UITWERKINGEN LEERBOEK EN WERKBOEK ZELFSTANDIG ONDERNEMEN

OPLEIDING BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP

UITWERKINGEN LEERBOEK EN WERKBOEK ZELFSTANDIG ONDERNEMEN

1e druk, 1e oplage ISBN 978 90 6355 720 1

NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV

© Copyright: NOI Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, database, computerbestand, internet of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NOI.

INHOUD ANTWOORDEN VERWERKINGSVRAGEN LEERBOEK

blz.

1. ALGEMENE ORIËNTATIE 1.1 Het bedrijfsleven 1.2 Productbeleid

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. MARKETINGBELEID 2.1 Marktgericht ondernemen en marketingformule 2.2 Marketingformule en marketingmix 2.3 Marktonderzoek 2.4 Omzetprognose en marktaandeel 2.5 Marktverkenning

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. MARKETINGINSTRUMENTEN 3.1 Assortiment 3.2 Prijsbeleid 3.3 Reclame, promoties en public relations

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN 4.1 Arbeidswetten 4.2 De arbeidsovereenkomst 4.3 Beëindigen arbeidsovereenkomst 4.4 Sociale verzekeringswetten

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. ONDERNEMINGSVORMEN 5.1 De rechtsvorm van de onderneming 5.2 Ondernemingen zonder rechtspersoonlijkheid 5.3 Ondernemingen met rechtspersoonlijkheid

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6. KOSTEN EN EXPLOITATIEOVERZICHT 6.1 Kosten 6.2 Het exploitatieoverzicht

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. BELASTINGEN 7.1 Inkomstenbelasting (ib) 7.2 Aftrekposten voor ondernemingen 7.3 Omzetbelasting (btw)

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10 11

16 16 17 17 18

22 22 24

28 29 30 31

36 37 39

44 45

48 49 50

8. FACTURERING EN KASSTAAT 8.1 De koopovereenkomst 8.2 Ontvangst, uitlevering en facturering 8.3 Incasso 8.4 De kasstaat bij bedrijven die op rekening leveren

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9. FINANCIERING EN FINANCIEEL BELEID 9.1 Vermogensbehoefte en vermogensverkrijging 9.2 De liquiditeit van een onderneming 9.3 De solvabiliteit van een onderneming 9.4 Cashflow 9.5 De rentabiliteit van vermogen 9.6 Bankkrediet 9.7 Leverancierskrediet 9.8 Leasing

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. BEDRIJFSCONTROLE 10.1 Begroten en budgetteren 10.3 Ondernemingsplan Martens

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

54 54 55 56

58 59 60 61 62 63 63 64

66 67

INHOUD ANTWOORDEN MEERKEUZE- EN JUIST-ONJUISTVRAGEN EN OPDRACHTEN WERKBOEK 1. ALGEMENE ORIËNTATIE 1.1 Het bedrijfsleven 1.2 Productbeleid

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. MARKETINGBELEID 2.1 Marktgericht ondernemen en marketingformule 2.2 Marketingformule en marketingmix 2.3 Marktonderzoek 2.4 Omzetprognose en marktaandeel 2.5 Marktverkenning

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. MARKETINGINSTRUMENTEN 3.1 Assortiment 3.2 Prijsbeleid 3.3 Reclame, promoties en public relations

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

4. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN 4.1 Arbeidswetten 4.2 De arbeidsovereenkomst 4.3 Beëindigen arbeidsovereenkomst 4.4 Sociale verzekeringswetten

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. ONDERNEMINGSVORMEN 5.1 De rechtsvorm van de onderneming 5.2 Ondernemingen zonder rechtspersoonlijkheid 5.3 Ondernemingen met rechtspersoonlijkheid

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

blz. 72 72

73 73 73 74 76

77 77 78

79 79 79 80

81 81 83

6. KOSTEN EN EXPLOITATIEOVERZICHT 6.1 Kosten 6.2 Het exploitatieoverzicht

84 85

7. BELASTINGEN 7.1 Inkomstenbelasting (ib) 7.2 Aftrekposten voor ondernemingen 7.3 Omzetbelasting (btw)

88 89 89

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

8. FACTURERING EN KASSTAAT 8.1 De koopovereenkomst 8.2 Ontvangst, uitlevering en facturering 8.3 Incasso 8.4 De kasstaat bij bedrijven die op rekening leveren

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9. FINANCIERING EN FINANCIEEL BELEID 9.1 Vermogensbehoefte en vermogensverkrijging 9.2 De liquiditeit van een onderneming 9.3 De solvabiliteit van een onderneming 9.4 Cashflow 9.5 De rentabiliteit van vermogen 9.6 Bankkrediet 9.7 Leverancierskrediet 9.8 Leasing

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

90 90 90 91

93 94 95 96 99 100 101 101

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. BEDRIJFSCONTROLE 10.1 Begroten en budgetteren

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

103

Antwoorden leerboek

ANTWOORDEN LEERBOEK

7

8

ANTWOORDEN LEERBOEK

Algemene oriëntatie

ALGEMENE ORIENTATIE - Afdeling 1

1

AFDELING

9

1.1 HET BEDRIJFSLEVEN

1.1.1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Consument, producent, handel (blz. 25) Goederen zijn tastbare producten, diensten zijn niet-tastbare producten. Oerproducenten, fabrikanten en ambachtelijke bedrijven. Homogeen wil zeggen dat de producten onderling niet of weinig verschillen. Een oerproduct is een product dat nog in zijn oorspronkelijke staat is, dus onbewerkt. Bijvoorbeeld melk. Kenmerkend voor een ambachtelijke bedrijf is de persoonlijke handvaardigheid, de vakbekwaamheid en de kennis van de ondernemer zelf en van zijn medewerkers. Kleinhandel verkoopt in kleine hoeveelheden aan de consument, groothandel verkoopt in grote hoeveelheden aan bedrijven. Dienstverlenende bedrijven maken of verhandelen geen goederen, maar ondersteunen het proces van productie naar consumptie. Bijvoorbeeld banken, verzekeraars, accountants, uitzenders, reclamebureaus, makelaars of financiële adviseurs.

1.1.2 Grootbedrijf en midden- en kleinbedrijf (blz. 25) 8. Ze bezitten een sterke onderhandelingspositie en werken efficiënter dan het mkb. 9. Dat veranderingen niet van de ene op de andere dag kunnen worden doorgevoerd. 10. Als het bedrijf minder dan 250 werkzame personen heeft. 11. Dat het mkb werkt op kleinere schaal: kleiner bedrijfskapitaal, minder personeel, kleiner marktgebied en lagere omzet dan het grootbedrijf. 12. Het mkb is slagvaardig en flexibel. Het kan snel inspelen op veranderingen. 13. Zelfstandige Zonder Personeel. 14. a Iemand die arbeid verricht zonder verzekeringsplicht voor de werknemersverzekering. b Je treft freelancers aan in de journalistiek, communicatie, vormgeving. 15. Startersaftrek, zelfstandigenaftrek, meewerkaftrek. 1.1.3 16. 17. 18. a b c 19. a

Indeling van het bedrijfsleven (blz. 24) Marktsector en collectieve sector. Winst maken. Ze ontvangen subsidie van de overheid. Scholen, ziekenhuizen, museums, gemeentelijke reinigingsdiensten enz. Non-profitbedrijven. Land- en tuinbouwonderneming, veeteelt, vissersbedrijf en mijnbouwonderneming. b Suikerfabriek, melkfabriek. c Supermarkt, banketbakker, café, taxibedrijf, bank. d Scholen, museums, ziekenhuizen, brandweer, ANWB, Rode Kruis.

1.1.4 Zakelijke markt en consumentenmarkt (blz. 26) 20. Het afstemmen van het aanbod op de vraag. 21. a Industriële marketing. 10


22.

23. 24.

25. 26.

b Machineproducenten, winkelinterieurbedrijven, autoleasebedrijven, reclamebureaus, accountantskantoren, installatiebedrijven. a Consumentenmarketing. b Levensmiddelenproducenten, kledingfabrikanten, ambachtelijke bedrijven, kranten- en tijdschriftenuitgevers, reisbureaus, horecabedrijven, winkelbedrijven. a Rationele (verstandelijke) koopmotieven. b Emotionele (gevoelsmatige) koopmotieven. Op de zakelijke markt richt de aanbieder zich zo veel mogelijk op de individuele klant, op de consumentenmarkt richt de aanbieder zich meer op de totale klantengroep. De plaats waar markthandelaren hun producten verkopen aan burgers. Dat de goederen ter plaatse aanwezig zijn.

1.1.5 Marktwerking (blz. 25) 27. Als er duidelijk sprake is van een bepaalde plaats waar aanbieders en vragers elkaar werkelijk ontmoeten. Voorbeelden: warenmarkt en veiling. 28. Als je het woord markt gebruikt zonder aan een bepaalde plaats te denken maar denkt aan het geheel van vraag naar en aanbod van een bepaald soort product of dienst. Voorbeelden: markt voor personenauto's, jeugdbladen, pc's enz. 29. Bij dalende prijzen wordt meer afgezet.

1.2 PRODUCTBELEID

1.2.1 Productindeling (blz. ??) 1. Naar aard van het product, naar duurzaamheid en naar koopgedrag van de consument. 2. Producten die identiek zijn (of zo worden beschouwd) en daardoor onderling uitwisselbaar zijn. Zoals diesel, graan en suiker. 3. Producten die van elkaar verschillen en niet onderling uitwisselbaar zijn. Bijvoorbeeld een scooter, brood of jam. 4. a Gebruiksgoederen die langer dan een jaar meegaan. b Smart-tv, laptop, wasmachine. 5. a Niet-duurzame consumptiegoederen die korter dan een jaar meegaan. b Pak melk, marsreep, popconcert bezoeken. 1.2.2 6. 7. a b 8. a b 9.

Koopgedrag (blz. 38) Boodschappen doen. Convenience goods. Gemakswinkelen of Routinematig AankoopGedrag (RAG). Keuzegoederen, shopping goods. Kleding, sportartikelen, huishoudelijke apparaten enz. Als je bij het kopen scherp let op lage prijzen, voordeelaanbiedingen, kortingsacties e.d.


11

10.

Over welk product je nodig hebt, welke prijs je ervoor wilt betalen en bij welke winkel je wilt kopen. Als je iets koopt wat je niet persé nodig hebt, maar wel heel leuk vindt om te hebben. Een niet geplande aankoop. Als de consument een duidelijke voorkeur heeft voor een bepaald model, bepaald merk of bepaalde winkel. Gezondheid: Zonnatura. Natuur: kleding met wolmerk IWS. Milieu: biologisch geteelde landbouwproducten, EKO-keurmerk. Armani, Ray-Ban-zonnebril, Rolex-horloge. Een code die je kunt scannen met je smartphone of tablet waardoor je meteen toegang hebt tot de website van het betreffende product of bedrijf.

11. 12. 13. 14. 15. 16.

1.2.3 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26.

Kwaliteit, merk, prijsniveau en reclame (blz. 47) Kleding, parfum, sieraden. Een naam, een lettercombinatie, een vignet, een afbeelding enz. Zekerheid, betrouwbaarheid, liefde, gezelligheid, gezondheid. Ariël, Coca Cola, Miele, Apple. Het technische niveau en de gevoelswaarde. Een door de fabrikant voorgestelde winkelprijs (consumentenprijs) aan de winkeliers. Marsreep, Levi's spijkerbroek. Tot merkvoorkeur en merktrouw. Vaatwasmachine. Drank, cosmetica, kleding.

1.2.4 Verkrijgbaarheid (blz. 48) 27. Door de winkelier voordelen te bieden zoals: een goede winstmarge, gunstige leverings- en betalingscondities, verkoopsteun in de vorm van reclamemateriaal, betrouwbare garantieregeling. 28. Als het artikel 'overal' verkrijgbaar is. 29. Bij keuzegoederen van gangbare merken als Brabantia, Seiko, Philips en Nike. 30. a Als de fabrikant ervoor kiest het product slechts via een beperkt aantal winkels te distribueren. b Rolex, B&O, Calvin Klein, Lacoste, Van Bommel. 31. De detaillist krijgt verkoopsteun en is verzekerd van een ruime winstmarge. 1.2.5 Distributiebeleid (blz. 48) 32. Dat de juiste goederen in de juiste hoeveelheden, op de juiste tijd en plaats terecht komen tegen optimale kosten. 33. Levering van de producent rechtstreeks aan de consument (bv. bestellingen via webwinkels). 34. Levering van de producent, via de detaillist (bv. supermarkt) aan de consument. 35. Levering van de producent, via de groothandel en de detaillist aan de consument. 12


36. 37.

Een strategie waarbij de producent de tussenhandel (detaillist) stimuleert om zijn producten in hun assortiment op te nemen door bv. hoge marges te verstrekken. Een strategie waarbij de producent probeert d.m.v. reclame de consument te bewegen zijn artikel te kopen bij de detaillist.

1.2.6 Productvernieuwing (blz. 48) 38. Het verbeteren van bestaande producten of het uitvinden van nieuwe producten. 39. Als hij de voorsprong die hij heeft opgebouwd door middel van het verbeteren of vernieuwen van een product weet te behouden. Apple, Nutricia. 40. De concurrenten die noodgedwongen het beleid van de marktleider enigszins imiteren. 41. Hij maakt veel reclame om merkbekendheid en merkvoorkeur van consumenten te krijgen. Hij kan eventueel een introductiekorting geven. 42. Dat het product voldoende verkrijgbaar is. 43. De mp3-speler als vervanging voor de cd-speler. 44. Door concurrentie van nieuwe of sterk verbeterde producten. Bovendien besteedt de fabrikant niet veel aandacht meer aan het verouderde product. 45. Oude modellen auto's en computers.


13

14


Marketingbeleid

MARKETINGBELEID - Afdeling 2

2

AFDELING

15

2.1 MARKTGERICHT ONDERNEMEN EN MARKETINGFORMULE (blz. 68)

2.1.1 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Inkomen en koopkracht (blz. 37) Salaris, ondernemingswinst, pensioen, uitkering, studiebeurs. Door het bruto-inkomen te verminderen met belastingen en premies. De gebonden koopkracht. Het totaalbedrag van alle noodzakelijke uitgaven. Het inkomen dat naast de gebonden koopkracht nog beschikbaar is. Luxebestedingen en sparen.

2.1.2 7. 8. a b 9.

Markt en marktsegmenten (blz. 68) Uit alle behoeften aan goederen en diensten die consumenten willen kopen. Het opsplitsen van de markt in deelmarkten (marktsegmenten). Uit consumenten met dezelfde behoefte (dezelfde vraag). Doelgroep.

2.1.3 Kern van de marketingformule (blz. 71) 10. a Wie is mijn klant? Wat is mijn aanbod? Hoe bied ik mij aan? b Hoe bied ik mij aan? 2.1.4 Positioneren (blz. 71) 11. Als zij zich met een vergelijkbaar productaanbod op dezelfde doelgroep richten. 12. Door een bepaald merk te verkopen dat de concurrent niet verkoopt, beter, vakbekwaam personeel, aantrekkelijke winkelinrichting. 13. Op welke manier je het best in de behoefte van je doelgroep kunt voorzien. 2.1.5 14. a b 15. 16.

Plusformule en prijsformule (blz. 72) Society Shop (kleding), Apple Store (elektronica) en Nespresso (koffie). Kwaliteitskopers. Prijskopers. Hema.

2.2 MARKETINGFORMULE EN RETAILINGMIX (blz. 74) 1.

De positionering van een bedrijf (plusformule, prijsformule of marketingformule in het middensegment).

2.2.1 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Marketinginstrumenten en marketingmix (blz. 75) Middelen die je gebruikt om je marketingformule zichtbaar te maken. Marketingmix. Product, plaats, prijs, promotie. Keuze voor het distributiekanaal, voorraden, aantal verkooppunten en transport. Prijsstelling, kortingen en snelle/langzame winstmaker. Vergroten van de naamsbekendheid.

16


2.2.2 8. 9. 10. 11. a b

Retailingmix detailhandel (blz. 75) Vestigingsplaats, assortiment, prijs, presentatie, personeel en reclame. Retailingmix. De doelgroep (de consumenten). Bevoorrading of logistiek. Zelfbedieningsbedrijven, zoals supermarkten, bouwmarkten en warenhuizen.

2.3 MARKTONDERZOEK

2.3.1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Marktgebied (blz. 83) De reikwijdte van een bedrijf. Kanalen, spoorlijnen, autowegen, sportterreinen, openbaar groen. Vanwege de hoge koopfrequentie. Primaire behoeften. Klein marktgebied (wijk of klein dorp) met een actieradius van 2 000 meter. Secundaire behoeften. Het marktgebied voor keuzegoederen is veel groter dan dat van gewoontegoederen. Meubelwarenhuizen (Ikea) en bouwmarkten (Gamma).

