Informatiebrochure Opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
© St. Antonius Academie, Nieuwegein Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze (hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enig andere manier) zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de St. Antonius Academie te Nieuwegein.
Inhoudsopgave
1. Inleiding
4
2. Uitgangspunten
5
3. Opzet en structuur
6
4. Leerinhoud
7
5. Toelatingseisen
9
6. Aanvang en duur
10
7. Vrijstellingenbeleid
11
8. Organisatieafspraken
12
9. Het praktijkveld
13
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
1. INLEIDING In deze informatiebrochure wordt u geïnformeerd over de uitgangspunten, inhoud, opzet en structuur van de opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten (MDL ziekten), zoals deze wordt aangeboden en verzorgd door de St. Antonius Academie. De opleiding wordt uitgevoerd voor verpleegkundigen en assistenten. In deze informatiebrochure wordt ingegaan op een aantal organisatorische aspecten zoals toelatingsvoorwaarden, vrijstellingenbeleid, kosten en betalingsvoorwaarden. De brochure wordt gepubliceerd op de website www.antoniusacademie.nl Mocht u na het lezen van deze brochure nog vragen hebben over de Endoscopie opleiding (MDL ziekten) dan kunt u contact opnemen met de St. Antonius Academie. Visie op leren en onderwijs Leren en werken worden in de Antonius Academie niet los van elkaar gezien. Bij het leren en het onderwijs is de professionele beroepspraktijk steeds het uitgangspunt. Het leren van de professionals en het onderwijs dat daarvoor plaats vindt richt zich op het verwerven van competenties: kennis, vaardigheden en attitude (dit alles in relatie tot de persoonskenmerken van de professional). Het leren en het onderwijs vindt vanuit een maximale samenhang plaats. Samenhang tussen de theorie en praktijk en tussen de verschillende onderdelen van ieder afzonderlijk opleidingsprogramma. Kernwaarden voor opleiden, ontwikkelen en onderzoek binnen de Antonius Academie zijn: • Professionele beroepspraktijk als uitgangspunt. • Leren en werken. • Lerende organisatie. • Competentiegericht leren. • Interne en externe consistentie. • Ambitie en vooruitstrevendheid. • Innovatie. • Transparantie. De opleiding tot Endoscopie verpleegkundige/assistent wordt sinds september 1988 uitgevoerd en is in 2008 volledig herzien. Bij het uitvoeren van het onderwijs worden vakbekwame docenten ingezet, die werkzaam zijn in de endoscopische zorg. Verpleegkundigen en assistenten die deelnemen aan de opleiding Endoscopie (MDL ziekten) zijn werkzaam in een algemeen ziekenhuis. Daarnaast komt het incidenteel voor dat medewerkers van bedrijven (een deel van) aan de opleiding deelnemen. In deze informatiebrochure wordt de student in de persoonsvorm zij of haar beschreven. Hiervoor kan ook hij of zijn gelezen worden.
St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
4
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
2. UITGANGSPUNTEN Bij de uitvoering van de opleiding Endoscopie (MDL ziekten) gelden de volgende uitgangspunten: • De opleiding neemt de beroepspraktijk als vertrekpunt. • De beroepscompetenties1,2 van de endoscopie verpleegkundige/assistent zijn het uitgangspunt van de opleiding. • De leerplannen sluiten aan op de initiële opleiding tot verpleegkundige. • De leerplannen richten zich op het verwerven van generieke en specifieke beroepscompetenties, die in samenhang met elkaar worden geleerd. • De leerplannen hebben een modulaire3 opzet. • Toetsing vindt plaats door middel van een Proeve van Bekwaamheid. • In de opleidingen krijgt de beroepsontwikkeling van de student als zelfstandig werkend gespecialiseerd verpleegkundige of assistent prominente aandacht. Naast het volgen van een volledige opleiding is het ook mogelijk enkele modulen naar keuze te volgen. Op basis van eerder verworven competenties kan aan studenten vrijstellingen worden verleend.
