UW NATUURWINKEL, UW PARTNER IN GEZONDHEID!

Infoblad over Gezond Leven 7de jaargang / nummer 6 / december 2012 Afgiftekantoor: 8500 Kortrijk 1-2 P408659

V.U.: Evolution Media Group, Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke

Verschijnt 6 x per jaar in februari, april, juni, september, oktober, december

Fair trade, eerlijke handel is kinderschoenen ontgroeid

Verzadigde vetten, niet die grote boosdoeners!

De gojibes, “superbes” onder de bessen

Biergist,

veelzijdig voedingssupplement

UW NATUURWINKEL, UW PARTNER IN GEZONDHEID!

Ruime keuze in Omega-3 supplementen maar wat maakt het verschil?

H

oe belangrijk omega-3 vetzuren zijn voor uw gezondheid, weet u inmiddels ongetwijfeld. De laatste jaren werd de gezondheidsmarkt overspoeld door een ruime keuze aan supplementen, want talloze fabrikanten zijn met een mooi verhaal en uitgekiend marketingplan op de kar gesprongen in de hoop een graantje mee te pikken van de hype die omega-3 is geworden. Er is echter veel kaf

onder het koren en het grootste deel van de supplementen die onder de noemer ‘omega-3’ worden verkocht, laat u beter links liggen. Uit onderzoek blijkt dat de overgrote meerderheid van de bevolking wel weet dat omega-3 onontbeerlijk is voor een goede gezondheid, maar dat slechts heel weinig mensen weten hoe weinig Omega-3 ze opnemen via hun voeding, hoe ze een onderscheid moeten maken tussen de verschillende producten en waarop ze moeten letten als ze een omega-3 supplement kopen.

80% tot 95%

OMEGA-3 1000 mg Minami

die een capsule bevat, namelijk de concentratie DHA en EPA. Een capsule van 1000 mg visolie kan slechts de helft of minder DHA en EPA bevatten en daarnaast bijvoorbeeld plantaardige olie of omega-6. Het is niet omdat een capsule 1000 mg weegt dat ze ook 1000 mg zuivere omega-3 vetzuren bevat. Let dus op de hoeveelheid DHA en EPA per capsule. - Dosering: deze is afhankelijk van de concentratie EPA en DHA. Hoe hoger de concentratie EPA of DHA, hoe minder capsules per dag u nodig heeft om uw dagelijkse hoeveelheid te consumeren. Bij sommige merken moet u dagelijks vier, zes tot zelfs tien capsules innemen om aan uw noodzakelijke dagelijkse dosis EPA of DHA* te komen. - Kostprijs: laat u niet misleiden door de kostprijs van een potje van 30, 60 of 90 capsules. Bereken hoeveel capsules u dagelijks moet innemen en hoe lang u met een verpakking toekomt. Een goedkoper product wordt op deze manier al gauw een duur product, als u dagelijks vier capsules of meer nodig heeft. - Inhoud: ga na welke de ingrediënten zijn van elke capsule. Veel fabrikanten gebruiken naast (kleine) hoeveelheden EPA en DHA zonnebloem- of arachideolië en zelfs verzadigde vetzuren of andere vullers, die ongezond kunnen zijn.

50%

- Milieuvriendelijkheid: kies vis- of algenolie die afkomstig is van soorten die niet bedreigd zijn en voor een product dat op een milieuvriendelijke manier gezuiverd is. Kleinere vissoorten (makreel, ansjovis) zijn aangeraden. Tonijn is een bedreigde vissoort, die bovendien veel kwik en PCB’s bevat. Uw beste garantie is het EMAS-certificaat (Eco-management and Audit Scheme, goedgekeurd door het Europees parlement). De vijf garanties van Minami Nutrition 1. Onze producten bevatten 80 tot 95% zuivere omega-3 per capsule. Zo hoeft u dagelijks slechts één capsule in te nemen. 2. PCB’s, dioxines en zware metalen liggen beneden de detectielimiet. Met andere woorden: onze producten hebben de hoogst mogelijke zuiverheid. 3. Deze zuiverheid en eco-bewuste aanpak van de productie werd bekroond met het EMAScertificaat, de hoogste Europese standaard. 4. Er werd bij het zuiveren van de visolie geen gebruik gemaakt van chemische solventen en wij gebruiken geen verzadigde vetten als ‘vullers’ voor onze capsules. Wij werken met 100% EFPextractie op zeer lage temperatuur. 5. De werkzaamheid van onze producten is wereldwijd door toponderzoekers wetenschappelijk bewezen. Wij werken wereldwijd samen met verschillende universiteiten, die producten van Minami Nutrition hebben uitgekozen als meest zuivere, optimaal gedoseerde producten voor het doen van onderzoek naar de invloed van omega-3 voor diverse gezondheidsindicaties.

OMEGA-3

1000 mg Ander merk

Kijk en vergelijk Alle belangrijke informatie over een product vindt u op de verpakking. Lees daarom nauwkeurig wat op de verpakking staat. Vaak vermeldt de tekst ‘1000 mg visolie’, maar dit betekent niets. Meestal wordt er ook niets vermeld over de oorsprong en de zuiverheid van de visolie.

Wetenschappelijk bewezen 590 mg EPA en 130 mg DHA

Waarop moet u letten? - Concentratie: hiermee bedoelt men de precieze hoeveelheid van de belangrijkste omega-3 vetzuren

Voor meer informatie surf naar www.MarinEPA.be of bel Mannavita 056 439852 [email protected] Verkrijgbaar bij de betere natuurwinkel

55% DHA (100% Vegan) 280 mg DHA, 1,5 mg astaxanthine per 2 mini capsules

Wetenschappelijk bewezen Voor kinderen 224 mg EPA en 30 mg DHA

Hoogst geconcentreerde, superkritische omega-3 1100 mg omega-3 1005 mg EPA/DHA per 1 capsule

inhoud 04 06

Fair trade

Eerlijke handel is kinderschoenen ontgroeid q SuperFood

De gojibes

‘superbes’ onder de bessen

12

Verzadigde vetten

18

Biergist

niet die grote boosdoeners!

veelzijdig voedingssupplement

En verder… q BioGezond Koken q BachbloesemTherapie q Nieuwtjes over voeding q WijnHoekje q BioGezondInfo

colofoon

EINDREDACTIE

Piet Desmyter

BioGezond

is een tweemaandelijks infoblad voor de natuurwinkelklant Abonnement: €13 reknr.: 385-0451160-76

ADRES

Evolution Media Group Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Tel. 056-60 73 33 Fax 056-61 05 83

9 17 21 24 26

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

P. Desmyter • Vlasstraat 17 - 8710 Wielsbeke Advertenties en publiscopiën kunnen zonGeert De Vuyst der enige motivering worden geweigerd. De GSM 0477-930 255 uitgever wijst elke aansprakelijkheid voor de Mail: [email protected] inhoud van de advertenties af. De inhoud van Peter Verbeke elke advertentie en publiscopie valt onder de te sturen) D R U K P R O E F (Gelieve deze naar ons terugvan Tel. 051-22 02 22 verantwoordelijkheid de adverteerder. PUBLICITEIT

Ondergrond: WIT Drukkleur: GRIJS PMS 424 GROEN PMS 376

016 63 27 36

www.marma.be Cyl. 70/1x

DECEMBER 2012

Afrolpositie: D

C

BioGezondDATUM 3 EN HANDTEKENING

OPGELET!

G e lie ve de ze drukproe f a a nda c htig na te zie n a lvore ns te te ke ne n

GOED VOOR DRUKKEN

Fair Trade

Eerlijke handel is kinderschoenen ontgroeid Auteur Koen Vandepopuliere

Vooral de laatste 10 jaar groeide de markt voor eerlijke producten razendsnel: met gemiddelde groeicijfers van ruim 20% per jaar. Fair trade is vandaag dan ook alomtegenwoordig: tal van voedingswaren, kledij, verzorgingsproducten, ... zelfs goud is tegenwoordig met eerlijke handel-keurmerk te krijgen. Waar gaat dat naartoe? En heeft dat wel zin? We zochten het uit.

Consumenten kunnen kiezen voor producten die een betrouwbaar keurmerk hebben dat erop wijst dat de handel eerlijk is verlopen.

Wij, Belgen, smelten voor chocolade. We eten er gemiddeld zes kilogram, per persoon, per jaar. Daarmee behoren we tot de grootste chocoladeconsumenten ter wereld: we komen op de zevende plaats. En 98 % van de huishoudens koopt regelmatig deze lekkernij. Dit betekent heel wat inkomsten voor de zuiderse cacaoboeren. Of niet?

dwongen arbeid, het dragen van beschermende kledij waar nodig, geen verplichting 16 uur per dag te werken,... Ten derde hanteren ze daarbovenop economische criteria, zoals Max Havelaar die een fairtrade-premie aan de boeren geeft en in afwachting van de oogst de kosten prefinanciert. Niet elk label gaat daarin even ver. Het verst gaat volgens mij Max Havelaar: daar is een vastgesteld, hoge premie voorzien.”

Mistoestanden

Veel meer dan koffie

Volgens Stichting Max Havelaar hangen 40 miljoen mensen af van Wat gebeurt met de cacaotelers, is een goed voorbeeld waarom vercacao om in hun levensonderhoud te voorzien. Negentig procent andering nodig is. Helaas beperken mistoestanden en onrecht zich van de productie ervan komt van kleinschalige boeren die moeniet tot die sector. Maar gelukkig zijn het intussen niet langer enkel ten rondkomen met minder dan 2 US dollar per dag: dat is 1,56 cacao, koffie of bananen die met een fair trade-label zijn te krijgen. euro, of 46,8 euro inkomsten per maand. Armoede, dus. Dat op zich veroorzaakt al heel wat problemen. Maar helaas blijkt dit ook af en toe tot sociale mistoestanden te 62 % van de Belgen zegt het afgelopen leiden. Zo worden met name in West-Afrika regelmatig jaar minstens één fair trade-product te kindslaven gebruikt om soms meer dan zestien uur achter elkaar te werken op cacaoplantages. Ze waren meegelokt hebben gekocht. uit dorpen met beloftes van school en een beter leven, om vervolgens als huisslaafje te dienen of mee te werken op plantages. Eenmaal in die val getrapt, hebben ze geen andere keuze Het aanbod wordt jaar na jaar groter: er zijn thee, honing, diverse meer. Opnieuw Stichting Max Havelaar schat dat uitbuiting op cafruitsoorten, pralines, koekjes, ... Het gaat zelfs niet enkel meer om caoplantages in totaal 250.000 kinderen te beurt valt. voeding. Neem de cosmeticaproducten. Steeds vaker worden ze gemaakt met natuurlijke ingrediënten uit het Zuiden: bijvoorbeeld palmolie, aloë vera, groene thee, kruiden en bloemen,... het aandeel Eerlijke handel van dergelijke natuurlijke cosmeticaproducten wereldwijd is tussen Wij kunnen, als consument, de levensomstandigheden van talloze 2007 en 2011 gestegen met 35 %. Analisten verwachten dat dit nog boeren en arbeiders verbeteren: door te kiezen voor producten die zal toenemen. Wanneer we willen dat schoonheid en ethiek hand in een betrouwbaar keurmerk hebben dat erop wijst dat de handel hand gaan, is het kiezen voor dergelijke producten met fair tradeeerlijk is verlopen. Of, in het Engels: ‘fair trade’. Rob Renaerts is label een goede keuze. En dan is er nog... goud. Wereldwijd zijn 15 zaakvoerder van CODUCO, een dienstverlener in de sector van miljoen mensen afhankelijk van de ontginning ervan in kleinschaduurzame consumptie. “Producten die een fair trade-label willen lige, artisanale mijnbouwsites. Hun werk- en leefomstandigheden dragen, moeten aan drie groepen criteria voldoen”, legt hij uit. “Ten zijn vaak erbarmelijk: ongevallen, vergiftiging, kinderarbeid, uiteerste deze die betrekking hebben op het milieu. Ten tweede deze buiting en ongezonde werkomstandigheden. Twee en een half jaar die aandacht hebben voor de arbeidsomstandigheden, zoals het geleden, echter, werd het label ‘Fairtrade and Fairmined Gold’ aan waarborgen van een degelijk loon, het uitsluiten van kinder- of ge-

4

BioGezond

DECEMBER 2012

Massa’s producten zijn intussen als fair trade te krijgen: cacao, koffie, bananen thee, honing, diverse fruitsoorten, pralines, koekjes, cosmeticaproducten, goud, katoen, bloemen, decoratie,...

de wereld voorgesteld. Het label is een creatie van de Alliance of Responsible Mining (ARM), en van FLO, Fairtrade labelling Organizations International, een koepel waartoe ook Stichting Max Havelaar behoort. ARM wil het aandeel eerlijk goud in de komende 15 jaar zien groeien tot 5 % van de totale markt voor gouden juwelen. Andere producten die soms een fair trade-label dragen, zijn katoen, bloemen, decoratie,...

