OPLEIDING ONDERNEMEN / AOV ONDERNEMER MKB Praktijkdiploma Personeel en organisatie mkb
UITWERKINGEN LEERBOEK EN WERKBOEK ORGANISATIE voor het mkb
Vanaf de 6e druk, 1e oplage ISBN 978 90 6355 415 6
NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV
© Copyright: NOI Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, database, computerbestand, internet of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NOI.
INHOUD ANTWOORDEN VERWERKINGSVRAGEN LEERBOEK 1. PERSONEELSMANAGEMENT 1.1 Personeelsbehoefte 1.2 Behoud van personeel 1.3 Leidinggeven aan personeel 1.4 Organisatiestructuren
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN 2.1 Arbeidswetten 2.2 De arbeidsovereenkomst 2.3 Sociale verzekeringswetten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. INSTANTIES TEN BEHOEVE VAN HET MKB 3.1 Vergunningverlenende instanties 3.2 Controlerende instanties 3.3 Voorlichtende instanties
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. EXTERNE ORGANISATIE 4.1 Van producent naar consument 4.2 De handel 4.3 Distributielogistiek
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. INTERNE LOGISTIEK 5.1 Logistiek management 5.2 Ontvangst en uitlevering van goederen 5.3 Offerte, brief en factuur
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. AUTOMATISERING 6.1 PC, laptop, hardware en software 6.2 Kassasystemen 6.3 Betalingsverkeer
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. ARCHIVEREN 7.1 Archivering 7.2 Sorteren en ordenen 7.3 Opbergsystemen 7.4 Digitale archieven
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. RECHT VOOR DE ONDERNEMER 8.1 Procesrecht 8.2 Eigendomsverkrijging 8.3 Overeenkomsten 8.4 De koopovereenkomst 8.5 De huurovereenkomst 8.6 Zekerheidsrechten 8.7 Failissement en surseance van betaling
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Blz. 5 6 7 8 10 13 14 15 17 21 22 23 24 27 28 28 30 33 34 35 35 37 38 39 41 45 46 46 47 47 49 50 51 52 54 55 56 57
INHOUD ANTWOORDEN MEERKEUZEVRAGEN EN JUIST-ONJUISTVRAGEN WERKBOEK Blz. 1. PERSONEELSMANAGEMENT 1.1 Personeelsbehoefte 1.2 Behoud van personeel 1.3 Leidinggeven aan personeel 1.4 Organisatiestructuren
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN 2.1 Arbeidswetten 2.2 De arbeidsovereenkomst 2.3 Sociale verzekeringswetten
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. INSTANTIES TEN BEHOEVE VAN HET MKB 3.1 Vergunningverlenende instanties 3.2 Controlerende instanties 3.3 Voorlichtende instanties
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. EXTERNE ORGANISATIE 4.1 Van producent naar consument 4.2 De handel 4.3 Distributielogistiek
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. INTERNE LOGISTIEK 5.1 Logistiek management 5.2 Ontvangst en uitlevering van goederen 5.3 Offerte, brief en factuur
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. AUTOMATISERING 6.1 PC, laptop, hardware en software 6.2 Kassasystemen 6.3 Betalingsverkeer
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. ARCHIVEREN 7.1 Archivering 7.2 Sorteren en ordenen 7.3 Opbergsystemen 7.4 Digitale archieven
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
62 62 62 62 63 64 64 64 64 65 65 65 65 66 66 66 66 67 67 67 67 68 68 68 69 70 70 70 70 71
8. RECHT VOOR DE ONDERNEMER 8.1 Procesrecht 8.2 Eigendomsverkrijging 8.3 Overeenkomsten 8.4 De koopovereenkomst 8.5 De huurovereenkomst 8.6 Zekerheidsrechten 8.7 Faillissement en surseance van betaling
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
72 72 72 72 73 73 73 74
MODELEXAMEN VAKGEBIED ORGANISATIE
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
75
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Antwoorden leerboek
Personeelsmanagement
PERSONEELSMANAGEMENT - Afdeling 1
1
AFDELING
5
1.1 PERSONEELSBEHOEFTE
1.1.1 Personeelsplanning (blz. 18) 1. Omdat hun inzet, kennis en ervaring noodzakelijk zijn voor het bereiken van een optimaal bedrijfsresultaat. 2. Het personeelsplan. 3. Het aantal medewerkers dat nodig is. 4. De eisen waaraan de medewerkers moeten voldoen. 5. Met oproepkrachten en uitzendkrachten. 6. Door teruglopende omzet, door het afstoten van een bedrijfsactiviteit. 1.1.2 Taken en functies (blz. 18) 7. Het inkopen van dranken en etenswaren, de bediening van gasten, het bereiden van maaltijden, het afrekenen, afwassen enz. 8. Een aantal bij elkaar horende werkzaamheden. 9. Dat hij garant moet staan voor de juiste uitvoering van zijn werkzaamheden. 10. Verkoper, administrateur, afdelingschef, directeur, telefoniste enz. 11. Zijn taken en bevoegdheden. 12. Een vooraf gegeven toestemming om bepaalde werkzaamheden te verrichten en bepaalde beslissingen te nemen. 13. Omdat dat de kans op misverstanden over bevoegdheden en verantwoordelijkheden verkleint. 1.1.3 Werving van personeel (blz. 18) 14. Een overzicht van de taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden die bij een functie horen. 15. a Leeftijd, opleiding, werkervaring. b Met schriftelijke bewijsstukken zoals diploma's en getuigschriften. 16. a Goede omgangsvormen, besluitvaardigheid, stressbestendigheid, in teamverband kunnen werken. b Uit een sollicitatiegesprek, een referentieonderzoek of een psychologische test. 17. Het zoeken naar een medewerker die het best bij de profielschets past. 18. a In het eigen bedrijf zoeken naar een geschikte kandidaat. b De ondernemer kent de kwaliteiten van zijn medewerkers, de medewerkers zien dat binnen het bedrijf promotie mogelijk is. 19. Open sollicitaties bekijken, informeren bij het arbeidsbureau, een uitzendbureau inschakelen, een personeelsadvertentie plaatsen. 20. De vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten zo goed mogelijk op elkaar afstemmen. 21. Een commerciële instelling die bemiddelt tussen werkgevers en werkzoekenden en tegen betaling arbeidskrachten tijdelijk beschikbaar stelt aan bedrijven. 22. Geen administratieve rompslomp, als de kracht niet voldoet wordt deze vervangen. 6
PERSONEELSMANAGEMENT - Afdeling 1
23. 24. 25. 26. 27. 28.
1.1.4 29. 30. 31. 32. 33. 34.
Omdat de uitzendperiode dan gebruikt kan worden als proeftijd. Bij gebleken geschiktheid kan aan de uitzendkracht een arbeidscontract worden aangeboden. Flexwerker. Hij moet door de doelgroep worden gelezen. De werkzaamheden, informatie over het bedrijf, voltijd- of deeltijdbaan, opleidingseisen, ervaringseisen, de verplichte vermelding m/v. Door iets te vermelden over werksfeer, beloningen, vakantieregeling, carrièremogelijkheden enz. Een sollicitatiebrief geeft een eerste indruk van de sollicitant.
Selecteren van personeel (blz. 19) Volgens een vast patroon bijvoorbeeld via een vragenlijst. Door voor belangrijke onderdelen waarderingscijfers te geven. Bij door de sollicitant opgegeven referenties zoals zijn school of zijn huidige of vroegere werkgever. Dat de informatie misschien niet objectief is. De kandidaat moet ermee instemmen. De reden van de afwijzing. 1.2 BEHOUD VAN PERSONEEL
1.2.1 Introductie van een nieuwe medewerker (blz. 24) 1. Hij heeft dan een contactpersoon bij wie hij terecht kan met zijn vragen. 2. Regels omtrent het aanvragen van vrije dagen, ziekmelding, veiligheidsvoorschriften enz. 3. Door hem gelegenheid en tijd te geven om kennis te maken met zijn werkomgeving en collega's. 1.2.2 Aandacht voor personeel (blz. 24) 4. - Zich ontplooien, hun capaciteiten ontwikkelen; - menselijke contacten, erbij horen, gewaardeerd worden; - status bereiken, plaats in de maatschappij verwerven. 5. Kritiek moet hij onder vier ogen geven en daarbij duidelijk laten merken dat de kritiek bedoeld is bij te dragen aan de verbetering van het werk of de onderlinge verhoudingen; waardering mag hij geven in het bijzijn van anderen maar hij moet voorkomen dat de medewerker als een uitslover wordt gezien. 6. Hij moet daarvoor open staan en het zien als een bijdrage aan de goede gang van zaken in het bedrijf. 7. Wat er precies aan de hand is, hoe lang het verzuim zal duren, of hij iets voor hem kan doen. 8. Als de medewerker vaak of langdurig ziek is. 9. Adviseren, begeleiden en controleren van een bedrijf op het gebied van arbeidsomstandigheden, veiligheidsvoorschriften en ziekteverzuim. PERSONEELSMANAGEMENT - Afdeling 1
7
1.2.3 Opleiding en scholing (blz. 24) 10. Een onderneming die d.m.v. permanente scholing zijn medewerkers 'up to date' houdt. 11. De opleiding is volledig afgestemd op het bedrijf. 12. De opleiding legt minder beslag op de organisatie binnen het bedrijf en voorkomt bedrijfsblindheid. 13. Omdat goed opgeleid personeel de efficiency van het bedrijf bevordert. 14. De school, de leerling (stagiair) en het stagebedrijf. 15. In een stage(praktijk)overeenkomst die wordt ondertekend door de school, de stagiair en het bedrijf. 16. Dat bespaart een sollicitatieprocedure en inwerkperiode. 1.2.4 Beoordeling van personeel (blz. 25) 17. Het functioneringsgesprek is toekomstgericht en de medewerker en de ondernemer zijn gelijkwaardige gesprekspartners. 18. Door te werken met een standaardbeoordelingsformulier en standaardwaarderingen. 19. Het gaat om de prestaties van een afgelopen periode (het verleden). De ondernemer beoordeelt de medewerker. Ze zijn dus geen gelijkwaardige gesprekspartners.
1.3 LEIDINGGEVEN AAN PERSONEEL
1.3.1 Leidinggeven (blz. 30) 1. Een ander een taak opdragen om daarmee een bepaald doel te bereiken. 2. a De formele macht die bij een bepaalde functie hoort. b De verkoopchef heeft het gezag over de verkoopmedewerkers. 3. Als anderen zijn leiding accepteren zonder dat hij daarvoor formeel is aangewezen. 4. a Management. b Manager. 5. Vaststellen welk doel moet worden bereikt, hoe het moet worden bereikt en wanneer het bereikt moet zijn. 6. Het inzetten van mensen en bedrijfsmiddelen om het gestelde doel te bereiken. 7. Het activeren en begeleiden van medewerkers. 8. Het op elkaar afstemmen van verschillende werkzaamheden. 9. Het voortdurend controleren of alles volgens plan verloopt. 10. a Planning, organisatie en evaluatie. b De beslissingen hebben een langetermijnwerking. 11. a Instructie, coördinatie en evaluatie. b De beslissingen hebben een kortetermijnwerking. 8
PERSONEELSMANAGEMENT - Afdeling 1
1.3.2 Stijl van leidinggeven (blz. 31) 12. Het soort bedrijf, de manager zelf, zijn ondergeschikten en de werkzaamheden. 13. a Hij neemt beslissingen, geeft instructies, controleert en verwacht geen (of weinig) inspraak van zijn ondergeschikten. b Bij eenvoudig routinewerk in een productiebedrijf of in een groothandelsbedrijf. c Er is een duidelijke gezagsstructuur. d De medewerkers zijn moeilijk te motiveren. 14. a De manager betrekt zijn medewerkers zoveel mogelijk bij het nemen van beslissingen. b Bij dienstverlenende bedrijven. c De sterke betrokkenheid van de medewerkers. d Er kan onduidelijkheid ontstaan over bevoegdheden en verantwoordelijkheden. Er kan tijd en energie verloren gaan voordat beslissingen worden genomen. 15. a Als de manager zijn stijl van leidinggeven aanpast aan de situatie. b Instrueren, uitleggen, overleggen en delegeren. 16. a Aan medewerkers die niet zelfstandig kunnen werken. b Duidelijke aanwijzingen geven en goed begeleiden. 17. a Aan medewerkers die zijn ingewerkt en meer zelfstandig kunnen werken. b De manager motiveert de medewerker door uitleg te geven over het doel en het belang van de werkzaamheden. 18. a Aan medewerkers die ervaren en sterk gemotiveerd zijn. b Er wordt overlegd op welke wijze de werkzaamheden het beste kunnen worden verricht en er is ruimte voor eigen initiatief van de medewerker. 19. a Aan medewerkers die voldoende verantwoordelijkheidsgevoel hebben. b De taken worden volledig gedelegeerd. 20. a Overdragen van taken met de daarbij behorende beslissingsbevoegdheid en verantwoordelijkheid. b De manager die de taken heeft gedelegeerd. 1.3.3 Omspanningsvermogen en spanwijdte (blz. 32) 21. a Het maximumaantal medewerkers waaraan hij leiding kan geven. b De tijd die de manager nodig heeft voor: instructie, begeleiding en controle van zijn ondergeschikten, de coördinatie van de werkzaamheden en zijn andere taken. 22. Het aantal medewerkers waaraan hij daadwerkelijk leidinggeeft. 23. Dat de gedelegeerde taken geen taken zijn waar de manager zelf een hekel aan heeft. Beter is dat hij taken overdraagt die een ander net zo goed of wellicht beter kan verrichten. 24. Het bereiken van een evenwichtige taakverdeling en het vergroten van de inzetbaarheid van de medewerkers.