2.3.2 Marktonderzoek (blz. 84) 9. De ondernemer moet zijn marktgebied en zijn doelgroep grondig kennen. 10. Welke consumenten in het marktgebied behoren tot de doelgroep; wat hun leeftijd, hun inkomensklasse en hun gemiddelde besteding is en hoe hun koopgedrag is. 11. Het bepalen van het onderzoeksdoel. 12. Koopgedrag en bestedingspatroon van de doelgroep vaststellen. 13. Bij de gemeente, de KvK, de plaatselijke ondernemersvereniging en de bank. 14. Aantal inwoners, leeftijdsopbouw, aantal huishoudens. 15. CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek). 16. Het verzamelen van gegevens van bepaalde instanties van achter je bureau. 17. Voordeel: het is relatief goedkoop. Nadeel: de gegevens zijn vaak verouderd of niet volledig. 18. Fieldresearch (veldonderzoek). 19. Kijken (observeren), vragen (enquêteren), uitproberen (experimenteren). 20. Door de concurrentieanalyse.

2.4 OMZETPROGNOSE EN MARKTAANDEEL

2.4.1 Omzetprognose marktgebied (blz. 84) 1. De omzet die op grond van het aantal inwoners in een marktgebied mogelijk is. MARKETINGBELEID - Afdeling 2

17

2. 3. a b 4. 5. 6. 7.

8.

De gemiddelde besteding per hoofd van de bevolking per jaar. Bestedingen van consumenten in een ander marktgebied. De totale omzet die in het gebied gehaald kan worden neemt af. De koopkrachtbinding. De omzet van kopers uit andere marktgebieden. De reëel (werkelijk) te verwachten omzet voor alle zaken gezamenlijk. potentiële omzet marktgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . afvloeiing koopkracht % - . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (af) koopkrachtbinding toevloeiing koopkracht

......................

-

......................

omzetprognose marktgebied

......................

(bij)

Als zij op grond van het aantal inwoners, de bestedingen en de koopkrachtbinding voldoende omzet kunnen behalen.

2.4.2 Marktaandeel (blz. 85) Omzet eigen zaak x 100%. 9. Omzetprognose marktgebied 10. Het kengetal voor de vloerproductiviteit en het aantal m2 vvo (wvo) van de concurrent. 11. Deze schoenenzaken zijn branchegenoten. 12. Kledingzaken, sportzaken, markthandelaren. 13. Omzetprognose marktgebied x percentage eigen marktaandeel. Omzet eigen zaak 14. Percentage eigen marktaandeel 2.4.3 15. 16. 17.

Omzetprognose nieuw bedrijf (blz. 85) Of het marktgebied voldoende draagvlak heeft voor nog een bedrijf erbij. Een hoog afvloeiingspercentage. Van reeds gevestigde concurrenten en uit de verhoogde koopkrachtbinding.

2.5 MARKTVERKENNING

2.5.1 Marktvormen (blz. 170) 1. Het aantal aanbieders en het soort goederen of diensten. 2. Een situatie waarin een product of dienst door slechts één (markt)partij wordt aangeboden. 3. Als de markt wordt beheerst door enkele aanbieders die over grote marktaandelen beschikken. 4. Productvernieuwing, spaaracties, distributiespreiding. 5. Enkele supermarkten in hetzelfde marktgebied. 6. Het oligopolie en de monopolistische concurrentie. 18


7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.

Bijvoorbeeld door lage prijzen, een ruime keuze, een exclusief product of merk, een eigen parkeerplaats of een speciale servicedienst. Door met een usp een unieke positie te verwerven. Als de marktleider zo'n sterke positie heeft dat hij de markt overheerst. Marktvolgers. Een marktvorm waarbij een zó groot aantal marktpartijen (aanbieders of vragers) optreedt dat ieders individuele invloed op de prijs is te verwaarlozen. Homogene producten, vrije toetreding tot de betreffende markt, veel vragers en aanbieders, transparante markt. Hoeveelheidsaanpasser.


19

20


Marketinginstrumenten

MARKETINGINSTRUMENTEN - Afdeling 3

3

AFDELING

21

3.1 ASSORTIMENT

3.1.1 Assortiment en marketingformule (blz. 102) 1. Aan het assortiment. 2. - De behoeften van je doelgroep; - de verwantschap tussen artikelen; - het artikelaanbod van fabrikanten; - je marktpositie t.o.v. concurrenten; - wettelijke voorschriften. 3.1.2 Kern- en randassortiment (blz. 102) 3. De branche en het niveau van de zaak. 4. De groentehandelaar verkoopt groenten en fruit, de schoenenzaak schoenen, de slager vlees. 5. Bij parallelzaken, zoals supermarkten, is het moeilijker om het kernassortiment aan te geven. Wasmiddelen, broodbeleg, koffie, thee, (maar ook) versgroepen, cosmetica en wijnen kunnen tot het kernassortiment van de supermarkt worden gerekend. 6. Bijartikelen. 7. Een aanvulling op een hoofdartikel. Bijvoorbeeld een stropdas bij een kostuum. 3.1.3 Breedte en diepte van het assortiment (blz. 103) 8. De breedte van het assortiment slaat op het aantal artikelgroepen, de diepte op het aantal artikelvarianten per artikelgroep. 9. Parallelzaak, generaalzaak. 10. Het assortiment van een speciaalzaak in hoeden. 11. Een speciaalzaak, bijvoorbeeld boekhandel, damesmodezaak, tabakszaak. 12. Aan de hand van het gemiddelde assortiment in de branche. 13. Als een zaak vrijwel dezelfde breedte en diepte qua assortiment heeft. 14. Als een zaak in een andere branche voor een deel dezelfde artikelen verkoopt. 15. Artikelen die in dezelfde behoeften voorzien. 16. Artikelen die in verschillende behoeften voorzien. 17. Bij verbreding blijft het aantal klanten gelijk, maar de gemiddelde aankoop per klant stijgt; verdieping trekt meer klanten aan, maar de gemiddelde omzet per klant blijft gelijk. 18. Door het prijs-kwaliteitsniveau.

3.2 PRIJS (blz. 110) 1. 2.

Omdat de ondernemer de vrijheid heeft om van het ene op het andere moment de prijs van een artikel te verhogen of te verlagen. Het onderdeel van de marketingstrategie van een bedrijf waarbij de prijzen van artikelen worden vastgesteld. 22


3.2.1 Prijs en marketingformule (blz. 110) 3. Het prijsniveau van een bedrijf moet aansluiten bij de beoogde marktpositie. 4. Door de doelgroep kwaliteitsproducten van bekende en soms exclusieve merken te bieden. 5. Met scherpe prijzen en voordeelaanbiedingen. 6. De ondernemer moet voorkomen dat zijn zaak 'te goedkoop' of 'te duur' lijkt. 3.2.2 7. 8. 9. 10. 11.

Prijsbeleid van de fabrikant (blz. 111) De fabrikant. De inkoopprijs van de detaillist. Van het soort artikel. Hoe meer verkoopinspanning een artikel vergt en hoe meer service een winkelier moet geven, hoe hoger die korting is. Functionele korting, de ondernemer krijgt de korting in zijn functie van detaillist. Prestatiekortingen zoals: kwantumkorting, omzetbonus, seizoenkorting.

3.2.3 Prijsbeleving van de consument (blz. 111) 12. a De verwachting van een verband tussen prijs en kwaliteit. Bij een hoge prijs verwacht de consument ook hoge kwaliteit. b Met prestigeprijzen, discountprijzen, psychologische prijsstelling. 13. DeSede (meubels), B&O (beeld- en geluidsapparatuur) en Ralph Lauren (kleding). 14. Een artikel met een hoge emotionele waarde, het verschaft de koper aanzien, prestige. 15. Door de verkoop van exclusieve statusartikelen kan de ondernemer de toegevoegde waarde van zijn plusformule versterken. 16. Bedrijven aan de onderkant van de markt. 17. Als de consument de prijzen van artikelen vergelijkt en voorkeur heeft voor de winkel met de laagste prijs. 18. Bij gewoontegoederen (bijvoorbeeld frisdranken en wasmiddelen) en bij keuzegoederen (beeld- en geluidsapparatuur, sportschoenen). 19. Een prijsdrempel is voor de consument de gevoelsmatige grens tussen goedkoop en duur. 3.2.4 Prijsacties en prijsconcurrentie (blz. 112) 20. De klantenbinding versterken, nieuwe klanten aantrekken, oude voorraden opruimen. 21. Een 'goedkoop'-imago. 22. Die kunnen het kwaliteitsimago omlaag halen. 23. Afprijzen van restanten, korting bij een speciale gelegenheid, voorverkoop, een klantenkaart. 24. Als twee of meer concurrenten elkaar met steeds scherpere prijsacties proberen af te troeven.


23

25. 26. 27.

De doelgroep koopt in totaal niet méér artikelen dan voorheen, maar profiteert wel van de prijsvoordelen. Als de consument het prijsvoordeel niet langer als tijdelijk ziet. Bij gewoontegoederen als frisdranken, koffie en wasmiddelen.

3.2.5 28. 29. 30.

Overheidsvoorschriften (blz. 112) De Prijzenwet. De Mededingingswet. De Wet op de Omzetbelasting.

3.3 RECLAME, PROMOTIES EN PUBLIC RELATIONS

3.3.1 Reclame en marketingformule (blz. 161) 1. Dat zijn marketingformule aansluit bij de behoeften van zijn doelgroep. 2. Wie wil ik bereiken? Wat wil ik vertellen en waarom? Langs welke weg wil ik dat doen? Hoeveel geld wil ik er aan besteden? Hoe bepaal ik het resultaat? 3.3.2 Communicatie (blz. 162) 3. Advertenties, folders, op websites, per mail, commercials via radio en tv, demonstraties, shows, open dagen, sponsoring van evenementen. 4. Als de boodschap is afgestemd op de totale doelgroep. 5. Als de boodschap is afgestemd op de individuele consument. Bijvoorbeeld een verkoopgesprek, klachtenbehandeling en een offerte. 6. De zender en de ontvanger. 7. a Bij persoonlijke verkoop wordt een accountmanager of verkoper ingezet om oersoonlijke relaties op te bouwen met als doel toegevoegde waarde voor beide partijen te realiseren. b - Tweeweg communicatie waardoor interactie mogelijk is; - Opbouwen van een persoonlijke relatie; - Geschikt voor business-to-business marketing; - Goede manier om mensen te bereiken. c - Ervaringen vanuit verleden als gevolg van agressieve of onbeleefde verkopers; - Hoge kosten. 3.3.3 Attitude van de consument (blz. 162) 8. Kennis, gevoel en actie. 9. Op welk element van de attitude hij met zijn boodschap het best kan inspelen om voldoende respons te krijgen. 24


3.3.4 Themareclame en actiereclame (blz. 162) 10. "Miele er is geen betere"; "Even Apeldoorn bellen" (Centraal Beheer); "I'm lovin' it" (McDonalds). 11. Unique Selling Proposition. Een bijzonder kenmerk waarmee een ondernemer zich kan onderscheiden van zijn concurrenten. 12. Dat de ondernemer zich in de ogen van de consument onderscheidt van de concurrentie. 13. Reclame die is afgestemd op het kenniselement van de attitude. 14. Reclame die is afgestemd op het gevoelselement van de attitude. 15. Voordeel voor de consument. 16. Merkbekendheid, klantenbinding e.d. 3.3.5 Samenwerking in reclame (blz. 205) 17. Combinatiereclame, complementaire reclame, coöperatieve reclame en collectieve reclame. 18. Door te zorgen voor een aantrekkelijk aanbod van goederen en diensten en een gezamenlijk reclame- en promotiebeleid. 19. Gezamenlijke reclame- en promotieactiviteiten van ondernemers uit verschillende branches. 20. Bijvoorbeeld door als winkelcentrum te adverteren of door actieweken te organiseren. 21. Gezamenlijke reclame van een schoenwinkel en een kledingzaak, een reisbureau en een zaak in lederwaren en reisartikelen, een woninginrichter en een verlichtingsspecialist. 22. Een fabrikant die een deel van de advertentiekosten van de ondernemer betaalt in ruil voor de vermelding van zijn merknaam. Een fabrikant die in zijn advertenties de namen en adressen van zijn dealers of depositairs vermeldt. Een fabrikant die foldermateriaal levert waarop de ondernemer zijn bedrijfsnaam kan laten drukken. 23. Dat is een reclameactie van een fabrikant die uitsluitend voor een bepaalde winkelorganisatie geldt. 24. 'Brood daar zit wat in', 'Kip het meest veelzijdige stukje vlees'. 3.3.6 Promoties (blz. 163) 25. Een tijdelijke voordeelaanbieding. 26. Prijspromotie (bv.: tijdelijk 20% korting) en productpromotie (bv.: tijdelijk 20% meer inhoud). 27. a Productpromotie. b Prijspromotie. 28. Als de extra omzet hoofdzakelijk wordt verkregen uit bestaande klanten. 29. Meerstuksaanbiedingen, cadeauactie. 30. Nieuwe kopers aantrekken. 31. Omdat er regelmatig klanten afvallen door verhuizing, overlijden, ouder worden en concurrentie. 32. Gratis-monster-actie, couponactie, geld-terug-actie. MARKETINGINSTRUMENTEN - Afdeling 3

25

33.

Een gratis monster van het artikel verspreiden met de bedoeling nieuwe kopers te laten kennismaken met het betreffende artikel.

3.3.7 Public relations (blz. 163) 34. Alle personen, bedrijven en instellingen waar de ondernemer mee te maken kan hebben. 35. De berichtgeving over bedrijven en artikelen in de nieuwsmedia (gratis publiciteit). 36. Voordeel: de doelgroep neemt aan dat er sprake is van objectieve berichtgeving. Nadeel: de ondernemer heeft de berichtgeving niet volledig in de hand. 37. Sponsoring is het financieel steunen van personen, instellingen, verenigingen, activiteiten enz. Als tegenprestatie wordt de bedrijfs- of merknaam van de sponsor vermeld op kleding, op affiches, in jaarverslagen, in programmaboekjes en in persberichten. 38. Het versterken van naamsbekendheid en imago bij de marketingdoelgroep. 3.3.8 Sociale media (blz. 164) 39. Sociale media is een verzamelnaam voor allerlei online netwerken op internet waar bezoekers, leden en gebruikers met elkaar in contact staan en informatie uitwisselen. 40. Door actief deel te nemen in het onderlinge berichtenverkeer is er doorlopend interactie tussen je onderneming en de ‘volgers’. Het levert veel inzicht in het koop- en gebruiksgedrag van je doelgroep en het imago van je onderneming. 41. Het slagvaardig reageren op alle meningsuitingen die op je onderneming betrekking hebben. Je moet als het ware voortdurend de reputatie van je onderneming bewaken. 42. Search Engine Advertising (SEA).

26


Wetten en voorschriften

WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 4

4

AFDELING

27

4.1 ARBEIDSWETTEN

4.1.1 1. 2. 3. 4. 5. 6.

De Arbeidstijdenwet (blz. 46) De maximale werktijden en de minimale rusttijden. De Inspectie SZW (vroeger Arbeidsinspectie). Tot hij een startkwalificatie heeft of 18 jaar is. Een vwo-diploma, havo-diploma of mbo-diploma niveau 2 of hoger. De leerplicht. Vanaf 13 jaar.

4.1.2 De Wet minimumloon (blz. 46) 7. Voor werknemers tussen 23 jaar en de AOW-leeftijd. 8. Het minimumloon is dan evenredig aan het aantal werkuren. Bijvoorbeeld bij twee werkdagen 2/5-deel van het minimumloon. 9. Voor werknemers van 15 tot en met 22 jaar. 10. Het is een percentage van het minimumloon. Hoe hoog dat percentage is, is afhankelijk van de leeftijd. 4.1.3 11. 12. 13. 14.

Vakantiegeld en vrije dagen (blz. 47) Vakantiegeld waar een werknemer recht op heeft. 8% van het bruto jaarloon. Vier keer de overeengekomen arbeidsduur per week. Vakantiedagen meer dan in de wet genoemd, maar bv. vermeld in een cao.

4.1.4 De Arbowet (blz. 47) 15. Dat de werknemer veilig kan werken en het werk niet schadelijk is voor de gezondheid. 16. De Arbeidsomstandighedenwet. 17. Werkruimten (verlichting, verwarming, lawaai enz.), veiligheidsvoorschriften en preventieve maatregelen. 18. Verbetering van de arbeidsomstandigheden en begeleiding en controle van medewerkers met gezondheidsproblemen; het opstellen van een RI&E; verzuimbegeleiding. 19. Het geeft inzicht in de mogelijke gevaren en bevat maatregelen die tot verbetering van de arbeidsomstandigheden kunnen leiden. 20. Zorgen voor goede arbeidsomstandigheden. 21. Het vermijden van onnodig saai werk, de mogelijkheid het werk naar eigen inzicht te doen, betrokken zijn bij het resultaat van het werk, contacten met collega's en het opdoen van vakkennis. 22. De werkgever. 23. Werknemers moeten zich aan de veiligheidsvoorschriften houden. 24. a De Arbeidsinspectie. b Die kan onaangekondigd een bedrijf bezoeken.