De cijfers... Het Belgische Agentschap voor Ontwikkelingssamenwerking (BTC) pakte in 2012 uit met resultaten van een onderzoek naar de positie van ‘eerlijke handel’ in België. Daaruit bleek dat Oxfam en Max Havelaar dé referentie blijven op gebied van eerlijke handel: 56% van de Belgen noemt spontaan minstens één van beide wanneer fair trade ter sprake komt. Ook blijken intussen heel wat mensen te herkennen wat tot die categorie behoort: 94% weet dat Oxfam-Wereldwinkels ermee bezig is, 85% kent het merk ‘Oxfam Fairtrade’ als dusdanig, 63% is vertrouwd met het Max Havelaarlabel en 51 % met Fair Trade Original. Ze scoren ook goed op vlak van vertrouwen: twee op drie Belgen geeft hen een score van 8 of meer op 10. Rob Renaerts vermeldt ook nog een ander, voorlopig

Producten die een fair tradelabel willen dragen, moeten aan drie groepen criteria voldoen. minder bekend fairtrade-label dat niet tevoorschijn kwam bij dit onderzoek: Ecocert Equitable. Voorts zegt het BTC dat 62 % van de Belgen dat het afgelopen jaar minstens één fair trade-product hebben gekocht: 61% van hen kocht koffie, 48% fruit en 47% chocolade. En, het laatste maar niet het minste: de tevredenheid over fairtradeproducten ligt erg hoog. Bijna alle Belgen (96%) die deze producten kopen, zijn er tevreden (57%) of zeer tevreden (39%) over....

en getuigenissen Fulgence N’Guessan is Voorzitter van de Raad van Bestuur van de coöperatieve Kavokiva, waar de boeren koffie- en cacaoplanten telen. Hij bevindt zich in Ivoorkust. Hij getuigt dat “Fair Trade een unieke oplossing biedt om onze levensomstandigheden te verbeteren, en de strijd tegen kinderarbeid aan te gaan.” Eveneens van Ivoorkust is Konan Toussaint N’Guessan, voorzitter van cacaopro-

Belangrijk is dat een onafhankelijke organisatie controleert dat aan de criteria uit het fair tradelastenboek is voldaan.

ducent UIREVI. Volgens hem biedt “Fairtrade-certificering vele voordelen: zo functioneren onze coöperaties beter en professioneler, waardoor we beter gewapend zijn voor de markt. En doordat we een Fairtrade-certificaat bezitten, onderhandelen wij met grote industriële bedrijven en kunnen we beroep doen op prefinanciering: voor 50 à 60% van wat wij nodig hebben aan commercieel krediet. Vervolgens, als de prijzen omhoog gaan, gaan ook de prijzen voor onze boeren omhoog. De economische leefbaarheid en rentabiliteit nemen dus toe. Fairtrade-certificering heeft écht impact!” •

De man die zichzelf aanklaagde De Nederlandse programmamaker Teun Van de Keuken klaagde zichzelf bij de rechtbank aan voor... het eten van chocolade. Dat berichtte krant De Standaard op zes april 2007. Van de Keuken wilde met zijn beschuldiging de wantoestanden in de cacao-industrie aan de kaak stellen. In 2004 had hij al geprobeerd zich medeverantwoordelijk te stellen voor de slavernij die daar bestaat, maar die zaak werd afgewezen. Daarop ging Nederlander in hoger beroep, en verzamelde verklaringen van vier ex-slaven uit Burkina Faso om zijn beschuldiging kracht bij te zetten. In februari 2007 werd één van hen door het hof gehoord. Hij vertelde onder meer over mishandeling die hem op de cacaoplantage te beurt was gevallen. Later verzochten 2.136 andere chocoladeconsumenten, samen met de vier ex-slaven en Van de Keuken zelf, het hof om alsnog over te gaan tot vervolging. Ze vonden dat Van de Keuken én andere chocolade-eters de slavernij steunen door chocola te eten die is gemaakt van dergelijke cacao. Wat de 2.136 consumenten betreft, oordeelde de rechter dat ze niet rechtstreeks belanghebbend zijn in de zaak. Ook de aanklacht van de vier gewezen slaven werd afgewezen. De rechtbank ontkende de ernstige misdaden in de cacao-industrie niet, maar strafvervolging was volgens het hof “niet de juiste wijze om genoemde misstanden aan te pakken’’. Uiteindelijk ging Van de Keuken, tot zijn ontgoocheling, vrijuit. Hij had gehoopt met de zaak een rechterlijke uitspraak te krijgen die inhoudt dat het strafbaar is zo’n oneerlijk tot stand gekomen chocolade te kopen.

DECEMBER 2012

BioGezond

5

q SuperFood

De gojibes,

“superbes” onder de bessen Na meer dan 2000 jaar zijn sporen verdiend te hebben in de traditionele Aziatische geneeskunde, verovert de oranjerode gojibes ook het westen. Net als een aantal andere bessensoorten blijkt ook de gojibes door haar uitgesproken hoge nutriëntendichtheid het etiket “superfood” te verdienen. Terwijl we bevestigende klinische studies van de eigenschappen op gebieden als anti-aging, gezichtsvermogen, immuniteit, verminderde vruchtbaarheid, hypertensie en bloedsuikercontrole afwachten, kunnen we wel al met deze antioxidantenrijke bes via de voeding onze gezondheid ondersteunen. Opmerkelijk is dat het eiwit in de gojibes compleet is en dus alle 8 essentiële aminozuren bevat.

Even voorstellen

Beschermend door antioxidanten

De gojibes of boksdoorn (Lycium barbarum), die we in onze streken soms in het wild aantreffen in duinen en langs rivieren, is vooral afkomstig van China, Mongolië en Tibet. Van deze tot de nachtschade (Solanaceae) behorende plant worden vooral de rijpe bessen (en in mindere mate ook de bast en bladeren) al eeuwen in de traditionele Chinese geneeskunde ingezet bij een hele waaier van aandoeningen zoals gezichtsproblemen, diabetes, lage weerstand, vroegtijdige ouderdomsverschijnselen en lever- en nierproblemen.

Als we de potentiële indicaties voor de gojibes op een rijtje willen zetten, dan moeten we eerst de rijkdom aan antioxidanten, voorop de carotenen, bioflavonoïden en vitamine C, aanstippen. Zo bevat de gojibes per gewicht 2 tot 4 maal meer antioxidanten dan de bosbes. Op basis van dit uitgesproken antioxiderend vermogen claimt men een “anti-aging effect”, waarbij de bes kan ingezet worden in de preventie en aanpak van vroegtijdige ouderdomsverschijnselen en ouderdomszwakte. In dierenproeven is alvast bewezen dat de gojibes de oxidatieve stress door vrij radicalen vermindert.

Carotenen en bijzondere polysacchariden

Wat de diep oranjerode kleur van deze bes al sugEen humane studie toont aan dat bij mensen gereert, wordt inderdaad bij analyse bevestigd: ze is tussen 55 en 72 jaar de immunologische uiterst rijk aan carotenoïden (vitamine A-familie). Naast het overbekende bètacaroteen, zijn ook het slagkracht van de witte bloedcellen verbetert. rode lycopeen (ook gekend van tomaten), de geelDaarom wordt de bes aangeraden bij een groene pigmenten luteïne en zeaxanthine, alsook cryptoxanthine van de partij. Ook andere vitamiverminderde weerstand en in de preventie van nen waaronder vitamine C, thiamine (B1), riboflaluchtwegeninfecties. vine (B2), nicotinezuur (B3) komen in aanzienlijke hoeveelheid in boksdoorn voor. Qua mineralen zijn vooral ijzer, koper, zink, selenium, magnesium, fosfor en calcium goed vertegenwoordigd. Het vermelden waard zijn ook Maar omdat vooral de pigmenten luteïne en zeaxanthine sterk in de fytosterolen (waaronder bètasitosterol), de flavonoïden en de cedeze bes vertegenwoordigd zijn (en bewezen het pigmentgehalte rebrosiden. Uitzonderlijk voor een bes is de vrij hoge aanwezigheid in het netvlies verhogen), is het waarschijnlijk één van de beste van essentiële vetzuren van de omega-6- (linolzuur) en omegavoedingsmiddelen om maculadegeneratie (leeftijdsgebonden 3-familie (alfalinoleenzuur). Opmerkzaam is ook het feit dat het afname van het gezichtsvermogen) af te remmen, het gezichtseiwit in de gojibes compleet is en dus alle 8 essentiële aminozuren vermogen te ondersteunen en glaucoom (oogbaloverdruk) af te bevat. Tenslotte moeten we vooral wijzen op de bijzondere polysachouden. Door de combinatie van de antioxidantenrijkdom met de chariden (LBP- of Lycium barbarum polysacchariden, waarvan er essentiële vetzuren en het feit dat van de LBP-polysacchariden een minstens zes al beschreven zijn), die aan de gojibes een bijzondere neuroprotectieve (zenuwbeschermende) werking is aangetoond, werkzaamheid verschaffen. menen sommige bronnen dat de gojibes ook kan helpen de ziekte 6

BioGezond

DECEMBER 2012

Martera

BIO GOJI

100% puur sap van verse & rijpe Goji bessen Martera bio Goji sap is een geperst sap van verse en rijpe Goji bessen van het Tibetaanse plateau waar de struiken zonder pesticiden en met respect voor het milieu gecultiveerd worden. De gojibes is oorspronkelijk afkomstig uit China, Mongolië en Tibet, maar komt in onze streken in het wild ook voor in duinen en langs rivieren.

van Alzheimer en andere neurologische ziekten voorkomen. Omdat verder de cerebrosiden in celculturen de vrijstelling door de levercellen van de enzymen glutamine pyruvaat transaminase (GPT) en sorbitoldehydrogenase afremmen, en er van de bijzondere polysacchariden een levercelbeschermende werking is aangetoond, raden sommigen ook de gojibes aan bij leveraandoeningen. In de Chinese geneeskunde wordt trouwens aan de gojibes ook een nierbeschermende werking toegeschreven.

Immuunversterkend Op basis van de vitaminen A en C en de mineralen selenium en zink, zou van de gojibes theoretisch al mogen verwacht worden dat ze het weerstandsvermogen ondersteunt. Toch is vooral van de bijzondere LBP-polysacchariden in celculturen en dierenstudies een antibacteriële werking en immuunstimulerende werking aangetoond. Ook een humane studie toont aan dat bij mensen tussen 55 en 72 jaar de immunologische slagkracht van de witte bloedcellen verbetert. Daarom wordt de bes aangeraden bij een verminderde weerstand en in de preventie van luchtwegeninfecties. Sommigen gewagen zelfs van het verminderen van astmatische klachten en hoest en het verminderen van ontstekingspijnen bij artritis. Het vermelden waard is dat van het LBP-polysaccharidencomplex ook antitumorale eigenschappen werden aangetoond (ondermeer in leukemiecelculturen), waardoor het ter ondersteuning van kankertherapieën kan ingezet worden.

Bovendien zijn ze biologisch gecertificeerd door een EU controleorganisme. Bij aankomst controleren we het sap nog eens op pesticiden zodat we kunnen garanderen dat ons sap ook werkelijk biologisch en pesticiden vrij is. Goji (Lycium barbarum) bessen zijn een rijke bron van aminozuren, vitaminen en mineralen. Martera bio Goji sap is een 100% puur Goji sap, zonder toevoeging van water.

Martera bio Goji sap: gegarandeerd pesticiden vrij een optimale conservering van de actieve bestanddelen ■ een rijke, natuurlijke bron van antioxidanten en vitamine C ■ draagt bij tot een verhoogde immuniteit, weerstand ■ ■

Betere mannelijke fertiliteit en libido Eén van de hoofdredenen waarom de westerse man vaak een verminderde vruchtbaarheid vertoont, is het feit dat zijn spermatozoïden overrompeld worden door schadelijke vrije radicalen uit voeding en milieu (pesticiden, zware metalen, PCB’s, dioxine). De gojibes zou dus theoretisch al door zijn antioxidanten de spermacellen beter kunnen beschermen. Als we naast de mineralen zink en selenium ook het gehalte van het omega-3-vetzuur ALA in rekening brengen (na omzetting tot het omega3-vetzuur DHA belangrijk voor de beweeglijkheid van spermacellen), dan is het meer dan waarschijnlijk dat de gojibes kan ingezet worden bij verminderde mannelijke vruchtbaarheid. Van de gojbes en het LBP-complex is alvast in dierenproeven aangetoond dat ze het testikelweefsel beschermt tegen vrije radicalen, het gewicht van de

www.martera.com

Verdeling & info: Sanvita T / F 02 522 77 82 [email protected]

DECEMBER 2012

BioGezond

7

q superfood: de gojibes GEVRIESDROOGD: maximum behoud voedingswaarde

ETINEY ROYAL AÇAI

wonderfruit uit de amazone Te koop in uw Bio winkel

De gojibes kan onder andere ingezet worden in de preventie en aanpak van vroegtijdige ouderdomsverschijnselen.

testikels en bijbal doet toenemen, het testosterongehalte verhoogt bij lage uitgangswaarden en het libido verbetert. 50 g gojibessen per dag zou bij de mens nodig zijn om een laag testosterongehalte te verhogen en als seksueel tonicum te werken bij erectiele dysfunctie (verminderde erecties), terwijl zoals eerder gesteld ook fertiliteit (vruchtbaarheid) en spermakwaliteit zouden verbeteren.

Minder hypertensie en hart- en vaatziekten? Xinshen� bvb� 0484 248 238 Christin� Huybrecht� www.artemi�-schoonheidsinstituu�.b�

Artemis_BG_dec12_NL.indd 1

14/11/12

Omdat de eigenlijke oorzaak van hart- en vaatziekten een algemeen ontstekingsproces is in de vaatwand, mag van de antioxidantenrijke gojibes verwacht worden dat ze kan helpen beschermen tegen hart- en vaatziekten. Zeker omdat de fytosterolen erin helpen het cholesterolgehalte verminderen en andere ingrediënten ook de triglyceriden verlagen en de goede HDL-cholesterol doen toene12:27 men. In de Chinese geneeskunde suggereert men ook een werkzaamheid bij hypertensie (hoge bloeddruk), anemie (bloedarmoede), vertigo (duizeligheid) en epistaxis (neusbloedingen).

