PEG-katheter Endoscopie
Binnenkort wordt bij u een PEG-katheter ingebracht. In deze folder leggen we u uit wat deze ingreep inhoudt en geven wij u informatie over de gang van zaken op de dag van de ingreep. Doel van de ingreep Het doel van de ingreep is het van buitenaf inbrengen van een voedingssonde, rechtstreeks in de maag. De voeding die u dagelijks nodig hebt wordt via de PEGkatheter in de vorm van sondevoeding aan u toegediend. Eventueel wordt daarbij ook medicatie in vloeibare vorm toegediend. Als u medicatie gebruikt die niet in vloeibare vorm verkrijgbaar is, vraag dan uw apotheek om een toedieningsadvies. Voorbereiding op de ingreep De dag vóór de ingreep mag u vanaf 18.00 uur niet meer eten en vanaf 24.00 uur niet meer drinken. Medicijngebruik Het gebruik van bloedverdunners Om ervoor te zorgen dat de kans op bloedingen verkleind wordt is het van belang dat u het gebruik van bloedverdunners, in overleg met uw verwijzend arts, een aantal dagen vóór het onderzoek stopt. In onderstaande opsomming kunt u per soort bloedverdunner opzoeken hoeveel dagen u moet stoppen met het innemen van de medicijnen. Als het stoppen van uw bloedverdunner beslist niet mogelijk is, kan uw verwijzend arts overleg plegen over de aanvraag voor het onderzoek met een van de maagdarm-leverartsen óf u doorverwijzen naar hun spreekuur. Dit laatste is vooral van belang als u een hartklepoperatie hebt ondergaan. De gang van zaken De ingreep vindt plaats op de Endoscopieafdeling. Meestal bent u voor de ingreep al opgenomen in het ziekenhuis. Indien u niet opgenomen bent in het ziekenhuis wordt u voor enkele uren op de afdeling Dagverpleging opgenomen. Vóór het onderzoek wordt een infuusnaaldje ingebracht in uw arm. Hierdoor worden toegediend: • antibiotica ter voorkoming van een eventuele huidontsteking. Let op: als in het verleden gebleken is dat u allergisch bent voor antibiotica vragen wij dit door te geven aan de aanvragende arts. • tijdens de ingreep: een ontspanningsmiddel (Dormicum).
| patiënteninformatie
2
Voorbereiding op de Endoscopieafdeling • De verpleegkundige vraagt u uw eventuele gebitsprothesen uit te nemen en uw • • •
•
•
bril af te zetten, om beschadiging te voorkomen. U moet uw bovenlichaam gedeeltelijk ontbloten. Uw buik wordt gedesinfecteerd Tijdens het onderzoek ligt u op uw rug op de behandeltafel. U krijgt van de verpleegkundige een mondstuk dat u tussen uw tanden en/of kaken moet klemmen. Hierdoor wordt voorkomen dat u tijdens de ingreep op de slang bijt. Vóór de ingreep wordt via het infuusnaaldje het ontspanningsmiddel Dormicum in de ader gespoten. Dit ontspanningsmiddel werkt vrijwel direct. Door dit medicijn zult u zich tijdelijk suf en ontspannen voelen, waardoor de ingreep gemakkelijker verloopt. Het ontspanningsmiddel heeft echter wel een ademhalingsremmende werking. Vandaar dat tijdens het onderzoek door middel van een knijper op de vinger het zuurstofgehalte en de hartslag in de gaten worden gehouden. Het gebruik van het ontspanningsmiddel kan tot complicaties leiden, vooral bij patiënten met chronische hart- en/of longziekten en bij patiënten met bepaalde chronische neurologische aandoeningen. Als u een ontspanningsmiddel toegediend krijgt, moet u er rekening mee houden dat u na afloop van de ingreep enige tijd op de afdeling Dagverpleging of de Endoscopieafdeling moet blijven, tot het moment waarop u weer goed wakker bent.
De ingreep Voordat de arts de PEG-katheter plaatst, worden eerst de maag en de twaalfvingerige darm onderzocht. Hiervoor wordt een gastroscoop gebruikt, die via de mond en keel wordt ingebracht. Deze gastroscoop is een flexibele slang met aan het uiteinde een heel kleine camera met lampje. Als het voor het onderzoek nodig is om de maag beter zichtbaar te maken, kan door de slang lucht in de maag en twaalfvingerige darm geblazen worden en/of vocht afgezogen worden. Als de slang zich, na het bekijken van de twaalfvingerige darm, weer in de maag bevindt, verdooft de arts de huid en maakt een klein sneetje in de buikwand. Door de opening wordt de PEG-katheter geplaatst. Deze PEG-katheter wordt op de buik vastgezet met behulp van een fixatieplaatje. Tijdens de plaatsing legt de arts precies uit wat hij/zij doet. Het is mogelijk dat tijdens de ingreep blijkt dat er geen PEG-katheter kan worden geplaatst, bijvoorbeeld door een maagoperatie in het verleden of door een afwijkende ligging van de maag. De plaatsing wordt in dat geval gestaakt.