28


4.2 DE ARBEIDSOVEREENKOMST (blz. 55)

2.2.1 Het sluiten van een arbeidsovereenkomst (blz. 55) 1. Een afspraak tussen werkgever en werknemer om tegen betaling van loon in dienstverband arbeid te verrichten. 2. Dat de werknemer het werk zelf moet doen en op gezag van anderen. 3. Een fulltimer. 4. Een parttimer. 5. Een werknemer die wordt opgeroepen als er plotseling hulp nodig is. 6. De proeftijd, opzegtermijn en ontslag. 7. Recht waarvan niet mag worden afgeweken. 8. De werkgever moet bij ziekte minimaal 70% van het loon doorbetalen, hij moet minimaal het minimum(jeugd)loon betalen en hij mag de werknemer niet langer dan 10 uur per dag laten werken. 9. Omdat de werkgever in ieder geval verplicht is schriftelijke informatie over de arbeidsvoorwaarden aan de werknemer te geven. 10. Datum indiensttreding, brutoloon, loon bij ziekte, vakantietoeslag, functie met bijbehorende werkzaamheden, tijdsduur dienstverband, proeftijd en eventueel een pensioenregeling. 11. Kostenvergoedingen (reiskosten, kinderopvang, kleding enz.), een auto van de zaak en scholing en opleiding. 12. Als er over de duur van de arbeidsovereenkomst geen afspraak wordt gemaakt. 13. Dat het dienstverband stopt op de overeengekomen datum of na het gereedkomen van het afgesproken werk of na de werkhervatting van de werknemer die tijdelijk vervangen werd. 14. Omdat door de verlenging onbedoeld een vast dienstverband kan ontstaan. 15. Als een tijdelijk contract drie keer wordt verlengd of als een tijdelijk contract na verlenging langer dan twee jaar duurt. 16. Als er tussen de afloop van een tijdelijk contract en de aanvang van een volgend contract meer dan zes maanden ligt. 17. Tijdens de proeftijd. 18. Eén maand bij tijdelijke dienstverbanden die korter dan twee jaar duren en tijdelijke dienstverbanden zonder einddatum en twee maanden bij alle andere arbeidsovereenkomsten. Bij arbeidsovereenkomsten van minder dan een jaar is een proeftijd verboden. 4.2.2 Cao en wazo (blz. 57) 19. Een afspraak over arbeidsvoorwaarden tussen een of meer werkgevers of werkgeversorganisaties en een of meer werknemersorganisaties (vakbonden). 20. Als de werkgever zelf of zijn werkgeversorganisatie de cao heeft gesloten of als de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de cao verbindend heeft verklaard voor alle werkgevers en werknemers in de gehele bedrijfstak. 21. a Dat de werknemer bij zijn indiensttreding verplicht is een geldig identiteitsbewijs te tonen. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 4

29

b Hij moet een kopie van het identitieitsbewijs bij de loonadministratie bewaren. Een paspoort met verblijfsvergunning en werkvergunning. 16 weken. Kraamverlof, calamiteitenverlof en kortdurend zorgverlof. Op spoedeisende en onvoorziene situaties. De werknemer mag ouderschapsverlof opnemen voor de verzorging van zijn kind(eren) jonger dan 8 jaar en de werknemer moet langer dan één jaar in dienst zijn. 27. Als het bedrijfsbelang te veel wordt geschaad. 28. Verplichting tot loonbetaling, tot doorbetaling loon bij ziekte, zorgen voor veilige en gezonde werkomstandigheden, rekening houden met werken rusttijden, toekennen van vakantierechten, uitreiken getuigschrift, en zich als goed werkgever gedragen. 29. Arbeid naar beste vermogen verrichten, arbeid persoonlijk verrichten, aanwijzingen en opdrachten van werkgever opvolgen en zich als goed werknemer gedragen. 22. 23. 24. 25. 26.

4.3 BEËINDIGING ARBEIDSOVEREENKOMST (blz. 55)

4.3.1 Het eindigen van een arbeidsovereenkomst (blz. 57) 1. Een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV WERKbedrijf of ontbinding van de arbeidsovereenkomst vragen bij de kantonrechter of ontslag op staande voet op basis van een dringende reden. 2. Algemen opzegverbod (opzeggen zonder ontslagvergunning), opzegverbod tijdens ziekte of arbeidsongeschiktheid, opzegverbod tijdens zwangerschap en opzegverbod tijdens het lidmaatschap van de OR. 3. Op basis van het aantal dienstjaren ligt deze tussen de één en vier maanden. 4. Één maand. 5. Reorganisatie of inkrimping van het bedrijf, ongeschiktheid voor het werk terwijl geen ander geschikt werk voorhanden is, samenwerkingsproblemen met chef of collega's, plichtsverzuim, arbeidsongeschiktheid die langer dan twee jaar duurt. 6. Tot de kantonrechter. 7. Werkweigering, diefstal, fraude en mishandeling. 8. Het ontslag moet direct ingaan en de reden van ontslag moet zowel mondeling als schriftelijk worden meegedeeld. 9. Hoe lang de werknemer in dienst is geweest en welke werkzaamheden hij heeft verricht. 10. Hoe de werknemer zijn werk heeft verricht en wat de reden van ontslag is. 11. Door een concurrentiebeding overeen te komen. 12. a Het beding moet op schrift staan en mag alleen met meerderjarige werknemers worden overeengekomen. b Het concurrentiebeding geldt voor maximaal één jaar en de werkgever is verplicht de vertrokken werknemer voor het concurrentiebeding een vergoeding te betalen. 30


13. 14.

Door een relatiebeding overeen te komen. Door de kantonrechter.

4.3.2 Arbeidsovereenkomst eindigt (blz. 66) 15. Door eenzijdige opzegging in en na de proeftijd, met wederzijds goedvinden, i.v.m. dringende en gewichtige redenenen, door het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd, bij overlijden van de werknemer, bij faillissement. 16. Door het verstrijken van de periode waarvoor de arbeidsovereenkomst is aangegaan, bij omzetting van de arbeidsovereenkomst naar onbepaalde tijd en bij overlijden van de werknemer.

4.4 SOCIALE VERZEKERINGSWETTEN (blz. 66) 1. a Werknemersverzekeringen en volksverzekeringen. b Werknemersverzekeringen gelden voor werknemers en volksverzekeringen gelden voor alle inwoners.

4.4.1 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

Begrippen (blz. 66) Sociale verzekeringswetten. Voor alle inwoners. Uitkeringen die ervoor zorgen dat iedere inwoner ten minste het sociaal minimum als inkomen heeft. Het sociaal minimum. Per 1 januari en 1 juli vastgesteld loon dat minimaal aan werknemers van 23 jaar en ouder moet worden betaald. Loon dat geldt als maximum bij het vaststellen van de premies en de uitkeringen. De premie. De uitkering. Een nummer waarmee iedere inwoner in de geautomatiseerde administratie van de Belastingdienst en in de administratie van instellingen die belast zijn met de uitvoering van de sociale wetten bekend is.

4.4.2 Organisaties (blz. 67) 11. De vraag naar en het aanbod van arbeidskrachten zo goed mogelijk op elkaar afstemmen. 12. Voor advies, informatie over opleidingen en subsidies enz. 13. Op www.werk.nl. 14. Je kunt dan bij hetzelfde loket een uitkering aanvragen. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN - Afdeling 4

31

15.

16. 17. 18. 19.

De Sociale Dienst van de gemeente beoordeelt op basis van de gegevens van het UWV het recht op bijstandsuitkeringen op grond van de Participatiewet en zorgt voor de uitbetaling daarvan. Daarnaast heeft de dienst een reïntegratietaak. De controle en begeleiding van door ziekte of om andere redenen verzuimende werknemers. Met het regelen van uitkeringen van enkele volksverzekeringen. Een verzekeringsmaatschappij die de kosten dekt van geneeskundige hulp. a Je kunt dan in beroep gaan bij de rechtbank. b Bij de Centrale Raad van Beroep te Utrecht.

4.4.3 Werknemersverzekeringen (blz. 67) 20. De Werkloosheidswet (WW), de Ziektewet (ZW) en de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). 21. Als een werknemer onvrijwillig werkloos wordt en de oorzaak van het ontslag is geen dringende reden. 22. a Eerst twee maanden 75%, daarna 70% van het laatstverdiende loon maar nooit meer dan 75% cq. 70% van het maximumdagloon. b Maximaal drie jaar en twee maanden. 23. De wekeneis en de jareneis. 24. Het UWV. 25. Maximaal twee jaar. 26. 70% van zijn loon met als ondergrens het minimumloon. 27. 70% van het maximumdagloon. 28. Een verzekering voor werkgevers die de kosten dekt van de verplichte loondoorbetaling aan zieke werknemers. 29. De werkgever. 30. - Als zwangerschap er toe leidt dat een vrouwelijke werknemer arbeidsongeschikt wordt; - als een werknemer tijdens zijn ziekte werkloos wordt. 31. Maximaal twee jaar. 32. Als een werknemer na twee jaar nog arbeidsongeschikt is. 33. Het percentage dat je minder kunt verdienen dan voorheen. 34. Je blijft dan in principe bij je werkgever in dienst en je ontvangt geen uitkering op grond van de WIA. 35. De WGA-regeling. 36. Het UWV of een verzekeringsmaatschappij. 37. De werkgever. 4.4.4 38. 39. 40.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (blz. 68) Omdat zij geen werknemer maar zelfstandige zijn. Zelfstandige zonder personeel. Directeur-grootaandeelhouder.

32


4.4.5 Volksverzekeringen (blz. 68) 41. De Algemene Ouderdomswet (AOW), de Algemene nabestaandenwet (Anw), de Algemene Kinderbijslagwet (AKW) en de Wet langdurige zorg (Wlz). 42. Recht op een basispensioen voor inwoners die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt. 43. Recht op een basispensioen voor weduwen, weduwnaars en wezen afhankelijk van persoonlijke omstandigheden en het inkomen. 44. Recht op kinderbijslag voor ouders of verzorgers van een kind dat jonger is dan 18 jaar. 45. Recht op een vergoeding voor kosten van intensieve zorg of toezicht dichtbij. 46. Iedereen die een inkomen heeft. 47. De Belastingdienst. 48. Vergoeding van kosten van geneeskundige hulp. 49. Voor de hele bevolking. 4.4.6 Sociale voorzieningen (blz. 69) 50. Zorgen dat iedere inwoner ten minste het sociaal minimum als inkomen heeft. 51. Recht op aanvulling van uitkeringen van de sociale verzekeringswetten tot het sociaal minimum. Dit geldt voor de WW, de ZW en de WIA. 52. Op het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz). 53. Voor inwoners van 18 jaar of ouder die niet zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien doordat zij te weinig inkomen of vermogen hebben en niet onder een andere sociale verzekeringswet of voorziening vallen. 54. De Sociale Dienst van de gemeente. 55. De overheid. 4.4.7 56. 57. 58.

Van brutoloon naar nettoloon (blz. 69) Loonbelasting en premies volksverzekeringen. Het nettoloon. Jonggehandicaptenkorting en ouderenkorting.


33

34


Ondernemingsvormen

ONDERNEMINGSVORMEN - Afdeling 5

5

AFDELING

35

5.1 DE RECHTSVORM VAN DE ONDERNEMING

5.1.1 Natuurlijke personen en rechtspersonen (blz. 39) 1. Mensen. 2. Een rechtspersoon is een onderneming of instelling die door het recht gelijkgesteld is aan een natuurlijk persoon. Ook een rechtspersoon heeft dus rechten en plichten. 3. Een rechtspersoon kan kopen, verkopen, huren, verhuren, leningen sluiten enz. 4. Een onderneming is een organisatie die als doel heeft het winstgevend vervaardigen of voortbrengen van goederen en/of diensten. 5.1.2 Ondernemingsvormen (blz. 39) 5. - De eenmanszaak; - de stille maatschap en de openbare maatschap; - de vennootschap onder firma (VOF); - de commanditaire vennootschap (CV). 6. - De besloten vennootschap (BV); - de naamloze vennootschap (NV); - de coöperatie (coöp). 5.1.3 7. 8. 9.

10.

11.

Het handelsregister (blz. 39) Ondernemersplein.nl De Kamer van Koophandel. - De handelsnaam van de onderneming; - de ondernemingsvorm (eenmanszaak, VOF, BV enz.); - het adres; - de aard van het bedrijf; - een aantal persoonlijke gegevens van de ondernemers/eigenaren, echter geen privé-adressen); - tot welk bedrag de ondernemer handelingsbevoegd is. - De volledige handelsnaam; - het btw-nummer; - het inschrijvingsnummer in het handelsregister; - de ondernemingsvorm. - De volledige handelsnaam; - de naam en het adres van de klant; - het inschrijvingsnummer in het handelsregister; - het btw-nummer; - de hoeveelheid en de aard van de geleverde goederen of de omvang en de aard van de verrichte diensten; - de prijs exclusief omzetbelasting; - het te betalen bedrag aan omzetbelasting; - factuurdatum; - een uniek factuurnummer.

36


12. a De Handelsnaamwet. b Een naam te kiezen die zo veel op de naam van een bestaande onderneming lijkt, dat verwarring kan ontstaan.

5.2 ONDERNEMINGEN ZONDER RECHTSPERSOONLIJKHEID

5.2.1 De eenmanszaak (blz. 51) 1. Een eenmanszaak is een onderneming waarbij de leiding in handen is van één persoon, die ook de eigenaar is. Zaakvermogen en privé-vermogen zijn bovendien niet gescheiden. 2. Een zelfstandige zonder personeel. 3. De ondernemer/eigenaar is persoonlijk aansprakelijk voor alle schulden van het bedrijf. Die aansprakelijkheid geldt voor zijn hele vermogen, dus niet alleen voor het vermogen dat in de zaak zit, maar ook voor zijn privé-bezittingen. 4. De Kamer van Koophandel, de Belastingdienst (via de KvK) en de gemeente. 5. Ondernemersinkomen. 6. Inkomstenbelasting. 7. Het percentage belasting dat betaald moet worden, wordt hoger naarmate het inkomen stijgt. 8. De eigenaar kan besluiten zijn bedrijf om te zetten in een BV. 9. - De ondernemer kan zelfstandig alle beslissingen nemen. Daardoor is een snelle besluitvorming en een slagvaardige, flexibele bedrijfsvoering mogelijk; - de eigenaar-ondernemer bepaalt zelf hoeveel winst hij zal opnemen voor privé en hoeveel hij voor het bedrijf zal gebruiken. 10. - De ondernemer moet 'van alle markten thuis zijn'; - de afhankelijkheid van één persoon maakt het bedrijf kwetsbaar; - de aansprakelijkheid voor de bedrijfsschulden geldt ook voor de privé-bezittingen van de ondernemer. 5.2.2 De maatschap (blz. 52) 11. Financieel voordeel behalen, bv. door kostenbesparing. 12. Dat elke maat aansprakelijk is voor een gelijk deel van de schulden van de maatschap. 13. Als de gedeelde aansprakelijkheid aan de zakenrelatie bekend is. Is die gedeelde aansprakelijkheid niet bekend gemaakt, dan geldt de hoofdelijke aansprakelijkheid. 14. In het geval van hoofdelijke aansprakelijkheid kan de schuldeiser zelf bepalen bij welke maat hij zijn vordering opeist. 15. Verdeling van bepaalde bedrijfskosten, onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring en de mogelijkheid om in bepaalde gevallen verkregen opdrachten aan elkaar door te geven. ONDERNEMINGSVORMEN - Afdeling 5

37

16. a De aansprakelijkheid voor eventuele verplichtingen die een maat is aangegaan. Een nadeel is ook dat een slecht functionerende maat een negatieve uitwerking kan hebben op het samenwerkingsverband. b Bij de stille maatschap mogen de maten niet onder een gemeenschappelijke naam zaken doen.

5.2.3 Kenmerken vennootschap (blz. 52) 17. - Elke vennootschap heeft een afgescheiden vermogen; - iedere vennoot is automatisch besturend vennoot, tenzij hier andere afspraken over zijn gemaakt. 5.2.4 De vennootschap onder firma (VOF) (blz. 52) 18. Een onderneming met twee of meer eigenaren die onder een gemeenschappelijke handelsnaam een bedrijf uitoefenen. 19. Voor privé-schulden van de medevennoot en voor rechtshandelingen die buiten de in het handelsregister genoemde bevoegdheden staan. 20. Omdat zakenrelaties er dan kennis van kunnen nemen. 21. - De naam van het bedrijf; - de bedrijfsactiviteit(en); - de financiële inbreng van elke vennoot; - de taakomschrijving en de handelingsbevoegdheid van elke vennoot; - de winstverdeling; - afspraken over uittreding; - afspraken over beëindiging. 22. Een notariële akte biedt meer rechtszekerheid dan een onderhandse akte omdat de echtheid niet hoeft te worden bewezen. 23. - Een vast bedrag, ook wel ondernemersloon genoemd; - een rentevergoeding voor het ingebrachte kapitaal; - een deel van de resterende winst. 24. Inkomstenbelasting. 25. Een man-vrouwvennootschap biedt een aantal fiscale voordelen boven de eenmanszaak. 26. - De vennoten kunnen hun bedrijf efficiënter leiden als gevolg van de mogelijkheid van werken taakverdeling; - er is een grotere kapitaalinbreng mogelijk; - er is een grotere spreiding van risico aanwezig. 27. - Elke vennoot is ook hoofdelijk aansprakelijk voor de handelstransacties van zijn medevennoten; - meningsverschillen tussen de vennoten kunnen een snelle besluitvorming in de weg staan en tot een minder slagvaardig beleid leiden. 28. Om bij ziekte of overlijden van een vennoot met de uitkering diens aandeel in het bedrijf te kunnen kopen.