PERSONEELSMANAGEMENT - Afdeling 1
9
1.4 ORGANISATIESTRUCTUREN
1.4.1 De lijn-staforganisatie (blz. 38) 1. De wijze waarop de taken over de medewerkers zijn verdeeld. 2. Een schematische voorstelling van een organisatie (organisatieschema). 3. De gezagsverhoudingen. 4. a Inkopen, produceren en verkopen. b Inkopen en verkopen 5. Als de medewerker werkzaamheden verricht die direct te maken hebben met 'de lijn' (de hoofdactiviteiten) van het bedrijf. 6. Ondersteunen of adviseren. 7. Afdeling marktonderzoek, opleidingen, reclame enz. 8. Zij maken gebruik van gespecialiseerde bedrijven zoals een administratiekantoor of een reclamebureau. 9. Als in een organisatie zowel lijn- als staffuncties voorkomen. 1.4.2 Steile en platte organisatie (blz. 39) 10. a Een organisatie met veel leidinggevende niveaus. b Een steile organisatie heeft een lange communicatielijn waardoor de afstand tussen de directie en de 'werkvloer' groot is. Hierdoor kunnen medewerkers op het laagste niveau zich minder verantwoordelijk voelen voor de algemene gang van zaken. c De duidelijke gezagsstructuur op elk niveau. 11. a Een organisatie met relatief weinig leidinggevende niveaus. b De korte communicatielijn tussen het hoogste en het laagste niveau waardoor de medewerkers zich sterk betrokken voelen bij de algemene gang van zaken in het bedrijf. c De managers op hetzelfde niveau kunnen op een verschillende manier leidinggeven. 12. De stijl van leidinggeven, de kwaliteit van de medewerkers en de grootte van het bedrijf. 1.4.3 Interne communicatie (blz. 39) 13. a Het zenden van een boodschap (door A) en het bevestigen van de boodschap (door B). b Het bevestigen van een boodschap. c Feedback. 14. Er kan dan worden vastgesteld of de boodschap is begrepen. 15. Eventuele vragen van de ontvanger naar aanleiding van de boodschap kunnen direct worden beantwoord. 16. Werkbesprekingen en personeelsvergaderingen. 17. De boodschap staat zwart op wit. 18. Memo, mededelingenbord, circulaire en personeelsblad. 10
PERSONEELSMANAGEMENT - Afdeling 1
19. 20. 21.
De ondernemer doet een mededeling aan de afdelingschef. Een medewerker stelt een vraag aan zijn chef. - De leiding wordt geïnformeerd over wat er leeft onder het personeel; - er kan gebruikgemaakt worden van de kennis en ervaring van de uitvoerende medewerkers. 22. a Communicatie tussen medewerkers op gelijk niveau. b Werkbesprekingen tussen afdelingschefs onderling. 23. Om de stijl van leidinggeven van afdelingschefs op elkaar af te stemmen of om de samenwerking tussen de afdelingen te verbeteren.
1.4.4 De informele organisatie (blz. 40) 24. De richtlijnen en afspraken die vastliggen betreffende de taakverdeling en de communicatie in een bedrijf. 25. De werkwijzen en vormen van communicatie die niet formeel (niet officieel) zijn vastgelegd. 26. Het stimuleert het eigen initiatief van de medewerkers, bevordert de saamhorigheid en versterkt de betrokkenheid met het bedrijf. 27. Als de medewerkers slecht met elkaar overweg kunnen en niet tot samenwerking bereid zijn.
PERSONEELSMANAGEMENT - Afdeling 1
11
12
PERSONEELSMANAGEMENT - Afdeling 1
Wetten en voorschriften
WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 2
2
AFDELING
13
2.1 ARBEIDSWETTEN
2.1.1 1. 2. 3. 4. 5. 6.
De Arbeidstijdenwet (blz. 46) De maximale werktijden en de minimale rusttijden. De Arbeidsinspectie. Tot 18 jaar. 11 jaar. De partiële leerplicht. Vanaf 13 jaar.
2.1.2 De Wet minimumloon (blz. 46) 7. Voor werknemers van 23 tot 65 jaar. 8. Het minimumloon is dan evenredig aan het aantal werkuren. Bijvoorbeeld bij twee werkdagen 2/5-deel van het minimumloon. 9. Voor werknemers van 15 tot en met 22 jaar. 10. Het is een percentage van het minimumloon. Hoe hoog dat percentage is, is afhankelijk van de leeftijd. 2.1.3 11. 12. 13. 14. 15.
16. 17.
De Wet op de ondernemingsraden (blz. 47) In de Wet op de ondernemingsraden. Vanaf 50 werknemers. Van het aantal werknemers dat een bedrijf in dienst heeft. Het recht op informatie, het adviesrecht, het instemmingsrecht en het recht van initiatief. - Het recht op informatie: de directie moet de OR bijvoorbeeld informeren over de resultaten van het bedrijf (omzet en winst). - Het adviesrecht: de directie moet de OR om advies vragen bij bijvoorbeeld wijzigingen in de organisatie van het bedrijf. - Het instemmingsrecht: bij wijzigingen in de vakantieregeling of in het systeem van functiewaardering heeft de directie de instemming van de OR nodig. - Het recht van initiatief: de OR kan de directie ongevraagd een voorstel doen over bijvoorbeeld een reorganisatie of over het inschakelen van een adviesbureau. De OR-vergadering voor onderling beraad en de overlegvergadering voor overleg met de directie. Indien de helft van de werknemers daar om vraagt, is de directie verplicht een personeelsvertegenwoordiging (mini-OR) in te stellen die bepaalde inspraakrechten heeft.
14
WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 2
2.1.4 De Arbowet (blz. 47) 18. Dat de werknemer veilig kan werken en het werk niet schadelijk is voor de gezondheid. 19. De Arbeidsomstandighedenwet. 20. Werkruimten (verlichting, verwarming, lawaai enz.), veiligheidsvoorschriften en preventieve maatregelen. 21. Verbetering van de arbeidsomstandigheden en begeleiding en controle van medewerkers met gezondheidsproblemen; het opstellen van een RI&E; verzuimbegeleiding. 22. Het geeft inzicht in de mogelijke gevaren en bevat maatregelen die tot verbetering van de arbeidsomstandigheden kunnen leiden. 23. Zorgen voor goede arbeidsomstandigheden. 24. Het vermijden van onnodig saai werk, de mogelijkheid het werk naar eigen inzicht te doen, betrokken zijn bij het resultaat van het werk, contacten met collega's en het opdoen van vakkennis. 25. De werkgever. 26. Werknemers moeten zich aan de veiligheidsvoorschriften houden. 27. a De Arbeidsinspectie. b Die kan onaangekondigd een bedrijf bezoeken. 2.2 DE ARBEIDSOVEREENKOMST (blz. 55) 1. 2.
Arbeidsovereenkomsten met flexwerkers, proeftijd, opzegtermijn en ontslag. De Wet Arbeid en Zorg (WAZO).
2.2.1 Het sluiten van een arbeidsovereenkomst (blz. 55) 3. Een afspraak tussen werkgever en werknemer om tegen betaling van loon in dienstverband arbeid te verrichten. 4. Dat de werknemer het werk zelf moet doen en op gezag van anderen. 5. Een fulltimer. 6. Een parttimer. 7. Een werknemer die wordt opgeroepen als er plotseling hulp nodig is. 8. Recht waarvan niet mag worden afgeweken. 9. De werkgever moet bij ziekte minimaal 70% van het loon doorbetalen, hij moet minimaal het minimum(jeugd)loon betalen en hij mag de werknemer niet langer dan 10 uur per dag laten werken. 10. Omdat de werkgever in ieder geval verplicht is schriftelijke informatie over de arbeidsvoorwaarden aan de werknemer te geven. 11. Datum indiensttreding, brutoloon, loon bij ziekte, vakantietoeslag, functie met bijbehorende werkzaamheden, tijdsduur dienstverband, proeftijd en eventueel een pensioenregeling. 12. Spaarloonregeling, kostenvergoedingen (reiskosten, kinderopvang, kleding enz.) en scholing en opleiding. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 2
15
13. 14.
Als er over de duur van de arbeidsovereenkomst geen afspraak wordt gemaakt. Dat het dienstverband stopt op de overeengekomen datum of na het gereedkomen van het afgesproken werk of na de werkhervatting van de werknemer die tijdelijk vervangen werd. 15. Omdat op basis van de Flexwet door de verlenging onbedoeld een vast dienstverband kan ontstaan. 16. Als een tijdelijk contract drie keer wordt verlengd, als een tijdelijk contract na verlenging langer dan drie jaar duurt of als een tijdelijk contract van meer dan drie jaar met meer dan drie maanden wordt verlengd. 17. Als er tussen de afloop van een tijdelijk contract en de aanvang van een volgend contract meer dan drie maanden ligt. 18. Tijdens de proeftijd. 19. Eén maand bij tijdelijke dienstverbanden die korter dan twee jaar duren en tijdelijke dienstverbanden zonder einddatum en twee maanden bij alle andere arbeidsovereenkomsten. 20. Een afspraak over arbeidsvoorwaarden tussen een of meer werkgevers of werkgeversorganisaties en een of meer werknemersorganisaties (vakbonden). 21. Als de werkgever zelf of zijn werkgeversorganisatie de CAO heeft gesloten of als de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de CAO verbindend heeft verklaard voor alle werkgevers en werknemers in de gehele bedrijfstak. 22. a Dat de werknemer bij zijn indiensttreding verplicht is een geldig identiteitsbewijs te tonen. b Hij moet een kopie van het identitieitsbewijs bij de loonadministratie bewaren. 23. Een paspoort met verblijfsvergunning en werkvergunning. 24. 16 weken. 25. Kraamverlof, calamiteitenverlof en kortdurend zorgverlof. 26. Op spoedeisende en onvoorziene situaties. 27. De werknemer mag ouderschapsverlof opnemen voor de verzorging van zijn kind(eren) jonger dan 8 jaar en de werknemer moet langer dan één jaar in dienst zijn. 28. Als het bedrijfsbelang te veel wordt geschaad.
2.2.2 Het eindigen van een arbeidsovereenkomst (blz. 57) 29. Een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV WERKbedrijf of ontbinding van de arbeidsovereenkomst vragen bij de kantonrechter of ontslag op staande voet op basis van een dringende reden. 30. Op basis van het aantal dienstjaren ligt deze tussen de één en vier maanden. 31. Één maand. 32. Reorganisatie of inkrimping van het bedrijf, ongeschiktheid voor het werk terwijl geen ander geschikt werk voorhanden is, samenwerkingsproblemen met chef of collega's, plichtsverzuim, arbeidsongeschiktheid die langer dan twee jaar duurt. 33. Tot de kantonrechter. 16
WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 2
34. 35.