| patiënteninformatie
3
Duur van de ingreep De ingreep duurt ongeveer 15 à 20 minuten. Pijn • Het inbrengen van de gastroscoop kan een vervelende gewaarwording zijn, maar • • • •
doet meestal geen pijn. Het geven van de plaatselijke verdoving is mogelijk even gevoelig. Na afloop van de ingreep kan uw keel gevoelig zijn. Ook kan het wondje op uw buik pijn gaan doen, nadat de plaatselijke verdoving is uitgewerkt. Bij pijn kunt u zo nodig een paracetamol innemen.
Het verzorgen van de PEG-katheter De verpleegkundige zal u of uw begeleider instrueren hoe u de sonde en de huid er omheen dient te verzorgen. In deze paragraaf zijn alle belangrijke instructies voor u op een rij gezet: Doorspoelen van de sonde Spoel de sonde elke keer vóór en ná het toedienen van voeding of medicijnen goed door met minimaal 30 ml kraanwater. Opstarten van de voeding Vanaf 6 uur na plaatsing mag via de sonde vocht toegediend worden. Na 24 uur mag gestart worden met het toedienen van voeding, volgens het voorschrift van uw behandelend arts of diëtist. Bij eerder starten met voeding is er meer kans op een complicatie. De eerste 7 dagen Het is belangrijk de huid rond het slangetje (de sonde) goed te verzorgen. Tussen de maagwand en de buikwand moet zich eerst nog een kanaal vormen. Daarom moet het uitwendige fixatieplaatje vlak op de huid blijven zitten en mag de sonde niet verschoven worden. Mocht het fixatieplaatje pijn gaan doen omdat het echt te strak zit dan mag u het een klein beetje losser maken. U moet de wond echter zo weinig mogelijk prikkelen. De eerste 7 dagen mag u niet douchen of baden. Na de eerste 7 dagen Na de eerste week is de wond meestal genezen en heeft het kanaal tussen buikwand en huid zich gevormd. In verband met infectiegevaar is het onverstandig om een gaasje tussen de buikwand en het fixatieplaatje te stoppen. Indien het uitwendige fixatieplaatje te strak zit, mag dit iets losser gemaakt worden. In verband met een goede hygiëne moet de huid rond de sonde nu dagelijks verzorgd worden. Dit kunt u doen door tijdens het douchen de douchekop op de huid rondom
| patiënteninformatie
4
de sonde te richten. Na het douchen dient u de huid onder het fixatieplaatje goed te drogen. Dompelen van de sonde Wij adviseren u één maal per dag de sonde los te maken van het fixatieplaatje en met een kurkentrekkende beweging de sonde enkele centimeters (3 tot 5 cm) de maag in te duwen en de sonde 360 graden te draaien. Deze handeling wordt ‘dompelen’ genoemd en voorkomt dat het flensje (dit is het plaatje aan de binnenzijde van de maag) in de maagwand groeit. Daarna trekt u de sonde weer naar buiten en zet het fixatieplaatje zo vast dat er een opening ter dikte van een euromunt tussen het fixatieplaatje en de buikwand overblijft. U kunt deze handeling het beste uitvoeren nadat u het stomagebied en het fixatieplaatje hebt schoongemaakt. Complicaties Bij de plaatsing van de PEG-katheter worden twee procedures gecombineerd (endoscopie en plaatsen sonde) die beiden risico’s met zich mee brengen. Mogelijke complicaties zijn: • Een bloeding uit de snee in de buikwand of een inwendige bloeding. • Een perforatie (doorboring) van maag of darm waaruit maag-/darminhoud naar de buikholte lekt, met als gevolg buikvliesontsteking. • Het aanprikken van andere organen in de directe omgeving. • Plaatselijke ontsteking van de buikhuid. • Verslikken, met als gevolg longontsteking. • Lekkage van vocht langs de sonde. Gemiddeld treedt bij 1 op de 10 patiënten een complicatie op. Daarom wordt u voor deze behandeling in het ziekenhuis opgenomen en wordt u na de behandeling nog een aantal uren goed in de gaten gehouden op de verpleegafdeling. Eventuele problemen na de plaatsing van de PEG-katheter De PEG katheter is uitgevallen Als de sonde losraakt en uit uw buik valt moet u zo snel mogelijk contact opnemen met uw behandelend arts of (indien voor u van toepassing) met de thuiszorg. Een tijdelijke vervangende sonde moet zo snel mogelijk worden ingebracht. De opening in de huid is namelijk na 24 uur weer dichtgegroeid en het inbrengen van een nieuwe sonde kan binnen enkele uren al zeer moeilijk zijn. Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met Spoedeisende Hulp (het telefoonnummer vindt u op de achterkant van deze folder).