38


5.2.5 De commanditaire vennootschap (CV) (blz. 53) 29. Een VOF heeft alleen beherende vennoten terwijl een CV ook commanditaire vennoten heeft. 30. Een vennoot die belast is met de dagelijkse leiding van de CV. 31. Een vennoot die slechts optreedt als financier van de CV. 32. De beherend vennoot is hoofdelijk aansprakelijk. 33. De commanditaire vennoot is uitsluitend aansprakelijk tot het bedrag van zijn kapitaaldeelname in de CV. 34. Als de commandiet zich als beherend vennoot gedraagt dan loopt hij het risico dat ook hij hoofdelijk aansprakelijk kan worden gesteld. 35. De namen van de commanditaire vennoten worden niet in het handelsregister opgenomen. Wel wordt het aantal commanditaire vennoten vermeld en het totaalbedrag van hun deelname. 36. Uit een afgesproken rentepercentage over het bedrag van hun deelname en een klein deel van de winst. 37. Inkomstenbelasting (dezelfde belasting als bij de VOF en eenmanszaak). 38. IB-ondernemers.

5.3 ONDERNEMINGEN MET RECHTSPERSOONLIJKHEID

5.3.1 De besloten vennootschap (BV) (blz. 68) 1. De namen van de aandeelhouders en het aantal aandelen dat zij bezitten. 2. Dat er toestemming nodig is van andere aandeelhouders voor de verkoop van aandelen. 3. Uit aandelen. 4. De aandeelhouder(s). 5. De directeur(en). 6. Bedrijfsresultaten van het afgelopen jaar, winstverdeling, plannen voor de komende jaren, benoeming of ontslag van de directeur(en), uitgifte van nieuwe aandelen enz. 7. Als hij meer dan 50% van de aandelen bezit. 8. De BV zelf. 9. - Als de directeur zich privé medeaansprakelijk (garant) heeft gesteld tegenover de bank; - als de directeur van wanbeheer kan worden beschuldigd; - als de directeur te laat meldt dat het bedrijf zijn belastingen en premies niet meer kan betalen. 10. Het oprichten van een BV verloopt als volgt: - in overleg met deskundigen (accountant, notaris, jurist) stellen de oprichters statuten vast. Deze bevatten o.a. de naam, het doel en de vestigingsplaats van de BV, de grootte van het aandelenkapitaal en de eventuele blokkeringsregeling; - de BV wordt ingeschreven in het handelsregister. ONDERNEMINGSVORMEN - Afdeling 5

39

Het spreekt vanzelf dat ook de BV over de benodigde vestigingsvergunning(en) moet beschikken en moet worden aangemeld bij de Belastingdienst (via de KvK) en de gemeente. 11. De naam, het doel en de vestigingsplaats van de BV, de grootte van het aandelenkapitaal en de eventuele blokkeringsregeling. 12. Vennootschapsbelasting. 13. 20% voor de eerste 200.000,– winst en 25% voor de winst daarboven. 14. Op een gedeelte van de winst. 15 Dividend. 16. Omdat door winstreservering het eigen vermogen toeneemt waardoor het bedrijf kapitaalkrachtiger wordt en het beter in staat is om toekomstige groei te financieren. Winstreservering heeft voor de aandeelhouders als voordeel dat ook de waarde van hun aandelen toeneemt. 17. Het eigen vermogen. 18. Om de jaarstukken toe te zenden aan het handelsregister van de Kamer van Koophandel. 19. Een beperkte balans met toelichting. 20. a Balans met toelichting, winst- en verliesrekening met toelichting en een jaarverslag van de directie. b Een accountantsverklaring in de publicatie op te nemen. 21. - De eigenaren zijn niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden van de BV; - de directeur is slechts aansprakelijk bij wanbeheer; - de BV heeft in het zakelijk verkeer een hogere status; - het voortbestaan van de onderneming is beter gewaarborgd. 22. - De hogere oprichtingskosten; - de jaarlijkse publicatieplicht m.b.t. de balans en/of resultaten.

5.3.2 De naamloze vennootschap (NV) (blz. 69) 23. Een rechtspersoon waarvan het vermogen is verdeeld in aandelen die vrij verhandelbaar zijn. 24. - De NV geeft aandelen 'aan toonder' uit. De BV geeft uitsluitend aandelen 'op naam' uit; - het totale vermogen van de gemiddelde NV is vele malen groter dan van de gemiddelde BV; - van grote beursgenoteerde NV's kan het aantal aandeelhouders zeer groot zijn. Bij een BV is het aantal aandeelhouders gering; - ofschoon de aandeelhouders van een NV in beginsel 'naamloos' zijn, heeft een aandeelhouder met meer dan 5% kapitaalsbelang een meldingsplicht bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM); - de NV heeft niet het besloten karakter van de BV; - de NV heeft meestal een meerhoofdige directie, terwijl een BV dikwijls slechts een directeur kent. 40


25.

26. 27.

Aandelen 'aan toonder' zijn vrij verhandelbaar, van aandelen 'op naam' is overdracht alleen mogelijk door in- en uitschrijving van de aandeelhouder in het aandeelhoudersregister. Het voorrecht op een bepaald vastgesteld dividendbedrag en het voorrecht op voorrang bij uitbetaling bij liquidatie van de onderneming. Het voorrecht dat verband houdt met de benoeming van directieleden.

5.3.3 Het bestuur van grote ondernemingen (blz. 70) 28. Tantième, aandelen of opties. 29. Dat het optierecht wordt uitgeoefend; de aandelen worden gekocht tegen de vooraf vastgestelde prijs. 30. Toezicht houden op de Raad van Bestuur. Bovendien moet zij ook adviezen verstrekken aan de RvB. 31. Door de algemene vergadering van aandeelhouders (ava). 32. De ondernemingsraad. 33. Een structuurvennootschap is een grote NV of BV met: - een eigen vermogen groter dan 16.000.000,–; - ten minste 100 medewerkers die in Nederland werkzaam zijn; - een wettelijk voorgeschreven ondernemingsraad (OR). 34. - Informatierecht; - adviesrecht; - instemmingsrecht. 35. Een OR is wettelijk verplicht als de onderneming ten minste 50 medewerkers telt.


41

42


Kosten en exploitatieoverzicht

KOSTEN EN EXPLOITATIEOVERZICHT - Afdeling 6

6

AFDELING

43

6.1 KOSTEN

6.1.1 Directe kosten en bedrijfskosten (blz. 14) 1. Meel, suiker e.d. 2. Ze worden gemaakt voor het leveren van een bepaald product of een bepaalde dienst. 3. Om het totale bedrijf in stand te houden. 4. Exploitatiekosten of indirecte kosten. 5. - Personeelskosten; - huisvestingskosten; - afschrijvingskosten; - overige kosten; - rentekosten geldleningen. 6.1.2 Personeel en huisvesting, overige kosten en rente (blz. 14) 6. Kostenvergoedingen voor reizen, studie, kleding en maaltijden, een pensioenverzekering en een kerstpakket. 7. Energie- (gas, elektra) en waterverbruik, brand- en inbraakverzekering, schoonmaak, onderhoud en gemeentelijke belastingen zoals onroerende-zaakbelasting en reinigings- en rioolrecht. 8. Kantoorkosten voor administratie, telefoon, computer en accountant, verzekeringskosten voor WA- en bedrijfsschade, verkoopkosten, autokosten enz. 9. Een hypotheeklening, een familielening, een bankkrediet enz. 6.1.3 Afschrijvingskosten (blz. 14) 10. Gebouwen, machines, inventaris (vloerbedekking, verlichting enz.) bedrijfsauto's enz. 11. Dat er meerdere jaren gebruik van wordt gemaakt. aanschafprijs bedrijfsmiddel 12. Jaarlijkse afschrijvingskosten = gebruiksduur in jaren 13. De waardedaling van een bedrijfsmiddel over een bepaalde periode. 42.000 = 7.000,–. 14. a 6 b 42.000 – ( 7.000 + 7.000) = 28.000,–. 15. De verwachte gebruiksduur. 16. Door de afschrijving. 17. a 20% van 16.000 = 3.200,–. 100% = 5 jaar. b 20% 100% = 20%. 18. a 5 3.500 = 700,–. b 5

44


9 x 700 = 525,–. 12 d 3.500 – 525 = 2.975,–. 19. Als de aanschafprijs beneden 500,– ligt. c

6.2 HET EXPLOITATIEOVERZICHT (blz. 18) 1.

6.2.1 2. 3. 4. 5. 6. 7.

Hoeveel omzet, brutowinst en nettowinst een bedrijf heeft behaald en welke kosten het daarvoor moest maken.

Berekening van de nettowinst (blz. 18) De opbrengst van geleverde producten en/of diensten. Directe kosten. Door de omzet te verminderen met de directe kosten. Bedrijfskosten, exploitatiekosten of indirecte kosten. Door de brutowinst te verminderen met de bedrijfskosten. Met de rentekosten van het vreemd vermogen.

6.2.2 Nettowinst en gewaardeerde kosten (blz. 18) 8. - De eigen arbeid van de ondernemer; - het vermogen dat de ondernemer in de zaak heeft gestoken; - het ondernemersrisico. 9. a Het gewaardeerd loon. b De gewaardeerde rente. c Het economisch resultaat. d De nettowinst. 10. Door een accountant. 6.2.3 Het exploitatieoverzicht van de eenmanszaak (blz. 75) 11. a Privé-opnamen en winstreserve. b Voor inkomstenbelasting, verzekeringspremies en huishoudelijke uitgaven. 12. Omdat bij beide ondernemingsvormen de ondernemers vergoedingen ontvangen voor loon en rente eigen vermogen. 6.2.4 Het exploitatieoverzicht van de BV (blz. 75) 13. a Bij de BV is het salaris van de directeur in de personeelskosten begrepen, bij de eenmanszaak niet. b Het bedrijfsresultaat ligt als gevolg daarvan bij de BV lager. 14. Vennootschapsbelasting (VpB). 15. Nettowinst. 16. Dividend en winstreserve. KOSTEN EN EXPLOITATIEOVERZICHT - Afdeling 6

45

46


Belastingen

BELASTINGEN - Afdeling 7

7

AFDELING

47

7.1 INKOMSTENBELASTING (IB) (blz. 85) 1.

Met een aangifteprogramma.

7.1.1 2. 3. 4. 5. 6. 7.

7.1.2 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

De drie boxen van de Wet op de Inkomstenbelasting (blz. 86) Box 1. Eigenaren van een eenmanszaak, VOF of CV. Als je 5% of meer van de aandelen bezit. Dividend en koerswinst van de aandeelhouder die 5% of meer van de aandelen van één bedrijf bezit. Rente op spaarrekeningen en obligaties, dividend op een aandelenbelang van minder dan 5% en huuropbrengst van een bedrijfspand of tweede huis. Vermogensrendementsbelasting. Het belastingtarief van box 1 (blz. 86) Dat het IB-tarief stijgt naarmate het belastbaar inkomen hoger is. Vier. Voornamelijk uit premies volksverzekeringen en een klein deel inkomstenbelasting. Een wettelijk vastgesteld bedrag of percentage dat bij de inkomsten moet worden opgeteld of daarvan mag worden afgetrokken. Met het autokostenforfait. 0,7% van de WOZ-waarde van de eigen woning. Doordat de renteaftrek groter is dan de bijtelling van het eigen-woningforfait. De reisaftrek openbaar vervoer.

7.1.3 Het belastingtarief van box 2 (blz. 86) 16. Een grootaandeelhouder. 17. Een directeur die een aanmerkelijk belang in een BV bezit. 18. a 25%. b AB-tarief. 19. a 25% dividendbelasting. b Niets. 7.1.4 Het belastingtarief van box 3 (blz. 87) 20. Saldi op spaarrekeningen, uitgeleend geld, beleggingen in aandelen en obligaties en onroerende zaken (behalve de eigen woning). 21. a 4%. b 30%. c 4% van 30% = 1,2%. 22. - Het eigen huis dat door de belastingplichtige wordt bewoond; - de AB-aandelen in een BV; - roerende zaken.

48


23.

nettovermogen vrij van rendementsheffing

242.278,–

belastbaar vermogen

200.000,–

-

42.278,–

fictief rendement 4% van 200.000 = 8.000,– VrB 30% van 8.000 = 2.400,– of 1,2% van 200.000 = 2.400,–

7.1.5 24. 25. 26.

Overzicht inkomensboxen en tarieven (blz. 87) Inkomen uit werk en eigen woning. Inkomen uit aanmerkelijk belang in een BV. Inkomen uit privé-vermogen.

7.1.6 Persoonsgebonden aftrekposten en heffingskortingen (blz. 87) 27. a Aan Nederlandse instellingen met een ideëel doel. b Artsen zonder Grenzen, Amnesty International, De Zonnebloem, kerken. 28. Als ze in totaal meer bedragen dan 1% van het totale belastbaar inkomen uit de drie boxen. 29. De algemene heffingskorting. 30. Alleenstaande ouders die voor een of meer kinderen zorgen en ouderen. 7.1.7 Voorheffing loonbelasting (blz. 87) 31. Over arbeidsinkomsten (loon, uitkering en pensioen). 32. De werkgever of uitkeringsinstantie houdt de loonbelasting in op het loon en draagt deze af aan de Belastingdienst. 33. a Van de hoogte van het loon. b Met de algemene heffingskorting en voor werkenden ook de arbeidskorting. 34. Als de werknemer geen eigen huis en geen inkomsten in box 2 of 3 heeft. 7.1.8 35. 36. 37. 38.

Aangifte IB en aanslag IB (blz. 88) Op het inkomen van het voorgaande jaar. Als je na afloop van het jaar aangifte doet van het werkelijke inkomen. Binnen zes weken. Een beroepschrift indienen bij het gerechtshof.

7.2 AFTREKPOSTEN VOOR ONDERNEMINGEN

7.2.1 Aftrekposten voor alle ondernemingsvormen (blz. 92) 1. Met vennootschapsbelasting (VpB). 2. - Investeringsaftrek; - energie-investeringsaftrek. 3. Door maximaal 1,2% van het totale fiscale loon daarvoor te gebruiken of door gerichte vrijstellingen binnen de werkkostenregeling (WKR) te benutten. BELASTINGEN - Afdeling 7

49

4.

Een verlies mag verrekend worden met de winst van de drie voorgaande jaren (eenmanszaak) of van het voorgaande jaar (BV) en met de komende negen jaar (beide).

7.2.2 Extra aftrekposten voor IB-ondernemers (blz. 92) 5. - Fiscale oudedagsreserve; - ondernemersaftrek; - mkb-winstvrijstelling. 6. Ruim 8.600,–. 7. De ondernemersaftrek mag worden verhoogd met een startersaftrek van 2.123,– voor de eerste drie jaar dat iemand ondernemer is. 8. Als het IB-tarief voor de ondernemer hoger is dan het tarief dat zijn partner moet betalen. 9. a Man-vrouwfirma. b - De partner moet werkelijk mede-ondernemer zijn en niet alleen ondersteunend werk verrichten. - Beide partners moeten elk meer dan 1 200 uur in het bedrijf werkzaam zijn. c De partners profiteren ieder afzonderlijk van de verschillende aftrekken en kunnen in een lagere IB-schijf vallen. 7.2.3 Aangifte IB (blz. 92) 10. 11. 12. 7.2.4 Aangifte VpB (blz. 92) 13. BV, NV, coöperatie. 14. 20% VpB over de winst tot 200.000,–, daarboven 25% VpB. 7.2.5 De keuze eenmanszaak of BV (blz. 92) 15. - Box 1 van de Wet IB (progressief tarief over salaris BV); - vennootschapsbelasting (over winst BV); - box 2 van de Wet IB (aanmerkelijk belangbelasting over dividend BV). 16. Vanwege de extra aftrekposten. 17. De BV.

7.3 OMZETBELASTING (BTW)

3.3.1 1. 2. 3. 4. 5.

Directe en indirecte belastingen (blz. 98) Ze worden direct geheven van de persoon die de belasting moet betalen. De loonbelasting, inkomstenbelasting. Vennootschapsbelasting. btw wordt niet direct van de belastingplichtige geheven. Invoerrechten, overdrachtsbelasting en accijnzen.

50


6. 7.

Van de leveranciers van goederen en diensten. De verbruiker (de consument).