Andere mogelijke gunstige effecten d In Azië geldt de gojibes als een topmiddel voor de huid. Meer dan waarschijnlijk liggen de carotenen, zink, de essentiële vetzuren en de polysacchariden aan de basis voor een mogelijke gunstige werking bij huiduitslag, brandwonden, zonnebrand en slecht genezende wonden. In dierenproeven is in elk geval een fotoprotectief effect (bescherming tegen UV-stralen) aangetoond. d Vermoedelijk helpt de gojibes de bloedsuikerspiegel beter te regelen en kan ze van nut zijn prediabetes en diabetes. d Voor sporters kan de gojibes vermoedelijk het spierweefsel beschermen tegen de gevolgen van sterke lichaamsinspanningen en de recuperatie verbeteren. Dat is alvast al bij dieren aangetoond.

Dosis en waarschuwingen

BELGIE Rue Plomcot 6 – Fleurus – Tel. 071-81 19 94

Keerbergsesteenweg 4 – Haacht – Tel. 016-60 04 61

Grote Markt 29 – Dendermonde – Tel. 052-52 48 23 K. Van Doorslaerlaan 67 – Mariekerke – Tel. 0475-68 19 13 Donkweg 65 – Zonhoven – Tel. 011-46 47 48

8

BioGezond

DECEMBER 2012

www.elitecoiff.be

Voor de diverse gezondheidsbevorderende eigenschappen zouden 15 tot 50 g gojibessen of 30 tot 60 ml gojisap per dag nodig zijn. Kies indien mogelijk voor biologische bessen, biologisch sap of zeker voor bessen die geen sulfieten bevatten. Bij inname van goji zijn er mogelijke interacties met bloedverdunnende medicijnen van het warfarinetype (coumarines), insuline en bloeddrukverlagende middelen: gebruik je die medicijnen, dan vraag je best eerst je arts om raad. •

q BioGezond

koken

1

Op het moment dat je dit leest ligt mijn boek “gezond en biologisch koken, een praktische handleiding naar een gezonde keuken” in de winkelrekken. Het is een selectie van 55 recepten die ooit in BioGezond verschenen zijn, aangevuld met voedingsinfo over de ingrediënten. Het boek bevat veel nuttige informatie over voeding en gezondheid, koken en producten en praktische tips. Verderop in dit blad vind je meer info. Door omstandigheden heeft de publicatie een beetje op zich laten wachten, maar uiteindelijk is alles toch op zijn pootjes gevallen. Allemaal zonder erg, zelfs de Azteken kunnen vergissen. Auteur Ludo Slaets

Ingrediënten • • • • • • •

- ½ kg schorseneren - azijn - olijfolie - boter - tijm - rozemarijn - salie

• • • • • • •

- look - citroen - peper van de molen - grof zeezout - oregano - zonnebloempitten - venkelzaadjes

Bereiding

SCHORSENEREN DRIEMAAL ANDERS

- Was de schorseneren eerst, zodat vuil en zand wegspoelen. - Schil ze met een dunschiller en leg dadelijk in water met een scheutje azijn. 1) Stoom 1/3 van de schorseneren kort, zodat ze hard blijven. Laat even afkoelen en snij ze in stukken van ongeveer 6 cm. Dep ze droog en haal even door olijfolie die lichtjes gekruid is. Gril ze langs alle kanten tot ze mooi gekleurd zijn 2) Snij 1/3 van de schorseneren in stukjes van ongeveer 2 cm en leg ze in een bodempje water met een klein klontje boter. Doe er 3 eetlepels agave siroop en 1 el. appelazijn bij. Kruid met een beetje peper en laat zachtjes inkoken tot een stroperige saus. 3) De rest van de schorseneren in kleine stukjes snijden. Laat een klontje boter smelten in een pan, doe er een takje tijm bij, een beetje rozemarijn, 3 fijngesneden blaadjes salie, ½ teentje look en enkele druppels citroensap. Laat de schorseneren hierin zachtjes bakken. - Voor het opdienen flink kruiden met peper van de molen en een beetje grof zeezout.

DECEMBER 2012

BioGezond

9

MERINGUE MET KOKOSBLOESEMSUIKER Ingrediënten • • •

125 g eiwit 50 g fijne rietsuiker 200 g kokosbloesemsuiker

Bereiding - Klop het eiwit heel stevig op met de rietsuiker. - Meng er voorzichtig de kokosbloesemsuiker bij. - Spuit in de gewenste vorm en schuif in de oven die op 120 graden is voorverwarmd. Steek een houten lepel tussen de ovendeur zodat deze op een kier blijft en het vocht kan ontsnappen. - Wens je de meringue nog een beetje smeuïg binnenin, haal ze dan na een dik uur uit de oven. Wens je ze door en door droog, laat dan minstens 2 uur in de oven.

Ingrediënten • • • • • • • • • •

250 g ongepelde garnalen olijfolie 1 wortel peterseliestengels laurierblaadjes tijm peperbollen 400 g koolvis 2 sjalotjes 1 teentje look

- Maak eerst een fumet van de garnaalschelpen door deze lichtjes aan te stoven in een beetje olijfolie. Blus met 2 glazen water. Snij de helft van de wortel fijn, doe deze erbij samen met enkele stengels peterselie, een blaadje laurier, een takje tijm en enkele peperbolletjes. Laat een kwartiertje zachtjes sudderen en giet dan door een zeef. - Sjalotjes,look en gember fijnsnijden en aanstoven in een bodempje olijfolie, zonder te kleuren. - Wortel en courgette in fijne blokjes snijden en bij de sjalotjes voegen zachtjes aanstoven, niet laten kleuren. - Voeg er een half glas witte wijn bij en de fumet van garnaalschelpen.

10

BioGezond

• • • • • • • • •

1/2 cm gember ¼ courgette 2 stengels citroengras witte wijn ¼ rood pepertje 2 witte champignons 1 limoen enkele broccoliroosjes verse koriander

Bereiding - Van het citroengras harde buitenste bladeren verwijderen, overlangs doorsnijden en bij de saus voegen. - Laat 10 minuutje zachtjes koken, fijngesneden rood pepertje bijdoen, de in schijfjes gesneden champignons en de kokosmelk. - Stoom de koolvis apart met de broccoli roosjes. - Werk de saus af naar eigen smaak met het sap van een halve limoen, citroengras verwijderen en eventueel bijkruiden. - Serveer in een diep bord, eerst de saus met de groentjes, de vis en - broccoli erop schikken, gepelde garnaaltjes erbij en overstrooien met grof gehakte koriander.

DECEMBER 2012

KOOLVIS GARNALEN MET CITROENGRAS IN KOKOS

Ingrediënten •

• • •

130 g kastanjes (10 stuks) 200 g kastanjemeel 4 eieren 120 g oersuiker

• • • •

10 druppels Bourbon vanille extract 100 g boter 15 cl. amandelmelk

Bereiding -

KASTANJE WAFELTJES

Snij de kastanjes rondom rond in met de punt van een scherp mes. Laat een kwartiertje poffen in de oven op 200 graden. Pellen terwijl ze nog warm zijn en fijn hakken. Klop het eiwit stijf en hou het apart. Klop het eigeel met de suiker tot een geel lint, meng er het vanille extract door en zeef het kastanjemeel erover. - Goed mengen en dan de gesmolten boter en amandelmelk eronder roeren. - Meng de gehakte kastanjes erbij en vervolgens voorzichtig het eiwit onder spatelen. - Afbakken in een matig heet wafelijzer. - TIP: Snij de kastanjes tot in het vruchtvlees, zo kan de stoom ontsnappen tijdens heT poffen en barsten ze niet open.

Ingrediënten Voor de vulling: • • • • •

60 cl. geitenmelk 1 vanillestok 3 eidooiers 50 g maïszetmeel agave siroop

Voor de soezen: • • • • •

25 cl. geitenmelk 100 g boter 200 g speltbloem 5 eieren 250 g zwarte chocolade met stevia

ECLAIRS

Bereiding Soezen: Vulling: - Breng de geitenmelk aan de kook met de vanillestok. - Klop terwijl 3 eidooiers op met een lepel heet water en meng het maïszetmeel eronder. - Als de melk kookt, de vanillestok uitnemen, overlangs doorsnijden en de vanille eruit schrapen. Doe deze bij de melk. - Vervolgens het eidooiermengsel erdoor roeren en zachtjes laten opkoken tot de melk dikt, blijven roeren. - Neem van het vuur en zoet naar eigen smaak met de agave siroop. - Laat afkoelen.

- Kook de geitenmelk op met de boter. - Stort de gezeefde bloem er in één keer bij. - Stevig blijven roeren tot het deeg een bal vormt en loskomt van de bodem van de pot. - Neem van het vuur en roer de eieren er door. Eén voor één en telkens nadat het vorige ei volledig is opgenomen. - Spuit de soezen op een bakplaat, bekleed met bakpapier, een vijftal centimeter lang, en niet te kort op elkaar zodat ze kunnen uitzetten. - Bak 20 minuten op 180 graden en laat volledig afkoelen. - Smelt de chocolade in warmwaterbad (bain-marie). - Spuit de vulling in de soezen en leg er een laagje chocolade over.

DECEMBER 2012

BioGezond

11

Verzadigde vetten,

niet die grote boosdoeners!

In de jaren ’50 van de vorige eeuw formuleerde een zekere Ancel Keys de zogenaamde “vethypothese”. Volgens hem waren verzadigde vetten en cholesterol in de voeding de oorzaak van een hoge cholesterolspiegel in het bloed en bij uitbreiding ook de oorzaak van atherosclerose of slagaderverkalking, het proces dat aan de basis ligt van hart- en vaatziekten. Meer dan 50 jaar later weten we pertinent zeker dat deze stelling niet waar is, maar toch wordt die onwaarheid hardnekkig in stand gehouden door de voedingsindustrie, die vetarme light-producten en margarines met onverzadigde vetzuren aan de man brengt en via reclame en media iedereen blijft hersenspoelen. Als we ervoor zorgen dat de balans met de onverzadigde en essentiële vetzuren niet in het gedrang komt, en erover waken dat de kwaliteit ervan onberispelijk is, dan zijn verzadigde vetten geen boosdoeners, maar juist levensnoodzakelijk!

Gaten in de hypothese van Ancel Keys

Ancel Keys was een epidemioloog aan de Universiteit van Er kan niet naast deze belangrijke obMinnesota die probeerde na te gaan wat in onze levensstijl servatie gekeken worden: sinds verzade kans op hart- en vaatziekten verhoogde. In zijn “Seven countries study”, waarin ondermeer Japan, de USA, Griedigde vetten als grote boosdoeners werkenland, Italië en Joegoslavië waren betrokken, meende hij den uitgeroepen, is er in de westerse een tendens te zien dat hoe meer verzadigd vet in een land werd geconsumeerd, hoe meer hart- en vaatziekten erin wereld een ernstige toename in hart- en voorkwamen. De grote fout van deze studie was dat met vaatziekten opgetreden. het vetverbruik maar er één enkele variabele duidelijk werd gevolgd, en dat daaruit al te voorbarige conclusies werden getrokken. Als Keys ook had gekeken naar de relatie tussen het suikerverbruik en het voorkomen van hart- en vaatEpidemiologische gegevens ziekten, dan had hij eenzelfde relatie gezien! En die laatste relatie Dat verzadigde vetten niet die grote boosdoeners zijn, blijkt om blijkt juist veel belangrijker te zijn…. Verder weet men ondertussen te beginnen al uit menige epidemiologische gegevens. Zo gebruiook, dat als Keys veel meer landen in het onderzoek had betrokken, ken de Masaï, een Afrikaans volk van veehouders, heel veel zuivel, hij diezelfde relatie tussen vet en vaataandoeningen niet had gezien! schaaps-, rund- en geitenvlees en dus eenzijdig veel verzadigd vet. Helaas is het dogma dat verzadigd vet hart- en vaatziekten veroorToch vertonen zij geen hoog cholesterolgehalte en is er een lage zaakt tegenwoordig zo diep in de hersenen van de mensen (en mesterfte aan hart- en vaatziekten. In Polynesië wordt liefst 60 % van dici) geworteld, dat enkel nog wie met een open geest de werkelijke de calorieën van het traditionele dieet aangeleverd door verzadigde feiten onder ogen wil zien, van het tegendeel te overtuigen is. vetten (vooral uit de kokosnoot), maar deze populatie kent nauwe12

BioGezond

DECEMBER 2012

q Verzadigde vetten

lijks hart- en vaatziekten, heeft geen hoge cholesterolspiegels en is slank. De Filippijnen hebben één van de laagste cijfers van hart- en vaatziekten ter wereld, ondanks enorm verbruik van verzadigd vet uit kokosolie. De Franse traditionele voeding met veel verzadigde vetten (kazen, paté, room…), maar met ook veel beschermende stoffen uit olijfolie, groenten en rode wijn, leidt tot 2 maal minder hart- en vaatziekten dan bij de Amerikanen, die van alle bevolkingsgroepen het minst verzadigde verzadigd vet gebruiken. En in India zag men een toename van hart- en vaatziekten van zodra de traditionele bakproducten zoals ghee (geklaarde boter) en kokosolie, beiden bronnen van verzadigd vet, werden vervangen door onverzadigde plantaardige oliën!

lipoproteïne a of de Lp (a)-waarde of het zogenaamde “hartinfarctcholesterol” in het bloed. Deze minder gekende, kleverige stof is een veel betere indicator voor het risico op hart- en vaatziekten dan cholesterol of de verhouding HDL/LDL-cholesterol. Verder leiden verzadigde vetten net zoals het omega-3-vetzuur alfalinoleenzuur (ALA) tot een vermindering van de bloedspiegel van het C-reactieve proteïne of CRP, een algemene indicator voor ontstekingen in het lichaam en bij uitbreiding ook voor het ontstekingsproces van de vaatwanden (wat de eigenlijke oorzaak is van atherosclerose). Ook hebben een aantal studies uit het verleden duidelijk aangetoond dat het weglaten van cholesterol en verzadigd vet bij hartpatiënten ten voordele van het onverzadigde linolzuur zowel de progressie van de atherosclerose versnelt als de kans op sterfte vergroot! Maar er kan vooral niet naast de belangrijkste observatie Nog stof tot nadenken… gekeken worden: sinds verzadigde vetten als boosdoeners werden Er zijn nog andere elementen die ons tot het nadenken moeten zetuitgeroepen en men er steeds minder van is gaan gebruiken ten ten, vooraleer verzadigd vet tot de grote boeman uit te roepen. Zo voordele van onverzadigde vetten, is er in de westerse wereld een bestaat het beslag aan de binnenkant van verstopte slagaders voor toename in hart- en vaatziekten opgetreden. liefst 74 % uit onverzadigde vetten en slechts voor 26 % uit verza012-09-04-persoon-179-122 26-09-2012 15:08 Pagina ernstige 1 digde vetten! Verzadigde vetten leiden ook tot een daling van het

Uw bed op uw “bodymaat” met onze unieke LI-LA ondersteuning • Nadruk op perfecte LI-LA verhouding

( lineaire-laterale ondersteuning in elke lighouding )

• De beste natuurlijke grondstoffen ter wereld 100% bio-gecertifieerd

Bedden, lattenbodemsystemen en matrassen op uw maat en lighouding aangepast zowel voor jong en oud.