Werkweigering, diefstal, fraude en mishandeling. Het ontslag moet direct ingaan en de reden van ontslag moet zowel mondeling als schriftelijk worden meegedeeld. 36. Hoe lang de werknemer in dienst is geweest en welke werkzaamheden hij heeft verricht. 37. Hoe de werknemer zijn werk heeft verricht en wat de reden van ontslag is. 38. Door een concurrentiebeding overeen te komen. 39. a Het beding moet op schrift staan en mag alleen met meerderjarige werknemers worden overeengekomen. b Het concurrentiebeding geldt voor maximaal één jaar en de werkgever is verplicht de vertrokken werknemer voor het concurrentiebeding een vergoeding te betalen. 40. Door een relatiebeding overeen te komen. 41. Door de kantonrechter.
2.3 SOCIALE VERZEKERINGSWETTEN (blz. 66) 1. a Werknemersverzekeringen en volksverzekeringen. b Werknemersverzekeringen gelden voor werknemers en volksverzekeringen gelden voor alle inwoners.
2.3.1 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Begrippen (blz. 66) Sociale verzekeringswetten. Voor alle inwoners. Uitkeringen die ervoor zorgen dat iedere inwoner ten minste het sociaal minimum als inkomen heeft. Het sociaal minimum. Per 1 januari en 1 juli vastgesteld loon dat minimaal aan werknemers van 23 jaar en ouder moet worden betaald. Loon dat geldt als maximum bij het vaststellen van de premies en de uitkeringen. De premie. De uitkering. Een nummer waarmee iedere inwoner in de geautomatiseerde administratie van de Belastingdienst en in de administratie van instellingen die belast zijn met de uitvoering van de sociale wetten bekend is.
2.3.2 Organisaties (blz. 67) 11. Het beoordelen en uitbetalen van uitkeringen. 12. Het WERKbedrijf biedt werkgevers informatie en voorzieningen bij het vinden van gekwalificeerd personeel. 13. Het verzamelen en toetsen van gegevens die voor een uitkering op grond van de Werkloosheidswet of een bijstandsuitkering van belang zijn. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 2
17
14.
15. 16. 17. 18.
De Sociale Dienst van de gemeente beoordeelt op basis van de gegevens van het WERKbedrijf het recht op bijstandsuitkeringen en zorgt voor de uitbetaling daarvan. Daarnaast heeft de dienst een reïntegratietaak. De controle en begeleiding van door ziekte of om andere redenen verzuimende werknemers. Met het regelen van uitkeringen van enkele volksverzekeringen. Een verzekeringsmaatschappij die de kosten dekt van geneeskundige hulp. a Je kunt dan in beroep gaan bij de rechtbank. b Bij de Centrale Raad van Beroep te Utrecht.
2.3.3 Werknemersverzekeringen (blz. 67) 19. De Werkloosheidswet (WW), de Ziektewet (ZW) en de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). 20. Als een werknemer onvrijwillig werkloos wordt en de oorzaak van het ontslag is geen dringende reden. 21. a Eerst twee maanden 75%, daarna 70% van het laatstverdiende loon maar nooit meer dan 75% cq. 70% van het maximumdagloon. b Maximaal drie jaar en twee maanden. 22. De wekeneis en de jareneis. 23. Het UWV. 24. Maximaal twee jaar. 25. 70% van zijn loon met als ondergrens het minimumloon. 26. 70% van het maximumdagloon. 27. Een verzekering voor werkgevers die de kosten dekt van de verplichte loondoorbetaling aan zieke werknemers. 28. De werkgever. 29. - Als zwangerschap er toe leidt dat een vrouwelijke werknemer arbeidsongeschikt wordt; - als een werknemer tijdens zijn ziekte werkloos wordt. 30. Maximaal twee jaar. 31. Als een werknemer na twee jaar nog arbeidsongeschikt is. 32. Het percentage dat je minder kunt verdienen dan voorheen. 33. Je blijft dan in principe bij je werkgever in dienst en je ontvangt geen uitkering op grond van de WIA. 34. De WGA-regeling. 35. Het UWV of een verzekeringsmaatschappij. 36. De werkgever en de werknemers samen. 37. De werkgever. 2.3.4 38. 39. 40.
Arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (blz. 68) Omdat zij geen werknemer maar zelfstandige zijn. Zelfstandige zonder personeel. Directeur-grootaandeelhouder.
18
WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 2
2.3.5 Volksverzekeringen (blz. 68) 41. De Algemene Ouderdomswet (AOW), de Algemene nabestaandenwet (Anw), de Algemene Kinderbijslagwet (AKW), en de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). 42. Recht op een basispensioen voor inwoners van 65 jaar en ouder. 43. Recht op een basispensioen voor weduwen, weduwnaars en wezen afhankelijk van persoonlijke omstandigheden en het inkomen. 44. Recht op kinderbijslag voor ouders of verzorgers van een kind dat jonger is dan 18 jaar. 45. Recht op een vergoeding voor bijzondere ziektekosten. 46. Iedereen die een inkomen heeft. 47. De Belastingdienst. 48. Vergoeding van kosten van geneeskundige hulp. 49. Voor de hele bevolking. 2.3.6 Sociale voorzieningen (blz. 69) 50. Zorgen dat iedere inwoner ten minste het sociaal minimum als inkomen heeft. 51. Recht op aanvulling van uitkeringen van de sociale verzekeringswetten tot het sociaal minimum. Dit geldt voor de WW, de ZW en de WIA. 52. Op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz). 53. Voor inwoners van 18 jaar of ouder die niet zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien doordat zij te weinig inkomen of vermogen hebben en niet onder een andere sociale verzekeringswet of voorziening vallen. 54. De Sociale Dienst van de gemeente. 55. De overheid. 2.3.7 Van brutoloon naar nettoloon (blz. 69) 56. Premies werknemersverzekeringen, loonbelasting + premies volksverzekeringen en afdracht Zvw. 57. Het nettoloon. 58. Omdat je over de vergoeding Zvw loonbelasting betaalt. 59. Alleenstaande ouderkorting en ouderenkorting.
WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 2
19
20
WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 2
3
Instanties ten behoeve van het mkb AFDELING
INSTANTIES TEN BEHOEVE VAN HET MKB - Afdeling 3
21
3.1 VERGUNNINGVERLENENDE INSTANTIES
3.1.1 De Kamers van Koophandel (KvK) (blz. 75) 1. - Een adviserende taak; - een voorlichtende taak; - een uitvoerende taak. 2. - De Handelsregisterwet; - de Wet voor de Jaarverslaggeving; - de Handelsnaamwet - de Colportagewet. 3. - De handelsnaam, de ondernemingsvorm en het adres; - de aard van het bedrijf; - persoonsgegevens van ondernemers; - tot welk bedrag ieder der firmanten of directeuren handelingsbevoegd is om overeenkomsten te sluiten. 4. De volledige handelsnaam en het inschrijvingsnummer in het handelsregister en de ondernemingsvorm. 5. De inschrijvingen bij de afzonderlijke KvK's worden opgeslagen in één centrale databank en kunnen dus bij elke KvK worden geraadpleegd. 6. Zonder inschrijving kan de ondernemer bij de bank geen geld lenen en kan geen gebruik worden gemaakt van de belastingvoordelen die speciaal voor ondernemers gelden. 7. Het toezenden van hun financiële jaarstukken aan het handelsregister van de KvK. 8. Met de Handelsnaamwet. 9. De verkoop van goederen of diensten aan de deur. 10. De Kamer van Koophandel. 11. Het verzorgen van cursussen en het verstrekken van subsidies aan instellingen ten dienste van handel en nijverheid. 3.1.2 De gemeenten (blz. 75) 12. De gemeente. 13. Detailhandelsbedrijven, winkelambachten, doe-het-zelfzaken, kantoren, garages en horecabedrijven. 14. a Als het bedrijf wordt uitgebreid of wordt gewijzigd. b Afhankelijk van het bedrijf bij de gemeente, de provincie of het rijk. 15. Als hij een bestaand pand wil verbouwen of een nieuw pand wil bouwen. 16. Bij de gemeente. 17. a Een drankvergunning. b Bij de gemeente. c De inrichting moet aan bepaalde eisen voldoen; de ondernemer of de bedrijfsleider moet minimaal 21 jaar zijn en in het bezit zijn van de verklaring Sociale Hygiëne. 22
INSTANTIES TEN BEHOEVE VAN HET MKB - Afdeling 3
d Een terrasvergunning en een muziekvergunning.
3.2 CONTROLERENDE INSTANTIES
3.2.1 De Voedsel- en Warenautoriteit (blz. 78) 1. a Het controleren en bevorderen van de naleving van de voorschriften voor waren. b Eet- en drinkwaren, speelgoed, cosmetica, chemicaliën, sportartikelen enz. 2. De verpakking en de informatie op de verpakking. 3. Ze kunnen de bedrijven zonder aankondiging bezoeken en monsters nemen. 4. Genomen monsters kunnen daardoor snel worden onderzocht. 5. Door gebruik te maken van de kosteloze klachtenlijn. 3.2.2 De Arbeidsinspectie (blz. 79) 6. Het geven van informatie over de uitgebreide voorschriften op het terrein van de arbeidsomstandigheden en erop toezien dat de Arbowet zowel door de werkgever als door de werknemers wordt nageleefd. 7. Zij mogen zonder aankondiging bedrijven bezoeken, metingen verrichten enz. Zij kunnen als er gevaar dreigt voor de gezondheid of de veiligheid van de werknemers (als de Arbowet wordt overtreden) het bedrijf stilleggen of een boete opleggen. 3.2.3 De FIOD (blz. 79) 8. Met toezichtteams en opsporingsteams. 9. De gemeente, de Belastingdienst, brancheorganisaties en bedrijven. 3.2.4 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
De Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) (blz. 79) Concurrentie. Door een kartel te vormen. Met de Mededingingswet en de EU-voorschriften. Toezicht houden op de naleving van de Mededingingswet. Afspraken over verkoopprijzen. Afspraken over adviesprijzen en prijsafspraken bij gezamenlijke reclameacties die maximaal één maand duren. Als er niet meer dan acht ondernemingen bij betrokken zijn.
INSTANTIES TEN BEHOEVE VAN HET MKB - Afdeling 3
23
3.3 VOORLICHTENDE INSTANTIES
3.3.1 Privaatrechtelijke organisaties (blz. 84) 1. Organisaties die zich speciaal richten op het eigen groepsbelang. 2. De Federatie Nederlandse Vakcentrales (FNV) en het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV). 3. MKB-Nederland, VNO-NCW en RND. 4. Te hoge looneisen van een vakbond kunnen de welvaart van het land in gevaar brengen. 5. Een overkoepelende organisatie van de ondernemersverenigingen en brancheorganisaties in het midden- en kleinbedrijf. 6. Een organisatie die de belangen behartigt van alle leden (ondernemers) ongeacht de branche waarin ze werkzaam zijn. 7. Een ondernemersvereniging in een winkelcentrum kan commerciële activiteiten als winkelweken en braderieën organiseren en onderhoud de relaties met de plaatselijke en regionale overheid. 8. Een organisatie die de specifieke belangen behartigt van ondernemers die tot een bepaalde branche behoren. 9. De Algemene Nederlandse Kappersorganisatie, de Koninklijke Nederlandse Drogistenbond. 10. Het verzorgen van vakopleidingen en bijscholing voor ondernemers en hun personeel; voorlichting geven over bijvoorbeeld nieuwe artikelen, verpakkingsmethoden en ideeën over winkelinrichting. 3.3.2 11. 12. 13.
14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Publiekrechtelijke organisaties (blz. 85) Om van regeringswege invloed uit te kunnen oefenen op het bedrijfsleven. Voor het gehele bedrijfsleven. Er zijn bedrijfs- en productschappen ingesteld; ondernemers zijn verplicht lid van een schap waarvoor zij jaarlijks een heffing moeten betalen; de schappen hebben de bevoegdheid bindende voorschriften te geven. Publiekrechtelijke organisaties. Werkgevers en werknemers uit dezelfde bedrijfstak. Ondernemingen die tot eenzelfde bedrijfstak of branche behoren. Het Bedrijfschap Horeca en Catering; het Bedrijfschap voor het Schildersbedrijf. De behartiging van gemeenschappelijke belangen van de bedrijfschappen. Alle bedrijven die betrokken zijn bij het voortbrengen, verwerken of verhandelen van een bepaalde groep producten. Productschap Tuinbouw, Productschap voor Vee en Vlees, Productschap voor Zuivel, Productschap voor Dranken. Omdat alle opeenvolgende schakels van de bedrijfskolom erin zijn vertegenwoordigd. Omdat daarin alle bedrijven zijn vertegenwoordigd die tot dezelfde schakel van de bedrijfskolom behoren.