7.3.2 Hoe wordt de omzetbelasting geheven? (blz. 98) 8. Aan al zijn afnemers. 9. Aan zijn leveranciers. 10. 21%. 11. a 126,–. b 84,–. c Belasting over de Toegevoegde Waarde (btw). d Dat moet hij afdragen aan de Belastingdienst. 12. Levensmiddelen, tijdschriften, toegangskaarten voor museum- en bioscoopbezoek enz. 13. Bankdiensten, verzekeringen, gezondheidszorg en onderwijs. 14. Voor exportgoederen. 15. Ondernemers die goederen en diensten aan consumenten leveren, zijn verplicht in advertenties de verkoopprijs duidelijk en inclusief btw te vermelden. Dat geldt ook voor de prijsaanduiding in winkels en showrooms. 16. De prijs exclusief btw, het btw-percentage, het btw-bedrag en het factuurbedrag inclusief btw. 7.3.3 Het aangiftebiljet (blz. 99) 17. Bij levering aan bedrijven wordt de btw apart op de factuur vermeld. Na boeking van de verkoopfacturen blijkt hoeveel btw over de afgelopen periode zal worden ontvangen. 18. Het ontvangen btw-bedrag wordt berekend uit ontvangsten per kas en bank van de afgelopen periode. 19. De door ondernemers aan leveranciers betaalde btw. 20. van klanten ontvangen btw aan leveranciers betaalde btw (voorbelasting)

aan Belastingdienst af te dragen btw (afdracht)

7.3.4 De kleine-ondernemersregeling (blz. 99) 21. Ondernemers die minder dan 1.800,– aan btw hoeven af te dragen aan de Belastingdienst. 22. a De ondernemer kan dan een verzoek indienen om ontheffing van het voeren van een btw-boekhouding. b Omdat hij op zijn facturen geen btw vermeldt, kunnen zijn klanten geen btw aftrekken.


51

52


Facturering en kasstaat

FACTURERING EN KASSTAAT - Afdeling 8

8

AFDELING

53

8.1 DE KOOPOVEREENKOMST

8.1.1 In gebreke blijven (blz. 211) 1. Het opschortingsrecht. 2. Het retentierecht. 3. a Het recht van reclame. b - Schriftelijk terugvorderen; - binnen zes weken terugvorderen; - de zaak moet nog in bezit zijn van de koper; - de zaak mag niet bewerkt of verwerkt zijn. c Een deurwaarder inschakelen om zijn eigendom terug te halen. 4. Dat de koper pas eigenaar wordt als de koopprijs volledig is voldaan. 5. a Door algemene leverings- en betalingsvoorwaarden op te stellen. b De algemene leveringsvoorwaarden aan alle kopers te overhandigen. 6. Algemene voorwaarden moeten redelijk zijn voor de klant en het taalgebruik begrijpelijk. 8.2.1 Aansprakelijkheid (blz. 211) 7. De aansprakelijkheid van de schuldenaar voor de schade die is ontstaan door het niet nakomen van de overeenkomst. 8. Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad en uit rechtmatige daad. 9. Er moet sprake zijn van verwijtbaarheid bij de veroorzaker van het incident. 10. 6 maanden. 11. 7 dagen. 12. De aankoop moet meer dan 34,– bedragen en de koop moet binnen acht dagen ongedaan gemaakt worden.

8.2 ONTVANGST, UITLEVERING EN FACTURERING

8.2.1 Bestelling en ontvangst van goederen (blz. 123) 1. a Vergelijking van de orderbevestiging met de eigen kopiebestelling. b Eventuele fouten kunnen dan nog aan de leverancier worden doorgegeven voordat de goederen worden verzonden. 2. De vrachtbrief en de paklijst. 3. Afleveringseenheden. 4. Dozen, kratten en rolcontainers. 5. Het aantal colli's en eventuele transportbeschadigingen. 6. Ontbrekende colli's (goederen). 7. Gedetailleerde informatie over de afgeleverde goederen zoals artikelomschrijving, typenummer, aantal enz. 54


8.2.2 De factuur (blz. 133) 8. Omschrijving van de geleverde goederen, aantal, stukprijs, totaalbedrag (excl. btw); btw-percentage en -bedrag; factuurbedrag. 9. ??? 8.2.3 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.

Handelsgebruiken (blz. 103) Vaste offerte, vrijblijvende offerte en offerte vast mits onverkocht. Rabat, handelsmarge. Kwantumkorting, seizoenkorting, omzetbonus. Wanneer, waar en hoe moet worden geleverd en of er een transportverzekering moet worden afgesloten. Vooruitbetaling. Dat de factuur bij aflevering van de goederen aan de vervoerder moet worden betaald. Betaling na aflevering. Kredietbeperkingstoeslag in rekening brengen of een korting voor contante betaling verlenen. Een korting die bij tijdige betaling van het eindbedrag mag worden afgetrokken. Een toeslag op de factuur die bij tijdige betaling niet hoeft te worden betaald.

8.3 INCASSO EN FACTORING

8.3.1 1. 2. 3.

Herinneren en aanmanen (blz. 123) Openstaande postenoverzicht. Betalingsherinnering. Aanmaning.

8.3.2 Sommeren en incassoprocedure (blz. 123) 4. Een laatste maning om de openstaande factuur zonder verdere kosten te voldoen. 5. Een betalingstermijn en dat je de vordering na de betalingstermijn uit handen zult geven en dat het openstaande bedrag vermeerderd zal worden met incassokosten en wettelijke rente. 6. Als de schuldenaar niet binnen de in de sommatie gestelde termijn heeft betaald. 8.3.3 Factoring (blz. 138) 7. 8. 9. 10.

Verkoop van vorderingen op debiteuren aan een factor. Omdat de factormaatschappij alle risico's van wanbetaling of overschrijding van betalingstermijnen voor haar rekening neemt. Zodat de factormaatschappij niet het risico loopt dat een bedrijf alleen zijn 'moeilijke' vorderingen verkoopt en de probleemloze zelf gaat incasseren. De ondernemer.


55

8.4 DE KASSTAAT BIJ BEDRIJVEN DIE OP REKENING LEVEREN OPDRACHT 1 t/m 6 KASSTAAT Nr. . .3. . . . . . . . datum

1 4 13

omschrijving

ontvangsten

tegenrek. D/C

–

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

18

. . . . . . . . . . . . . . . .

20

. . . . . . . . . . . . . . . .

25

. . . . . . . . . . . . . . . .

31 31

. . . . . . . . . . . . . . . .

kasteveel/kastekort eindsaldo

180, – 240, – 50,40

– C

nr.

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .

555, – 250, –

uitgaven

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .

C C C 60, – D 12,60 D 50,50 D 10,60 D

5, – D 1.136,70 –

– 200

130 850 181 410 180 420 180

470 –

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

Totaal

1.

maart 2015

...............................

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .

beginsaldo bankopname betaling debiteur F. de Wit nr. 3392 contante verkoop btw ramen lappen btw benzine btw

Periode:

1.275,40

. . . . . . . . . . . . . . .

1.275,40

. . . . . . . . . . . . . . .

Voor kleine uitgaven op kantoor zoals vrachtkosten, postzegels en aankoop van kantoor- of schoonmaakartikelen.

8.4.1 Het samenstellen van de kasstaat (blz. 103) 2. Kolommen voor datum, omschrijving, ontvangsten en uitgaven en de codering voor het grootboek. 3. Op de regel boven het eindsaldo. 8.4.2 De kascontrole (blz. 103) 4. a Als het verschil in de kolom ontvangsten staat. b Als het verschil in de kolom uitgaven staat. 5. Kascontrole en boekingsstuk.

56


Financiering en financieel beleid

FINANCIERING EN FINANCIEEL BELEID - Afdeling 9

9

AFDELING

57

9.1 VERMOGENSBEHOEFTE EN VERMOGENSVERKRIJGING

9.1.1 Eigen en vreemd vermogen (blz. 108) 1. Een constructiebedrijf met 100 werknemers, grote bedrijfsruimte en kostbare machines heeft meer vermogen nodig dan een eenpersoons schildersbedrijf met een kleine opslagruimte zonder machines. 2. Eigen vermogen en vreemd vermogen. 3. Het eigen vermogen is de basis voor de financiering van het bedrijf. 4. Krediet. 5. Kort vermogen of vreemd vermogen op korte termijn en lang vermogen of vreemd vermogen op lange termijn. 6. Eigen vermogen en lang vreemd vermogen. 9.1.2 7. 8. 9. 10. 11. 12.

13. 14. 15. 16. 17. 18.

Vormen van vreemd vermogen (blz. 108) Ontvangen leverancierskrediet, belastingschuld en bankkrediet. Doordat goederen niet direct bij aflevering worden betaald. Omdat het leverancierskrediet binnen een of enkele maanden moet worden betaald. Loonbelasting, btw, belasting over de winst. Dat de ondernemer naar behoefte geld kan opnemen en terugstorten. a Als de bank het eigen vermogen te laag vindt. b - de Borgstelling mkb-kredieten; - het Besluit bijstandverlening zelfstandigen. Hypothecaire lening en particuliere lening. Een geldlening waarvoor een onroerende zaak als zekerheid (onderpand) wordt gegeven. Omdat de looptijd meestal meer dan tien jaar bedraagt. Een lening van familie of vrienden. Dat de lening bij faillissement pas wordt terugbetaald als alle andere schulden zijn voldaan. Met eigen vermogen.

9.1.3 Samenvatting (blz. 109) 19. Passiva, vermogensbronnen. 20. Activa, bedrijfsmiddelen. 21. a 500.000,–. b eigen vermogen 180.000,–. hypotheek 170.000,– lening - 30.000,– lang vreemd vermogen 200.000,–

58


crediteuren bank overige schulden

kort vreemd vermogen

120.000,–

-

45.000,– 50.000,– 25.000,–

9.2 DE LIQUIDITEIT VAN EEN ONDERNEMING

4.2.1 Liquiditeit en werkkapitaal (blz. 113) 1. a Een onderneming is liquide als ze haar schulden op tijd kan betalen. b Het bedrijf moet over voldoende werkkapitaal beschikken. 2. Vaste en vlottende bedrijfsmiddelen. 3. Als het geld in deze bedrijfsmiddelen voor lange tijd vastzit. 4. Als het geld in deze bedrijfsmiddelen na korte tijd weer vrijkomt. 5. Lang en kort vermogen. 6. Eigen vermogen, hypotheek, lening. 7. Bankkrediet, crediteuren, overige schulden. 8. Omdat lang vermogen langer dan één jaar beschikbaar is en het geld dat in vaste activa is geïnvesteerd niet binnen één jaar volledig vrijkomt. 9. Als het lang vermogen groter is dan het bedrag dat voor de vaste activa nodig is. 10. Dat de liquiditeit goed is. 9.2.2 De current ratio (blz. 114) 11. a Door middel van de current ratio. vlottende bedrijfsmiddelen b kort vermogen 12. Er kunnen betalingsmoeilijkheden ontstaan omdat er geen werkkapitaal is. 9.2.3 De quick ratio (blz. 114) 13. In de formule voor het berekenen van de quick ratio wordt de goederenvoorraad niet opgenomen. vorderingen + betaalmiddelen 14. kort vermogen 15. Voor het beoordelen van de liquiditeit en het vergelijken van de liquiditeit met voorgaande jaren en met andere bedrijven in dezelfde branche. 16. Bij het beoordelen van een kredietaanvraag. 9.2.4 17. 18. 19.

Kernen in de vlottende bedrijfsmiddelen (blz. 114) De goederenkern. De debiteurenkern. Met het werkkapitaal (het 'overschot' aan lang vermogen).


59

9.2.5 Samenvatting (blz. 115) 20. a Met de current ratio en de quick ratio. b Op de kernen in de vlottende bedrijfsmiddelen. 21. a 414.000 – 370.000 = 44.000,–. 140.000 b = 1,5. 96.000 58.000 + 18.000 = 0,8. c 96.000

9.3 DE SOLVABILITEIT VAN EEN ONDERNEMING

9.3.1 Wat verstaan we onder solvabiliteit? (blz. 120) 1. Als een onderneming in staat is het vreemd vermogen volledig terug te betalen. 2. De verhouding tussen het eigen vermogen en het totale vermogen. 9.3.2 Het kengetal van de solvabiliteit (blz. 120) eigen vermogen x 100%. 3. totaal vermogen 4. Voor welk percentage de eigenaar deelneemt in het totale vermogen van de onderneming. 5. 30%. 6. Betrouwbaarheid ondernemer, winstgevendheid van het bedrijf, de ontwikkeling van de branche. 7. Als je percentages met elkaar vergelijkt. 8. a 10% van 20% = 2%; 20% + 2% = 22%. b 20% + 10% = 30%. 9.3.3 Bewaken van de solvabiliteit (blz. 120) 9. a Uit de balans van een bedrijf. b De balans is slechts een momentopname van de financiële situatie. 10. De kengetallen moeten van tijd tot tijd met elkaar worden vergeleken. 11. Het eigen vermogen als percentage van het totale vermogen zal groeien, waardoor de solvabiliteit ook verbetert. 12. Wanneer alles duurder wordt, is er meer vermogen nodig om de bedrijfsmiddelen te financieren. Als de winstreserve daarvoor niet toereikend is, moet er meer vreemd vermogen worden aangetrokken, waardoor de solvabiliteit achteruit gaat. 13. Als de winst onvoldoende is voor de noodzakelijke privé-opnamen, daalt het eigen vermogen (en daardoor de solvabiliteit). 180.000 14. a x 100% = 30%. 600.000 198.000 x 100% = 22%. b 900.000 c Dat de solvabiliteit is verslechterd met 8 procentpunt. 60


9.4 CASHFLOW

Opdracht blz. 125 KASSTROOMOVERZICHT EENMANSZAAK

Berekening van de cashflow nettowinst afschrijvingen cashflow Besteding van de cashflow vaste activa vlottende activa aflossingen (lang + kort VV) privé-opnamen -

60.000,– - 30.000,–

(+)

90.000,–

10.000,– 5.000,– 20.000,– 50.000,– - 85.000,–

mutatie liquide middelen

(–)

+ 10.000,–

(blz. 128) 1. Voor de groei van het bedrijf en voor het opvangen van eventuele tegenvallers. 2. Uit de nettowinst en de afschrijvingen. 3. Kasstroom. 4. Voor investeringen in vaste activa, verhoging van vlottende activa, aflossingen, privé-opnamen (bij een eenmanszaak) of dividenduitkeringen (bij een BV). 9.4.1 Cashflow bij de eenmanszaak (blz. 128) 5. In het exploitatieoverzicht. 6. Omdat afschrijvingen wel als kosten worden geboekt maar het bedrag niet wordt uitgegeven. 7. De linkerkant of debetkant van de balans. 8. De rechterkant of creditkant van de balans. 9. Voor privé-opnamen. 10. Een samenvatting van de berekening en de besteding van de cashflow. 11. Door de toe- of afname van de liquide middelen te vergelijken met het kas-banksaldo van de begin- en eindbalans. 9.4.2 12. 13. 14. 15.

Cashflow bij de BV (blz. 129) Nettowinst. Nettowinst + afschrijvingen. Bij de BV is het eigen vermogen opgedeeld in aandelenvermogen en winstreserve. Bij een BV staat dividend in plaats van privé-opnamen.


61

9.4.3 Vergelijking cashflow eenmanszaak en BV (blz. 129) 16. 17.

De nettowinst van de BV en de eenmanszaak zijn niet gelijk. Omdat de BV zelfstandig belasting (VpB) betaalt en omdat de personeelskosten hoger zijn (salaris directeur). De ondernemer van een eenmanszaak heeft een groot bedrag nodig omdat hij geen salaris ontvangt en omdat hij privé over de winst van het bedrijf belasting moet betalen. Omdat er bij een VOF meer eigenaren zijn.

18.

19.

9.5 DE RENTABILITEIT VAN VERMOGEN

9.5.1 1. 2. 3. 4. 5.

De opbrengst van belegd vermogen (blz. 133) In aandelen, obligaties of edele metalen. De jaaropbrengst van het vermogen uitgedrukt in een percentage. Aan de creditkant van de balans. Het vermogen dat door de eigenaren beschikbaar is gesteld. Het vermogen dat beschikbaar is gesteld door de kredietgevers zoals banken en leveranciers.

4.5.2 De rentabiliteit van het totale vermogen (RTV) (blz. 134) 6. Met het kengetal van de rentabiliteit van het totale vermogen. bedrijfsresultaat 7. RTV = x 100%. gemiddeld totale vermogen 8. Uit het exploitatieoverzicht. 9. Door het totale vermogen van begin- en eindbalans bij elkaar op te tellen en door twee te delen. 10. Door het percentage te vergelijken met het rentepercentage van staatsobligaties. 11. De rente van staatsobligaties staat vast. 12. De terugbetaling van het vermogen is door de staat gegarandeerd. 9.5.3 De rentabiliteit van het eigen vermogen (REV) (blz. 134) 13. De eigenaren (aandeelhouders). nettowinst 14. REV = x 100%. gemiddeld eigen vermogen 9.5.4 Rentabiliteit en ondernemingsvorm (blz. 134) 15. Omdat bij de eenmanszaak het ondernemersloon niet tot de kosten wordt gerekend. 62


9.6 BANKKREDIET

9.6.1 1. 2. 3. 4. 5.

Rekening-courantkrediet (blz. 138) Op een rekening-courant worden doorlopend bedragen bij- en afgeboekt. De rekeninghouder heeft dan een schuld aan de bank. De vergoede rente is laag, de in rekening gebrachte rente is hoog. Een overeenkomst. Hoe hoog het krediet mag zijn.

9.6.2 6. 7. 8. 9. 10. 11.