1
Een beroepscompetentie is afgeleid van het beroepsdeelprofiel van de gespecialiseerde verpleegkundige (Vereniging voor Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN) en/of de betreffende beroepsvereniging). Een beroepscompetentie beschrijft de kennis, vaardigheden en het gedrag van de student, in relatie tot persoonskenmerken. Een beroepscompetentie is contextafhankelijk. 2 Voor Endoscopie assistenten is geen beroepsdeelprofiel beschikbaar. Daarom zijn de beroepscompetenties afgeleid van beroepscompetenties van Endoscopie verpleegkundigen. 3 Een module is een afgeronde leereenheid, bestaande uit één of meerdere leeropdrachten voor thuis, in de academie en in de praktijk. Een module omvat één of meerdere toetsopdrachten. St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
5
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
3. OPZET EN STRUCTUUR Modulen Het leerplan van de opleiding is onderverdeeld in modulen. Een module is een afgeronde leereenheid met een beperkte tijdsduur, die een inzichtelijk geheel van onderwijsleersituaties vormen en waarmee een onderdeel van de vereiste kwalificaties verworven kan worden. Elke module is duidelijk gerelateerd aan één taakgebied en één of meer competenties. De module is voor de student, docent en begeleider een handleiding bij het leren. Modulen hebben zoveel mogelijk een zelfstandige status. De modulaire structuur van de opleiding Endoscopie (MDL ziekten) garandeert een opleidingssituatie waarbij: • maximaal aangesloten wordt op de werksituaties in het ziekenhuis; • een maximale flexibiliteit van de organisatie van het onderwijs mogelijk is; • een ruim vrijstellingsbeleid mogelijk is. Zelfstandigheid en verantwoordelijkheid Het is van belang dat iedere student een grote mate van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid toont ten aanzien van het eigen leerproces. Bij het doorlopen van de opleiding wordt dan ook een actieve opstelling verwacht van de student. De leeractiviteiten vragen een gedegen voorbereiding en uitvoering. Met name studenten die niet bekend zijn met deze vorm van opleiden moeten in het begin van de opleiding meer tijd besteden aan het indelen van studietijd en het bepalen van hun leergedrag. Begeleiding hierin door docenten en begeleiders in de academie en in de praktijk behoort tot de mogelijkheden.
St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
6
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
4. LEERINHOUD De inhoud van de opleiding Endoscopie (MDL ziekten) is ondergebracht in de volgende vijf modulen: • Module 1 Chronisch zieken. • Module 2 Methodische beroepsuitoefening. • Module 3 Communicatie en Voorlichting. • Module 4 Kwaliteitszorg en Deskundigheidsbevordering. • Module 5 Bedrijfsvoering, beleid en beheer. De modulen 1, 3, 4 en 5 zijn generiek. Dat betekent dat de leer- en toetsopdrachten tegelijk kunnen worden uitgevoerd voor de Endoscopie opleiding MDL ziekten en -Longziekten. In de toepassing zijn deze modulen altijd specifiek, omdat de student zorgsituaties uit de eigen beroepspraktijk als uitgangspunt neemt. Module 2 is een specifieke module. De leer- en toetsopdrachten worden specifiek uitgevoerd voor de opleiding Endoscopie (MDL ziekten) en worden specifiek toegepast in de eigen beroepspraktijk. Module 1: Chronisch zieken Bijna alle Endoscopie verpleegkundigen/assistenten zien in hun beroepspraktijk de groep zorgvragers met een chronische aandoening toenemen. Daarom biedt de academie deze generieke module aan alle Endoscopie verpleegkundigen/assistenten aan. In de uitvoering wordt deze module specifiek omdat de student de leer- en toetsopdrachten bij een zorgvrager van het eigen specialisme toepast. In deze module, die gericht is op zorgvrager gebonden taken, staan het volgende thema centraal: • De visie op en gevolgen van chronische ziekten. De module wordt afgesloten met