Urologie
Dubbel-J katheter
www.catharinaziekenhuis.nl
Inhoud Wat is een dubbel-J katheter? ............................................................ Voorbereiding ..................................................................................... Voor alle patiënten ........................................................................ Voor patiënten die een narcose of ruggenprik krijgen .................. De ingreep .......................................................................................... Behandeling op het Urologisch Behandelcentrum ........................ Behandeling op de operatiekamer ................................................ Het inbrengen of verwijderen van de katheter ............................. Mogelijke risico’s en complicaties ...................................................... Na de behandeling ............................................................................. Leefregels ........................................................................................... Wanneer moet u contact opnemen? ................................................. Verhinderd .......................................................................................... Vragen................................................................................................. Contactgegevens ................................................................................
Patiëntenvoorlichting:
[email protected] URO012 / Dubbel-J katheter / 17-07-2014
2
3 4 4 4 5 5 5 5 6 6 7 7 7 7 8
Dubbel-J katheter Uw behandelend arts heeft met u afgesproken om bij u een dubbel-J katheter te plaatsen. In deze folder vindt u algemene informatie over deze ingreep. Voor u persoonlijk kan de situatie anders zijn dan hier is beschreven. Als dit het geval is, legt uw behandelend arts dit aan u uit.
Wat is een dubbel-J katheter?
Uw nieren produceren urine. De urine loopt via de urineleiders naar uw blaas. Soms kunnen de nieren de urine niet goed afvoeren. De urineleiders kunnen bijvoorbeeld door een ontsteking of beschadiging te nauw worden. Ook kunnen nierstenen een urineleider blokkeren. U merkt dit meestal door pijnklachten en temperatuursverhoging. Om de urine toch af te voeren naar de blaas plaatsen we een dubbel-J katheter in uw urineleider. Dit is een dun slangetje met aan beide uiteinden een krul. In beide krullen zitten gaatjes om de urine af te voeren. Eén krul komt in uw nier te liggen, de andere krul ligt in uw blaas. Een dubbel-J katheter kan in één of beide urineleiders worden ingebracht. Soms wordt een dubbel-J katheter ingebracht ter voorbereiding op een operatie aan de nier. De ingreep vindt onder steriele omstandigheden plaats om infectie te voorkomen. Het inbrengen en het verwijderen van de katheter gebeurt op het Urologisch Behandelcentrum (UBC) onder plaatselijke verdoving of op de operatiekamer (OK) onder algehele narcose of ruggenprik. De arts bespreekt dit vooraf met u.
3
Voorbereiding
Voor alle patiënten
• Als u bloedverdunnende medicijnen gebruikt, meld dit dan van tevoren aan uw behandelend arts. Het kan zijn dat het gebruik ervan tijdelijk moet worden gestopt. • Bent u zwanger? Meld dit dan ook van tevoren aan uw behandelend arts. • Heeft u koorts (temperatuur van 38,5˚ Celsius of hoger) op de dag van uw behandeling? Neem dan contact op met de polikliniek Urologie. Voor patiënten die een narcose of ruggenprik krijgen
Pre-operatieve screening en anesthesie U wordt geopereerd en bent daarom doorverwezen naar de polikliniek Pre-operatieve screening. Op deze polikliniek bekijkt de anesthesioloog of de operatie voor u extra gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Dit noemen we pre-operatieve screening. Tijdens dit gesprek komen een aantal onderwerpen aan bod. Dit zijn onder andere de soort verdoving (anesthesie) en pijnstilling. Ook bespreekt u waarop u moet letten met eten, drinken en roken op de dagen rondom de operatie. Daarnaast maakt u afspraken over hoe u op die dagen uw medicijnen gebruikt. Dit geldt ook voor bloedverdunners. Bespreek het gebruik van bloedverdunners ook altijd met uw behandelend arts. Als u medicijnen gebruikt, neem dan een actueel medicijnoverzicht of medicijnpaspoort mee. Op de polikliniek Pre-operatieve screening kunt u zonder afspraak terecht. U kunt ook een afspraak maken. De polikliniek is telefonisch bereikbaar van maandag t/m vrijdag tussen 08.15 en 16.30 uur via telefoonnummer 040 - 239 85 01. Meer informatie over pre-operatieve screening en verdoving vindt u in de folder ‘Anesthesie’.
4
Vervoer regelen Als u via algehele narcose of een ruggenprik wordt verdoofd, mag u na de ingreep niet zelf een voertuig besturen. Regel in dat geval dus vooraf vervoer.