Zekerheidstelling (blz. 138) Een krediet zonder onderpand. Gebouwen, inventaris en machines, auto's, vorderingen op debiteuren enz. Het onderpand moet een overwaarde bezitten. 80.000 + 25% van 80.000 = 100.000,–. Aan de ondernemer. Iemand stelt zich dan persoonlijk garant voor het terugbetalen van een bankkrediet. 12. a De Borgstelling mkb-kredieten. b De staat. 13. Bij een bank.

9.7 LEVERANCIERSKREDIET

9.7.1 Leverancierskrediet ontstaat automatisch (blz. 144) 1. Doordat de goederen niet direct bij aflevering worden betaald. De leverancier zendt een factuur die pas later wordt voldaan. 2. Betaling binnen de periode dat het leverancierskrediet kosteloos is (bijvoorbeeld binnen acht dagen). 3. Bij betaling na de periode dat het leverancierskrediet kosteloos is. 4. Korting voor contante betaling en kredietbeperkingstoeslag. 9.7.2 Korting voor contante betaling (blz. 145) 5. De rentekosten zijn in de prijzen van de artikelen verrekend. 6. 30 dagen. 9.7.3 Kredietbeperkingstoeslag (blz. 145) 7. De kosten van het krediet. 8. Als de afnemer na de kosteloze kredietperiode gebruikmaakt van het leverancierskrediet. 9. De werkelijke inkoopprijs en de kredietkosten staan afzonderlijk op de factuur. FINANCIERING EN FINANCIEEL BELEID - Afdeling 9

63

9.7.4 10. 11. 12.

Leverancierskrediet en afnemerskrediet (blz. 146) Vorderingen op debiteuren. Door vooruitbetaling van de afnemer. Omdat zowel de debiteuren als de ondernemer zelf vooruit kunnen betalen.

9.8 LEASING

9.8.1. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Twee vormen van leasing (blz. 149) Als de ondernemer de aanschaf van een bedrijfsmiddel voor 100% wil financieren. Huren. De kosten van rente, afschrijving en administratie. De kosten van onderhoud, reparatie, verzekering enz. De leasemaatschappij (de verhuurder). De ondernemer. De bank krijgt als zekerheid 'stil pandrecht' op het bedrijfsmiddel. Financiële lease is een koopovereenkomst met de leverancier, gecombineerd met een kredietovereenkomst met de bank.

9.8.2 Leasing en financiering (blz. 149) 9. Het bedrijfsmiddel wordt gehuurd en daarom veranderen de balansposten niet. 10. Het bedrijfsmiddel wordt eigendom van het bedrijf, daardoor nemen zowel de activa als het vreemd vermogen toe.

64


Bedrijfscontrole en ondernemingsplan

10 AFDELING

BEDRIJFSCONTROLE EN ONDERNEMINGSPLAN - Afdeling 10

65

10.1 BEGROTEN EN BUDGETTEREN

10.1.1. De exploitatiebegroting (blz. 159) 1. Hoeveel de omzet, de directe kosten, de bedrijfskosten en de winst in een bepaalde periode zijn geweest. 2. Je kunt er de bedrijfsresultaten van voorgaande jaren mee beoordelen en je kunt het gebruiken bij het maken van een exploitatiebegroting voor de komende periode. 3. Een overzicht van de te verwachten opbrengsten en kosten voor de komende periode. 4. Omzetprognose. 5. - Op de omzetontwikkeling van de voorgaande jaren; - op de toekomstige ontwikkelingen in de markt; - op geplande eigen activiteiten. 6. Budgetteren. 7. Een budget is een bedrag dat voor een bepaald doel is bestemd. 8. Het inkoopbudget en het kostenbudget. 9. De inkoop van grondstoffen of handelsgoederen. 10. - De gegevens van voorgaande jaren; - de omzetprognose voor het komend jaar; - wijziging in het personeelsbestand en een eventuele stijging van de loonkosten; - stijging van energiekosten en van gemeentelijke belastingen; - extra uitgaven aan verbouwing, uitbreiding, reclame, marktonderzoek enz. 11. In deelbudgetten. 12. a Personeelskosten, huisvestingskosten, afschrijvingskosten en reclamekosten. b Afdeling administratie, afdeling service en reparatie en de afdeling verkoop. 13. In een exploitatiebegroting. 10.1.2 De liquiditeitsbegroting (blz. 160) 14. Een begroting van het verwachte banksaldo en van de verwachte ontvangsten en uitgaven in de komende periode. 15. De liquiditeitspositie aan het einde van de maand. 16. Als het negatief kas-banksaldo lager is dan de kredietlimiet die de ondernemer met zijn bank heeft afgesproken. 17. Een exploitatiebegroting bevat de geschatte omzet en kosten voor het komende jaar. Bij de liquiditeitsbegroting gaat het om de de te verwachten ontvangsten en uitgaven. 18. Een spreadsheet. 10.1.3 Investeringsbegroting en financieringsplan (blz. 160) 19. - Als hij zijn bedrijf start; - als het bedrijf sterk groeit; - als het bedrijfsbeleid ingrijpend wordt gewijzigd. 66


20. 21.

Een overzicht waaruit blijkt welke financiële bronnen de ondernemer wil gebruiken om bepaalde investeringen te betalen. Leverancierskrediet, crowdfunding, een hypothecaire lening, bankkrediet.

10.1.4 Planning en doelstelling (blz. 161) 22. De doelstelling moet duidelijk, meetbaar en haalbaar zijn. 23. - Je kunt dan achteraf vaststellen of je het beoogde doel ook hebt bereikt; - je kunt tussentijds controleren of je op de goede weg bent. 24. a Langetermijndoelen en kortetermijndoelen. b Dat de kortetermijndoelen in strijd zijn met de langetermijndoelen.

10.3 ONDERNEMINGSPLAN MARTENS

10.3.1 Het marketingplan (stap 1) (blz. 13) OPDRACHT 10301 direct marktgebied: 20 000 x 238 indirect marktgebied: 10 000 x 238 potentiële omzet totale marktgebied OPDRACHT 10302 koopkrachtbinding direct marktgebied: 70% van 20 000 x 238 koopkrachtbinding indirect marktgebied: 50% van 10 000 x 238 koopkrachtbinding totale marktgebied

4.760.000,–

- 2.380.000,– 7.140.000,–

3.332.000,–

- 1.190.000,– 4.522.000,–

of: 19 000 x 238 = 4.522.000,–. OPDRACHT 10303 koopkrachtbinding totale marktgebied toevloeiing omzetprognose totale marktgebied

4.522.000,–

-

72.000,–

4.594.000,–

OPDRACHT 10304 omzetprognose bloemen/planten: 30% x 4.594.000 = 1.378.200,– omzetprognose overig assortiment: 70% x 4.594.000 = 3.215.800,– BEDRIJFSCONTROLE EN ONDERNEMINGSPLAN - Afdeling 10

67

OPDRACHT 10305 aandeel bloemen/planten: 40% van 1.378.200 aandeel overig assortiment: 46% van 3.215.800 omzetprognose tuincentra

551.280,– - 1.479.268,–

2.030.548,–

OPDRACHT 10306 675 m2 x (140% x 640) = 604.800,– Johns bedrijfscapaciteit is te klein/voldoende/ruim voldoende voor de omzetprognose van 420.000,–.

10.3.2 Het financiële plan (stap 2) (blz. 17) OPDRACHT 10307 34.000 eigen vermogen x 100% = x 100% = 30,9%. a. totaal vermogen 110.000 b.

eigen vermogen + lening 53.000 = x 100% = 48,2%. totaal vermogen 110.000

OPDRACHT 10308 EXPLOITATIEBEGROTING OMZET directe kosten

295.000,– - 171.100,–

100,0% 58,0%

BRUTOWINST

123.900,–

42,0%

bedrijfskosten: • personeelskosten • huisvestingskosten • vervoerskosten • verzekeringskosten • verkoopkosten • accountantskosten • afschrijvingskosten • opstartkosten • algemene kosten

51.900,– - 15.000,– - 3.000,– - 2.000,– - 5.000,– - 1.000,– - 7.200,– - 12.000,– - 2.000,–

totaal

-

99.100,–

-

24.800,– 3.000,–

21.800,–

totaal

-

31.360,–

economisch resultaat (pos./neg.)

bedrijfsresultaat rentekosten vreemd vermogen NETTOWINST gewaardeerd loon gewaardeerde rente

7,4%

30.000,–

-

1.360,– 9.560,– (–)

–3,2%

68

OPDRACHT 10309 a. afschrijvingen nettowinst cashflow

7.200,– - 21.800,– 29.000,–

b. De cashflow is voldoende/onvoldoende voor deze bestedingen. OPDRACHT 10310 ontvangsten: • eigen geld • familielening • lening oom • ontvangsten totaal uitgaven: • verbouwing huurpand • bedrijfsauto • computer • waarborgsom huur • 50% opstartkosten • privé-opnamen • uitgaven totaal

34.000,–

- 19.000,– - 1.000,– 54.000,– 1.800,– - 18.500,– - 2.400,– - 3.600,– - 7.200,– - 2.500,–

kas-banksaldo per 31 december


- 36.000,– 18.000,–

69

OPDRACHT 10311 LIQUIDITEITSBEGROTING 1e kwartaal

saldo kas+bank ontvangsten: • omzet *) • retour btw

2e kwartaal

3e kwartaal

4e kwartaal

+ 18.000

. . . .– . . .33.500 ........

. . . .– . . .23.500 ........

. . . .– . . .15.900 ........

66.700 14.000

77.000 6.300

88.000 –

101.700 –

totaal ontvangsten uitgaven: • opstartkosten *) • inventaris *) • startvoorraad *) • inkopen *) • huisvestingskosten *) • vervoerskosten *) • verkoopkosten *) • accountantskosten *) • algemene kosten *) • afdracht btw • personeelskosten • verzekeringskosten • aflossingen • rente- en bankkosten • privé-opnamen

80.700

83.300

88.000

101.700

7.200 13.100 56.500 25.800 4.500 900 1.500 500 600 – 13.000 500 – 600 7.500

– – – 42.700 4.500 900 1.500 200 600 – 13.000 500 1.000 900 7.500

– – – 48.900 4.500 900 1.500 200 600 2.200 13.000 500 – 600 7.500

– – – 56.400 4.500 900 1.500 300 600 3.000 13.000 500 1.000 900 7.500

totaal uitgaven

132.200

73.300

80.400

90.100

– 33.500

. . . .– . . .23.500 ........

. . . .– . . .15.900 ........

– 4.300

saldo kas+bank *)

incl. btw

70

alle bedragen afgerond op 100,–.


Antwoorden werkboek

ANTWOORDEN WERKBOEK

71

1. ALGEMENE ORIENTATIE 1.1 HET BEDRIJFSLEVEN

Meerkeuzevragen (blz. 8) 1. B 6. A 11. 2. B 7. D 3. C 8. B 4. B 9. B 5. C 10. C Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. A 2. A 7. A 3. A 8. B 4. A 9. A 5. B 10. A

B

10) 11. 12. 13. 14. 15.

B B B A A

16. 17. 18. 19. 20.

A B A A A

Meerkeuzevragen (blz. 1. .. 6. B 2. A 7. A 3. B 8. A 4. D 9. D 5. B 10. B

12) 11. 12. 13. 14. 15.

B A B B B

16. 17. 18.

.. C C

Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. A 2. B 7. B 3. A 8. B 4. B 9. A 5. B 10. A

15) 11. 12. 13. 14. 15.

A A A A B

16. 17. 18. 19. 20.

B A B B A

21. 22. 23. 24. 25.

A A A B A

21. 22. 23. 24. 25.

A B A A B

26. 27. 28.

B A A

1.2 PRODUCTBELEID

72

ANTWOORDEN WERKBOEK

2. MARKETINGBELEID 2.1 MARKTGERICHT ONDERNEMEN EN MARKETINGFORMULE

Meerkeuzevragen (blz. 28) 1. C 6. C 2. B 7. A 3. A 8. D 4. A 5. A Juist-onjuistvragen (blz. 1. B 6. A 2. A 7. A 3. A 8. B 4. A 9. A 5. B 10. B

28) 11. 12. 13. 14. 15.

A A B A B

16. 17.

B B

2.2 MARKETINGFORMULE EN MARKETINGMIX

Meerkeuzevragen (blz. 32) 1. C 2. C Juist-onjuistvragen (blz. 32) 1. B 6. A 2. A 3. A 4. A 5. B 2.3 MARKTONDERZOEK

Meerkeuzevragen (blz. 33) 1. D 2. A 3. B Juist-onjuistvragen (blz. 35) 1. A 2. B 3. B 4. A

ANTWOORDEN WERKBOEK

73

2.4 OMZETPROGNOSE EN MARKTAANDEEL

Meerkeuzevragen 1. D 4. 2. B 5. 3. A 6. 7.

(blz. 33) B A C

B potentiële omzet: 20 000 x 85 = afvloeiing 30%

8.

B

9.

A

1.700.000,–

-

510.000,–

koopkrachtbinding toevloeiing

1.190.000,–

omzetprognose

1.465.000,–

-

275.000,–

1.200.000 x 100% = 27,27% afgerond 27%. 4.400.000

Juist-onjuistvragen (blz. 35) 1. B 6. B 2. A 7. A 3. A 8. B 4. A 9. A 5. A Opdrachten (blz. 37) 1. a. 7 000 vrouwen x 900 = 6.300.000,–. b. potentiële omzet afvloeiing 40%

6.300.000,–

- 2.520.000,–

koopkrachtbinding

3.780.000,–

c. koopkrachtbinding toevloeiing

3.780.000,–

omzetprognose

4.100.000,–

-

320.000,–

d. omzet winkel A: 220 m2 x 6.000 = omzet winkel B: 180 m2 x 6.000 = omzet winkel C: 150 m2 x 6.000 = totale omzet concurrenten: e. omzetprognose marktgebied omzet directe concurrenten ruimte in de markt f. 74

1.320.000,–

- 1.080.000,– - 900.000,– 3.300.000,– 4.100.000,–

- 3.300.000,–

800.000,–

omzet Wentink 600.000 x 100% = 15%. omzet alle zaken 4.000.000 ANTWOORDEN WERKBOEK

2.

a. 14 000 + 18 000 + 38 000 + 32 000 + 18.000 + 14 000 + 18 000 + 40 000 + 34 000 + 22 000 = 248 000. b. A: B: C: D:

15% 40% 30% 15%

van van van van

248 000 248 000 248 000 248 000

= = = =

c. 14 000 x 1 persoon = 15 000 x 2 personen =

37 200. 99 200. 74 400. 37 200. 14 000 30 000 + 44 000

d. vrouwen 36 t/m 55 vrouwen 56 en ouder

34 000 22 000 + 56 000

(15% + 40%) x 56 000 = 30 800. 3.

a. A: 180 m2 x 4.000 = B: 140 m2 x 4.000 = C: 130 m2 x 4.000 =

-

720.000,– 560.000,– 520.000,–

b. gezamenlijke omzet ABC 1.800.000,– indirecte concurrenten 10% - 180.000,– 1.980.000,– 720.000 x 100% = 36,4%. 1.980.000 560.000 x 100% = 28,3%. B: 1.980.000 520.000 x 100% = 26,3%. C: 1.980.000

c. A:

d. 20 000 x 140 = e. afvloeiing 10%

2.800.000,–

-

280.000,–

2.520.000,–

f.

toevloeiing

-

omzetprognose omzet concurrentie

2.580.000,–

- 1.980.000,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

60.000,–

600.000,–

75

4. 5.

Nieuwe vraag afzet. a. 62 500 x 30 = 1.875.000,–. b. omzet supermarkt: 25% van 1.875.000 = omzet reformzaak: 90 x 8.000 = totale omzet concurrentie

6.

-

468.750,– 720.000,–

1.188.750,–

potentiële omzet omzet concurrentie

1.875.000,–

ruimte in de markt

- 1.188.750,– 686.250,–

a. 18% van 90 000 = 16 200. b. 4% van 16 200 = 648. 648 x 750 = 486.000,–.

2.5 MARKTVERKENNING

Meerkeuzevragen (blz. 66) 1. A 2. A 3. A Juist-onjuistvragen (blz. 67) 1. A 6. A 11. 2. A 7. B 3. B 8. B 4. A 9. A 5. B 10. B

76

B

ANTWOORDEN WERKBOEK

3. MARKETINGINSTRUMENTEN 3.1 ASSORTIMENT

Meerkeuzevragen (blz. 44) 1. C 6. C 2. B 3. C 4. C Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. A 2. A 7. A 3. A 8. B 4. A 9. A 5. B 10. A

45) 11. 12. 13. 14. 15.

A B A A B

3.2 PRIJS

Meerkeuzevragen (blz. 49) 1. C 2. C 3. A 4. B 5. A 6. C 7. A 8.

A 1e artikel 2e artikel

100% van de prijs. 50% van de prijs.

samen

150%

150% = 75% van de prijs. 2 korting: 100 - 75 = 25%.

per artikel 9. 10.

B A

Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. A 2. B 7. A 3. A 8. B 4. B 9. A 5. B 10. A

51) 11. 12. 13. 14. 15.

ANTWOORDEN WERKBOEK

B B A B A

16. 17. 18.

