UZ LEUVEN I
n f o r m a t i e
GYNAECOLOGIE Fertiliteitscentrum
v o o r
p a t i ë n t e n
Sinusoperatie
Dienst
neus-, keel- en oorziekten, gelaats- en halschirurgie
I
n f o r m a t i e
v o o r
p a t i ë n t e n
Sinusoperatie
Dienst
neus-, keel- en oorziekten, gelaats- en halschirurgie
2
Inhoud Inleiding..................................................................................................3 De sinussen of neusbijholten......................................................4 Klachten en behandeling.............................................................5 Risico’s en voorzorgsmaatregelen...........................................6 Voor u naar het ziekenhuis vertrekt.....................................7 De dag van de opname.....................................................................9 De operatie......................................................................................... 10 Ontslag uit het ziekenhuis....................................................... 12 Verhinderd?......................................................................................... 14 Praktische informatie.................................................................. 15
Inleiding Uw neus-, keel- en oorarts heeft u als behandeling van uw klachten een endoscopische sinusoperatie onder lokale of onder algemene verdoving voorgesteld. U wordt hiervoor opgenomen in het chirurgisch dagcentrum van campus Gasthuisberg. In deze folder worden een aantal aspecten van de ingreep en de nazorg besproken. Als u na het lezen van de folder nog vragen hebt, zal de arts of de verpleegkundige die graag beantwoorden. Wij wensen u een spoedig herstel en een aangenaam verblijf in ons ziekenhuis.
Het medisch en verpleegkundig team van de dienst neus-, keel- en oorziekten, gelaats- en halschirurgie
3
4
SINUSSEN OF NEUSBIJHOLTEN De sinussen, ook neusbijholten genoemd, zijn met lucht gevulde holten in de schedel die in verbinding staan met de neus. Ze zijn bekleed met een slijmvlies dat slijm afscheidt. Het slijm wordt van de sinus naar de neus en van daar naar de keel afgevoerd. De juiste betekenis en rol van de neusbijholten is niet gekend. Elke mens heeft verschillende sinussen aan beide zijden: kaaksinus, voorhoofdsinus, zeefbeencellen en wiggebeensinus.
KLACHTEN EN BEHANDELING De normale werking van de sinussen kan op vele manieren worden verstoord. Dit kan te maken hebben met de bouw en de ontwikkeling van de neus en de neusbijholten, herhaalde infecties en ontstekingen, vorming van poliepen, allergie en andere zeldzame oorzaken. Hoofdpijn, druk op de kaak, een verstopt gevoel in de neus, overvloedige slijmen en reukstoornissen zijn mogelijke klachten. Ook problemen met het oor of de keel kunnen zich voordoen. Als geneesmiddelen niet helpen om deze klachten op te lossen, kan een sinusoperatie een oplossing zijn. Het doel van de operatie is de werking van de sinussen te verbeteren door de verbindingen met de neusholte te verruimen en de aanwezige afwijkingen en het verziekte slijmvlies te verwijderen.
5
6
RISICO’S EN VOORZORGSMAATREGELEN De sinussen liggen tussen en onder de ogen en gedeeltelijk onder de hersenen. Vandaar dat een sinusoperatie een delicate ingreep is. Afhankelijk van de uitgebreidheid van de problemen, de graad van ontsteking en infectie, de toegankelijkheid, de leeftijd en de persoonlijkheid wordt de ingreep onder lokale of algemene verdoving uitgevoerd. Als de arts het mogelijk acht, zal hij u een ingreep onder lokale verdoving voorstellen. Mogelijke risico’s Hieronder volgt een lijst van mogelijke verwikkelingen. Deze lijst is niet volledig. • neusholte: • oog: • hersenen: • algemeen:
bloeding, reukstoornissen, infectie, gevoelsstoornissen in het aangezicht. lucht in de ogen, blauw oog, oogkasbloeding, blindheid, dubbel zien, traankanaalstoornissen. hersenvochtlekkage, lucht in de hersenen, hersenvliesontsteking, hersenabces, hersenbloeding. opstoot van astma, shock, overlijden.