24
INSTANTIES TEN BEHOEVE VAN HET MKB - Afdeling 3
23. 24. 25.
1/3 afgevaardigden van werkgeversorganisaties; 1/3 afgevaardigden van werknemersorganisaties en 1/3 vertegenwoordigers van de overheid. Kroonleden. Advies geven aan de regering.
3.3.3 Economisch Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (blz. 86) 26. Het verrichten van economisch, sociaal en bedrijfskundig onderzoek voor bedrijfsleven, overheden en internationale organisaties en het geven van beleidsadviezen. 27. - branches en sectoren; - marktwerking, ondernemerschap en bedrijfsontwikkeling; - arbeid, sociale zekerheid en inkomen; - duurzaam ondernemen en consumeren; - innovatie, kennis en ICT. 28. Het European Network for Social en Economic Research (ENSR). 3.3.4 Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) (blz. 86) 29. Gegevens over lonen, prijzen, inflatie, productie, in- en uitvoer, consumptie, bevolkingsgroei enz. 30. Statistische overzichten samenstellen. Ze geven inzicht in bepaalde ontwikkelingen. 31. De consumentenprijsindex, het maandelijkse prijsindexcijfer van de kosten van levensonderhoud. 32. Het Statistisch Jaarboek.
INSTANTIES TEN BEHOEVE VAN HET MKB - Afdeling 3
25
26
INSTANTIES TEN BEHOEVE VAN HET MKB - Afdeling 3
Externe logistiek
EXTERNE LOGISTIEK - Afdeling 4
4
AFDELING
27
4.1 VAN PRODUCENT NAAR CONSUMENT
4.1.1 Distributie (blz. 93) 1. Goederen en diensten. 2. Als je dorst hebt, drink je iets, als je het koud hebt, trek je een trui aan, als het regent, gebruik je een paraplu (goederen); als je ziek bent, ga je naar de dokter, als je vindt dat je haar te lang is, ga je naar de kapper, als je iets wilt leren, ga je naar school (diensten). 3. Het gebruik van goederen en diensten. 4. Het vervaardigen van goederen en het leveren van diensten. 5. Het geven van autorijlessen door een rij-instructeur valt ook onder productie. 6. Het doorverkopen van goederen. 4.1.2 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Groothandel en kleinhandel (blz. 93) Handel tussen ondernemers; er wordt gehandeld in grote hoeveelheden. Een groothandelaar (meestal in levensmiddelen). Een groothandelsmagazijn. Hij verkoopt goederen aan een buitenlandse afnemer. Hij voert goederen in uit het buitenland. Handel tussen ondernemer en consument; er wordt gehandeld in kleine hoeveelheden. Omdat Albert Heijn rechtstreeks aan de consument levert. Verkoop via markt- en straathandel. Een bloemenstalletje op straat, een oliebollenkraam, de rijdende winkel enz.
4.1.3 De bedrijfskolom (blz. 93) 16. Een reeks van productie- en handelsbedrijven die een product van begin tot eind passeert. 17. Omdat het product tijdens zijn weg door de bedrijfskolom wordt bewerkt en verhandeld. 4.1.4 18. 19. 20.
Integratie en differentiatie (blz. 94) Uitschakeling (integratie). Inschakeling (differentiatie). Business to business (handel tussen bedrijven onderling).
4.2 DE HANDEL
4.2.1 Functies van de handel (blz. 102) 1. Koffieplantage, jamfabriek, aardewerkfabriek, autofabrikant. 2. Exporteur, importeur, grossier, detaillist. 28
EXTERNE LOGISTIEK - Afdeling 4
3. 4.
5. 6.
Je kunt in Nederland een Japanse fotocamera, Franse wijn en Zweeds parket kopen. Je kunt appels, aardappelen en kool op een later tijdstip eten dan dat ze worden geoogst omdat ze in koelhuizen vers worden gehouden. Je kunt goederen op een later tijdstip kopen dan ze zijn geproduceerd omdat ze in magazijnen worden opgeslagen tot ze nodig zijn. Consumenten kopen kleine hoeveelheden (sla per krop) en handelaren kopen en verkopen grote hoeveelheden (sla per kist). Een winkelier kan advies geven over de producten die hij verkoopt (voor- en nadelen).
4.2.2 Collecterende en distribuerende handel (blz. 102) 7. a Collecterende (verzamelende) en distribuerende (verdelende) handel. b - Collecterende handel: groothandelaar die aardbeien opkoopt; - distribuerende handel: grossier die goederen aan detaillisten verkoopt. 4.2.3 8. 9. 10. 11. 12.
Internationale handel (blz. 102) Handel waarbij de goederen de landsgrenzen passeren. Exporthandel, importhandel en transitohandel. Een Nederlandse groothandel koopt Zuid-Afrikaanse wijn en levert die via Nederland aan Noorwegen. Dat er bij im- en export geen invoerrechten voor goederen uit landen binnen de EU gelden. Goederen die onder controle van de douane staan.
4.2.4 Tussenpersonen (blz. 102) 13. Een tussenpersoon bemiddelt bij inkoop en verkoop. 14. Vanwege de gespecialiseerde kennis van goederen of vanwege de relaties met andere handelspartners. 15. Een percentage van de koopsom, de provisie. 16. Handelsagent, makelaar en commissionair. 17. Door het sluiten van een agentuurovereenkomst. 18. Bemiddelingsprovisie. 19. Als de producent zijn goederen wil exporteren naar een gebied waar hij nog niet bekend is. Door dan een handelsagent in te schakelen, krijgt de producent daar makkelijker toegang. 20. De importeur loopt dan geen voorraadrisico. De importeur bestelt namelijk pas als hij een koper heeft. Bovendien is meestal ook het betalingsrisico voor de opdrachtgever. 21. Een makelaar is specialist op het gebied van in- en verkoop van bepaalde goederen of diensten. 22. - Goederen: tabak, koffie, thee, cacao (makelaar in grondstoffen); grond en gebouwen (makelaar in onroerend goed). EXTERNE LOGISTIEK - Afdeling 4
29
- Diensten: verzekeringen (makelaar in assurantiën). De makelaar bemiddelt alleen in het sluiten van de overeenkomst tussen zijn opdrachtgever en de koper en is dus zelf geen koper. Courtage. De makelaar handelt in naam van de koper of verkoper en de commissionair handelt op eigen naam. Commissie.
23. 24. 25. 26.
4.2.5 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34.
Handelsgebruiken (blz. 103) Vaste offerte, vrijblijvende offerte en offerte vast mits onverkocht. Rabat, handelsmarge. Kwantumkorting, seizoenkorting, omzetbonus. Wanneer, waar en hoe moet worden geleverd en of er een transportverzekering moet worden afgesloten. Vooruitbetaling. Dat de factuur bij aflevering van de goederen aan de vervoerder moet worden betaald. Betaling na aflevering. Door een kredietbeperkingstoeslag in rekening te brengen die bij tijdige betaling niet hoeft te worden betaald of door een korting voor contante betaling te verlenen als binnen een bepaalde termijn wordt betaald.
4.2.6 Netwerken (blz. 104) 35. Het opbouwen van een kennissenkring door de ondernemer die nuttig is voor zijn bedrijf. 36. Via opleidingen, ondernemersvereniging, brancheorganisaties, accountant, bank, gemeente, sportclub, serviceclub of de kerk. 37. Opdoen van ideeën, vergroten van naamsbekendheid en het verkrijgen van orders.
4.3 DISTRIBUTIELOGISTIEK
4.3.1 Organisatie van het goederenvervoer (blz. 108) 1. Omdat goederen meestal op een andere plaats worden geproduceerd dan waar ze worden gebruikt. 2. Een vervoerder transporteert goederen van anderen met eigen vervoermiddelen. Een expediteur vervoert niet zelf maar regelt het vervoer van goederen. 3. Als een expediteur zelf ook transportmiddelen heeft. 4. Stukgoederen. 5. Bulkgoederen. 6. Dat versnelt het transport van goederen waardoor de transportkosten lager kunnen blijven. 30
EXTERNE LOGISTIEK - Afdeling 4
4.3.2 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
4.3.3 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28.
Vormen van vervoer (blz. 108) Bij vervoer over korte afstand. Wegvervoer en railtransport. De Nederlandse Spoorwegen, PostNL, Sandd en GLS. Als de routes en tijden vast zijn. Omdat de route en tijden niet vast staan en bij lijndiensten is dat wel het geval. Als de goederen over een grote afstand moeten worden vervoerd, door verschillende vervoerders. Het is goedkoop. Het kost veel tijd. Het gaat snel. Het is duur. Voor goederen die ergens dringend nodig zijn (medicijnen of onderdelen) of goederen die kunnen bederven (bloemen, vlees). Vervoer in grote laadbakken met vele kubieke meters inhoud. Een speciaal terrein waar een container van het ene vervoermiddel op het andere vervoermiddel kan worden overgeladen. Vervoersdocumenten (blz. 109) Het dient als bewijs van aflevering en als bewijs van ontvangst. Het origineel is voor de vervoerder, de kopie voor de afzender. Bij een franco zending betaalt de afzender de vrachtkosten, bij een niet-franco zending betaalt de geadresseerde de vrachtkosten. De geadresseerde betaalt bij aflevering de goederen aan de vervoerder. 30 kg. 5.500,–. 1.000,–. Aantekenen met handtekening retour. Voor de afzender, PostNL en de ontvanger.
EXTERNE LOGISTIEK - Afdeling 4
31
32
EXTERNE LOGISTIEK - Afdeling 4
Interne logistiek
INTERNE LOGISTIEK - Afdeling 5
5
AFDELING
33
5.1 LOGISTIEK MANAGEMENT
5.1.1 De goederenstroom (blz. 115) 1. Grondstoffen (hout en stoffen); halffabrikaten (hang- en sluitwerk); eindproducten (banken, stoelen en kasten). 2. De zorg voor de efficiënte doorstroming van de goederen binnen een bedrijf. 3. Uit grondstoffen en halffabrikaten. 4. Materials management. 5. Gereed product. 6. De logistiek van het gereed product vanaf het magazijn van de fabrikant tot aan het magazijn van de groot-/kleinhandel. 7. De logistiek manager is verantwoordelijk voor het efficiënt beheer van de goederenstroom. Hij moet het hele bedrijf overzien en contact onderhouden met alle afdelingen. Bovendien moet hij rekening houden met het logistiek management van de voorafgaande en volgende schakels in de bedrijfskolom. 8. Het is een tussenstation waar de goederen tijdelijk worden opgeslagen. 9. De magazijnchef. 5.1.2 10. 11. 12.
Logistiek en servicegraad (blz. 116) Niet kunnen leveren doordat de artikelen niet in voorraad zijn. Dat de artikelen altijd in voorraad moeten zijn. Dat zijn voorraad steeds op peil is door op tijd te bestellen.
5.1.3 Service voor, tijdens en na de levering (blz. 116) 13. Omdat daarmee de relatie met de afnemer wordt versterkt (klantenbinding). 14. Het zenden van folders en informatiemateriaal, monsters en het geven van voorlichting en demonstraties. 15. Het geven van informatie over installatie, gebruik, onderhoud enz. 16. De gelegenheid tot ruilen of teruggeven van het gekochte artikel, een goede klachtenbehandeling, service op het gebied van reparatie en het beschikbaar stellen van bruikleenapparatuur enz. 5.1.4 Kwaliteitsbewaking en ISO-certificatie (blz. 116) 17. De beoordeling door de Consumentenbond, "Goedgekeurd Keurmerkinstituut" en het KEMA-keur. 18. Speciale bureaus en brancheorganisaties. 19. Drie jaar. 20. De Raad voor Accreditatie. 21. Internationale kwaliteitsnormen die voor Nederland zijn vertaald door het Nederlands Normalisatie Instituut. 22. De organisatie van de onderneming, het productieproces, de verpakking, de klachtenafhandeling, de kwaliteit en de opleiding van het personeel.