Kom deze vrijblijvend uittesten in één van onze showrooms.

• Unieke relatieve lattenondersteuning:

zachte en harde ondersteuning in diverse zones

www.greensleep.com

• Ontwerp en confectie door een team van gespecialiseerde vaklui te Lauwe

Perfecte ergonomische ondersteuning

Druk wegnemend Verbeterde slaapkwaliteit

Naturally the world’s best beds

Linker- en rechterkant volledig aanpasbaar Ergodôme - Sint-Janslaan 19 - 8500 Kortrijk - 056/311 266 Abka Beddenbedrijf - Lauwestraat 43 - 8560 Wevelgem - 056/40 16 70 Six Sense - Surmont de Volsbergestraat 3 - 8900 Ieper - 0497/32 67 51 Bioshop Mordan - Christinastraat 69 - 8400 Oostende - 059/50 52 45 Cocquyt Meubelen - Prins Leopoldstraat 14 - 8310 Sint-Kruis - 050/35 49 84 Liparos - Meileveld 39 - 9620 Zottegem - 09/360 12 54 Bioshop Pimpernel - Antwerpsesteenweg 450 - 9040 St. Amandsberg 09/228 54 22

Bio Home - Vaartkom 41 - 3000 Leuven - 016/23 71 24 Bioshop De Pimpernel - Patersstraat 88 - 2300 Turnhout - 014/41 77 76 't Biokruidenierke Hasselt - St.-Truidersteenweg 22 - 3500 Hasselt - 011/22 63 91 Hét Natuurhuis - Eethuisstraat 128-140 - 2170 Merksem - 03/645 50 42 Hét Natuurhuis - Otto Veniusstraat 29 - 2000 Antwerpen - 03/233 23 56 Nirwana - De Bruynlaan 127 - 2610 Wilrijk - 03/820 98 36 Vagora - Jules Moretuslei 412 - 2610 Wilrijk - 03/825 03 47

Wetenschappelijke bewijzen Ernstige wetenschappers die de “vethypothese” van Ancel Keys om bovenvernoemde redenen al een hele tijd als “de grootste wetenschappelijke leugen van onze tijd” beschouwden, kregen uiteindelijk overschot van gelijk. Want wat bepaalde dierenstudies al suggereerden en enkele afzonderlijke studies ook al aantoonden, namelijk dat het verband tussen de consumptie van verzadigde vetten en hart- en vaatziekten niet correct was, werd in 2010 eindelijk bevestigd. In het befaamde “American Journal of Clinical Nutrition” concludeerde men uit een grote meta-analyse, die de resultaten bundelt van goed uitgevoerde klinische studies, dat er geen relatie is tussen het gebruik van verzadigde vetten en het voorkomen van hart- en vaatziekten . Verzadigde vetten zijn dus niet de boosdoeners waar ze zo lang voor gehouden werden! Als men daarentegen via een andere meta-analyse naar een andere relatie keek, dan luidde het besluit de oorzaak van cardiovasculaire ziekten veeleer verband houdt met de “snelle” koolhydraten, die vooral bestaan uit suiker, suikerhoudende voedingsmiddelen en de van hun vezel beroofde witmeelproducten . Het is dus op suikerhoudende voedingsmiddelen en geraffineerde meelproducten waarop eigenlijk een taks zou moeten gelegd worden…. 1

2

Waarom we verzadigd vet nodig hebben Wie er nog steeds aan denkt om zoveel mogelijk de verzadigde vetten te bannen uit zijn voeding, neemt best het volgende indrukwekkende lijstje van functies van verzadigde vetten eens door: d verzadigde vetzuren zijn zeer belangrijk voor de integriteit en functie van onze miljarden lichaamscellen. In de celmembranen komen namelijk bijzondere vetstoffen voor, de fosfolipiden, die mee helpen bepalen hoe een cel zich handhaaft, hoe ze voedingsstoffen opneemt en afvalstoffen elimineert. Minstens de helft van de vetzuren in de fosfolipiden dienen verzadigd te zijn! d verzadigde vetzuren zijn belangrijk voor de hartfunctie. Het hart verbruikt naast suikers ook vetten voor zijn energievoorziening. Vooral de verzadigde vetzuren stearinezuur en palmitinezuur worden preferentieel aangesproken. d verzadigde vetzuren zijn elementair voor een goede functie van het immuunsysteem. Enerzijds verminderen ze de oxidatieve stress in het lichaam, omdat ze geen dubbele bindingen met vrije elektronen hebben en dus niet door vrije radicalen kunnen geoxideerd worden. Anderzijds hebben bepaalde vetzuren zoals laurinezuur, capronzuur, caprylzuur en caprinezuur zelf antimicrobiële eigenschappen d de longsurfactant of de substantie die ervoor zorgt dat de longblaasjes niet dichtklappen en de longen optimaal zuurstof kunnen opnemen, bestaat voor bijna 100 % uit verzadigde vetzuren d ook voor een goede nierfunctie zijn verzadigde vetzuren, vooral myristinezuur, onmisbaar d in de omhulsels rond de zenuwvezels, de zogenaamde myelinevezels, zijn de belangrijkste vetzuren de verzadigde vetzuren d verzadigde vetzuren helpen de lever beter beschermen tegen de nadelige gevolgen van alcohol en medicijnen. d verzadigde vetzuren zijn uitstekende energiebronnen bij duursporten als fietsen, lopen en schaatsen d verzadigde vetzuren zijn nodig voor een goede opname van de mineralen calcium en magnesium en voor een vlotte inbouw van calcium in de beenderen

d verzadigde vetzuren zijn nodig om essentiële omega-

14

BioGezond

DECEMBER 2012

3-vetzuren zoals EPA, DHA en alfalinoleenzuur (ALA) goed te kunnen opnemen, beter te gebruiken en goed te beschermen in de cellen. Het verzadigde vetzuur myristinezuur is betrokken bij het metabolisme van de essentiële vetzuren en verhoogt ondermeer het biologisch actieve EPA in de weefsels d ter bevestiging: de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en zelfs de “American Heart Association” stellen ronduit dat er in ons dieet ook voldoende verzadigd vet moet aanwezig zijn voor een optimale gezondheid. En

nog deze doordenker: moest verzadigd vet zo ongezond zijn, waarom is het vet in moedermelk dan voor 45 à 50 % verzadigd?

Hittebestendig en minder oxidatie Verzadigde vetzuren hebben bovendien twee bijzondere voordelen ten opzichte van onverzadigde vetten. Eerst en vooral zijn verzadigde vetzuren veel stabieler bij hoge temperaturen dan onverzadigd vetzuren: ze verdragen namelijk veel beter verhitting, want ze ondergaan daarbij geen functionele of structurele verandering. Terwijl onverzadigde vetzuren, en in het bijzonder meervoudig onverzadigde vetzuren, bij het verhitten aanleiding geven aan het ontstaan van geoxideerde vetzuren en “transvetzuren”, slechte vetzuren die ondermeer door hun bijdrage aan allerlei soorten ontstekingen, het lichaam schade berokkenen. Verzadigde vetten zijn dan ook de ideale bak-, wok- en braadvetten. Maar dat wil niet zeggen dat we het alleen bij boter om te braden of ossewit om te frituren moeten houden! Met kokosolie en rode palmolie bestaan ook plantaardige oliën, rijk aan verzadigde vetzuren. En met olijfolie bestaat een plantaardige olie die, omdat ze vooral het mono-onverzadigde vetzuur oleïnezuur bevat, ook kan gebruikt worden voor eenmalige verhitting. Een tweede voorname pluspunt van verzadigde vetzuren ten opzichte van onverzadigde vetzuren is het feit dat ze veel bestendiger zijn tegen de vrije radicalen. Deze laatste verbindingen zijn agressieve stoffen die - steeds op zoek zijn naar vrije elektronen om hun eigen ongepaard elektron mee te koppelen - in de dubbele bindingen van de onverzadigde vetzuren de ideale “slachtoffers” vinden. Maar daarbij veranderen de van een elektron beroofde onverzadigde vetzuren zelf in vrije radicalen, waardoor een cascade van nadelige oxidatiereacties ontstaat en verouderingsprocessen en ziekteprocessen in de hand worden gewerkt. Een frappante illustratie hiervan is een studie die werd uitgevoerd onder de patiënten van plastische chirurgen: zij die overmatig veel meervoudig onverzadigde vetzuren gebruikten, vertoonden tot 78 % meer rimpels en zagen er tot 20 jaar ouder uit.

Evenwicht en met mate! Uiteraard is alles wat in dit artikel verteld wordt geen vrijbrief om plots met verzadigde vetten te gaan overdrijven. Zoals heel vaak in de voeding, gaat het om een evenwicht en om een matiging. We hebben namelijk voor een goede gezondheid zowel verzadigde als onverzadigde vetten nodig. Want die laatste groep – bij voorkeur aangevoerd via ongeraffineerde, koudgeperste oliën, noten, zaden en vette vis – levert de voor ons lichaam zo belangrijke “essentiële vetzuren” aan, met de omega-3- en omega-6-familie. Er bestaan, naargelang de geraadpleegde bronnen, verschillende richtwaarden: sommigen raden qua vetinname een verhouding aan van ¼ verzadigde vetzuren ten opzichte van ¾ onverzadigde vetten. Andere pleiten dan weer voor een verhouding van 1/1. In elk geval is een

NATAOS

kwaliteit bovenal

KEY N UTRITION

Krill Oil Superior De super opneembare omega-3 NIEUW! Nu ook in een voordeelpack van 120 capsules * Beheers je cholesterolgehalte op een natuurlijke en veilige manier met:

• ondersteunt de circulatie • goed voor de cholesterol60 capsules van 500 mg € 21,95 • CNK 2710-770 spiegel * 120 capsules van 500 mg • behoudt een goede € 39,95 • CNK 2835-395 gemoedstoestand • bevordert het concentratievermogen • houdt beenderen en gewrichten gezond

Red Yeast Rice Platinum + Co-enzyme Q10 • op basis van biologische gefermenteerde rode rijst • met natuurlijke co-enzyme Q10 voor een nog beter effect op de cholesterolspiegel, voor een absoluut veilige toepassing en ter ondersteuning van de circulatie • bevat 5 mg monacoline K per capsule (2 capsules = 10 mg monacoline K) • citrinine en aflatoxine onder de detectiegrens

1 MET CO-ENZYME Q10

Krill, een massa garnaalachtige schaaldiertjes, is erg rijk aan de omega-3 vetzuren EPA en DHA. Zijn die ook niet aanwezig in visolie? Klopt. Maar er is een belangrijk verschil. Bij visolie zit de omega-3 immers in de trygliceriden, terwijl die in krillolie gebonden is aan de fosfolipiden. De omega-3 uit krillolie is wateroplosbaar en wordt dus veel beter opgenomen door ons lichaam. Deze vetzuren verhogen bovendien de elasticiteit van de lichaamscellen en absorberen veel beter gezondheidsbevorderende ingrediënten. Plus: in krillolie zit ook Astaxanthine, een sterke vrije radicalenvanger die ons lichaam beschermt tegen oxidatie.

60 V-caps. €19,95

Waarom Krill Oil Superior Van Nataos?

• Betere opname dan omega-3 uit visolie (wetenschappelijk bewezen). • Milieubewuste, MSC gecertificeerde oogst zonder bijvangsten. • Meteen en vers verwerkt dankzij Eco-Harvestingtechniek. • Geen enzymatische degradatie en oxidatie. • Rijk aan veresterde Astaxanthine, een sterke antioxidant. • Vrij van dioxines, PCB’s en andere zware metalen.

Ervaar wat twee capsules RED YEAST RICE PLATINUM + Co-enzyme Q10 per dag met 10 mg monacoline K voor je cholesterolspiegel kunnen doen. Bij gewenst effect is één capsule per dag met 5 mg monacoline K voldoende

Vraag naar Krill Oil Superior in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek.

Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels en bij de apotheek Info Mannavita: 056 43 98 52 - [email protected] - www.mannavita.be

Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be

OJ-adv 268 x 90_krilloil 60 en 120_apo & natuur.indd 1

WWW.NATAOS.COM

16/08/11 09:38

q Verzadigde vetten Korte en middellange vetzuurketens zijn de beste

overmaat verzadigde vetten zeker ook niet goed! Zeker als er daarnaast onvoldoende onverzadigde, essentiële vetzuren in de voeding zitten, houdt een overmaat verzadigde vetzuren verband met aandoeningen zoals dikke darm-, borst- en prostaatkanker en kunnen hart- en vaatziekten toch in de hand gewerkt worden!

Onderverdeling volgens ketenlengte

Van de kortketenige verzadigde vetzuren en in het bijzonder boterzuur kan niets dan goed gezegd worden. Dit vetzuur is een elementaire brandstof voor de cellen van het colon (de dikke darm), die ervoor zorgt dat het slijmvlies zich goed ontwikkelt en dat het zijn functies zoals het absorberen van water mineralen goed vervult. Bovendien is aangetoond dat boterzuur de groei van de goede darmflora bevordert en een niet onbelangrijke rol speelt in de bescherming van het dikke darmslijmvlies tegen kanker. Ook de middellangketenige vetzuren bieden heel wat voordelen. Om te beginnen vergen ze heel weinig verteringsarbeid, want er is geen tussenkomst nodig van gal- en pancreassappen voor hun vertering. Ze zijn dus ideaal voor mensen met een slechte vetvertering, een mindere leverfunctie of onvoldoende galafscheiding. Vervolgens worden de middellangketenige vetzuren direct in de bloedbaan opgenomen. Zij circuleren hierbij niet op dragereiwitten en kunnen niet op de vaatwand afgezet worden! Middellangketenige vetzuren worden bovendien snel als een directe energiebron aangewend, waarbij ze veel minder neigen tot opslag in vergelijking met de langketenige vetzuren. Ze bevorderen de opname van heel

Als we de adviezen voor het verstandig gebruik van verzadigde vetten nog meer willen nuanceren, dan moeten we Verzadigde vetzuren zijn veel stabieler eigenlijk stellen dat we er vooral goed aan doen de langketenige vetzuren te beperken ten opzichte van de verzadigde bij hoge temperaturen dan overzadigde vetzuren met een korte keten en een middellange keten. vetzuren, ze verdragen veel beter verVerzadigde vetzuren kunnen we namelijk in 3 groepen onderverdelen. Vooreerst zijn er de kortketenige vetzuren, hitting en zijn dan ook de ideale bak-, die 2 tot 4 koolstofatomen bevatten. De bekendste is miswok- en braadvetten. schien wel boterzuur, dat in boter en melkvetten voorkomt en dat ook door een goede darmflora in de dikke darm of het colon wordt aangemaakt. Tot de middellangketenige wat nutriënten zoals calcium, magnesium, de vitamines B en de vetzuren behoren de vetzuren met 6 tot 12 koolstofatomen. Die kovetoplosbare vitaminen A, D, E en K. Tenslotte hebben ze niet men veelvuldig voor in kokosolie (capronzuur, caprylzuur, caprinete onderschatten antimicrobiële eigenschappen tegen ondermeer zuur, laurinezuur), rode palmolie, melkproducten en moedermelk schimmels als candida, tegen bacteriën en virussen. Topbronnen (laurinezuur). En tenslotte zijn er de langketenige vetzuren zoals van middellangketenige vetzuren zijn ongeraffineerde kokosolie en myristinezuur, stearinezuur en palmitinezuur. Langketenige vetzurode palmolie. ren zijn ondermeer goed vertegenwoordigd in vlees, vis en kazen. - kokosolie is als stabiel vet uitermate geschikt voor bakken, wokken en frituren. Bij frituren verdwijnt het kokosaroma grotendeels Langketenige vetzuren minder interessant en krijg je lekkere en lichte frietjes. Mits regelmatig filteren, kan je Van de verzadigde vetzuren zijn de langketenige duidelijk het er 2 jaar mee frituren. minst aan te bevelen. Om te beginnen vereisen de verzadigde vet- rode palmolie bevat naast middellange vetzuren ook mono-onten, waarvan ze afkomstig zijn, heel wat verteringsarbeid, waarbij verzadigd vetzuur zoals olijfolie. Het is dan ook een geschikt bakgal- en pancreassappen nodig zijn om ze af te breken tot glycerol vet. Maar verder is deze olie vooral een zeer interessante bron van en vrije vetzuren. Na opname dienen de langketenige vrije vetzuvitamine A en E: ze bevat een heel rijk spectrum aan carotenen en ren in het bloed vervoerd te worden, gebonden aan eiwitpartikels bevat van de vitamine E-familie naast de tocoferolen ook de bijzonof lipoproteïnen. En als we er te veel van gebruiken (ten opzichte dere tocotriënolen. van de kortketenige en middellangketenige verzadigde vetzuren en de onverzadigde vetzuren) kan dat bijdragen tot te kleverige bloedplaatjes. En als die langketenige verzadigde vetzuren dan nog exclusief uit vlees en kazen worden opgenomen, waar ze samen zitten met het ontstekingsbevorderende arachidonzuur, kunnen ze Meta-analysis of prospective cohort studies evaluating the association of saturated fat dus bijdragen tot hart- en vaatziekten. Ook zijn het de langketenige with cardiovascular disease. Patty W Siri-Tarino, Qi Sun, Frank B Hu, Ronald M Krauss. Am J Clin Nutr 2010; 91(3): 535 – 46 verzadigde vetzuren die de cholesterolspiegel kunnen verhogen, Saturated fat, carbohydrate, and cardiovascular disease. Patty W Siri-Tarino, Qi Sun, terwijl kortketenige en middellangketenige vetzuren dat pertinent Frank B Hu, Ronald M Krauss. Am J Clin Nutr 2010; 91(3): 502 – 9. niet doen! Over het algemeen genomen zorgt meer verzadigde vetzuren gebruiken (kortketenige + middellangketenige + lang• ketenige vetzuren) enkel voor een lichte toename van de cholesterolspiegel, maar nog eens voor alle duidelijkheid: er is globaal geen relatie tussen verzadigde vetten en hart- en vaatziekten aangetoond. 1

2

16

BioGezond

DECEMBER 2012

q BachbloesemTherapie

BACHBLOESEMS BIJ PLOTSE ENERGETISCHE VERSTORING:

De eerste hulp remedie (First Aid Essence)

Een remedie voor acute stresserende situaties en andere noodgevallen, die we eigenlijk steeds bij de hand zouden moeten hebben in ons medicijnkastje, eerste hulp-koffer of handtas, is de Eerste Hulp Remedie of First Aid Essence. Deze synergie van 5 bloesemremdies werd door Dr. Edward Bach zelf samengesteld om een plotse energetische verstoring of shock op te vangen, waardoor we sneller ons evenwicht en kalmte terugvinden. Ze kan ons ook helpen bij ongevallen en plotse fysieke ongemakken, voor er bevoegde medische hulp aanwezig is, om tot rust te komen, zodat de daaropvolgende behandeling met meer succes kan ingezet worden en het genezingsproces vlot kan beginnen.

Welke Bachbloesems zitten er in de Eerste Hulp Remedie ? - Star of Bethlehem (Vogelmelk): om de geestelijke of lichamelijke schok beter te verwerken - Rock rose (Zonneroosje): helpt bij eventuele paniek, hysterie of hevige angst tot bedaren te komen en verschaft zenuwsterkte - Impatiens (Reuzenbalsemien): gaat de overdreven spanning en irritatie tegen, die kan gepaard gaan met plotse gebeurtenissen - Cherry plum (Kerspruim): tegen de angst om zijn zelfbeheersing te verliezen en mogelijk tot uitbarsting te komen of iets gewelddadigs te doen - Clematis (Bosrank): tegen het gevoel “ver weg zijn” of contact met de realiteit te verliezen, een gevoel dat dikwijls voorafgaat aan flauwvallen of bewusteloos raken.

tussenpozen tot de shockverschijnselen minderen. Maakt men gebruik van de handige Eerste Hulp Spray, dan kan men per keer 2 verstuivingen onder de tong doen. Naarmate de persoon rustiger wordt, om de 15 minuten, en nadien om het half uur een slok laten nemen of 2 maal sprayen. Als de Eerste Hulp Remedie in een bepaalde periode vaak dient gebruikt te worden : 4 maal daags 4 druppels of 2 verstuivingen Bij uitwendig gebruik : Eerste Hulp Crème uitwendig aanbrengen of kompressen leggen van een oplossing van 10 druppels Eerste Hulp Remedie op 1 liter water.

Opgepast! De toediening van de Eerste Hulp Remedie mag geen routine worden! Ze is net bedoeld voor acute stressmomenten en plotse noodsituaties. Indien iemand aldoor naar deze remedie dient te grijpen, zal ze op den duur geen resultaat meer opleveren en is het aangewezen om een andere combinatie van bachbloesems te selecteren, aangepast aan het individuele geval Bij ongevallen en kwetsuren vervangt de Eerste Hulp Remedie geen geneeskundige hulp! Ze brengt de persoon wel in een kalme en energetisch stabielere toestand, waardoor de daaropvolgende behandeling meer vruchten kan afwerpen.

In welke situaties kan de Eerste Hulp Remedie ingezet worden? •

•

•

• •

•

als ons een stresserende situatie te wachten staat: voor een examen, voor een tandartsbezoek, voor een ziekenhuisopname. als men emotioneel uit zijn evenwicht geraakt is: vb. na plotseling slecht nieuws, na het lezen van een onaangename brief, na een hevige ruzie…. als men moet werken onder grote spanning: vb. op de eindredaktie van een krant, op een veiling, op de spoedopname van een ziekenhuis, op de controletoren van een vliegveld na elk licht of ernstig ongeval, wat steeds een emotionele belasting met zich meebrengt. bij de behandeling van verstuikingen, kneuzingen, brandwonden, sneden of bij een plots opkomende huiduitslag of ontsteking kan de Eerste Hulp Remedie aangewend worden onder de vorm van crème, spray, kompressen of wikkels bij een te sterke reactie op een goed gekozen bloesemremedie.

Toediening en dosering De dosering van de Eerste Hulp remedie dient steeds aangepast te worden aan de situatie en de individuele behoefte. In acute situaties is het best vier druppels van de vloeibare remedie op te lossen in een glas water en de persoon kleine slokjes laten nemen met korte

DECEMBER 2012

BioGezond

17

Biergist

veelzijdig voedingssupplement Het bevat compleet plantaardig eiwit met alle essentiële aminozuren, is tevens een rijke bron van de vitamines B, slaat mineralen op in een zeer goed opneembare vorm en is bovendien een bron van sterk weerstandsverhogende bèta-1,3-glucanen: biergist heeft inderdaad vele gunstige eigenschappen. Op voorwaarde dat men geen intolerantie vertoont op biergist ofwel van een gezuiverd extract gebruik maakt, kan dit voedingssupplement dan ook op verschillende manieren onze gezondheid bevorderen. Wat is biergist? Biergist is de algemene naam voor de producten die verkregen worden door het laten groeien of “gisten” van het eencellig, plantaardig organisme Saccharomyces cerevisiae op een geschikte levensbodem zoals gerstemout, hop of melasse. Dit organisme vermenigvuldigt zich hierbij heel snel (het verdubbelt in aantal om de twee uur) en slaat hierbij heel wat voedingsstoffen op in een voor de mens zeer goed opneembare vorm. Wanneer vervolgens de levende cellen vernietigd worden door drogen, blijft een waardevol voedingssupplement over. De naam “biergist” dankt dit product aan het feit dat men het ondermeer na het brouwen van het bier kan affilteren.

Rijke samenstelling Omdat Saccharomyces cerevisiae op verschillende voedingsbodems kan worden gekweekt, kan er uiteraard geen uniforme samenstelling van biergist gegeven worden. Toch kunnen de volgende elementen weerhouden worden qua samenstelling: c ongeveer 45 % compleet plantaardig eiwit, dat alle essentiële aminozuren bevat (biergist is één van de weinige complete plantaardige eiwitbronnen naast spirulina, chlorella en soja). c rijke bron van vitamines B: B1 (thiamine), B2 (riboflavine), B3 (niacine), B5 (pantotheenzuur), B6 (pyridoxine), B9 (foliumzuur), B 12 (cyanocobalamine), B15 (pangaamzuur), biotine, PABA (para-amino-benzoëzuur) en inositol. Biergist bevat ongeveer 20 maal zoveel vitamine B1 en vitamine B2 als lever, die ook als een rijke bron van vitaminen B wordt aanzien. c rijke bron van mineralen en sporenelementen: vooral kalium en fosfor; ook chroom, ijzer, koper, selenium, zink, magnesium, calcium….. Zeer interessant is het feit dat men kan het gehalte aan een bepaald mineraal kan laten domineren in biergist door het te laten groeien op een met mineralen verrijkte voedingsbodem, waarbij biergist zorgt voor een goed opneembare, organische mineralenvorm.

