MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VOLKSONTWIKKELING EXAMENBUREAU
UNIFORM EINDEXAMEN MULO 2009 VAK : NEDERLANDS: ALGEMENE TAALKENNIS DATUM: DONDERDAG 09 JULI 2009 TIJD : 09.30 – 10.25 UUR DEZE TAAK BESTAAT UIT 40 ITEMS. 4
1 Welke woorden zijn juist gespeld? A B C D
acolade – guerilla cheque – peniceline riolering – kado picknicken – basis
Vul in. 1 De ... man bleek een goede kennis te zijn van 2 de familie ... 1
2 Ga na waar een apostrof (’) gebruikt moet worden. 1. Tegen mijn collegas heb ik gezegd dat Agnes resultaten uitstekend zijn. 2. s Maandags ging hij altijd naar de verschillende bureaus waar hij had gesolliciteerd. 3. Elines moeder vroeg of er al broodjes waren.
A B C D
De ... is een ... geneeswijze die oorspronkelijk uit China afkomstig is. A B C D
accupunctuur – populaire acupunctuur – populair accupunctuur – populair acupunctuur – populaire
Van Dijk van Dijk Van Dijk van Dijk
1 2 Hoe ... ... jij geld? 1 belangerijk belangerijk belangrijk belangrijk
2 – – – –
vind vindt vind vindt 6
3 Vul de woorden met de juiste spelling in.
– – – –
Vul in.
A B C D
5 4 3 2
geïntervieuwde geïntervieuwde geïnterviewde geïnterviewde
5
Het aantal keren dat de apostrof gebruikt moet worden, is ... A B C D
2
Waar zijn beide woorden op de juiste wijze afgebroken? A B C D
trio–tje, mat–roos ban–kroet, bui–kje griep–aan–val, tri–om–fan–te–lijk as–falt–jun–gle, bedrei–gend
7
11
Welk woord krijgt geen trema? A B C D
Op Curaçao Aruba en Bonaire spreekt men vooral Papiaments ook in het lager en voortgezet onderwijs. Op de middelbare school is het Nederlands de onderwijstaal hoewel de leerlingen een soort Papiaments Nederlands spreken. Op de eilanden Sint Maarten Sint Eustatius en Saba is dat het Engels.
geuniformeerd geofferd geindustrialiseerd geerfd
Hoeveel komma’s en koppeltekens moeten in de bovenstaande tekst staan?
8 Geef de correcte werkwoordsvormen.
A B C D
De (haten) tiran (worden) vorig jaar (mishandelen). A B C D
gehaatte gehate gehaatte gehate
– – – –
werd wordt wordt werd
– – – –
mishandelt mishandelt mishandeld mishandeld
4 komma’s en 3 koppeltekens 4 komma’s en 2 koppeltekens 3 komma’s en 3 koppeltekens 3 komma’s en 2 koppeltekens
12 Waar is het koppelteken juist gebruikt?
9
A B C D
1. ambulances 4. sponzen 2. zeelui 5. media’s 3. neven 6. cupsen
bromfiets– en andere –onderdelen links– en rechts verkeer Centraal– en Midden–Amerika Surinaamse– en Nederlandse nationaliteit
Welke meervoudsvormen zijn niet juist? A B C D
13
1–2–5 1–4–6 5–6 1–4
Welk bijvoeglijk naamwoord is juist? A B C D
10
de gedoodde journalist de ontaardde zoon het gestortte bedrag het geschatte inkomen
In welke rij krijgen alle woorden een trema? A B C D
knieen kopieer neurien lyceum
– – – –
client officieel creeren opticien
– – – –
elektricien patient officiele cooperatie
– – – –
reeel zeeen geirriteerd kopieren
14 De onderzoeker vindt dat men voorzichtiger moet omgaan met cijfermateriaal die uit een onderzoek komen. Onderzoek de constructie van de zin. Moet er iets veranderd worden? A B C D
niets veranderen, de zin is correct men veranderen in mensen komen veranderen in komt cijfermateriaal veranderen in cijfers
19
15 Het terrein waarop deze jongeren voetballen, is van één van de rijke lui uit de buurt.
Na de wedstrijd werd Rohit een sappige rode manja aangeboden door Anand.