34
INTERNE LOGISTIEK - Afdeling 5
5.2 ONTVANGST EN UITLEVERING VAN GOEDEREN
5.2.1 Bestelling en ontvangst van goederen (blz. 123) 1. a Vergelijking van de orderbevestiging met de eigen kopiebestelling. b Eventuele fouten kunnen dan nog aan de leverancier worden doorgegeven voordat de goederen worden verzonden. 2. De vrachtbrief en de paklijst. 3. Afleveringseenheden. 4. Dozen, kratten en rolcontainers. 5. Het aantal colli's en eventuele transportbeschadigingen. 6. Ontbrekende colli's (goederen). 7. Op de vrachtbrief. 8. a Dat is het bewijs dat de goederen op het juiste adres zijn afgeleverd. b Een kopie van de vrachtbrief. 9. Gedetailleerde informatie over de afgeleverde goederen zoals artikelomschrijving, typenummer, aantal enz. 10. a Hij vergelijkt de zending met de paklijst. b Hij noteert die op de paklijst. 11. a Naar de administratie. b De paklijst wordt samen met de kopievrachtbrief vergeleken met de factuur. 5.2.2 Retourzendingen (blz. 124) 12. Niet bestelde goederen, beschadiging, te late levering, statiegeld op emballage enz. 13. Omdat de administratie moet controleren of voor de geretourneerde goederen een creditfactuur binnenkomt. 5.2.3 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21.
Het verwerken van een verkooporder (blz. 124) Een orderbevestiging. Een paklijst en een vrachtbrief. Het verzamelen van de bestelde goederen in het magazijn. De verzamelde goederen worden gecontroleerd aan de hand van de paklijst. Dan gaat de paklijst terug naar de administratie en wordt deze vervangen. De vrachtbrief. De administratie. Backorder. 5.3 OFFERTE, BRIEF EN FACTUUR
5.3.1 De offerte (blz. 132) 1. Om misverstanden te voorkomen. 2. Een duidelijke omschrijving van de te leveren goederen of de te verrichten werkzaamheden, de prijzen, eventuele kortingen en bijkomende kosten en de leverings- en betalingscondities. INTERNE LOGISTIEK - Afdeling 5
35
5.3.2 De brief (blz. 132) 3. Het briefhoofd, de adressering, de plaats en de datum, betreft, de aanhef, de inhoud, de afsluiting en vermelding van bijlagen. 4. Een korte vermelding van het onderwerp of het doel van de brief. 5. Ter controle. 6. a Gromo B.V. Afdeling Inkoop De heer G. van den Bakker Langestraat 10 3514 ZL UTRECHT b Geachte heer Van den Bakker, 7. Geachte mevrouw Ten Have, 8. Geacht college, 9. Geachte heer Van Loon, geachte mevrouw De Jong, 10. Ik, Zwolle, Er, De, Transko, Berkel, Roderijs, China, Taiwan. 11. Geen punten in afkortingen waarin hoofdletters voorkomen. 12. Coöperatie, fotokopieën, commerciële, geïllustreerd, reëel, efficiënt, hygiënisch. 13. d.d. bv. (of bijv.) jl. a.s. o.a. t.a.v. p.a. (of p/a) i.v.m. etc. 5.3.3 De factuur (blz. 133) 14. Omschrijving van de geleverde goederen, aantal, stukprijs, totaalbedrag (excl. BTW); BTW-percentage en -bedrag; factuurbedrag.
36
INTERNE LOGISTIEK - Afdeling 5
Automatisering
AUTOMATISERING - Afdeling 6
6
AFDELING
37
6.1 PC, LAPTOP, HARDWARE EN SOFTWARE
6.1.2 Hardware, besturingssysteem, software (blz. 142) 1. a Besturingssysteem (besturingsprogramma, operating system). b Windows, Linux en OS van Apple. 2. Een reeks samenhangende instructies, die door de computer stuk voor stuk en in een bepaalde volgorde worden uitgevoerd. 3. Tekstverwerking (Word), berekeningen en grafieken maken (Excel) en presentaties maken (PowerPoint). 4. a Software die specifiek geschikt is voor de eigen onderneming. b Vanwege de hoge kosten. 5. a Een elektronisch rekenblad. b Als je veel moet calculeren. 6. Een elektronische kaartenbak waarin een gegevensbestand is opgenomen. 7. Een combinatie van tekstverwerking, spreadsheet en database (office-suite). 8. De bestanden zijn uitwisselbaar, wat je in het ene pakket maakt, kun je in het andere pakket oproepen. 9. - De meeste boekingen verlopen automatisch; - het grootboek en de subadministraties worden tegelijk bijgewerkt; - het evenwicht van elke boeking wordt gecontroleerd; - financiële overzichten kunnen direct worden opgevraagd; - de verwerking gaat veel sneller; - de foutenkans wordt sterk beperkt. 10. Het is de schakel tussen de verkoop en de leveranciers. 6.1.3 11. 12. 13. 14.
Datacommunicatie (blz. 143) Uitwisseling van gegevens tussen computers. Met een ethernetkabel of draadloos (Wifi). Het via de pc regelen van bankzaken. Als je het internetbankieren koppelt aan je boekhoudsoftware want dan worden de betalingen via telebankieren direct in de subadministraties verwerkt.
6.1.4 Het automatiseringsplan (blz. 143) 15. Omdat automatisering ingrijpende gevolgen heeft voor alle onderdelen van het bedrijf. 16. De brancheorganisaties en commerciële samenwerkingsverbanden binnen het mkb. 17. Oriëntatie, keuze en invoering. 6.2 KASSASYSTEMEN
6.2.1 Kasregister en bedrijfsvoering (blz. 150) 1. De computerkassa; de kassa met koppeling aan een pc; de pc als kassa. 38
AUTOMATISERING - Afdeling 6
2.
Bruto-omzet, BTW en netto-omzet; contante omzet en omzet op rekening; ontvangsten in contant geld en via chippen en pinnen, creditcards enz.; omzet per afdeling of per artikelgroep; omzet per werknemer per uur of per dag; aantal klanten per uur of per dag. 3. a Informatie over voorraden: bestelniveau, omzetsnelheid en leverbaarheid, en informatie over brutoresultaten: brutowinst in euro's en procenten. b Van elk artikel (of elke artikelgroep) moet een aantal vaste gegevens worden opgenomen in het artikelbestand. 4. Een afrekensysteem waar tevens alle gegevens voor de bedrijfsvoering worden verzameld zodat er bedrijfsinformatie op artikelniveau gegeven kan worden.
6.2.2 5. 6. 7.
Het plu-systeem (blz. 150) Hiermee werk je sneller en maak je minder fouten. Via de cijfertoetsen van de kassa, via presettoetsen op de kassa en via scanning. Er kan geen verkeerde code of verkeerde presettoets worden ingetoetst. Bovendien vervalt het bezwaar dat het aantal presettoetsen in de praktijk altijd te beperkt is.
6.2.3 Scanning (blz. 151) 8. Het elektronisch lezen. Bijvoorbeeld het scannen van een streepjescode die dan door een zwakke laserstraal wordt afgetast en wordt omgezet in de naam en de prijs van het artikel. 9. Als identificatie voor het schriftelijk of telefonisch bestellen van het artikel en om het artikel aan te duiden in overzichten en statistieken. (Het kan ook gebruikt worden door de caissière als de streepjescode niet gescand kan worden.) 10. a Uit 13 cijfers, voor kleinere artikelen kan een EAN-code van acht cijfers worden aangevraagd. b Het landennummer (twee cijfers); het aansluitnummer van de fabrikant (vijf cijfers); het artikelnummer (vijf cijfers); het controlecijfer. 11. Voor verpakte artikelen die door de fabrikant onder een vaste naam in de handel worden gebracht. 12. Dat alle schakels van de distributieketen er gebruik van kunnen maken. 13. Omdat de scanner de code in alle richtingen kan lezen. 14. a Als de artikelen te groot of te lastig zijn om langs een vaste scanner te halen. b Streepjescodes op labels van kleding of op grote apparaten. 15. Een tweedimensionale blokjescode die allerlei gegevens kan bevatten.
AUTOMATISERING - Afdeling 6
39
6.3 BETALINGSVERKEER
6.3.1 Functies van geld (blz. 162) 1. Iedereen zorgde zelf voor alles wat nodig was om in leven te blijven. Wie iets niet zelf kon maken of bemachtigen, ruilde eigen goederen tegen goederen van anderen. 2. Hierdoor hoef je geen rekening te houden met elkaars wensen waardoor het ruilen eenvoudiger verloopt. 3. Het bezwaar dat de ruilmiddelen een verschillende waarde hadden. 4. Omdat je de prijs van goederen en diensten erin kunt uitdrukken. 5. Vertrouwen in de waardevastheid van het geld. 6. Door de hoeveelheid goederen en diensten die je ervoor kunt kopen. 7. a Met behulp van de consumentenprijsindex. b Het Centraal Bureau voor de Statistiek. c Het verloop van de prijsontwikkeling van een standaardpakket goederen en diensten dat door een gemiddeld gezin wordt gekocht. 8. a Dat de prijzen zijn gestegen. b Inflatie. 9. Deflatie. 6.3.2 Chartaal en giraal geld (blz. 163) 10. a Muntgeld en bankbiljetten. b Chartaal geld. 11. Wet. 12. Het moet door iedereen als ruilmiddel worden geaccepteerd. 13. 5,–, 10,–, 20,–, 50,–, 100,–, 200,– en 500,–. 14. 0,01, 0,02, 0,05, 0,10, 0,20, 0,50, 1,– en 2,–. 15. Een salarisrekening of privé-rekening. 16. a Overschrijven. b Giraal geld. 6.3.3 Giraal betalen (blz. 163) 17. - Overschrijvingsformulieren; - telefonisch betalen; - internetbankieren; - acceptgiro's; - machtigingen. 18. a Een overschrijvingsformulier. b Deze kun je aanvragen bij de bank waar je een rekening hebt. 19. a Het strookje. b Een rekeningafschrift. c In de debetkolom. d Bedrijf A ontvangt een afschrift van de bijschrijving. 40
AUTOMATISERING - Afdeling 6
20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27.
Voordeel: telefonisch betalen gaat sneller. Nadeel: de bank brengt er extra kosten voor in rekening. Als het gaat om regelmatige vaste betalingen aan dezelfde leverancier. Als het gaat om regelmatige wisselende betalingen aan dezelfde leverancier. Eenmalige machtiging. De betaler heeft m.b.v. zijn pc rechtstreeks toegang tot de computer van zijn bank en kan zo betalingsopdrachten geven. Je kunt overal ter wereld direct je bankzaken regelen. iDEAL. Crediteurenbetalingen worden automatisch op tijd aangeleverd aan de bank. Het boekhoudprogramma boekt de betaalde openstaande posten automatisch af.