18

BioGezond

DECEMBER 2012

c bèta 1,3/1,6-glucanen: bijzondere, voor de mens onverteerbare koolhydraten, die via het lymfesysteem van de darm de immuniteit versterken. c door het mineraal chroom en de aminozuren cysteïne, glycine en glutaminezuur, is biergist een bron van de glucosetolerantiefactor of GTF, een molecule die de werking van insuline ondersteunt c enzymen; vnml. diastasen c nucleïnezuren: RNA en DNA c SRF of Skin Respiratory factor: een niet nader bepaalde substantie, waardoor biergist in cosmetische -, wondverzorgende en aambeienzalven wordt toegepast

Algemeen gezondheidsbevorderend Het spreekt vanzelf dat een voedingsbron met compleet eiwit, met een hoge biologische beschikbaarheid van mineralen en sporenelementen en met een hoog gehalte aan vitamines B (die een rol spelen in de energiestofwisseling), bijdraagt tot de algemene gezondheid, de stofwisseling bevordert en de groei ondersteunt. Dit laatste is trouwens aangetoond bij dieren, met tevens een grotere productie van melk, eieren en vet. Een goed biergistpreparaat kan dus ondermeer van nut zijn: c bij zwakte, ouderdomszwakte, vermoeidheid en herstel na ziekte c in periodes van verhoogde energiebehoefte en bij fysieke stress c bij sporten en zware lichamelijke arbeid c bij een vegetarische levenswijze c tijdens de groeiperiode c tijdens de zwangerschap c bij een verminderde eetlust, een zwakke spijsvertering en constipatie

Voor de verzorging van de urinewegen Vrouwen kunnen aan den lijve ondervinden, dat de urinewegen soms extra verzorging behoeven. Steeds vaker wordt de Cranberry dan ook als natuurlijke ondersteuning van de urinewegen ontdekt. Lucovitaal Cranberry+ X-tra Forte bevat het geconcentreerde extract van deze bessen. Één capsule per dag is al voldoende voor een goede blaasfunctie. Ook bevatten deze capsules Guldenroede voor de inwendige reiniging, Lactobacillus voor een goede darmflora, Acerola-extract (bevat Vitamine C) voor verhoging van de weerstand en het antioxidant Beredruif. Het toegevoegde Zwarte Peper bevordert de opname van het Cranberry extract.

60 caps. 1995

NU

1+1 Voor een verantwoord cholesterolgehalte, one a day Lucovitaal Cholesterol Balans is een natuurlijke formule met het actieve Monacolin K uit Monascus purpureus. Het verband tussen het gebruik van 10 mg Monacolin K per dag en het behouden van een normale cholesterolspiegel is volgens de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) wetenschappelijk bewezen. Lucovitaal Cholesterol Balans is een one a day formule, het bevat 10 mg Monacolin K per capsule.

UIT ROOD GEFERMENTEERDE RIJST

30 caps. van 1995

1695 PK Benelux BVBA, Henri van Heurckstraat 15, 2000 Antwerpen. Meer weten?

0800-73183 (gratis)

www.pkbenelux.com

Deze producten zijn verkrijgbaar in alle natuurwinkels

q biergist Steun voor het zenuwstelsel Omdat de vitamines B naast hun rol in de energiestofwisseling ook cruciaal zijn voor goede werking van het zenuwstelsel en een optimale stresstolerantie, kan het regelmatig gebruik van biergist zin hebben: c in periodes van verhoogde mentale stress c bij overspanning, lage stressbestendigheid, nervositeit, prikkelbaarheid c bij slapeloosheid c bij depressiviteit c bij een verminderd geestelijk prestatievermogen, geheugenzwakte…..

Betere regeling bloedsuiker Op voorwaarde dat het gaat om chroomrijke biergist, die gegroeid is op een chroomrijke bodem en dus chroom onder een goed opneembare en organische vorm aanbiedt, kan biergist de bloedsuikerregulerende werking van insuline ondersteunen. Zeker omdat biergist ook rijk is aan de aminozuren cysteïne, glycine en glutamine en aan het vitamine B3, die samen met chroom de zogenaamde “glucosetolerantiefactor” of GTF opbouwen. Chroomrijke biergist is dan ook inzetbaar bij: c prediabetes of “insulineresistentie” c type 2 diabetes (voorheen “ouderdomsdiabetes) c hypoglycemie (te lage bloedsuikerspiegel) met een overdreven drang naar suiker

Antioxidans en preventie van kanker Bijzonder interessant is seleniumrijke biergist. Gekweekt op een bodem met seleniumzouten, levert deze gist met organisch gebonden selenium een seleniumbron aan die liefst 20 maal gemakkelijker is op te nemen dan gewone, anorganische natriumseleniet. Het uit deze gist geconcentreerde extract “seleniumgist” is dan ook een ideale vorm van selenium, die in voedingssupplementen van een goede kwaliteit wordt verwerkt. Bijvoorbeeld in de basisantioxidantenformule “selenium + vit A, C en E” of als seleniumbron in een weerstandsverhogend preparaat. Omdat de westerse landbouwbodems zo arm zijn aan selenium (waardoor zoveel mensen een seleniumgebrek vertonen) en omdat van selenium is aangetoond dat ze als sterke antioxidans bijdraagt tot de preventie van kanker, is seleniumgist die per dag 100 à 200 microgram selenium aanvoert één van de belangrijkste maatregelen om het risico op kanker verminderen. Dat is vooral aangetoond voor kanker van de longen, prostaat en dikke darm. Ook in antioxidantenformules met als doel andere degeneratieziekten af te remmen en vroegtijdige ouderdomsverschijnselen te voorkomen, heeft deze seleniumgist absoluut zijn plaats.

Sterk afweerverhogend extract Bijzonder aan de wand van de biergistcellen, is het gehalte aan onverteerbare koolhydraten van het type “bèta 1,3/1,6-glucanen”. Na orale inname stimuleren deze bèta 1,3/1,6-glucanen namelijk op een geheel eigen manier het aangeboren immuunsysteem van de mens: ter hoogte van het lymfeweefsel in de darm (de Peyerse platen) worden welbepaalde witte bloedcellen (de macrofagen) dermate geprikkeld, dat ze niet alleen de afweer sterker maken, maar ook verder in het lichaam het immuunsysteem programmeren om efficiënter te werken. Aanverwante bèta 1,3/1,6-glucanen treffen we trouwens ook aan in de sterk weerstandsverhogende, “medicinale” paddenstoelen zoals shiitake, maitake en reishi. Let wel: voor een uitgesproken weerstandsverhogend effect hebben we meer dan

20

BioGezond

DECEMBER 2012

biergist zelf nodig, maar een extract uit de wand van biergistcellen, rijk aan bèta 1,3/1,6-glucanen. De indicaties van dergelijk extract – dat echinacea in werking ver achter zich laat - zijn: c brede preventie van infecties op allerlei lichaamsterreinen c verkoudheden, luchtwegeninfecties en hoest c gedaalde immuniteit, bijvoorbeeld na radio- of chemotherapie

Bijkomende gunstige effecten c biergist bevordert de gezondheid van de huid, ondersteunt het herstel van de beschadigde huid, helpt de talgafscheiding regelen en versterkt de haren en de nagels. Het wordt daarom ondermeer aangeraden bij acne, zweren, eczema, herstel van de huid na brandwonden, blessures en operaties, een slecht genezende huid, dunner wordend haar, haaruitval en broze nagels c biergist kan helpen het cholesterolgehalte verlagen en de verhouding van de “goede” HDL- ten opzichte van het zogenaamde “slechte” LDL-cholesterol verbeteren, waardoor het bijdraagt tot de preventie van atherosclerose en hart- en vaatziekten c biergist ondersteunt de bloedaanmaak, door het natuurlijk hoog gehalte aan ijzer, koperen vitamines B

Waarschuwingen Zuivere biergistextracten zoals seleniumgist en een bèta 1,3/1,6-glucanen-rijk preparaat worden normaal gezien door iedereen goed verdragen. Wanneer het evenwel gaat om biergist zelf, onder de vorm van poeder of tabletten, moeten enkele waarschuwingen in acht genomen worden: c begin steeds met lage doses biergist en voer deze geleidelijk op. Want bij te grote doses ineens kunnen voorbijgaande verschijnselen optreden als winderigheid en hoofdpijn. c personen die allergisch reageren op biergist en verschijnselen ontwikkelen als jeuk, urticaria (netelroos), huiduitslag of Quincke’s oedeem, onthouden zich! c er bestaat de mogelijkheid van intolerantie (“slecht verdragen”) op biergist met als eventuele klachten als indigestie, opgeblazenheid en uitgesproken winderigheid. Deze intolerantie wijst eigenlijk op een zwakke spijsvertering en een uitgeputte darmflora, waarbij biergist precies van nut zou kunnen zijn. Indien men in deze gevallen toch biergist wil gebruiken, moeten kleine doses ingenomen worden en geleidelijk opgevoerd worden c personen met veralgemeende candidiasis (Candida-syndroom) onthouden zich, tenzij op voorschrift van een arts of therapeut: omdat er de mogelijkheid bestaat van een zware intolerantie op biergist c door het grote gehalte aan fosfor (de “antagonist” van calcium) gebruiken personen met osteoporose beter geen biergist of dient men naast biergist ook een goed vitamine D/vitamine K2/calcium/magnesium-supplement te gebruiken c door het hoge gehalte aan eiwitten en nucleïnezuren, is biergist een purinenvormend voedingsmiddel. Bij mensen met een door overmaat aan purinen veroorzaakte aandoening (vooral jicht), kunnen grote doses biergist de aandoening verergeren. Neem in dergelijke gevallen enkel kleine doses biergist en gebruik ondertussen een basisch dieet, rijk aan groenten en fruit. c zwangere en zogende vrouwen nemen best enkel biergist op voorschrift van een arts of therapeut. Er bestaan namelijk er geen studies over de veiligheid tijdens de zwangerschap en zogen. c biergist niet gebruiken bij de inname van M.A.O–remmers (welbepaalde medicijnen): er is gevaar op een hypertensieve crisis c biergist niet gebruiken samen met narcotische analgetica (verdovende pijnstillers)

q Nieuwtjes OVER VOEDING, VOEDINGSSUPPLEMENTEN & KRUIDEN Omega-3-vetzuren helpen beschermen tegen hartfalen en depressiviteit d Dat omega-3-vetzuren bijdragen tot een betere gezondheid van hart- en bloedvaten is algemeen geweten. Om na te gaan wat ze betekenen in de preventie van hartfalen of hartzwakte (hartinsufficiëntie), werd een meta-analyse gedaan van 7 goed uitgevoerde studies. Hieruit bleek dat personen met de hoogste visconsumptie of inname van visolie met 15% significant minder kans op hartfalen hadden in vergelijking met personen met de laagste inname van vis of visoliecapsules. Voor iedere 15 gram vis dien per dag meer werd gegeten, nam het risico op hartfalen met 5% af en voor elke dagelijkse extra inname van 125 mg omega 3-vetzuren nam het risico op hartfalen met 3% af. Volgens de onderzoekers is dit beschermend effect o.a. gebaseerd op het feit dat omega-3-vetzuren het algemeen ontstekingsniveau en het triglyceridengehalte verlagen, een stabiel hartritme en de samentrekking van de hartkamers bevorderen d Omdat het ontwikkelen van depressieve klachten bij mensen met een milde cognitieve (verstandelijke) aandoening, de kans op dementie verhoogt, werd in een studie aan veertig 65-plussers met een milde cognitieve achterstand gedurende 6 maanden een omega-3-vetzuursupplement (1670 mg EPA + 160 mg DHA) gegeven, een ander omega-3-vetzuursupplement (1550 mg DHA) of een omega-6-vetzuursupplement met 2200 mg LA (linolzuur). In vergelijking met de LA-groep vertoonden de personen op omega-3-supplementen minder depressieve symptomen. Naarmate het gehalte DHA plus EPA in het bloed steeg, daalde de mate van depressiviteit. Door inname van het DHA-rijke supplement gingen de proefpersonen bovendien vloeiender spreken. Djoussé L, Akinkuolie AO et al. Fish consumption, omega-3 fatty acids and risk of heart failure: A metaanalysis. Clin Nutr 2012 [Epub ahead of print] Sinn N, Milte CM et al. Effects of n-3 fatty acids, EPA v. DHA, on depressive symptoms, quality of life, memory and executive function in older adults with mild cognitive impairment: a 6-month randomised

Eén frisdrank per dag verhoogt al risico op beroerte Vrouwen die elke dag één glas frisdrank drinken, verhogen daarmee hun risico op een ischemische beroerte (herseninfarct na afsluiten bloedtoevoer door een bloedklonter) met ongeveer 83 %. Tot deze conclusie kwam de Japanse Osaka universiteit, die bijna 40.000 mannen en vrouwen van 40 tot 59 jaar volgde gedurende 18 jaar en waarbij naast de eetgewoontes ook het frisdrankgebruik van de deelnemers werden vastgelegd. De onderzoekers vonden geen verband tussen frisdrank en hartproblemen of hemorragische beroertes (hersenbloeding) en zagen een veel lager verband met herseninfarct bij mannen die frisdrank dronken. Ehab S Eshak et al. Soft drink intake in relation to incident ischemic heart disease, stroke, and stroke subtypes in Japanese men and women: the Japan Public Health Centre–based study cohort I

Ziekenhuisbacterie afremmen door hoge dosis vitamine B3?

Twee proefnemingen hebben nog maar eens aangetoond dat rode biet helpt de bloeddruk te verlagen. In een eerste experiment kregen 18 mannen met een normale bloeddruk 0 (controlegroep), 100, 250 en 500 gram bietensap te drinken. In het tweede experiment kregen 14 mannen brood met beleg zonder biet (controlegroep) of met 100 gram rode of witte biet erin verwerkt. De consumptie van minimaal 100 g bietensap of een equivalente hoeveelheid bietenbeleg leidde over de hele 24-uurs periode tot een significante daling van zowel de systolische - als diastolische bloeddruk in vergelijking met de controlegroepen. De bloeddrukdaling hing af van de dosis: bij een hogere dosis was de bloeddrukdaling groter, tot een maximum van wel 20 mmHg gemiddeld. Omdat ook met witte bieten de bloeddruk daalde, vermoeden de onderzoekers dat de rode kleurstoffen betanine en vulgaxanthine geen rol van betekenis spelen. Dat bevestigt de hypothese dat de bloeddrukdaling een gevolg is van het nitraat in de bieten: die wordt omgezet tot stikstofmonoxide (NO), de stof die in de bloedvaten door vaatverwijding de bloeddruk doet dalen.