een praktijktoets, waarbij de student een nieuwsbrief maakt. Module 2: Methodische beroepsuitoefening In deze specifieke module per opleiding staan de diagnose, specifieke behandeling en zorgverlening van de betreffende doelgroep zorgvragers centraal. De twee leeropdrachten omvatten de volgende thema’s: • Diagnostische en therapeutische endoscopieën bij aandoeningen van het maagdarmkanaal. • Capita Selecta. Deze module wordt afgesloten met een kennistoets en een praktijktoets, waarin de specifieke zorgverlening aan een zorgvrager die een endoscopisch onderzoek of behandeling ondergaat centraal staat. Module 3: Communicatie en voorlichting Binnen de endoscopische zorg zijn de onderdelen communicatie en voorlichting erg belangrijk. Endoscopie verpleegkundigen/assistenten hebben hier vaak een belangrijke taak in. De module richt zich op professionele communicatie tussen zorgvrager en hulpverlener en de verschillende onderdelen van patiëntenvoorlichting: informatie, instructie, educatie en begeleiding. De vaardigheden communicatie en voorlichting worden getraind met behulp van een trainer-acteur. In de module, die gericht is op zorgvrager gebonden taken, staat in de leeropdracht het volgende thema centraal: • Communicatie en voorlichting. De module wordt afgesloten met een praktijktoets, waarbij de student een voorlichtingsgesprek uitvoert. Module 4: Kwaliteitszorg en deskundigheidsbevordering Kwaliteitszorg en deskundigheidsbevordering blijven actueel omdat de beroepspraktijk voortdurend aan verandering onderhevig is. Kwaliteitszorg staat binnen zorginstellingen hoog op de agenda. Jaarlijks worden onderzoeken gepubliceerd waarmee zorginstellingen soms de
St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
7
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
publiciteit halen, in positieve maar ook in minder positieve zin. Iedere Endoscopie verpleegkundige/assistent is medeverantwoordelijk voor het kwaliteitsbeleid van haar zorginstelling. Van endoscopie verpleegkundigen/assistenten wordt verwacht dat zij daar een bijdrage aan leveren en dat zij bijdragen aan de professionalisering van hun eigen beroepsgroep. Het bijhouden van de eigen deskundigheid is een eigen verantwoordelijkheid van beroepsbeoefenaren. In de module die gericht is op professiegebonden taken staan in de twee leeropdrachten de volgende thema’s centraal: • Kwaliteitszorg en Deskundigheidsbevordering: De competenties • Kwaliteitszorg en Deskundigheidsbevordering: Het werkplan De module wordt afgesloten met een praktijktoets. Module 5: Bedrijfsvoering, beleid en beheer De endoscopie verpleegkundige/assistent levert een belangrijke bijdrage aan het beleid en beheer van materiële en financiële middelen, personele zorg en de organisatie van de werkzaamheden. Hierbij kan het gaan om toepassing van methoden, technieken, producten, materialen en registratie- en rapportagesystemen. Een goed beleid en beheer zijn belangrijke voorwaarden voor het goed functioneren van het team en het uiteindelijk leveren van goede kwaliteit van zorg. Een endoscopieverpleegkundige/assistent werkt in een multidisciplinair team. Vanuit haar eigen deskundigheid en verantwoordelijkheid neemt zij in dit team een belangrijke positie in. Samen met andere professionals werkt zij aan het verzamelen van informatie over de zorgvrager, het stellen van verpleegkundige en gezamenlijke diagnoses en beoogde resultaten, de planning en uitvoering van interventies en de evaluatie van zorg. Tot slot levert de endoscopie verpleegkundige/assistent een bijdrage om het nut, de noodzaak en de meerwaarde van de gespecialiseerde zorg aan te tonen. In de leeropdrachten staan in deze module twee thema’s centraal: • Bedrijfsvoering, beleid en beheer. • Multidisciplinair samenwerken. De module wordt afgesloten met een praktijktoets, waarin multidisciplinair samenwerken centraal staat.