6.3.4 Contant betalen met giraal geld (blz. 164) 28. Direct betalen op het moment dat de goederen worden geleverd of de dienst wordt verleend. 29. Met een bankpas of een creditcard. 30. Wereldpas. 31. Persoonlijk identificatienummer. Dit is opgeslagen in je bankpas. 32. Je moet je bankpas met een bepaald bedrag 'vullen' (opladen) met behulp van je pincode bij een oplaadapparaat van een bank. 33. Bij verlies of diefstal van de bankpas ben je het tegoed kwijt dat er nog op stond. 34. Je steekt de pas in de betaalautomaat en toetst de pincode in. Als het bedrag op het display verschijnt en het klopt, toets je de toets met 'JA' in. 35. Chipbetalingen zijn voor de ondernemer goedkoper omdat er geen saldocontrole nodig is via een onlineverbinding. 36. Pinnen en chippen zijn veilige manieren om geld te ontvangen omdat er geen muntgeld en bankbiljetten aan te pas komen. 37. a Die kun je aanvragen bij je bank of een speciale creditcardorganisatie. b Via de betaalautomaat die ook voor je gewone bankpas wordt gebruikt. 38. De creditcardorganisatie berekent 2 tot 6% administratiekosten. Dit is voor het bedrijf een flinke kostenpost. 39. Een bewijs van betaling. 40. Een kassabon of een factuur (nota) die voor 'voldaan' is getekend of een speciaal daarvoor geschreven kwitantie. 6.3.5 De wisselkoers (blz. 165) 41. Valuta. 42. Europese Monetaire Unie. 43. a Hoeveel VV je ontvangt voor één euro. b Hoeveel VV je moet inleveren om één euro van de bank te krijgen. 44. Door de economische situatie van dat land. 45. Omdat de euro ook gebruikt wordt voor internationale transacties buiten het EMU-gebied. AUTOMATISERING - Afdeling 6
41
42
AUTOMATISERING - Afdeling 6
Archiveren
ARCHIVEREN - Afdeling 7
7
AFDELING
43
7.1 ARCHIVERING
7.1.1 Begrippen bij archiveren (blz. 170) 1. Fysieke documenten zijn tastbaar; je kunt ze pakken, lezen, verplaatsen, opbergen enz. Digitale documenten zijn elektronisch opgeborgen computergegevens. 2. - Een verzameling van documenten of archiefstukken. - Een plaats waar documenten of archiefstukken worden bewaard. 3. Informatiefunctie en bewijsfunctie. 4. - Het dynamisch archief of werkarchief dat vaak wordt bijgewerkt of geraadpleegd. - Het statisch archief of bewaararchief voor documenten die niet of slechts bij uitzondering worden geraadpleegd. 5. - Het persoonlijk archief dat beperkt van omvang is en toegankelijk is voor de persoon in kwestie. - Het afdelingsarchief dat toegankelijk is voor personen van de betreffende afdeling. - Het centraal archief bij grote bedrijven, dat soms een aparte afdeling is. 6. Het registreren van documenten die in het archief worden opgenomen of verwijderd d.m.v. een inhoudsopgave. 7.1.2 Archiefbeheer (blz. 171) 7. - Wettelijke regels die door de overheid zijn opgelegd. - Externe regels van bv. een brancheorganisatie. - Interne regels die door het bedrijf zijn opgesteld. 8. - Onderscheid maken tussen documenten die definitief vernietigd mogen worden en documenten die naar het bewaararchief verplaatst moeten worden. - Vaste procedures volgen. - Het archiefregister (index) bijwerken. 9. Met behulp van wachtwoorden op de digitale archiefmappen. 10. Die controleeert of je bevoegd bent en helpt met het zoeken in de index of het register.
7.2 SORTEREN EN ORDENEN (blz. 177) 1.
Wat is de inhoud, is er een archiveringsverplichting, welk archief, welke ordeningsmethode, is het een lopend of gesloten project.
7.2.1 Sorteren (blz. 177) 2. Soort bij soort leggen, voorsorteren, fijnsorteren. 44
ARCHIVEREN - Afdeling 7
7.2.2 Ordeningsmethoden bij het fijnsorteren (blz. 177) 3. Op datum (chronologisch), op nummer (nummeriek), op groep, op naam (alfabetisch of lexicografisch). 4. Het sorteren op alfabetische volgorde, met aparte regels voor persoonsnamen en bedrijfsnamen. 5. De ij tussen de i en de j; de y tussen de x en de z. 6. Op de hoofdletter die volgt na 's-. Dus G en H. 7. Rangwoord. 8. Neem als rangwoord de eerste naam, tenzij het bedrijf bekender is onder zijn tweede of derde naam. Of kies een kenmerkend deel van de naam. 7.2.3 9. 10. 11.
Coderen van archiefstukken (blz. 177) Korte omschrijving, opbergplaats, invoerdatum en vernietigingsdatum. Voor documenten van dezelfde soort, bijvoorbeeld inkoopfacturen. Wanneer documenten van verschillende soort in hetzelfde archief worden ondergebracht. Bijvoorbeeld verzendbonnen, verkoopfacturen, vrachtbrieven en inkoopfacturen in hetzelfde archief.
7.2.4 Dossier (blz. 177) 12. Als de verschillende soorten documenten alle betrekking hebben op hetzelfde onderwerp, dezelfde gebeurtenis, dezelfde persoon of hetzelfde project en wanneer deze documenten regelmatig moeten worden geraadpleegd. 7.3 OPBERGSYSTEMEN
7.3.1 Handmatige opbergsystemen (blz. 180) 1. Voorsorteerordner, map, frontale of laterale hangmap, ordner, archiefbak, archiefdoos, ladenbox, verrijdbare archiefkast, ringband, tabblad. 2. Een frontale hangmap is toegankelijker dan een laterale hangmap en daardoor beter geschikt voor een dynamisch archief. 7.4 DIGITALE ARCHIEVEN
7.4.1 Digitale archiefsystemen (blz. 185) 1. Een digitaal archief neemt veel minder ruimte in beslag, kan eenvoudiger worden beveiligd, is sneller toegankelijk, kan eenvoudiger en sneller worden aangevuld, bijgewerkt, geschoond, gekopieerd. 2. Het fysieke document wordt gescand (OCR of als plaatje) en door de computer in het gewenste bestandsformaat digitaal opgeslagen. 3. OCR zet een gescande tekst om in een tekstverwerkingsbestand. Daardoor is het gedigitaliseerde document beter geschikt gemaakt voor archivering middels archiveringssoftware. Je kunt bijvoorbeeld zoeken op een woord in de tekst van een gescand document. ARCHIVEREN - Afdeling 7
45
4.
5. 6.
Met archiveringssoftware kan het archiveren grotendeels worden geautomatiseerd zoals het rangschikken van ingevoerde documenten, het ordenen, het in digitale mappen plaatsen, het indexeren, het schonen, het maken van back-ups. Archiveringssoftware maakt het zoeken en raadplegen van het digitale archief eenvoudiger. Er kan bijvoorbeeld ook een archiefstuk gevonden worden door een of enkele woorden als 'zoekopdracht' in te voeren. De software zoekt dan alle bestanden af naar documenten die de zoekopdracht bevatten. De computer waarin het digitale archief zich bevindt kan uitvallen door een technisch mankement of verloren gaan bij brand of inbraak. Zodat bij brand of diefstal de back-ups op een veilige, andere plek liggen.
7.4.2 Archiefwetgeving (blz. 186) 7. Dat hangt af van het soort documenten. De wet schrijft voor dat bepaalde documenten, bijvoorbeeld een balans en een verlies-/winstrekening, ook op papier moeten worden bewaard. Vaak is het voor eventuele bewijsvoering van belang om van juridisch belangrijke documenten het (ondertekend) origineel te bewaren.
46
ARCHIVEREN - Afdeling 7
8
Recht voor de ondernemer AFDELING
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
47
8.1 PROCESRECHT
8.1.1 Civiel recht, strafrecht en bestuursrecht (blz. 192) 1. a De eiser. b De gedaagde. c Burgerlijk of civiel proces. 2. Dat de rechter beslist wie er gelijk heeft. 3. Burgerlijk recht of privaatrecht. 4. Een rechtszitting waarbij de rechter onmiddellijk of binnen enkele dagen vonnis wijst. 5. Voor spoedeisende zaken. 6. Als iemand voor de rechter moet verschijnen omdat hij de wet heeft overtreden of een misdrijf heeft begaan (een strafbaar feit heeft gepleegd). 7. De officier van justitie. Hij vertegenwoordigt de overheid. 8. De verdachte. 9. Als een burger het niet eens is met een beslissing van de overheid en deze aanvecht door in beroep te gaan bij een hoger bestuursorgaan. 10. a De burger. b De gedaagde. 11. Een burger die in beroep gaat bij Gedeputeerde Staten tegen een beslissing van burgemeester en wethouders. 8.1.2 Rechtsinstellingen (blz. 193) 12. Bij de kantonrechter. 13. In hoger beroep gaan bij het gerechtshof. 14. Drie rechters. 15. Geschillen over bedragen boven 25.000,–. 16. Hoger beroep tegen vonnissen van een kantonrechter of rechtbank. 17. Arrest. 18. Eén keer. 19. a Dan kun je nog één keer in cassatie gaan bij de Hoge Raad. b Beoordelen of het vonnis of arrest in strijd is met het recht. 8.1.3 20. 21. 22. 23. 24. 25.
Rechtsbronnen (blz. 193) Wetten, jurisprudentie (rechtspraak), traktaten en gewoonterecht. Het Nieuw Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Strafrecht. Een rechterlijke uitspraak over de interpretatie (uitleg) van een wet. Een internationale overeenkomst tussen twee of meer landen. Traktaten. Het is ongeschreven recht (staat niet op papier).
8.1.4 De grondwet (blz. 194) 26. In de grondwet. 48
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
27.
28.
29.
- Plaats en taak van de Koning(in), wie tot het Koninklijk Huis behoren en de regels voor troonopvolging; - de taak van de ministers; - hoe de wetten totstandkomen; - het waarborgen van grondrechten van de burgers. - Vrijheid van godsdienst, onderwijs en drukpers; - recht van vereniging en vergadering en het recht om te kiezen en gekozen te worden; - eerbiediging van het briefgeheim. De grondwet staat boven alle andere wetten. De overheid mag geen wetten maken die in strijd zijn met de grondwet. 8.2 EIGENDOMSVERKRIJGING
8.2.1 Eigendom, bezit en houderschap (blz. 200) 1. a Alle voorwerpen die zintuiglijk waarneembaar zijn (die je kunt zien, aanraken, horen enz.). b Een fiets, een boek, een huis enz. 2. Het recht op een zaak (bv. een fiets), het recht op een idee (bv. een uitvinding) en het recht op een prestatie (bv. een te vorderen bedrag van iemand). 3. Goederen. 4. Het recht om volledig vrij over een zaak te beschikken. 5. De eigenaar van een auto bijvoorbeeld mag niet handelen in strijd met de wet of in strijd met de rechten van anderen. Hij mag niet harder dan de maximumsnelheid rijden en niet parkeren voor de inrit van de buren en hij mag niet midden in de nacht luid toeterend door de straat rijden. 6. Als iemand een zaak onder zich heeft en zich gedraagt als eigenaar. 7. Als de bezitter de zaak gestolen of gevonden heeft. 8. a Als je de zaak onder je hebt als gevolg van een overeenkomst met de eigenaar. b Een auto lenen, huren of leasen. 9. a De nieuwe koper. b De zaak moet gekocht zijn bij een erkende handelaar. 8.2.2 Eigendomsverkrijging (blz. 200) 10. a Door het te kopen. b Trouwen, toe-eigening, verjaring en erven. 11. Dat in een huwelijk in gemeenschap van goederen de zaken eigendom worden van beide partners. 12. Een akte met huwelijkse voorwaarden laten opstellen. 13. a Het in bezit nemen van zaken waarvan niemand eigenaar is. b Het meenemen van een in de trein achtergelaten krant of van schelpen op het strand. 14. De vinder van een zaak wordt na één jaar van rechtswege eigenaar. Een vordering verjaart als de eigenaar de vordering na twintig jaar niet heeft opgeëist. RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
49
8.2.3 Erfrecht (blz. 201) 15. Het eigendom gaat over op anderen. 16. De overledene. 17. a De helft van de gezamenlijke eigendom wordt overgedragen op de overblijvende echtgenoot. b De te verdelen helft wordt in gelijke delen verdeeld onder de overblijvende echtgenoot en de kinderen. 18. a Dat erven zijn kinderen. b Plaatsvervulling. 19. Dan erven de ouders van de erflater. 20. a Eigendomsverkrijging door vererving zoals in de wet is vastgelegd. b Erfrecht bij versterf. 21. a Een notaris. b Nee, de erflater kan het zo vaak herroepen of wijzigen als hij wil. 22. Bij testamentair erfrecht wijst de erflater zelf zijn erfgenamen aan. Hij kan bepaalde goederen of een geldbedrag aan een bepaald persoon toekennen. Hij wijkt dan af van het wettelijk erfrecht. 23. Een gift (goederen of geld) vastgelegd in een testament, die je krijgt van een overleden persoon. 24. Het wettelijke minimumdeel dat de overblijvende echtgenoot en elk van de kinderen toekomt (de legitieme portie). 25. Als de verplichtingen die uit het testament voortvloeien te zwaar zijn. 8.2.4 Eigendomsoverdracht en levering (blz. 201) 26. Grond en gebouwen en alles wat daarmee aard-, wortel- of nagelvast verbonden is. 27. Fabrieksgebouw, woning, landbouwgrond enz. 28. Een notariële akte. 29. Alle zaken die niet onroerend zijn. 30. Meubels, boeken, gereedschap enz. 31. Door overhandiging. 32. a Door inschrijving van de akte in het kadaster. b Kadastraal transport.
8.3 OVEREENKOMSTEN (blz. 207) 1. Een afspraak. 2. a Ze hebben dan allebei rechten en plichten. b Bij het kopen van een fiets heeft de koper recht op levering en de plicht tot betaling; de verkoper heeft recht op betaling en de plicht tot levering. c Verbintenissen. 50
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
8.3.1 3. 4. 5. 6. 7. 8.