Infecties met de gevreesde methicillineresistente stafylokokken (MRSA) komen tegenwoordig te vaak voor in ziekenhuizen en verpleegtehuizen. Een studie gesponsord door the National Institutes of Health (NIH) en uitgevoerd door wetenschappers van het Linus Pauling Institute, suggereert nu dat een megadosis vitamine B3 (onder de vorm van nicotinamide) deze infecties kan bestrijden. Bij muizen met MRSA-infectie zag men dat een hoge dosis vitamine B3 niet alleen leidde tot een toename van het aantal neutrofielen (infectiebestrijdende witte bloedcellen) in het bloed, ook hun activiteit nam toe onder invloed van suppletie. Binnen enkele uren kon de infectie worden bestreden, zo bleek ook uit een analyse met humane bloedcellen. De gebruikte dosis vitamine B3 was te hoog om via de voeding binnen te krijgen, maar was wel een veilige dosis die via suppletie kan bereikt worden. Het is nu reikhalzend uitkijken naar humane studies die dit veelbelovend resultaat bevestigen. Eerder ontdekte Prof. Gombart van het Linus Pauling Institute een genmutatie die leidt tot een verhoogde vatbaarheid voor infecties. Vermoedelijk worden door nicotinamide bij de mens antimicrobiële genen meer actief waardoor de neutrofielen in werking treden.

Hobbs DA, Kaffa N et al. Blood pressure-lowering effects of beetroot juice and novel beetroot-enriched bread

Kyme P et al. C/EBPε mediates nicotinamide-enhanced clearance of Staph-

controlled trial. Br J Nutr 2011 Sep 20; Epub ahead of print

Rode biet verlaagt de bloeddruk

products in normotensive male subjects. Br J Nutr 2012 [Epub ahead of print]

ylococcus aureus in mice. J Clin Invest 2012 Aug 27. pii: 62070

DECEMBER 2012

BioGezond

21

Hibiscus

natuurlijke bloeddrukverlager en blaasbeschermer De meesten kennen de hibiscus of roselle als onderdeel van een kruideninfusie zoals een rozenbottelthee, waarbij de bloemkelk voor een mooie en diepe rode kleur zorgt. Maar als ze in de juiste hoeveelheden wordt ingezet kan de zure, vlezige kelk van de hibiscus ook zijn diensten bewijzen bij milde tot matige hoge bloeddruk en in de preventie van blaasinfecties. Tijd dus voor een nadere kennismaking. Even voorstellen Hibiscus sabdariffa, een plant met als Nederlandse namen Jamaïcazuring, rode zuring, roselle of hibiscus, behoort tot de Malvaceae, een plantenfamilie waarvan heemst (Althaea officinalis) en groot kaasjeskruid (Malva sylvestris) ons welbekend zijn. De hibiscus is een tot 2,5 meter groot wordende vaste plant, die we vooral aantreffen in tropische, subtropische en mediterrane gebieden over de ganse wereld. Deze onderaan verhoute plant heeft doornige stengels en draagt handvormig gelobde, tot 15 centimeter grote bladeren. Ze bloeit meestal met roze bloemen die, eens de kelkbladeren opgezwollen zijn tot rozerode vlezige vruchten, worden geoogst. Vooral in Noord-Afrikaanse landen (Soedan, Egypte), op de Caraïben, in Mexico, China, Thailand en India wordt de roselle gekweekt. De na drogen dieprode en vlezige bloemkelken met een zurige, samentrekkende smaak worden er zowel als groente gegeten, verwerkt in sauzen of jam of gebruikt voor het maken van thee, wijn of frisdrank. Bovendien hebben ze in de volksgeneeskunde hun sporen verdiend bij hoge bloeddruk, slechte bloedcirculatie, koorts, diarree, blaasinfecties en ophouden van vocht.

omzetting van angiotensine I tot het actieve angiotensine II, een hormoon dat de bloeddruk verhoogt. In een gecontroleerd klinisch onderzoek werd het effect van hibiscus vergeleken met dat van captopril bij personen met milde tot matige hoge bloeddruk, die al minstens één maand geen bloeddrukverlagende medicijnen namen. De ene groep van patiënten dronk dagelijks een halve liter Hibiscusthee, gemaakt van 10 g gedroogde en verpulverde bloemen, die gedurende 10 minuten getrokken was. De andere groep patiënten werd 2 maal daags 25 mg captopril gegeven. Na 4 weken bleek in de hibiscusgroep de gemiddelde systolische bloeddruk gedaald te zijn van 139 tot 123,7 mm kwikdruk en de diastolische bloeddruk van 90,8 tot 79,5 mm kwikdruk (12,3 % daling)! Deze daling was evenwaardig met die van de captoprilgroep. De hibiscus werd bovendien heel goed verdagen. Een aantal andere onderzoeken met hibiscus leverden een vergelijkbaar resultaat op.

Nut bij hoge bloeddruk Essentiële hypertensie is de meeste voorkomende vorm van hoge bloeddruk (in 90 % der gevallen), die volgens de reguliere geneeskunde geen duidelijk aanwijsbare oorzaak heeft en die meer dan 20 % van de volwassen bevolking treft. Als dit gezondheidsprobleem wordt vastgesteld, moet men eigenlijk voor de rest van het leven bloeddrukverlagende medicijnen innemen, want hypertensie is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van hart- en vaatziekten. Helaas hebben die medicijnen soms nevenwerkingen zoals duizeligheid, hartkloppingen en maagdarmlast. In de natuurgeneeskunde probeert men naast een gezonde levenswijze en een verstandige voeding (met o.a. meer kaliumrijke groenten en fruit) vooral met kruiden als knoflook, mistel, meidoorn en olijfblad en met voedingssupplementen als ubiquinol (actieve co-enzyme Q10), magnesium, calcium en omega-3-vetzuren de bloeddruk te normaliseren. Met hibiscus beschikken we over nog een waardevol hulpmiddel!

Bewezen werking Eén van de medicijnen die kan worden voorgeschreven bij hoge bloeddruk is captopril. Deze “ACE –inhibitor” remt in het lichaam het “angiotensine converting enzyme”, dat normaal zorgt voor de

22

BioGezond

DECEMBER 2012

Vaatverwijding en vochtafscheiding Hoewel het werkingsmechanisme nog niet volledig is opgehelderd, zijn er een paar aanwijzingen. Vooreerst heeft hibiscus door de rijkdom aan vitamine C, bètacaroteen en zijn talrijke bioflavenoïden (quercetine, hibiscine, delphidine, cyanidine), een krachtige antioxiderende werking. Omdat hoge bloeddruk voor een deel wordt toegeschreven aan het feit dat de stof stifstofmonoxide (NO) in het bloed door een aantasting door vrije radicalen zijn normale bloedvatontspannende werking verliest, is het te begrijpen dat de antioxi-

q Hibiscus kwaliteit bovenal

danten (of “vrije radicalen-vangers”) in hibiscus de werkzaamheid van NO verlengen. Verder merkt men dat roselle ook de nierfunctie beïnvloedt: bij de proefpersonen zag men dat er meer natrium en dus water uitgescheiden werd via de urine. Waarschijnlijk zijn de anthocyanen (hibiscine, delphidine, cyanidine, sabdaretine, hibiscretine), die de doorstroming in de kleine nierbloedvaten verbeteren, daar niet vreemd aan. Ook worden nog een rechtstreeks bloedvatverwijdende werking en een afremming van het ACE-enzyme vooropgesteld. Vast staat dat er bij therapie met hibiscus dagelijks ongeveer 10 mg anthocyanen nodig zijn.

Preventie van blaasinfecties Hoewel veenbessen of cranberries (Vaccinium macrocarpon) hiervoor het meest bekend zijn, kan ook het gebruik van hibisbcus helpen regelmatige blaasinfecties te voorkomen. Net zoals veenbessen bevat de hibiscus zogenaamde “proanthocyaniden”, die schadelijke bacteriën zoals E. coli beletten van zich aan de blaaswand te hechten, waardoor deze uitgeplast worden vooraleer ze tot een infectie kunnen leiden. Daarnaast zitten er in hibiscus ook antibacteriële stoffen, zoals het flavonoïde gossypine, die rechtstreeks ziektekiemen doden. De blaasbeschermende werking van hibiscus werd aangetoond in een studie op vrouwen die herhaalde blaasinfecties deden. Vrouwen die dagelijks gedurende 6 maand een hibiscusextract kregen (200 mg met 90 % polyfenolen), vertoonden liefst 77 % minder infecties dan de vrouwen die een placebo kregen. Bovendien was er ook een duidelijke verbetering van het urinaire comfort. Ook rijpere mannen die door een benigne prostaathypertrofie of goedaardige prostaatvergroting gevoelig zijn aan het ontwikkelen van blaasinfecties, kunnen hibiscus preventief inzetten.

Andere gunstige werkingen •

•

•

Hibiscus kan mild het cholesterolgehalte verlagen, maar wat belangrijker is, het vermindert de oxidatie van LDL-cholesterol tot oxycholesterol en helpt dus het proces van atherosclerose (“slagaderverkalking”) af te remmen. Hibiscus bevordert ook de vetstofwisseling. Door een afremming van het pancreasenzym α-amylase wordt er minder glucose uit ingenomen koolhydraten gehaald en door het remmen van bepaalde membraanreceptoren worden er minder vetten opgenomen in de vetcellen. Ten slotte zouden de antioxidanten in hibiscus ook het leverweefsel beschermen.

Green tea Platinum natuurlijk en hoogwaardig groene thee-extract met een veelzijdige toepasbaarheid: • sterk antioxidans in de bescherming tegen vrije radicalen • houdt uw uiterlijk fris en jeugdig • ondersteunt het afslanken • helpt helder van geest te blijven • ondersteunt de circulatie

1 CAPSULE = 3 à 5 koppen groene thee

60 V-caps. €17,95

Green tea Platinum is afkomstig van biologische groene thee, werd verkregen door waterige extractie (niet door het kunstmatig extractiemiddel ethylacetaat), is gestandaardiseerd om minimum 60 % EGCG te bevatten en is arm aan cafeïne (0,3 %) Verkrijgbaar in alle natuurvoedingswinkels Info Mannavita: 056 43 98 52 - [email protected] - www.mannavita.be

DECEMBER 2012

BioGezond

23

q WijnHoekje Biologische wijn van de maand

Auteur Antoon DE PAEPE

FEESTEN: TIJD VOOR BUBBELS Bij feesten horen Champagnes en schuimwijnen! De keuze is zeer uitgebreid en alles heeft zijn prijs. Het woord “Champagne” mag sinds meerdere jaren nog uitsluitend gebruikt worden voor de schuimwijn die uit de Franse Champagne-streek komt. Dat woord is beschermd. Toch heeft zowat elk land zijn eigen schuimwijn die in feite op dezelfde manier als de echte Champagne gemaakt wordt. Men noemt dit de “methode traditionelle” Dit betekent met gisting op fles waardoor de bubbels gecreëerd worden. Goedkopere schuimwijnen en Champagnes worden op “cuve close” gemaakt (hermetisch afgesloten kuip waarin door de gasophoping de bubbels ontstaan). Elke schuimwijn wordt gemaakt met aanvankelijk stille wijn, soms in mengeling van meerdere jaren. Die heeft dan gerijpt op chroomstalen tanks of - voor de betere kwaliteit- op eiken of acacia vat. Eens op fles wordt gist toegevoegd en de flessen gaan op “lattes” die regelmatig gedraaid worden om de gist systematisch over te brengen in de flessenhals. Dan wordt de flessenhals op vriestemperatuur gebracht en wordt “gedegorgeerd” dwz. de capsule wordt verwijderd en de gist spat eruit. Na toevoegen van de “dosage” (suiker) wordt tenslotte op de fles een speciale kurk aangebracht die bestand is tegen de hoge druk in de fles.

Van streek tot streek of land tot land is er een andere druiven samenstelling. Een klein overzicht van de meest gekende: • De echte Champagne is altijd gemaakt met de druiven Chardonnay en/of Pinot Noir en/of Pinot Meunier naargelang de keuze van de wijnboer. • De Cava van Spanje wordt hoofdzakelijk gemaakt met de druiven, Parellada, Xarel-Lo, Macabeo, Chardonnay en Pinot Noir waarbij alweer de verhoudingen verschillend kunnen zijn. • De Prosecco van Italië wordt samengesteld met de druif … Prosecco • Verder zijn er nog heel wat schuimwijnen uit diverse regio’s in Frankrijk zoals o.a. de Blanquette en de Crémant de Limoux (gemaakt met Mauzac, Chardonnay en Chenin), de Crémants uit Bourgogne (Chardonnay) uit de Loire (Chenin, Chardonnay) Alsace enz. de Vonkelwijn uit Zuid Afrika enz. enz. Over de kwaliteit van al deze bubbelwijnen kan men eindeloos discussiëren, het is vooral een kwestie van eigen smaak. Alleen al in de Champagnes is er een enorm verschil in echte kwaliteit. Er zijn heel veel schuimwijnen die beter zijn dan sommige Champagnes en … met een billijker prijskaartje! Het suikergehalte bepaalt of men spreekt van Brut zero of Nature, een Brut, Extra Brut, sec, demi sec of doux. Vooral de “Brut” en “Nature” wordt vnl. geschonken als aperitief, is bijzonder aangewezen bij schaal-en schelpdieren, maar kan in feite een hele maaltijd begeleiden. Proost!! Biotiek biedt een gamma van 15 verschillende soorten schuimwijnen en Champagnes in de prijsklasse 1van €6,95 tot €45.25 (www.biotiek.be.) Biotiek_BG_0611_Opmaak 30/05/11 15:25 Pagina 1

Bio, ook in uw glas! Het grootste aanbod van biologische wijnen uit : Frankrijk, Italië, Duitsland, Bulgarije, Oostenrijk, Spanje, Portugal, Australië, Argentinië, Chili en Zuid Afrika.