B B B

77

3.3 RECLAME, PROMOTIES EN PUBLIC RELATIONS

Meerkeuzevragen (blz. 62) 1. C 6. A 11. 2. C 7. B 3. A 8. D 4. A 9. C 5. C 10. B Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. A 2. B 7. A 3. A 8. B 4. A 9. B 5. A 10. A

78

64) 11. 12. 13. 14. 15.

A

B B A B B

16. 17. 18. 19.

A A A A

ANTWOORDEN WERKBOEK

4. WETTEN EN VOORSCHRIFTEN 4.1 ARBEIDSWETTEN Meerkeuzevragen (blz. 18) 1. B 6. C 2. A 3. C 4. C 5. B

Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. A 2. B 7. A 3. A 8. A 4. B 9. B 5. B 10. B

19) 11. 12. 13. 14. 15.

A A B A A

4.2 DE ARBEIDSOVEREENKOMST Meerkeuzevragen (blz. 21) 1. A 6. B 2. A 7. C 3. C 4. C 5. B

Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. A 2. A 7. B 3. A 8. B 4. B 9. B 5. B 10. B

23) 11. 12. 13. 14. 15.

B B B B A

16. 17. 18. 19. 20.

A A B B A

21.

B

4.3 BEËINDIGING ARBEIDSOVEREENKOMST Meerkeuzevragen (blz. 21) 1. A 2. A 3. B 4. A

Juist-onjuistvragen (blz. 23) 1. B 6. B 2. A 7. B 3. B 8. B 4. A 9. A 5. A 10. A

ANTWOORDEN WERKBOEK

79

4.4 SOCIALE VERZEKERINGSWETTEN

Meerkeuzevragen (blz. 25) 1. B 6. C 2. C 7. D 3. A 4. C 5. B Juist-onjuistvragen (blz. 1. B 6. A 2. A 7. A 3. A 8. A 4. B 9. A 5. A 10. A

80

26) 11. 12. 13. 14. 15.

A B A A B

16. 17. 18.

B A B

ANTWOORDEN WERKBOEK

5. ONDERNEMINGSVORMEN 5.1 NATUURLIJKE PERSONEN EN RECHTSPERSONEN

Meerkeuzevragen (blz. 30) 1. A 4. C 2. C 3. B Juist-onjuistvragen (blz. 31) 1. B 4. A 7. 2. B 5. A 8. 3. B 6. A 9.

B A B

5.2 ONDERNEMINGEN ZONDER RECHTSPERSOONLIJKHEID

Meerkeuzevragen 1. B 4. 2. D 5. 3. C 6.

(blz. 33) A 7. B B

Juist-onjuistvragen (blz. 1. B 6. B 2. A 7. B 3. A 8. B 4. A 9. A 5. A 10. B

34) 11. 12. 13. 14. 15.

B

A A A B B

Opdrachten (blz. 32) 1. vaste vergoeding gewaardeerde rente

Anton

Belinda

20.000,–

20.000,–

-

-

1.800,–

3.000,–

21.800,–

23.000,–

restant 4.200,– 1/2-deel restant

-

-

winstaandeel

23.900,–

winst 49.000,– al verdeeld - 44.800,– 2.100,–

2.100,–

25.100,–

controle: winstaandeel Anton 23.900,– winstaandeel Belinda - 25.100,– 49.000,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

81

2. a vast bedrag rente Alex 6% van 30.000 rente Bert 6% van 36.000 rente Cor 6% van 34.000

Alex

Bert

Cor

22.500,–

22.500,–

22.500,–

-

-

2.160,– -

2.040,–

24.300,–

24.660,–

24.540,–

restant 24.000,– 1/3-deel restant

-

-

-

winstaandeel

32.300,–

winst al verdeeld

97.500,–

- 73.500,– (af)

b

8.000,–

8.000,–

32.660,–

Alex

8.000,–

32.540,–

Bert

Cor

24.300,–

24.660,–

24.540,–

tekort 4.500,– 1/3-deel tekort (af)

-

-

-

winstaandeel

22.800,–

winst al verdeeld

69.000,–

- 73.500,– (af)

3. a vaste vergoeding rente A 6% van 37.500 rente B 6% van 27.500

1.500,–

1.500,–

23.160,–

A

B

24.000,–

22.500,–

-

-

23.040,–

1.650,–

24.150,–

restant 3.500,– 1/2-deel restant.

-

-

winstaandeel

28.000,–

53.900,–

- 50.400,– (af)

b

1.750,–

1.750,–

25.900,–

A

B

26.250,–

24.150,–

tekort 6.900,– 1/2-deel tekort (af)

-

-

winstaandeel

22.800,–

winst al verdeeld

1.500,–

2.250,–

26.250,–

winst al verdeeld

82

1.800,–

43.500,–

- 50.400,– (af) 3.450,–

3.450,–

20.700,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

5.3 ONDERNEMINGEN MET RECHTSPERSOONLIJKHEID

Meerkeuzevragen (blz. 36) 1. B 6. A 2. B 3. B 4. B 5. A Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. A 2. A 7. A 3. B 8. A 4. A 9. A 5. A 10. A

38) 11. 12. 13. 14. 15.

ANTWOORDEN WERKBOEK

B A B B A

16.

A

83

6. KOSTEN EN EXPLOITATIEOVERZICHT 6.1 KOSTEN

Meerkeuzevragen (blz. 9) 1. B 2. A 3. C 4. B 5. A 6. B 100% 7. B = 20% 5 8. B aanschafprijs 7.000,– afschrijving in jaar 1 - 1.400,– e boekwaarde begin 2 jaar 5.600,– afschrijving in jaar 2 - 1.400,– e boekwaarde begin 3 jaar 4.200,– 9. B 10. B jaarlijkse afschrijving: 20% van 40.000 = 8.000,– 4 x 8.000 = 32.000,– 40.000 – 32.000 = 8.000,–. boekwaarde 8.000,– inruilprijs - 5.000,– verschil 3.000,– hoger dan de inruilprijs Juist-onjuistvragen (blz. 11) 1. A 6. B 11. 2. A 7. A 12. 3. A 8. B 13. 4. A 9. B 14. 5. A 10. A 15.

B B A A B

Opdrachten (blz. 8) 1. a b c

84

100% = 20%. 5 20% van 2.400 = 480,–. boekwaarde 2.400,– afschrijving in jaar 1 - 480,– boekwaarde na 1 jaar afschrijving in jaar 2

1.920,–

boekwaarde na 2 jaar

1.440,–

-

480,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

2.

3. a

b

afschrijvingspercentage jaarlijkse afschrijving 100% 20% van 12.000 = 2.400,– = 20% 5 100% 10% van 40.000 = 4.000,– = 10% 10 100% 12,5% van 62.000 = 7.750,– = 12,5% 8 jaarlijkse afschrijving: 20% van 21.000 = 4.200,– periode 1 juli t/m 31 december 2015: 6 x 4.200 = 2.100,–. 12 aanschafprijs 21.000,– afschrijving 2015 - 2.100,– boekwaarde 31-12-2015 18.900,–

6.2. HET EXPLOITATIEOVERZICHT

Meerkeuzevragen (blz. 14) 1. B 2. C 3. A 4. C 5. B nettowinst gewaardeerd loon gewaardeerde rente

47.500,– 34.000,–

-

6.120,– - 40.120,–

economisch resultaat 6.

B omzet directe kosten

818.940,– - 608.190,–

brutowinst bedrijfskosten

210.750,–

7.380,–

- 149.230,–

bedrijfsresultaat 61.520,– rentekosten vreemd vermogen 7.200,– nettowinst

nettowinst gewaardeerd loon gewaardeerde rente: 156.000 + 139.000 6% van = 2 economisch resultaat ANTWOORDEN WERKBOEK

54.320,– 54.320,– 36.000,–

-

8.850,– - 44.850,–

9.470,– 85

Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. B 2. B 7. A 3. A 8. A 4. B 9. A 5. A 10. A

16) 11. 12. 13. 14. 15.

Opdrachten (blz. 12) 1. a nettowinst gewaardeerd loon gewaardeerde rente

A A A A A 52.100,– 36.700,–

-

9.100,– - 45.800,– (af)

positief economisch resultaat b 2. a

b

6.300,–

Voor het ondernemersrisico. omzet directe kosten (inkoopwaarde)

628.100,–

brutowinst bedrijfskosten

201.700,– - 134.400,–

bedrijfsresultaat rentekosten vreemd vermogen

-

67.300,– 21.100,–

nettowinst (winst vóór belasting)

46.200,–

nettowinst gewaardeerd loon gew. rente 6% van 130.000 =

- 426.400,–

46.200,– 41.300,–

-

7.800,– - 49.100,–

negatief economisch resultaat 3.

4.

5. a b

omzet brutowinst

1.500.000,–

-

650.000,–

inkoopwaarde van de omzet

850.000,–

omzet inkoopwaarde van de omzet

2.400.000,–

brutowinst

7% van 130.000 = 9.100,–. nettowinst gewaardeerd loon 36.000,– gewaardeerde rente - 9.100,–

2.900,–

- 1.500.000,– 900.000,– 49.000,–

- 45.100,– (af) economisch resultaat

86

3.900,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

6. a

b

BRUTOWINST bedrijfskosten

226.900,– - 170.700,–

bedrijfsresultaat rentekosten vreemd vermogen

-

56.200,– 11.900,–

NETTOWINST

44.300,–

nettowinst gewaardeerd loon gewaardeerde rente

44.300,– 36.000,–

- 10.000,– - 46.000,–

negatief economisch resultaat 7. a b

8.

1.700,–

Aan inkomstenbelasting, verzekeringspremies en huishoudelijke uitgaven. Bijlsma Schop eigen vermogen begin dit jaar 90.000,– 82.500,– 50% van 81.976 - 40.988,– - 40.988,– 130.988,–

123.488,–

af: privé-opnamen

-

31.000,–

-

28.500,–

eigen vermogen eind dit jaar

99.988,–

94.988,–

winst voor belasting aftrekposten

54.950,– - 14.150,–

winst waarover VpB moet worden betaald

40.800,–

winst voor belasting VpB 20% over 40.800 =

54.950,–

nettowinst

46.790,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

-

8.160,–

87

7. BELASTINGEN 7.1 INKOMSTENBELASTING (IB)

Meerkeuzevragen (blz. 47) 1. A 6. B 2. A 7. D 3. B 8. C 4. C 5. A Juist-onjuistvragen (blz. 1. B 6. B 2. B 7. B 3. B 8. A 4. A 9. B 5. A 10. A

48) 11. 12. 13. 14. 15.

A A B A A

16.

B

Opdrachten (blz. 46) 1. a b

eigenwoningforfait: 0,7% van 314.000 = 2.198,–. arbeidsinkomen 38.000,– bijtelling autokostenforfait 25% van 21.600 - 5.400,– 43.400,–

bijtelling eigenwoningforfait aftrek voor hypotheekrente 7% van 250.000

2.198,–

- 17.500,– - 15.302,– (af)

belastbaar inkomen c

d

2. a

1e schijf tot 19.822 2e schijf 28.098 – 19.822

19.822,–

belastbaar inkomen

28.098,–

1e schijf: 36,5% van 19.822 2e schijf: 42% van 8.276

-

totaal verschuldigde IB box 1

10.610,95

88

-

8.276,– 7.235,03 3.475,92

dividend 8.000,– dividendbelasting 25% van 8.000 - 2.000,– nettodividend

b

28.098,–

6.000,–

AB-belasting: 25% van 16.000 = 4.000,–.

ANTWOORDEN WERKBOEK

c

3. a

b

dividendbelasting AB-belasting

2.000,–

totaal AB-belasting

6.000,–

vakantiewoning effecten spaarrekening

230.000,–

nettovermogen

330.000,–

- 4.000,–

-

80.000,– 20.000,–

nettovermogen vrijstelling gehuwde partners

330.000,–

belastbaar vermogen

287.722,–

-

42.278,–

Vermogensrendementsbelasting: 1,2% van 287.722 = 3.453,–.

7.2 AFTREKPOSTEN VOOR ONDERNEMINGEN

Meerkeuzevragen (blz. 50) 1. C 2. C Juist-onjuistvragen (blz. 50) 1. A 6. B 2. B 7. A 3. A 4. A 5. A

7.3 OMZETBELASTING (BTW)

Meerkeuzevragen 1. B 6. 2. B 7. 3. A 8. 4. A 5. C

(blz. 52) B A B

Juist-onjuistvragen (blz. 1. A 6. B 2. A 7. A 3. A 8. B 4. A 9. A 5. B 10. A

53) 11. 12. 13.

ANTWOORDEN WERKBOEK

A B A

89

8. FACTURERING EN KASSTAAT 8.1 DE KOOPOVEREENKOMST

Meerkeuzevragen (blz. 83) 1. C 2. D Juist-onjuistvragen (blz. 84) 1. B 6. A 2. B 7. B 3. A 8. B 4. A 9. B 5. A

8.2 ONTVANGST, UITLEVERING EN FACTURERING

Meerkeuzevragen (blz. 50) 1. C 6. C 2. B 7. C 3. C 4. A 5. B Juist-onjuistvragen (blz. 51) 1. A 6. A 11. 2. B 7. A 12. 3. B 8. A 4. A 9. A 5. B 10. B

A B

8.3 INCASSO EN FACTORING

Meerkeuzevragen (blz. 84) 1. B 2. B 3. C Juist-onjuistvragen (blz. 84) 1. B 6. B 11. 2. B 7. B 3. A 8. A 4. B 9. B 5. A 10. B

90

B

ANTWOORDEN WERKBOEK

Opdrachten (blz. 83) 1.

vorderingen af: 6% voor risico en rente

-

36.000,–

de ondernemer krijgt

33.840,–

2.160,–

8.4 DE KASSTAAT BIJ BEDRIJVEN DIE OP REKENING LEVEREN


a t/m e

P. Oostveen Maand/periode: . . . november . . . . . . . . . . . . . . . 2015 ............. Naam bedrijf:

datum

1 4

...............................

omschrijving

ontvangsten

uitgaven

nr.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

D D C D D D C C D D D D C D D . .

410 180 200 420 180 430 850 181 470 470 180 400 130 420 180

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

1.014,75

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .

6 7

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9 10

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15 15

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16 17 20

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

30 30

. . . . . . . . . . . . . . . .

kasteveel/kastekort eindsaldo Totaal

ANTWOORDEN WERKBOEK

500, –

170, – 35,70

90, –

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

-

tegenrek. D/C

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .

219,05

11

..........

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . .

beginsaldo glazenwasser 21% btw bankopname benzine 21% btw reclame clubblad contante verkoop 21% btw postzegels kantoorbenodigdheden 21% btw reiskosten J. Baalhuizen betaling debiteur M. Derksen benzine 21% btw

KASSTAAT Nr.

25, – 5,25

60, – 12,60 140, – 80, – 80, – 16,80 25, – 45, – 9,45

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10, – D 470 505,65 1.014,75 91

2.

a+e

G. Brandsma Maand/periode: . . . december . . . . . . . . . . . . . . .2015 ............. Naam bedrijf:

...............................

datum

1 5 7

omschrijving

beginsaldo bijdrage ondernemersver. benzine 21% btw autowassen 21% btw contante verkoop 21% btw bankopname tl-buizen 21% btw privé-opname overalls t.b.v. personeel 21% btw benzine 21% btw betaling debiteur G. Boerhave

KASSTAAT Nr.

ontvangsten

uitgaven

D/C

nr.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

265,80

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

430 420 180 420 180 850 181 200 410 180 051 409 180 420 180 130

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

9

. . . . . . . . . . . . . . . .

13

. . . . . . . . . . . . . . . .

19 19

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

19 19

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

24

. . . . . . . . . . . . . . . .

28

. . . . . . . .

. . . . . . . .

31 31

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

kasteveel/kastekort eindsaldo

. . . . . . . . . . . . . . . .

140, – 29,40 500, –

21, – 4,40 500, – 117,60 24,70 44, – 9,25

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5, – D 470 332,50 1.245, –

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. .

. . . . . .

Totaal c

120, – 50, – 10,50 5, – 1,05

tegenrek.

D D D D D C C C D D D D D D D C

. . . . . . . .

309,80

47

..........