De akte (blz. 207) Een akte die door een ambtenaar (vaak een notaris) is opgemaakt. Door de partijen zelf in onderling overleg. De echtheid van de akte hoeft niet te worden bewezen. Echt, geloofwaardig. Er moet worden aangetoond dat de akte echt is. Door datum en inhoud van de akte te laten registreren bij de Inspectie Registratie en Successie (registratiekantoor) of door de handtekeningen te laten legaliseren bij de Kamer van Koophandel.
8.3.2 Vereisten voor een geldige overeenkomst (blz. 207) 9. - De partijen moeten het volledig eens zijn; - de partijen moeten handelingsbekwaam en handelingsbevoegd zijn; - de overeenkomst moet duidelijk zijn; - de overeenkomst moet toegestaan zijn. 10. Ik heb een duur schilderij gekocht waarvan ik dacht dat het door een bekende schilder was gemaakt. 11. Iemand verkoopt mij bewust voor veel geld een namaak-Rolex. 12. Ik word onder druk gedwongen een stuk grond te verkopen. 13. Ik moet bij autopech noodgedwongen een sleepdienst inschakelen waarvoor ik een veel te hoog bedrag moet betalen. 14. Minderjarigen en onder curatele gestelden. 15. Iemand die jonger is dan 18 jaar. 16. Een ouder of voogd. 17. Als iemand zijn eigen belangen niet goed kan behartigen. 18. a Een curator. b Door de rechter. 19. Handelingsbekwame gehuwden zijn ieder afzonderlijk niet handelingsbevoegd om het huis waarin ze wonen te verkopen. 20. Omdat er geen duidelijk onderwerp is. 21. Omdat deze overeenkomst in strijd is met de wet. 8.3.3 Het nakomen van een overeenkomst (blz. 208) 22. Naar de rechter gaan. 23. Door het opleggen van een dwangsom of door beslaglegging op roerende en onroerende zaken of loon. 24. Als een van de partijen niet in staat is zijn verplichtingen na te komen. 25. Als de overeenkomst ongeldig is omdat de partijen het niet volledig eens zijn of omdat een van de partijen handelingsonbekwaam of handelingsonbevoegd is. 26. Als er geen duidelijk onderwerp is geweest of als het onderwerp niet is toegestaan. (Er is dan namelijk geen overeenkomst geweest.)
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
51
8.3.4 Aanvullend en dwingend recht (blz. 208) 27. - Als je geen testament maakt, regelt het wettelijk erfrecht wie je bezittingen erven; - als je bij aankoop van een huis niet afspreekt wie de kosten van makelaar en notaris betaalt, geldt de wettelijke bepaling dat de koper de kosten betaalt. Hij koopt dan op de conditie k.k. (kosten koper). 28. Recht waarvan niet mag worden afgeweken. 29. Bescherming van de zwakkere partij. 30. - Zou in een testament zijn bepaald dat de volledige erfenis naar een van de kinderen gaat, dan kunnen de andere kinderen toch hun legitieme portie opeisen; - zou in een arbeidsovereenkomst worden afgesproken dat voor de helft van het minimumloon wordt gewerkt, dan kan de werknemer toch het volledige minimumloon opeisen.
8.4 DE KOOPOVEREENKOMST
8.4.1 In gebreke blijven (blz. 211) 1. Het opschortingsrecht. 2. Het retentierecht. 3. a Het recht van reclame. b - Schriftelijk terugvorderen; - binnen zes weken terugvorderen; - de zaak moet nog in bezit zijn van de koper; - de zaak mag niet bewerkt of verwerkt zijn. c Een deurwaarder inschakelen om zijn eigendom terug te halen. 4. Dat de koper pas eigenaar wordt als de koopprijs volledig is voldaan. 5. a Door algemene leverings- en betalingsvoorwaarden op te stellen. b De algemene leveringsvoorwaarden aan alle kopers te overhandigen. 6. 7 dagen. 7. De aankoop moet meer dan 34,– bedragen en de koop moet binnen acht dagen ongedaan gemaakt worden. 8.4.2 Koop op afbetaling en huurkoop (blz. 212) 8. a Als de verkoopprijs in twee of meer termijnen wordt betaald. b Nee, de overeenkomst mag mondeling worden gesloten. 9. De koper wordt onmiddellijk eigenaar van het gekochte goed. 10. a Schriftelijk. b Dat de koper pas eigenaar wordt na betaling van de laatste termijn. 11. Nog te betalen: 2.285 – (7 x 175) = 1.060,–. Terugbetalen: 1.425 – 1.060 = 365,–. 52
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
8.5 DE HUUROVEREENKOMST
8.5.1 Het huurcontract (blz. 216) 1. Het gebruiksrecht, doorverhuur en onderverhuur, de onderhoudsplicht, een eventuele koopoptie en de beëindiging. 2. Dat de huurder de gehuurde woning aan een ander verhuurt. 3. Onderverhuur. 4. Onderhoudsplicht ten aanzien van wand- en vloerbekleding, binnenschilderwerk, sanitair enz. 5. Onderhoudsplicht ten aanzien van 'groot onderhoud': buitenschilderwerk, waterleiding, verwarmingsinstallatie enz. 6. De huurder heeft het recht om het gehuurde tijdens of na afloop van de huurperiode te kopen. 7. De overeenkomst is dan geldig voor onbepaalde tijd. 8. Door de huur op te zeggen. 8.5.2 Huurbescherming (blz. 217) 9. De huur moet altijd schriftelijk worden opgezegd. 10. a De huurovereenkomst laten beëindigen door tussenkomst van de kantonrechter. b - De afgesproken huurperiode is verstreken; - de verhuurder heeft de woning zelf dringend nodig; - de huurder gedraagt zich niet als goed huurder; - de huurder weigert een redelijk voorstel voor een wijziging van de huurovereenkomst; - verwezenlijking van een bestemmingsplan. 11. De nieuwe eigenaar is gebonden aan de bestaande huurovereenkomst. 12. Dood breekt geen huur. 13. a Huurders van bedrijfsruimten die op grond van hun klantenkring plaatsgebonden zijn. b De huurovereenkomst moet voor minimaal vijf jaar zijn afgesloten. c Het optierecht de huurovereenkomst nog eens met vijf jaar te verlengen. d Nee, na die periode van tien jaar is opzegging door de verhuurder alleen mogelijk in enkele in de wet genoemde gevallen. 14. Met een redelijke opzegtermijn (vaak een jaar) en met het recht van de huurder op ontruimingsbescherming. 8.5.3 Leasing (blz. 217) 15. Auto's, computers, kopieerapparaten enz. 16. a De kosten van rente en afschrijving. b De kosten van onderhoud, reparatie, verzekering e.d. 17. Het geleaste bedrijfsmiddel kopen.
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
53
8.6 ZEKERHEIDSRECHTEN (blz. 221) 1.
Om meer zekerheid voor betaling te krijgen. De geldgever kan het onderpand verkopen als de geldlener de lening niet terugbetaalt. 2. a Onroerend: hypotheekrecht; roerend: pandrecht. b Zakelijke zekerheidstellingen.
8.6.1 Hypotheekrecht (blz. 221) 3. Een zakelijk zekerheidsrecht op een onroerende zaak. 4. Een hypotheekovereenkomst moet bij notariële akte worden gesloten. 5. a De geldlener. b De geldgever. 6. Een uittreksel van de hypotheekovereenkomst. 7. a Als de lening is afgelost. b De inschrijving in het hypotheekregister wordt doorgehaald. c Royement. 8. Bij een krediethypotheek kun je naar behoefte geld opnemen en weer terugstorten. 9. a Het recht van parate executie. b De geldgever heeft het recht het onderpand te (laten) verkopen. c Dan moet de geldgever het meerdere afdragen aan de geldlener. 8.6.2 Pandrecht (blz. 222) 10. Roerende zaken of vorderingen. 11. Effecten, levensverzekeringspolissen, handelsgoederen, inventaris en vorderingen op debiteuren. 12. Als het onderpand aan de bank kan worden overhandigd. 13. De geldgever of de pandhouder (bank). 14. Als het onderpand in het bezit blijft van de ondernemer (geldlener). 15. Omdat de geldgever (bank) de goederen (het pand) niet in zijn bezit krijgt. 16. a Omdat anders het pandrecht niet bewezen kan worden. b Een notariële of een geregistreerde onderhandse akte. 17. a Bij vorderingen op debiteuren. b De geldgever heeft het recht de verpanding mee te delen aan de debiteuren. c De debiteuren betalen dan aan de geldgever. 8.6.3 Borgstelling (blz. 223) 18. a Omdat de borg zich persoonlijk garant stelt voor het terugbetalen van de lening. b Borgtocht. 19. a Zij kunnen niet voldoende zekerheid bieden voor bankkrediet. b Voor sterk groeiende bedrijven. c Zij kunnen een beroep doen op het Besluit borgstelling MKB-kredieten. 54
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
d Dat de staat zich garant stelt voor terugbetaling van het krediet. e - De onderneming beschikt over onvoldoende eigen financiële middelen; - de onderneming kan zelf niet voldoende zekerheid bieden voor een bankkrediet; - de toekomstverwachtingen betreffende winstgevendheid (rentabiliteit) en continuïteit moeten voldoende zijn. 20. 20%. 21. 250.000,–.
8.6.4 Huwelijksgoederenrecht (blz. 223) 22. a De afzonderlijke bezittingen en schulden van beide partners worden samengevoegd tot één gemeenschappelijk eigendom. b Huwelijksboedelmenging. 23. Bij het sluiten van een huwelijk wordt overeengekomen dat de afzonderlijke bezittingen en schulden na de huwelijksdatum gescheiden blijven. 24. In een notariële akte. 25. In het huwelijksgoederenregister bij de rechtbank. 26. Ja, na ten minste één jaar kan het huwelijk alsnog worden omgezet in een huwelijk op huwelijkse voorwaarden. 27. Het kopen van een horloge. 28. Koop op afbetaling en huurkoop, verkoop van de echtelijke woning, hypotheek op de echtelijke woning, borgstelling en grote schenkingen. 29. De ondernemer heeft geen toestemming nodig van zijn huwelijkspartner.
8.7 FAILLISSEMENT EN SURSEANCE VAN BETALING
8.7.1 Faillissement (blz. 228) 1. Als hij zijn schulden niet op tijd betaalt. 2. De schuldeisers, de schuldenaar zelf of de officier van justitie. 3. a De rechter-commissaris en de curator. b De rechter-commissaris houdt namens de rechtbank toezicht op het verloop van het faillissement. De curator is belast met de uitvoering van het faillissement. 4. Door publicatie in de Staatscourant en twee of meer dagbladen en door aantekening in het handelsregister. 5. a Door de curator. b De rechter-commissaris kan hem verbieden zijn woonplaats te verlaten en alle voor de failliet bestemde berichten (per fax, brief, e-mail) komen bij de curator terecht. RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
55
6. 7. 8.
9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
17. 18.
19. a b 20. 21. 22. a b 23.
Een lijst van alle bezittingen van de failliet. Door de curator. - Noodzakelijke huisraad, kleding en levensmiddelen; - gereedschap voor beroepsuitoefening; - geld voor huishouding en levensonderhoud. De faillissementskosten. Alimentatie en achterstallig loon. Vorderingen die overblijven na boedelschulden en preferente vorderingen (de overige vorderingen). Schuldeisers die het recht van parate executie hebben bij een faillissement zoals de hypotheekhouder en de pandhouder. Dan krijgt de curator het beheer over het resterende bedrag. Dan houdt de schuldeiser (hypotheekhouder of pandhouder) een concurrente vordering op de boedel. Dat betekent dat bij verkoop van de boedel de opbrengst niet voldoende is om de faillissementskosten te dekken. Een bijeenkomst van failliet, curator en schuldeisers onder voorzitterschap van de rechter-commissaris met als doel het opstellen van de officiële lijst van erkende vorderingen. Als de schuldeisers vermoeden dat ze bij voortzetting van het faillissement nog minder zullen ontvangen. Als de rechtbank het akkoord bekrachtigt omdat 2/3 van het aantal concurrente schuldeisers die tezamen 3/4 van de ter vergadering aanwezige vorderingen vertegenwoordigen, daarmee instemt. Het akkoord geldt dan voor alle schuldeisers. Een uitdelingslijst. Welk bedrag iedere schuldeiser ontvangt. 30 jaar. Als de failliet kan aantonen dat hij door betaling en/of kwijtschelding van alle schulden vrij is. De rechtbank. De bewindvoerder probeert om met een lening van een gemeentelijke kredietbank een akkoord te bereiken met de crediteuren. De schuldenaar moet dan drie jaar lang zo veel mogelijk openstaande schulden afbetalen.