Complicaties komen bij minder dan twee procent van het totaal aantal behandelingen voor en zijn dus eerder uitzonderlijk.
VOOR U NAAR HET ZIEKENHUIS VERTREKT Medicatie U neemt uw voorgeschreven medicatie verder in. Als u medicatie neemt die de bloedstolling regelt of als u regelmatig aspirine neemt, meldt u dit aan uw behandelende arts bij de planning van de operatie. Breng uw huisarts op de hoogte van uw geplande opname en ingreep. Dagziekenhuis Als de ingreep onder algemene verdoving plaatsvindt, moet u nuchter zijn als u naar het ziekenhuis komt. Dit wil zeggen dat u vanaf middernacht niets meer mag eten of drinken. Ook als de ingreep onder lokale verdoving plaatsvindt, is het aangeraden om nuchter naar het ziekenhuis te komen. De ingreep gebeurt dan vaak ’s ochtends. U mag het ziekenhuis dezelfde dag tussen 17.30 en 18 uur verlaten. Na de ingreep mag u geen wagen besturen. We raden ook het gebruik van het openbaar vervoer af. Probeer ervoor te zorgen dat u kunt worden afgehaald door een familielid of een begeleider. Kort verblijf (1 overnachting) Als de ingreep onder algemene verdoving plaatsvindt, moet u nuchter zijn als u naar het ziekenhuis komt. Dit wil zeggen dat u vanaf middernacht niets meer mag eten of drinken. Na de ingreep verblijft u een nacht in het ziekenhuis. U wordt van het chirurgisch dagcentrum overgebracht naar eenheid 450. Probeer ervoor te zorgen dat u de dag nadien rond het middaguur kunt worden afgehaald door een familielid of een begeleider.
7
8
Wat moet u meenemen? • • • •
uw opnamebericht; uw SIS-kaart; pantoffels en kamerjas; in geval van overnachting: nachtkledij en toiletgerief.
Wat brengt u best niet mee? • geld; • waardevolle voorwerpen.
DE DAG VAN DE OPNAME Zorg dat u op het afgesproken uur in het chirurgisch dagcentrum van campus Gasthuisberg aanwezig bent. Het juiste uur van opname wordt u de werkdag voor de ingreep telefonisch meegedeeld. Als u niet te bereiken bent, kunt u het chirurgisch dagcentrum zelf contacteren tot 19 uur op het telefoonnummer 016 34 23 24. Wegbeschrijving U kunt met de wagen tot aan het chirurgisch dagcentrum rijden. Volg hiervoor de wegwijzers ‘spoedgevallendienst’. Het chirurgisch dagcentrum bevindt zich vlak naast de spoedgevallendienst. Uw wagen mag hier niet blijven staan, u kunt hem tijdens de duur van uw opname parkeren in de bezoekersparking. Meld u aan met uw SIS-kaart en uw opnamebericht aan de onthaalbalie van het chirurgisch dagcentrum. Na uw inschrijving neemt u plaats in de wachtzaal.
