun vakgebied, maar op dit gebied zouden zij baat hebben bij deskundigheidsbevordering.
Tientjes biedt Gemeente Breda aan: Een NLP-Practitioner opleiding voor 10 casemanagers (op vrijwillige basis) voor €10.000,= Deze internationaal erkende opleiding duurt 18 dagen, wordt in company gegeven door een gecertificeerde NLP-trainer die de doelgroep kent. Naast het feit dat zij hiermee een internationaal erkend certificaat kunnen behalen leren de casemanagers de doelgroep op een hele andere manier kennen waardoor meer respect en waardering voor elkaars wereldbeeld en omstandigheden ontstaat.
8