De ingreep
Behandeling op het Urologisch Behandelcentrum
U meldt zich op het afgesproken tijdstip in het ziekenhuis op het Urologisch Behandelcentrum. De verpleegkundige brengt u naar de behandelkamer en vraagt u de kleding van het onderlichaam uit te trekken. De kleding van uw bovenlichaam mag u aanhouden. Hierna neemt u plaats op de behandeltafel. U ligt op uw rug, met uw benen in beensteunen. Behandeling op de operatiekamer
U meldt zich op het afgesproken tijd en plaats in het ziekenhuis. De verpleegkundige kan u enkele vragen stellen over uw gezondheid en medicijngebruik. Op het afgesproken tijdstip krijgt u een operatiejas aan en de verpleegkundige brengt u in bed naar de operatiekamer. De anesthesioloog geeft u een slaapmiddel via een infuusnaald of via een mondkapje. Ook kan het zijn dat u een verdoving in de rug krijgt. Dit hangt af van wat u vooraf met de arts heeft afgesproken. Het inbrengen of verwijderen van de katheter
Inbrengen van de katheter De verpleegkundige reinigt uw penis of vagina (schede) met natte gaasjes. Daarna spuit de verpleegkundige of uroloog gelei in uw plasbuis. Dit kan een licht gevoel tot aandrang om te plassen geven. De gelei heeft een verdovende werking en dient ook als glijmiddel. De uroloog brengt via uw plasbuis een kijkbuis in uw blaas. Via de kijkbuis plaatst hij de katheter in uw urineleider. De krullen aan beide uiteinden van de katheter zorgen ervoor dat deze op zijn plaats wordt gehouden. Ook wordt tijdens de ingreep water in uw blaas gespoten. Tijdens het inbrengen van de katheter controleert de arts door röntgenstralen of de katheter op de juiste plaats terechtkomt. Na afloop laat de uroloog uw 5
blaas weer leeglopen. De behandeling duurt tien tot vijftien minuten. Afhankelijk van de reden waarom u een katheter krijgt, kan deze langere tijd in uw lichaam blijven. De krul in de blaas kan een toegenomen plasdrang veroorzaken. Tijdens het plassen kan er wat urine door de katheter naar de nier teruglopen. Dit kan een wat onaangenaam gevoel veroorzaken in de nierstreek. Dit is normaal, maar als u hiervan teveel last heeft, kunt u paracetamol innemen. Verwijderen van de katheter Het verwijderen van de katheter gaat op dezelfde manier als het inbrengen. Dit gebeurt op het Urologisch Behandelcentrum. Hierbij wordt alleen de plasbuis verdoofd. De uroloog brengt via de kijkbuis een klein tangetje in, waarmee hij de katheter verwijdert. Dit kan gevoelig zijn, omdat de plaats waar de katheter zit niet is verdoofd. Als u de katheter langer nodig heeft, kan de uroloog daarna een nieuwe katheter inbrengen.
Mogelijke risico’s en complicaties
De urineleider kan door het inbrengen van de katheter geperforeerd raken. Hierdoor kan lekkage van urine ontstaan. Dit gebeurt alleen bij hoge uitzondering. De urine kan met deze dubbel-J katheter voldoende worden afgevoerd.
Na de behandeling
• Na een behandeling onder plaatselijke verdoving kunt u vrijwel direct naar huis. U mag gebruik maken van het openbaar vervoer of zelf een voertuig besturen. • Bent u onder narcose geweest of heeft u een ruggenprik gehad? Dan kunt u zich naar huis laten brengen, zodra u goed wakker en hersteld bent. U mag deze dag niet zelf deelnemen aan het verkeer. Zolang u de dubbel-J katheter heeft, wordt u regelmatig ter controle verwacht bij de uroloog. U krijgt na het inbrengen van de katheter een afspraak mee voor de volgende controle.
6
Leefregels
• Kort na de behandeling kunt u een paar dagen ongewild urine verliezen. U krijgt zonodig opvangmateriaal mee naar huis. Deze klacht verdwijnt vanzelf. • Er kan de eerste twee weken bloed bij uw urine zitten. Dit neemt geleidelijk af. • We raden u aan dagelijks voldoende te drinken (minimaal 1½ a 2 liter). U spoelt hiermee uw nieren en blaas op een natuurlijke manier.
Wanneer moet u contact opnemen?
• Als er veel bloed of bloedstolsels bij uw urine zit en het bloedverlies na twee weken niet vermindert; • u koorts krijgt boven 38,5°C; • u hevig brandende pijn hebt bij het plassen; • u niet meer kunt plassen; • u last krijgt van krampende pijn in uw nierstreek. Neem in bovenstaande situaties: • tijdens kantooruren contact op met de polikliniek Urologie; • buiten kantooruren contact op met de Spoedeisende Hulp (SEH). De telefoonnummers vindt u onder 'Contactgegevens',
Verhinderd
Kunt u niet naar uw afspraak komen? Geef dit dan zo spoedig mogelijk door aan de polikliniek Urologie. Er kan dan een andere patiënt in uw plaats komen.
Vragen
Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Neem dan tijdens kantooruren contact op met de polikliniek Urologie of het Urologisch Behandelcentrum.
7
Contactgegevens
Catharina Ziekenhuis Telefoon 040 - 239 91 11 www.catharinaziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp 040 - 239 96 00 Polikliniek Urologie 040 - 239 70 40 Urologisch Behandelcentrum (UBC) 040 - 239 70 40 Routenummer(s) en overige informatie over de afdeling Urologie kunt u terugvinden op www.catharinaziekenhuis.nl/urologie.
8
9
10
11
Michelangelolaan 2 – 5623 EJ Eindhoven Postbus 1350 – 5602 ZA Eindhoven