| patiënteninformatie
5
Huidproblemen Indien uw huid gezwollen, geïrriteerd of rood is of als u pijn hebt, kan dit wijzen op een wondinfectie. Maak in dit geval de huid een aantal malen per dag schoon met een gaasje en gebruik op de plek van de infectie Betadinejodium. Als de klachten aanhouden, raadpleeg dan uw arts. De sonde is verstopt Als de sonde verstopt geraakt is, dan kunt u onderstaande stappen doorlopen totdat de sonde weer ontstopt is: 1. Spuit de sonde door met een klein spuitje met lucht (10cc) 2. Spoel door met lauwwarm water. Hierbij moet u geen kracht uitoefenen. Als dit geen succes heeft, ga dan eerst door naar stap 3. 3. Breng 30 ml bicarbonaatoplossing 5% in. Laat dit een aantal minuten weken en probeer door te spuiten met lucht. Herhaal dit eventueel een aantal malen. Bij geen succes: ga naar stap 4. 4. Breng een acetylcysteïne-oplossing in. Deze maakt u door 1 bruistablet acetylcysteïne 600 mg. op te lossen in water. De genoemde producten in stap 3 en 4 zijn verkrijgbaar bij de apotheek. Als géén van de stappen een oplossing biedt, dan kunt u uw behandelend arts raadplegen. Probeer nooit met een scherp voorwerp de sonde te ontstoppen. U voelt veel weerstand bij het inspuiten van voeding Handel dan zoals hierboven beschreven is bij het verstopt zijn van de sonde. Raadpleeg uw arts of verpleegkundige als er geen verbetering optreedt. Er is lekkage van voeding rond de PEG-katheter Stop met het toedienen van de sondevoeding en overleg eerst met uw behandelend arts. U hebt last van misselijkheid en overgeven, diarree en obstipatie (verstopping) Overleg met uw behandelend arts. Er is ‘wild vlees’ (granulatieweefsel) ontstaan Raadpleeg uw behandelend arts. Verwijderen of wisselen van de PEG-katheter De sonde hoeft alleen verwisseld te worden als deze niet meer functioneert. Het wisselen of verwijderen van de sonde gebeurt bij voorkeur terwijl dit met behulp van een gastroscoop onder controle gehouden wordt. Uw arts kan hiervoor een afspraak maken op de afdeling Endoscopie.
| patiënteninformatie
6
Tenslotte • Bent u diabetespatiënt? Als u dit meldt bij het maken van de afspraak, kunt u zo
vroeg mogelijk komen voor het onderzoek. • Indien u bent opgenomen geweest in een buitenlands ziekenhuis gelieve dit te
melden bij het maken van de afspraak. • Als u nog vragen hebt, stelt u ze dan gerust aan de verpleegkundige op de
verpleegafdeling. U kunt ook bellen, op werkdagen tussen 9.00u-12.00u en tussen 14.00u-16.00 uur. Het telefoonnummer vindt u op de achterkant van deze folder. • Wilt u meer informatie, dan kunt u dat o.a. vinden op de internetsite www.mdl.nl
van de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen.
| patiënteninformatie
7
Geef uw mening! Deel uw ervaring over Zuyderland Medisch Centrum op www.ZorgkaartNederland.nl, een onafhankelijk kwaliteitsplatform voor de zorg. Op basis van uw ervaring kunnen wij onze zorgverlening verder verbeteren.
De ingreep wordt uitgevoerd op: Datum _________________________________ Tijdstip van de ingreep ____________________
Endoscopieafdeling Meldpunt Oost 35 Telefoon 088 - 45 97767 Werkdagen: 9.00 - 12.00 en 14.00 -16.00 uur Maag-darm-leverafdeling Meldpunt Oost 02 (Interne Geneeskunde) Telefoon 088 - 459 7800 Bereikbaar van 8.30 tot 17.00 uur Diëtetiek Meldpunt Oost 03 / Meldpunt West 07 Informatienummer 088 - 459 7636 Werkdagen: 8.30 uur – 16.30 uur
© 10-2015
Internet www.zuyderland.nl
342
Spoedpost / Spoedeisende hulp (SEH) Telefoon: 088 – 459 7876