Welk woord is niet juist benoemd?
Welk zinsdeel is juist benoemd?
A B C D
A B C D
het – lidwoord deze – aanwijzend voornaamwoord voetballen – zelfstandig naamwoord één – telwoord
aangeboden = persoonsvorm Anand = onderwerp een sappige rode manja = lijdend voorwerp Rohit = meewerkend voorwerp
16
20
In de volgende rijen staan er voltooide deelwoorden. Welke rij is correct? A B C D
gehaat veranderd ontzegd geraasd
– – – –
opgewonden gekerfd betradt overwoekert
– – – –
geloost bevolkt geschikt gezouten
De manier waarop zijn bezittingen verdeeld werden, was zeer oneerlijk. Tot welke woordsoorten behoren de woorden zijn en zeer? A B C D
bezittelijk voornaamwoord en bijwoord koppelwerkwoord en bijwoord hulpwerkwoord en bijvoeglijk naamwoord koppelwerkwoord en bijvoeglijk naamwoord
17 Welke aanvulling is juist? De coach van de voetbalvereniging is het niet eens met de beslissing van de scheidsrechter; hij rent dreigend het veld op, maar de consequentie daarvan is dat A B C D
de scheidsrechter een klap krijgt. de scheidsrechter de wedstrijd affluit. zijn spelers een doelpunt scoren. zijn spelers het met hem eens zijn.
18 In welke zin is de vorm “antwoordt” niet goed gebruikt? A Wanneer je antwoordt op een vraag, moet je eerst goed nadenken! B Geef antwoordt als ik je roep! C Gelukkig antwoordt je vader altijd als je hem roept. D Ik roep u al zo lang, maar u antwoordt me niet.
21 Lucia da Silva, een Braziliaanse schoonmaakster, was 42 jaar, toen ze een knobbel voelde in haar linkerborst. De onderstreepte woorden zijn taalkundig benoemd. 1. 2. 3. 4. 5.
een – onbepaald lidwoord Braziliaanse – zelfstandig naamwoord jaar – bepaald hoofdtelwoord voelde – koppelwerkwoord haar – bezittelijk voornaamwoord
Welke woorden zijn goed benoemd? A B C D
1–2–3 3–4–5 1–5 2–4
22 Wist je dat sinds kort mobiel-internetten bij ‘MOB-IN-SUR’ nog verder is verbeterd want bij hen krijg je voor slechts SRD 5,- gedurende 24 uur toegang tot het internet wat bij andere communicatiebedrijven beslist niet zo is. In hoeveel enkelvoudige zinnen kan deze samengestelde zin gesplitst worden? A B C D
5 4 3 2
25 In welke zin is het vetgedrukte woord goed gebruikt? A Saskia eet een roodborstje manja wat ze heel lekker vindt. B Toen Abaisa over een boek sprak wat hij gelezen had, geloofde niemand hem. C Rijst dat niet goed gaar is, is ongezond. D Bij HIV/AIDS gaat het om een onderzoek dat noodzakelijk is.
26 23
We willen uiteindelijk een robot maken, die zonder hulp zelf zou kunnen functioneren.
Hieronder volgen 3 samengestelde zinnen.
Wat is in deze zin overtollig?
I
A B C D
Het vlees dat je gegeten hebt, moet bedorven zijn. II Kan jij je herinneren wanneer je dat vlees hebt gekocht? III Ik geloof dat je daardoor ziek bent geworden.
uiteindelijk een robot zonder hulp functioneren
Waar komt een lijdend voorwerpszin voor? 27 A B C D
I en II I en III II en III I, II en III
Welke zin kan ik niet lijdend maken?
24
A B C D
In welke rij kom je alleen maar samenstellingen tegen? A B C D
gierigaard – deurknop – onzin tafelkalender – keukenstoel – autohandel rolstoel – blauwogig – landelijk persconferentie – zoals – voordien
Ik heb vreselijke honger. Ik at een heerlijke mopé op. De gemene jongen geeft de hond een trap. De brandweer bluste de brand razendsnel.