9
10
DE OPERATIE Voor de operatie Ongeveer een half uur voor de ingreep komt de verpleegkundige u halen. In de vestiaire krijgt u een kastje toegewezen en daar kunt u het operatiehemd aandoen. Uw slip en pantoffels mag u aanhouden. De verdoving Het is vaak moeilijk om vooraf te zeggen om hoe laat u precies geopereerd zult worden. Een sinusoperatie wordt meestal onder een algemene verdoving uitgevoerd, maar af en toe ook onder plaatselijke verdoving. De specialist zal vooraf uitleggen wat voor u het beste is. Bij een algemene verdoving krijgt u vooraf een rustgevend pilletje. Zodra u in de operatiezaal bent, wordt een infuus aangebracht waarlangs de slaapmedicatie wordt toegediend. U slaapt tijdens de operatie, na afloop wordt u naar de ontwaakruimte gebracht waar u rustig wakker wordt. Bij een lokale verdoving wordt u naar een voorbereidingslokaal gebracht waar de verpleegkundige u een prik in de bil geeft. U zult zich hierdoor beter ontspannen voor de ingreep. Net voor u naar de operatiezaal gebracht wordt, doet de verpleegkundige ontzwellende neusdruppels in het linker- en rechterneusgat. Daarna wordt de binnenzijde van de neus ongevoelig gemaakt door in elk neusgat een wiek met een verdovende stof in te brengen. Deze verdoving moet minstens vijftien minuten inwerken. De verpleegkundige van de operatiezaal komt u halen als de ingreep kan beginnen. U blijft wakker tijdens de operatie en kunt nog wat voelen. De chirurg probeert u vooraf te verwittigen wanneer u iets gaat voelen en vraagt u om het zeker te melden als u pijn hebt. De operatie Tijdens de operatie werkt de chirurg met een fel licht (endoscoop). Hij
11
gebruikt zuigers en tangetjes in de neus en de sinussen. De duur van een sinusoperatie hangt af van de moeilijkheidsgraad en varieert van een half uur tot anderhalf uur. Na de operatie wordt er geen wiek in de neus gestoken en kunt u normaal ademen. Na de operatie Als de ingreep onder algemene verdoving heeft plaatsgevonden en u nog een nacht in het ziekenhuis moet blijven, wordt u van de ontwaakruimte naar een kamer op verpleegeenheid 450 gebracht. Als de ingreep onder lokale verdoving heeft plaatsgevonden, blijft u na de operatie nog enkele uren in het chirurgisch dagcentrum. Na de operatie mag u zachtjes de neus snuiten en eventuele bloedresten wegdeppen met een papieren zakdoek. Een beetje bloedverlies is normaal, u snuit dit best zachtjes uit. Laat het bloed zo weinig mogelijk in de keel lopen. Doorgeslikt bloed kan zwaar op de maag liggen en neiging tot braken uitlokken. De verpleegkundige controleert uw bloeddruk, pols, temperatuur en uw zicht. Een uur na de ingreep legt de verpleegkundige u uit hoe u de neus en de sinussen moet spoelen met behulp van een neuskannetje. U oefent dit tijdens uw verblijf in het ziekenhuis zodat u de spoeling thuis zonder problemen kunt uitvoeren. U krijgt een formulier met concrete instructies mee naar huis. Om bloedverlies te voorkomen, mag u geen warme maaltijd of warme dranken gebruiken. Alleen koude dranken en koud voedsel zijn toegestaan. De chirurg komt in de late namiddag bij u langs. Onmiddellijk na de operatie zijn de neusholten zeker nog niet genezen. Een normaal genezingsproces duurt vier tot zes weken. Na de operatie moet u driemaal per dag de neus en de sinussen spoelen en geneesmiddelen nemen. U komt gedurende drie weken wekelijks op controle.
12
ONTS LA G UIT HET ZI EKENHUIS U mag het ziekenhuis pas verlaten als u driemaal zelfstandig de neusspoeling hebt uitgevoerd en als de neus-, keel- en oorarts u heeft onderzocht. Als de ingreep onder algemene verdoving heeft plaatsgevonden, mag u het ziekenhuis ofwel de dag zelf tussen 17.30 en 18 uur ofwel de dag na de ingreep vanaf 14 uur verlaten. Als de ingreep onder lokale verdoving heeft plaatsgevonden, mag u het ziekenhuis verlaten tussen 17.30 en 18 uur. Wat krijgt u mee naar huis? • een neuskannetje en een bijhorend instructieblad; • vier tabletten Celestone® die u alle vier tegelijk inneemt de volgende ochtend bij het ontbijt. Dit is om de ontsteking en de zwelling van de neus tegen te gaan; • twee voorschriften van Celestone® voor de volgende dagen; • een dagkaart om thuis elke avond in te vullen; • een brief voor de huisarts. De dagkaart De dagkaart vult u thuis elke avond nauwgezet in. De arts of de verpleegkundige legt u duidelijk uit hoe u deze kaart moet gebruiken. Op de dagkaart staat ook vermeld hoeveel tabletten Celestone® u dagelijks moet innemen. Breng deze kaart mee als u naar de controleconsultatie komt. Aandachtspunten U moet het ziekenhuis contacteren: • als u zeer hevige neusbloedingen krijgt; • als u oogproblemen krijgt; • als u veel waterig vocht verliest uit uw neus.