8.7.2 Surseance van betaling (blz. 230) 24. a Uitstel van betaling. b Als je tijdelijk je schulden niet kunt betalen. 25. Samen met de schuldenaar het beheer over de zaken voeren. 26. Het wordt gepubliceerd in de Staatscourant en in twee of meer dagbladen en wordt vermeld bij de bedrijfsgegevens in het handelsregister. 27. In totaal voor drie jaar. 56
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
28. 29. 30.
Zodra de betalingsproblemen zijn opgelost. Dan wordt faillissement aangevraagd. Een schikking (akkoord) tussen de schuldenaar en al zijn schuldeisers(buiten de rechtbank om) waarbij een gedeelte van de schuld wordt betaald tegen kwijtschelding van het restant.
8.7.3 Verschilpunten faillissement en surseance (blz. 230) 31. - Bij faillissement zijn onoplosbare betalingsmoeilijkheden de oorzaak; bij surseance van betaling zijn tijdelijke betalingsmoeilijkheden de oorzaak. - Bij faillissement wordt het vermogen beheerd door de curator; bij surseance van betaling wordt het vermogen beheerd door de schuldenaar en bewindvoerder samen. - Bij faillissement wordt het bedrijf stilgelegd; bij surseance van betaling wordt het bedrijf voortgezet.
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
57
58
RECHT VOOR DE ONDERNEMER - Afdeling 8
Antwoorden werkboek
AFDELINGEN
1t/m 8
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
59
1. PERSONEELSMANAGEMENT 1.1 PERSONEELSBEHOEFTE Meerkeuzevragen (blz. 8) 1. A 2. C 3. A 4. C
Juist-onjuistvragen (blz. 9) 1. B 6. B 11. 2. A 7. A 12. 3. A 8. A 13. 4. A 9. B 5. A 10. A
A B B
1.2 BEHOUD VAN PERSONEEL Meerkeuzevragen (blz. 10) 1. B 2. C 3. A
Juist-onjuistvragen (blz. 11) 1. A 6. B 2. A 7. A 3. B 4. B 5. A 1.3 LEIDINGGEVEN AAN PERSONEEL Meerkeuzevragen (blz. 12) 1. A 2. A 3. A 4. A
Juist-onjuistvragen (blz. 13) 1. A 6. A 2. B 7. B 3. B 8. A 4. A 9. B 5. A 10. A
60
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
1.4 ORGANISATIESTRUCTUREN Meerkeuzevragen (blz. 14) 1. B 2. D 3. C 4. A
Juist-onjuistvragen (blz. 15) 1. A 6. A 11. 2. B 7. B 12. 3. A 8. A 4. B 9. A 5. A 10. A
A B
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
61
2. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN 2.1 ARBEIDSWETTEN Meerkeuzevragen (blz. 18) 1. B 6. C 2. A 3. C 4. C 5. B
Juist-onjuistvragen (blz. 19) 1. A 6. A 11. 2. B 7. A 12. 3. A 8. A 13. 4. B 9. B 14. 5. B 10. B 15.
A A A B A
16.
A
16. 17. 18. 19. 20.
A A B B B
16. 17. 18.
B A B
2.2 DE ARBEIDSOVEREENKOMST Meerkeuzevragen (blz. 21) 1. A 6. B 2. A 7. C 3. C 8. A 4. C 9. A 5. B
Juist-onjuistvragen (blz. 23) 1. A 6. A 11. 2. A 7. B 12. 3. A 8. B 13. 4. B 9. B 14. 5. B 10. B 15.
B B B B A
21. 22. 23. 24. 25.
A B A A B
26. 27. 28. 29.
B B A A
2.3 SOCIALE VERZEKERINGSWETTEN Meerkeuzevragen (blz. 25) 1. B 6. C 2. C 7. D 3. A 4. C 5. B
Juist-onjuistvragen (blz. 26) 1. B 6. A 11. 2. A 7. A 12. 3. A 8. A 13. 4. B 9. A 14. 5. A 10. A 15. 62
A B A A B
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
3. INSTANTIES TEN BEHOEVE VAN HET MKB 3.1 VERGUNNINGVERLENENDE INSTANTIES Meerkeuzevragen (blz. 30) 1. C 2. B 3. A
Juist-onjuistvragen (blz. 31) 1. A 6. B 2. A 3. A 4. B 5. A 3.2 CONTROLERENDE INSTANTIES Meerkeuzevragen (blz. 32) 1. C 2. C 3. A
Juist-onjuistvragen (blz. 33) 1. B 6. B 2. B 7. B 3. A 4. A 5. B 3.3 VOORLICHTENDE INSTANTIES Meerkeuzevragen (blz. 34) 1. D 2. C 3. B 4. A
Juist-onjuistvragen (blz. 35) 1. A 6. A 11. 2. B 7. B 12. 3. B 8. A 13. 4. B 9. B 14. 5. A 10. A 15.
A A B B A
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
63
4. EXTERNE LOGISTIEK 4.1 VAN PRODUCENT NAAR CONSUMENT Meerkeuzevragen (blz. 38) 1. C 2. B 3. D 4. C 5. B
Juist-onjuistvragen (blz. 39) 1. B 6. A 11. 2. A 7. A 12. 3. A 8. B 13. 4. A 9. A 14. 5. B 10. A 15. 4.2 DE HANDEL Meerkeuzevragen 1. B 6. 2. C 7. 3. D 8. 4. A 5. C
B B B B A
16. 17. 18.
B A B
(blz. 41) B C C
Juist-onjuistvragen (blz. 42) 1. A 6. B 11. 2. A 7. A 12. 3. A 8. A 13. 4. B 9. A 14. 5. B 10. A 15.
A B A B A
4.3 DISTRIBUTIELOGISTIEK Meerkeuzevragen (blz. 44) 1. B 2. B 3. C 4. D
Juist-onjuistvragen (blz. 45) 1. B 6. B 2. A 7. B 3. A 4. A 5. A 64
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
5. INTERNE LOGISTIEK 5.1 LOGISTIEK MANAGEMENT Meerkeuzevragen (blz. 48) 1. C 2. B 3. D 4. C
Juist-onjuistvragen (blz. 49) 1. A 6. A 2. A 3. B 4. A 5. A 5.2 ONTVANGST EN UITLEVERING VAN GOEDEREN Meerkeuzevragen (blz. 50) 1. C 2. B 3. C 4. C 5. B
Juist-onjuistvragen (blz. 51) 1. A 6. A 2. A 7. A 3. B 8. B 4. B 9. B 5. B 10. A 5.3 OFFERTE, BRIEF EN FACTUUR Meerkeuzevragen (blz. 52) 1. A 2. D 3. A 4. A 5. A
Juist-onjuistvragen (blz. 53) 1. B 6. A 2. A 7. B 3. A 8. B 4. B 5. A UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
65
6. AUTOMATISERING 6.1 PC, LAPTOP, HARDWARE EN SOFTWARE Meerkeuzevragen (blz. 56) 1. A 6. C 2. B 3. C 4. C 5. B
Juist-onjuistvragen (blz. 57) 1. A 6. A 11. 2. A 7. A 12. 3. A 8. B 13. 4. B 9. B 14. 5. A 10. A 15.
A B A A B
16. 17.
B B
16. 17. 18. 19. 20.
A B A B A
6.2 KASSASYSTEMEN Meerkeuzevragen (blz. 59) 1. A 2. C 3. A 4. B 5. C
Juist-onjuistvragen (blz. 60) 1. B 6. A 11. 2. A 7. A 12. 3. A 8. A 4. A 9. A 5. A 10. B
A A
6.3 BETALINGSVERKEER Meerkeuzevragen (blz. 61) 1. B 2. C 3. A 4. B
Juist-onjuistvragen (blz. 62) 1. B 6. B 11. 2. A 7. A 12. 3. A 8. A 13. 4. B 9. B 14. 5. A 10. B 15. 66
B A B B B
21. 22. 23. 24. 25.
B A A B A
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
7. ARCHIVEREN 7.1 ARCHIVERING Meerkeuzevragen (blz. 66) 1. A 2. C 3. A 4. B 5. A
Juist-onjuistvragen (blz. 67) 1. A 6. A 2. B 3. A 4. B 5. A 7.2 SORTEREN EN ORDENEN Meerkeuzevragen (blz. 68) 1. B 2. B 3. C 4. B
Juist-onjuistvragen (blz. 69) 1. B 6. A 2. A 7. B 3. A 8. A 4. A 5. B 7.3 OPBERGSYSTEMEN Meerkeuzevragen (blz. 70) 1. A 2. C
Juist-onjuistvragen (blz. 70) 1. B 2. A 3. A 4. A 5. A
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
67
7.4 DIGITALE ARCHIEVEN Meerkeuzevragen (blz. 71) 1. A 2. C 3. D
Juist-onjuistvragen (blz. 72) 1. A 6. B 2. A 7. A 3. A 8. B 4. B 5. A
68
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
8. RECHT VOOR DE ONDERNEMER 8.1 PROCESRECHT Meerkeuzevragen (blz. 74) 1. B 2. B 3. B 4. D 5. C
Juist-onjuistvragen (blz. 75) 1. B 6. B 11. 2. A 7. B 12. 3. A 8. B 13. 4. A 9. B 14. 5. B 10. B 15.
A A A A A
16. 17. 18. 19. 20.
B A A A B
16. 17. 18.
B A A
8.2 EIGENDOMSVERKRIJGING Meerkeuzevragen (blz. 77) 1. B 6. A 2. B 7. B 3. A 4. C 5. C
Juist-onjuistvragen (blz. 78) 1. A 6. A 11. 2. A 7. B 12. 3. B 8. A 13. 4. B 9. A 14. 5. B 10. B
B A B A
8.3 OVEREENKOMSTEN Meerkeuzevragen (blz. 80) 1. B 2. B 3. D 4. A
Juist-onjuistvragen (blz. 81) 1. B 6. B 11. 2. A 7. A 12. 3. B 8. B 13. 4. A 9. B 14. 5. A 10. A 15.
B A B A A
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
69
8.4 DE KOOPOVEREENKOMST Meerkeuzevragen (blz. 83) 1. C 2. D 3. A
Juist-onjuistvragen (blz. 84) 1. B 6. B 2. B 7. B 3. A 8. A 4. A 9. B 5. A 10. B 8.5 DE HUUROVEREENKOMST Meerkeuzevragen (blz. 85) 1. A 2. C 3. B 4. A 5. C
Juist-onjuistvragen (blz. 86) 1. B 6. A 11. 2. A 7. A 12. 3. A 8. A 4. A 9. A 5. A 10. B
B A
8.6 ZEKERHEIDSRECHTEN Meerkeuzevragen (blz. 87) 1. A 6. A 2. B 3. C 4. D 5. C
Juist-onjuistvragen (blz. 88) 1. B 6. A 11. 2. A 7. B 12. 3. B 8. A 13. 4. B 9. B 14. 5. B 10. B 15.
70
A B A B A
16.
B
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
8.7 FAILLISSEMENT EN SURSEANCE VAN BETALING Meerkeuzevragen (blz. 90) 1. B 2. B 3. B 4. B
Juist-onjuistvragen (blz. 91) 1. B 6. A 11. 2. B 7. B 12. 3. A 8. B 13. 4. B 9. B 14. 5. A 10. A 15.
A B A A A
16. 17. 18. 19.
UITWERKINGEN WERKBOEK - Afdelingen 1 t/m 8
A A B A
71
Modelexamen Vakgebied Organisatie
Modelexamen Vakgebied Organisatie (blz. 96) 1. 2. 3. 4. 5.
B A A B C
72
6. 7. 8. 9. 10.
A B A A B
11. 12. 13. 14. 15.
D D A A C
16. 17. 18. 19. 20.
B B A B B
21. 22. 23. 24. 25.
B B C A A
MODELEXAMEN - Vakgebied Organisatie