28 Welke uitdrukking kun je gebruiken, als je wilt aangeven dat iemand al gauw rondvertelt wat hij gehoord heeft? A B C D
iets aan de grote klok hangen iemands doopceel lichten het ijzer smeden als het heet is het raakt kant noch wal
29 Welke uitleg is niet juist? A B C D
atheïst – gelooft in één God taxateur – bepaalt de waarde recidivist – begaat herhaaldelijk misdrijven woekeraar – eist hoge rente 30
33 Drie uitdrukkingen betekenen alle nutteloos werk verrichten. Welke uitdrukking betekent iets anders? A B C D
paarlen voor de zwijnen werpen water naar zee dragen uilen naar Athene dragen schoon schip maken
Vul de juiste voorzetsels in. Het publiek toonde geen interesse ... het onderwerp, dus besloot de komediant het ... een andere boeg te gooien ... meer aandacht te besteden ... de Surinaamse vrouw. A B C D
voor – op – door – met voor – over – door – aan in – naast – met – met in – via – op – bij 31
Welk spreekwoord moet op de open plek staan?
34 Citaat uit de krant: ,,Grammy winnares Toni Braxton dreigt met een rechtszaak tegen de organisatoren van het ’oplichtingsconcert’, waarin zij als hoofdact werd aangekondigd.” De zin is een samengestelde zin. De twee gezegdes zijn: A B C D
Toni Braxton dreigt – werd aangekondigd dreigt – werd dreigt met een rechtszaak – werd aangekondigd dreigt – werd aangekondigd
Radjen scoort altijd negens voor het vak wiskunde. Maar vorige week kreeg hij een zeven, omdat hij bij een som niet de juiste berekeningen had gemaakt. Zijn moeder zei toen: ,,Het is niet erg, want ...”
We vullen een verbindingswoord in.
A de beste stuurlui staan aan wal. B een ezel stoot zich niet tweemaal aan dezelfde steen C het beste paard struikelt wel eens. D men weet niet hoe een koe een haas vangt.
Het politieonderzoek gebeurt nu niet meer aan de hand van klachten die door gedupeerde showgangers zijn ingediend ... het om een oplichtingszaak gaat, die nu ambtshalve onderzocht wordt.
35
Welk verbindingswoord is juist? 32 Er bestaan voor doodgaan verschillende uitdrukkingen. Welke hoort hier niet bij? A B C D
de kraaienmars blazen de eeuwige jachtvelden opgaan het tijdelijke met het eeuwige verwisselen aan Bacchus offeren
A B C D
hoewel waardoor aangezien ofschoon
36 In welke zin moet het voorzetsel ’van’ ingevuld worden? A De familie verzocht ... rouwbeklag verschoond te blijven. B Ik zal nooit vergeten dat ik veel verplichtingen ... hem heb. C De zieke nam van dag tot dag ... gewicht af. D Eieren ... zijn geld kiezen.
39 Welke aanvulling is juist? Hoewel hij geen koorts had, A B C D
voelde hij helemaal niet goed. voelde hij hem helemaal niet goed. voelde hij hem zich helemaal niet goed. voelde hij zich helemaal niet goed.
40 37 Welk voorzetsel is niet juist? A B C D
vertrouwen hebben in in afwachting op toezien op van gedachten wisselen over
38 Welke woorden zijn op de juiste wijze verkleind? A B C D
A4’tje – autootje – lammetje kettingkje – bloempje – machinetje reçuutje – plannetje – jongentje vorkje – koordtje – omaatje
In welke rij zijn de aanwijzende voornaamwoorden correct? A dat houtwerk – dat poedermelk – dat palomarijst. B deze tafelkleed – deze keukenraam – deze klerenkast. C dit rundergehakt – dit kippenvlees – dit visbal. D die tandpasta – die melkroom – die aardappelpuree.