St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
8
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
5. TOELATINGSEISEN Om te worden toegelaten tot de opleiding Endoscopie (MDL ziekten) gelden de volgende toelatingsvoorwaarden: • De student staat in het BIG register ingeschreven als verpleegkundige. Voor assistenten geldt als toelatingsvoorwaarde het diploma Doktersassistente, Longfunctie assistente of Endoscopie verpleegkundige/assistent (Longziekten). • De student heeft gedurende de opleiding een leerarbeidsovereenkomst binnen een zorginstelling of beschikt voor de duur van de opleiding of stage over een stage- of leerplek zodat zij zich in de praktijk kan bekwamen en kan voldoen aan de eisen voor het behalen van de Proeve van Bekwaamheid. (zie verder Hoofdstuk 9: Praktijkveld). • De student moet gedurende de opleiding minimaal 24 uur per week binnen het specialisme Endoscopie (MDL ziekten) werkzaam zijn. Werkt u minder dan 24 uur, neem dan contact op met de opleider/adviseur voor overleg. • De student is computer- en internetvaardig.
St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
9
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
6. AANVANG EN DUUR De opleiding Endoscopie (MDL ziekten) start vier maal per jaar in de maanden januari, mei, september en november. De duur van de praktijkleerperiode bedraagt 8 maanden. De praktijkleerperiode kan in overleg met de praktijkinstelling worden verlengd. De leeractiviteiten in de academie zijn gepland in 13 lesdagen. Dit is inclusief toetsing en exclusief zelfstudie en praktijkuren.
St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
10
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
7. VRIJSTELLINGENBELEID De student kan voor onderdelen van de opleiding vrijstelling aanvragen. Vrijstelling kan verleend worden voor één of meerdere competenties en de daarbij behorende modulen en proeven van bekwaamheid. Vrijstelling wordt verleend op basis van eerder verworven competenties. De verantwoordelijk leidinggevende van de zorginstelling en de opleider/adviseur van de academie besluiten hierover. Bij het bepalen van de vrijstelling spelen de volgende vragen een rol: • Welke kennis en vaardigheden heeft de student paraat met betrekking tot de competentie? • Welke diploma’s, getuigschriften en (deel)certificaten heeft een student reeds in haar bezit? • Welke praktijkervaring heeft de student opgedaan? Procedure aanvragen vrijstellingen De student dient een gemotiveerd schriftelijk verzoek tot vrijstelling in bij de opleider/adviseur van de academie en stuurt een kopie aan de verantwoordelijk leidinggevende van de eigen zorginstelling. In dit verzoek moet weergegeven worden voor welke onderdelen van de opleiding vrijstelling wordt aangevraagd en op grond van welke argumenten dit gebeurt. Wanneer volledige vrijstelling wordt gevraagd voor een competentie of module, moet een kopie van het (deel)certificaat worden bijgevoegd. 1. Het verzoek tot vrijstelling moet uiterlijk één maand voordat met de opleiding wordt gestart ingediend zijn. 2. De opleider/adviseur van de academie beoordeelt met de contactpersoon van de zorginstelling het verzoek aan de hand van de bovenstaande vraagstelling. 3. De student wordt schriftelijk door de opleider/adviseur van de academie geïnformeerd over de beoordeling van het verzoek. Uitzonderingen De opleider/adviseur van de academie en de contactpersoon van de zorginstelling overleggen zonder tussenkomst van de student over eventuele vrijstellingen, als de student daarvoor al een relevante (verpleegkundige) vervolgopleiding heeft gevolgd. Informatie over de eventuele vrijstelling in deze situatie kan in eerste instantie bij de zorginstelling verkregen worden.