BIOTIEK Invoerder Groot- en kleinhandel 270 wijnen van 79 biologische en biodynamische wijnbouwers

Degustatiedagen in Zoersel en Galmaarden-Vollezele Vraag vrijblijvend uitnodiging, prijslijst en wegbeschrijving OF kijk voor alle info op

www.biotiek.be Adres ZOERSEL : BIOTIEK Ten Hoflaan 22 2980 Zoersel Tel. 03-312 24 38

Adres Huis Pelsenbroek Langestraat 6 1570 Vollezele Tel. 054-56 91 21

24

BioGezond

DECEMBER 2012

Revogan-BG-0910C_Opmaak 1 30/08/10 10:02 Pagina 1

Lekker, ! j i r v n e t u l g Darmtransit - Transit Intestinal

GLUTENVRIJE KOEKJES EN BAKMENGELING Verkrijgbaar in uw dieet- en natuurwinkel Meer informatie www.revogan.be

Landegemstraat 1— B-9031 Drongen Tel 09/280 90 60 — Fax 09/282 98 73 [email protected] — www.revogan.be

q BioGezondInfo Gedaan met droge en pijnlijke winterhanden In de winter hebben veel mensen last van droge en pijnlijke handen. Door de koude, vochtige lucht en de weersinvloeden vertraagt de reactie van de bloedvaten, waardoor er minder zuurstof en voedingsstoffen in het weefsel komen. Zo ontstaat jeuk, kloofjes en scheurtjes op uw handen, wat ook wel winterhanden wordt genoemd. Het beste dat u hier tegen kunt doen is zorgen dat u voldoende vocht binnen krijgt, en smeren met een beschermende, voedende zalf of handcrème. De sheabutter en zuivere calendula extracten in Dr. Fix Winterhanden wonder zalf geven verlichting en beschermen uw handen direct. Het helpt het vochtgehalte van de huid weer op peil te brengen en voorkomt uitdroging. Uw handen worden in

Gezond en biologisch koken,

een handleiding naar een gezonde keuken

Gezond en biologisch koken, een handleiding naar een gezonde keuken is een compilatie van 54 gerechten die eerder in BioGezond zijn verschenen. De gerechten zijn rijkelijk aangevuld met nooit eerder gepubliceerde informatie over de voedingswaren, met hun voedingswaarde en hun invloed op de gezondheid. Het boek bevat veel tips over gezonde voeding en hoe je er praktisch mee aan de slag kan. Het legt in begrijpbare taal uit hoe het zuur-base evenwicht werkt, wat gezonde voedselcombinaties zijn en waarop te letten bij de aankoop van producten . Gezonde suikers en vetten, hoe je best je keukenmateriaal kiest en het waarom daarvan worden duidelijk uitgelegd aan de hand van voorbeelden. Verder is er een handige index van de voedingsstoffen zodat je snel de gerechten met die bepaalde nutriënten kan terugvinden. Het boek is verkrijgbaar via de natuurvoedingswinkels of rechtstreeks via [email protected] Kostprijs 24,50 euro.

Nieuw bij Mannavita

Cavalier brengt chocolade pralines gezoet met steviolglycosiden: suikervrije pralines voor wie wil genieten zonder zijn of haar gezondheid uit het oog te verliezen. gun jezelf een kerstgeschenkje met de chocoladebonbons van cavalier. ze zijn ideaal om jezelf eens, zonder schuldgevoel, mee in de watten te leggen. Nieuw bij Innovfruit zijn bio gekookte kastanjes. ingr.: 100% kastanjes, bevat geen kleurstoffen, geen smaakversterkers noch bewaarmiddelen. deze gepelde kastanjes zijn rauw in zakje vacuum verpakt en erna gestoomd. Nieuw bij Trafo zijn de bio chips provencale. ingr.: aardappelen, zonnebloemolie, maisbloem, zout, gistextract, ui, glucosestroop, peterselie, knoflook. van gecontroleerd biologische teelt.

26

BioGezond

DECEMBER 2012

recordtijd in topconditie gebracht. Om het beste resultaat te behalen, brengt u de crème ’s ochtends aan voor bescherming gedurende de dag en ’s nachts om de handen te laten herstellen. Door met een masserende beweging de crème aan te brengen krijgen uw handen een weldadige behandeling. Zo zijn pijnlijke en geïrriteerde handen snel verleden tijd. Dr. Fix Winterhanden wonder zalf is verkrijgbaar is handige tube van 50 ml (€9,99) waar u nu een gratis paar handschoenen bij ontvangt (zolang de voorraad strekt).

PK Benelux BVBA Henri van Heurckstraat 15, 2000 Antwerpen Meer weten? 0800 - 73183 (gratis/gratuit) www.pkbenelux.com

COMMERCIEEL AFGEVAARDIGDE (m/v)

GE

ZO

CH

T

Het laboratorium HerbalGem, marktleider in Europa in de ontwikkeling en fabricatie van fytotherapeutische producten op basis van knoppen, zoekt een tweetalige (Nederlands/Frans) commercieel afgevaardigde voor de presentatie van het productengamma bij apotheken, dieetwinkels en voorschrijvers. De afgevaardige zal een dynamisch en hecht team van vier afgevaardigden vervoegen. De producten van Herbalgem worden reeds gecommercialiseerd in een groot aantal verkooppunten in België. Het labo wil de verkoopkracht uitbreiden met het oog op het opdrijven van het aantal bezoeken bij bestaande voorschrijvers en verkooppunten, alsook het ontwikkelen van nieuwe contacten. GEWENST PROFIEL: . Stevige commerciële/medische vorming . Goede kennis van de fytotherapie en nutritherapie . Zelfstandige, verantwoordelijke en gepassioneerde ingesteldheid. . Gemotiveerd zijn om zich in te werken in een labo dat marktleider is in zijn domein en een reëel groeipotentieel heeft HET LABO BIEDT DE KANDIDAAT: . Aantrekkelijk salaris en commissie op de verkoop . Bedrijfsvoertuig met tankkaart . Gsm en laptop Gelieve uw kandidatuur te sturen naar Sergio CALANDRI :

Geert’s hoekje > Wie op een aangename manier in de koude en gure winterperiode zijn afweer een passende boost wil geven, kan EDEN BIO-IMMUUNPUNCH in huis halen. Deze fruitige, verwarmende en niet-alcoholische drank, is ondermeer rijk aan vitamine C en bioflavonoiden, die vooral worden aangeleverd door acerolakersen, limoenen en sinaasappels. Deze lekkere drank even verhitten (maar niet laten koken) en opdrinken, verwarmt je niet alleen vanbinnen, maar draagt ook bij tot een normale functie van het immuunsysteem. Want 200 ml EDEN BIO-IMMUUNPUNCH vervult al je dagelijkse behoefte aan vitamine C.

+ Lactacholine AminoBase 0% + 10 ig d r a a t n pla !

gluten, sugar & lactose free

Aanstaande moeders? Lactacholine zorgt voor u en uw baby

NUT/AS : 979/19

Talrijke door de EFSA (Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid) bevestigde gezondheidsclaims : ➥ de weinig gekende, maar vitale choline ➲ ondersteunt de leverfunctie. Lactacholine ontlast en NUT/PL/979/9 ontgift uw lever, ➲ onderhoudt normale Duo LactaBase niveaus van homocystein, wat synoniem is van hart- en vaatwelzijn. ➥ Het complex vitaminen B draagt bij tot een normale hartfunctie, een normale functie van uw zenuwstelsel en immuunafweer. Lactacholine betekent nieuwe vitaliteit en goede intellectuele prestaties. Onze adviezen: ➲ Voor baby: helpt bij het overbrengen van het gewenste cholineniveau dat een optimale ontwikkeling waarborgt zowel tijdens de zwangerschap als tijdens borstvoeding. ➲ Voor moeder: draagt bij tot het groeien van de placenta tijdens de zwangerschap. Bestel dit product op : www.naturamedicatrix.be ➲ Meer dan 90% van de vrouwen lijden aan een gebrek aan choline!!!

Gewicht verliezen zonder opnieuw aan te komen !

100% plantaardige en natuurlijke maaltijdersatz. Een werkzaamheid die door twee gezondheidsclaims van de EFSA is bevestigd. ➲ Het vervangen van 2 maaltijden door AminoBase, die met de dagelijkse portie van een hypocalorisch dieet overeenstemt, draagt bij tot gewichtsverlies. ➲ Het vervangen van 1 maaltijd door AminoBase, die met de dagelijkse portie van een hypocalorisch dieet overeenstemt, draagt ertoe bij dat u na gewichtsverlies niet opnieuw aankomt. Geen ontzettende honger en geknabbel meer dankzij peulvruchten en amarant. Blijf fit tijdens het dieet ! Veel plantaardige eiwitten verbruiken kan u tonus geven en tegen kanker beschermen. EEN CALORIEARME MAALTIJD KAN OOK SMAKELIJK ZIJN! Ontdek onze talrijke recepten en bestel dit product op : www.naturamedicatrix.be NUT: 979/17

Lever Hart Vet

➲ Zonder gluten, lactose,

zoetstoffen, additieven, conserveermiddelen en aroma’s.

DE BESCHERMENGEL van uw VAGINA !

Intelicaps®

Te ontdekken op www.naturamedicatrix.be *Getuigenissen op www.naturamedicatrix.be

De werking van LactoGyn Crispatus wordt door de werking van die 2 producten versterkt LaxiBio Intelicaps® LactiPro Intelicaps® NUT: AS 328/12

Zijn werking wordt versterkt door Lactipro Intelicaps® en Laxibio Intelicaps® want iedereen kan last krijgen van een onbalans van de darmflora: weke of harde stoelgang, opzetting, flatulentie na het eten, therapie met antibiotica, darmongemak… Op den duur kan dat uw levenskwaliteit negatief beïnvloeden. Oplossing: onze synbiotica en probiotica met Intelicaps® technologie. Nieuwe revolutionaire plantaardige microinkapseling die alle ingekapselde bacteriën 100% levend bewaart. Die microcapsule, die 2 uur lang bij pH 1,3 werd getest, bewaart 80% van de bacteriën (de normale maximale verblijfsduur in de maag is anderhalf uur). Intelicaps® is pas voor een SHIME test geslaagd, die een 100 tot 1000 betere bescherming en hogere kracht bevestigt, vergeleken bij andere inkapselingstypen. Ontdek de revolutie Intelicaps® door 2 van onze nieuwe producten: Lactipro Intelicaps ® en Laxibio

NUT/AS 328/19

LactoGyn Crispatus zorgt voor uw vaginale flora om alle problemen van de vrouwelijke intima op te lossen. Dat probioticum bevat 3 bacteriestammen die typisch zijn voor een gezonde vaginale flora, Lactobacillus Crispatus, L. brevis, L. acidophilus, om u tegen al de pathogene bacteriën te beschermen. Talrijke wetenschappelijke studies bevestigen zijn uitstekende resultaten in een dubbelblinde gerandomiseerde studie. Sinds meer dan één jaar delen talrijke Franse vrouwen* hun verluchting en tewruggevonden welzijn. Bij onbalans van de urogenitale flora als gevolg van een behandeling met antibiotica, van stress… brengt LactoGyn Crispatus uw flora weer in evenwicht en harmonie op een natuurlijke manier (2 capsules /dag gedurende 20 dagen, dan 1 capsule/dag gedurende 20 dagen). En omdat voorkomen beter is dan genezen, beschermt het u tegen pathogene bacteriën zodat u die onaangenaamheden niet meer moet trotseren en de harmonie van uw urogenitale flora kan bewaren (1 capsule/dag tijdens 20 dagen om de 2 of 3 maanden).

w Nieuelgië in B

NUT: AS 328/17

Brandende vagina, jeuk, vaginale afscheiding, herhaalde behandelingen met antibiotica? Dat zijn oorzaken van een onbalans van de urogenitale flora. De oplossing : LactoGyn Crispatus !

NIEUWE MICRO-INKAPSELING PLANTAARDIG, REVOLUTIONAIR 100 TOT 1000 KEER KRACHTIGER! De test SHIME bevestigt de bewaring van minimum 80% van de bacteriën! We kunnen waarborgen dat 5 miljarden levende bacteriën in de darm worden getransporteerd!

EXCLUSIEVE VERDELER BEFRLU : 39, av. du Centenaire, B-4053 Embourg.

02/808.13.51

Vraag Marion

trots Geen enkel BD-bedrijf is hetzelfde. Uiteraard moet iedere boer aan de wettelijke regels voor de biologischdynamische landbouw voldoen, maar daarnaast kan hij nog veel dingen zelf invullen, op de manier die het beste is voor zijn bodem, planten en dieren. Dat zorgt voor boerderijen met een stuk eigenheid. Voor boeren met een mooi verhaal. Een verhaal dat LunaeTerra graag met je wil delen. Omdat we trots zijn op deze hardwerkende ‘eigen-wijze’ boeren.

OP ONZE EIGE N-

wijze boeren

En omdat we je willen laten zien, dat er wereldwijd nog heel veel mooie, kleinschalige boerenbedrijven zijn. Met mensen die vol passie werken aan een stukje duurzamere wereld!