1.245, –

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

120 + 50 + 5 + 21 + 117,60 + 44 + 5 = 362,50

d 140,–

92

ANTWOORDEN WERKBOEK

9. FINANCIERING EN FINANCIEEL BELEID 9.1 VERMOGENSBEHOEFTE EN VERMOGENSVERKRIJGING

Meerkeuzevragen (blz. 59) 1. A 6 A 2. A 7. A 3. C 4. C 5. B Juist-onjuistvragen (blz. 60) 1. A 6. A 11. A 2. A 7. B 12. B 3. B 8. A 13. A 4. A 9. A 5. B 10. B Opdrachten (blz. 58) 1. a 790.000,– 460.000 x 100% = 58,2%. b 790.000 330.000 x 100% = 41,8%. c 790.000 2. a inventaris machines debiteurenkrediet voorraad grondstoffen - totaal activa eigen vermogen lening vader leverancierskrediet

75.000,– 120.000,– 25.000,– 60.000,– 280.000,–

120.000,–

-

80.000,– 30.000,–

- totaal passiva

- 230.000,–

benodigd bankkrediet

b activa inventaris werkplaats machines debiteurenkrediet voorraad grondstoffen

ANTWOORDEN WERKBOEK

50.000,–

BALANS G. JONGSMA

passiva

75.000,– eigen vermogen - 120.000,– lening vader - 25.000,– bankkrediet - 60.000,– leverancierskrediet

-

120.000,–

280.000,–

280.000,–

80.000,– 50.000,– 30.000,–

93

9.2 DE LIQUIDITEIT VAN EEN ONDERNEMING

Meerkeuzevragen (blz. 64) 1. D 3. A 2. D 4. B Juist-onjuistvragen (blz. 65) 1. B 6. A 11. A 2. B 7. A 3. B 8. B 4. A 9. B 5. A 10. A Opdrachten (blz. 62) 1. a lang vermogen vaste bedrijfsmiddelen

535.000,–

- 450.000,–

b

(af)

85.000,–

265.000 = 1,47 afgerond 1,5. 180.000

c Ja, want uit de vlottende bedrijfsmiddelen kunnen de korte schulden betaald worden. 116.000 + 34.000 + 5.000 2. a 1 januari: = 0,98 afgerond 1. 62.000 + 58.000 + 37.000 136.000 + 54.000 + 3.000 = 1,23 afgerond 1,2. 31 dec.: 72.000 + 53.000 + 32.000 b De current ratio is in het afgelopen jaar verbeterd. c De current ratio van Smit is ongunstiger dan de gemiddelde current ratio in de meubelbranche. 3. a eigen vermogen 342.000,– hypotheek - 210.000,– - lang vermogen: 552.000,– gebouw 400.000,– inventaris - 60.000,– - vaste activa: - 460.000,– (af) werkkapitaal

92.000,–

150.000 + 60.000 + 7.000 + 5.000 = 1,7. 60.000 + 50.000 + 20.000 60.000 + 7.000 + 5.000 = 0,55 afgerond 0,6. c 60.000 + 50.000 + 20.000

b

4. a

87.800 + 6.600 + 14.300 = 1,2. 49.400 + 32.100 + 11.700

b De quick ratio is ruim voldoende.

94

ANTWOORDEN WERKBOEK

5. a activa

LIQUIDITEITSBALANS PER 31 DECEMBER

vaste bedrijfsmiddelen: pand 312.000 invent. - 65.000 auto - 33.000

lang vermogen: eig. verm. 292.000 hypotheek - 180.000 lening 12 jr. - 40.000 410.000

vlottende bedrijfsmidd.: voorr. 84.000 deb. - 62.000 kas 8.000 bank - 16.000

b lang vermogen vaste bedrijfsmiddelen werkkapitaal

passiva

512.000

kort vermogen: crediteuren 52.000 af te dr. btw 9.000 loonh.bel.d. 7.000 - 170.000

-

68.000

580.000

580.000

512.000,–

- 410.000,– (af) 102.000,–

170.000 = 2,5. 68.000 170.000 – 84.000 = 1,26 afgerond 1,3. d 68.000

c

9.3 DE SOLVABILITEIT VAN EEN ONDERNEMING

Meerkeuzevragen (blz. 69) 1. C 2. B 3. B Juist-onjuistvragen (blz. 70) 1. B 6. A 2. B 7. A 3. A 4. B 5. A Opdrachten (blz. 67) 1. 2.

180.000 x 100% = 45,0%. 400.000 148.000 + 160.000 x 100% = 30,8%. 1.000.000

ANTWOORDEN WERKBOEK

95

196.000 x 100% = 28%. 700.000

3. 4. a

b c 5. a b

De ondernemer voldoet aan de eis. 85.000 solv. per 1 januari: x 100% = 20,0%. 425.000 135.000 x 100% = 30,7%. solv. per 31 dec.: 440.000 30,7% - 20% = 10,7 procentpunt gestegen. De toename van het eigen vermogen. 110.000 + 44.000 x 100% = 16,92% afgerond 16,9%. 910.000 150.000 + 44.000 x 100% = 21,31% afgerond 21,3%. 910.000

9.4 CASHFLOW

Meerkeuzevragen (blz. 75) 1. C 2. A 3. C vaste activa 31/12:

370.000,–

-

80.000,– 15.000,– 465.000,–

afschrijvingen

-

40.000,–

(bij)

505.000,–

vaste activa 1/1:

380.000,–

- 100.000,– - 20.000,– - 500.000,– geïnvesteerd in vaste activa

96

(af)

5.000,–

voorraden + debiteuren 31/12 160.000 + 80.000 = voorraden en debiteuren 1/1 140.000 + 100.000 =

240.000,–

geïnvesteerd in voorraden en debiteuren

liquide middelen 31/12 liquide middelen 1/1

25.000,–

toename liquide middelen

15.000,–

- 240.000,– (af) –,–

- 10.000,– (af)

vreemd vermogen 1/1 400.000 + 150.000 = vreemd vermogen 31/12 360.000 + 130.000 =

550.000,– - 490.000,– (af)

aflossing vreemd vermogen

60.000,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

nettowinst winstreserve

80.000,–

privé-opnamen

40.000,–

- 40.000,– (af)

4. C

Juist-onjuistvragen (blz. 77) 1. A 6. A 2. A 7. B 3. A 4. A 5. A Opdrachten (blz. 71) 1.

nettowinst afschrijvingen

-

44.000,– 10.000,–

cashflow

54.000,–

2. a afschrijvingen nettowinst cashflow

37.000,– - 155.000,– 192.000,–

b vaste activa 1/1:

300.000,–

-

40.000,– 90.000,– 30.000,– 460.000,–

afschrijvingen

-

37.000,–

(af)

423.000,–

vaste activa 31/12:

294.000,–

-

36.000,– 96.000,– 44.000,– - 470.000,–

investering in vaste activa

(af)

47.000,–

c 180.000 – 160.000 = 20.000,–. d eigen vermogen 31 december: 235.000,– - 233.000,– 468.000,–

eigen vermogen 1 januari:

220.000,–

- 230.000,– - 450.000,– totale winstreserve

ANTWOORDEN WERKBOEK

(af)

18.000,– 97

e nettowinst 155.000,– toename eigen vermogen - 18.000,– privé-opnamen

137.000,–

3. a KASSTROOMOVERZICHT VAN CONSTRUCTIEBEDRIJF PETERSEN

Berekening van de cashflow nettowinst afschrijvingen cashflow Besteding van de cashflow machine voorraad aflossing privé-opnamen

. . . .23.900,– ..................

-

. . . . . .7.000,– ................

-

74.600,– 36.200,–

winstreserve

38.400,–

nettowinst afschrijvingen

59.000,– 44.000,–

cash flow

103.000,–

4.

-

5. a vaste activa 1/1:

. . . .74.600,– .................. . . . .22.700,– . . . . . . . . . . . . . . . . . (+) .

. . . .97.300,– ..................

-

. . . .82.100,– . . . . . . . . . . . . . . . . . .(–)

. . . .15.000,– .................. . . . .36.200,– ..................

overschot/tekort betaalmiddelen b nettowinst privé-opnamen

-

+/-

. . . .15.200,– ..................

710.000,–

- 216.000,– - 158.000,– 1.084.000,–

afschrijvingen

vaste activa 31/12:

92.000,– (af) 992.000,–

680.000,–

- 228.000,– - 116.000,– - 1.024.000,– (af) investering in vaste activa

98

32.000,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

b KASSTROOMOVERZICHT BV ZORGVLIET

Berekening van de cashflow nettowinst afschrijvingen cashflow Besteding van de cashflow vaste activa vlottende activa ( 13.000 + 14.000) lang vermogen ( 20.000 + 40.000) kort vermogen

. . . .32.000,– ..................

-

. . . .27.000,– ..................

-

. . . .60.000,– ..................

-

. . . .10.000,– ..................

overschot/tekort betaalmiddelen

. . . . . .82.000,– ................

-

. . . . . .92.000,– ................

. . . .174.000,– ..................

-

. . . .129.000,– . . . . . . . . . . . . . . . . . .(–)

. . . . . .45.000,– ................

9.5 DE RENTABILITEIT VAN VERMOGEN

Meerkeuzevragen (blz. 80) 1. A 2. A 3. C 4. C 5. B Juist-onjuistvragen (blz. 82) 1. A 6. B 2. A 7. B 3. A 8. B 4. A 9. A 5. A 10. B Opdrachten (blz. 78) 1. a

178.000 x 100% = 38,5%. 462.000

b

92.000 x 100% = 32,3%. 285.000

2. a

416.000 + 432.000

2

ANTWOORDEN WERKBOEK

= 424.000,–.

99

119.000 x 100% = 28,1%. 424.000 220.000 + 262.000 = 241.000,–. c

b

2

76.000 x 100% = 31,5%. d 241.000

3. a b c d

1.280.000 + 1.190.000

2

= 1.235.000,–.

127.000 x 100% = 10,3%. 1.235.000 600.000 + 152.000 + 500.000 + 143.000

2

= 697.500,–.

58.000 x 100% = 8,3%. 697.500

4. a gemiddeld totale vermogen

490.000 + 400.000

2

140.000 x 100% = 31,5%. 445.000 235.000 + 185.000

b gemiddeld eigen vermogen

2

= 445.000,–.

= 210.000,–.

109.000 x 100% = 51,9%. 210.000

9.6 BANKKREDIET

Meerkeuzevragen (blz. 84) 1. B 2. B Juist-onjuistvragen (blz. 84) 1. B 6. B 2. B 7. B 3. A 4. B 5. A Opdrachten (blz. 83) 1.

100

benodigd bankkrediet onderpand effecten 80% van 80.000

60.000,–

- 64.000,–

overschot onderpand

4.000,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

2.

3.

benodigd rekening-courantkrediet onderpand vorderingen op debiteuren 60% van 90.000

50.000,– - 54.000,–

overschot onderpand

benodigd krediet borgstelling vader debiteuren 75% van 100.000

4.000,–

240.000,– 150.000,–

-

75.000,– - 225.000,–

tekort onderpand

15.000,–

9.7 LEVERANCIERSKREDIET

Meerkeuzevragen (blz. 87) 1. A 2. B 3. A Juist-onjuistvragen (blz. 87) 1. B 6. B 2. A 7. A 3. A 8. B 4. B 5. B Opdrachten (blz. 86) 1. a 10 dagen. b 30 – 10 = 20 dagen niet kosteloos 360 1% voor 20 dagen is x 1% = 18% op jaarbasis. 20

9.8 LEASING

Meerkeuzevragen (blz. 90) 1. A 2. C Juist-onjuistvragen (blz. 91) 1. A 6. B 2. B 7. B 3. B 8. B 4. A 9. A 5. A 10. A

ANTWOORDEN WERKBOEK

101


activa

SITUATIE BIJ OPERATIONELE LEASE

passiva

activa

400.000,– eigen vermogen

180.000,– - 220.000,–

vreemd vermogen 400.000,–

activa

400.000,–

SITUATIE BIJ FINANCIËLE LEASE

activa

480.000,– eigen vermogen

vreemd vermogen 480.000,–

kosten bij koop: - afschrijving 5.000 x 3 = - motorrijtuigenbelasting: 420 x 3 = - verzekeringspremie 1e jaar 2e jaar 90% van 1.380 3e jaar 80% van 1.380

2.

passiva 180.000,–

- 300.000,– 480.000,–

15.000,–

-

1.260,–

-

3.726,– 600,– 3.000,– 3.825,–

1.380,–

- 1.242,– - 1.104,–

- banden 200 x 3 = - onderhoud 1.000 x 3 = - rente 8,5% van 15.000 x 3 =

27.411,–

leasekosten: 872 x 12 x 3 = 31.392,– Kopen is het voordeligst. kosten bij koop: - afschrijving 1,5% van 660.000 x 10 = - onderhoud en vaste lasten 3.400 x 10 = - rentekosten 52.000 x 10 = kosten voor 10 jaar

3.

102

99.000,– - 34.000,– - 520.000,–

653.000,–

kosten bij lease: - leaseprijs 300 m2 à 215 x 5 jaar = 300 m2 à 265 x 5 jaar = - onderhoud en vaste lasten 3.400 x 10 = kosten voor 10 jaar

322.500,– - 397.500,– - 34.000,–

kosten bij huur: - 300 m2 à 218 x 10 = Kopen is het voordeligst.

654.000,–

754.000,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

10. BEDRIJFSCONTROLE EN ONDERNEMINGSPLAN 10.1 BEGROTEN EN BUDGETTEREN

Meerkeuzevragen (blz. 100) 1. B 6. A 2. C 3. B 4. C 5. B Juist-onjuistvragen (blz. 101) 1. B 6. A 11. A 2. A 7. B 3. B 8. A 4. A 9. B 5. A 10. A Opdrachten (blz. 96) 1.

omzet vorig jaar 428.500, – stijging 2% 8.570, – omzet snijbloemen en planten - 15.000, – 452.070, –

extra stijging 2,5%

-

11.301,75

463.371,75

2.

1e 2e 3e 4e

kwartaal kwartaal 110% van 53.600 = kwartaal 110% van 58.960 = kwartaal 120% van 92.900 =

afgerond 465.000,–

53.600,– - 58.960,– - 64.856,– - 111.480,–

288.896,–

3.

omzet afgelopen jaar stijging 15% van 681.420 =

afgerond 285.000,–

681.420,– - 102.213,– 783.633,–

percentage brutowinst vorig jaar

231.683 x 100% = 34% 681.420

brutowinst komende jaar 34% van 783.633 = bedrijfskosten 170.918 + 17.500 =

266.435,22

- 188.418, –

78.017,22

afgerond 78.017,– ANTWOORDEN WERKBOEK

103

4. LIQUIDITEITSBEGROTING BEGINSALDI kas + bank

mei 6.000

ONTVANGSTEN contante verkopen lening TOTAAL ONTVANGSTEN

25.000

UITGAVEN crediteuren diverse uitgaven afdracht loonheffingen afdracht btw privé-opnamen aflossing lening + rente TOTAAL UITGAVEN EINDSALDI kas + bank

juni

juli

augustus

5.000 (–)20.000

(–)1.000

85.000

75.000

25.000

40.000 25.000 65.000

85.000

75.000

20.000 4.000

80.000 8.000

50.000 8.000

20.000 8.000 5.000

2.000

2.000

6.000 2.000

26.000

90.000

66.000

3.000 25.000 61.000

5.000 (–)20.000

(–)1.000

13.000

5. a LIQUIDITEITSBEGROTING BEGINSALDI BETAALMIDDELEN

januari

februari

maart

–13.000

–27.000

(–)18.000

90.000

100.000

120.000

90.000 5.000 7.000

100.000 7.000 3.000 7.000 117.000 –15.000

ONTVANGSTEN UITGAVEN leveranciers lonen diverse betalingen aflossing hypotheek privé-opnamen TOTAAL UITGAVEN

2.000 104.000

70.000 5.000 5.000 9.000 2.000 91.000

EINDSALDI BETAALMIDDELEN

–27.000

–18.000

b kredietlimiet tekort begin april

104

30.000,–

- 15.000,–

beschikbaar voor aflossing aflossing

15.000,–

tekort

10.000,–

- 25.000,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

6. a LIQUIDITEITSBEGROTING BEGINSALDO bank

100.000

UITGAVEN verbouwing aanvulling inventaris inkopen personeelskosten huisvestingskosten rente hypotheek rente lening reclame + overige kosten privé-opnamen TOTAAL UITGAVEN EINDSALDO bank

7. a

b

2e kwart.

3e kwart.

4e kwart.

20.000 (–)19.900 (–)20.400 (–)54.300

ONTVANGSTEN

b

1e kwart.

150.000

40.000 15.000 50.000 10.000 6.000 900 3.000 15.000

15.000 90.000 10.000 6.000 9.600 900 4.000 15.000

139.900

150.500

100.000

75.000

100.000 10.000 6.000 900 2.000 15.000

70.000 10.000 6.000 9.600 900 1.000 15.000

133.900

112.500

(–)19.900 (–)20.400 (–)54.300 (–)91.800

Voor het eerste en het tweede kwartaal.

Investeringsbegroting: - inventaris werkplaats - machines - krediet aan afnemers - voorraad materialen - aanloopkosten totaal

75.000,– - 120.000,– - 25.000,– - 60.000,– - 20.000,–

300.000,–

Financieringsplan: investeringen eigen vermogen Gerard 120.000,– lening vader - 80.000,– leverancierskrediet - 30.000,–

300.000,–

- 230.000,– benodigd bankkrediet

ANTWOORDEN WERKBOEK

70.000,–

105

8. a

b

Investeringsbegroting: - pand - inventaris - bedrijfsauto - goederenvoorraad - aanloopkosten - betaalmiddelen totaal

350.000,–

- 85.000,– - 30.000,– - 160.000,– - 30.000,– - 10.000,– 665.000,–

Financieringsplan: investeringen hypotheek 60% van 350.000 = leverancierskrediet vermogen Karel vermogen partner

665.000,– 210.000,–

- 50.000,– - 270.000,– - 90.000,– - 620.000,–

benodigd bankkrediet

106

45.000,–

ANTWOORDEN WERKBOEK

UITWERKINGEN LEERBOEK EN WERKBOEK ZELFSTANDIG ONDERNEMEN

Recommend Documents