St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
11
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
8. ORGANISATIE AFSPRAKEN Reserveren van opleidingsplaatsen • Het is mogelijk tot uiterlijk 2½ maand voor de startdatum van de opleiding één of meerdere opleidingsplaatsen te reserveren. • Als de reservering tot één maand voor de start van de opleiding niet is omgezet in een inschrijving, dan vervalt de reservering automatisch. • Een reservering wordt een inschrijving op het moment dat de St. Antonius Academie een volledig ingevuld inschrijfformulier ontvangen heeft. Inschrijving • Inschrijving vindt plaats via de leidinggevende van de zorginstelling waar de student de opleiding gaat volgen. • Inschrijving bij de opleiding vindt plaats op volgorde van ontvangst van de inschrijfformulieren. • Inschrijving voor de opleiding geschiedt als een volledig ingevuld inschrijfformulier (inclusief pasfoto en kopie BIG registratie4) is ingeleverd. De inschrijfformulieren zijn te verkrijgen via de website van de Antonius Academie www.antoniusacademie.nl • Het maximum aantal studenten per startmoment bedraagt 25. Indien er nog plaats is op een bepaald startmoment, blijft inschrijving mogelijk tot aan de startdatum. Om de student zo goed mogelijk voor te bereiden op het volgen van de opleiding neemt de contactpersoon van de zorginstelling in het geval van late inschrijving telefonisch contact op met de Antonius Academie. De leidinggevende van de zorginstelling mailt of faxt de gegevens van de student altijd vóór de startdatum van de opleiding. Annuleringsvoorwaarden Er kunnen zich natuurlijk omstandigheden voordoen waardoor een reeds ingeschreven student toch niet aan de vervolgopleiding kan deelnemen. Hiervoor hanteert de Antonius Academie de volgende annuleringsregeling. Tot vier weken voor de aanvang van de opleiding kan er geannuleerd worden. Er worden dan alleen administratiekosten in rekening gebracht, te weten € 50,--. Na deze termijn worden de volledige opleidingskosten in rekening gebracht. Opleidingskosten De kosten van de Endoscopie opleiding MDL ziekten staan vermeld op de website van de Antonius Academie. De opleidingskosten zijn exclusief de volgende zelf aan te schaffen leermiddelen: • DVD ‘Crohnjuwelen’: Gratis te bestellen bij: http://www.crohnjuwelen.nl/ • Communicatieve vaardigheden voor verpleegkundigen van E.C.M. ten Have. Elsevier gezondheidszorg (2006). ISBN: 978 90 352 2875 7. Kosten € 31,00. (prijsstelling 2010).
4
Dit geldt alleen voor verpleegkundigen.
St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
12
Informatiebrochure opleiding Endoscopie MaagDarmLever ziekten
9
PRAKTIJKVELD
Diversiteit in praktijkvelden Zoals in de Inleiding al is aangegeven kan het praktijkveld van de student heel divers zijn. Leerwerkplek Studenten die deelnemen aan de opleiding Endoscopie (MDL ziekten) dienen te beschikken over een relevante leerwerkplek, waar zij het geleerde met behulp van leer- en toetsopdrachten kunnen toepassen. Op deze leerwerkplek dient de student alle leer- en toetsopdrachten van de opleiding te kunnen behalen. Als een student op haar leerwerkplek een bepaalde leer- en/of toetsopdracht niet kan behalen, dan wordt van de werkgever verwacht dat zij de student een vervangende leerplek aanbiedt, waar deze opdrachten wel behaald kunnen worden. Welke leerplek daarvoor het meest geschikt is en hoe lang deze leerstage moet duren, is afhankelijk van de inhoud van de betreffende leeren/of toetsopdracht. Overleg met en advies van de opleider/adviseur van de academie is altijd mogelijk. Begeleiding in de praktijk Bij de uitvoering van leer- en toetsopdrachten in de praktijk dient de student te worden begeleid door een (werk)begeleider. Immers alleen dan kan beoordeeld worden of zelfstandige uitvoering van taken ook verantwoord is en kan een student tijdig bijgestuurd worden. Afhankelijk van het zelfstandigheidniveau van de student is deze begeleiding direct of in toenemende mate meer indirect. (Werk)begeleiders zijn bij voorkeur verpleegkundigen of assistenten die opgeleid zijn in hetzelfde specialisme als dat van de student. (Werk)begeleiders hebben een dubbelrol: zij begeleiden enerzijds het leren van de student in de praktijk (toepassing) en anderzijds beoordelen zij de uitgevoerde praktijktoetsen.
St. Antonius Academie Nieuwegein, november 2012
13