13
Arbeidsongeschiktheid De arbeidsongeschiktheid duurt ongeveer twee weken. De meeste mensen kunnen licht werk al na enkele dagen hervatten. Als u een attest nodig hebt, meldt u dit aan de verpleegkundige van het chirurgisch dagcentrum. Zij zal de arts vragen om dit in orde te brengen. Belangrijk Een normaal genezingsproces duurt minstens vier tot zes weken op voorwaarde dat u de nazorg stipt uitvoert. • Volg de richtlijnen zoals die op de dagkaart staan vermeld. Vul de kaart elke avond in en breng ze mee naar de controle. • Spoel driemaal per dag uw neus met behulp van het neuskannetje. • Neem de medicatie Celestone® dagelijks in volgens het schema hieronder: dag 1 tot 5 4 tabletten bij het ontbijt dag 6 tot 10 3 tabletten bij het ontbijt dag 11 tot 15 2 tabletten bij het ontbijt dag 16 tot 20 1 tablet bij het ontbijt Betaling Bij het verlaten van het ziekenhuis, hoeft u niets te betalen. De rekening wordt rechtstreeks naar uw ziekenfonds gestuurd. Voor uw persoonlijk aandeel wordt een factuur naar u gestuurd. Met vragen over uw ziekenhuisfactuur kunt u terecht op het secretariaat van de dienst medische administratie, tel. 016 34 74 00, e-mail:
[email protected].
14
VERH INDER D? Als u om een of andere reden verhinderd bent of gedwongen bent om de operatie uit te stellen, verwittigt u zo snel mogelijk op het telefoonnummer 016 33 23 55. Er wordt dan een andere operatiedatum met u afgesproken.
PRAKTISCHE INFORMATIE Adres UZ Leuven campus Sint-Rafaël dienst neus-, keel- en oorziekten, gelaats- en halschirurgie Kapucijnenvoer 33 3000 Leuven UZ Leuven campus Gasthuisberg chirurgisch dagcentrum Herestraat 49 3000 Leuven
Afspraken en uitstellen van operaties Op werkdagen tussen 8 en 17 uur: dienst neus-, keel- en oorziekten, gelaats- en halschirurgie tel. consultatie 016 33 23 55
Vragen over of problemen na de operatie Op werkdagen tussen 8 en 17 uur: dienst neus-, keel- en oorziekten, gelaats- en halschirurgie tel. consultatie 016 33 23 55 Na 17 uur en tijdens het weekend: via de telefooncentrale: tel. 016 33 22 11 Vraag naar de wachtdienst van neus-, keel- en oorziekten, gelaats- en halschirurgie.
U kunt dag en nacht terecht op de spoedgevallendienst van UZ Leuven campus Gasthuisberg: tel. 016 34 39 00.
15
16
Notities ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... ....................................................................... .......................................................................
© april 2009 UZ Leuven Overname van deze tekst is enkel mogelijk na toestemming van de dienst communicatie UZ Leuven.
Ontwerp en realisatie: Deze tekst werd opgesteld door de dienst neus-, keel- en oorziekten, gelaats- en halschirurgie in samenwerking met de dienst communicatie. Verantwoordelijke uitgever UZ Leuven Herestraat 49 3000 Leuven Tel. 016 34 49 00 www.uzleuven.be
